DE PUBLIEKE OPINIE IN DE EUROPESE UNIE -...
Transcript of DE PUBLIEKE OPINIE IN DE EUROPESE UNIE -...
Standaard Eurobarometer 66.1
1
EUROBAROMETER 66 DE PUBLIEKE OPINIE IN DE EUROPESE UNIE
Najaar 2006
NATIONAAL RAPPORT
BELGIË
STA
ND
AA
RD
EU
RO
BA
RO
MET
ER 6
6 / N
AJA
AR
200
6 –
TNS
OPI
NIO
N &
SO
CIA
L Standaard Eurobarometer
EUROPESE Commissie
Deze opiniepeiling werd besteld en gecoördineerd door het Directoraat-generaal Communicatie. Dit rapport is opgesteld voor de Vertegenwoordiging van de Europese Commissie in België.
Dit document vertegenwoordigt niet het standpunt van de Europese Commissie. De interpretaties en opinies in dit document weerspiegelen enkel de standpunten van de auteurs.
Standaard Eurobarometer 66.1
2
SAMENVATTING ......................................................................................................................................... 4 INLEIDING .................................................................................................................................................. 8 HOOFDSTUK I. HET KLIMAAT VAN DE PUBLIEKE OPINIE IN BELGIË ................................................................ 8
1. Persoonlijke situatie en socio-economische context.................................................................... 8
1.1. Beoordeling van de levenskwaliteit: persoonlijke situatie, milieu en sociale zekerheid................... 8 1.2. Analyse van de toestand van het land en van de belangrijkste problemen waarmee het
geconfronteerd wordt............................................................................................................................... 9
2. Verwachtingen voor de komende twaalf maanden...................................................................... 13
2.1. Individueel perspectief: leven in het algemeen, financiële situatie en professionele situatie ........ 13 2.2. Collectieve dimensie: algemene situatie van het land, economie en tewerkstelling...................... 14
3. Deelname van de Belgen aan het nationaal en Europees politiek leven.................................. 16
3.1. Belangstelling voor België .............................................................................................................. 16 3.2. Houding ten opzichte van de politieke instellingen ........................................................................ 18
4. Nationale identiteit en gevoel tot de Europese Unie te behoren................................................ 20
4.1. Gevoel Europeaan te zijn en trots om Europeaan te zijn............................................................... 20 4.2. Gemeenschappelijke Europese waarden? .................................................................................... 21 HOOFDSTUK II. DE EUROPESE UNIE IN DE OGEN VAN DE BELGEN .............................................................. 23
1. Beeld dat de Europese Unie oproept ............................................................................................ 23
1.1. Wat de Europese Unie vertegenwoordigt....................................................................................... 23 1.2. Voordelen van het lidmaatschap van de Europese Unie ............................................................... 24
2. Kennis van de Europese Unie, van haar beleid en haar instellingen ........................................ 26
2.1. Geraamde kennis en reële kennis.................................................................................................. 26 2.2. Toegang tot informatie en vertrouwen in de media........................................................................ 30
3. Beoordeling van de rollen die de Europese Unie speelt ............................................................. 32
3.1. Uitwisseling van competenties tussen de nationale regering en de Europese Unie ..................... 32 3.2. De Europese Unie en de Verenigde Staten, internationale spelers............................................... 34 3.3. Actie van de Europese Unie in een context die gekenmerkt wordt door de globalisering van de
handel……………………………………………………………………………………………………………36 HOOFDSTUK III. HET EUROPEES INTEGRATIEPROCES IN DE KIJKER EN DEFINITIE VAN PRIORITEITEN ............ 41
1. Evolutie naar een Europese politieke unie ................................................................................... 41
1.1. Tempo van de opbouw van Europa ............................................................................................... 41
Standaard Eurobarometer 66.1
3
1.2. Richting die het Europees integratieproces uitgaat........................................................................ 42
2. Gemeenschappelijk buitenlands beleid en veiligheids- en defensiebeleid .............................. 44
2.1. Steun voor de ontwikkeling van gemeenschappelijke beleidslijnen............................................... 44 2.2. Entiteit verantwoordelijk voor de besluitvorming inzake defensie.................................................. 45
3. Een Grondwet voor Europa?.......................................................................................................... 47
3.1. Nood aan een Europese Grondwet................................................................................................ 47 3.2. Toekomst van het Grondwetsverdrag na het « neen » op de referendums in Frankrijk en
Nederland .............................................................................................................................................. 49
4. De uitbreiding .................................................................................................................................. 51
4.1. Reacties op het vooruitzicht van een nieuwe golf van toetredingen .............................................. 51 4.2. Houding ten aanzien van de aangesloten landen en de kandidaat-landen ................................... 52
5. Toekomstige prioriteiten................................................................................................................. 55
BIJLAGEN............................................................................................................................................. 57
1. Technische specificaties ................................................................................................................ 57
2. Vragenlijst ........................................................................................................................................ 59
Standaard Eurobarometer 66.1
4
SAMENVATTING
Deze Eurobarometer-enquête vond plaats in het najaar van 2006, tussen 6 september en 10 oktober, in een Europese context die gekenmerkt werd door het feit dat het debat over de toekomst
van het Grondwetsverdrag weer op gang werd gebracht en het vooruitzicht van een nieuwe uitbreiding
van de Europese Unie met Bulgarije en Roemenië, op 1 januari 2007. De enquête had tot doel te
bepalen op welke manier de Belgen het Europees integratieproces ervaren, en te weten te komen hoe
ze de toekomst van Europa zien. Dit zijn de sterke punten die naar voor kwamen:
Het idee van een grondwet voor de Europese Unie wordt gunstig onthaald door de Belgische
bevolking (81%), die meent dat een dergelijk Verdrag noodzakelijk is om de goede werking van de
Europese instellingen te verzekeren. Maar na de negatieve resultaten van de referendums in Frankrijk
en Nederland zijn twee Belgen op drie (66 %) van mening dat er opnieuw moet worden onderhandeld
over de Europese Grondwet.
De Belgen verzetten zich tegen de uitbreiding van de Europese Unie met andere landen in de
komende jaren (51%). Ze zijn er meer bepaald geen voorstander van dat Turkije (61%) deel zou
uitmaken van de Europese Unie. Wat de toetreding van Roemenië en Bulgarije betreft op 1 januari
2007, zijn de Belgen “voor” de toetreding van Bulgarije (50%) maar "tegen" die van Roemenië (50%).
Verder vinden de Belgen dat de Europese Unie in de eerste plaats de werkloosheid (49%), de
armoede en de sociale uitsluiting (47%) moet bestrijden. Een hervorming van de Europese instellingen
en hun werking (5%) of de aanvaarding van nieuwe Lidstaten (3%) is geen prioriteit voor de Belgische
burgers. De Belgen menen evenwel dat het eerder aan de Belgische Regering is dan aan de
Europese Unie om beslissingen te nemen op het vlak van de bestrijding van de werkloosheid (58%).
Standaard Eurobarometer 66.1
5
I. Het klimaat van de publieke opinie in België: wantrouwen ten opzichte van de "politiek"
In het najaar van 2006 – vóór de aankondiging van het verlies van duizenden banen bij VW Vorst –
zijn de Belgen tevreden met het leven dat ze leiden (90%), maar vinden ze de tewerkstellingssituatie
in België slecht (62%).
Hoewel ze regelmatig praten over politiek (66%), zeggen de Belgen dat ze geen belangstelling
hebben voor de politiek in België (51%) of de Europese politiek (60%). In een periode van
verkiezingscampagne staan de Belgen wantrouwig ten opzichte van hun politieke partijen (67%), maar
ze hebben wel vertrouwen in hun Regering (51%) en in hun Parlement (55%). Algemeen geven de
Belgen blijk van meer vertrouwen in de Europese Unie (61%) en haar instellingen, en dan vooral de
Europese Commissie (68%) en het Europees Parlement (67%).
II. De Europese Unie in de ogen van de Belgen
De Europese Unie roept een positief beeld op bij de Belgische bevolking (54%), die in grote mate
vindt dat het lidmaatschap van België tot de Europese Unie een goede zaak is (69%). Alles
welbeschouwd besluiten de Belgen dat België voordeel heeft gehaald uit het lidmaatschap van de
Europese Unie (67%), meer bepaald op het vlak van veiligheid (75%), economische prestaties (70%)
en levensstandaard (64%). Tot slot kon België zijn invloed in de wereld gemakkelijker versterken
dankzij het lidmaatschap van de Europese Unie (77%).
In de ogen van de meeste Belgen speelt de Europese Unie een positieve rol op het vlak van de
vrede in de wereld (71%), de bescherming van het milieu (68%), de strijd tegen het terrorisme (64%),
de groei van de wereldeconomie (56%) en de strijd tegen de armoede in de wereld (56%). De
Europese Unie zou dus beter in staat zijn om beslissingen te nemen op het vlak van de strijd tegen
het terrorisme (87%), defensie en het buitenlands beleid (74%) en de bescherming van het milieu
(68%). De Belgen vinden daarentegen dat het aan de Belgische Regering is om de beslissingen te
nemen op het vlak van pensioenen (79%), belastingen (72%), gezondheid en sociale zekerheid
(72%), onderwijs (71%) en de bestrijding van de werkloosheid (58%).
Volgens de Belgen houdt de globalisering van de handel een dreiging in voor de tewerkstelling en
de bedrijven in België (56%), maar zou de Europese Unie hen kunnen beschermen tegen deze
dreiging (55%). De Europese markt zonder grenzen heeft volgens 40% van de Belgen bijgedragen
aan een grotere internationale competitiviteit van de Belgische bedrijven.
Standaard Eurobarometer 66.1
6
III. Het Europees integratieproces in de kijker en definitie van prioriteiten
Op Europese schaal staan de Belgen (51%) op de zevende plaats onder de Lidstaten die het felst
gekant zijn tegen een nieuwe uitbreiding van de Europese Unie, met name: Duitsland (64%),
Luxemburg (64%), Frankrijk (58%), Oostenrijk (57%), Finland (52%) en het Verenigd Koninkrijk (51%).
Sinds het najaar van 2005 is de tegenkanting van de Belgen tegenover een nieuwe uitbreiding nog
toegenomen (+6 punten).
De Belgen zijn meer bepaald tegen de toetreding van Turkije (61%). Ze vrezen – onder andere –
dat de toetreding van Turkije de immigratie naar de meest ontwikkelde landen van de Europese Unie
zou bevorderen (69%). Volgens hen zijn de culturele verschillen tussen dit land en de Lidstaten van
de Europese Unie te groot (64%).
De Belgen steunen de ontwikkeling van een Europese politieke unie (61%) en staan positief
tegenover het idee van een Grondwet voor de Europese Unie (81%), die volgens hen noodzakelijk lijkt
om de goede werking van de Europese instellingen te verzekeren (39%). Mochten alle Lidstaten het
Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa goedkeuren, dan zou de Europese Unie
volgens hen sterker staan in de wereld (85%), democratischer zijn (81%), efficiënter zijn (80%),
economisch competitiever zijn (77%) en transparanter zijn (70%). Maar na de negatieve resultaten
van de referendums in Frankrijk en Nederland zijn de Belgen van mening dat er opnieuw moet worden
onderhandeld over de Europese Grondwet (66%).
50% 45% 50% 47% 47% 50% 45% 53% 46% 51%
Najaar 2004 Voorjaar 2005 Najaar 2005 Voorjaar 2006 Najaar 2006
Houding van de Belgen ten opzichte van een nieuwe uitbreiding van de EU
Tegen Voor
Standaard Eurobarometer 66.1
7
Volgens de Belgen zou de Europese Unie in de toekomst haar actie moeten toespitsen op de
volgende domeinen: de bestrijding van de werkloosheid (49%), de strijd tegen armoede en sociale
uitsluiting (47%), de handhaving van de vrede en de veiligheid in Europa (27%), de bescherming van
het milieu (23%) en de strijd tegen het terrorisme (22%). Bovendien zou de Europese Unie de
Europese burgers beter moeten informeren over haar beleidslijnen (23%).
2%
3%
5%
8%
9%
10%
11%
14%
14%
16%
22%
23%
23%
27%
47%
49%
Een nieuwe uitbreiding van de EU voorbereiden
Nieuwe Lidstaten verwelkomen
De instellingen van de EU en hun werking hervormen
Het politieke en diplomatieke belang van de EU in de wereld duidelijkmaken
Erin slagen de Europese eenheidsmunt, de euro in te voeren
De consument beschermen en de productkwaliteit waarborgen
De georganiseerde misdaad bestrijden
De georganiseerde misdaad en de drughandel bestrijden
De clandestiene immigratie bestrijden
De rechten van het individu en het respect voor de beginselenvan de democratie in Europa waarborgen
Het terrorisme bestrijden
Dichter bij de Europese burgers staan, bijvoorbeeld door ze meer teinformeren over de EU, haar beleid en haar instellingen
Het milieu beschermen
De vrede en de veiligheid in Europa bewaren
De armoede en de sociale uitsluiting bestrijden
De werkloosheid bestrijden
Acties die de Europese Unie prioritair zou moeten ondernemen
70%
77%
80%
81%
85%
Transparanter
Economisch competitiever
Efficiënter
Democratischer
Sterker in de wereld
Mochten alle Lidstaten het Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa goedkeuren, dan zou dat de Europese Unie ... maken?
Standaard Eurobarometer 66.1
8
INLEIDING
In het rapport hierna worden de resultaten van de Standaard Eurobarometer enquête die in België
werd gevoerd, gedetailleerd voorgesteld. De analyse is opgesplitst in drie belangrijke hoofdstukken: Hoofdstuk I. Het klimaat van de publieke opinie in België;
Hoofdstuk II. De Europese Unie in de ogen van de Belgische bevolking; Hoofdstuk III. Het Europees integratieproces in de kijker en definitie van prioriteiten.
HOOFDSTUK I. HET KLIMAAT VAN DE PUBLIEKE OPINIE IN BELGIË
1. Persoonlijke situatie en socio-economische context
1.1. Beoordeling van de levenskwaliteit: persoonlijke situatie, milieu en sociale zekerheid
In het najaar van 2006 zijn de Belgen tevreden met het leven dat ze leiden (90%). In Vlaanderen is
een hoger percentage respondenten deze mening toegedaan dan in de andere gewesten (91% in
Vlaanderen, 83% in Wallonië en 81% in Brussel). De ingezamelde sociodemografische gegevens
tonen ook aan dat dit sentiment verschilt naargelang van de urbanisatiegraad van de woonplaats van
de respondenten (93% in landelijke gebieden, 88% in middelgrote steden en 82% in de grote steden),
maar ook van hun leeftijd (van 95% voor de 15- tot 24-jarigen tot 86% voor de 55-plussers) en hun
studieniveau (van 94% voor de Belgen met een hoog studieniveau tot 83% voor de Belgen met een
laag studieniveau). De gepensioneerden (87%), de huismannen en -vrouwen (74%) en de werklozen
(70%) zeggen tevreden te zijn met hun leven, maar in mindere mate dan hun professioneel actieve
landgenoten.1
QA3 Bent u algemeen gesproken... met het leven dat u leidt?
82%90%
92%
17%10%
8%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Tevreden
Niet tevreden
EU25 België België (EB 65)
Wat de elementen betreft die wijzen op een zekere levenskwaliteit, benadrukken de Belgen meer
bepaald dat ze leven in een land dat een efficiënte sociale zekerheid biedt (84%) en waarvan de
milieusituatie goed is (61%). Hun beoordeling van de socialezekerheidsregeling onderscheidt zich
1 QA3 Bent u algemeen gesproken... met het leven dat u leidt?
Standaard Eurobarometer 66.1
9
duidelijk van die van hun Europese medeburgers. Van de Europese medeburgers meent slechts een
minderheid dat hun sociale zekerheid « goed » is (49%).2
1.2. Analyse van de toestand van het land en van de belangrijkste problemen waarmee het
geconfronteerd wordt
Een meerderheid van de Belgen is tevreden met het leven dat ze leiden, maar ze zijn er zich toch van
bewust dat hun land geconfronteerd wordt met bepaalde problemen, voornamelijk de werkloosheid
(46%), maar ook de onveiligheid (26%), de immigratie (25%), de prijsstijgingen (22%), de
economische situatie (15%), de pensioenen (15%) en de belastingen (11%). Minder dan 10% van de
respondenten citeert ook: het terrorisme (9%), de huisvesting (8%), de milieusituatie (6%), het
onderwijssysteem (4%), de energievraagstukken (4%) en het gezondheidssysteem (3%). In
vergelijking met hun Europese medeburgers maken de Belgen zich blijkbaar meer zorgen over de
werkloosheid (+6 punten) en de inflatie (+6 punten), maar zijn ze minder gevoelig voor de problemen
met betrekking tot het gezondheidssysteem (-13 punten), de economische situatie (-8 punten) en het
terrorisme (-6 punten). Op gewestelijk niveau ervaren de Walen (52%) de werkloosheid als een groter
probleem dan de Brusselaars (44%) en de Vlamingen (43%). Deze laatsten leggen dan weer meer de
nadruk op de immigratie (29%) en de pensioenen (29%) als zijnde grote problemen in België.
2 QA51.4-5. Hoe zou u de huidige toestand in elk van de volgende domeinen beoordelen? De toestand van het milieu in (ONS LAND); De toestand van de sociale zekerheid in (ONS LAND)
Standaard Eurobarometer 66.1
10
QA23.1 Wat zijn volgens u de twee belangrijkste problemen waarmee België momenteel te kampen heeft?
1%
3%
2%
7%
15%
16%
5%
4%
10%
16%
7%
21%
23%
23%
40%
9%
3%
8%
6%
15%
22%
11%
25%
15%
26%
46%
1%
4%
2%
4%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Andere
Energievraagstukken
Defensie, het buitenlands beleid
Het onderw ijssysteem
Het terrorisme
Het gezondheidssysteem
De huisvesting
Milieubescherming
De pensioenen
De prijsverhogingen, de inflatie
De belastingen
De immigratie
De economische situatie
De onveiligheid
De werkloosheid
EU25 België
In vergelijking met de resultaten van de vorige enquêtegolf citeert de Belgische bevolking minder vaak
de werkloosheid (-6 punten) en de economische situatie (-6 punten) als de grootste problemen
waarmee België te kampen heeft. Het percentage respondenten dat wijst op het probleem van de
immigratie (+9 punten), de inflatie (+8 punten) en het terrorisme (+4 punten) is in vergelijking met
dezelfde golf echter gestegen in België. 3
3 QA23.1 Wat zijn volgens u de twee belangrijkste problemen waarmee (ONS LAND) momenteel te kampen heeft?
Standaard Eurobarometer 66.1
11
QA23.1 Wat zijn volgens u de twee belangrijkste problemen waarmee België momenteel te kampen heeft?
9%
3%
8%
6%
15%
22%
11%
25%
15%
26%
46%
1%
3%
5%
7%
7%
13%
14%
15%
16%
21%
24%
52%
4%
2%
4%
5%
6%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Andere
Energievraagstukken
Defensie, het buitenlands beleid
Het onderw ijssysteem
Het terrorisme
Het gezondheidssysteem
De huisvesting
Milieubescherming
De pensioenen
De prijsverhogingen, de inflatie
De belastingen
De immigratie
De economische situatie
De onveiligheid
De werkloosheid
België België (EB 65)
De Belgen zetten hun analyse van de problemen van hun land voort en voegen eraan toe dat de
tewerkstellingssituatie « slecht » is (62%). We wijzen er evenwel op dat het percentage Belgische
respondenten dat dit antwoord geeft, gedaald is in vergelijking met zes maanden geleden (84%).
QA51.3 Hoe zou u de toestand van de tewerkstelling in (ONS LAND) beoordelen?
1%
36%
62%
27%16%
84%70%
3%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Goed
Slecht
België EU25 België (EB 63)
Standaard Eurobarometer 66.1
12
In de loop van het voorbije jaar is de opinie van de Belgen ook geëvolueerd ten aanzien van de
toestand van de Belgische economie. Terwijl in het verleden 60% van de Belgen vond dat de toestand
« slecht » was, is nu 66% van mening dat de toestand « goed » is. Algemeen hebben de Europese
burgers een meer gemengde houding ten opzichte van de economische toestand in hun respectieve
landen.4
QA51.1 Hoe zou u de toestand van de (NATIONALITEIT) economie beoordelen?
1%
60%
39%
3%
50%
46%
33%
1%
66%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Slecht
Goed
België (EB 63) EU25 België
4 QA51. Hoe zou u de huidige toestand in elk van de volgende domeinen beoordelen? 1. De toestand van de economie (NATIONALITEIT); 2. De toestand van de Europese economie; 3. De toestand van de tewerkstelling in (ONS LAND); 4. De toestand van het milieu in (ONS LAND); 5. De toestand van de sociale zekerheid in (ONS LAND)
Standaard Eurobarometer 66.1
13
2. Verwachtingen voor de komende twaalf maanden
2.1. Individueel perspectief: leven in het algemeen, financiële situatie en professionele situatie
Als ze vooruitblikken op de nabije toekomst, denken de Belgen dat hun leven in het algemeen niet zal
veranderen (60%) of zal verbeteren (32%). Slechts 7% van de Belgen verwacht dat de komende
twaalf maanden minder goed zullen zijn wat betreft hun leven in het algemeen.
QA4.1 Wat zijn uw verwachtingen voor de komende twaalf maanden : zullen de
volgende twaalf maanden beter, minder goed of hetzelfde zijn voor wat betreft uw leven in het algemeen ?
3%
12%
34%
51%
8%
59%
1%
7%
32%
60%
33%
WN
Minder goed
Beter
Hetzelfde
EU25 België (EB 65) België
De Belgen veronderstellen meer bepaald dat hun professionele situatie onveranderd zal blijven (64%).
Op gewestelijk niveau zijn de Brusselaars (31%) optimistischer over hun professionele evolutie dan de
Walen (24%) en de Vlamingen (19%). De werklozen zijn op dit vlak verdeeld tussen hoop (41%
« beter ») en gelatenheid (44% « geen verandering »).
QA4.5 Wat zijn uw verwachtingen voor de komende twaalf maanden : zullen de volgende twaalf maanden beter, minder goed of hetzelfde zijn voor wat betreft uw
beroepssituatie ?
9%
60%
10%
7%
19%
64%
8%
6%
22%
64%
8%
23%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Minder goed
Beter
Hetzelfde
EU25 België (EB 65) België
Standaard Eurobarometer 66.1
14
De Belgen denken dat de financiële situatie van hun gezin ook geen grote veranderingen zal kennen
(66%), maar ze geven blijk van meer optimisme op dit vlak dan tijdens de vorige golf van de
Standaard Eurobarometer (23%, hetzij +4 punten). Op het vlak van de gewesten onderscheiden de
Brusselaars (23%) zich van hun Waalse (10%) en Vlaamse (9%) landgenoten op basis van hun
pessimistische verwachtingen wat de financiën van hun gezin betreft.5
QA4.3 Wat zijn uw verwachtingen voor de komende twaalf maanden : zullen de volgende twaalf maanden beter, minder goed of hetzelfde zijn voor wat betreft de
financiële situatie van uw gezin ?
19%
54%
1%
10%
23%
66%
1%
13%
19%
67%
2%
25%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Minder goed
Beter
Hetzelfde
EU25 België België (EB 65)
2.2. Collectieve dimensie: algemene situatie van het land, economie en tewerkstelling
De Belgen menen dat de komende twaalf maanden hetzelfde of beter zullen zijn wat hun persoonlijke
situatie betreft, maar ze staan sceptischer tegenover de evolutie van de algemene situatie van hun
land. 42% van de Belgen vindt immers dat « de zaken de verkeerde richting uitgaan » in België. Op
gewestelijk niveau overheerst deze mening in Wallonië (47%) en in Vlaanderen (42%). In Brussel
meent een relatieve meerderheid van de respondenten daarentegen dat « de zaken de juiste richting
uitgaan » (40%). De sociodemografische categorieën die het meest pessimistisch zijn over de manier
waarop de situatie van hun land zou evolueren, zijn de 55-plussers (49%), de gepensioneerden (52%)
en de werklozen (47%).6
5 QA4. Wat zijn uw verwachtingen voor de komende twaalf maanden: zullen de volgende twaalf maanden beter, minder goed of hetzelfde zijn voor wat betreft …? 1. Uw leven in het algemeen; 2. De economische situatie in (ONS LAND); 3. De financiële situatie van uw gezin; 4. De werkgelegenheid in (ONS LAND); 5. Uw beroepssituatie 6 QA5.1 Op dit ogenblik, zou u stellen dat, in het algemeen, zaken de juiste of de verkeerde richting uitgaan, ... ? In ons land
Standaard Eurobarometer 66.1
15
QA5.1 Op dit ogenblik, zou u stellen dat, in het algemeen, zaken de juiste of de verkeerde richting uitgaan in (ONS LAND) ?
1%
24%
38%
37%
1%
23%
34%
42%
19%
48%
5%
28%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Noch de ene noch de andere richting
Zaken gaan de juiste richting uit
Zaken gaan de verkeerde richting uit
België (EB 65) België EU25
De Belgische burgers menen dat de komende twaalf maanden hetzelfde (43%) of slechter (32%)
zullen zijn op het vlak van de tewerkstelling in hun land. Sinds vorige zomer is er toch een
optimistischere tendens: bijna één respondent op vier (24%, hetzij +6 punten) verwacht momenteel
dat de tewerkstellingssituatie gunstig zal evolueren. De verwachtingen van de werklozen: 38% denkt
dat de tewerkstellingssituatie niet zal veranderen, 31% denkt dat de situatie zal verbeteren en 30% is
de mening toegedaan dat ze zal verslechteren.
QA4.4 Wat zijn uw verwachtingen voor de komende twaalf maanden : zullen de volgende twaalf maanden beter, minder goed of hetzelfde zijn voor wat betreft de
werkgelegenheid in (ONS LAND)
1%
24%
43%
32%
23%
34%
1%
18%
37%
44%
5%
38%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Beter
Hetzelfde
Minder goed
België UE25 België (EB 65)
Volgens 47% van de Belgen zal de economische situatie van het land het komende jaar stabiel
blijven. 30% van de ondervraagde personen verwacht eerder een negatieve evolutie en 21% een
verbetering van deze situatie. In vergelijking met vorig voorjaar stellen we hier een afname van de
pessimistische houdingen (-7 punten) vast, en een stijging van de optimistische houdingen (+4
punten).
Standaard Eurobarometer 66.1
16
QA4.2 Wat zijn uw verwachtingen voor de komende twaalf maanden : zullen de volgende twaalf maanden beter, minder goed of hetzelfde zijn voor wat betreft de
economische situatie in (ONS LAND) ?
5%
20%
35%
40%
17%
43%
2%
21%
30%
47%
40%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Beter
Minder goed
Hetzelfde
EU25 België (EB 65) België
3. Deelname van de Belgen aan het nationaal en Europees politiek leven
3.1. Belangstelling voor België
De Belgen wijzen op verschillende grote problemen waarmee hun land geconfronteerd wordt, en ze
besluiten dat « de zaken de verkeerde richting uitgaan ». In dit stadium van de enquête peilde de
Standaard Eurobarometer naar de betrokkenheid van de Belgen bij het politieke leven van hun land
en van de Europese Unie. Volgens de resultaten bespreekt 66% van de Belgen af en toe – of zelfs
vaak – de politiek. Dit percentage bestaat voornamelijk uit mannen (73%), vaak in de leeftijdscategorie
van 40 tot 54 jaar (74%), met een hoger dan gemiddeld studieniveau (64%) en een kaderfunctie
(83%).7
QA1 Wanneer u met vrienden bent, gebeurt het dan ... dat u de politiek bespreekt?
29%
55%
28%34%
56%
16%
56%
16%10%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Vaak
Nooit
Af en toe
EU25 België (EB 65) België
7 QA1 Wanneer u met vrienden bent, gebeurt het dan ... dat u de politiek bespreekt?
Standaard Eurobarometer 66.1
17
Hoewel ze de politiek regelmatig bespreken, zeggen de Belgen niet geïnteresseerd te zijn in het
politieke leven van hun land (51%) en geven ze toe dat het wenselijk zou zijn om er actiever aan deel
te nemen (75%).8 Op gewestelijk niveau is het in Brussel (54%) en in Wallonië (51%) dat dit gebrek
aan belangstelling het meest uitgesproken is.
QA52.1 Zou u zeggen dat u zeer geïnteresseerd, eerder geïnteresseerd, eerder niet geïnteresseerd of helemaal niet geïnteresseerd bent in de politiek in
(ONS LAND)?
51%
49%
48%
52%
41%
1%
58%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Niet geïnteresseerd
Geïnteresseerd
België België (EB 65) EU25
De Europese politiek wekt niet meer belangstelling onder de Belgische bevolking (60%), tenzij in het
Brussels Hoofdstedelijk Gewest (56%).9
QA52.2 Zou u zeggen dat u zeer geïnteresseerd, eerder geïnteresseerd, eerder niet geïnteresseerd of helemaal niet geïnteresseerd bent in Europese politiek?
2%
44%
54%
44%
56%
40%
60%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Niet geïnteresseerd
Geïnteresseerd
EU25 België (EB 65) België
8 QA47. Kan u mij voor elk van de volgende meningen zeggen of u het daarmee helemaal eens, eerder eens, eerder oneens of helemaal oneens bent? 4. De Burgers zouden actiever aan het Belgische politieke leven moeten deelnemen 9 QA52. Zou u zeggen dat u zeer geïnteresseerd, eerder geïnteresseerd, eerder niet geïnteresseerd of helemaal niet geïnteresseerd bent in....? 1. De politiek in (ONS LAND); 2. De Europese politiek
Standaard Eurobarometer 66.1
18
3.2. Houding ten opzichte van de politieke instellingen
In de aanloop van de gemeenteverkiezingen van 8 oktober staan de Belgen wantrouwig ten opzichte
van hun politieke partijen (67%), maar ze hebben wel vertrouwen in hun Regering (51%) en in hun
Parlement (55%).
QA6.5- QA6.12, QA6.15 Kan u me voor elk van de volgende instellingen zeggen of u er eerder vertrouwen in hebt, of eerder geen vertrouwen? (% België)
29%
42%
43%
51%
54%
55%
64%
68%
75%
67%
54%
55%
47%
42%
41%
31%
31%
22%
5%
4%
5%
1%
3%
3%
4%
3%
2%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
De politieke partijen
De religieuze instellingen
Justitie, het Belgische rechtssysteem
De Belgische Federale regering
De vakbonden
Het Belgisch Parlement
Het leger
De politie
Consumentenbonden
Eerder vertrouwen Eerder geen vertrouwen WN
Algemeen laten de Belgische politieke instellingen in het najaar van 2006 een betere
vertrouwensindex optekenen dan tijdens de laatste twee golven van de Standaard Eurobarometer (+4
à 5 punten).
Standaard Eurobarometer 66.1
19
QA6.5- QA6.12 Kan u me voor elk van de volgende instellingen zeggen of u er eerder vertrouwen in hebt, of eerder geen vertrouwen?
44%
30%
38%
33%
69%
64%
24%
44%
44%
47%
47%
50%
67%
64%
29%
42%
43%
51%
54%
55%
64%
68%
46%
17%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
De politieke partijen
De religieuze instellingen
Justitie, het (NATIONALITEIT) rechtssysteem
De (NATIONALITEIT) Federale regering
De vakbonden
Het (NATIONALITEIT) Parlement
Het leger
De politie
EU25 België (EB 64/ 65) België
Toch hebben de Belgen meer vertrouwen in de Europese Unie (61%)10 en haar instellingen, en dan
voornamelijk de Europese Commissie (68%) en het Europees Parlement (67%), maar ook de
Europese Centrale Bank (64%), het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen (59%), de
Raad van de Europese Unie (56%) en het Europees Rekenhof (55%). De steun van de Belgische
bevolking ten opzichte van de Europese instellingen is groter dan het Europees gemiddelde (8 tot 20
punten meer, afhankelijk van de instellingen). 11
10 QA6.13 Ik zou u een vraag willen stellen over de mate waarin u vertrouwen hebt in bepaalde instellingen. Kan u me voor elk van de volgende instellingen zeggen of u er eerder vertrouwen in hebt, of eerder geen vertrouwen? De Europese Unie 11 QA19. Kan u me voor elk van de volgende instellingen zeggen of u er eerder vertrouwen in hebt, of eerder geen vertrouwen? 1. Het Europees Parlement; 2. De Europese Commissie; 3. De Raad van de Europese Unie; 4. Het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen; 5. De Europese Ombudsman; 6. De Europese Centrale Bank; 7. Het Europees Rekenhof; 8. Het Comité van de Regio’s van de Europese Unie; 9. Het Economisch en Sociaal Comité van de Europese Unie
Standaard Eurobarometer 66.1
20
QA19.1-QA19.9 Kan u mij voor elk van de volgende instellingen zeggen of u er eerder vertrouwen of eerder geen vertrouwen in heeft ? (% "eerder vertrouwen")
28%
30%
35%
37%
42%
51%
46%
52%
48%
35%
36%
42%
48%
54%
58%
64%
65%
63%
41%
55%
56%
59%
64%
67%
68%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Het Comité van de Regio’s van de Europese Unie
Het Economisch en Sociaal Comité van de Europese Unie
De Europese Ombudsman
Het Europees Rekenhof
De Raad van de Europese Unie
Het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen
De Europese Centrale Bank
Het Europees Parlement
De Europese Commissie
EU25 België (EB 64/ 65) België
4. Nationale identiteit en gevoel tot de Europese Unie te behoren
4.1. Gevoel Europeaan te zijn en trots om Europeaan te zijn
De Belgen hebben vertrouwen in de Europese Unie. Ze steunen de instellingen en ze zijn ervan
overtuigd dat deze « rekening houden met hun stem » (53%).12 Over het algemeen voelen ze zich « Belg, maar ook Europeaan » (60%). Op gewestelijk niveau wordt dit dubbel
burgerschap vaker opgeëist door de Brusselaars (87%) dan door de Walen (65%) en de Vlamingen
(54%). Op sociodemografisch vlak onthouden we dat de stedelingen (78%) zich meer « Europeaan »
voelen dan de inwoners van kleine steden (60%) en dorpen (56%). Het gevoel « Europeaan » te zijn
is tot slot vooral aanwezig bij de 15- tot 24-jarigen (68%) en neemt af naarmate de leeftijdscategorieën
ouder worden (tot 55% voor de 55-plussers).
12 QA12.1 Gaat u eerder akkoord of eerder niet akkoord met de volgende uitspraken? Mijn stem telt in de Europese Unie
Standaard Eurobarometer 66.1
21
QA30.1 Denkt u soms dat u niet enkel een Belg bent, maar ook een Europeaan? Gebeurt dit vaak, soms of nooit?
21%
39%
39%
19%
38%
42%
16%
43%
38%
2%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Vaak
Soms
Nooit
België België (EB 64) EU25
De Belgen zijn trots op hun nationaliteit (85%)13 en op het feit dat ze Europeaan zijn (67%). Op
gewestelijk niveau zijn de Brusselaars (82%) trotser dan de Walen (70%) en de Vlamingen (63%) op
het feit dat ze Europeaan zijn.14
4.2. Gemeenschappelijke Europese waarden?
De Belgen voelen zich « Europeaan » en zijn er trots op Europeaan te zijn. Maar in welke mate is het
mogelijk een Europees burgerschap te definiëren, gekenmerkt door een zeker aantal
gemeenschappelijke waarden? In termen van gemeenschappelijke waarden zijn de Lidstaten van de
Europese Unie volgens één Belg op twee verschillend.15
QA49 Zijn de lidstaten van de Europese Unie op het vlak van gedeelde waarden volgens u …?
11%
48%
41%
47%
3%
50%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Dicht bij elkaar
Verschillend van elkaar
EU25 België
Als we echter de waarden vergelijken die de Belgische burgers en de burgers van de andere 24
Lidstaten als belangrijk beschouwen, dan stellen we vast dat dezelfde waarden gedeeld worden. Voor
13 QA31.1 Zou u zeggen dat u ... bent (NATIONALITEIT) te zijn? 14 QA32 Zou u zeggen dat u ... bent Europeaan te zijn? 15 QA49 Zijn de lidstaten van de Europese Unie op het vlak van gedeelde waarden volgens u … ?
Standaard Eurobarometer 66.1
22
de Belgen zijn de belangrijkste waarden vrede (50%), eerbied voor het menselijk leven (46%), de
Mensenrechten (40%), verdraagzaamheid (33%), de democratie (25%), de individuele vrijheden
(22%) en gelijkheid (20%). Op het niveau van de Europese Unie vermelden de respondenten ook
deze waarden als primordiaal, maar ze leggen meer de nadruk op de naleving van de individuele
vrijheden (+8 punten) en de rechtsstaat (+9 punten). De Belgen hechten van weer meer belang aan
verdraagzaamheid (+14 punten) dan hun Europese medeburgers.16
QA48a En welke drie waarden van de volgende lijst zijn voor u persoonlijk het belangrijkst ?
4%
8%
14%
15%
15%
18%
20%
25%
33%
40%
46%
50%
7%
22%
11%
11%
14%
18%
24%
19%
41%
43%
52%
1%
17%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Godsdienst
De rechtsstaat
Individuele vrijheden
Persoonlijke ontplooiing
Respect voor andere culturen
Solidariteit
Gelijkheid
Democratie
Vrede
Mensenrechten
Eerbied voor het menselijk leven
Vrede
België EU25
16 QA48a En welke drie waarden van de volgende lijst zijn voor u persoonlijk het belangrijkst?
Standaard Eurobarometer 66.1
23
HOOFDSTUK II. DE EUROPESE UNIE IN DE OGEN VAN DE BELGEN 1. Beeld dat de Europese Unie oproept
1.1. Wat de Europese Unie vertegenwoordigt
In het najaar van 2006 roept de Europese Unie een positief imago op bij 54% van de Belgen. Voor
34% van de Belgen is dit imago eerder neutraal, en voor 11% eerder negatief. Sinds vorig voorjaar
zijn deze percentages weinig veranderd (0 tot 2 punten verschil). Op sociodemografisch vlak heeft de
Europese Unie een heel positief imago bij de Brusselaars (71%), in de grote steden (68%), bij de 15-
tot 24-jarigen (65%) en bij de respondenten met een hoog studieniveau (59%).17
QA10 Heeft de Europese Unie in uw ogen in het algemeen een ... imago ?
3%
17%
34%
46%
12%
32%
54%
11%
54%
34%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Negatief
Neutraal
Positief
EU25 België (EB 65) België
De Europese Unie zou een aantal waarden vertegenwoordigen, meer bepaald de Mensenrechten
(50%), de democratie (45%), vrede (40%), de rechtsstaat (28%), solidariteit (23%) en respect voor
andere culturen (21%).18
17 QA10 Heeft de Europese Unie in uw ogen in het algemeen een ... imago? 18 QA48b Welke drie waarden uit de volgende lijst zijn de drie waarden die het best de Europese Unie typeren?
Standaard Eurobarometer 66.1
24
QA48b Welke drie waarden uit de volgende lijst zijn de drie waarden die het best de Europese Unie typeren?
10%
4%
3%
4%
10%
11%
13%
14%
19%
17%
24%
36%
38%
38%
2%
3%
7%
12%
16%
16%
21%
23%
28%
40%
45%
50%
1%
3%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Geen van deze
Godsdienst
Persoonlijke ontplooiing
Individuele vrijheden
Verdraagzaamheid
Eerbied voor het menselijk leven
Gelijkheid
Respect voor andere culturen
Solidariteit
De rechtsstaat
Vrede
Democratie
Mensenrechten
EU25 België
1.2. Voordelen van het lidmaatschap van de Europese Unie
Algemeen denken de Belgen dat het feit dat België deel uitmaakt van de Europese Unie een goede
zaak is (69%).19
19 QA7a Denkt u algemeen gesproken dat het feit dat (ONS LAND) deel uitmaakt van de Europese Unie …?
Standaard Eurobarometer 66.1
25
QA7a Denkt u algemeen gesproken dat het feit (ONS LAND) deel uitmaakt van de Europese Unie … ?
4%
16%
27%
53%
10%
65%
10%
21%
69%
25%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Een slechte zaak is
Noch een goede noch een slechte zaak is
Een goede zaak is
EU25 België (EB 65) België
Alles welbeschouwd vinden de Belgen dat hun land voordeel heeft gehaald uit het lidmaatschap van
de Europese Unie (67%),20 meer bepaald op het vlak van veiligheid (75%), op economisch vlak (70%)
en wat de levensstandaard van de inwoners betreft (64%). Dankzij zijn lidmaatschap van de Europese
Unie zou de invloed van België in de wereld vergroot zijn (77%). Het feit dat België deel uitmaakt van
de Europese Unie zou daarentegen een negatief effect hebben op de tewerkstellingssituatie in België
(50%).21
QA9a.1- QA9a.6 Ik ga u enkele domeinen voorlezen, en kan u voor elk domein zeggen of het feit dat België deel uitmaakt van de Europese Unie er ... op heeft? (% België)
45%
47%
64%
70%
75%
77%
23%
19%
48%
50%
33%
27%
7%
3%
2%
3%
2%
4%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Onze landbouw
De tewerkstelling in ons land
Onze levensstandaard
Onze economie
De veiligheid van ons land
Onze invloed in de wereld
Goed effect Slecht effect WN
20 QA8a Alles welbeschouwd, denkt u dat (ONS LAND) wel of geen voordelen gehaald heeft uit zijn lidmaatschap van de Europese Unie? 21 QA9a. Niet iedereen is het eens over de voordelen en nadelen die er zijn voor (ONS LAND) door deel uit te maken van de Europese Unie. Ik ga u enkele domeinen voorlezen, en kan u voor elk domein zeggen of het feit dat (ONS LAND) deel uitmaakt van de Europese Unie er een zeer goed, eerder goed, eerder slecht of zeer slecht effect op heeft? 1. De veiligheid van ons land; 2. Onze economie; 3. Onze levensstandaard; 4. Onze landbouw; 5. Onze invloed in de wereld; 6. De tewerkstelling in ons land
Standaard Eurobarometer 66.1
26
De Belgische bevolking zou voordelen gehaald hebben uit een aantal realisaties van de Europese
Unie, met name: de beperking van de grenscontroles (75%), de eenheidsmunt (64%), de
verscheidenheid aan producten (63%), een versterking van de consumentenrechten (53%), een
grotere mobiliteit voor de werknemers en de studenten binnen de Europese Unie (52%), evenals de
definitie van rechten voor de burgers van de Europese Unie (50%).22
QA42.1-7Kunt u mij voor elk van de volgende verwezenlijkingen van de Europese Unie zeggen of die u al dan niet ten goede zijn gekomen?
31%
36%
38%
37%
52%
34%
59%
50%
53%
63%
64%
75%
40%
52%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Het recht om een zaak voor het Gerechtshof van deEuropese Gemeenschappen te brengen
De rechten van een EU-burger
Werken of studeren in een ander land van de EU
De rechten van de consument
Een grotere verscheidenheid aan goederen uit anderelanden van de EU
De Europese eenheidsmunt, de euro
Geen\Minder grenscontroles bij het reizen
EU25 België
2. Kennis van de Europese Unie, van haar beleid en haar instellingen
2.1. Geraamde kennis en reële kennis
De Belgen ramen hun kennis van de Europese Unie, haar beleid en haar instellingen gemiddeld op 4
– op een schaal van 1 « weet er helemaal niks van » tot 10 « weet er veel van ». Deze raming is iets
lager dan het Europees gemiddelde (4,2). Sinds vorig voorjaar is deze raming gedaald (-0,7). 23
22 QA42. Hierna volgt een lijst van verwezenlijkingen van de Europese Unie. Kunt u mij voor elk van de volgende verwezenlijkingen van de Europese Unie zeggen of die u al dan niet ten goede zijn gekomen? 1. De Europese eenheidsmunt, de euro; 2. Een grotere verscheidenheid aan goederen uit andere landen van de EU; 3. De rechten van een EU-burger; 4. Geen\Minder grenscontroles bij het reizen; 5. Werken of studeren in een ander land van de EU; 6. De rechten van de consument; 7. Het recht om een zaak voor het Gerechtshof van de Europese Gemeenschappen te brengen 23 QA14 Kan u mij, aan de hand van deze schaal, zeggen in welke mate u denkt op de hoogte te zijn van de Europese Unie, haar beleid en haar instellingen?
Standaard Eurobarometer 66.1
27
QA14 Kan u mij, aan de hand van deze schaal, zeggen in welke mate u denkt op de hoogte te zijn van de Europese Unie, haar beleid en haar instellingen ?
1%1%
16%
4%7%11%
18%13%10%
19%
1%3%
10%
21%19%
12%
15%
0%
10%
20%
30%
1"Weet erhelemaalniks van"
2 3 4 5 6 7 8 9 10"Weet erveel van"
WN
EU25 België
De Belgen hebben een beperkte kennis van het budget dat wordt uitgetrokken voor de verschillende
beleidsdomeinen waarvoor de Europese Unie verantwoordelijk is. Ze denken immers dat het grootste
deel van het budget van de Europese Unie gaat naar administratieve kosten en kosten voor personeel
en gebouwen (30%), naar hulp aan landen buiten de Europese Unie (21%) en naar de ondersteuning
van de landbouwsector in het lader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (21%).24 Uit een
analyse van de begroting van de Europese Unie voor het jaar 2006, zoals goedgekeurd door het
Europees Parlement, blijkt dat de Belgische respondenten het bedrag dat werkelijk wordt toegewezen
aan de administratieve kosten en aan de buitenlandse hulp, ruimschoots overschatten.25
24 QA28 Aan welk van de volgende domeinen besteedt de Europese Unie het grootste deel van haar budget, volgens u ? 25 Het budget voor 2006 bedraagt 121.190 miljoen euro. Voor landbouw en landelijke ontwikkeling bedragen de verbintenissen 51.051 miljoen euro (hetzij 42% van het volledige budget). Een bedrag van 7.771 miljoen euro is bestemd voor maatregelen inzake landelijke ontwikkeling. Wat de structurele acties betreft, bedragen de verbintenissen 44.555 miljoen euro (37%). De verbinteniskredieten voor de interne beleidsdomeinen bedragen 9.373 miljoen euro (8%). Wat de acties buiten de EU betreft, bedragen de verbintenissen 5.544 miljoen euro (6%). De administratieve uitgaven zijn vastgelegd op 6.656 miljoen euro (5%). http://ec.europa.eu/budget/library/publications/budget_in_fig/syntchif_2006_nl.pdf
Standaard Eurobarometer 66.1
28
QA28 Aan welk van de volgende domeinen besteedt de Europese Unie het grootste deel van haar budget, volgens u ? (% België)
Werkgelegenheid en sociale
aangelegenheden; 8%
Landbouw; 21%
Wetenschappelijk onderzoek; 8%
Regionale hulp; 21%
Regionale hulp; 30%
Andere ; 7%Andere ; 1%
Regionale hulp; 4%
De Belgische bevolking is vertrouwd met de belangrijkste Europese instellingen: het Europees
Parlement (95%), de Europese Commissie (90%), de Europese Centrale Bank (67%), het Hof van
Justitie van de Europese Gemeenschappen (67%) en het Europees Rekenhof (53%).26
26 QA18. Heeft u al gehoord van …? 1. Het Europees Parlement; 2. De Europese Commissie; 3. De Raad van de Europese Unie; 4. Het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen; 5. De Europese Ombudsman; 6. De Europese Centrale Bank; 7. Het Europees Rekenhof; 8. Het Comité van de Regio’s van de Europese Unie; 9. Het Economisch en Sociaal Comité van de Europese Unie
Standaard Eurobarometer 66.1
29
QA18.1-9 Heeft u al gehoord van … ? (% "ja" )
28%
36%
40%
47%
63%
70%
72%
82%
90%
18%
28%
35%
53%
66%
67%
67%
90%
95%
23%
51%
67%
70%
72%
90%
95%
34%
16%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Het Comité van de Regio’s van de Europese Unie
Het Economisch en Sociaal Comité van de Europese Unie
De Europese Ombudsman
Het Europees Rekenhof
De Raad van de Europese Unie
Het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen
De Europese Centrale Bank
De Europese Commissie
Het Europees Parlement
EU25 België België (EB 64/ 65)
De werking van de Europese Unie is duidelijk voor één Belg op twee (50%). In vergelijking met de
vorige enquêtegolf stellen we vast dat een groter aantal respondenten toegeeft problemen te ervaren
om te begrijpen hoe de Europese Unie werkt (49%, hetzij +6 punten).27
QA12.2 Gaat u eerder akkoord of eerder niet akkoord met de volgende uitspraken: "Ik begrijp de werking van de Europese Unie" ?
7%
51%
43%
49%
2%
43%
55%
1%
50%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Eerder niet akkoord
Eerder akkoord
EU25 België België (EB 65)
27 QA12. Gaat u eerder akkoord of eerder niet akkoord met de volgende uitspraken? 1. Mijn stem telt in de Europese Unie; 2. Ik begrijp de werking van de Europese Unie; 3. Ik voel me erg betrokken bij de Europese aangelegenheden
Standaard Eurobarometer 66.1
30
Om de reële kennis van de respondenten te testen, legden de enquêteurs van de Standaard
Eurobarometer een aantal uitspraken over de Europese Unie voor, waarvan ze moesten zeggen of ze
waar of onwaar zijn. Zo geven de Belgen aan dat de leden van het Europees Parlement rechtstreeks
worden verkozen door de burgers van de Europese Unie (58%) en dat het voorzitterschap van de
Europese Unie om de zes maanden door een andere Lidstaat wordt waargenomen (58%). Ze zeggen
echter dat de uitspraak dat de Europese Unie momenteel uit vijftien Lidstaten bestaat, onwaar is
(63%). Uit de resultaten van de tests blijkt dat de Belgische burgers een hoger percentage juiste
antwoorden geven (59%) dan het Europees gemiddelde (47%).28
QA20.1-QA20.3 Kan u mij, voor elk van de volgende uitspraken over de Europese Unie, zeggen of die volgens u waar of onwaar is?(% België)
31%
57%
58%
63%
36%
36%
7%
8%
6%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
De EU bestaat momenteel uit vijftien lidstaten
Om de zes maanden neemt een andere lidstaat hetvoorzitterschap van de EU waar
De leden van het Europees Parlement wordenrechtstreeks verkozen door de burgers van de EU
Waar Onwaar WN
2.2. Toegang tot informatie en vertrouwen in de media
De toegang tot informatie bepaalt grotendeels de kennis die de burgers kunnen verwerven over de
Europese Unie. In België vinden de ondervraagde personen dat het gemakkelijk is om informatie te
vinden over de Europese Unie, haar beleid en haar instellingen (54%).29 Toch weet een meerderheid
van de Belgen niet dat ze het recht hebben om niet-gepubliceerde documenten van de instellingen
van de Europese Unie te raadplegen (85%).30
28 QA20. Kan u mij, voor elk van de volgende uitspraken over de Europese Unie, zeggen of die volgens u waar of onwaar is? 1. De Europese Unie bestaat momenteel uit vijftien Lidstaten; 2. De leden van het Europees Parlement worden rechtstreeks verkozen door de burgers van de Europese Unie; 3. Om de zes maanden neemt een andere Lidstaat het voorzitterschap van de Europese Unie waar 29 QA16 Vindt u het makkelijk, of juist niet, om informatie te vinden over de Europese Unie, haar beleid, haar instellingen? 30 QA17 Wist u dat u het recht hebt om toegang te vragen tot niet-gepubliceerde documenten van de instellingen van de Europese Unie?
Standaard Eurobarometer 66.1
31
QA16 Vindt u het makkelijk, of juist niet, om informatie te vinden over de Europese Unie, haar beleid, haar instellingen, ...?
18%
34%
48%
37%
8%
54%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Moeilijk
Gemakkelijk
EU25 België
Een meerderheid van de Belgen zoekt zelden of nooit informatie op over de Europese Unie (66%). Dit
geldt voor 71% van de respondenten in Vlaanderen, 59% in Brussel en 58% in Wallonië. Op
sociodemografisch vlak vinden personen met een laag studieniveau (83%), maar ook arbeiders (77%),
gepensioneerden (70%) en huismannen/-vrouwen (69%) het minder vaak dan het gemiddelde nodig
om dergelijke informatie op te zoeken.31
QA15 Zoekt u informatie over de Europese Unie, haar beleid, haar instellingen, …?
1%
34%
65%
33%
1%
66%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
"Vaak" + "Soms"
"Zelden" + "Nooit"
België EU25
Als ze informatie opzoeken, vertrouwen de Belgen op de traditionele media: radio (71%), televisie
(64%) en de geschreven pers (56%). Ze zijn gereserveerder wat het Internet betreft: slechts 37% zegt
vertrouwen te hebben in deze informatiebron.32
31 QA15 Zoekt u informatie over de Europese Unie, haar beleid, haar instellingen, …? 32 QA6. Ik zou u een vraag willen stellen over de mate waarin u vertrouwen hebt in bepaalde instellingen. Kan u me voor elk van de volgende instellingen zeggen of u er eerder vertrouwen in hebt, of eerder geen vertrouwen? 1. De geschreven pers; 2. De radio; 3. De televisie; 4. Internet
Standaard Eurobarometer 66.1
32
QA6.1- QA6.4 Kan u me voor elk van de volgende instellingen zeggen of u er eerder vertrouwen in hebt, of eerder geen vertrouwen? (% België)
37%
56%
64%
71%
47%
40%
34%
26% 3%
2%
3%
16%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Internet
De geschreven pers
De televisie
De radio
Eerder vertrouwen Eerder geen vertrouwen WN
3. Beoordeling van de rollen die de Europese Unie speelt
3.1. Uitwisseling van competenties tussen de nationale regering en de Europese Unie
De Belgen steunen de Europese Unie en haar instellingen, waarin ze meer vertrouwen hebben dan in
hun nationale politieke instellingen. Maar welke uitwisseling van competenties tussen deze instanties
vinden ze aangewezen? Volgens een meerderheid van de Belgen is het aan de Belgische Regering
om de beslissingen te nemen op het vlak van pensioenen (79%), belastingen (72%), gezondheid en
sociale zekerheid (72%), onderwijs (71%) en de bestrijding van de werkloosheid (58%). Ze vinden
daarentegen dat de Europese Unie beter in staat is om beslissingen te nemen in een aantal domeinen
met een internationale dimensie: de strijd tegen het terrorisme (87%), het wetenschappelijk en
technologisch onderzoek (76%), defensie en het buitenlands beleid (74%), milieubescherming (68%),
de immigratie (68%), energie (67%), de concurrentie (65%), de strijd tegen de criminaliteit (65%),
landbouw en visserij (60%) en de bescherming van de consumenten (52%).33
33 QA24. Kan u mij voor elk van de volgende gebieden zeggen of de beslissingen daarover, volgens u, genomen moeten worden door de Belgische federale regering of dat de beslissingen op dat gebied gezamenlijk genomen moeten worden binnen de Europese Unie als geheel? 1. De strijd tegen de criminaliteit; 2. De belastingen; 3. De strijd tegen werkloosheid; 4. De strijd tegen het terrorisme; 5. Defensie en het buitenlands beleid; 6. De immigratie; 7. Het onderwijssysteem; 8. De pensioenen; 9. Milieubescherming; 10. Gezondheid en sociale zekerheid; 11. Landbouw en visserij; 12. De bescherming van de consumenten; 13. Het wetenschappelijk en technologisch onderzoek; 14. De ondersteuning van regio's met economische moeilijkheden; 15. Energie; 16. De concurrentie
Standaard Eurobarometer 66.1
33
QA24.1-16 Kan u mij voor elk van de volgende gebieden zeggen of de beslissingen daarover, volgens u, genomen moeten worden door de Belgische federale regering of dat de beslissingen op dat gebied gezamenlijk genomen moeten worden binnen
52%
60%
65%
65%
67%
67%
68%
68%
74%
76%
87%
48%
38%
34%
32%
31%
31%
30%
31%
24%
23%
12%
41%
28%
28%
26%
20%
58%
79%
72%
71%
72%
1%
2%
1%
1%
1%
1%
1%
3%
2%
2%
1%
1%
1%
1%
1%
1%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
De pensioenen
De belastingen
Het onderw ijssysteem
Gezondheid en sociale zekerheid
De strijd tegen werkloosheid
De bescherming van de consumenten
Landbouw en visserij
De strijd tegen de criminaliteit
De concurrentie
De ondersteuning van regio's met economischemoeilijkheden
Energie
De immigratie
Milieubescherming
Defensie en het buitenlands beleid
Het wetenschappelijk en technologisch onderzoek
De strijd tegen het terrorisme
De Europese Unie De Belgische Federale Regering WN
Standaard Eurobarometer 66.1
34
3.2. De Europese Unie en de Verenigde Staten, internationale spelers
In de ogen van de meeste Belgen speelt de Europese Unie een positieve rol op het vlak van de vrede
in de wereld (71%), de bescherming van het milieu (68%) en de strijd tegen het terrorisme (64%),
maar ook de groei van de wereldeconomie (56%) en de strijd tegen de armoede in de wereld (56%).
Omgekeerd vindt een (absolute of relatieve) meerderheid van de respondenten dat de actie van de
Verenigde Staten een negatief effect heeft op deze gebieden.34
QA29a.1-5&b.1-5 Spelen de Verenigde Staten/ Speelt de Europese Unie in uw ogen eerder een positieve rol, eerder een negatieve rol of geen van beide wat betreft … ?
(% België)
13%
37%
30%
13%
13%
56%
61%
64%
68%
71%
67%
42%
55%
71%
70%
18%
13%
11%
13%
11%
19%
19%
14%
14%
15%
24%
25%
24%
18%
18%
1%
2%
1%
2%
1%
1%
2%
1%
1%
1%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
De strijd tegen de armoede in de wereld
De groei van de wereldeconomie
De strijd tegen het terrorisme
Milieubescherming
Vrede in de wereld
VERENIGDE STATEN
De strijd tegen de armoede in de wereld
De groei van de wereldeconomie
De strijd tegen het terrorisme
Milieubescherming
Vrede in de wereld
EUROPESE UNIE
Positief Negatief Geen van beide WN
Sinds een jaar is de steun van de Belgen ten aanzien van de actie van de Europese Unie op
internationaal vlak toegenomen (met 1 tot 10 punten).
34 QA29a. Spelen de Verenigde Staten in uw ogen eerder een positieve rol, eerder een negatieve rol of geen van beide wat betreft …? 1. Vrede in de wereld; 2. De strijd tegen het terrorisme; 3. De groei van de wereldeconomie; 4. De strijd tegen de armoede in de wereld; 5. Milieubescherming QA29b. En speelt de Europese Unie volgens u een positieve of een negatieve rol, of geen van beide op het gebied van …? 1. Vrede in de wereld; 2. De strijd tegen het terrorisme; 3. De groei van de wereldeconomie; 4. De strijd tegen de armoede in de wereld; 5. Milieubescherming
Standaard Eurobarometer 66.1
35
QA29b.1-5 Speelt de Europese Unie volgens u een positieve of een negatieve rol, of geen van beide op het gebied van … ? (% "positief")
49%
53%
59%
60%
60%
51%
65%
64%
56%
61%
64%
68%
71%
53%
63%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
De strijd tegen de armoede in de wereld
De groei van de wereldeconomie
De strijd tegen het terrorisme
Milieubescherming
Vrede in de wereld
EU25 België (EB 64) België
Als ze de prestaties van de twee grootmachten vergelijken, besluiten de Belgen dat de Europese Unie
voorloopt op de Verenigde Staten op het vlak van gezondheidszorg (74%), de strijd tegen sociale
ongelijkheid (71%), milieubescherming (69%), de strijd tegen discriminatie (58%) en de strijd tegen
werkloosheid (57%). De Europese Unie zou daarentegen achterlopen op de Verenigde Staten op het
vlak van technologische innovatie (50%).35
35 QA39. Kan u mij voor elk van de volgende domeinen zeggen of volgens u de Europese Unie voorop, achterop of op hetzelfde niveau is als de Verenigde Staten? 1. Wetenschappelijk onderzoek; 2. Medisch onderzoek; 3. Milieubescherming; 4. Technologische innovatie; 5. Gezondheidszorg; 6. Onderwijs; 7. De strijd tegen sociale ongelijkheid; 8. De strijd tegen werkloosheid; 9. De strijd tegen discriminatie; 10. Het oprichten van ondernemingen
Standaard Eurobarometer 66.1
36
QA39.1-10 Kan u mij voor elk van de volgende domeinen zeggen of volgens u de Europese Unie voorop, achterop of op hetzelfde niveau is als de Verenigde Staten?
(% België)
19%
20%
28%
57%
58%
65%
69%
71%
74%
50%
43%
39%
15%
13%
12%
10%
10%
13%
24%
33%
31%
29%
12%
17%
18%
21%
26%
3%
6%
1%
4%
3%
2%
2%
2%
1%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Technologische innovatie
Het oprichten van ondernemingen
Medisch onderzoek
De strijd tegen werkloosheid
De strijd tegen discriminatie
Onderw ijs
Milieubescherming
De strijd tegen sociale ongelijkheid
Gezondheidszorg
Voorop Achterop Op hetzelfde niveau WN
3.3. Actie van de Europese Unie in een context die gekenmerkt wordt door de globalisering van de
handel
Hoewel ze vinden dat vrije concurrentie de beste manier is om welvaart te verzekeren (70%),36 menen
de Belgen dat de globalisering van de handel een bedreiging is voor de tewerkstelling en de
ondernemingen in België (56%).
QA43.1 Welke van de twee volgende stellingen ligt het dichtst bij uw mening over globalisering?
19%
40%
41%
38%
3%
33%
64%
6%
56%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
De globalisering vormt een goede opportuniteit voor(NATIONALITEIT) bedrijven dankzij het openstellen van de
markten
De globalisering vormt een bedreiging voor detewerkstelling en de bedrijven in (ONS LAND)
EU25 België België (EB 65)
36 QA47. Kan u mij voor elk van de volgende meningen zeggen of u het daarmee helemaal eens, eerder eens, eerder oneens of helemaal oneens bent ? 8. Vrije concurrentie is de beste waarborg voor de welvaart.
Standaard Eurobarometer 66.1
37
De Belgen zijn verdeelder wat betreft de gevolgen van dit fenomeen voor de economische
ontwikkeling van hun land (45% « positief effect » en 44% « negatief effect »). Tot slot zou de
globalisering een positieve invloed hebben op het wetenschappelijk en technologisch onderzoek
(75%), de solidariteit tussen landen (55%) en de democratie op wereldvlak (53%).37
QA44.1-9 Kunt u voor elk van de volgende domeinen zeggen of de globalisering er volgens u een eerder positief of eerder negatief effect op had?
(% België)
29%
42%
45%
45%
47%
53%
54%
55%
75%
56%
27%
44%
35%
33%
26%
23%
30%
12%
15%
7%
26%
11%
9%
11%
19%
15%
16%
4%
6%
4%
5%
4%
6%
4%
4%
5%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Tewerkstelling in ons land
De kwaliteit van de overheidsdiensten
De economische groei in ons land
Ongelijkheden tussen landen
Het milieu
Democratie op wereldvlak
Gezondheid
Solidariteit tussen landen
Wetenschappelijke en technische vooruitgang
Een eerder positief effect Een eerder negatief effect Geen enkel effect WN
In het najaar van 2006 zijn de Belgen ervan overtuigd dat de Europese Unie hen beschermt tegen de
negatieve gevolgen van de globalisering (55%). Sinds een jaar is de mening van de Belgen op dit vlak
dus aanzienlijk geëvolueerd: toen dacht 50% dat de Europese Unie niet in staat was om bescherming
te bieden tegen deze gevolgen.38
37 QA43. Welke van de twee volgende stellingen ligt het dichtst bij uw mening over globalisering? 1. De globalisering vormt een goede opportuniteit voor (NATIONALITEIT) bedrijven dankzij het openstellen van de markten; 2. De globalisering vormt een bedreiging voor de tewerkstelling en de bedrijven in (ONS LAND) QA44. Kunt u voor elk van de volgende domeinen zeggen of de globalisering er volgens u een eerder positief of eerder negatief effect op had. 1. De economische groei in ons land; 2. Solidariteit tussen landen; 3. Wetenschappelijke en technische vooruitgang; 4. Democratie op wereldvlak; 5. De kwaliteit van de overheidsdiensten; 6. Ongelijkheden tussen landen; 7. Tewerkstelling in ons land; 8. Het milieu; 9. Gezondheid 38 QA45a In welke mate gaat u akkoord of niet akkoord met de volgende uitspraak: De Europese Unie beschermt ons tegen de negatieve gevolgen van de globalisering. (INDIEN 'SPLIT A')
Standaard Eurobarometer 66.1
38
QA45a In welke mate gaat u akkoord of niet akkoord met de volgende uitspraak: "de Europese Unie beschermt ons tegen de negatieve gevolgen van de globalisering" ?
22%
37%
41%
6%
50%
45%
37%
7%
55%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Niet akkoord
Akkoord
EU25 België (EB 64) België
Algemeen zou de Europese Unie de Europese burgers de mogelijkheid bieden om meer voordeel te
halen uit de positieve gevolgen van de globalisering (63%).39 Zo zou de realisatie van de
eenheidsmarkt bijgedragen hebben aan een sterkere internationale competitiviteit van de Belgische
ondernemingen (40%).40
QA45b In welke mate bent u het eens of oneens met de volgende bewering: "de Europese Unie stelt de Europese burgers in staat om meer voordeel te halen uit de
positieve effecten van de globalisering"?
22%
30%
48%
30%
7%
63%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Niet akkoord
Akkoord
EU25 België
De Belgen zijn geneigd te denken dat de situatie van de Europese economie gunstig evolueert, vooral
sinds anderhalf jaar (68%, hetzij +19 punten).41
39 QA45b In welke mate gaat u akkoord of niet akkoord met de volgende uitspraak: De Europese Unie stelt de Europese burgers in staat om meer voordeel te halen uit de positieve effecten van de globalisering. (INDIEN 'SPLIT B') 40 QA41.1 Vindt u dat het internationale concurrentievermogen van de (NATIONALITEIT) ondernemingen ten gevolge van de eenheidsmarkt ten opzichte van 10 jaar geleden nu beter, slechter of hetzelfde is? 41 QA51.2 Hoe zou u de toestand van de Europese economie beoordelen?
Standaard Eurobarometer 66.1
39
QA51.2 Hoe zou u de toestand van de Europese economie beoordelen?
47%
49%
15%
28%
58%
29%
4%
68%
3%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Goed
Slecht
België (EB 63) EU25 België
Om de prestaties van de Europese economie globaal te verbeteren, stelt een meerderheid van de
Belgen voor om de beroepsopleiding en het onderwijs te verbeteren (65%) en de oprichting van
ondernemingen te vereenvoudigen (50%). Ze stellen ook voor om onderzoek en innovatie meer te
ondersteunen (48%), om te waken over een efficiënter energiegebruik (39%) en om te investeren in
de transportinfrastructuren (29%). Slechts 11% stelt voor om de wettelijke arbeidstijd te verlengen.42
42 QA46 Welke van de volgende voorstellen zou u voorrang geven om de prestaties van de Europese economie te verbeteren?
Standaard Eurobarometer 66.1
40
QA46 Welke van de volgende voorstellen zou u voorrang geven om de prestaties van de Europese economie te verbeteren?
6%
1%
10%
27%
36%
47%
43%
65%
3%
29%
39%
48%
50%
67%
1%
3%
13%
25%
40%
48%
53%
68%
11%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Andere
Wettelijk aantal arbeidsuren verhogen
Investeren in transportinfrastructuur (snelwegen,spoorwegen, enz.)
Efficiënter energiegebruik
Investeren in onderzoek en innovatie
Oprichting van bedrijven vergemakkelijken
Onderw ijs en beroepsvorming verbeteren
EU5 België België (EB 65)
Standaard Eurobarometer 66.1
41
HOOFDSTUK III. HET EUROPEES INTEGRATIEPROCES IN DE KIJKER EN DEFINITIE VAN PRIORITEITEN 1. Evolutie naar een Europese politieke unie
1.1. Tempo van de opbouw van Europa
In het najaar van 2006 situeren de Belgen de snelheid van de opbouw van Europa gemiddeld op 3,8 –
op een schaal van 1 tot 7. De Brusselaars situeren deze snelheid op 4,1, de Vlamingen op 3,9 en de
Walen op 3,7.43
QA13a Naar uw mening, hoe gaat de opbouw van Europa momenteel vooruit? Bekijk deze personages even. Nummer 1 beweegt niet, nummer 7 rent zo hard hij kan.
16%
33%
26%
10%
4%6%
22%11%
4%1%
8%
3%
16%
26%
10%3%
0%
10%
20%
30%
40%
1"Beweegt niet"
2 3 4 5 6 7 "Rent zo hard
hij kan"
WN
EU25 België
Idealiter zouden de Belgen willen dat de snelheid van de opbouw van Europa 4,6 bedraagt, een
hogere snelheid dus dan wat volgens hen de huidige snelheid van de opbouw van Europa is. Op
gewestelijk niveau zijn de volgende ramingen gegeven: 4,8 in Wallonië, 4,7 in Brussel en 4,4 in
Vlaanderen.44
43 QA13a Naar uw mening, hoe gaat de opbouw van Europa momenteel vooruit? Bekijk deze personages even. Nummer 1 beweegt niet, nummer 7 rent zo hard hij kan. Kies diegene die het best overeenstemt met uw opinie over de huidige snelheid van de opbouw van Europa. 44 QA13b En welk personage komt het best overeen met de snelheid waarmee u de opbouw van Europa zou willen zien vooruitgaan?
Standaard Eurobarometer 66.1
42
QA13b En welk personage komt het best overeen met de snelheid waarmee u de opbouw van Europa zou willen zien vooruitgaan ?
16% 11%14%
17%
10%5%5%
21%
1%
16%
9%
26%
13%
5%3%
27%
0%
10%
20%
30%
40%
1"Beweegt niet"
2 3 4 5 6 7 "Rent zo hard
hij kan"
WN
EU25 België
1.2. Richting die het Europees integratieproces uitgaat
De Belgen zijn van mening dat de opbouw van Europa sneller zou moeten vooruitgaan dan nu het
geval is. Toch ervaren ze moeilijkheden om te bepalen of « de zaken de goede richting uitgaan »
(37%) of eerder « de verkeerde richting uitgaan » ( 37%). Op gewestelijk niveau lijken de Brusselaars
meer geneigd te zeggen dat « de zaken de goede richting uitgaan » (47%) dan de Walen (36%) en de
Vlamingen (37%). Op sociodemografisch vlak zijn de 15- tot 24-jarigen over de evolutie van de
opbouw van Europa positiever (55%) dan de respondenten uit de oudere leeftijdscategorieën. Deze
laatsten hebben immers eerder de neiging negatieve verwachtingen te formuleren (tussen 40 en
41%).
QA5.2 Op dit ogenblik, zou u stellen dat, in het algemeen, zaken de juiste of de verkeerde richting uitgaan in de Europese unie ?
14%
20%
33%
33%
22%
37%
3%
24%
29%
44%
4%
37%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Noch de ene noch de andere richting
Zaken gaan de verkeerde richting uit
Zaken gaan de juiste richting uit
EU25 België België (EB 65)
Standaard Eurobarometer 66.1
43
Algemeen zijn de Belgen voor een evolutie naar een Europese politieke unie (61%). Ze verlangen
meer naar een dergelijke evolutie dan hun Europese medeburgers (54%). Op gewestelijk niveau
geven de Brusselaars (73%) blijk van aanzienlijke steun op dit vlak.45
QA11 Bent u voor of tegen de evolutie naar een Europese politieke unie ?
16%
30%
54%
5%
37%
58%
35%
4%
61%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Tegen
Voor
EU25 België (EB 64) België
Toch zijn de Belgen ertegen dat de snelheid waarmee Europa wordt opgebouwd, in een groep landen
hoger ligt (53%). Op het vlak van de Europese Unie zijn de meningen hieromtrent meer verdeeld: 42%
van de Europese burgers weigert een Europa met twee snelheden en 40% is daar voorstander van.46
QA25.6 Kan u me telkens zeggen of u voor of tegen bent dat de snelheid waarmee Europa wordt opgebouwd in één groep van landen hoger ligt dan in de andere
landen?
18%
40%
42%
5%
44%
51%
41%
6%
53%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Voor
Tegen
EU25 België (EB 65) België
45 QA11 Bent u voor of tegen de evolutie naar een Europese politieke unie? 46 QA25. Wat is uw mening over elk van de volgende uitspraken? Kan u me telkens zeggen of u voor of tegen bent? 6. Dat de snelheid waarmee Europa wordt opgebouwd in één groep van landen hoger ligt dan in de andere landen
Standaard Eurobarometer 66.1
44
2. Gemeenschappelijk buitenlands beleid en veiligheids- en defensiebeleid
2.1. Steun voor de ontwikkeling van gemeenschappelijke beleidslijnen
Met 74% gunstige antwoorden staan de Belgen op de zevende plaats onder de burgers van de
Europese Unie die de ontwikkeling van een gemeenschappelijk buitenlands beleid het meest
steunen.47
QA25.2 Kan u me zeggen of u voor of tegen een gemeenschappelijke buitenlandse politiek van de lidstaten van de Europese Unie t.o.v. andere landen bent ?
48%
51%
55%
59%
59%
61%
62%
63%
65%
67%
68%
68%
70%
70%
72%
73%
73%
73%
74%
74%
77%
78%
78%
80%
80%
68%
35%
40%
20%
20%
19%
34%
31%
24%
14%
18%
26%
27%
23%
16%
18%
15%
11%
13%
23%
20%
16%
13%
14%
19%
16%
21%
12%
4%
11%
1%
9%
10%
7%
6%
3%
14%
16%
10%
14%
8%
5%
6%
15%
21%
13%
7%
22%
21%
25%
9%
17%
6%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Verenigd Koninkrijk
Zweden
Malta
Ierland
Portugal
Finland
Denemarken
Oostenrijk
Spanje
Estland
Republiek Tsjechië
Nederland
Frankrijk
Italië
Luxemburg
Letland
Litouwen
Hongarije
*België
Slovakije
Duitsland
Cyprus
Polen
Griekenland
Slovenië
EU25
Voor Tegen WN
47 QA25.2 Wat is uw mening over elk van de volgende uitspraken? Kan u me telkens zeggen of u voor of tegen bent? Een gemeenschappelijke buitenlandse politiek van de lidstaten van de Europese Unie t.o.v. andere landen
Standaard Eurobarometer 66.1
45
De Belgen zijn ook voorstander van de ontwikkeling van een gemeenschappelijk veiligheids- en
defensiebeleid van de Lidstaten van de Europese Unie (88%).
QA25.3 Kan u me zeggen of u voor of tegen een gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid van de lidstaten van de Europese Unie bent?
52%
56%
57%
62%
62%
64%
68%
68%
69%
74%
78%
81%
81%
82%
82%
84%
84%
85%
85%
86%
86%
86%
86%
88%
89%
75%
24%
37%
29%
26%
34%
12%
26%
15%
11%
14%
18%
14%
9%
7%
17%
12%
10%
4%
9%
12%
7%
12%
10%
10%
6%
16%
25%
23%
7%
14%
11%
4%
6%
17%
19%
11%
3%
5%
10%
12%
1%
6%
11%
6%
2%
7%
3%
4%
2%
9%
6%
4%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Ierland
Zweden
Verenigd Koninkrijk
Oostenrijk
Finland
Malta
Denemarken
Portugal
Spanje
Italië
Nederland
Frankrijk
Hongarije
Estland
Griekenland
Duitsland
Polen
Litouwen
Luxemburg
Republiek Tsjechië
Letland
Slovenië
Slovakije
*België
Cyprus
EU25
Voor Tegen WN
2.2. Entiteit verantwoordelijk voor de besluitvorming inzake defensie
Op het vlak van defensie vinden de Belgen dat de beslissingen moeten worden genomen door de
Europese Unie (60%), eerder dan door de NAVO (27%) of de nationale Regeringen (10%).
Standaard Eurobarometer 66.1
46
QA27 Moeten de beslissingen over het Europese defensiebeleid volgens u genomen worden door de nationale regeringen, de NAVO of de Europese Unie?(% België)
De nationale regeringen; 10%
De NAVO; 27%
De Europese Unie; 60%
WN; 3%
Hierbij wijzen we erop dat de zes oprichtende landen voorstander zijn van een communautaire
besluitvorming wat het Europees defensiebeleid betreft. 48
QA27 Moeten de beslissingen over het Europese defensiebeleid volgens u genomen worden door de nationale regeringen, de NAVO of de Europese Unie?
33%
42%
43%
50%
54%
57%
59%
60%
66%
49%
28%
18%
18%
21%
20%
16%
19%
10%
11%
21%
18%
10%
27%
14%
17%
17%
28%
10%
5%
12%
9%
11%
3%
10%
13%
14%
24%
29%
12%
23%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Verenigd Koninkrijk
Spanje
Polen
Nederland
Italië
Duitsland
Frankrijk
*België
Luxemburg
EU25
De Europese Unie De nationale regeringen De NAVO Andere + WN
48 QA27 Moeten de beslissingen over het Europese defensiebeleid volgens u genomen worden door de nationale regeringen, de NAVO of de Europese Unie?
Standaard Eurobarometer 66.1
47
3. Een Grondwet voor Europa?
3.1. Nood aan een Europese Grondwet
Anderhalf jaar na het « neen » op het referendum in Frankrijk en Nederland en bijna één jaar na de
parlementaire goedkeuring van het Grondwetsverdrag in België, komt de Standaard Eurobarometer
met de Belgen terug op het concept van een « Grondwet voor de Europese Unie » als mogelijke
vector om de Europese integratie te versterken. Met 81% voorstanders van een dergelijke Grondwet
laat België in de hele Europese Unie het hoogste percentage voorstanders van een Grondwet voor de
Europese Unie optekenen.49
49 QA25. Wat is uw mening over elk van de volgende uitspraken? Kan u me telkens zeggen of u voor of tegen bent? 5. Een Grondwet voor de Europese Unie
Standaard Eurobarometer 66.1
48
QA25.5 Kan u me zeggen of u voor of tegen een grondwet voor de Europese Unie bent?
43%
44%
47%
51%
53%
55%
56%
58%
59%
59%
59%
60%
62%
64%
66%
67%
68%
69%
69%
72%
73%
74%
75%
79%
81%
63%
35%
32%
38%
29%
38%
13%
29%
12%
17%
37%
15%
12%
14%
16%
23%
18%
14%
16%
21%
25%
17%
11%
12%
11%
15%
21%
32%
22%
24%
15%
21%
10%
15%
30%
25%
4%
25%
28%
24%
21%
12%
18%
16%
10%
2%
10%
15%
13%
10%
16%
4%
15%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Verenigd Koninkrijk
Zweden
Denemarken
Oostenrijk
Finland
Estland
Republiek Tsjechië
Ierland
Letland
Nederland
Portugal
Malta
Spanje
Polen
Frankrijk
Slovakije
Litouwen
Italië
Luxemburg
Griekenland
Duitsland
Hongarije
Cyprus
Slovenië
*België
UE25
Voor Tegen WN
De Belgen vinden dat een Europese Grondwet noodzakelijk is om de goede werking van de Europese
instellingen te verzekeren (80%)50 en dus een « nuttig element is voor de toekomst van Europa »
(39%).51
50 QA38 Welke van de volgende twee stellingen geeft het best uw mening weer? Een Europese grondwet is nodig om een goede werking van de Europese instellingen te garanderen Een Europese grondwet is niet nodig om een goede werking van de Europese instellingen te garanderen 51 QA50 Welke van de volgende elementen beschouwt u als het meest nuttig voor de toekomst van Europa? Een gemeenschappelijke Grondwet
Standaard Eurobarometer 66.1
49
QA38 Welke van de volgende twee stellingen geeft het best uw mening weer?
16%
24%
61%
4%
18%
78%
16%
4%
80%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Een Europese grondwet is niet nodig om een goedewerking van de Europese instellingen te garanderen
Een Europese grondwet is nodig om een goede werkingvan de Europese instellingen te garanderen
EU25 België (EB 64) België
Tot slot benadrukken we dat slechts 5% van de Belgen vindt dat een hervorming van de instellingen
van de Europese Unie en hun werking een prioriteit zou moeten zijn voor de Europese Unie.52
3.2. Toekomst van het Grondwetsverdrag na het « neen » op de referendums in Frankrijk en
Nederland
Na de negatieve resultaten van de referendums in Frankrijk en Nederland is 66% van de Belgen van
mening dat er opnieuw moet worden onderhandeld over de Europese Grondwet. Een minderheid stelt
voor om het goedkeuringsproces voort te zetten (23%). Slechts 7% van de Belgische burgers meent
dat de Europese Grondwet afgeschaft moet worden. Op gewestelijk vlak zijn de Walen (71%) eerder
geneigd te opteren voor nieuwe onderhandelingen over de Grondwet dan hun Vlaamse (65%) en
Brusselse landgenoten (60%).53
52 QA26 Kan u mij uit de volgende lijst van maatregelen opnoemen welke, volgens u, de 3 maatregelen zijn waaraan de Europese Unie voorrang zou moeten geven. De instellingen van de Europese Unie en hun werking hervormen 53 QA37 15 landen hebben de Europese Grondwet goedgekeurd, maar Frankrijk en Nederland hebben "neen" gestemd. Welke van de volgende uitspraken geeft het best uw mening weer? De Lidstaten van de Europese Unie zouden moeten verder gaan met het goedkeuringsproces van de Europese Grondwet; De Europese Grondwet zou opnieuw onderhandeld moeten worden; De Europese Grondwet zou afgeschaft moeten worden
Standaard Eurobarometer 66.1
50
QA37 15 landen hebben de Europese grondwet goedgekeurd, maar Frankrijk en Nederland hebben "neen" gestemd. Welke van de volgende uitspraken geeft het
beste uw mening weer?
16%
13%
23%
48%
3%
7%
29%
61%
7%
66%
4%
23%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
De Europese grondwet zou afgeschaft moeten worden
De lidstaten van de EU zouden moeten verder gaan met hetgoedkeuringsproces van de Europese grondwet
De Europese grondwet zou opnieuw onderhandeld moetenworden
EU25 België (EB 65) België
Hoewel slechts 23% van de Belgen vindt dat de Lidstaten het goedkeuringsproces zouden moeten
voortzetten, denkt een meerderheid dat als alle Lidstaten het Verdrag tot vaststelling van een
Grondwet voor Europa goedkeuren, de Europese Unie sterker zou staan in de wereld (85%) en
competitiever zou zijn (77%). De werking van de Europese Unie zou dan democratischer (81%),
efficiënter (80%) en transparanter zijn (70%).54
QA36.1-5 Indien alle Lidstaten het Verdrag aannemen dat een Grondwet voor Europa opricht, dan zal dat de werking van de Europese Unie ... maken? (% België)
70%
77%
80%
81%
85%
24%
18%
15%
15%
12%
5%
4%
5%
6%
3%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Transparanter
Economisch competitiever
Efficiënter
Democratischer
Sterker in de wereld
Akkoord Niet akkoord WN
54 QA36. Kan u mij voor elk van de volgende uitspraken zeggen of u helemaal akkoord, eerder akkoord, eerder niet akkoord of helemaal niet akkoord gaat? Indien alle Lidstaten het Verdrag aannemen dat een Grondwet voor Europa opricht, dan zal dat de werking van de Europese Unie ... maken. 1. Democratischer; 2. Efficiënter; 3. Transparanter; 4. Sterker in de wereld; 5. Economisch competitiever; 6. Meer sociaaldenkend
Standaard Eurobarometer 66.1
51
4. De uitbreiding
4.1. Reacties op het vooruitzicht van een nieuwe golf van toetredingen
Terwijl de Europese Unie zich voorbereidt op de verwelkoming van twee nieuwe Lidstaten op 1 januari
2007, zegt 51% van de Belgen tegenstander te zijn van een nieuwe uitbreiding. Met dit percentage
behoort België tot de zeven landen die het meest tegen een nieuwe uitbreiding van de Europese Unie
zijn, met name: Duitsland (64%), Luxemburg (64%), Frankrijk (58%), Oostenrijk (57%), Finland (52%)
en het Verenigd Koninkrijk (51%).
QA25.4 Kan u me zeggen of u voor of tegen de uitbreiding van de Europese Unie met andere landen in de komende jaren bent?
30%
31%
32%
34%
36%
43%
45%
46%
47%
48%
48%
51%
53%
54%
59%
63%
65%
65%
66%
66%
68%
69%
71%
74%
76%
46%
64%
57%
64%
58%
51%
52%
48%
51%
36%
46%
31%
21%
37%
28%
26%
26%
28%
22%
18%
16%
18%
21%
28%
21%
12%
42%
11%
11%
12%
4%
1%
11%
14%
19%
17%
13%
7%
15%
18%
10%
28%
22%
6%
17%
2%
7%
13%
7%
4%
11%
6%
4%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Duitsland
Oostenrijk
Luxemburg
Frankrijk
Verenigd Koninkrijk
Finland
Nederland
*België
Italië
Denemarken
Ierland
Spanje
Zweden
Portugal
Estland
Letland
Republiek Tsjechië
Hongarije
Cyprus
Malta
Litouwen
Slovakije
Griekenland
Slovenië
Polen
EU25
Voor Tegen WN
Standaard Eurobarometer 66.1
52
Als we de resultaten van vroegere golven van de Eurobarometer onderzoeken, stellen we vast dat
sinds het najaar van 2004 steeds meer Belgen zich verzetten tegen een nieuwe uitbreiding van de
Europese Unie.
QA25.4 Kan u me zeggen of u voor of tegen de uitbreiding van de Europese Unie met andere landen in de komende jaren bent? (% België)
36%
48%
51%
58%
64%
64%
42%
47%
45%
46%
34%
30%
32%
46%
4%
17%
7%
2%
7%
6%
12%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Italië
Nederland
* België
Frankrijk
Duitsland
Luxemburg
EU25
Tegen Voor WN
4.2. Houding ten aanzien van de aangesloten landen en de kandidaat-landen
Als men hen vraagt om geval per geval de eventuele toetreding van een reeks landen te beschouwen,
blijken de Belgen gunstig te staan tegenover de toetreding van Noorwegen (88%), Zwitserland (88%),
IJsland (77%), Kroatië (53%) en Bulgarije (50%). De houding van de Belgen is verdeelder met
betrekking tot de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië (47% « voor » en 47% « tegen »)
en Montenegro (46% « voor » en 48% « tegen »). Tot slot zijn ze ertegen dat Albanië (62%), Turkije
(61%), Servië (53%), Oekraïne (53%), Bosnië-Herzegovina (50%) en Roemenië (50%) in de toekomst
deel zouden uitmaken van de Europese Unie.
Standaard Eurobarometer 66.1
53
QA33.1-13 Zou u, voor elk van de volgende landen, er voor- of tegenstander van zijn dat ze in de toekomst deel zouden uitmaken van de Europese Unie? (% België)
33%
34%
41%
41%
43%
45%
46%
47%
50%
53%
77%
88%
88%
62%
61%
53%
53%
50%
50%
48%
47%
45%
43%
19%
9%
9%
4%
5%
4%
3%
7%
5%
6%
6%
5%
5%
4%
6%
6%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Albanië
Turkije
Servië
Oekraïne
Bosnië-Herzegovina
Roemenië
Montenegro
De Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië
Bulgarije
Kroatië
Ijsland
Zwitserland
Noorwegen
Voor Tegen WN
De voorstand van de Belgen voor de toetreding van Bulgarije (50%) blijkt groter dan het Europees
gemiddelde (46%), maar is gedaald sinds het voorjaar van 2005 (-4 punten).
QA33.10 Zou u, voor Bulgarije, er voor- of tegenstander van zijn dat ze in de toekomst deel zouden uitmaken van de Europese Unie? (% België)
54%
53%
50%
43%
43%
45%
4%
5%
5%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
EB 63, voorjaar 2005
EB 64, najaar 2005
EB 66, najaar 2006
Voor Tegen WN
Tijdens het voorbije jaar is de tegenstand van de Belgen tegen de toetreding van Roemenië
toegenomen: momenteel zegt één respondent op twee niet te willen dat Roemenië lid wordt van de
Europese Unie (50%).
Standaard Eurobarometer 66.1
54
QA33.11 Zou u, voor Roemenië, er voor- of tegenstander van zijn dat ze in de toekomst deel zouden uitmaken van de Europese Unie? (% België)
49%
48%
50%
48%
47%
45%
3%
4%
5%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
EB 63, voorjaar 2005
EB 64, najaar 2005
EB 66, najaar 2006
Tegen Voor WN
Tot slot blijven de Belgen bij hun standpunt omtrent de toetreding van Turkije, waarmee op 3 oktober
2005 toetredingsonderhandelingen van start gingen: 3 Belgen op 5 zijn tegen de toetreding van dit
land tot de Europese Unie.
QA33.13 Zou u, voor Turkije, er voor- of tegenstander van zijn dat ze in de toekomst deel zouden uitmaken van de Europese Unie? (% België)
61%
60%
61%
36%
36%
34% 4%
4%
3%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
EB 63, voorjaar 2005
EB 64, najaar 2005
EB 66, najaar 2006
Tegen Voor WN
De Belgen zijn meer bereid de toetreding van Turkije tot de Europese Unie te overwegen als dit
voorgesteld wordt als een eventuele mogelijkheid in de verre toekomst. Ze leggen toch de nadruk op
het feit dat Turkije de mensenrechten zal moeten respecteren (94%) en zijn economisch niveau zal
moeten opkrikken (88%) alvorens aanspraak te kunnen maken op het statuut van Lidstaat.55
Momenteel vrezen ze dat de toetreding van Turkije de immigratie naar de meest ontwikkelde landen
van de Europese Unie zal aanmoedigen (69%). Ze benadrukken ook dat de culturele verschillen
tussen Turkije en de Lidstaten van de Europese Unie groot zijn en de toetreding tot de Europese Unie
in de weg zouden staan (64%). Tot slot verwerpen de Belgen de argumenten dat de toetreding van
55 QA34. Kan u mij voor elk van de volgende uitspraken zeggen of u helemaal akkoord, eerder akkoord, eerder niet akkoord of helemaal niet akkoord gaat? 7. Om binnen een tiental jaar te kunnen toetreden tot de Europese Unie zal Turkije de mensenrechten systematisch moeten respecteren; 8. Om binnen een tiental jaar te kunnen toetreden tot de Europese Unie zal Turkije haar economisch peil op aanzienlijke manier verbeterd moeten hebben
Standaard Eurobarometer 66.1
55
Turkije de veiligheid in de regio zou kunnen versterken (61%) of de verjonging van de ouder wordende
Europese bevolking zou kunnen bevorderen (61%).56
QA34.1-6 Kan u mij voor elk van de volgende uitspraken zeggen of u ... gaat? (% België)
31%
34%
42%
60%
64%
69%
61%
61%
51%
36%
33%
28%
4%
7%
5%
8%
3%
3%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
De toetreding van Turkije zou de verjonging van de ouderwordende Europese bevolking bevorderen
De toetreding van Turkije tot de EU zou de veiligheid in deregio versterken
Turkije hoort gedeeltelijk bij Europa door haar geschiedenis
Turkije hoort gedeeltelijk bij Europa door haar geografischeligging
De culturele verschillen tussen Turkije en de lidstaten vande EU zijn te groot om deze toetreding toe te laten
De toetreding van Turkije zou het risico inhouden dat deimmigratie naar de meer ontw ikkelde landen van de EU
wordt bevorderd
Akkoord Niet akkoord WN
5. Toekomstige prioriteiten
Ter afronding van de enquête geven de Belgische burgers aan op welke domeinen de Europese Unie
haar toekomstige actie zou moeten toespitsen. De belangrijkste vermelde domeinen zijn de bestrijding
van de werkloosheid (49%), de strijd tegen armoede en sociale uitsluiting (47%), de handhaving van
de vrede en de veiligheid in Europa (27%), de bescherming van het milieu (23%), de verbetering van
de informatie die wordt verstrekt over de Europese Unie (23%) en de strijd tegen het terrorisme (22%).
De hervorming van de Europese instellingen en hun werking of de verwelkoming van nieuwe Lidstaten
zijn volgens de Belgen geen prioriteiten voor de Europese Unie (respectievelijk slechts 5% en 3%
vermeldingen). 57
56 QA34. Kan u mij voor elk van de volgende uitspraken zeggen of u helemaal akkoord, eerder akkoord, eerder niet akkoord of helemaal niet akkoord gaat? 1. Turkije hoort gedeeltelijk bij Europa door haar geografische ligging; 2. Turkije hoort gedeeltelijk bij Europa door haar geschiedenis; 3. De toetreding van Turkije tot de Europese Unie zou de veiligheid in de regio versterken; 4. De culturele verschillen tussen Turkije en de lidstaten van de Europese Unie zijn te groot om deze toetreding toe te laten; 5. De toetreding van Turkije zou de verjonging van de ouder wordende Europese bevolking bevorderen; 6. De toetreding van Turkije zou het risico inhouden dat de immigratie naar de meer ontwikkelde landen van de Europese Unie wordt bevorderd 57 QA26 Kan u mij uit de volgende lijst van maatregelen opnoemen welke, volgens u, de 3 maatregelen zijn waaraan de Europese Unie voorrang zou moeten geven.
Standaard Eurobarometer 66.1
56
QA26 Kan u mij uit de volgende lijst van maatregelen opnoemen welke, volgens u, de 3 maatregelen zijn waaraan de Europese Unie voorrang zou moeten geven?
2%
1%
2%
2%
6%
5%
11%
11%
12%
12%
19%
12%
27%
18%
22%
29%
43%
40%
3%
5%
8%
9%
10%
11%
14%
14%
16%
22%
23%
23%
27%
47%
49%
2%
2%
4%
7%
9%
7%
10%
11%
12%
17%
28%
24%
27%
51%
55%
2%
1%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
WN
Andere
Een nieuwe uitbreiding van de EU voorbereiden
Nieuwe Lidstaten verwelkomen
De instellingen van de EU en hun werking hervormen
Het politieke en diplomatieke belang van de EU in de wereldduidelijk maken
Erin slagen de Europese eenheidsmunt, de euro in te voeren
De consument beschermen en de productkwaliteitwaarborgen
De georganiseerde misdaad bestrijden
De georganiseerde misdaad en de drughandel bestrijden
De clandestiene immigratie bestrijden
De rechten van het individu en het respect voor debeginselen van de democratie in Europa waarborgen
Het terrorisme bestrijden
Dichter bij de Europese burgers staan, bijvoorbeeld door zemeer te informeren over de EU
Het milieu beschermen
De vrede en de veiligheid in Europa bewaren
De armoede en de sociale uitsluiting bestrijden
De werkloosheid bestrijden
EU25 België België (EB 65)
Standaard Eurobarometer 66.1
57
BIJLAGEN
1. Technische specificaties
Entre le 6 septembre et le 10 octobre 2006, TNS Opinion & Social, un consortium créé entre Taylor Nelson Sofres et EOS Gallup Europe, a réalisé la vague 66.1 de l'EUROBAROMETRE à la demande de la COMMISSION EUROPEENNE, Direction Générale de la Communication, unité « Analyse de l'opinion publique et des médias ». L'EUROBAROMETRE 66.1 couvre la population de 15 ans et plus - ayant la nationalité d'un des Pays membres de l'Union européenne - et résidant dans un des pays Membres de l’Union européenne. L’EUROBAROMETRE 66.1 a été conduit également dans les deux pays accédants (la Bulgarie et la Roumanie) et dans les deux pays candidats (la Croatie et la Turquie), ainsi que dans la Communauté Turque Chypriote. Dans ces pays, l’étude a couvert la population nationale et les citoyens de tous les Etats membres résidant dans ces pays et ayant une maîtrise d’une des langues nationales respectives pour répondre au questionnaire. Le principe d'échantillonnage appliqué dans tous les Etats participant à cette étude est une sélection aléatoire (probabiliste) à phases multiples. Dans chaque pays, divers points de chute ont été tirés avec une probabilité proportionnelle à la taille de la population (afin de couvrir la totalité du pays) et à la densité de la population. A cette fin, ces points de chute ont été tirés systématiquement dans chacune des "unités régionales administratives", après avoir été stratifiés par unité individuelle et par type de région. Ils représentent ainsi l'ensemble du territoire des pays participant à l’étude, selon les EUROSTAT-NUTS II (ou équivalent) et selon la distribution de la population habitant dans le pays en termes de zones métropolitaines, urbaines et rurales. Dans chacun des points de chute sélectionnés, une adresse de départ a été tirée de manière aléatoire. D'autres adresses (chaque Nième adresse) ont ensuite été sélectionnées par une procédure de "random route" à partir de l'adresse initiale. Dans chaque ménage, le répondant a été tiré aléatoirement (suivant la règle du "plus proche anniversaire"). Toutes les interviews ont été réalisées en face à face chez les répondants et dans la langue nationale appropriée. En ce qui concerne la technique de collecte de données, le système CAPI (Computer Assisted Personal Interview) a été utilisé dans tous les pays où cela était possible. ABREVIATIONS PAYS INSTITUTS N° ENQUETES DATESTERRAIN
POPULATION 15+
BE Belgique TNS Dimarso 1.003 6/09/2006 1/10/2006 8.650.994CZ Rép. Tchèque TNS Aisa 1.091 7/10/2006 26/09/2006 8.571.710DK Danemark TNS Gallup DK 1.003 9/09/2006 10/10/2006 4.411.580DE Allemagne TNS Infratest 1.525 8/09/2006 4/10/2006 64.361.608EE Estonie Emor 1.000 8/09/2006 2/10/2006 887.094EL Grèce TNS ICAP 1.000 6/09/2006 3/10/2006 8.693.566ES Espagne TNS Demoscopia 1.003 6/09/2006 5/10/2006 37.024.972FR France TNS Sofres 1.007 6/09/2006 30/09/2006 44.010.619IE Irlande TNS MRBI 1.000 6/09/2006 10/10/2006 3.089.775IT Italie TNS Abacus 1.006 7/09/2006 5/10/2006 48.892.559CY Rép. de Chypre Synovate 503 6/09/2006 1/10/2006 596.752CY(tcc) Com. turque chypriote KADEM 500 7/09/2006 30/09/2006 157.101LV Lettonie TNS Latvia 1.015 8/09/2006 9/10/2006 1.418.596
LT Lituanie TNS Gallup Lithuania 1.000 6/09/2006 2/10/2006 2.803.661
LU Luxembourg TNS ILReS 500 6/09/2006 4/10/2006 374.097HU Hongrie TNS Hungary 1.005 6/09/2006 25/09/2006 8.503.379MT Malte MISCO 500 7/09/2006 4/10/2006 321.114NL Pays-Bas TNS NIPO 1.018 6/09/2006 5/10/2006 13.030.000
AT Autriche Österreichisches Gallup-Institut 1.016 6/09/2006 5/10/2006 6.848.736
PL Pologne TNS OBOP 1.000 9/09/2006 4/10/2006 31.967.880
Standaard Eurobarometer 66.1
58
PT Portugal TNS EUROTESTE 995 6/09/2006 2/10/2006 8.080.915SI Slovénie RM PLUS 1.031 6/09/2006 5/10/2006 1.720.137SK Slovaquie TNS AISA SK 1.023 13/09/2006 26/09/2006 4.316.438FI Finlande TNS Gallup Oy 1.000 7/09/2006 4/10/2006 4.348.676SE Suède TNS GALLUP 1.013 7/09/2006 2/10/2006 7.486.976UK Royaume-Uni TNS UK 1.308 6/09/2006 7/10/2006 47.685.578BG Bulgarie TNS BBSS 1.035 6/09/2006 20/09/2006 6.671.699RO Roumanie TNS CSOP 1.047 7/09/2006 29/09/2006 18.173.179HR Croatie Puls 1000 7/09/2006 27/09/2006 3.722.800TR Turquie TNS PIAR 1005 6/09/2006 4/10/2006 47.583.830TOTAL 29.152 6/09/2006 10/10/2006 444.406.021
Dans chaque pays, l'échantillon a été comparé à l'univers. La description de l'univers se base sur les données de population EUROSTAT ou provenant des Instituts nationaux de Statistique. Pour tous les pays couverts par l’étude, une procédure de pondération nationale a été réalisée (utilisant des pondérations marginales et croisées), sur base de cette description de l'univers. Dans tous les pays le sexe, l'âge, les régions et la taille de l'agglomération ont été introduits dans la procédure d'itération. Pour la pondération internationale (i.e. les moyennes UE), TNS Opinion & Social recourt aux chiffres officiels de population, publiés par EUROSTAT ou les instituts nationaux de Statistique. Les chiffres complets de la population, introduits dans cette procédure de post-pondération, sont indiqués ci-dessus. Il importe de rappeler aux lecteurs que les résultats d'un sondage sont des estimations dont l'exactitude, toutes choses égales par ailleurs, dépend de la taille de l'échantillon et du pourcentage observé. Pour des échantillons d'environ 1.000 interviews, le pourcentage réel oscille dans les intervalles de confiance suivants :
Pourcentages observés 10% ou 90% 20% ou 80% 30% ou 70% 40% ou 60% 50%
Limites de confiance ± 1.9 points ± 2.5 points ± 2.7 points ± 3.0 points ± 3.1 points
Standaard Eurobarometer 66.1
59
2. Vragenlijst
QA1 Wanneer u met vrienden bent, gebeurt het dan ... dat u de politiek bespreekt ? (150) Vaak 1 Af en toe 2 Nooit 3 WN 4 EB65.2 QA1
QA2 Wanneer u een opinie heeft waar u werkelijk aan houdt, is het u dan al overkomen vrienden, werkmakkers, relaties van deze opinie te overtuigen? Komt dit … voor ?
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
(151) Vaak 1 Af en toe 2 Zelden 3 Nooit 4 WN 5 EB65.2 QA2 QA3 Bent u algemeen gesproken... met het leven dat u leidt?
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
(152) Heel tevreden 1 Eerder tevreden 2 Eerder niet tevreden 3 Helemaal niet tevreden 4 WN 5 EB65.2 QA3
QA4 Wat zijn uw verwachtingen voor de komende twaalf maanden : zullen de volgende twaalf maanden beter, minder goed of hetzelfde zijn voor wat betreft … ?
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
Beter Minder goed Hetzelfde WN
(153) 1 Uw leven in het algemeen 1 2 3 4 (154) 2 De economische situatie in België 1 2 3 4 (155) 3 De financiële situatie van uw gezin 1 2 3 4 (156) 4 De werkgelegenheid in België 1 2 3 4
Standaard Eurobarometer 66.1
60
(157) 5 Uw beroepssituatie 1 2 3 4 EB65.2 QA4
QA5 Op dit ogenblik, zou u stellen dat, in het algemeen, zaken de juiste of de verkeerde richting uitgaan, ... ?
(ENQ. 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR)
Zaken gaan de juiste richting
uit
Zaken gaan de verkeerde richting uit
Noch de ene noch de
andere richting (ENQ. NIET
VOORLEZEN)
WN
(158) 1 In België 1 2 3 4 (159) 2 In de Europese unie 1 2 3 4 EB65.1 QA14 *FILT: BIJ VRAAG QA6 ITEMS 5, 11 EN 12 NIET STELLEN IN CY(tcc)
QA6 Ik zou u een vraag willen stellen over de mate waarin u vertrouwen hebt in bepaalde instellingen. Kan u me voor elk van de volgende instellingen zeggen of u er eerder vertrouwen in hebt, of eerder geen vertrouwen?
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
Eerder vertrouwen
Eerder geen vertrouwen
WN
(160) 1 De geschreven pers 1 2 3 (161) 2 De radio 1 2 3 (162) 3 De televisie 1 2 3 (163) 4 Internet 1 2 3 (164) 5 Justitie, het Belgische rechtssysteem 1 2 3 (165) 6 De politie 1 2 3 (166) 7 Het leger 1 2 3 (167) 8 De religieuze instellingen 1 2 3 (168) 9 De vakbonden 1 2 3 (169) 10 De politieke partijen 1 2 3 (170) 11 De Belgische Federale regering 1 2 3 (171) 12 Het Belgisch Parlement 1 2 3 (172) 13 De Europese Unie 1 2 3 (173) 14 De Verenigde Naties 1 2 3 (174) 15 Consumentenbonden 1 2 3 EB65.2 QA10 (items 5, 11-14) - EB64.2 QA7 (items 1-3, 6-10)
Standaard Eurobarometer 66.1
61
*FILT: VRAGEN QA7a EN QA9a NIET STELLEN IN BG, RO, TR, HR en CY (tcc), ZIJ GAAN ONMIDDELLIJK DOOR NAAR VRAAG QA7b
QA7a Denkt u algemeen gesproken dat het feit dat België deel uitmaakt van de Europese Unie … ?
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
(175) Een goede zaak is 1 Een slechte zaak is 2 Noch een goede noch een slechte zaak is 3 WN 4 EB65.2 QA11a
QA8a Alles welbeschouwd, denkt u dat België wel of geen voordelen gehaald heeft uit zijn lidmaatschap van de Europese Unie ?
(176) Voordelen eruit gehaald 1 Geen voordelen eruit gehaald 2 WN 3 EB65.2 QA12a
QA9a Niet iedereen is het eens over de voordelen en nadelen die er zijn voor België door deel uit te maken van de Europese Unie. Ik ga u enkele domeinen voorlezen, en kan u voor elk domein zeggen of het feit dat België deel uitmaakt van de Europese Unie er ... op heeft?
(ENQ. TOON SCHERM)
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
Een zeer goed effect
Een eerder goed effect
Een eerder slecht effect
Een zeer slecht effect
WN
(177) 1 De veiligheid van ons land 1 2 3 4 5 (178) 2 Onze economie 1 2 3 4 5 (179) 3 Onze levensstandaard 1 2 3 4 5 (180) 4 Onze landbouw 1 2 3 4 5 (181) 5 Onze invloed in de wereld 1 2 3 4 5
(182)
6 De tewerkstelling in ons land 1 2 3 4 5
EB64.2 QA10a TREND MODIFIED
*FILT: STEL QA7b TOT QA9b ENKEL IN BG, RO, TR, HR EN CY (tcc). ANDEREN GA NAAR QA10
Standaard Eurobarometer 66.1
62
AAN ALLEN QA10 Heeft de Europese Unie in uw ogen in het algemeen een ... imago ? (191) Heel positief 1 Redelijk positief 2 Neutraal 3 Redelijk negatief 4 Heel negatief 5 WN 6 EB65.2 QA13 QA11 Bent u voor of tegen de evolutie naar een Europese politieke unie ? (192) Voor 1 Tegen 2 WN 3 EB64.2 QA12 QA12 Gaat u eerder akkoord of eerder niet akkoord met de volgende uitspraken ?
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
Eerder akkoord
Eerder niet akkoord
WN
(193) 1 Mijn stem telt in de Europese Unie 1 2 3 (194) 2 Ik begrijp de werking van de Europese Unie 1 2 3
(195)
3 Ik voel me erg betrokken bij de Europese aangelegenheden (M) 1 2 3
EB64.2 QA15 - EB64.2 QA16 TREND MODIFIED (ITEM 3)
QA13a Naar uw mening, hoe gaat de opbouw van Europa momenteel vooruit? Bekijk deze personages even . Nummer 1 beweegt niet, nummer 7 rent zo hard hij kan. Kies diegene die het best overeenstemt met uw opinie over de huidige snelheid van de opbouw van Europa?
QA13b En welk personage komt het best overeen met de snelheid waarmee u de opbouw van Europa zou willen zien vooruitgaan ?
(ENQ. TOON SCHERM MET SCHAALVERDELING) (196) (197) (ENQ. 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK) QA13a QA13b
HUIDIGE SNELHEID
GEWENSTE SNELHEID
Beweegt niet 1 1 2 2
Standaard Eurobarometer 66.1
63
3 3 4 4 5 5 6 6 Rent zo hard hij kan 7 7 WN 8 8 EB64.2 QA17a&b
QA14 Kan u mij, aan de hand van deze schaal, zeggen in welke mate u denkt op de hoogte te zijn van de Europese Unie, haar beleid en haar instellingen ?
(ENQ. TOON SCHERM MET SCHAALVERDELING - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
(198-199)
Weet er helemaal niks van
Weet er veel van
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 WN 11 EB65.2 QA19 QA15 Zoekt u informatie over de Europese Unie, haar beleid, haar instellingen, …?
(ENQ. TOON SCHERM - LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
(200) Vaak 1 Soms 2 Zelden 3 Nooit 4 WN 5 NEW
QA16 Vindt u het makkelijk, of juist niet, om informatie te vinden over de Europese Unie, haar beleid, haar instellingen, ...?
(ENQ. TOON SCHERM - LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
(201) Heel gemakkelijk 1 Eerder gemakkelijk 2 Eerder moeilijk 3 Heel moeilijk 4 WN 5 NEW
Standaard Eurobarometer 66.1
64
QA17 Wist u dat u het recht hebt om toegang te vragen tot niet-gepubliceerde documenten van de instellingen van de Europese Unie?
(202) Ja 1 Nee 2 NEW QA18 Heeft u al gehoord van … ?
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
Ja Nee WN
(203) 1 Het Europees Parlement 1 2 3 (204) 2 De Europese Commissie 1 2 3 (205) 3 De Raad van de Europese Unie 1 2 3
(206)
4 Het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen 1 2 3
(207) 5 De Europese Ombudsman 1 2 3 (208) 6 De Europese Centrale Bank 1 2 3 (209) 7 Het Europees Rekenhof 1 2 3
(210)
8 Het Comité van de Regio’s van de Europese Unie 1 2 3
(211)
9 Het Economisch en Sociaal Comité van de Europese Unie 1 2 3
EB65.2 QA23 (1-4, 6) - EB64.2 QA26 (5, 7-9)
QA19 En kan u mij voor elk van de volgende instellingen zeggen of u er eerder vertrouwen of eerder geen vertrouwen in heeft ?
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
Eerder vertrouwen
Eerder geen vertrouwen
WN
(212) 1 Het Europees Parlement 1 2 3 (213) 2 De Europese Commissie 1 2 3 (214) 3 De Raad van de Europese Unie 1 2 3
(215)
4 Het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen 1 2 3
(216) 5 de Europese Ombudsman 1 2 3 (217) 6 De Europese Centrale Bank 1 2 3 (218) 7 het Europees Rekenhof 1 2 3
(219)
8 het Comité van de Regio’s van de Europese Unie 1 2 3
Standaard Eurobarometer 66.1
65
(220)
9 het Economisch en Sociaal Comité van de Europese Unie 1 2 3
EB65.2 QA25 (ITEMS 1-4, 6) - EB64.2 QA27 (ITEMS 5, 7-9)
QA20 Kan u mij, voor elk van de volgende uitspraken over de Europese Unie, zeggen of die volgens u waar of onwaar is?
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
Waar. Onwaar. WN
(221)
1 De Europese Unie bestaat momenteel uit vijftien lidstaten 1 2 3
(222)
2 De leden van het Europees Parlement worden rechtstreeks verkozen door de burgers van de Europese Unie
1 2 3
(223)
3 Om de zes maanden neemt een andere lidstaat het voorzitterschap van de Europese Unie waar
1 2 3
EB65.2 QA26 TREND MODIFIED *FILT: STEL VRAGEN QA21a EN QA21b ENKEL IN FI
*FILT: STEL VRAGEN QA21c TOT QA22b ENKEL IN DE
*FILT: AAN ALLEN
QA23 Wat zijn volgens u de twee belangrijkste problemen waarmee België momenteel te kampen heeft?
(ENQ. TOON SCHERM - LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 2 ANTWOORDEN MOGELIJK)
(252-267) De onveiligheid 1, De economische situatie 2, De prijsverhogingen, de inflatie 3, De belastingen 4, De werkloosheid 5, Het terrorisme 6, Defensie, het buitenlands beleid 7, De huisvesting 8, De immigratie 9, Het gezondheidssysteem 10, Het onderwijssysteem 11, De pensioenen 12, Milieubescherming 13, Energievraagstukken 14, Andere (ENQ. NIET VOORLEZEN) 15, WN 16,
Standaard Eurobarometer 66.1
66
EB65.2 QA28a TREND MODIFIED
QA24 Kan u mij voor elk van de volgende gebieden zeggen of de beslissingen daarover, volgens u, genomen moeten worden door de Belgische federale regering of dat de beslissingen op dat gebied gezamenlijk genomen moeten worden binnen de Europese Unie als geheel ?
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK) - RANDOM
DE BELGISCHE FEDERALE REGERING
DE EUROPESE
UNIE
WN
(268) 1 De strijd tegen de criminaliteit 1 2 3 (269) 2 De belastingen 1 2 3 (270) 3 De strijd tegen werkloosheid 1 2 3 (271) 4 De strijd tegen het terrorisme 1 2 3 (272) 5 Defensie en het buitenlands beleid 1 2 3 (273) 6 De immigratie 1 2 3 (274) 7 Het onderwijssysteem 1 2 3 (275) 8 De pensioenen 1 2 3 (276) 9 Milieubescherming 1 2 3 (277) 10 Gezondheid en sociale zekerheid 1 2 3 (278) 11 Landbouw- en visserij 1 2 3 (279) 12 De bescherming van de consumenten 1 2 3
(280)
13 Het wetenschappelijk en technologische onderzoek 1 2 3
(281)
14 De ondersteuning van regio's met economische moeilijkheden 1 2 3
(282) 15 Energie 1 2 3 (283) 16 De concurentie 1 2 3 EB64.2 Q31 TREND MODIFIED
QA25 Wat is uw mening over elk van de volgende uitspraken ? Kan u me telkens zeggen of u voor of tegen bent ?
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK) - ROTATION
Voor Tegen WN
(284)
1 Een Europese monetaire unie met een eenheidsmunt, de euro 1 2 3
(285)
2 Een gemeenschappelijke buitenlandse politiek van de lidstaten van de Europese Unie t.o.v. andere landen
1 2 3
(286)
3 Een gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid van de lidstaten van de Europese Unie
1 2 3
(287)
4 De uitbreiding van de Europese Unie met andere landen in de komende jaren
1 2 3
Standaard Eurobarometer 66.1
67
(288) 5 Een grondwet voor de Europese Unie 1 2 3
(289)
6 Dat de snelheid waarmee Europa wordt opgebouwd in één groep van landen hoger ligt dan in de andere landen
1 2 3
EB65.2 QA30
QA26 Kan u mij uit de volgende lijst van maatregelen opnoemen welke, volgens u, de 3 maatregelen zijn waaraan de Europese Unie voorrang zou moeten geven?
(ENQ. TOON SCHERM - LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 3 ANTWOORDEN MOGELIJK)
(290-307) Nieuwe Lidstaten verwelkomen 1, Een nieuwe uitbreiding van de EU voorbereiden 2,
Dichter bij de Europese burgers staan, bijvoorbeeld door ze meer te informeren over de Europese Unie, haar beleid en haar instellingen
3, Erin slagen de Europese eenheidsmunt, de euro in te voeren 4, De armoede en de sociale uitsluiting bestrijden 5, Het milieu beschermen 6, De consument beschermen en de productkwaliteit waarborgen 7, De werkloosheid bestrijden 8, De instellingen van de Europese Unie en hun werking hervormen 9, De georganiseerde misdaad en de drughandel bestrijden 10, De georganiseerde misdaad bestrijden 11,
Het politieke en diplomatieke belang van de Europese Unie in de wereld duidelijk maken
12, De vrede en de veiligheid in Europa bewaren 13,
De rechten van het individu en het respect voor de beginselen van de democratie in Europa waarborgen
14,
Het terrorisme bestrijden 15, De clandestiene immigratie bestrijden 16, Andere (ENQ. NIET VOORLEZEN) 17, WN 18, EB65.2 QA31 TREND MODIFIED
QA27 Moeten de beslissingen over het Europese defensiebeleid volgens u genomen worden door de nationale regeringen, de NAVO of de Europese Unie?
(ENQ. 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK) (308) De nationale regeringen 1 De NAVO 2 De Europese Unie 3 Andere (ENQ. NIET VOORLEZEN) 4 WN 5 EB64.2 QA35
Standaard Eurobarometer 66.1
68
QA28 Aan welk van de volgende domeinen besteedt de Europese Unie het grootste deel van haar budget, volgens u ?
(ENQ. TOON SCHERM - LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR – 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
(309) Werkgelegenheid en sociale aangelegenheden 1 Landbouw 2 Wetenschappelijk onderzoek 3 Regionale hulp 4 De buitenlandse politiek en hulp aan landen buiten de Europese Unie 5 Administratieve kosten en kosten voor personeel, gebouwen 6 Andere (ENQ. NIET VOORLEZEN) 7 WN 8 EB64.2 QA37
QA29a Spelen de Verenigde Staten in uw ogen eerder een positieve rol, eerder een negatieve rol of geen van beide wat betreft … ?
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
Positief Negatief Geen van beide
WN
(310) 1 Vrede in de wereld 1 2 3 4 (311) 2 De strijd tegen het terrorisme 1 2 3 4 (312) 3 De groei van de wereldeconomie 1 2 3 4
(313)
4 De strijd tegen de armoede in de wereld 1 2 3 4
(314) 5 Milieubescherming 1 2 3 4 EB64.2 QA38a
QA29b En speelt de Europese Unie volgens u een positieve of een negatieve rol, of geen van beide op het gebied van … ?
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
Positief Negatief Geen van beide
WN
(315) 1 Vrede in de wereld 1 2 3 4 (316) 2 De strijd tegen het terrorisme 1 2 3 4 (317) 3 De groei van de wereldeconomie 1 2 3 4
(318)
4 De strijd tegen de armoede in de wereld 1 2 3 4
(319) 5 Milieubescherming 1 2 3 4 EB64.2 QA38b
Standaard Eurobarometer 66.1
69
QA30 Denkt u soms dat u niet enkel een Belg bent, maar ook een Europeaan? Gebeurt dit vaak, soms of nooit?
(ENQ. 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK) (320) Vaak 1 Soms 2 Nooit 3 WN 4 EB64.2 QA39 QA31 Zou u zeggen dat u ... bent *? NATIONALITY te zijn?
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
(321) Heel trots 1 Tamelijk trots 2 Niet echt trots 3 Helemaal niet trots 4 WN 5 EB64.2 QA41 QA32 Zou u zeggen dat u ... bent Europeaan te zijn?
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ANTWOORD MOGELIJK)
(322) Heel trots 1 Tamelijk trots 2 Niet echt trots 3 Helemaal niet trots 4 Ik voel me geen Europeaan 5 WN 6 EB64.2 QA42
QA33 Zou u, voor elk van de volgende landen, er voor- of tegenstander van zijn dat ze in de toekomst deel zouden uitmaken van de Europese Unie?
ROTATIE
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
Voor Tegen WN
(323) 1 Zwitserland 1 2 3 (324) 2 Noorwegen 1 2 3 (325) 3 Bosnië-Herzegovina 1 2 3 (326) 4 Kroatië 1 2 3
Standaard Eurobarometer 66.1
70
(327)
5 De Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië 1 2 3
(328) 6 Servië 1 2 3 (329) 7 Montenegro 1 2 3 (330) 8 Ijsland 1 2 3 (331) 9 Albanië 1 2 3 (332) 10 Bulgarije 1 2 3 (333) 11 Roemenië 1 2 3 (334) 12 Oekraïne 1 2 3 (335) 13 Turkije 1 2 3 EB64.2 QA44 TREND MODIFIED QA34 Kan u mij voor elk van de volgende uitspraken zeggen of u ... gaat? (ENQ. TOON SCHERM)
Helemaal akkoord
Eerder akkoord
Eerder niet akkoord
Helemaal niet akkoord
WN
(336)
1 Turkije hoort gedeeltelijk bij Europa door haar geografische ligging
1 2 3 4 5
(337)
2 Turkije hoort gedeeltelijk bij Europa door haar geschiedenis
1 2 3 4 5
(338)
3 De toetreding van Turkije tot de Europese Unie zou de veiligheid in de regio versterken
1 2 3 4 5
(339)
4 De culturele verschillen tussen Turkije en de lidstaten van de Europese Unie zijn te groot om deze toetreding toe te laten
1 2 3 4 5
(340)
5 De toetreding van Turkije zou de verjonging van de ouder wordende Europese bevolking bevorderen
1 2 3 4 5
(341)
6 De toetreding van Turkije zou het risico inhouden dat de immigratie naar de meer ontwikkelde landen van de Europese Unie wordt bevorderd
1 2 3 4 5
(342)
7 Om binnen een tiental jaar te kunnen toetreden tot de Europese Unie zal Turkije de mensenrechten systematisch moeten respecteren
1 2 3 4 5
Standaard Eurobarometer 66.1
71
(343)
8 Om binnen een tiental jaarte kunnen toetreden tot de Europese Unie zal Turkije haar economisch peil op aanzienlijke manier verbeterd moeten hebben
1 2 3 4 5
EB64.2 QA45 TREND MODIFIED
*FILT: VRAAG QA35 NIET STELLEN IN ES, EL, IT, SI, HU, LU, CY, MT, SK, LV, AT, DE, LT, BE EN EE - ANDERE LANDEN GAAN NAAR VRAAG QA36
AAN ALLEN
QA36 Kan u mij voor elk van de volgende uitspraken zeggen of u helemaal akkoord, eerder akkoord, eerder niet akkoord of helemaal niet akkoord gaat? Indien alle Lidstaten het Verdrag aannemen dat een Grondwet voor Europa opricht dan zal dat de werking van de Europese Unie ... maken.
(ENQ. 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR)
Helemaal akkoord
Eerder akkoord
Eerder niet akkoord
Helemaal niet akkoord
WN
(345) 1 Democratischer 1 2 3 4 5 (346) 2 Efficiënter 1 2 3 4 5 (347) 3 Transparanter 1 2 3 4 5 (348) 4 Sterker in de wereld 1 2 3 4 5 (349) 5 Economisch competitiever 1 2 3 4 5 (350) 6 Meer sociaal-denkend 1 2 3 4 5 EB65.2 QB3 (ITEMS 1-3) EB65.2 QB4 (ITEMS 4-6) *FILT: STEL VRAAG QA37 ENKEL IN EU25 - ANDERE LANDEN GAAN NAAR QA38
QA37 15 landen hebben de Europese grondwet goedgekeurd, maar Frankrijk en Nederland hebben "neen" gestemd. Welke van de volgende uitspraken geeft het beste uw mening weer?
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
(351)
De lidstaten van de Europse Unie zouden moeten verder gaan met het goedkeuringsproces van de Europese grondwet
1
De Europese grondwet zou opnieuw onderhandeld moeten worden 2 De Europese grondwet zou afgeschaft moeten worden 3 WN 4 EB65.2 QB5 TREND MODIFIED
Standaard Eurobarometer 66.1
72
AAN ALLEN QA38 Welke van de volgende twee stellingen geeft het best uw mening weer?
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
(352)
Een Europese grondwet is nodig om een goede werking van de Europese instellingen te garanderen
1
Een Europese grondwet is niet nodig om een goede werking van de Europese instellingen te garanderen
2 WN 3 EB64.2 QA50
QA39 Kan u mij voor elk van de volgende domeinen zeggen of volgens u de Europese Unie voorop, achterop of op hetzelfde niveau is als de Verenigde Staten?
(ENQ. TOON SCHERM - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR)
Voorop Achterop Op hetzelfde niveau
WN
(353) 1 Wetenschappelijk onderzoek 1 2 3 4 (354) 2 Medisch onderzoek 1 2 3 4 (355) 3 Milieubescherming 1 2 3 4 (356) 4 Technologische innovatie 1 2 3 4 (357) 5 Gezondheidszorg 1 2 3 4 (358) 6 Onderwijs 1 2 3 4 (359) 7 De strijd tegen sociale ongelijkheid 1 2 3 4 (360) 8 De strijd tegen werkloosheid 1 2 3 4 (361) 9 De strijd tegen discriminatie 1 2 3 4 (362) 10 Het oprichten van ondernemingen 1 2 3 4 EB64.2 QA53
QA40 De eengemaakte markt verhoogde de concurrentie in een aantal domeinen zoals transport, telecommunicatie, financiële diensten en verzekeringen. Zou u in het algemeen zeggen dat dit een ... effect heeft?
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR – 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
(363) heel positief 1 Eerder positief 2 Eerder negatief 3 heel negatief 4
Standaard Eurobarometer 66.1
73
noch positief, noch negatief (ENQ. NIET VOORLEZEN) 5 WN 6 EB64.2 QA54
QA41 Vindt u dat het internationale concurrentievermogen van de Belgische ondernemingen ten gevolge van de eenheidsmarkt ten opzichte van 10 jaar geleden nu beter, slechter of hetzelfde is?
(ENQ: LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
(364) Beter 1 Slechter 2 Hetzelfde 3 WN 4 NEW
QA42 Kunt u mij voor elk van de volgende verwezenlijkingen van de Europese Unie zeggen of die u al dan niet ten goede zijn gekomen?
(ENQ: TOON SCHERM - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
(ENQ: LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR) Ja Nee WN
(365) 1 De Europese eenheidsmunt, de euro 1 2 3
(366)
2 Een grotere verscheidenheid aan goederen uit andere landen van de EU
1 2 3
(367) 3 De rechten van een EU-burger 1 2 3 (368) 4 Geen\Minder grenscontroles bij het reizen 1 2 3 (369) 5 Werken of studeren in een ander land van de EU 1 2 3 (370) 6 De rechten van de consument 1 2 3
(371)
7 Het recht om een zaak voor het Gerechtshof van de Europese Gemeenschappen te brengen
1 2 3
NEW
QA43 Welke van de twee volgende stellingen ligt het dichtst bij uw mening over globalisering?
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
(372)
De globalisering vormt een goede opportuniteit voor Belgische bedrijven dankzij het openstellen van de markten
1
Standaard Eurobarometer 66.1
74
De globalisering vormt een bedreiging voor de tewerkstelling en de bedrijven in België
2 WN 3 EB65.1 QA17
QA44 Kunt u voor elk van de volgende domeinen zeggen of de globalisering er volgens u een eerder positief of eerder negatief effect op had.
(ENQ: TOON SCHERM - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
(ENQ: LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR)
Een eerder positief effect
Een eerder negatief effect
Geen enkel effect (ENQ.
NIET VOORLEZEN)
WN
(373) 1 De economische groei in ons land 1 2 3 4 (374) 2 Solidariteit tussen landen 1 2 3 4
(375)
3 Wetenschappelijke en technische vooruitgang 1 2 3 4
(376) 4 Democratie op wereldvlak 1 2 3 4 (377) 5 De kwaliteit van de overheidsdiensten 1 2 3 4 (378) 6 Ongelijkheden tussen landen 1 2 3 4 (379) 7 Tewerkstelling in ons land 1 2 3 4 (380) 8 Het milieu 1 2 3 4 (381) 9 Gezondheid 1 2 3 4 NEW
*FILT: STEL VRAAG QA45a ENKEL AAN SPLIT A - ANDEREN NAAR VRAAG QA45b
QA45a In welke mate gaat u akkoord of niet akkoord met de volgende uitspraak: de Europese Unie beschermt ons tegen de negatieve gevolgen van de globalisering
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
(382) Helemaal akkoord 1 Eerder akkoord 2 Eerder niet akkoord 3 Helemaal niet akkoord 4 WN 5 EB64.2 QA56 FILTER + TREND MODIFIED
Standaard Eurobarometer 66.1
75
*FILT: STEL VRAAG QA45b ENKEL AAN SPLIT B - ANDEREN GAAN NAAR VRAAG QA46
QA45b In welke mate bent u het eens of oneens met de volgende bewering: de Europese Unie stelt de Europese burgers in staat om meer voordeel te halen uit de positieve effecten van de globalisering.
(ENQ: LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
(383) Helemaal akkoord 1 Eerder akkoord 2 Eerder niet akkoord 3 Helemaal niet akkoord 4 WN 5 NEW *FILT: AAN ALLEN
QA46 Welke van de volgende voorstellen zou u voorrang geven om de prestaties van de Europese economie te verbeteren?
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 3 ANTWOORDEN MOGELIJK)
(384-391) Wettelijk aantal arbeidsuren verhogen 1, Onderwijs en beroepsvorming verbeteren 2, Investeren in onderzoek en innovatie 3, Oprichting van bedrijven vergemakkelijken 4, Efficiënter energiegebruik 5, Investeren in transportinfrastructuur (snelwegen, spoorwegen, enz.) 6, Andere (ENQ. NIET VOORLEZEN) 7, WN 8, EB65.2 QC5
QA47 Kan u mij voor elk van de volgende meningen zeggen of u het daarmee helemaal eens, eerder eens, eerder oneens of helemaal oneens bent ?
(ENQ: TOON SCHERM - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
(ENQ: LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR)
Helemaal eens Eerder eens Eerder oneens Helemaal oneens
WN
(392)
1 De staat mengt zich te veel in ons leven
1 2 3 4 5
Standaard Eurobarometer 66.1
76
(393)
2 We hebben meer gelijkheid en gerechtigheid nodig, zelfs al betekent dat minder vrijheid voor het individu
1 2 3 4 5
(394)
3 Men is te toegeeflijk tegenwoordig. Misdadigers zouden strenger gestraft moeten worden.
1 2 3 4 5
(395)
4 urgers zouden actiever aan het Belgische politieke leven moeten deelnemen.
1 2 3 4 5
(396)
5 Immigranten dragen veel bij tot België
1 2 3 4 5
(397)
6 De economische groei zou een prioriteit moeten zijn voor België, zelfs indien dat invloed heeft op het milieu.
1 2 3 4 5
(398)
7 De bescherming van het milieu zou een prioriteit moeten zijn voor België, zelfs als dat gevolgen heeft voor de economische groei
1 2 3 4 5
(399)
8 Vrije concurrentie is de beste waarborg voor de welvaart.
1 2 3 4 5
(400)
9 Godsdienst neemt een te belangrijke plaats in onze maatschappij in
1 2 3 4 5
(401)
10 Het persoonlijk gebruik van canabis zou in Europa gelegaliseerd moeten worden
1 2 3 4 5
(402)
11 Homohuwelijken zouden in Europa toegelaten moeten zijn
1 2 3 4 5
(403)
12 De adoptie van kinderen door homoseksuele koppels zou in Europa toegelaten moeten zijn
1 2 3 4 5
(404)
13 Er zou meer belang gehecht moeten worden aan vrije tijd dan aan het werk
1 2 3 4 5
EB60.1 Q37 TREND MODIFIED QA48a En welke drie waarden van de volgende lijst zijn voor u persoonlijk het belangrijkst ?
Standaard Eurobarometer 66.1
77
(ENQ: TOON SCHERM - LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - MAXIMAAL 3 ANTWOORDEN MOGELIJK)
(405-418) De rechtsstaat 1, Eerbied voor het menselijk leven 2, Mensenrechten 3, Individuele vrijheden 4, Democratie 5, Vrede 6, Gelijkheid 7, Solidariteit 8, Verdraagzaamheid 9, Godsdienst 10, Persoonlijke ontplooiing 11, Respect voor andere culturen 12, Geen van deze (ENQ: NIET VOORLEZEN) 13, WN 14, EB60.1 Q36a
QA48b Welke drie waarden uit de volgende lijst zijn de drie waarden die het best de Europese Unie typeren?
(ENQ: TOON SCHERM - LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - MAXIMAAL 3 ANTWOORDEN MOGELIJK)
(419-432) De rechtsstaat 1, Eerbied voor het menselijk leven 2, Mensenrechten 3, Individuele vrijheden 4, Democratie 5, Vrede 6, Gelijkheid 7, Solidariteit 8, Verdraagzaamheid 9, Godsdienst 10, Persoonlijke ontplooiing 11, Respect voor andere culturen 12, Geen van deze (ENQ: NIET VOORLEZEN) 13, WN 14, EB60.1 Q36b TREND SLIGHTLY MODIFIED
QA49 Zijn de lidstaten van de Europese Unie op het vlak van gedeelde waarden volgens u …?
(ENQ: LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
Standaard Eurobarometer 66.1
78
(433) Erg dicht bij elkaar 1 Eerder dicht bij elkaar 2 Eerder verschillend van elkaar 3 Erg verschillend van elkaar 4 WN 5 NEW
QA50 Welke van de volgende elementen beschouwt u als het meest nuttig voor de toekomst van Europa?
(ENQ. TOON SCHERM - LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR - 2 ANTWOORDEN MOGELIJK)
(434-442) Een gemeenschappelijke taal 1, Goed gedefinieerde buitengrenzen van de EU 2, De introductie van de Euro in alle EU landen 3, Vergelijkbare levensstandaarden 4, Een gemeenschappelijk leger 5, Een gemeenschappelijke Grondwet 6, Geen enkel (ENQ. NIET VOORLEZEN) 7, Andere (ENQ. NIET VOORLEZEN) (ENQ. SPECIFIEER) 8, WN 9, EB65.1 QA11 QA51 Hoe zou u de huidige toestand in elk van de volgende domeinen beoordelen? (ENQ. TOON SCHERM)
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR – 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
Heel goed Eerder goed Eerder slecht Heel slecht WN
(443)
1 De toestand van de Belgische economie
1 2 3 4 5
(444)
2 De toestand van de Europese economie
1 2 3 4 5
(445)
3 De toestand van de tewerkstelling in België
1 2 3 4 5
(446)
4 De toestand van het milieu in België
1 2 3 4 5
(447)
5 De toestand van de sociale zekerheid in België
1 2 3 4 5
EB63.4 QD1 TREND MODIFIED
Standaard Eurobarometer 66.1
79
QA52 Zou u zeggen dat u zeer geïnteresseerd, eerder geïnteresseerd, eerder niet geïnteresseerd of helemaal niet geïnteresseerd bent in...?
(ENQ. 1 ENKEL ANTWOORD MOGELIJK)
(ENQ. LEES ALLE ANTWOORDMOGELIJKHEDEN VOOR)
Zeer geïnteresseerd
Eerder geïnteresseerd
Eerder niet geïnteresseerd
Helemaal niet geïnteresseerd
WN
(448) 1 De politiek in België 1 2 3 4 5 (449) 2 Europese politiek 1 2 3 4 5 EB65.1 QA24