Leuven Sustainable Earth Research Centre 19 juni 2009

Duurzaamheid gezien Duurzaamheid gezien Duurzaamheid gezien vanuit de industrievanuit de industrievanuit de industrieVan randvoorwaarde tot Van randvoorwaarde tot Van randvoorwaarde tot opportuniteitopportuniteitopportuniteit

Wilson De Pril, directeur-generaal

Agenda

>Context

>Duurzaamheid en industrie

>Cases uit de technologische industrie

>Conclusies

Totale vraag naar energie +45% in referentiescenario tot 2030:• Opmars steenkool !

• Vraag olie blijft op hoog niveau(Bron: Energy Outlook 2008)

Bijkomende vraag naar energie, referentiescenario tot 2030:China + klassieke bronnen blijven domineren globaal(Bron: Energy Outlook 2008)

Oliepiek reeds in zicht… (bron: Hubbert1956)

(bron: NASA)

Impact duidelijk zichtbaar!

(Bron: IPCC 2007)

Context

> Groeiende consensus:> Onhoudbaar gebruik natuurlijke rijkdommen> Grote impact (klimaat, biodiversiteit etc.)

> Noodzaak actieplan> Globaal! China zal ook hier sterk doorwegen> Verschillende aanzetten:

> Kyoto (2012) + post-Kyoto> EU: 20/20/20 > België, Vlaanderen

> Kritische factor: technologische (r)evolutie

Duurzaamheid en industrie

> Vroeger: defensieve houding> Milieuwetgeving> Emissienormen> Kostenbeheersing (vnl. op niveau

productievestigingen)

> Met resultaat…

Duurzaamheid en industrie

index (2000=100)

60

70

80

90

100

110

120

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007*

productie-index

energetisch energiegebruik

afvalproductie**

emissie broeikasgassen

emissie ozonprecursoren

emissie f ijn stof (PM2,5)

zw are metalen in afvalw ater

* voorlopige cijfers

** exclusief de bouw sector

Bron: Mira-T indicatorrapport ‘08

Vlaanderen: ‘Absolute’ontkoppeling tussen productie en milieudruk

Duurzaamheid en industrie

> vandaag: proactieve houding industrie

> Gericht op opportuniteiten: business development

> Concurrentiekracht behouden en versterken

> Inzetten technologische doorbraken > bijv. grid parity hernieuwbare energie

> sustainability als “bedrijfscultuur” (bijv. Umicore, Jaga, Renson, …)

http://www.greencompanies.be/

Duurzaamheid en industrie: hernieuwbare energie

2007Manufacturing

2020Manufacturing

Wind

Solar

Bio Energy

Other

Total direct

Total indirect

Employment in Flanders in FTE*

1.350

400

600

150

2.500

2.100

7.000

7.000

6.500

800

21.300

17.900

Total 4.600 39.200

+13% per year

+25% per year

+20% per year

+14% per year

* Enkel O&O en productie HE technologie, bron: Agoria 2008

Duurzaamheid en industrie

> Maar… duurzaamheid mondiaal thema> = sterk concurrentiële omgeving

> Hoe kan Vlaanderen zich differentiëren?

> Nichestrategieën gericht op rendabele industriële toepassingen (ROI)

> Gericht onderzoek hierop laten aansluiten> Samenwerking industrie en academia

Duurzaamheid en industrie

> Overheid = ondersteunende rol> Investeren in innovatie: focusbeleid

– Technologies for the future – Agoria Vlaanderen (ism KUL)– VRWB clusters – Vlaanderen in actie: oa. groene steden gewest Vlaanderen

> Stabiele ondersteuningsmechanismen marktcreatie

> Innovatief aanbesteden = overheid als launchingcustomer

> Technologische industrie: concrete initiatieven, samen met kennisinstellingen

Cases uit de technologische industrie

> Flanders’ DRIVE

> FMTC

> GENERATIES

> SIM

Flanders’ DRIVE

> « clean en green » beweging in de voertuigindustrie

> Naast zuinige en milieuvriendelijke voertuigen op klassieke brandstoffenook marktpenetratie van zuiver elektrische en hybride voertuigen

> Onderzoeksthema’s voor de toekomst = keuzesvan Flanders’ DRIVE> Lichtgewicht materialen (voor beperking CO2 en verbruik) > Actieve veiligheidssystemen> Schone aandrijftechnologieën

VoertuigindustrieSOCs/CP’n

sectoren

Light weightDrivetrain

Active SafetyMfging

Materials/Mechanics

Energy

Electronics

ICT/Software

TelecomFinance

Government

Communities Demographics

SocialNetworks

SIM

generationsVito

IMEC

ITS

IBBT

VIM

Flanders’ DRIVE

FMTC

KUL VUB

UG

Eco-systeem

Source: Atlas-Copco

Energy optimisation is also possible over group of machines

FMTCplus (2009-2012) addresses the 3 trends for the future

Energy-efficientelectro-mechanicaldrive lines

Wireless ControlArchitectures

Smartself-diagnostics

Control designElectrical actuatorsSystem modelingSystem design

Industrial communicationControl softwareSystem Engineering

Condition MonitoringAlgorithms

Customized sensingNetworked Machines

Ecological Machines Flexible Machines Intelligent Machines

GENERATIES

> Generaties – Agoria Renewable Energy Club: strategische innovatieprojecten rond Windenergie, Photovoltaïsche toepassingen, Smart Grids, …> ondersteuning “champions”> wereldleiderschap in bepaalde niches> Samenwerking industrie en kennisinstellingen> Beslissing Vlaamse regering: 23,5 mio euro

ondersteuning

GENERATIES - WIND

> Offshore windenergie: onderhoud = 3 x prijs nieuw component businessmodel windenergie afhankelijk van

betrouwbaarheid componenten + O&M strategie

> Project: onderzoeksinfrastructuur> Verbeteren en optimaliseren van windenergieprojecten door

middel van monitoring> Verbeteren van de levensduur van componenten> Vastleggen van optimale O&M strategieën

> Partners: Hansen Transmissions, Pauwels, 3E, Geosea, …+ Sirris + universiteiten

> budget 6,2 mio euro

Estinnes (BE) 11x6MW, 198m, wereldprimeur

Thorntonbank (BE) C-Power60x5MW 28-30 km off-coast, wereldprimeur1.913 manjaren

FlemischTechnology

Inside

wereldwijd 1 op 3 windturbines > 2MW : Vlaamse technologie

GENERATIES - PV

> Wereldmarkt PV groeit gemiddeld 40% laatste decennium, reeds > 20 mia euro

> Vlaanderen: aantal sterke spelers in PV, zowel kennisinstellingen als industrie, maar sterke concurrentie

> Generaties PV:> Strategisch onderzoeksproject IMEC/UHasselt, KULeuven

met industriële partners: oa. Bekaert, Eandis, Infrax, ICOS, Nitto, Photovoltech, Solexel, Solvay, Total, Umicore

> Vnl. versterking infrastructuur met oog op onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten

> Materialen + modules/systemen + aansluiting netwerk> Budget 13,6 mio euro

FlemischTechnology

Inside

Galaxia - Euro Space Center (Redu, BE)

4.400m2 PV- Photovoltech

grootste installatie Europa in gebouw geintegreerd

GENERATIES – SMART GRIDS

> Smart grid

> Noodzakelijk voor uitbouw hernieuwbare energie> Technologische vernieuwing, met heel wat linken> Nieuwe businessmodellen (ook bijv. elektrische

voertuigen)

> Generaties – Smart Grids:

> Partners: KULeuven, VITO, IBBT, IMEC, Eandis, Infrax, Alcatel Lucent, Belgacom, Telenet, Laborelec, Fithplay …. enz + voertuigen i.s.m. Flanders’ DRIVE

> budget 42,5 mio euro

Strategisch Initiatief Materialen

> Partners> 10 industriële kernbedrijven, met uitbreiding naar

bredere groep (incl. verwerkers downstream)> 5 Vlaamse universiteiten> IMEC en VITO

> Nieuwe SOC:> Erkenning Vlaamse regering 30/4> 104 mio investeringen vanuit overheid, 10 mio euro

vanuit industrie (5j)

> Precompetitief materiaalonderzoek met nauwesamenwerking industrie en kennisinstellingen

Strategisch Initiatief Materialen SIM

Energy (& light)

Structuralmaterials

Nanoparticles

Technology

applications

Energy (& light)

Structuralmaterials

Nanoparticles

Technology

applications

researchprioriteiten:

Energie en duurzaamheid

Conclusies

> Shift naar duurzaamheid is begonnen: no wayback!

> Veel maatschappelijk én economisch potentieel> Industrie ziet grote kansen> Focus en keuzes zijn absoluut noodzakelijk> Overheid: innovatie en marktcreatie ondersteunen> Gericht onderzoek aan universiteiten en in

bedrijven: maximale afstemming (oa. IOF, SBO, Tetra, SOC’s…)

> “Onderzoekscentrum Duurzame Aarde”: kan hierbij belangrijke rol spelen