De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama -...

23
Het Perfecte HDR Panorama Ontdek hoe ook jij het Perfecte HDR Panorama maakt!

Transcript of De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama -...

Page 1: De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama - Peter van Veen 4444 de middentonen voor foto 1, dan foto 2 als overbelichte foto

Het Perfecte HDR Panorama

Ontdek hoe ook jij het

Perfecte HDR Panorama maakt!

Page 2: De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama - Peter van Veen 4444 de middentonen voor foto 1, dan foto 2 als overbelichte foto

Ontdek het Perfecte HDR Panorama

www.MoorFotografie.nl - Peter van Veen

2222

Het Perfecte HDR panorama Stel je bent geen expert in de digitale doka en je wilt graag twee of meerdere belichtingen fotograferen. Dan wil je graag deze foto’s samenvoegen tot een HDR foto. Wat te doen? De term HDR is de afkorting van High Dynamic Range en wordt gebruikt om een foto aan te duiden die meer tonen bevat dan de normale range die een camera normaal kan omvatten. Deze techniek is gebaseerd op het gebruik van twee of meerdere belichtingen van dezelfde scène, telkens apart belicht voor hooglichten (highlights), schaduwen (shadows) en middentonen (midtones). Die worden dan samengevoegd in een programma als bijvoorbeeld Photoshop.

Panorama’s fotograferen Hiervoor gelden de gewone fotografische regels. Bepaal of je de individuele foto’s in portrait of landscape wilt maken.

• Bepaal de positie van waaruit je fotografeert. Wanneer je geen statief of iets dergelijks gebruikt, zorg dan voor een stevige en stabiele positie. Leun niet voorover of achterover. Kom niet van je

Page 3: De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama - Peter van Veen 4444 de middentonen voor foto 1, dan foto 2 als overbelichte foto

Ontdek het Perfecte HDR Panorama

www.MoorFotografie.nl - Peter van Veen

3333

plaats tijdens het fotograferen. Omdat er al gauw sprake is van wat langere sluitertijden is een statief eigenlijk onmisbaar. Of in ieder geval iets waarop je camera kan steunen.

• Bepaal de overlap tussen de foto’s. In

het algemeen kun je tussen 30% en 50% overlap aanhouden. Hoe meer overlap, hoe gemakkelijker het stitch proces in Photoshop zal zijn.

• Zorg dat je camera volledig vlak staat.

Dit zal erg lastig zijn als je uit de hand fotografeert. Bij een statief kun je gebruik maken van een waterpas die in het statief verwerkt zit of eentje die bovenop de camera in de hotshoe staat, al dan niet electronisch.

• Zoom en focus. Verander niets aan de

mate van zoom en aan de focus tijdens het fotograferen. Dit voorkomt onnodige vervormingen die dan weer problemen geven bij het stitchen. Handig is om de autofocus uit te zetten en handmatig scherp te stellen.

• Belichting. Om tot een goede HDR te

komen heb je meerdere belichtingen nodig. In het algemeen wordt een lichtmeting gedaan door de camera op

Page 4: De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama - Peter van Veen 4444 de middentonen voor foto 1, dan foto 2 als overbelichte foto

Ontdek het Perfecte HDR Panorama

www.MoorFotografie.nl - Peter van Veen

4444

de middentonen voor foto 1, dan foto 2 als overbelichte foto en foto 3 als onderbelichte foto. Waarbij je zelf de mate van over- en onderbelichting kunt bepalen. Wel is het handig om bij elke scène deze instellingen gelijk te houden. Helemaal handig is de Bracketing-functie die in de meeste camera’s zit. Dan kun je zelf aangeven hoeveel stops er tussen de belichtingen moet zitten. Dan neem je drie foto’s, de camera zorgt voor de juiste instellingen voor de normale, overbelichte en onderbelichte foto.

• Doe het dubbel. Dit is meer iets voor

een locatie waar je erg veel moeite voor hebt moeten doen om die te bereiken. Maak twee series opnamen. Het zou immers erg sneu zijn als je een paar uur hebt moeten rijden voor een fantastische locatie en je komt thuis tot de ontdekking dat er toch iets mis is gegaan!

Page 5: De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama - Peter van Veen 4444 de middentonen voor foto 1, dan foto 2 als overbelichte foto

Ontdek het Perfecte HDR Panorama

www.MoorFotografie.nl - Peter van Veen

5555

• Erg handig is een

panorama adapter op je statief, zoals deze bijvoorbeeld: Hiermee kun je de camera zodanig instellen dat het nodale punt van je camera precies boven het draaipunt van je statief ligt.

• Dat is vooral van

belang als je ook onderwerpen dichterbij wilt weergeven. Op lange afstanden speelt dit minder. Nu is er over het nodale punt al veel geschreven, ik zal je daar niet mee vermoeien, zoek anders maar eens op Google. Denk maar aan de analoge compactcamera’s; als je daar door het zoekertje keek en iets dichtbij fotografeerde, dan stond er steevast net iets anders op. Dit werd veroorzaakt door het feit dat de zoeker net op een andere plek zat dan de lens. Zo werkt dat ook bij een panorama. Je krijgt een vertekening in perspectief. Er zijn ook veel doe het zelf oplossingen op internet beschikbaar beschikbaar.

Page 6: De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama - Peter van Veen 4444 de middentonen voor foto 1, dan foto 2 als overbelichte foto

Ontdek het Perfecte HDR Panorama

www.MoorFotografie.nl - Peter van Veen

6666

Lichtmeting en belichting Om de maximale (licht)informatie te bereiken is het niet altijd slim om te vertrouwen op de Bracketingfunctie van de camera, maar de verschillende delen van de foto individueel te meten. Zet je camera op spotmetering en lees dan de belichtings-waarden af. Wellicht handig om het even te noteren. Meet dan de lichtste (highlights) en donkerste (shadows) delen en een gemiddeld (midtones) deel.

Page 7: De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama - Peter van Veen 4444 de middentonen voor foto 1, dan foto 2 als overbelichte foto

Ontdek het Perfecte HDR Panorama

www.MoorFotografie.nl - Peter van Veen

7777

Hoeveel overlap is nodig? Er zijn vele meningen en adviezen beschikbaar als het gaat over de mate van overlap die nodig is voor een perfect panorama. Het varieert echter, afhankelijk van de stitching software die je gebruikt. In het algemeen werkt tussen 30% en 80% erg goed, maar je kunt er wel van uitgaan dat een percentage van 50 wel voldoende is.

De beste camera instellingen • Gebruik de M-stand (Manueel) om je

zelfgemeten belichtingswaarden in te kunnen stellen. Geldt natuurlijk niet als je de Bracketingfunctie gebruikt, dan zou ik Diafragmavoorkeuze (A of Av) gebruiken.

Page 8: De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama - Peter van Veen 4444 de middentonen voor foto 1, dan foto 2 als overbelichte foto

Ontdek het Perfecte HDR Panorama

www.MoorFotografie.nl - Peter van Veen

8888

• Zet de belichtingsmeter op

spotmetering, dat geeft een secuurdere lichtmeting op de plaats die jij wilt.

• Fotografeer in RAW voor de beste

kwaliteit en meer aanpassingsvrijheid in het bewerkingsproces.

• Gebruik de Single Shot mode om te

voorkomen dat je per ongeluk dubbele foto’s maakt, dat is later alleen maar lastig.

• Zet de camera op

handmatige focus, of zet de autofocus vast voordat je gaat pannen.

• Selecteer een

passende witbalans, in ieder geval geen automatische witbalans, want die kan bij elke foto een ander resultaat geven.

Page 9: De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama - Peter van Veen 4444 de middentonen voor foto 1, dan foto 2 als overbelichte foto

Ontdek het Perfecte HDR Panorama

www.MoorFotografie.nl - Peter van Veen

9999

Stitching en het voorbereiden van de panorama Voordat we naar het HDR gedeelte gaan, moeten we eerst zorgen voor de juiste panorama’s. Wat gaat er allemaal aan vooraf: het stitchen van de scenefoto’s, het uitlijnen van de lagen, de niveaus aanpassen, bijsnijden, het moet allemaal even gebeuren voordat je de foto’s kunt samenvoegen toto een HDR. Goed opletten en weten wat je doet scheelt je veel hoofdpijn in het latere proces! Hieronder is een compilatie te zien van de 4 foto’s met elk een verschillende belichting. Klik op de foto voor een fullscreen formaat.

Page 10: De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama - Peter van Veen 4444 de middentonen voor foto 1, dan foto 2 als overbelichte foto

Ontdek het Perfecte HDR Panorama

www.MoorFotografie.nl - Peter van Veen

10101010

Het stitch proces in Photoshop CS3:

Importeer alle bestanden (RAW of JPG) in Photomerge door te klikken op File>Automate>Photomerge. Laat de layout op Auto staan en herhaal dit proces voor elke panorama (belichting).

Page 11: De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama - Peter van Veen 4444 de middentonen voor foto 1, dan foto 2 als overbelichte foto

Ontdek het Perfecte HDR Panorama

www.MoorFotografie.nl - Peter van Veen

11111111

De lagen samenvoegen

De nu verkregen panoramafoto bestaat nog wel uit verschillende lagen die nog samengevoegd moeten worden. Dat doen we via Layer>Flatten Image voor iedere panorama (belichting).

Page 12: De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama - Peter van Veen 4444 de middentonen voor foto 1, dan foto 2 als overbelichte foto

Ontdek het Perfecte HDR Panorama

www.MoorFotografie.nl - Peter van Veen

12121212

De lagen verzamelen in één foto

Selecteer de Move Tool en sleep, terwijl je de shift toets ingedrukt houdt, elke belichtingslaag naar één panorama. Uiteindelijk heb je dan 1 bestand met 3 lagen (licht deel, gemiddeld deel, donker deel).

Page 13: De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama - Peter van Veen 4444 de middentonen voor foto 1, dan foto 2 als overbelichte foto

Ontdek het Perfecte HDR Panorama

www.MoorFotografie.nl - Peter van Veen

13131313

De panoramalagen uitlijnen

Zorg dan dat je uit bovenstaand beeld een mooie uitsnede maakt met de Crop tool . Dan gaan we de inhoud uitlijnen. Zorg ervoor dat alle lagen geselecteerd zijn, klik dan op Edit>Auto-Align Layers.

Page 14: De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama - Peter van Veen 4444 de middentonen voor foto 1, dan foto 2 als overbelichte foto

Ontdek het Perfecte HDR Panorama

www.MoorFotografie.nl - Peter van Veen

14141414

Samenvoegen tot HDR Echte HDR kan niet eens worden weergegeven op een normale CRT of LCD monitor, omdat de dynamic range veel groter is dan de hardware kan weergeven. Het effect wat je wilt bereiken is het vergroten van de tonal range in de uiteindelijke foto. Door het samenvoegen van de verschillende panorama’s krijg je een breder belichtings-gebied dan feitelijk mogelijk zou zijn wanneer je dit binnen één belichting zou kunnen vangen. Dit is vooral van belang bij panorama’s, en speciaal wanneer je breder dan 180 graden fotografeert. Het contrast tussen landschap en de lucht kan dramatisch verschillen binnen dit gebied! Nu sta je nog voor de keus of je het samenvoegen tot HDR wilt overlaten aan de automatische HDR functie in Photoshop of dat je zelf de elementen in de verschillende lagen uitkiest. De automaat heeft als voordeel dat je zelf weinig tot niets hoeft te doen, maar die geeft wel een wat vlakker resultaat met wat minder contrast.

Page 15: De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama - Peter van Veen 4444 de middentonen voor foto 1, dan foto 2 als overbelichte foto

Ontdek het Perfecte HDR Panorama

www.MoorFotografie.nl - Peter van Veen

15151515

Werken met lagen Kies je voor zelf doen dan moet je in elke laag de elementen die je niet wilt zien maskeren met een laagmasker of simpelweg uit de laag verwijderen. Let daarbij op dat de laagvolgorde zodanig is dat de donkerste laag onderaan staat en de lichtste laag bovenaan. Hieronder zie je per laag het masker dat ik heb aangebracht. Om er zeker van te zijn dat er niet teveel wordt gemaskeerd heb ik een kopie gemaakt van de laag ‘gemiddeld deel’ en die onderaan geplaatst als achtergrond. Mocht er dan ergens in de bovenliggende lagen teveel worden gemaskeerd, dan komt deze laag alsnog naar voren. Hierdoor ontstaan geen ‘dunne’ plekken.

Page 16: De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama - Peter van Veen 4444 de middentonen voor foto 1, dan foto 2 als overbelichte foto

Ontdek het Perfecte HDR Panorama

www.MoorFotografie.nl - Peter van Veen

16161616

Masker en Levels bovenste laag ‘licht deel’.

Page 17: De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama - Peter van Veen 4444 de middentonen voor foto 1, dan foto 2 als overbelichte foto

Ontdek het Perfecte HDR Panorama

www.MoorFotografie.nl - Peter van Veen

17171717

Masker en Levels middelste laag ‘gemiddeld deel’.

Page 18: De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama - Peter van Veen 4444 de middentonen voor foto 1, dan foto 2 als overbelichte foto

Ontdek het Perfecte HDR Panorama

www.MoorFotografie.nl - Peter van Veen

18181818

Masker en Levels onderste laag ‘donker deel’.

Page 19: De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama - Peter van Veen 4444 de middentonen voor foto 1, dan foto 2 als overbelichte foto

Ontdek het Perfecte HDR Panorama

www.MoorFotografie.nl - Peter van Veen

19191919

Uiteraard kun je in plaats van maskeren ook de overbodige elementen per laag verwijderen met de gum. Dit heeft absoluut niet mijn voorkeur, want weg=weg. Het mooie van een masker is juist dat het non-destructief is, er wordt aan de foto zelf niets veranderd!

De laatste aanpassingen Om de uiteindelijke plaat er net zo uit te laten zien als we de scène met je eigen ogen hebt gezien is het nodig om nog wat laatste puntjes op de i te zetten. Wat aanpassingen aan de niveaus en de kleuren, samen met hier en daar

wat Dodge en Burn geven een stukje meer contrast en maken daardoor de foto minder plat. Met de toetscombinatie CTRL-ALT-SHIFT-E worden alle lagen samengevoegd tot 1 samengevoegde laag, waarbij de oorspronkelijke lagen wel intact blijven. Dat is dus een wezenlijk verschil met het gewone ‘lagen samenvoegen’!

Page 20: De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama - Peter van Veen 4444 de middentonen voor foto 1, dan foto 2 als overbelichte foto

Ontdek het Perfecte HDR Panorama

www.MoorFotografie.nl - Peter van Veen

20202020

Als we dan de Levels van de samenge-voegde laag eens bekijken zien we

dat het histogram mooi verdeeld is over bijna de gehele breedte. Eventueel kun je hier nog wat aanpassen. Laatste aanpassingen Om de foto eruit te laten zien zoals we het met ons oog hebben gezien, of zoals je de uiteindelijke foto eruit wilt laten zien, doen we nog een paar laatste bewerkingen. Ik heb met de gereedschappen Dodge en Burn het landschap wat lichter gemaakt en de licht wat donkerder.

Page 21: De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama - Peter van Veen 4444 de middentonen voor foto 1, dan foto 2 als overbelichte foto

Ontdek het Perfecte HDR Panorama

www.MoorFotografie.nl - Peter van Veen

21212121

Let hierbij op dat het donkerder maken in de lage tonen (shadows) gebeurt en het lichter maken in de hoge tonen (highlights). Om alle kleuren nog wat harder aan te zetten heb ik nog wat aanpassingslagen toegevoegd. Op deze manier blijft de laag met de foto ongemoeid. Ook kan ik altijd nog wat finetuning doen op de aanpassingslagen. Dat zou niet mogelijk zijn als ik deze bewerkingen direct op de fotolaag had uitgevoerd. Een aanpassingslaag is eenvoudig te maken door op het zwart-wit gekleurde bolletje onderin het lagenpaneel te klikken

Page 22: De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama - Peter van Veen 4444 de middentonen voor foto 1, dan foto 2 als overbelichte foto

Ontdek het Perfecte HDR Panorama

www.MoorFotografie.nl - Peter van Veen

22222222

Zoals je in het lagenpaneel kunt zien zijn er een drietal aanpassingslagen gemaakt, deze zijn vooral bedoeld om de kleuren op te halen. De mate waarin doe ik altijd puur op het oog. Dat kan per foto best verschillen. Tot slot nog even gecontroleerd of de foto wel helemaal horizontaal staat met behulp van het liniaaltje

. Daarmee kun je twee punten aanklikken op een lijn die horizontaal moet staan. De horizon dus. Vervolgens kun je met Image>Rotate Canvas>Arbitrary de horizon rechtzetten. Photoshop neemt dan zelf de waarde over die je met de liniaal zojuist hebt gemeten. Erg handig!

Page 23: De Perfecte HDR panorama - Moor Fotografie · 2013. 8. 26. · Ontdek het Perfecte HDR Panorama - Peter van Veen 4444 de middentonen voor foto 1, dan foto 2 als overbelichte foto

Ontdek het Perfecte HDR Panorama

www.MoorFotografie.nl - Peter van Veen

23232323

Als allerlaatste bewerking doe ik altijd nog wat verscherpen met het filter Onscherp Masker. Het eindresultaat (klik op de foto voor een fullscreen formaat):

Wat heb je nu geleerd? Het maken van een HDR panorama lijkt wel een beetje op het ontwikkelen en afdrukken van de negatieven zelf. Het echte plezier begint eigenlijk pas in de digitale doka, in Photoshop. Daar zie je het uiteindelijke beeld onder je handen ontstaan. Je creëert als het ware de werkelijkheid!

Het vermijden van de automatische functies geeft je een preciezer gevoel èn je leert het proces sneller en beter begrijpen!