9

DE OORLOG IN KOSOVO

Oorlog is helaas van alle tijden. Tussen de Eerste Wereldoorlog honderd jaar geleden en de Syrische burgeroorlog vandaag

vinden vele andere oorlogen plaats over de hele wereld. Ook het land waar kunstenares Shelbatra ooit woonde raakte

gevangen in een wereld van geweld en pijn.

Waar speelt de oorlog zich af?

Kosovo is een gebied dat in het zuidoosten van Europa ligt. Samen met enkele andere gebieden zoals Slovenië, Kroatië,

Bosnië-Herzegovina, Servië en Macedonië vormt Kosovo de staat Joegoslavië.

Waarom breekt de oorlog uit?

In Joegoslavië leefden vele verschillende volkeren, culturen en religies samen. Moslims en christenen woonden bijvoorbeeld

samen in dezelfde straten. Dit was niet altijd even makkelijk. Maar de mensen hadden respect voor elkaar en het anders-zijn.

De leider van de staat Joegoslavië was Joseph Tito. Hij vond het heel belangrijk dat alle mensen in Joegoslavië in vrede

samen leefden.

In 1980 sterft Joseph Tito. Na zijn dood vonden de verschillende volkeren, culturen en religies het in Joegoslavië steeds

moeilijker om in vrede samen te leven. Het Servische volk probeerde om zoveel mogelijk macht in eigen handen te krijgen.

De politieke leider van Servië, Slobodan Milosevic, zorgde er voor dat Kosovo onder zijn leiding kwam te staan. Tijdens het

leiderschap van Joseph Tito hadden alle burgers in Kosovo evenveel rechten en plichten. Maar als Kosovo onder leiding van

Servië was veranderde dit. Milosevic zorgde er voor dat de Serviërs meer rechten kregen en de Albanezen minder.

Joseph TitoLigging België en Kosovo

10

Wie vocht mee tijdens de oorlog?

In Kosovo wonen twee grote bevolkingsgroepen: de Albanezen en de Serven (Serviërs). Voor de Albanezen is religie niet

zo belangrijk. Sommigen van hen zijn moslim, andere zijn christenen. Voor de Servische bevolking is religie echter wel erg

belangrijk. Zij zijn allemaal christenen.

Shelbatra groeide op in een Albanese familie. Ze vertelt hoe opeens haar leven in Kosovo veranderde:

“Ik werd geboren in Kosovo en woonde er tot mijn 11 jaar. Toen ik nog in Kosovo woonde, in de jaren tachtig, waren er vele

vredevolle protesten van de Albanese bevolking tegen de Servische overheersing. Immers – de Kosovaarse Albanezen werden

in een apartheidssysteem gedwongen en al hun rechten werden op basis van hun afkomst afgenomen. Ooit stuurde mama

mij uit huis om brood te kopen en kwam ik onderweg protesterende jongeren tegen (14 jaar) die door de politie traangas

voorgeschoteld kregen. Zij protesteerden omdat hun recht om in onze moedertaal naar school te gaan hen werd ontnomen

zonder echte reden. Heel mijn familie en al mijn vrienden hebben dit meegemaakt. Vele Albanese Kosovaren moesten hun

land ontvluchten.”

De onrust in Kosovo werd steeds groter en groter. Radicale mannen namen de protesten over maar helaas waren ze niet meer

vredevol. In 1996 richtten ze een leger op om de opstand in Kosovo te steunen. De troepen gebruikten aanslagen en geweld

tegen de Servische politie en politici. Als reactie stuurde ook Servië soldaten naar Kosovo. Het werd steeds gevaarlijker voor

de burgers. Velen sloegen op de vlucht… net zoals de ouders van Shelbatra.

Een land in oorlog…

Twee jaar later brak de oorlog uit. Het Servische leger kreeg de steun van het Joegoslavische leger. Samen vochten ze tegen

de Albanese protestanten en hun leger. Allemaal pleegden ze misdaden.

Het Servische leger probeerde de hele Albanese bevolking weg te krijgen. Mannen, vrouwen en kinderen moesten vluchten

naar de buurlanden. Of werden zelfs gedood.

Protest?

De Verenigde Staten, Rusland en enkele Europese landen (Groot-Brittannië, Duitsland, Frankrijk en Italië) vroegen aan de

Joegoslavische en Servische soldaten om de wapens neer te leggen en Kosovo te verlaten. Maar helaas werd hun vraag niet

beantwoord.

De internationale organisatie (de NATO genoemd) besliste om zelf in te grijpen met luchtbombardementen. Na deze

tussenkomst werd een vredesverdrag getekend tussen de NATO en Joegoslavië (met onder andere Servië). De Albanezen

konden terugkeren. Maar kunnen Albanezen en Serviërs na de oorlog opnieuw gewoon in vrede samenleven?

Vredevolle protesten in Pristina 1989.De staat Joegoslavië