De omroeper

Nr. 2 Maand juli 2019

Colofon

Dit is het huisblad van De Stilen, Noorderbreedte. Het blad is bestemd voor alle cliënten, familieleden en contactpersonen, medewerkers en vrijwilligers van De Stilen. Redactie Arieke Sieben Saskia Pals Frans Velds Beatrix van Huystee Marianne Hart Secretariaat West Kopij / ideeën Secretariaat-west@znb.nl Postadres Zorgcentrum De Stilen Longway 2 8881 CN Terschelling-West Tel.: 0562-446400 Informatie over De Stilen www.destilen.nl www.facebook.nl/destilen

Managementteam De Stilen (onderdeel regio West) Regiomanager: A.A. Oosterhof Teamleider: Arieke Sieben Teamleider services: Arieke Sieben Secretariaat regio West T el.: 0519—490 249 E-mail: Secretariaat-west@znb.nl Cliëntenraad De Stilen Frans Velds Beatrix van Huystee Arie van Keulen Marianne Hart Rijk van Veen Toos Vredeveldt E-mail: cliëntenraad.de.stilen@znb.nl Stichting Vrienden van De Stilen Klaas Visser Ina Sigmond Sjoukje de Vries Gerard Muiser Marianne Hart

Foto voorpagina: beeldbank Terschelling

Inhoud

Voorwoord Blz. 4 Nieuws van de cliëntenraad Blz. 5 Even voorstellen André Oosterhof Blz. 6 Onderweg Blz. 7 Even voorstellen Blz. 8 Raadplaat Blz. 8 Doodemanskisten Blz. 9 Prinses van het eiland Blz. 10 Muziek vereniging Schylge Blz. 12 Overleden en nieuwe bewoners Blz. 13 Workshop handmassage Blz. 14 Barbecues voor de Stilen Blz. 15 Herinneringsbijeenkomst Blz. 16 Memorie spel Blz. 17 Het verhaal van Tjally Blz. 18 Tres Jolie Blz. 20 Dankbaar Blz. 21 15 vragen Blz. 22 Quiet Rites Blz. 23 Puzzel Blz. 24 Winnaar van de puzzel Blz. 26 Redactieleden gezocht Blz. 26

Voor u ligt de zomereditie van ons huisblad de Omroeper. Op de voorkant staan twee prachtige foto’s’ waaronder een van het strandleven op Dellewal . In mijn beleving waren de zomers altijd warm. En je kunt de zomer ook ruiken, er zijn zoveel geuren die me doen denken aan de zomer en dan vooral aan de zomers op Terschelling. Als kind gingen wij altijd op vakantie naar de familie op Terschelling. Dat waren fantastische weken van spelletjes doen (mens erger je niet), buitenspelen (paardje spelen met een springtouw om je middel, stoepranden, verstoppertje), naar het strand (niet verder dan je knieën in het water), zwemmen op Dellewal, naar het buitenzwembad, en het hele jaar hadden we geld gespaard om te kunnen paardrijden bij manege Cupido. En het rook dus lekker: de dennenbomen achter het duin op West, het wad, de heide in bloei, vers gebakken vis op de rommelmarkt bij de kerk, de schone was aan de lijn, de geur van teer achter in de straat bij transportbedrijf van Urk, verse appelmeisjes van Bakkerij Hamstra, Ik kan het zo nog voor me halen. Ik ben benieuwd hoe het zit met uw herinneringen aan de zomer, leuk om het daar eens over te hebben met elkaar. Deze zomer staat de tuin van De Stilen in ieder geval prachtig in bloei, ook fijn voor de bijen. U heeft op een mooie dag al kunnen genieten van een gezellige lunch bij Doodemanskisten. En de Sint Jans tocht was ondanks de hitte die dag weer een groot succes met een record aantal deelnemers vanuit De Stilen. De ijscokar van Puur Terschelling is bij De Stilen geweest, iedereen kon een heerlijk ijsje uitzoeken. En op 25 juli staat er een barbecue op het programma voor alle bewoners. We hebben twee prachtige nieuwe barbecues, mogelijk gemaakt door de stichting Vrienden van De Stilen. Veel van onze collega’s hebben de komende weken een welverdiende vakantie, ze gaan (zo horen we) naar Tenerife, Italië, Marokko, Mallorca, Frankrijk, maar ook naar het mooie Terschelling.Voor al die mensen een fijne vakantie gewenst en we zij heel erg blij dat we weer goede vervangers voor ze hebben. Fijn dat jullie er zijn deze zomer. En u allen wens ik ook een fijne zomer, thuis of misschien ook wel op vakantie. Ik wens u veel leesplezier toe! Vriendelijke groet, Arieke Sieben, teamleider

Voorwoord 4

De Cliëntenraad heeft afgelopen april centraal gestaan op de Familieavond in De Stilen. We hebben toen een toelichting gegeven over het functioneren van de Cliëntenraad in het algemeen en het belang daarvan voor De Stilen in het bijzonder. Allereerst de uitleg dat elk verzorgingshuis een cliëntenraad moet hebben als er meer dan 10 zorgverleners werken bij 24 uur zorg. Dan de taken van de cliëntenraad: signalen van bewoners opvangen, de spreekbuis voor bewoners zijn, het bewaken van de rechten van de bewoners en het behartigen van de belangen van de bewoners. Dit alles om een zo prettig mogelijke leefomgeving te creëren. Ook adviseert de raad Noorderbreedte. Dit alles is landelijk wettelijk vastgelegd. Noorderbreedte is daarom verplicht om wensen en opmerkingen van de cliëntenraad serieus te behandelen. De directie moet daarom minimaal één keer per jaar overleggen met de raad. Dat gebeurd centraal met afgevaardigden van alle cliëntenraden van de verschillende locaties, de zogenaamde Centrale Cliëntenraad. Daarnaast is er geregeld overleg met de managers die een aantal locaties (ongeveer 5) onder hun hoede hebben. In de Stilen is dat minstens 6x per jaar. De cliëntenraad heeft zich dan ook uit mogen spreken over de benoeming van de nieuwe manager André Oosterhof. En er bestaat zelfs de mogelijkheid voor cliëntenraden om wettelijk zaken af te dwingen, maar in de praktijk is dat hier nooit nodig geweest. De cliëntenraad ziet het als één van haar belangrijkste taken ervoor te zorgen dat De Stilen op Terschelling blijft bestaan. Anders zouden veel ouderen uiteindelijk naar de wal moeten verhuizen en dat moeten we voorkomen. Naar aanleiding van gestelde vragen hebben we ook nog aangegeven waar we ons te laatste tijd mee hebben bezig gehouden: We hebben geadviseerd bij de verbouwing van Duintuin 13, de tovertafel is er mede door ons toedoen gekomen, problemen met badkamers aan de orde gesteld, hopelijk binnenkort een betere ventilatie in Duintuin 13 gerealiseerd, bewonerswissels bij groepswonen, flexibele inzet van verzorgers n.a.v. signalen verandert, meegesproken over extra (Waardigheid en Trots) gelden uit Den Haag, invulling van de buurtkamer, woensdagmiddag muziek met René de Beer en verwarming van de deur bij de hoofdingang. We nodigen hierbij iedereen uit om ons te benaderen als u een goede raad of opmerking heeft om het leven in De Stilen nog beter te maken.

5 Nieuws van de cliëntenraad

7

Aan de vrijwilligers van De Spiker

Beste lezer,

Het vertrek van de ene regiomanager leidt de komst in van de volgende en dat ben ik geworden!

Mijn naam is André Oosterhof, 51 jaar oud, al 27 jaar getrouwd (met dezelfde vrouw) en vader van drie

kinderen. Ik woon in Assen en ben verpleegkundige van huis uit.

Na mijn opleiding heb ik 16 jaar in het UMCG gewerkt in verschillende rollen. Vandaar uit heb ik de stap naar

het hoger-onderwijs gezet en ben ik 6 jaar werkzaam geweest aan de Hanzehogeschool in Groningen als

opleidingsmanager. In 2012 heb ik de overstap gemaakt naar de NHL hogeschool in Leeuwarden, waar ik de

opleiding HBO verpleegkunde onder mijn hoede kreeg. Vanuit die rol heb ik ook mijn netwerk in Friesland

ontwikkeld. Na 11 jaar hoger-onderwijs wilde ik graag weer de zorg in. Die stap heb ik vorig jaar gemaakt.

Toen heb ik een tijdelijke opdracht aanvaard bij de Stichting Van-boeijen in Assen, een organisatie voor

verstandelijk gehandicapten.

Nu dus bij Noorderbreedte in de ouderenzorg, een lang gekoesterde wens om in de ouderzorg te werken is

daarmee vervuld. Een belangrijke drijfveer voor mij zijn mijn eigen ervaringen met de ouderenzorg vanuit

mijn rol als opleider en persoonlijk de ervaringen van mijn vrouw die in de ouderzorg werkt en mijn

schoonmoeder die hierin verblijft. Ik heb veel gezien hoe het niet moet, hoe verzorgers en verpleegkundigen

belemmerd worden in hun rol door de organisatie wat direct ten koste gaat van de zorg. Maar ook het gebrek

aan welzijn en activiteiten voor de bewoners en cliënten.

In Noorderbreedte heb ik een organisatie gevonden, die dit ook belangrijke elementen vind in de organisatie

van zorg en daar al mooie stappen in heeft gezet. Laten we hier samen in verder gaan om voor u, als bewoner,

te proberen om elke dag een waardevolle dag te realiseren.

Met vriendelijke groet,

André Oosterhof

Regiomanager regio West

Even voorstellen André Oosterhof 6

3

Altijd zijn we onderweg, onderweg naar morgen. Met de dromen van vandaag, met geluk en zorgen. Af en toe een beetje zon, af en toe wat regen, want soms is het leven fijn en soms zit het tegen. Het leven is een reis. Een reis langs heel veel wegen. We reizen samen of alleen. We weten soms niet goed waarheen, maar gaan op hoop van zegen. Altijd zijn we onderweg, zoeken nieuwe wegen. En we komen elke keer nieuwe mensen tegen. Vragen naar de goede weg, bang om te verdwalen. Kiezen hoe we verder gaan En de koers bepalen. Schrijver onbekend

“Mevrouw Ans Schaap bezoekt 3 keer per week onze buurtkamer. Ans houdt erg veel van gedichten en kan ze prachtig voordragen. Elke vrijdag ochtend leest zij er een paar voor. Deze vonden we allemaal zo mooi dat we hem wel in “De Omroeper” willen.

7 Onderweg

7 8

Hallo,

ik zal mezelf even voorstellen. Ik ben Ilse van der Ploeg en ik ben 21 jaar oud. Voorheen woonde ik in Oude Leije, maar ik woon nu tegenwoordig hier op het prachtige eiland. In maart heb ik mijn studie verzorgende IG afgerond bij het ROC Friese poort te Leeuwarden. En sinds april ben ik bij De Stilen aan het werk. Ik heb het hier erg naar mijn zin en hoop hier een mooie tijd te hebben! Groetjes, Ilse van der ploeg.

Even voorstellen

Vraag: Waar is dit servies van gemaakt?

Raadplaat

Beschrijving

Het servies is geheel gemaakt van kruidnagels en als zeemanssouvenir meegenomen uit de Molukken,

voormalig Nederlands Indië.

Vervaardigingsdatum 1850 - 1900

3

Doodemanskisten is een duinmeer wat vlakbij De Stilen ligt. Er zijn diverse verhalen bekend over deze plek. Thijs van Rees vertelde tijdens de lunch in het Westers over het ontstaan en de naam. Uit de wind en in de zon was het echt genieten op het voor deze gelegenheid aangelegd terras door de medewerkers van Staatsbosbeheer!

9 Doodemanskisten

3

Vroeger heeft er eens een kasteel in de duinen van West-Terschelling gestaan. Ja, dat is lang geleden, eeuwen en eeuwen. Er is niets meer van over, geen steen in de grond. Alleen de plek waar het gestaan heeft weten we nog. Daar ligt nu het meertje, dat ze de 'Doodemanskisten' noemen.

Het was een groot kasteel, het had hoge muren en dikke ronde torens. De oostertoren was de hoogste van de vier. Daar woei altijd de Schellinger vlag op: rood, blauw, geel, groen, wit, want rode lucht, blauwe wolken, gele helmen, groen gras en wit zand, zo is de vlag van Terschelling. Het kasteel stond rondom in het water. Er staat nu nog wel eens water in de 'plakken' (duinkommen), maar dat was in die oude eeuwen veel erger dan nu. De duinen waren toen nog helemaal kaal, er stond geen boom op, en stuiven dat ze deden, stuiven! En in die plakken stond overal water, meestal een voet of twee, drie diep, maar op sommige plaatsen stond het wel eens zo hoog, dat de langste kerel er nog kopje-onder in ging. In dat kasteel woonde de Schellinger prinses. Ze was jong en mooi, maar ze had geen erg prettig leven, want ze stond helemaal alleen op de wereld. Broers of zusters had ze niet, en haar vader en moeder waren dood, die had ze reeds verloren, toen ze nog maar heel klein was. Ze waren op zee omgekomen. Dat was ook met vele andere familieleden het geval, of ze hadden schipbreuk geleden, of de zee had hen verzwolgen, met huis en hof erbij. En wat de zee nog in leven had gelaten, dat was gestorven in een strijd tegen vreemde mannen, die het eiland en de eilanders uitplunderen wilden.

Kwam er dan nooit eens een prins, die met die lieve, mooie prinses trouwen wou? O jawel, vaak genoeg. Meer dan eens stak er een van de vaste wal naar het eiland over. Die had van haar gehoord, of die had haar eens een keer gezien, als ze zelf aan de vaste wal was, en die kwam dan om haar te vragen zijn vrouw te willen worden. Maar ze wou niet trouwen, zei ze. Ze bleef liever op het eiland, en dat wou zo'n prins dan niet. Altijd op zo'n stuk zand midden tussen de golven! Dus dan gingen ze maar weer, en de prinses bleef weer alleen. En het was toch zo'n best famke! Daar had je de Schellingers eens over moeten horen! Er kon geen zieke in een van de kleine huisjes op het eiland zijn, of ze ging erheen. Ze riep geeneens 'volk', ze

stapte zo maar naar binnen en recht op het bed af, waar de zieke in lag. Daar ging ze dan zitten en begon met

zachte stem te praten. Meestal praatte ze zo zacht, dat de andere mensen in de kamer niet verstaan konden, wat

er tussen die twee werd verhandeld. Maar 's avonds als je geen hand voor ogen kon zien, dan ging de deur

onhoorbaar op een kier open, en als je dan ging kijken, wie er was, zag je geen mens, maar om de hoek in de

gang daar stond eten, krek wat de zieke nodig had, en soms lagen er ook warme kleren, of een lekkere dikke

deken.

10 Prinses van het eiland

3

Wie het gebracht had, ja, die had zijn naam er niet bij gezet, maar daarom wisten de mensen toch wel, wie er zo goed voor hen zorgde, zeker, zeker. En als er eens een ongeluk gebeurd was, wat was ze er dan gauw bij! En er gebeurden vaak ongelukken op Terschelling. Dat is op een eiland in de zee nu eenmaal zo. Maar dan kwam de prinses om de mensen te troosten en te helpen. Dat kon ze goed! Ze had zelf zoveel verdriet gehad, die prinses op dat eenzame kasteel! Ze begreep het verdriet wel, dat in die kleine huisjes geleden werd. En als er dan weer eens zo'n arme vrouw haar man op zee had verloren, dan zocht ze die op en troostte en sterkte haar; soms liet ze zo'n vrouw dan maar eens goed aan haar borst uithuilen, dat verlichtte. En de angstige en niet geheel begrijpende kinderen nam ze op haar schoot en speelde met hen en ze rustte niet, voor ook die weer wat bedaard waren. En bij woorden liet ze het niet! Ze zorgde ervoor, dat de zieken eten werd gebracht en zelf stopte ze hen wel onder de dekens. Haar zachte, lieve stem werkte op zichzelf reeds als medicijn. Zo hielp ze overal de ongelukkigen om sterk te zijn en als echte Schellingers het lot, dat God hun had opgelegd, moedig te dragen. "Denk maar eens aan je man," zei ze tegen zo'n vrouw, "wat die blij zal zijn, als hij weet, dat zijn vrouw zo flink is, nu ze alleen voor haar kinderen moet zorgen." Nee, de prinses liet het bij woorden niet. Ze was een best mens, ook voor de zeelui. Als die hun schip hadden verloren en naakt op het eiland terechtkwamen, dan werden ze niet als een troep bedelaars van de een naar de ander gestuurd, maar ze werden dadelijk in het grote kasteel ondergebracht en daar kregen ze dan te eten en te drinken, zoveel als ze maar lustten. En kleren kregen ze en alles wat ze maar verder nodig hadden, en zoveel geld, dat ze weer naar huis konden komen. "Zo iets komt een zeeman toe," zei de prinses. Nu gebeurde het eens in een stikdonkere nacht, dat door een zware storm een schip op de Schellinger gronden vastliep. Het zat zo vast als een muur en woelde zich steeds dieper in het zand. De zee sloeg er met groot geweld overheen. Toen het begon te dagen, staken alleen nog maar de masten boven het kokende sop uit. Geen mens leefde meer, allen waren verdronken. Op het strand spoelden meer dan honderd lijken aan. De strandjutters sleepten ze wat hoger op, naar de duinrand toe. Spoedig kwam toen ook de prinses over de duinen aan, door weer en wind. Ze was wel tenger, maar nooit liet ze zich door het boze weer weerhouden, als ze dacht dat ze helpen kon. Hier kon echter geen hulp meer baten. De strandjutters maakten ruimte voor haar en tikten aan hun petten. Een voor een bekeek ze de schipbreukelingen, gebukt ging ze de hele lange rij langs. En toen ze de laatste bekeken had en zich weer oprichtte, stonden de tranen in haar ogen. "Weer niet," zei ze zacht. Ze keek niemand aan, haar blik dwaalde naar de verte. Neen, van haar eigen familie bracht de zee er nooit een terug, hoezeer ze daar ook naar verlangde. Ook later gebeurde dat niet. De jutters stonden eerbiedig te wachten. Lang behoefde dit niet te duren. Lang dacht de prinses niet aan haar eigen leed. "Ik zal ervoor zorgen, dat deze mannen tenminste een eerlijke begrafenis krijgen," zei ze. En zich tot een der mannen wendend, vroeg ze: "Kunne, hoeveel heb je er geteld?"

Honderdentwintig, prinses," antwoordde Kunne. "Is er nog plaats genoeg op het kerkhof?" Kunne dacht na. "Nee, prinses," zei hij eindelijk, "de prinses weet wel, achter op het kerkhof, dat is voor de drenkelingen uit de zee, maar daar liggen er al zoveel, daar kunnen er geen honderd meer bij." "Breng ze dan naar het kasteel," zei de prinses. Dat gebeurde.

11

3

Toen liet de prinses diepe geulen graven, waar het water rondom het kasteel door weglopen kon. En toen liet ze voor al die arme zeelui kisten maken, en werden ze allemaal begraven op de plek, die drooggelopen was. Daarna werden de geulen weer dichtgemaakt en enkele dagen later lag het nieuwe kerkhof onder water. Dit water werd voortaan door de prinses 'Doodemanskisten' genoemd. En zo noemt men het nu nog. Maar men spreekt ook wel van 'Armemanskisten'. Het kasteel is al eeuwen verdwenen. De wind doet het water daar op stille avonden zacht rimpelen en de koekoek roept in de bosjes rondom. En de prinses? Ze zeggen, dat die niet sterven kan, zolang er Schellingers op het eiland wonen. Ze leeft nog steeds, al ziet niemand haar ooit. Nee, niemand ziet haar ooit meer, maar als ziekte en dood op Terschelling rondgaan, komt ze door regen en wind aangestapt, om het Schellinger volk te helpen en op te beuren. En wie in die huizen van nood en rouw binnengaat, die zal haar aanwezigheid bemerken, ook al ziet hij haar in levende lijve niet voor zich staan. Laat ons God bidden, dat ze Terschelling nooit zal verlaten.

* * *

Op dinsdag 11 juni trad muziekvereniging Schylge onder leiding van Andries de Haan voor ons op

Samen met de Nije Bleazers waren er zoveel muzikanten aan het spelen dat het echt een geweldig optreden is geworden!

Met vriendelijke groet,

Saskia Pals

12

Muziek vereniging Schylge

3

Dhr. Hofman Mw. Koelewijn – de Boer

De afgelopen maanden hebben wij helaas afscheid genomen van een aantal van onze bewoners.

Zij blijven in onze herinnering.

Mw. Koelewijn – de Boer

Dhr. Hofman

Dhr. Westerhof

Mw. van der Toolen – Vrijenhoef

Mw. Cupido

De Stilen mocht een aantal nieuwe bewoners verwelkomen.

Een hartelijk welkom aan:

Mw. Dijker- Haan

Mw. Koelewijn- de Boer

Mw. Buitenwerf- Tuinman

Dhr. Winter

Dhr. Schaafsma

Wij hopen dat u zich snel thuis voelt In De Stilen

13 Overleden en nieuwe bewoners

Mw. van Toolen Mw. Cupido

3

Een workshop handmassage met essentiële oliën zorgde voor een fijne ontspannen sfeer in De

Stilen. Dank aan Sandra, Jacoba en Saskia voor de fijne middag!

14 Workshop handmassage

15

Woning ‘Uleplak’ is de eerste woning die ge-bruikt maakt van de 2 barbecues die voor De Stilen zijn aangeschaft door de Vrienden van de Stilen.

De 2 barbecues zijn zo gekozen dat ze weinig ruimte innemen en dus ook makkelijk op de balkons van de kleinschalige wonin-gen geplaatst kunnen worden.

Zo kan er weer een nieuwe activiteit toege-voegd worden aan het motto van Noorder-breedte ‘een waardevolle dag’. Ze kunnen uiteraard ook gebruikt worden voor een bar-becue voor alle andere bewoners, zoals dat vorig jaar heeft plaatsgevonden.

Na de officiële inwijding en overdracht door de penningmeester Klaas Visser van de Vrienden van de Stilen, hebben bewoners en familie heerlijk zitten smikkelen van al het lekkers met in dit geval de penningmeester als ‘barbecuemaster’.

Barbecues voor de Stilen

16

1 x per jaar willen we de overleden bewoners gedenken in de Stilen.

Op 28 mei hebben we de eerste herinneringsbijeenkomst gehouden.

We hebben voor de maand mei gekozen omdat deze voorjaarsmaand hoop geeft op nieuw leven.

Van de overleden bewoners hebben alle 1e contactpersonen een uitnodiging ontvangen, met het verzoek te reageren met hoeveel personen zij aanwezig willen zijn.

De avond begon met ontvangst met koffie of thee.

Als eerste werd een gedicht voorgelezen. Daarna werden alle namen en sterfdata opgenoemd. Voor iedere bewoner was er een mooie witte roos. Aanwezige familie werd uitgenodigd de roos in een grote vaas te zet-ten. Als er geen familie aanwezig was werd dit gedaan door iemand van de zorg.

Felicitas en Ralph Weber hebben een prachtig lied ten gehore gebracht, en met een gedicht werd de bijeen-komst afgesloten. Bij een kopje koffie werd nog even nagepraat.

De vaas met prachtige rozen heeft nog lang op het Havenplein gestaan als herinnering.

Van familieleden hebben we gehoord dat deze bijeenkomst zeer op prijs is gesteld.

Iemand missen hoort erbij,

het doet alleen zo’n pijn.

Dat alles met die iemand,

zo anders en zo mooi zou zijn.

Iemand missen hoort erbij,

het hoort bij ieders leven.

Je denkt terug aan hoe het was

en huilt en lacht dan even…..

Herinneringsbijeenkomst

17

Het spel dat ik ontwikkeld heb is een memorie. Het kan gebruikt worden op verschillende manieren. Natuurlijk als gewone memorie met de foto’s omgedraaid. Dan zoek je bij de foto van toen de foto van nu. Dit kun je ook doen met de foto’s met de goede kant boven. Maar iedere foto heeft ook een memorie. Iedere zwart wit foto is een foto van vroeger, een foto met een herinnering. Veel van onze bewoners kunnen hier wel iets, over een van de foto’s, vertellen en zo komt er dan een herinnering boven. En van het een komt dan het ander en krijg je erg leuke gesprek-ken ook onder de bewoners zelf. Met vriendelijke groeten, Yvonne Koolenbrander

Memorie spel

18

Tjally (Tjalling) Schaap is geboren op 2 juli 1926. Als jongste in een gezin van zeven kinderen. De ouders van Tjally zijn geboren eilanders en het gezin woont in een klein huisje in de Pierre Louis naast de brandweergarage. Vader Schaap vaart bij de KNSM, maar stopte met varen omdat de verloven zo kort waren. Het gezin verhuist naar Amsterdam, waar va-der aan de slag kan als scheepstimmerman. Na drie jaar wordt vader afgekeurd en komen zij terug naar Terschelling. Aan de tijd in Amsterdam heeft Tjally bijna geen herinnerin-gen.

Zij gaan wonen in het witte huis tegenover de Blokker in Midsland, dit huis heeft vader geërfd van zijn ouders. Vader Schaap gaat aan het werk bij aannemer Daan Kooijman en weer later bij Jan Doeksen. Het is een echte vakman volgens Tjally, hij is altijd bezig met het maken van bouwtekeningen. Moeder zorgt voor de zeven kinderen. Terugkijkend benijd Tjally zijn moeder niet, hij denkt daar nog vaak aan, wat een werk zal dat geweest zijn die zeven kinderen. Hij heeft zijn vader er wel eens op aangekeken vroeger, maar aan de ande-re kant was hij er zelf anders ook niet geweest natuurlijk.

Tjally ging in Midsland naar de lagere school, de eerste drie jaar bij juf Donia. Daar heeft Tjally niet zulke mooie woorden voor over, laat staan mooie herinneringen aan. Deze juf deel-de nog wel eens een paar klappen uit op zijn tijd. Juf Donia werd opgevolgd door meester Jongens, wat een verademing was dat, ‘een warm mens van zijn kop tot zijn tenen’ zegt Tjally. Meester Jongens kon niet zingen en Tjally die thuis gewend was om te zingen, zong als een nachtegaal volgens de meester. En omdat je in die tijd voor zingen nog een cijfer kreeg was dat heel gunstig voor Tjally.

Het was een mooie jeugd daar in Midsland, met vrienden als Ane Swart, Theo Boer, Jan Zorgdrager en Ane Ruijg. De jongens hingen wat om, haalden kattenkwaad uit en speelden spelletjes zoals tripelen. Na de lagere school ging Tjally naar de ULO naar meester Sluiter.

Op enig moment aan het einde van de tweede wereldoorlog kwam er een oproep voor mensen die naar Neder-lands Indië wilden. Daar zaten nog allemaal “jappen” en die moesten eruit. Tjally meldde zich aan en wel voor de marine, hij was jong en het avontuur lokte. Zijn moeder deed het veel verdriet, er was opstand in Neder-lands Indië, er werd gestreden voor de vrijheid waarbij veel mensen sneuvelden, maar Tjally zijn besluit stond vast. En hij was niet de enige, meer jongens van Terschelling gingen die kant op.

Ze gingen eerst naar Schotland en Portsmouth om klaargestoomd te worden. In Portsmouth kregen ze de op-leiding tot kanonnier en vervolgens moesten ze in Amsterdam wachten op de uitzending naar Nederlands In-dië. Met de ‘Johan van Oldebarneveld’, een troepenschip voeren ze van Amsterdam naar Nederlands Indië en daar aangekomen gingen ze met een truck naar het marineschip ‘Tidore’. En daar is Tjally twee en half jaar ge-bleven.

Het werk bestond uit het varen van patrouillediensten tussen Malakka en Nederlands Indië. Er werd veel ge-smokkeld, vooral door Chinezen. Het hoofddoel was het opsporen van wapens bestemd voor de vrijheids-striders.

Tjally zegt dat hij de tijd in Nederlands Indië niet had willen missen, maar er gebeurden ook dingen die niet zo mooi waren. Dingen die hij nog altijd op zijn netvlies heeft en waar hij nog vaak aan denkt.

Als de jongens verlof hadden werden ze naar Malino gebracht. Een Nederlands vakantieoord voor de marine. Het doel van het verlof was verplicht rusten. Op Malino was niet veel te beleven voor de jongens , het was er stil en groen en erg mooi.

Het verhaal van Tjally

19

Maar wat er wel gebeurde was dat er gevangen gefusilleerd werden en daar zijn Tjally en een paar van zijn maten getuige van geweest. Het was verschrikkelijk om daar te staan en van dichtbij te zien dat vier mannen, met de handen voor de borst gekruist, een voor een werden dood geschoten. Het emotioneert na al die jaren nog steeds als Tjally erover praat.

Na Nederlands Indië werd Tjally met tropenverlof gestuurd en daarna is hij nog een reis op de ‘Karel Door-man’ naar Schotland geweest en daarna is hij gedemobiliseerd. Na de marine heeft Tjally nog een tijdje voor de Holland Amerika lijn gewerkt. Hij voer op de lijndienst naar New York op de ‘Veendam’. Op een dag zijn ze in een orkaan beland die zo erg was, dat hij dacht nooit meer aan boord te zullen stappen. Daarna ging Tjally naar het Loodswezen en werd de standplaats weer Terschelling .

Op Terschelling ontmoet Tjally Uilkje Froukje Bijlsma. Zij kwam uit Friesland en was met een groep meiden op Terschelling op vakantie. Tjally viel voor haar mooie donkere ogen en dacht die is voor mij.

Ze trouwden en woonden eerst in de Torenstraat tegenover bakker Lublink. Hun geluk werd bekroond met dochter Geertje. Ze waren dolblij met haar, maar het geluk werd overschaduwd door zorgen om haar gezond-heid. Vanaf haar derde jaar had Geertje diabetes en moest meerdere keren per dag spuiten. Dat nam niet weg dat het verder zo’n vrolijk meisje was.

Met haar autoped stepte ze door de lange gang van het huis. En iedere ochtend kroop ze uit de bedstee tus-sen haar vader en moeder in bed. ‘Geertje, Geertje, wij kunnen je nooit meer missen’ zeiden ze dan tegen haar. ‘Alleen maar lieve herinneringen aan haar’, zegt Tjally. Geertje was ook erg pienter. Meester Oosterloo wilde haar in het laatste jaar van de lagere school klaarstomen om naar de wal te gaan. Ze hoorde volgens hem thuis op het hoger onderwijs in Leeuwarden. Maar Tjally en Uilkje gingen dit avontuur niet aan. Veels te jong en dan ook nog die diabetes.

Geertje had een beste vriendin Louisa de Graaf, van Cor de Graaf en die meiden deden heel veel samen zoals hun rijbewijs halen. En later kwam er een geweldige schoonzoon bij: Peter. De ideale schoonzoon noemt Tjal-ly hem. Peter zat op de zeevaartschool en op een dag kwam Geertje bij haar vader met de vraag of Peter misschien bij hen in huis mocht komen wonen. Want hij zat soms liever in het café dan met de neus in de boeken en dat kwam vast niet goed. Natuurlijk mocht het, er was immers ruimte genoeg. En het gehoopte ge-beurde ook, Peter zijn resultaten gingen vooruit en hij slaagde voor de zeevaartschool.

’s Nachts kan Tjally vaak niet slapen en dan denkt hij aan al deze herinneringen, heerlijke tijden waren het.

Peter en Geertje zijn getrouwd en kregen een toekomst aan de wal. Samen kregen ze een zoon. Een fantas-tisch kleinkind, waar Tjally veel van houdt en trots op is. Dat hij door ziekte het huwelijk van zijn kleinzoon heeft moeten missen doet hem nog altijd verdriet.

Tjally en Uilkje zijn na 33 jaar huwelijk gescheiden, de koek was op. En die was al veel langer op, maar in die tijd ging je niet zo snel uit elkaar, en ze hebben het geprobeerd, meerdere keren zelfs tot het echt op was. In 2002 is Uilkje overleden.

Geertje mocht helaas niet oud worden, 50 jaar slechts. In 2004 is zij overleden, wat een groot verdriet. Zij is niet overleden aan diabetes, maar aan alles wat er in de loop van de jaren bij kwam. Veel foto’s in de huiska-mer zijn van Geertje, ‘met dezelfde prachtige donkere ogen als haar moeder’ zegt Tjally.

Wat gelukkig bleef was de goede band met zijn schoonzoon. Peter heeft opnieuw het geluk gevonden en is weer getrouwd. Tjally is bij het huwelijk geweest en gunt Peter van harte zijn nieuwe geluk.

Zelf is Tjally alleen gebleven, na zijn scheiding heeft hij nog 22 jaar gewoond in het huis in de Equadorstraat. Maar vervelen deed hij zich niet. Er waren voldoende hobby’s. Zo mocht Tjally graag knutselen, in de kamer staat een spinnenwiel van zijn hand en splitsen en knopen kon hij goed.

20

Vanaf de oprichting zat Tjally bij de West Aleta Singers als 1e tenor. Tjally begint vreselijk te lachen als hij verteld over die tijd. Vele mooie reisjes hebben ze gemaakt, naar Zweden en Noorwegen, naar Duitsland, naar België. Tjally haalt wat hilarische anekdotes op maar we spreken af dat deze buiten het verhaal blijven. En toen de dag kwam dat Tjally het gevoel had geen bijdrage meer te kunnen leveren aan het koor, is hij ge-stopt.

Sinds een jaar of zeven woont Tjally in De Stilen, thuis werd het wat stil en eenzaam. Spijt heeft hij niet van zijn verhuizing, want wat leuk is in De Stilen is dat Tjally er veel van zijn oude buren trof: Rie Hoogerbeets, familie Van Dekken, Ben Boon, familie Kaale. Ze pakten zo de draad weer op.

Tjally gaat graag naar de mannensoos en naar de spelletjes. Ook ging hij altijd graag naar de koffie, maar zijn slechte gehoor laat het niet meer toe. Van wat er gezegd wordt krijgt hij niets meer mee en hij heeft geen zin om steeds ‘wat zeg je?’ te zeggen.

Van het gezin van vroeger is alleen Tjally nog in leven. Tjally denkt vaak en met liefde terug aan vroeger, en omschrijft zijn vader als een dijk van een man en zijn moeder als de liefste van de wereld. En het gemis van Geertje blijft, maar zijn schoonzoon en kleinzoon zijn er nog en wat blijft als je oud bent zijn alle herinnerin-gen.

Interview door Arieke Sieben

Tres Jolie uit Heusden kwam een jubileum optreden aanbieden aan onze bewoners!

We hebben er erg van genoten.

Tres Jolie

Dankbaar

21

In mijn boekenkast staat een dun boekje met als titel “Oude Wijze, Sterke Vrouwen”. In totaal twaalf vrouwen komen aan de orde. Het boekje is ook al een paar jaar oud, want Klazien Rotstijn (Klazien uut Zalk) staat er ook in. Nou, die is al jaren geleden overleden. Er staan geen foto’s in, maar schilderijen van de vrouwen. Prachtige, gegroefde gezichten, grijze haren, handen met aderen erop. Nu ik zelf ouder geworden ben, wordt het boekje me nog dierbaarder dan het al was. Die oude vrouwen zijn inspirerend. Ik geef u een stukje tekst uit dat boekje mee. Geschreven door Polly Wiley.

Eeuwig dank aan de schoonheid van moeder aarde,

Haar oneindige gratie,

Haar bomen, kruiden en vruchten,

Aan al haar wezens die vliegen, zwemmen, rennen, wild en vrij,

Aan haar heilige bronnen en haar wijde diepe oceanen,

De regen die haar dorstige bodem drenkt

En de koesteren de zon die volgt met regenbogen.

Susan G. Boukema-Koopman R.K. em. pastor

15 vragen

22

Wie ben je en waar/wanneer ben je geboren?

Ik ben Mathilde Delventhal en ik ben op 16 december 1969 geboren in

Capelle a/d IJssel.

Wat voor werk doe je?

Ik ben in De Stilen gekomen in 2010, eerst als secretaresse en sinds

2014 ben ik roosterplanner. Daarvoor heb ik 22 jaar bij de Rabobank in

Midsland gewerkt.

Wat zijn jouw hobby’s en/of liefhebberijen?

Mijn hobby’s zijn mijn 2 IJslandse paarden en alles wat daarbij hoort.

Verder rommel ik het liefst een beetje op het erf en in het weekend

hou ik van een lege agenda.

Waar heb je een hekel aan?

Ik heb echt een hekel aan asociaal gedrag in het verkeer, bumperkle-

ven met stip bovenaan.

Wat heb je gisteravond gegeten?

Stamppot rauwe andijvie.

Welk jaargetijde heeft je voorkeur: lente, zomer, herfst of winter?

Ik vind het fijn dat we in Nederland 4 zo verschillende seizoenen heb-

ben en ik zou er geen willen overslaan. Maar de herfst heeft toch wel

echt mijn voorkeur.

Wat zou je in De Stilen willen veranderen?

Ik zou graag willen dat we in De Stilen, maar eigenlijk binnen heel Noorderbreedte, minder wegwerpplastic gaan

gebruiken.

Wat wilde je vroeger worden?

Vroeger wilde ik schooljuffrouw worden, en eerlijk gezegd vind ik het best jammer dat ik niet naar de Pabo ben

gegaan. Maar ik heb het in De Stilen ook heel erg naar mijn zin.

Wat is je toekomstdroom?

Ik hoop op een mooie toekomst voor mijn kinderen.

Wat is je levensmotto?

Kalmte kan je redden.

Waar ben je vorig jaar op vakantie geweest?

Vorig jaar ben ik naar Nova Scotia Canada geweest, mijn dochter Hanneke heeft daar een jaar High school ge-

daan en ik heb haar daar opgezocht. Wat een prachtig land, daar wil ik zeker nog een keer heen maar dan wat

langer.

23

Wat zie je graag op TV?

Ik kijk graag TV en vind veel dingen leuk, woonprogramma’s, spannende series, films en ik discussieer graag

mee met praatprogramma’s.

Als het maar geen talentenjachten zijn.

Wat is je favoriete internetsite?

Naast mijn werk laat ik de computer graag uit, dus alleen even noodzakelijke dingen regelen en dan klap ik de

laptop weer dicht.

Stel je wint 1 miljoen euro, wat ga je daarmee doen?

Dan zou er toch zeker een groot gedeelte voor de kinderen zijn. Een leuk bedrag naar het WNF, dan toch die

lange reis naar Canada en de rest maar laten voor slechtere tijden.

Wie mag de volgende keer de vragen beantwoorden?

Hessel van der Zee

Tijdens Oerol gaf Quiet Rites een voorstel-ling over rituelen die je in je kracht kun-nen zetten. Een mooi verpakt kado van de Vrienden van Oerol voor bewoners van De Stilen.

Quiet Rites

24

Puzzel

BLAUWBORSTJE KIEVIT SPOTVOGEL

BOERENZWALUW KLEINE PLEVIER STEENUIL

BONTBEKPLEVIER KOOLMEES TJIFTJAF

BOOMLEEUWERIK KRAAI TORENVALK

BOOMPIEPER KWIKSTAART VELDLEEUWERIK

BOSRIETZANGER MATKOPMEES VINK

DOORNSLUIPER MEES WATERRAL

EEND MEREL WINTERKONING

FAZANT PAAPJE WOUDPAAPJE

FUUT PATRIJS WULP

GANS RAAF ZOMERTALING

HOLENDUIF ROODBORSTJE ZWAAN

HUISZWALUW ROODBORSTTAPUIT ZWARTKOP

KAUW SLOBEEND

KEMPHAAN SPERWER

25

De oplossing puzzel…………………………………………………………………………………………………………………..

Naam plus kamernummer:………………………………………………………………………………………………………….

De oplossing kan in de ideeën bus bij de receptie.

De puzzel is gemaakt door Karla Ponte.

Met dank!

I W U L A W Z S I U H A A K I E V I T G

A I N D R E I V E L P E N I E L K E A V

A N S Y R T A P W A T E R R A L V N B E

R T D L E E R E G N A Z T E I R S O B L

K E O H O R W P O K T R A W Z E N N K D

W R O O D B O R S T T A P U I T G E R L

U K R L N T E T E J M A S E B N E O S E

L O N E V N E E I P B F J E I K O E J E

A N S N I E N F N O S P K L E D E P T U

W I L D N D T A O D A P A M B M A P U W

Z N U U K J A M S A L T P O P A L D U E

N G I I A W P E P E R H R O P U E O F R

E L P F Z I E D V E A S K B W U A K O I

R L E R E M U I M A T T O R E N V A L K

E V R P O O E O N J A S P O T V O G E L

O G E E W R Z L E M T R A A T S K I W K

B R E J T S R O B W U A L B T N A Z A F

26

Dit is mevrouw Haringa-Kracht. Zij was de enige die een oplossing had ingestuurd (is ie goed) en heeft celebrations chocolaatjes gehad en een nieuw puzzelboekje.

Zij stuurde dit in: Een knuppel in het hoenderhok gooien, tegen een stootje kunnen en iets maar moeilijk kunnen missen.

Met vriendelijke groet,

Saskia Pals

Coördinator welzijnsactiviteiten

In december vorig jaar kwam de eerste editie van het huisblad van De Stilen: De Omroeper, voor het eerst uit. Inmiddels zijn

we toe aan de derde editie. We zijn blij met de vele positieve reacties die we hebben gekregen van bewoners en contactper-

sonen!

We hebben een leuke redactie, maar zijn op zoek naar nieuwe redactieleden, die zich samen met ons willen inzetten voor de

vulling en voortbestaan van het blad.

Wil je redactielid worden? Stuur dan even een mailtje naar secretariaat-west@nb.nl

Wil je geen redactielid worden, maar heb je wel een artikel of leuke foto’s voor het blad? Dit kun je sturen aan secretariaat-

west@nb.nl

Graag horen we van jullie!

Redactie De Omroeper

Winnaar van de puzzel

Redactieleden voor De Omroeper gezocht

20 LIEDJE VAN VROEGER / BEDANKT

—