RONNIE GEUZINGE > DIRECTEUR BEDRIJFSVOERING & BEHEER BIJ ROELOF VAN ECHTEN COLLEGE ‘HET MOOIE IS OOK NOG EENS DAT DE BINNENKANT DE BUITENKANT OVERTREFT’

DECE

MBE

R 2

014BGDD

inzicht

*

Restauratie van de oudste Protestantse Kerk van de stad Groningen

DE NIEUWE KERK IN GRONINGEN

Directeur Ronnie Geuzinge: 'De nieuw-bouw was hard nodig, nadat vlak na de eeuwwisseling drie Christelijke scholen voor voortgezet onderwijs gefuseerd zijn. We zaten daarna over zeven locaties in Hoogeveen versnipperd. In 2006 hebben we een Masterplan gemaakt om te komen tot twee hoofdlocaties. Dit gebouw op het Bentinckspark is de eerste die gerealiseerd is. De bouw van de locatie aan de Voltastraat volgt later, die is bedoeld voor 1.200 leerlingen.'

Dynamisch uiterlijk van deze tijd > De zinken gevel oogt als een jas voor de school. Daaronder is er voor trespa-beplatingsmateriaal gekozen omdat dat onderhoudsvrij is en niet zo traditioneel oogt als baksteen. Het gebouw heeft een dynamische vorm gekregen, waar-door het helemaal past in het plaatje van een school van deze tijd. Geuzinge: 'Het mooie is ook nog eens dat de binnenkant de buitenkant overtreft. Het is veel ruimer dan mensen in eerste

instantie aan de buitenkant verwachten. Bovendien snap je de logica van het gebouw niet meteen vanaf de eerste keer dat je binnenwandelt, maar bij de tweede keer begrijp je de indeling al volledig.'

Openheid en transparantie dankzij veel glas > Het is een bijzonder gebouw geworden, met een glazen vide over het hele gebouw. De combinatie van ronde muren in het midden van het gebouw

met rechte muren aan de buitenste rand maakt het dynamisch. Er is ontzettend veel glas in verwerkt en de ramen lopen tot aan de vloer zodat er daglicht binnenkomt waardoor alle gangen en vertrekken transparant zijn. 'We wilden per se geen leerfabriekuitstraling. De openheid en transparantie maakt dat er veel verbinding is tussen de leerlingen en de leraren en dat is wat wij wilden bereiken.'

Marijn Emanuel van architectenbureau RAU uit Amsterdam: 'We hadden te maken met de klassikale vormgeving waarin we toch verbindingen en openheid wilden creëren met overal daglicht en ook nog eens een verbinding van het gebouw met de directe omgeving. Met betrekking tot de woonhuizen aan de ene kant hebben we ervoor gezorgd dat de leerlingen niet zomaar bij iedereen in huis kunnen kijken. Aan de andere kant is juist weer ruim zicht gemaakt richting de atletiekbaan om de verbinding te maken met sportende mede-scholieren.' Het Roelof van Echten College heeft veel jonge sporttalenten op school en wordt daarom gesteund door Topsport Noord, dat onderdeel is van sportkoepel NOC*NSF.

Een dynamisch schoolgebouw, met klassikale vormgeving waarin verbindingen zichtbaar zijn en

transparantie centraal staat. Een duurzaam en toonaangevend gebouw. Dat was de opdracht en dat

is geslaagd. Het nieuwste onderwijsgebouw van het Roelof van Echten College in Hoogeveen is dit

schooljaar door 1.100 leerlingen in gebruik genomen.

DYNAMISCHE VORM, DUURZAAM EN TRANSPARANT

Marijn Emanuelarchitect

architectenbureau RAU

ROELOF VAN ECHTEN COLLEGE HOOGEVEENbouwinzicht. ‘De ramen lopen tot aan

de vloer zodat er veel daglicht binnenkomt ’

BGDD inzicht 4 5|

Onderwijsruimten onderling uitwis-selbaar > De indeling van het gebouw is gevormd door de verschillende clusters; exact, kunst, maatschappij, zaakvakken, moderne vreemde talen en sport. Ieder cluster heeft een eigen zone en is her-ken baar aan een eigen kleur. In iedere clusterzone zijn ruimtes voor in struc - tie, praktijk, groeps werk, zelfstudie en werkplekken voor studenten. De onderwijs ruimten kunnen onderling worden uitgewisseld, zodat er flexibel op eventueel veranderende omstandig-heden kan worden ingespeeld. Op de bovenste etage, de tweede verdieping, is een relaxte leesruimte gemaakt met zitzakken en een wand van vijftien meter breed met foto’s van beroemde schrijvers en enkele van hun uitspraken en boekteksten. Uniek voor het voort gezet onderwijs is de college-zaal op de begane grond. Ten eerste bedoeld om leerlingen te laten wennen en proeven aan hoe het er in een ver-volgopleiding aan HBO of Universiteit aan toe gaat en ten tweede is het efficiënt want je kunt er drie klassen tegelijkertijd in lesgeven.

Het bouwtraject > Joan Veenstra, projectleider BGDD: 'In mei 2013 zijn we gestart en voor de bouwvak-vakantie van 2014 is het project opgeleverd. Mede door de zachte winter konden we vol doorgaan met de werk zaamheden en vooruitlopen op de contractplanning. Alle leveranciers en onderaannemers hebben goed mee-gewerkt, net als de hoofdconstructeur bi j de verdere engineering van het casco.Het inpassen van de engineering van de installaties van het gebouw duurde wat langer dan verwacht, maar heeft het ge-heel niet vertraagd. De door ons gestelde mijlpaal om het casco (het dak erop) te realiseren voor de kerstvakantie is dan ook door een gezamenlijke inspanning behaald. Dat is de school niet ontgaan en de traktaties met allerlei Drentse lekker-nijen aan alle betrokkenen waren erg lekker. Zo’n waardering voelt fijn.' Schooldirecteur Geuzinge: 'Wij zijn tevre-den omdat we vinden dat er erg goed is samengewerkt. We hebben het samen voor elkaar gekregen, zonder moeilijk te doen als er eens iets onverwachts gebeurde.' Joan Veenstra: 'Die mentaliteit, daar houden wij ook van.'

BREDE SCHOOL MET SPELZAAL RAALTEDesign & Build > De brede school in Raalte is een integrale kindvoorziening voor openbaar onderwijs, kinderopvang, peuterwerk en voor- en naschoolse opvang. De brede school is gebouwd en ingericht als een integraal kindcentrum, waar kinderen van 0-12 jaar gedurende de dag komen om te leren, spelen, ontwikkelen en ontmoeten. De nieuwbouw biedt optimale integratie van de functies die de brede school vormen.

O P D R A C H TG E V E R S T I C H T I N G D E M A R E E N G E M E E N T E R A A LT E , R A A LT E

A RC H I T E CT K R I S T I N S S O N A R C H I T E CT E N - & I N G E N I E U R S -B U R E A U, D E V E N T E R

STA RT BO U W / O P L E V E R I N G J A N U A R I 2014 / D E C E M B E R 2014

JOSEPH HAYDNSCHOOL GRONINGENVer- en nieuwbouw > Een gezonde leer- en werkomgeving en een duurzaam gebouw was het belangrijkste uitgangspunt voor het ontwerp. Er is gekozen voor een compacte opzet waarbij de nieuwbouw is opgebouwd uit drie bouwlagen. Eén van de energiezuinige maatregelen is dat het gebouw wordt verwarmd en gekoeld door middel van betonkernactivering in combinatie met een warmtekrachtkoppeling. De Haydnschool was één van de 14 genomineerde gebouwen in de race naar het beste gebouw van Groningen.

O P D R A C H TG E V E R S T I C H T I N G O P E N B A A R O N D E R W I J S G R O E P G R O N I N G E N , G R O N I N G E N

A RC H I T E CT K AW A R C H I T E CT E N & A D V I S E U R S , G R O N I N G E N STA RT BO U W / O P L E V E R I N G J A N U A R I 2013 / F E B RU A R I 2014

MFC GASSELTERNIJVEENVer- en nieuwbouw > Naast de sloop van een aantal woningen en het oorspronkelijke dorpshuisgedeelte is een nieuwbouw van circa 1.060 m2 gerealiseerd. Het MFC biedt nu plaats aan twee basisscholen, Stichting Welzijn, de openbare bibliotheek en een onderdeel van de gemeente Aa en Hunze.

O P D R A C H TG E V E R G E M E E N T E A A E N H U N Z E , G I E T E N A RC H I T E CT H A N S V E S S E U R , A S S E N STA RT BO U W / O P L E V E R I N G F E B RU A R I 2013 / A P R I L 2014

onderwijsprojecten

‘Ieder cluster heeft een eigen zone en is her ken baar aan een eigen kleur’

Joan Veenstra projectleider Bouwgroep Dijkstra Draisma

bouwinzicht.

BGDD inzicht 6 7|

4 5 6 7

woningbouwprojecten

bedrijf & overheidprojecten

4 + 3 WONINGEN TZUM EN HERBAIJUMNieuwbouw > Deze levensloopbestendige woningen hebben een slaapkamer en een badkamer op de begane grond en zijn daardoor zeer geschikt voor senioren. De woningen zijn voorzien van zonnepanelen. (Op de foto: woningen Herbaijum)

O P D R A C H TG E V E R W O N E N N O O R D W E S T F R I E S L A N D , S T. A N N A PA R O C H I E

A RC H I T E CT A LY N I A A R C H I T E CT E N , H A R L I N G E N START BOUW / OPLEVERING MAART 2014 / SEPTEMBER 2014

Nieuwbouw > Het duurzame en onderhoudsarme nieuwbouwcomplex bestaat uit 67 appartementen in de sociale huursector en 18 appartementen en 2 huiskamers voor begeleid wonen voor bewoners met een verstandelijke beperking. Het gebouw bestaat uit een in hoogte variërend volume rondom een binnenterrein en wordt gedragen door een terugliggende plint. Er zijn onder andere een CO2-afzuigsysteem, hoogrendements-ketels en zonnepanelen geplaatst.

O P D R A C H TG E V E R W O O N F R I E S L A N D , G R O U A RC H I T E CT S AC O N , Z W O L L E STA RT BO U W / O P L E V E R I N G S E P T E M B E R 2012 / D E C E M B E R 2013

85 APPARTEMENTEN TELLEPARK HEERENVEEN

6 HUURWONINGEN KUINRENieuwbouw > Deze conceptwoningen zijn in slechts 12 weken gerealiseerd waarbij ook in de bouwvak is doorgewerkt. De huurwoningen hebben een royale doorzonkamer met open keuken, drie slaapkamers en een badkamer. Per woning zijn twaalf zonnepanelen geplaatst.

O P D R A C H TG E V E R W O O N C O N C E P T VA S TG O E D , M E P P E L A RC H I T E CT G E N T + M O N K A R C H I T E CT E N , U T R E C H T STA RT BO U W / O P L E V E R I N G J U N I 2014 / A U G U S T U S 2014

VUURTOREN ‘DE NOORDERTOREN’ SCHIERMONNIKOOGRenovatie > De renovatiewerkzaamheden hebben de huisvesting van de verkeersleiders op de vuurtoren gemoderniseerd, waarbij het klimaatbeheerssysteem is vervangen en de brandveiligheid is verbeterd. Aan de buitenzijde is de toren geheel voorzien van een nieuwe en duurzame afwerking. Hiervoor is de toren geheel gestraald, opnieuw gestuct en geschilderd. Ook is de noodstroomaggregaat buiten de toren geplaatst in een half-verdiepte bunker bekleed met natuurlijk vergrijzend Western Red Cedar.

O P D R A C H TG E V E R R I J K S WAT E R S TA AT D I E N S T N O O R D N E D E R L A N D , U T R E C H T A RC H I T E CT R OYA L H A S KO N I N G D H V, A M E R S F O O RT / V D PA R C H I T E CT E N , G R O N I N G E N STA RT BO U W / O P L E V E R I N G J A N U A R I 2014 / J U N I 2014

ALBERT HEIJN ENKHUIZEN EN HOOGKARSPELVer- en nieuwbouw > Bij de ver- en nieuwbouw van de Albert Heijn in Enkhuizen is een uitbreiding van de bestaande winkel en een renovatie van huidige onderdelen van het pand gerealiseerd. In Hoogkarspel zijn we van start gegaan met een casco nieuwbouw van circa 1.670 m2 bvo. Deze winkel is naar verwachting voor de kerstdagen 2014 geopend. (Op de foto: AH Enkhuizen)

O P D R A C H TG E V E R BUN PROJECTONT WIKKELING B.V. ALMERE | A H O L D E U R O P E R E A L E S TAT E & C O N S T RU CT I O N , Z A A N D A M

A RC H I T E CT A R C H I T E CT E N B U R E A U G U I D O B A K K E R B V, V E E N E N D A A L | D E Z WA RT E H O N D , G R O N I N G E N

STA RT BO U W / O P L E V E R I N G A P R I L 2014 - S E P T E M B E R 2014 | S E P T E M B E R 2014 - D E C E M B E R 2014

GOED DE HERTOGFRANEKERNieuwbouw > In het Gezondheidszorg-Onder-Een-Dak, een zogenaamd Goed, participeren elf verschillende zorg gerelateerde organisaties. Het pand bestaat uit drie bouwlagen met een bvo van ruim 2.700 m2. De warmte-koude-opslag installatie zorgt voor een gezond en veilig binnenklimaat dat per ruimte te regelen is. Het gebouw is - mede door de geplaatste zonnepanelen - grotendeels zelfvoorzienend qua elektriciteitsbehoefte.

O P D R A C H TG E V E R AC C O L A D E , H E E R E N V E E N A RC H I T E CT V O N K & L A N D S T R A A R C H I T E CT E N B N A , G R O U STA RT BO U W / O P L E V E R I N G J U N I 2013 / J U L I 2014

BGDD inzicht 8 9|

Maximaalscoren op duurzaam en ecologisch niveau

bouwbegrip.

Opdrachtgever Bourguignon, ingenieurs-bureau DGMR, Jacobs Architekten, installatieadviseur Technion en Bouw-groep Dijkstra Draisma kregen het voor elkaar. BREEAM staat voor Building Research Establishment Environmental Assessment Method en telt vijf classi-ficatietitels. Bij deze methode wordt duurzaamheid uitgebreid gemeten en beoordeeld over negen categorieën.

Eerste autobedrijf in Nederland van dit niveau > Elk detail in het pand en het omringende terrein is duurzaam en ecologisch verantwoord. Over de gehele Nederlandse autobranche is het pand van Bourguignon de eerste met een dergelijke kwaliteit. Daarmee verslaat het zelfs nieuwbouwpanden. Erg uitzonder-lijk voor het pand uit 1980. Bourguignon verkoopt, verhuurt en repareert de auto-

merken Volkswagen, Audi, Škoda, SEAT en Volkswagen Bedrijfswagens, vanuit Leeuwarden en Dokkum.

'Het kostte veel tijd en energie om het certificaat te behalen en dat was niet altijd makkelijk', geeft directeur Ramon Bourguignon toe. 'Maar het is absoluut de moeite waard. Je geeft hiermee als automobielbedrijf aan dat je helemaal met de milieuvriendelijke tijd mee gaat. Auto’s worden steeds schoner, dus is het goed dat onze werkplek ook goed met de natuur en het milieu omgaat. Bovendien ziet het er prachtig uit. Ik ben er ontzettend trots op dat het gelukt is.'

Projectcoördinatie en bewaking door DGMR > Ydo Schuuring van ingenieurs-bureau DGMR leverde het lijvige beoor-delingsdocument met criteria aan, zag erop

toe dat het werd uitgevoerd en gaf per bouwfase uitleg over de maatregelen die nodig zijn om eraan te voldoen. Bovendien initieerde Schuuring de mogelijkheid om van de ambitie van BREEAM Excellent naar BREEAM Outstanding te gaan.

Schuuring is content over de medewer-king van Bourguignon en BGDD. BGDD moest voldoen aan duidelijke milieu-vriendelijke maatregelen op de bouw-plaats. Schuuring: 'De bereidwilligheid in de bouwwereld om veranderingen toe te passen neemt toe en dat kan ik alleen maar toejuichen natuurlijk. Duurzaam-heid wordt in Nederland op vele terreinen steeds meer gewaardeerd. Daarom is het voor BGDD ook een mooi ‘selling point’ dat er nu ervaring is opgedaan met de methodieken waarmee je dit hoogste certificaat behaalt.'

Bijzonder: vleermuisverblijf > Bijzondere vermelding in het geheel krijgt het vleermuizenverblijf dat speciaal op het terrein is gebouwd om meerwaarde te bieden voor de omgeving en punten te scoren voor het certificaat. Een ecoloog onderzocht wat op deze specifieke locatie goed is voor flora en fauna. Omdat het pand van Bourguignon op een aanvliegroute voor vleermuizen zetelt, is voor het vleermuisverblijf gekozen. In combinatie met natuurvriendelijke oevers en nestkasten aan de bomen.

Bijzonder is ook te vermelden dat veel materialen, die nog een lange levensduur hebben, hergebruikt zijn. Andere duurzame maatregelen zijn onder andere HR++ glas en hoogwaardige gevel-, vloer- en dakisolatie, vloerverwarming in de showrooms, aanwezigheidsdetectie, daglichtregeling en uiteraard wordt er zo weinig mogelijk water verbruikt op de wc’s en de wastafels. Elektriciteit wordt duurzaam opgewekt door de toepassing van zonnepanelen op het dak. Laadpalen voor elektrische auto’s zijn op het terrein geplaatst en in de showroom is een educatieve BREEAM-expositie gemaakt.

De definitieve borging voor de kwalificatie Outstanding moet nog door officiële controleurs worden gedaan maar is slechts een kwestie van tijd. Voldoen aan de allerhoogste BREEAM classificatie vergde enige tijd en moeite. Maar het leverde dan ook een prachtig milieuvriendelijk en werkvriendelijk pand op dat ook nog eens architectonisch met de tijd mee is gegaan.

Het hoogst haalbare duurzaamheidsniveau van Nederland behalen, de score Outstanding in de methode

BREEAM, is voor nieuwbouw al een prestatie van formaat. Laat staan voor renovatieprojecten. Dat het dit

jaar bij de verbouw van het dertig jaar oude pand van autobedrijf Bourguignon in Leeuwarden is

gelukt, mag gerust uitzonderlijk worden genoemd.

‘Elk detail is duurzaam en ecologisch verantwoord’

Ydo Schuuring (links), Specialist Duurzame

Leefomgevingingenieursbureau DGMRen Ramon Bourguignon,

directeur autobedrijf Bourguignon

BGDD inzicht 10 11|

8 9 10 11

Renovatie en LevensloopHoe verleng je de levensduur van jouw woning in combinatie met het verlagen van je energierekening? Op een duurzame, milieuvriendelijke en betaalbare manier? Daar hebben wij een oplossing voor bedacht: de Schilrenovatie. We hebben hem zo samengesteld dat de nieuwe gevel met dak in twee dagen op een standaard bestaande woning gemonteerd kan worden. Daarmee wordt de levensduur van de woning veertig jaar verlengd en is het meteen energievriendelijk gemaakt. Zelfs concepten als Nul op de Meter woning zijn mogelijk.

Het is een handige manier om met relatief weinig kosten een relatief hoog rendement te behalen. Wij hebben dat in eigen beheer bedacht en uitgewerkt, vanuit onze nieuwe afdeling Innovatie. Het is een ideale oplossing voor de 1,8 miljoen woningen in Nederland die eraan toe zijn: huizen die in de jaren ‘50, ‘60 en ‘70 van de vorige eeuw zijn gebouwd.

Een speciale AppWij maken een App waarmee wij bewoners van sociale huurwoningen de keuze willen aanbieden hun eigen ‘look and feel’ te kiezen van de voor-, kop- en achtergevel van hun woning. Samen met de architect hebben we dit in een algoritme weten te vatten, zodat deze ook binnen het beleid van de gemeente past. We gaan het concept de komende periode doorontwikkelen. Ook aan de binnenkant van de woning willen we huurders verschillende opties aanbieden. Zeker voor sociale woningbouw is dat uniek.

Vervangende nieuwbouwMet betrekking tot nieuwbouw van sociale huurwoningen op Texel bieden we de aanstaande huurders al de mogelijkheid om onderdelen van hun woning naar eigen smaak of praktische noodzaak in te richten. Wil je bijvoorbeeld beneden een extra slaapkamer of heb je in die ruimte liefst je kantoor? Wil je boven een extra toilet? Wil je boven één tweepersoons slaapkamer of twee eenpersoons? Dat passen we toe bij de Woonaltijd-woningen die we voor Stichting Woontij op Texel realiseren. Natuurlijk zijn deze woningen ook extreem energie zuinig.

Mensen betrekken bij leefbaarheidAls aannemer houden wij ons niet alleen maar bezig met bouwen, wij richten ons nu ook al op de mensen die er wonen en hoe zij er samen leven. Wij participeren in Wijkbedrijf Bilgaard. Daarmee betrek je de mensen bij de werkzaamheden die de wijk schoon, netjes en leefbaar houden, geef je hen een nuttige en gezellige daginvulling en laat je ze dus niet meer aan de kant staan in een sociaal isolement. Bovendien kunnen ze er in de vorm van een vrijwilligersvergoeding ook nog extra inkomsten mee genereren.

Wijkbedrijf Bilgaard bestaat uit Bouwgroep Dijkstra Draisma, KUUB (collectief opdrachtgeverschap), KAW (architect en bewonerscommunicatie) en Ekwadraat (energie).

Meest innovatieve bouwbedrijfBouwgroep Dijkstra Draisma is volgens een enquête van Building Business het meest innovatieve bouwbedrijf op het gebied van duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Daarnaast staat Bouwgroep Dijkstra Draisma drie keer op de tweede plaats voor onder andere het meest aansprekende bouwbedrijf en één keer op de derde plaats met betrekking tot zorgvastgoed.

Building Business is een online platform voor vastgoed, bouw en volkshuisvesting en heeft ruim 30.000 bezoekers per maand. Tot 1 oktober 2014 konden de lezers en abonnees van dit platform stemmen, om te peilen wie zij het beste bouwbedrijf van Nederland vinden. Er kon gekozen worden uit de top 50 van de grootste bouwbedrijven. Dat wij zo goed scoren, daar zijn wij best trots op.

BGDDduurzaam. Van schilrenovatie tot leefbare woonwijkAls Bouwgroep Dijkstra Draisma doen we meer dan bouwen alleen. We ontwikkelen nieuwe concepten, zoals een

schilrenovatie die oudere woningen energievriendelijk of -neutraal maakt en een langere levensduur geeft. Bovendien

maken we een App waarmee bewoners van sociale huurwoningen hun eigen uitstraling van de gevel kunnen kiezen.

Wij participeren in de leefbaarheid van een woonwijk, in dit geval Wijkbedrijf Bilgaard (winnaar van de Herman Wijffels

Innovatieprijs 2014). Het moge duidelijk zijn, de rol van een aannemer verschuift. Van aannemer naar aanbieder.

O P D R A C H TG E V E R S T I C H T I N G W O O N T I J , D E N B U R G A RC H I T E CT VA N M A N E N & Z WA RT A R C H I T E CT E N , D R AC H T E N STA RT BO U W / O P L E V E R I N G J A N U A R I 2015 / J U L I 2015

DESIGN & BUILD 23 ‘WOONALTIJDWONINGEN’ DEN BURG TEXEL

meer informatie hierover.

BGDD inzicht 12 13|

PRODUCTIEHAL LEVO FRANEKERUitbreiding > In opdracht van Levo is een uitbreiding gerealiseerd voor de nieuwe productielijn en uitbreiding van het magazijn. De uitbreiding voldoet aan de huidige HACCP normen.

O P D R A C H TG E V E R L E V O P R O D U K T E N M I J B V, F R A N E K E R A RC H I T E CT A D E M A A R C H I T E CT E N , D O K K U M STA RT BO U W / O P L E V E R I N G J U N I 2014 / D E C E M B E R 2014

BEDRIJFSPAND COMPAKBOARD HEERENVEENNieuwbouw > Op het bedrijventerrein in Heerenveen is een nieuw bedrijfspand met kantoor gerealiseerd. Hier wordt het nieuwe groene alternatief plaatmateriaal geproduceerd: de agro-vezelplaat.

O P D R A C H TG E V E R C O M PA K B OA R D , H E E R E N V E E N A RC H I T E CT A D E M A A R C H I T E CT E N , D O K K U M STA RT BO U W / O P L E V E R I N G J U N I 2014 / D E C E M B E R 2014

BEDRIJFSVERZAMELGEBOUWLELYSTADNieuwbouw > De nieuwbouw van het bedrijfsverzamelgebouw bestaat uit 13 bedrijfsunits in oppervlakte variërend van circa 50 m² tot circa 200 m². De totaal gebouwde oppervlakte betreft 800 m2.

O P D R A C H TG E V E R D E M A R N E VA S TG O E D , D O K K U M A RC H I T E CT P R 8 A R C H I T E CT E N , A L M E LO STA RT BO U W / O P L E V E R I N G J U N I 2014 / N O V E M B E R 2014

WONINGBOLSWARDVerbouw > Bij deze particuliere verbouw in Bolsward is intern alles opnieuw ingedeeld, is een nieuwe kap geplaatst en de complete constructie aangepast.

O P D R A C H TG E V E R PA RT I C U L I E R STA RT BO U W / O P L E V E R I N G F E B RU A R I 2014 / M A A RT 2014

WOONBOERDERIJ WINSUMHerbouw > Deze woonboerderij is op geheel traditionele wijze volledig herbouwd nadat deze verwoest was door een brand. Voor de gevel en het dak zijn oude stenen en dakpannen gebruikt. Ook is, geheel volgens oude gebruiken, het gebintwerk herbouwd.

O P D R A C H TG E V E R PA RT I C U L I E R A RC H I T E CT M . K . D R E N T B O U W K U N D I G O N T W E R P B U R E A U,

KO L LU M STA RT BO U W / O P L E V E R I N G M E I 2013 / D E C E M B E R 2013

WONING IJSBRECHTUMNieuwbouw > Het ontwerp van deze woning is aangedragen door de opdracht-gever, de technische uitwerking en de realisatie van de woning was in onze handen.

O P D R A C H TG E V E R PA RT I C U L I E R STA RT BO U W / O P L E V E R I N G F E B RU A R I 2014 / A U G U S T U S 2014

industrieprojecten

particulierprojecten

BGDD inzicht 14 15|

12 13 14 15

onderhoud & renovatie restauratieprojecten projecten

BEDRIJFSHAL FRISIA ZOUT HARLINGENUitbreiding > De uitbreidingswerkzaamheden zijn uitgevoerd aan de Nitriet Hal. Het schuine dak is aangepast naar een plat dak waarbij de constructie is opgehoogd tot 17 meter. Daarnaast is een aanpassing gedaan aan vier silo's die schade hebben opgelopen bij een storm. Een nieuwe staalconstructie met beplating is aangebracht. Naast deze uitbreiding is in 2013 een nieuwbouw van de steenzoutopslag gerealiseerd.

O P D R A C H TG E V E R F R I S I A Z O U T B V, H A R L I N G E N A RC H I T E CT TEBODIN CONSULTANTS EN ENGINEERS, GRONINGEN START BOUW / OPLEVERING 2014

15 WONINGEN TERSCHELLINGRenovatie > Renovatie met behoud van de karakteristieke uitstraling, zo luidde de opdracht. De werkzaamheden bestonden onder andere uit het herstellen en deels vervangen van ramen, deuren en kozijnen. De deklijsten zijn vervangen en het zink in de goten heeft plaats gemaakt voor kunststof. Ook zijn de omheiningen van de voortuinen en de schoorstenen hersteld, net als het metselwerk.

O P D R A C H TG E V E R D E V E S T E , O M M E N STA RT BO U W / O P L E V E R I N G S E P T E M B E R 2013 / J U N I 2014

HERBERG DE KRUISWEG DAMWOUDERestauratie, verbouw en uitbreiding > In het voorste gedeelte van dit Rijksmonument zijn de oude plafonds, een zogenaamde tongewelf, weer in zicht gebracht. De binnenzijde van de grote zaal is volledig gerenoveerd met een vergroot podium. Ook de buitenzijde van het monumentale pand is gerestaureerd. Daarnaast is een gedeelte nieuwbouw gerealiseerd.

O P D R A C H TG E V E R G E M E E N T E D A N T U M A D E E L , D A M W O U D E A RC H I T E CT A D E M A A R C H I T E CT E N , D O K K U M STA RT BO U W / O P L E V E R I N G J U N I 2014 / N O V E M B E R 2014

THEATER DE MACHINEFABRIEK GRONINGENRestauratie > Dit gemeentelijk monument, een voormalige elektrische centrale, werd in 1901-1903 gebouwd. Het gebouw behoort tot de oudste in Nederland bewaard gebleven elektrische centrales. Er zijn diverse restauratiewerkzaamheden aan het dak uitgevoerd, zoals het herleggen van dakpannen, het herstellen van de loodbekleding en het deels vervangen van het dakbeschot. Ook is er metsel- en voegwerk hersteld.

O P D R A C H TG E V E R G E M E E N T E G R O N I N G E N , G R O N I N G E N A RC H I T E CT B U R E A U C . D I J K S T R A , M E N A L D U M STA RT BO U W / O P L E V E R I N G J U L I 2014 / A U G U S T U S 2014

84 + 109 WONINGEN DOKKUMBinnen- en buitenonderhoud > Bij 84 woningen is het planmatig binnenonderhoud uitgevoerd. De werkzaamheden bestonden onder andere uit het aanbrengen van isolatie en mechanische ventilatie en vervangen van keukens en sanitair. Bij 109 woningen is het planmatig buitenonderhoud uitgevoerd met werkzaamheden zoals het vervangen van houten kozijnen en goten door kunststof kozijnen en goten.

O P D R A C H TG E V E R T H Ú S W O N E N , D O K K U M STA RT BO U W / O P L E V E R I N G J U N I 2014 / D E C E M B E R 2014

BGDD inzicht 16 17|

recreatie & sportprojecten

zorgprojecten

HET PAND GRONINGENNieuwbouw > Verschillende ruimten voor verschillende activiteiten zijn gerealiseerd voor Stichting Het Pand / DIB, afdeling Korrewegwijk in de Indische Buurt van de Hervormde wijkgemeenten Martinikerk. Voor een besparing op de energiekosten zijn zonnepanelen geplaatst.

O P D R A C H TG E V E R S T I C H T I N G M I S S I O N A I R D I AC O N A A L C E N T RU M , G R O N I N G E N

A RC H I T E CT ARCHITEKTENBURO EDUARD C. GERDS, HARKSTEDE START BOUW / OPLEVERING NOVEMBER 2013 / APRIL 2014

Uitbreiding > Achter het reeds bestaande hotel is een uitbreiding gerealiseerd met 18 nieuwe hotelkamers. Deze nieuwe vleugel is middels een verbindingshal met het bestaande hotel verbonden. De gehele uitbreiding is binnen een tijdsbestek van 13 weken gerealiseerd.

O P D R A C H TG E V E R E X P LO I TAT I E M A AT S C H A P P I J A D U A R D B V, A D U A R D

A RC H I T E CT D O R E N B O S A R C H I T E CT E N B V, GY T S J E R K STA RT BO U W / O P L E V E R I N G A P R I L 2014 / J U L I 2014

HOTEL ADUARD GRONINGEN

HOTEL POSTHUYS VLIELANDVerbouw > Bij de verbouw van het Posthuys op Vlieland is alleen de buitenschil van het hotelgedeelte blijven staan. Hierbij is een staalconstructie aangebracht tussen de bestaande binten. In totaal zijn er 14 nieuwe hotelkamers op de begane grond en de eerste verdieping gemaakt. Op de tweede verdieping is door de opdrachtgever een eigenaarswoning gerealiseerd.

O P D R A C H TG E V E R H AC K E - OT T E N , V L I E L A N D A RC H I T E CT P E N TA A R C H I T E CT E N B V, H A R L I N G E N STA RT BO U W / O P L E V E R I N G M A A RT 2014 / J U L I 2014

WOON- EN ZORGCENTRUM ABBINGAHIEM LEEUWARDENVer- nieuwbouw > De gevel van Abbingahiem is volledig gerenoveerd en gemoderniseerd en heeft een eigentijdse uitstraling gekregen. Daarnaast is de begane grond en alle bovenliggende verdiepingen van het hoofdgebouw gerenoveerd en opnieuw ingedeeld en ingericht. Ook zijn er drie wooneenheden gerealiseerd voor kleinschalige zorg in een gesloten setting. Deze wooneenheden bieden huisvesting aan vierentwintig cliënten.

O P D R A C H TG E V E R Z O R G PA RT N E R S F R I E S L A N D , L E E U WA R D E N A RC H I T E CT T WA A R C H I T E CT E N , B I R D A A R D STA RT BO U W / O P L E V E R I N G D E C E M B E R 2012 / D E C E M B E R 2013

COMPACT ZIEKENHUIS DE SIONSBERG DOKKUMRevitalisatie > In ziekenhuis de Sionsberg Dokkum zijn de bestaande afdelingen B0, B1 en C0 volledig gerevitaliseerd. Ook de centrale hal op de begane grond en de verdieping zijn grondig onderhanden genomen. In drie maanden tijd zijn de genoemde afdelingen volledig gestript en voorzien van geheel nieuwe spreek- en onderzoekskamers.

O P D R A C H TG E V E R Z O R G G R O E P PA S A N A , D O K K U M A RC H I T E CT VA N M A N E N E N Z WA RT, D R AC H T E N STA RT BO U W / O P L E V E R I N G S E P T E M B E R 2013 / J A N U A R I 2014

CENTRUM KINDERHANDEL MENSENHANDEL

LEEUWARDENNieuwbouw > Het markante gebouw heeft drie bouwlagen, een oppervlakte van 3.400 m2 en voorziet onder meer in 32 wooneenheden voor de slachtoffers van kinder- en mensenhandel. Bijzonder is dat het gebouw geheel energie- en bijna waterneutraal is. Bouwgroep Dijkstra Draisma heeft geïnvesteerd in de warmtekracht-koppeling die draait op biogas, gewonnen uit de nabijgelegen rioolwaterzuivering. Deze verwarmt het gebouw en wekt energie op.

O P D R A C H TG E V E R F I E R F RY S L Â N , L E E U WA R D E N A RC H I T E CT K AW A R C H I T E CT E N & A D V I S E U R S , G R O N I N G E N STA RT BO U W / O P L E V E R I N G N O V E M B E R 2013 / J U L I 2014

BGDD inzicht 20 21|

begrip voor restauratie.

'Wat dit project zo bijzonder maakt, is dat alle facetten van restaureren aan bod zijn gekomen. Van glas in lood-ramen tot zandstenen kozijnen, zware houtconstructies die via een steiger hoog in de toren zijn gebracht en daarin zijn verwerkt, tot het uitschuifbaar maken van het eeuwenoude podium onder het preekgestoelte', zegt Anthony de Graaf, projectleider Restauratie en Instandhouding van Bouwgroep Dijkstra Draisma.

Ook het houtsnijwerk in het raadgestoelte, wat 350 jaar geleden de plek was waar de burgemeester en wethouders van

de stad zaten, werd opgeknapt en vakkundig hersteld. De raamomlijsting van zandsteen is aangepakt en de ge-roeste ankers zijn vakkundig uitgenomen en in roestvaststaal vernieuwd. Voor deze werkzaamheden zijn een beeld-snijder in combinatie met schrijnwerkers en een natuursteenrestauratiebedrijf ingeschakeld.

Wekelijks was er overleg tussen OVT en BGDD. 'Meestal besteden we het werk ineens aan, nu hebben we het in kavels verdeeld waardoor we meer regie hou-den', zegt Jan Willem Zuidema van OVT Architecten. OVT herbergt net als de

BGDD restauratieliefhebbers met passie voor hun vak. Met veel zorg en aandacht heeft OVT bijvoorbeeld de oude grafzerken onder de kerkvloer gedocumenteerd voor het nageslacht, voordat de vloer weer werd toegedekt.

Bij de Nieuwe Kerk lag een globaal werkplan voor de restau-rateurs klaar. Uiteraard moest er af en toe creatief naar oplos-singen worden gezocht, zoals bij een restauratieproces hoort. Zo werd samen met creatieve timmerman Minze Vries bijvoor-beeld de moderne techniek in het verrijdbare podium verfijnd.

Jan Willem Zuidema: 'Dat is een mooi voorbeeld van hoe wij het liefst werken. Niet hiërarchisch, maar samen. Iedereen is even belangrijk.' Onder de podiumvloer zijn stalen liggers geplaatst, met rollers, om het podium langer te maken. Het podium is een meter verlengd en kan nu twee meter extra uitschuiven.

Samen werken en luisteren naar elkaar is sowieso belangrijk in zo’n project. Ir. Wim Barneveld van OVT Architecten: 'Samen oplossingen bedenken en elkaar versterken, dat is hier goed geslaagd. We hebben het met elkaar gedaan en dat is erg bevredigend.' Tijdens de werkzaamheden bleef de kerk in gebruik. De restaurateurs moesten flexibel omspringen met onder andere kerkdiensten, trouwerijen, muzikale evenementen en begrafenissen. 'Die samenwerking is ons uitstekend bevallen', aldus Ir. Wim Barneveld.

Restaureren is een vak apart. Een vak speciaal. Luisteren naar het gebouw en het op passende wijze

herstellen en verbeteren. Het vergt flexibiliteit in denken en in manier van werken. Met de Nieuwe Kerk

in de historische Groninger binnenstad heeft BGDD dit jaar samen met OVT Architecten een prachtig

object mogen restaureren. Met begrip voor elkaars kwaliteiten en mogelijkheden is het 350 jaar jonge

Rijksmonument, dat de oudste - als Protestants gebouwde - kerk van de stad Groningen is, klaar voor

de toekomst.

RESTAURATIE VAN DE NIEUWE KERK IN GRONINGEN

O P D R A C H TG E V E R P R OT E S TA N T S E G E M E E N T E G R O N I N G E N E N S TA D S B E H E E R G E M E E N T E G R O N I N G E N A RC H I T E CT O V T A R C H I T E CT E N , G R O N I N G E N STA RT BO U W / O P L E V E R I N G M A A RT 2014 / S E P T E M B E R 2014

Ir. Wim Barneveld (links), en Jan Willem Zuidema

van OVT Architecten

‘Wat dit project zo bijzonder maakt, is dat alle facetten van restaureren aan bod zijn gekomen.’

Anthony de Graaf,projectleider Restauratie en Instandhouding van Bouwgroep Dijkstra Draisma

BGDD inzicht 18 19|

AUGUSTUS 2014 – DECEMBER 2014 → Overkapping Kamp Westerbork HooghalenIn kamp Westerbork werken we aan de bouw van een glazen overkapping over de voormalige woning van de kampcomman-dant. De woning, een rijksmonument met (inter)nationaal cultuur- en architectuurhistorisch belang, wordt overkapt om te voorkomen dat de bouwkundige staat nog verder achteruit gaat. De glazen overkapping wordt vijfentwintig meter breed, veertig meter lang en twaalf meter hoog.

SEPTEMBER 2014 – DECEMBER 2015 → Ver- en nieuwbouw Fryske Akademy LeeuwardenHet monumentale gebouw van de Fryske Akademy, inclusief het uit 1713 daterende Coulonhûs worden gerestaureerd. Er wordt een nieuwe hoofdingang gerealiseerd op de hoek van de Groeneweg en het congres- en studiecentrum It Aljemint zal verbouwd worden tot kantoorruimte.

OKTOBER 2014 – JUNI 2015 → Design & Build Elfstedenhal Leeuwarden In opdracht van de gemeente Leeuwarden ontwerpt en bouwt de bouwcombinatie ‘Elfstedenhal’ de nieuwe duurzame ijshal in Leeuwarden. Het plan betreft de bouw van een 400 meter ijsbaan, een separate ijshockeyhal en diverse aanvullende voorzieningen inclusief 25 jaar onderhoud en energielevering. De Elfstedenhal is een social return project. Op deze bouwplaats bieden we personen met een afstand tot de arbeidsmarkt de kans om werkervaring op te doen.

FEBRUARI 2015 – JULI 2015 → Design & Build 27 woningen DrachtenIn de wijk NoordOost vindt, in opdracht van Accolade, een grootschalige wijkvernieuwing plaats. Aan de Leeuwerikstraat worden dertien compacte woningen met twee slaapkamers gebouwd. Daarnaast komen er veertien woningen met drie slaapkamers, vier hiervan hebben een bergzolder.

Marcel Blaauwwiekel, RENN4

‘Onze leerlingen vormen een specifieke doelgroep, die het beste gedijen in een omgeving met rust en regelmaat. Dan is het best wel bijzonder als je zoiets wilt combine-ren met de renovatie van je school. Het vraagt veel qua planning. Team-leiders op de schoollocatie moeten veel overleggen en de aannemer moet zich ook flexibel op kunnen en willen stellen. Je kunt niet alle werkzaamheden na schooltijd doen. Desondanks vind ik dat er heel wat werk is verzet in een kort tijds-bestek. Er is goed overleg geweest over welk werk wel overlast biedt en welk werk niet. Daar was sowieso wekelijks overleg over, met de uitvoerder zelfs dagelijks. BGDD dacht mee en kwam ook met oplos-singen en verbetervoorstellen. Dat vonden wij erg prettig samen-werken.’

Anne Haisma, Bouwgroep Dijkstra Draisma

'Overlast is nooit helemaal te voorkomen, maar we hebben wel geprobeerd zo goed mogelijk de rust te bewaren. Wij vonden het ook een prettige samenwerking. We kregen gelukkig alle medewerking van de conciërge. Ik doe veel renovatieprojecten, van klein tot groot, en dan is flexibel zijn altijd van belang. Zowel van de opdrachtgever als van ons, omdat je nooit exact weet wat je tegen gaat komen. Het is altijd de uitdaging overal goed mee om te gaan en dat is hier heel goed gelukt.'

BGDD > TWEETSBerichten uit de dagelijkse praktijk van Draisma Draisma.

Op onze Twitterpagina delen wij alles wat ons bezighoudt

met wie het maar lezen wil. Over onszelf, de bouwsector

in het algemeen, projecten en maatschappelijke thema’s.

Volgt u ons al? www.twitter.com/DijkstraDraisma

BGDD updatebegrip voor elkaar.

Een school renoveren terwijl de kinderen er nog

gewoon les krijgen is op zich al een hele kunst, laat

staan bij een school voor kinderen die gebaat zijn bij

rust en regelmaat vanwege hun gedragsproblematiek.

Goed samenwerken en begrip voor elkaar hebben is

dan zeker een absolute must.

De Bladergroenschool in de stad Groningen heeft twee-honderd kinderen, van vier tot twaalf jaar, die in kleine groepen van 12 tot 14 leerlingen les krijgen. Het gebouw heeft een flinke upgrading gekregen. Het enkelglas werd vervangen door dubbel glas, de gevels zijn vernieuwd, de kozijnen ook, er is meer ventilatie in het gebouw aangebracht en de vloer is geïsoleerd.

BGDD inzicht 22 23|

16

20

17

21

18

22

19

23

BGDDinzicht

*Inhoud

Het mogen samenstellen van een nieuwe BGDD Inzicht is de kroon op het werk van de afgelopen periode. Terugkijken, maar daarná zo snel moge-lijk weer vóóruit kijken. De vorige keer spraken we over “een nieuwe manier van werken” dat is waar we mee bezig zijn. Nog steeds vanuit een sterke solvabele positie (5e plek in NL) en vanuit een uitstekende liquiditeitspositie. Nog maar net bijgekomen van het succes dat we met ons Wijkbedrijf Bilgaard hebben weten te behalen. Het winnen van de Herman Wijffels Innovatieprijs in de categorie Zorg & Welzijn. De jury sprak lovende woorden maar de president-commissaris van de Rabobank Wout Dekker sprak; “Innovatie is ontzettend belangrijk voor de maat-schappij, maar voor ondernemers komt er heel wat bij kijken. Het vereist vindingrijkheid, commercieel inzicht, doorzettingsvermogen en lef. Dat willen we belonen” En in die woorden herkennen wij ons-zelf. Dat de lezers van het blad “Building Business” ons bedrijf als meest innovatieve bouwer van Nederland zagen was dus geen toeval. Nog een mooie beloning nu we 110 jaar bestaan.

Innoveren door je te verdiepen, te durven en te doen. Ons bedrijf maakt op dit moment een transitie door; van aannemer naar aanbieder. Enerzijds door een procesmatige projectaanpak aan te bieden. De diverse UAV-GC projecten die

nu door ons uitgevoerd worden zijn daarvan een goed voorbeeld. Anderzijds door samen met onze opdrachtgevers, opdrachtnemers en onze keten-partners producten te ontwikkelen. Er komt namelijk enorm veel op onze maatschappij af. Vergrijzing, verduurzaming, renovatie, beperkte nieuwbouw en een veranderde klant of eind- gebruiker. Meer over deze producten leest u op pagina 12 en 13 “Van schilrenovatie tot leefbare woonwijk”.

Kortom BGDD is volop in beweging en ziet de veranderende toekomst als kans. Een prachtige portefeuille, de nauwe samenwerking met u als uitdaging en onze gezamenlijke visie op de toe-komst als missie. Samen de lat hoger leggen door technische en sociale innovatie dat is onze strategie. Namens het managementteam van BGDD,

Biense Dijkstra,alg. directeur Bouwgroep Dijkstra Draisma

Van AANNEMER naar AANBIEDER

In Inzicht komen opdrachtgevers, samenwerkingspartners en medewerkers van Bouwgroep Dijkstra Draisma aan het woord en belichten wij een aantal afgeronde projecten in 2014. Op de hoogte blijven van onze activiteiten? Volg ons via social media. Op de homepage van www.bgdd.nl vindt u linkjes naar Twitter, Facebook, YouTube en LinkedIn.

COLOFONBGDD Inzicht, uitgave december 2014

VORMGEVING & OPMAAKOkkinga Communicatie, Bolsward

DRUKDrukkerij Van der Eems, Easterein

TEKST EN FOTOGRAFIEJohan Vogelzang Publicaties, Mantgum

FOTOGRAFIEEye Dea Fotografie, Muiden

GEÏNTERESSEERDVoor meer informatie en referenties verwijzen wij u graag naar onze website. Voor vragen of voor het maken van een afspraak kunt u altijd contact met ons opnemen. Wij zijn u graag van dienst.

Vestiging Bolsward De Marne 120Postbus 120, 8700 AC BolswardT (0515) 33 40 00info@bgdd.nl / bgdd.nl

Vestiging DokkumBocksmeulen 23Postbus 200, 9100 AE DokkumT (0519) 22 99 99info@bgdd.nl / bgdd.nl

Vestiging Bolsward De Marne 120Postbus 120, 8700 AC BolswardT (0515) 33 40 33info@dijkstraontwikkeling.nl www.dijkstraontwikkeling.nl

Coverfoto: Roelof van Echten College Hoogeveen

Aan dit magazine kunnen geen rechten worden ontleend.

BGDD inzicht 2 3|

begrip in de bouw.

Directeur Ronnie Geuzinge: 'De nieuw-bouw was hard nodig, nadat vlak na de eeuwwisseling drie Christelijke scholen voor voortgezet onderwijs gefuseerd zijn. We zaten daarna over zeven locaties in Hoogeveen versnipperd. In 2006 hebben we een Masterplan gemaakt om te komen tot twee hoofdlocaties. Dit gebouw op het Bentinckspark is de eerste die gerealiseerd is. De bouw van de locatie aan de Voltastraat volgt later, die is bedoeld voor 1.200 leerlingen.'

Dynamisch uiterlijk van deze tijd > De zinken gevel oogt als een jas voor de school. Daaronder is er voor trespa-beplatingsmateriaal gekozen omdat dat onderhoudsvrij is en niet zo traditioneel oogt als baksteen. Het gebouw heeft een dynamische vorm gekregen, waar- door het helemaal past in het plaatje van een school van deze tijd. Geuzinge: 'Het mooie is ook nog eens dat de binnenkant de buitenkant overtreft. Het is veel ruimer dan mensen in eerste

instantie aan de buitenkant verwachten. Bovendien snap je de logica van het gebouw niet meteen vanaf de eerste keer dat je binnenwandelt, maar bij de tweede keer begrijp je de indeling al volledig.'

Openheid en transparantie dankzij veel glas > Het is een bijzonder gebouw geworden, met een glazen vide over het hele gebouw. De combinatie van ronde muren in het midden van het gebouw

met rechte muren aan de buitenste rand maakt het dynamisch. Er is ontzettend veel glas in verwerkt en de ramen lopen tot aan de vloer zodat er daglicht binnenkomt waardoor alle gangen en vertrekken transparant zijn. 'We wilden per se geen leerfabriekuitstraling. De openheid en transparantie maakt dat er veel verbinding is tussen de leerlingen en de leraren en dat is wat wij wilden bereiken.'

Marijn Emanuel van architectenbureau RAU uit Amsterdam: 'We hadden te maken met de klassikale vormgeving waarin we toch verbindingen en openheid wilden creëren met overal daglicht en ook nog eens een verbinding van het gebouw met de directe omgeving. Met betrekking tot de woonhuizen aan de ene kant hebben we ervoor gezorgd dat de leerlingen niet zomaar bij iedereen in huis kunnen kijken. Aan de andere kant is juist weer ruim zicht gemaakt richting de atletiekbaan om de verbinding te maken met sportende mede-scholieren.' Het Roelof van Echten College heeft veel jonge sporttalenten op school en wordt daarom gesteund door Topsport Noord, dat onderdeel is van sportkoepel NOC*NSF.

Een dynamisch schoolgebouw, met klassikale vormgeving waarin verbindingen zichtbaar zijn en

transparantie centraal staat. Een duurzaam en toonaangevend gebouw. Dat was de opdracht en dat

is geslaagd. Het nieuwste onderwijsgebouw van het Roelof van Echten College in Hoogeveen is dit

schooljaar door 1.100 leerlingen in gebruik genomen.

DYNAMISCHE VORM, DUURZAAM EN TRANSPARANT

Marijn Emanuelarchitect

architectenbureau RAU

ROELOF VAN ECHTEN COLLEGE HOOGEVEENbouwinzicht. ‘De ramen lopen tot aan

de vloer zodat er veel daglicht binnenkomt ’

BGDD inzicht 4 5|

Onderwijsruimten onderling uitwis-selbaar > De indeling van het gebouw is gevormd door de verschillende clusters; exact, kunst, maatschappij, zaakvakken, moderne vreemde talen en sport. Ieder cluster heeft een eigen zone en is her-ken baar aan een eigen kleur. In iedere clusterzone zijn ruimtes voor in struc - tie, praktijk, groeps werk, zelfstudie en werkplekken voor studenten. De onderwijs ruimten kunnen onderling worden uitgewisseld, zodat er flexibel op eventueel veranderende omstandig-heden kan worden ingespeeld. Op de bovenste etage, de tweede verdieping, is een relaxte leesruimte gemaakt met zitzakken en een wand van vijftien meter breed met foto’s van beroemde schrijvers en enkele van hun uitspraken en boekteksten. Uniek voor het voort gezet onderwijs is de college-zaal op de begane grond. Ten eerste bedoeld om leerlingen te laten wennen en proeven aan hoe het er in een ver-volgopleiding aan HBO of Universiteit aan toe gaat en ten tweede is het efficiënt want je kunt er drie klassen tegelijkertijd in lesgeven.

Het bouwtraject > Joan Veenstra, projectleider BGDD: 'In mei 2013 zijn we gestart en voor de bouwvak-vakantie van 2014 is het project opgeleverd. Mede door de zachte winter konden we vol doorgaan met de werk zaamheden en vooruitlopen op de contractplanning. Alle leveranciers en onderaannemers hebben goed mee- gewerkt, net als de hoofdconstructeur bi j de verdere engineering van het casco.Het inpassen van de engineering van de installaties van het gebouw duurde wat langer dan verwacht, maar heeft het ge-heel niet vertraagd. De door ons gestelde mijlpaal om het casco (het dak erop) te realiseren voor de kerstvakantie is dan ook door een gezamenlijke inspanning behaald. Dat is de school niet ontgaan en de traktaties met allerlei Drentse lekker-nijen aan alle betrokkenen waren erg lekker. Zo’n waardering voelt fijn.' Schooldirecteur Geuzinge: 'Wij zijn tevre- den omdat we vinden dat er erg goed is samengewerkt. We hebben het samen voor elkaar gekregen, zonder moeilijk te doen als er eens iets onverwachts gebeurde.' Joan Veenstra: 'Die mentaliteit, daar houden wij ook van.'

BREDE SCHOOL MET SPELZAAL RAALTEDesign & Build > De brede school in Raalte is een integrale kindvoorziening voor openbaar onderwijs, kinderopvang, peuterwerk en voor- en naschoolse opvang. De brede school is gebouwd en ingericht als een integraal kindcentrum, waar kinderen van 0-12 jaar gedurende de dag komen om te leren, spelen, ontwikkelen en ontmoeten. De nieuwbouw biedt optimale integratie van de functies die de brede school vormen.

O P D R A C H TG E V E R S T I C H T I N G D E M A R E E N G E M E E N T E R A A LT E , R A A LT E

A RC H I T E CT K R I S T I N S S O N A R C H I T E CT E N - & I N G E N I E U R S -B U R E A U, D E V E N T E R

STA RT BO U W / O P L E V E R I N G J A N U A R I 2014 / D E C E M B E R 2014

JOSEPH HAYDNSCHOOL GRONINGENVer- en nieuwbouw > Een gezonde leer- en werkomgeving en een duurzaam gebouw was het belangrijkste uitgangspunt voor het ontwerp. Er is gekozen voor een compacte opzet waarbij de nieuwbouw is opgebouwd uit drie bouwlagen. Eén van de energiezuinige maatregelen is dat het gebouw wordt verwarmd en gekoeld door middel van betonkernactivering in combinatie met een warmtekrachtkoppeling. De Haydnschool was één van de 14 genomineerde gebouwen in de race naar het beste gebouw van Groningen.

O P D R A C H TG E V E R S T I C H T I N G O P E N B A A R O N D E R W I J S G R O E P G R O N I N G E N , G R O N I N G E N

A RC H I T E CT K AW A R C H I T E CT E N & A D V I S E U R S , G R O N I N G E N STA RT BO U W / O P L E V E R I N G J A N U A R I 2013 / F E B RU A R I 2014

MFC GASSELTERNIJVEENVer- en nieuwbouw > Naast de sloop van een aantal woningen en het oorspronkelijke dorpshuisgedeelte is een nieuwbouw van circa 1.060 m2 gerealiseerd. Het MFC biedt nu plaats aan twee basisscholen, Stichting Welzijn, de openbare bibliotheek en een onderdeel van de gemeente Aa en Hunze.

O P D R A C H TG E V E R G E M E E N T E A A E N H U N Z E , G I E T E N A RC H I T E CT H A N S V E S S E U R , A S S E N STA RT BO U W / O P L E V E R I N G F E B RU A R I 2013 / A P R I L 2014

onderwijsprojecten

‘Ieder cluster heeft een eigen zone en is her ken baar aan een eigen kleur’

Joan Veenstra projectleider Bouwgroep Dijkstra Draisma

bouwinzicht.

BGDD inzicht 6 7|

woningbouwprojecten

bedrijf & overheidprojecten

4 + 3 WONINGEN TZUM EN HERBAIJUMNieuwbouw > Deze levensloopbestendige woningen hebben een slaapkamer en een badkamer op de begane grond en zijn daardoor zeer geschikt voor senioren. De woningen zijn voorzien van zonnepanelen. (Op de foto: woningen Herbaijum)

O P D R A C H TG E V E R W O N E N N O O R D W E S T F R I E S L A N D , S T. A N N A PA R O C H I E

A RC H I T E CT A LY N I A A R C H I T E CT E N , H A R L I N G E N START BOUW / OPLEVERING MAART 2014 / SEPTEMBER 2014

Nieuwbouw > Het duurzame en onderhoudsarme nieuwbouwcomplex bestaat uit 67 appartementen in de sociale huursector en 18 appartementen en 2 huiskamers voor begeleid wonen voor bewoners met een verstandelijke beperking. Het gebouw bestaat uit een in hoogte variërend volume rondom een binnenterrein en wordt gedragen door een terugliggende plint. Er zijn onder andere een CO2-afzuigsysteem, hoogrendements-ketels en zonnepanelen geplaatst.

O P D R A C H TG E V E R W O O N F R I E S L A N D , G R O U A RC H I T E CT S AC O N , Z W O L L E STA RT BO U W / O P L E V E R I N G S E P T E M B E R 2012 / D E C E M B E R 2013

85 APPARTEMENTEN TELLEPARK HEERENVEEN

6 HUURWONINGEN KUINRENieuwbouw > Deze conceptwoningen zijn in slechts 12 weken gerealiseerd waarbij ook in de bouwvak is doorgewerkt. De huurwoningen hebben een royale doorzonkamer met open keuken, drie slaapkamers en een badkamer. Per woning zijn twaalf zonnepanelen geplaatst.

O P D R A C H TG E V E R W O O N C O N C E P T VA S TG O E D , M E P P E L A RC H I T E CT G E N T + M O N K A R C H I T E CT E N , U T R E C H T STA RT BO U W / O P L E V E R I N G J U N I 2014 / A U G U S T U S 2014

VUURTOREN ‘DE NOORDERTOREN’ SCHIERMONNIKOOGRenovatie > De renovatiewerkzaamheden hebben de huisvesting van de verkeersleiders op de vuurtoren gemoderniseerd, waarbij het klimaatbeheerssysteem is vervangen en de brandveiligheid is verbeterd. Aan de buitenzijde is de toren geheel voorzien van een nieuwe en duurzame afwerking. Hiervoor is de toren geheel gestraald, opnieuw gestuct en geschilderd. Ook is de noodstroomaggregaat buiten de toren geplaatst in een half-verdiepte bunker bekleed met natuurlijk vergrijzend Western Red Cedar.

O P D R A C H TG E V E R R I J K S WAT E R S TA AT D I E N S T N O O R D N E D E R L A N D , U T R E C H T A RC H I T E CT R OYA L H A S KO N I N G D H V, A M E R S F O O RT / V D PA R C H I T E CT E N , G R O N I N G E N STA RT BO U W / O P L E V E R I N G J A N U A R I 2014 / J U N I 2014

ALBERT HEIJN ENKHUIZEN EN HOOGKARSPELVer- en nieuwbouw > Bij de ver- en nieuwbouw van de Albert Heijn in Enkhuizen is een uitbreiding van de bestaande winkel en een renovatie van huidige onderdelen van het pand gerealiseerd. In Hoogkarspel zijn we van start gegaan met een casco nieuwbouw van circa 1.670 m2 bvo. Deze winkel is naar verwachting voor de kerstdagen 2014 geopend. (Op de foto: AH Enkhuizen)

O P D R A C H TG E V E R BUN PROJECTONT WIKKELING B.V. ALMERE | A H O L D E U R O P E R E A L E S TAT E & C O N S T RU CT I O N , Z A A N D A M

A RC H I T E CT A R C H I T E CT E N B U R E A U G U I D O B A K K E R B V, V E E N E N D A A L | D E Z WA RT E H O N D , G R O N I N G E N

STA RT BO U W / O P L E V E R I N G A P R I L 2014 - S E P T E M B E R 2014 | S E P T E M B E R 2014 - D E C E M B E R 2014

GOED DE HERTOGFRANEKERNieuwbouw > In het Gezondheidszorg-Onder-Een-Dak, een zogenaamd Goed, participeren elf verschillende zorg gerelateerde organisaties. Het pand bestaat uit drie bouwlagen met een bvo van ruim 2.700 m2. De warmte-koude-opslag installatie zorgt voor een gezond en veilig binnenklimaat dat per ruimte te regelen is. Het gebouw is - mede door de geplaatste zonnepanelen - grotendeels zelfvoorzienend qua elektriciteitsbehoefte.

O P D R A C H TG E V E R AC C O L A D E , H E E R E N V E E N A RC H I T E CT V O N K & L A N D S T R A A R C H I T E CT E N B N A , G R O U STA RT BO U W / O P L E V E R I N G J U N I 2013 / J U L I 2014

BGDD inzicht 8 9|

Maximaalscoren op duurzaam en ecologisch niveau

bouwbegrip.

Opdrachtgever Bourguignon, ingenieurs-bureau DGMR, Jacobs Architekten, installatieadviseur Technion en Bouw-groep Dijkstra Draisma kregen het voor elkaar. BREEAM staat voor Building Research Establishment Environmental Assessment Method en telt vijf classi- ficatietitels. Bij deze methode wordt duurzaamheid uitgebreid gemeten en beoordeeld over negen categorieën.

Eerste autobedrijf in Nederland van dit niveau > Elk detail in het pand en het omringende terrein is duurzaam en ecologisch verantwoord. Over de gehele Nederlandse autobranche is het pand van Bourguignon de eerste met een dergelijke kwaliteit. Daarmee verslaat het zelfs nieuwbouwpanden. Erg uitzonder-lijk voor het pand uit 1980. Bourguignon verkoopt, verhuurt en repareert de auto-

merken Volkswagen, Audi, Škoda, SEAT en Volkswagen Bedrijfswagens, vanuit Leeuwarden en Dokkum.

'Het kostte veel tijd en energie om het certificaat te behalen en dat was niet altijd makkelijk', geeft directeur Ramon Bourguignon toe. 'Maar het is absoluut de moeite waard. Je geeft hiermee als automobielbedrijf aan dat je helemaal met de milieuvriendelijke tijd mee gaat. Auto’s worden steeds schoner, dus is het goed dat onze werkplek ook goed met de natuur en het milieu omgaat. Bovendien ziet het er prachtig uit. Ik ben er ontzettend trots op dat het gelukt is.'

Projectcoördinatie en bewaking door DGMR > Ydo Schuuring van ingenieurs-bureau DGMR leverde het lijvige beoor-delingsdocument met criteria aan, zag erop

toe dat het werd uitgevoerd en gaf per bouwfase uitleg over de maatregelen die nodig zijn om eraan te voldoen. Bovendien initieerde Schuuring de mogelijkheid om van de ambitie van BREEAM Excellent naar BREEAM Outstanding te gaan.

Schuuring is content over de medewer-king van Bourguignon en BGDD. BGDD moest voldoen aan duidelijke milieu-vriendelijke maatregelen op de bouw-plaats. Schuuring: 'De bereidwilligheid in de bouwwereld om veranderingen toe te passen neemt toe en dat kan ik alleen maar toejuichen natuurlijk. Duurzaam-heid wordt in Nederland op vele terreinen steeds meer gewaardeerd. Daarom is het voor BGDD ook een mooi ‘selling point’ dat er nu ervaring is opgedaan met de methodieken waarmee je dit hoogste certificaat behaalt.'

Bijzonder: vleermuisverblijf > Bijzondere vermelding in het geheel krijgt het vleermuizenverblijf dat speciaal op het terrein is gebouwd om meerwaarde te bieden voor de omgeving en punten te scoren voor het certificaat. Een ecoloog onderzocht wat op deze specifieke locatie goed is voor flora en fauna. Omdat het pand van Bourguignon op een aanvliegroute voor vleermuizen zetelt, is voor het vleermuisverblijf gekozen. In combinatie met natuurvriendelijke oevers en nestkasten aan de bomen.

Bijzonder is ook te vermelden dat veel materialen, die nog een lange levensduur hebben, hergebruikt zijn. Andere duurzame maatregelen zijn onder andere HR++ glas en hoogwaardige gevel-, vloer- en dakisolatie, vloerverwarming in de showrooms, aanwezigheidsdetectie, daglichtregeling en uiteraard wordt er zo weinig mogelijk water verbruikt op de wc’s en de wastafels. Elektriciteit wordt duurzaam opgewekt door de toepassing van zonnepanelen op het dak. Laadpalen voor elektrische auto’s zijn op het terrein geplaatst en in de showroom is een educatieve BREEAM-expositie gemaakt.

De definitieve borging voor de kwalificatie Outstanding moet nog door officiële controleurs worden gedaan maar is slechts een kwestie van tijd. Voldoen aan de allerhoogste BREEAM classificatie vergde enige tijd en moeite. Maar het leverde dan ook een prachtig milieuvriendelijk en werkvriendelijk pand op dat ook nog eens architectonisch met de tijd mee is gegaan.

Het hoogst haalbare duurzaamheidsniveau van Nederland behalen, de score Outstanding in de methode

BREEAM, is voor nieuwbouw al een prestatie van formaat. Laat staan voor renovatieprojecten. Dat het dit

jaar bij de verbouw van het dertig jaar oude pand van autobedrijf Bourguignon in Leeuwarden is

gelukt, mag gerust uitzonderlijk worden genoemd.

‘Elk detail is duurzaam en ecologisch verantwoord’

Ydo Schuuring (links), Specialist Duurzame

Leefomgevingingenieursbureau DGMR en Ramon Bourguignon,

directeur autobedrijf Bourguignon

BGDD inzicht 10 11|

Renovatie en LevensloopHoe verleng je de levensduur van jouw woning in combinatie met het verlagen van je energierekening? Op een duurzame, milieuvriendelijke en betaalbare manier? Daar hebben wij een oplossing voor bedacht: de Schilrenovatie. We hebben hem zo samengesteld dat de nieuwe gevel met dak in twee dagen op een standaard bestaande woning gemonteerd kan worden. Daarmee wordt de levensduur van de woning veertig jaar verlengd en is het meteen energievriendelijk gemaakt. Zelfs concepten als Nul op de Meter woning zijn mogelijk.

Het is een handige manier om met relatief weinig kosten een relatief hoog rendement te behalen. Wij hebben dat in eigen beheer bedacht en uitgewerkt, vanuit onze nieuwe afdeling Innovatie. Het is een ideale oplossing voor de 1,8 miljoen woningen in Nederland die eraan toe zijn: huizen die in de jaren ‘50, ‘60 en ‘70 van de vorige eeuw zijn gebouwd.

Een speciale AppWij maken een App waarmee wij bewoners van sociale huurwoningen de keuze willen aanbieden hun eigen ‘look and feel’ te kiezen van de voor-, kop- en achtergevel van hun woning. Samen met de architect hebben we dit in een algoritme weten te vatten, zodat deze ook binnen het beleid van de gemeente past. We gaan het concept de komende periode doorontwikkelen. Ook aan de binnenkant van de woning willen we huurders verschillende opties aanbieden. Zeker voor sociale woningbouw is dat uniek.

Vervangende nieuwbouwMet betrekking tot nieuwbouw van sociale huurwoningen op Texel bieden we de aanstaande huurders al de mogelijkheid om onderdelen van hun woning naar eigen smaak of praktische noodzaak in te richten. Wil je bijvoorbeeld beneden een extra slaapkamer of heb je in die ruimte liefst je kantoor? Wil je boven een extra toilet? Wil je boven één tweepersoons slaapkamer of twee eenpersoons? Dat passen we toe bij de Woonaltijd-woningen die we voor Stichting Woontij op Texel realiseren. Natuurlijk zijn deze woningen ook extreem energie zuinig.

Mensen betrekken bij leefbaarheidAls aannemer houden wij ons niet alleen maar bezig met bouwen, wij richten ons nu ook al op de mensen die er wonen en hoe zij er samen leven. Wij participeren in Wijkbedrijf Bilgaard. Daarmee betrek je de mensen bij de werkzaamheden die de wijk schoon, netjes en leefbaar houden, geef je hen een nuttige en gezellige daginvulling en laat je ze dus niet meer aan de kant staan in een sociaal isolement. Bovendien kunnen ze er in de vorm van een vrijwilligersvergoeding ook nog extra inkomsten mee genereren.

Wijkbedrijf Bilgaard bestaat uit Bouwgroep Dijkstra Draisma, KUUB (collectief opdrachtgeverschap), KAW (architect en bewonerscommunicatie) en Ekwadraat (energie).

Meest innovatieve bouwbedrijfBouwgroep Dijkstra Draisma is volgens een enquête van Building Business het meest innovatieve bouwbedrijf op het gebied van duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Daarnaast staat Bouwgroep Dijkstra Draisma drie keer op de tweede plaats voor onder andere het meest aansprekende bouwbedrijf en één keer op de derde plaats met betrekking tot zorgvastgoed.

Building Business is een online platform voor vastgoed, bouw en volkshuisvesting en heeft ruim 30.000 bezoekers per maand. Tot 1 oktober 2014 konden de lezers en abonnees van dit platform stemmen, om te peilen wie zij het beste bouwbedrijf van Nederland vinden. Er kon gekozen worden uit de top 50 van de grootste bouwbedrijven. Dat wij zo goed scoren, daar zijn wij best trots op.

BGDDduurzaam. Van schilrenovatie tot leefbare woonwijkAls Bouwgroep Dijkstra Draisma doen we meer dan bouwen alleen. We ontwikkelen nieuwe concepten, zoals een

schilrenovatie die oudere woningen energievriendelijk of -neutraal maakt en een langere levensduur geeft. Bovendien

maken we een App waarmee bewoners van sociale huurwoningen hun eigen uitstraling van de gevel kunnen kiezen.

Wij participeren in de leefbaarheid van een woonwijk, in dit geval Wijkbedrijf Bilgaard (winnaar van de Herman Wijffels

Innovatieprijs 2014). Het moge duidelijk zijn, de rol van een aannemer verschuift. Van aannemer naar aanbieder.

O P D R A C H TG E V E R S T I C H T I N G W O O N T I J , D E N B U R G A RC H I T E CT VA N M A N E N & Z WA RT A R C H I T E CT E N , D R AC H T E N STA RT BO U W / O P L E V E R I N G J A N U A R I 2015 / J U L I 2015

DESIGN & BUILD 23 ‘WOONALTIJDWONINGEN’ DEN BURG TEXEL

meer informatie hierover.

BGDD inzicht 12 13|

PRODUCTIEHAL LEVO FRANEKERUitbreiding > In opdracht van Levo is een uitbreiding gerealiseerd voor de nieuwe productielijn en uitbreiding van het magazijn. De uitbreiding voldoet aan de huidige HACCP normen.

O P D R A C H TG E V E R L E V O P R O D U K T E N M I J B V, F R A N E K E R A RC H I T E CT A D E M A A R C H I T E CT E N , D O K K U M STA RT BO U W / O P L E V E R I N G J U N I 2014 / D E C E M B E R 2014

BEDRIJFSPAND COMPAKBOARD HEERENVEENNieuwbouw > Op het bedrijventerrein in Heerenveen is een nieuw bedrijfspand met kantoor gerealiseerd. Hier wordt het nieuwe groene alternatief plaatmateriaal geproduceerd: de agro-vezelplaat.

O P D R A C H TG E V E R C O M PA K B OA R D , H E E R E N V E E N A RC H I T E CT A D E M A A R C H I T E CT E N , D O K K U M STA RT BO U W / O P L E V E R I N G J U N I 2014 / D E C E M B E R 2014

BEDRIJFSVERZAMELGEBOUWLELYSTADNieuwbouw > De nieuwbouw van het bedrijfsverzamelgebouw bestaat uit 13 bedrijfsunits in oppervlakte variërend van circa 50 m² tot circa 200 m². De totaal gebouwde oppervlakte betreft 800 m2.

O P D R A C H TG E V E R D E M A R N E VA S TG O E D , D O K K U M A RC H I T E CT P R 8 A R C H I T E CT E N , A L M E LO STA RT BO U W / O P L E V E R I N G J U N I 2014 / N O V E M B E R 2014

WONINGBOLSWARDVerbouw > Bij deze particuliere verbouw in Bolsward is intern alles opnieuw ingedeeld, is een nieuwe kap geplaatst en de complete constructie aangepast.

O P D R A C H TG E V E R PA RT I C U L I E R STA RT BO U W / O P L E V E R I N G F E B RU A R I 2014 / M A A RT 2014

WOONBOERDERIJ WINSUMHerbouw > Deze woonboerderij is op geheel traditionele wijze volledig herbouwd nadat deze verwoest was door een brand. Voor de gevel en het dak zijn oude stenen en dakpannen gebruikt. Ook is, geheel volgens oude gebruiken, het gebintwerk herbouwd.

O P D R A C H TG E V E R PA RT I C U L I E R A RC H I T E CT M . K . D R E N T B O U W K U N D I G O N T W E R P B U R E A U,

KO L LU M STA RT BO U W / O P L E V E R I N G M E I 2013 / D E C E M B E R 2013

WONING IJSBRECHTUMNieuwbouw > Het ontwerp van deze woning is aangedragen door de opdracht-gever, de technische uitwerking en de realisatie van de woning was in onze handen.

O P D R A C H TG E V E R PA RT I C U L I E R STA RT BO U W / O P L E V E R I N G F E B RU A R I 2014 / A U G U S T U S 2014

industrieprojecten

particulierprojecten

BGDD inzicht 14 15|

onderhoud & renovatie restauratieprojecten projecten

BEDRIJFSHAL FRISIA ZOUT HARLINGENUitbreiding > De uitbreidingswerkzaamheden zijn uitgevoerd aan de Nitriet Hal. Het schuine dak is aangepast naar een plat dak waarbij de constructie is opgehoogd tot 17 meter. Daarnaast is een aanpassing gedaan aan vier silo's die schade hebben opgelopen bij een storm. Een nieuwe staalconstructie met beplating is aangebracht. Naast deze uitbreiding is in 2013 een nieuwbouw van de steenzoutopslag gerealiseerd.

O P D R A C H TG E V E R F R I S I A Z O U T B V, H A R L I N G E N A RC H I T E CT TEBODIN CONSULTANTS EN ENGINEERS, GRONINGEN START BOUW / OPLEVERING 2014

15 WONINGEN TERSCHELLINGRenovatie > Renovatie met behoud van de karakteristieke uitstraling, zo luidde de opdracht. De werkzaamheden bestonden onder andere uit het herstellen en deels vervangen van ramen, deuren en kozijnen. De deklijsten zijn vervangen en het zink in de goten heeft plaats gemaakt voor kunststof. Ook zijn de omheiningen van de voortuinen en de schoorstenen hersteld, net als het metselwerk.

O P D R A C H TG E V E R D E V E S T E , O M M E N STA RT BO U W / O P L E V E R I N G S E P T E M B E R 2013 / J U N I 2014

HERBERG DE KRUISWEG DAMWOUDERestauratie, verbouw en uitbreiding > In het voorste gedeelte van dit Rijksmonument zijn de oude plafonds, een zogenaamde tongewelf, weer in zicht gebracht. De binnenzijde van de grote zaal is volledig gerenoveerd met een vergroot podium. Ook de buitenzijde van het monumentale pand is gerestaureerd. Daarnaast is een gedeelte nieuwbouw gerealiseerd.

O P D R A C H TG E V E R G E M E E N T E D A N T U M A D E E L , D A M W O U D E A RC H I T E CT A D E M A A R C H I T E CT E N , D O K K U M STA RT BO U W / O P L E V E R I N G J U N I 2014 / N O V E M B E R 2014

THEATER DE MACHINEFABRIEK GRONINGENRestauratie > Dit gemeentelijk monument, een voormalige elektrische centrale, werd in 1901-1903 gebouwd. Het gebouw behoort tot de oudste in Nederland bewaard gebleven elektrische centrales. Er zijn diverse restauratiewerkzaamheden aan het dak uitgevoerd, zoals het herleggen van dakpannen, het herstellen van de loodbekleding en het deels vervangen van het dakbeschot. Ook is er metsel- en voegwerk hersteld.

O P D R A C H TG E V E R G E M E E N T E G R O N I N G E N , G R O N I N G E N A RC H I T E CT B U R E A U C . D I J K S T R A , M E N A L D U M STA RT BO U W / O P L E V E R I N G J U L I 2014 / A U G U S T U S 2014

84 + 109 WONINGEN DOKKUMBinnen- en buitenonderhoud > Bij 84 woningen is het planmatig binnenonderhoud uitgevoerd. De werkzaamheden bestonden onder andere uit het aanbrengen van isolatie en mechanische ventilatie en vervangen van keukens en sanitair. Bij 109 woningen is het planmatig buitenonderhoud uitgevoerd met werkzaamheden zoals het vervangen van houten kozijnen en goten door kunststof kozijnen en goten.

O P D R A C H TG E V E R T H Ú S W O N E N , D O K K U M STA RT BO U W / O P L E V E R I N G J U N I 2014 / D E C E M B E R 2014

BGDD inzicht 16 17|

begrip voor restauratie.

'Wat dit project zo bijzonder maakt, is dat alle facetten van restaureren aan bod zijn gekomen. Van glas in lood- ramen tot zandstenen kozijnen, zware houtconstructies die via een steiger hoog in de toren zijn gebracht en daarin zijn verwerkt, tot het uitschuifbaar maken van het eeuwenoude podium onder het preekgestoelte', zegt Anthony de Graaf, projectleider Restauratie en Instandhouding van Bouwgroep Dijkstra Draisma.

Ook het houtsnijwerk in het raadgestoelte, wat 350 jaar geleden de plek was waar de burgemeester en wethouders van

de stad zaten, werd opgeknapt en vakkundig hersteld. De raamomlijsting van zandsteen is aangepakt en de ge- roeste ankers zijn vakkundig uitgenomen en in roestvaststaal vernieuwd. Voor deze werkzaamheden zijn een beeld- snijder in combinatie met schrijnwerkers en een natuursteenrestauratiebedrijf ingeschakeld.

Wekelijks was er overleg tussen OVT en BGDD. 'Meestal besteden we het werk ineens aan, nu hebben we het in kavels verdeeld waardoor we meer regie hou-den', zegt Jan Willem Zuidema van OVT Architecten. OVT herbergt net als de

BGDD restauratieliefhebbers met passie voor hun vak. Met veel zorg en aandacht heeft OVT bijvoorbeeld de oude grafzerken onder de kerkvloer gedocumenteerd voor het nageslacht, voordat de vloer weer werd toegedekt.

Bij de Nieuwe Kerk lag een globaal werkplan voor de restau-rateurs klaar. Uiteraard moest er af en toe creatief naar oplos-singen worden gezocht, zoals bij een restauratieproces hoort. Zo werd samen met creatieve timmerman Minze Vries bijvoor-beeld de moderne techniek in het verrijdbare podium verfijnd.

Jan Willem Zuidema: 'Dat is een mooi voorbeeld van hoe wij het liefst werken. Niet hiërarchisch, maar samen. Iedereen is even belangrijk.' Onder de podiumvloer zijn stalen liggers geplaatst, met rollers, om het podium langer te maken. Het podium is een meter verlengd en kan nu twee meter extra uitschuiven.

Samen werken en luisteren naar elkaar is sowieso belangrijk in zo’n project. Ir. Wim Barneveld van OVT Architecten: 'Samen oplossingen bedenken en elkaar versterken, dat is hier goed geslaagd. We hebben het met elkaar gedaan en dat is erg bevredigend.' Tijdens de werkzaamheden bleef de kerk in gebruik. De restaurateurs moesten flexibel omspringen met onder andere kerkdiensten, trouwerijen, muzikale evenementen en begrafenissen. 'Die samenwerking is ons uitstekend bevallen', aldus Ir. Wim Barneveld.

Restaureren is een vak apart. Een vak speciaal. Luisteren naar het gebouw en het op passende wijze

herstellen en verbeteren. Het vergt flexibiliteit in denken en in manier van werken. Met de Nieuwe Kerk

in de historische Groninger binnenstad heeft BGDD dit jaar samen met OVT Architecten een prachtig

object mogen restaureren. Met begrip voor elkaars kwaliteiten en mogelijkheden is het 350 jaar jonge

Rijksmonument, dat de oudste - als Protestants gebouwde - kerk van de stad Groningen is, klaar voor

de toekomst.

RESTAURATIE VAN DE NIEUWE KERK IN GRONINGEN

O P D R A C H TG E V E R P R OT E S TA N T S E G E M E E N T E G R O N I N G E N E N S TA D S B E H E E R G E M E E N T E G R O N I N G E N A RC H I T E CT O V T A R C H I T E CT E N , G R O N I N G E N STA RT BO U W / O P L E V E R I N G M A A RT 2014 / S E P T E M B E R 2014

Ir. Wim Barneveld (links), en Jan Willem Zuidema

van OVT Architecten

‘Wat dit project zo bijzonder maakt, is dat alle facetten van restaureren aan bod zijn gekomen.’

Anthony de Graaf,projectleider Restauratie en Instandhouding van Bouwgroep Dijkstra Draisma

BGDD inzicht 18 19|

recreatie & sportprojecten

zorgprojecten

HET PAND GRONINGENNieuwbouw > Verschillende ruimten voor verschillende activiteiten zijn gerealiseerd voor Stichting Het Pand / DIB, afdeling Korrewegwijk in de Indische Buurt van de Hervormde wijkgemeenten Martinikerk. Voor een besparing op de energiekosten zijn zonnepanelen geplaatst.

O P D R A C H TG E V E R S T I C H T I N G M I S S I O N A I R D I AC O N A A L C E N T RU M , G R O N I N G E N

A RC H I T E CT ARCHITEKTENBURO EDUARD C. GERDS, HARKSTEDE START BOUW / OPLEVERING NOVEMBER 2013 / APRIL 2014

Uitbreiding > Achter het reeds bestaande hotel is een uitbreiding gerealiseerd met 18 nieuwe hotelkamers. Deze nieuwe vleugel is middels een verbindingshal met het bestaande hotel verbonden. De gehele uitbreiding is binnen een tijdsbestek van 13 weken gerealiseerd.

O P D R A C H TG E V E R E X P LO I TAT I E M A AT S C H A P P I J A D U A R D B V, A D U A R D

A RC H I T E CT D O R E N B O S A R C H I T E CT E N B V, GY T S J E R K STA RT BO U W / O P L E V E R I N G A P R I L 2014 / J U L I 2014

HOTEL ADUARD GRONINGEN

HOTEL POSTHUYS VLIELANDVerbouw > Bij de verbouw van het Posthuys op Vlieland is alleen de buitenschil van het hotelgedeelte blijven staan. Hierbij is een staalconstructie aangebracht tussen de bestaande binten. In totaal zijn er 14 nieuwe hotelkamers op de begane grond en de eerste verdieping gemaakt. Op de tweede verdieping is door de opdrachtgever een eigenaarswoning gerealiseerd.

O P D R A C H TG E V E R H AC K E - OT T E N , V L I E L A N D A RC H I T E CT P E N TA A R C H I T E CT E N B V, H A R L I N G E N STA RT BO U W / O P L E V E R I N G M A A RT 2014 / J U L I 2014

WOON- EN ZORGCENTRUM ABBINGAHIEM LEEUWARDENVer- nieuwbouw > De gevel van Abbingahiem is volledig gerenoveerd en gemoderniseerd en heeft een eigentijdse uitstraling gekregen. Daarnaast is de begane grond en alle bovenliggende verdiepingen van het hoofdgebouw gerenoveerd en opnieuw ingedeeld en ingericht. Ook zijn er drie wooneenheden gerealiseerd voor kleinschalige zorg in een gesloten setting. Deze wooneenheden bieden huisvesting aan vierentwintig cliënten.

O P D R A C H TG E V E R Z O R G PA RT N E R S F R I E S L A N D , L E E U WA R D E N A RC H I T E CT T WA A R C H I T E CT E N , B I R D A A R D STA RT BO U W / O P L E V E R I N G D E C E M B E R 2012 / D E C E M B E R 2013

COMPACT ZIEKENHUIS DE SIONSBERG DOKKUMRevitalisatie > In ziekenhuis de Sionsberg Dokkum zijn de bestaande afdelingen B0, B1 en C0 volledig gerevitaliseerd. Ook de centrale hal op de begane grond en de verdieping zijn grondig onderhanden genomen. In drie maanden tijd zijn de genoemde afdelingen volledig gestript en voorzien van geheel nieuwe spreek- en onderzoekskamers.

O P D R A C H TG E V E R Z O R G G R O E P PA S A N A , D O K K U M A RC H I T E CT VA N M A N E N E N Z WA RT, D R AC H T E N STA RT BO U W / O P L E V E R I N G S E P T E M B E R 2013 / J A N U A R I 2014

CENTRUM KINDERHANDEL MENSENHANDEL

LEEUWARDENNieuwbouw > Het markante gebouw heeft drie bouwlagen, een oppervlakte van 3.400 m2 en voorziet onder meer in 32 wooneenheden voor de slachtoffers van kinder- en mensenhandel. Bijzonder is dat het gebouw geheel energie- en bijna waterneutraal is. Bouwgroep Dijkstra Draisma heeft geïnvesteerd in de warmtekracht-koppeling die draait op biogas, gewonnen uit de nabijgelegen rioolwaterzuivering. Deze verwarmt het gebouw en wekt energie op.

O P D R A C H TG E V E R F I E R F RY S L Â N , L E E U WA R D E N A RC H I T E CT K AW A R C H I T E CT E N & A D V I S E U R S , G R O N I N G E N STA RT BO U W / O P L E V E R I N G N O V E M B E R 2013 / J U L I 2014

BGDD inzicht 20 21|

AUGUSTUS 2014 – DECEMBER 2014 → Overkapping Kamp Westerbork HooghalenIn kamp Westerbork werken we aan de bouw van een glazen overkapping over de voormalige woning van de kampcomman-dant. De woning, een rijksmonument met (inter)nationaal cultuur- en architectuurhistorisch belang, wordt overkapt om te voorkomen dat de bouwkundige staat nog verder achteruit gaat. De glazen overkapping wordt vijfentwintig meter breed, veertig meter lang en twaalf meter hoog.

SEPTEMBER 2014 – DECEMBER 2015 → Ver- en nieuwbouw Fryske Akademy LeeuwardenHet monumentale gebouw van de Fryske Akademy, inclusief het uit 1713 daterende Coulonhûs worden gerestaureerd. Er wordt een nieuwe hoofdingang gerealiseerd op de hoek van de Groeneweg en het congres- en studiecentrum It Aljemint zal verbouwd worden tot kantoorruimte.

OKTOBER 2014 – JUNI 2015 → Design & Build Elfstedenhal Leeuwarden In opdracht van de gemeente Leeuwarden ontwerpt en bouwt de bouwcombinatie ‘Elfstedenhal’ de nieuwe duurzame ijshal in Leeuwarden. Het plan betreft de bouw van een 400 meter ijsbaan, een separate ijshockeyhal en diverse aanvullende voorzieningen inclusief 25 jaar onderhoud en energielevering. De Elfstedenhal is een social return project. Op deze bouwplaats bieden we personen met een afstand tot de arbeidsmarkt de kans om werkervaring op te doen.

FEBRUARI 2015 – JULI 2015 → Design & Build 27 woningen DrachtenIn de wijk NoordOost vindt, in opdracht van Accolade, een grootschalige wijkvernieuwing plaats. Aan de Leeuwerikstraat worden dertien compacte woningen met twee slaapkamers gebouwd. Daarnaast komen er veertien woningen met drie slaapkamers, vier hiervan hebben een bergzolder.

Marcel Blaauwwiekel, RENN4

‘Onze leerlingen vormen een specifieke doelgroep, die het beste gedijen in een omgeving met rust en regelmaat. Dan is het best wel bijzonder als je zoiets wilt combine-ren met de renovatie van je school. Het vraagt veel qua planning. Team-leiders op de schoollocatie moeten veel overleggen en de aannemer moet zich ook flexibel op kunnen en willen stellen. Je kunt niet alle werkzaamheden na schooltijd doen. Desondanks vind ik dat er heel wat werk is verzet in een kort tijds- bestek. Er is goed overleg geweest over welk werk wel overlast biedt en welk werk niet. Daar was sowieso wekelijks overleg over, met de uitvoerder zelfs dagelijks. BGDD dacht mee en kwam ook met oplos-singen en verbetervoorstellen. Dat vonden wij erg prettig samen-werken.’

Anne Haisma, Bouwgroep Dijkstra Draisma

'Overlast is nooit helemaal te voorkomen, maar we hebben wel geprobeerd zo goed mogelijk de rust te bewaren. Wij vonden het ook een prettige samenwerking. We kregen gelukkig alle medewerking van de conciërge. Ik doe veel renovatieprojecten, van klein tot groot, en dan is flexibel zijn altijd van belang. Zowel van de opdrachtgever als van ons, omdat je nooit exact weet wat je tegen gaat komen. Het is altijd de uitdaging overal goed mee om te gaan en dat is hier heel goed gelukt.'

BGDD > TWEETSBerichten uit de dagelijkse praktijk van Draisma Draisma.

Op onze Twitterpagina delen wij alles wat ons bezighoudt

met wie het maar lezen wil. Over onszelf, de bouwsector

in het algemeen, projecten en maatschappelijke thema’s.

Volgt u ons al? www.twitter.com/DijkstraDraisma

BGDD updatebegrip voor elkaar.

Een school renoveren terwijl de kinderen er nog

gewoon les krijgen is op zich al een hele kunst, laat

staan bij een school voor kinderen die gebaat zijn bij

rust en regelmaat vanwege hun gedragsproblematiek.

Goed samenwerken en begrip voor elkaar hebben is

dan zeker een absolute must.

De Bladergroenschool in de stad Groningen heeft twee-honderd kinderen, van vier tot twaalf jaar, die in kleine groepen van 12 tot 14 leerlingen les krijgen. Het gebouw heeft een flinke upgrading gekregen. Het enkelglas werd vervangen door dubbel glas, de gevels zijn vernieuwd, de kozijnen ook, er is meer ventilatie in het gebouw aangebracht en de vloer is geïsoleerd.

BGDD inzicht 22 23|

Bouwgroep Dijkstra Draisma is een van de grootste bouwbedrijven van Noord-Nederland. Vanuit Bolsward en Dokkum werken onze betrokken medewerkers aan de realisatie van de meest uiteenlopende bouwprojecten. De opgeleverde gebouwen bewijzen dat wij ons vak verstaan – en de tevreden opdrachtgevers en eindgebruikers bevestigen dat. Begrip in de bouw; Dijkstra Draisma heeft het, is het en toont het. B G D D . N L

BOLSWARD De Marne 120, 8701 MC Bolsward T (0515) 33 40 00 / DOKKUM Bocksmeulen 23, 9101 RA Dokkum T (0519) 22 99 99

Bouwgroep Dijkstra Draisma is een van de grootste bouwbedrijven van Noord-Nederland. Vanuit Bolsward en Dokkum werken onze betrokken

“Blijven vernieuwen”

Met ‘stenen stapelen’ zijn we begonnen. Dat was wat een bouw-bedrijf deed, in 1904. Maar in de 110 jaar van ons bestaan hebben we ons continu ontwikkeld en zijn we uitgegroeid tot een bouwgroep met een missie: het ontzorgen van onze opdracht-gevers. Behalve aannemer van bouwprocessen, zijn we nu ook en vooral aanbieder van wooncomfort. Zo gaan ontzorgen en innoveren bij Bouwgroep Dijkstra Draisma hand in hand.