De Molenvriend 48

Uitgave van de verenigingMolenvrienden Land van Cuijk

Nr. 48

VERENIGING MOLENVRIENDEN LAND VAN CUIJKwww.molens.net/landvancuijk

BESTUUR

VOORZITTER Mari Goossens D. Boutsstraat 25Tel. 0485-573815 5831 VN BOXMEER

SECRETARIS Don Werts De Aalsvoorten 20Tel. 0485-322460 5443 CG HAPSFax 0842-110623 E-mail:

[email protected] Perry Hendriks De Vang 20

Tel. 0485-322872 5437 BP BEERSBESTUURSLEDEN Walter Cornelissen Park 8

Tel. 0485-478818 5446 PH WANROIJStefan Willems Lupine 3Tel. 0485-318028 5432 BT CUIJK

COMMISSIES

ARCHIEFCOMMISSIE Tel. 0485-313647 Isabellalaan 305431 GW CUIJK

LEDENADMINISTRATIE Tel. 0485-322460 De Aalsvoorten 20Fax 0842-110623 5443 CG HAPSGIRONUMMER: 4008385 onder vermelding adres penningmeester

MOLENARCHIEF Tel. 0485-313647 Isabellalaan 30LAND VAN CUIJK 5431 GW CUIJK

Eenieder kan na afspraak het archief raadplegen

BIOTOOPWACHT Tel. 0485-313298 Moleneind 4LAND VAN CUIJK 5431 HW CUIJK

DE MOLENVRIEND 48

ColofonJaargang 18, nummer 3, oktober 2002Lijfblad van de vereniging Molenvrienden Land van Cuijk, opgericht in 1984.De Molenvriend wordt gratis toegezonden aan de leden van de vereniging. De contributie hiervoor is • 10,--.Aanmelding kan geschieden door het bewuste bedrag te storten op de girorekening van de vereniging. DeMolenvriend is een advertentiemedium. Prijs losse nummers • 0,70.

REDACTIE Harry Daverveld Frits HartemanPeter Simons Marko SturmBen Verheijen

REDACTIEADRES Bilderbeekstraat 23 5831 CW BOXMEERof e-mail: [email protected]

VERDER WERKTE(N) MEE John Houben, Harrie Kaanen, Don Werts enStefan Willems

ILLUSTRATIES Jan van Haren, Frits Harteman, Harrie Kaanen,Karel Siebers, Marko Sturm, Sytske Verkerk enDon Werts

VOORPAGINA De “Bovenste Plasmolen” te Plasmolen, ziehet artikel in dit nummer (foto F. Harteman)

De Molenvriend 48, oktober 2002 pagina 3

pagina 2 Colofonpagina 3 In dit nummer

Van de redactiepagina 4 Mededelingen van het bestuurpagina 5 In memoriampagina 6 In memoriampagina 7 Een molen in Noord-Limburg

een kennismaking met de Bovenste Plasmolendoor: Frits Harteman

pagina 11 Opening Brabants Molenweekenddoor: Don Werts

pagina 12 De “Moulin de Buglais”verslag van een molenbezoek tijdens de vakantie

door: Marko Sturmpagina 15 Jaarverslag 2001 van de vereniging Molenvrienden Land van Cuijk

door: de secretaris en de redactiepagina 17 Watergebruik van de Molenbeek

waarom watermolens net zoals windmolens soms niet kunnen draaien...door: Harrie Kaanen

pagina 18 Oeffeltse molenaars leveren succesvolle examenkandidatendoor: Stefan Willems

pagina 19 Aan de lichteen molenaar stelt zich voor

door: John Houbenpagina 20 Molens in de regio

alle nieuws over de molens in de regiodoor: Frits Harteman en Ben Verheijen

pagina 24 Molenbezoek in de regiopagina 25 Der Bauer und der Windmüller

In dit nummer

Van de redactieDe redactie is verheugd U na twee goed gevulde num-mers van de huidige jaargang van De Molenvriend,reeds in oktober het derde nummer te kunnen pre-senteren. We hopen dit streven van minstens drievolledige nummers per jaar vol te kunnen houden.

Zonder de kopij die ons toegezonden werd door le-den en andere mensen die bij het molengebeuren inhet Land van Cuijk betrokken zijn, zou dit nooit geluktzijn. De redactie moedigt iedereen dan ook vooralaan hiermee door te gaan!

Ondanks het feit dat de we de afgelopen zomer meteen extreem lange periode van windstilte te makenhadden, valt er toch genoeg op molengebied te mel-den, zoals U kunt zien aan de inhoud van dit nummer.

De redactie hoopt dat er in dit nummer weer voorieder wat wils staat en wenst U veel leesplezier toe.

de redactie

De Molenvriend 48, oktober 2002pagina 4

Mededelingenvan het bestuur

Bij overname van artikelen en/of foto's, auteur eneventuele bron(nen) vermelden. Tevens hiervanmelding maken bij de uitgeefster of redactie vandit blad.

De redactie stelt zich niet aansprakelijk vooreventueel gemaakte fouten of anderszins ontstaneongemakken.

Samenwerking met de kop van Noord-Limburg

Al geruime tijd is er binnen de vereniging Molenvrien-den Land van Cuijk gesproken om het werkgebieduit te breiden. Dit door de kop van Noord-Limburgtoe te voegen aan het werkgebied van de vereniging.Medegedeeld kan worden dat de kogel door de “mo-len” is. De kop van Noord-Limburg, bestaande uit degemeenten Mook en Middelaar, Gennep en Bergen,worden toegevoegd aan het werkgebied. Wel moetals kanttekening gemeld worden dat voorlopig denaam “Molenvrienden Land van Cuijk” behoudenblijft. In ons logo zal wel vermeld worden Land vanCuijk en Noord-Limburg.

Naar aanleiding van bovengenoemd feit is er een pr-werkgroep opgericht die de website, foldermateriaalen de verenigingsstand gaan aanpassen, zodat de mo-lens uit Noord-Limburg hierin opgenomen zullen wor-den. Tevens zal er begin november een bijeenkomstzijn waar de molenaars uit het Land van Cuijk enNoord-Limburg uitgenodigd worden om bijgepraatworden over o.a. bovengenoemde verandering.

Wervingsactie

Binnen het bestuur wordt ook gewerkt aan een draai-boek om in het voorjaar weer te starten met een actieom molenaars te werven in het Land van Cuijk enNoord-Limburg. Hierover volgt op een later tijdstipmeer informatie.

Terugblik op de afgelopen periode

Terugkijkend op de afgelopen maanden kunnen weopmerken dat de opening van het Brabants Molen-

weekend op de Mariamolen in Haps een groot succesgenoemd kan worden. Gekoppeld aan de opening istevens het feit herdacht dat 200 jaar geleden de Ma-riamolen werd gebouwd. Nadat een aantal gastspre-kers, waaronder de Burgemeester van Cuijk, dhr.Schoots, een woord richting de vele aanwezige be-langstellenden hadden gericht, lichtte de burgemeesterde vang. Hiermee werd het Brabants Molenweekendofficieel geopend.De twee daarop volgende dagen werden de openge-stelde molens druk bezocht.

Op 18 juni j.l. slaagden Walter Cornelissen en StefanWillems op standerdmolen Zeldenrust in het Bra-bantse Geffen voor hun molenaarsexamen. Beide mo-lenaars hebben ondertussen de ”draai” gevonden ophun molen in respectievelijk. Wanroij en Cuijk.

namens het bestuur: Stefan Willems

Agenda12 oktoberBrabants-Vlaamse contactdag te Deurne

5 novemberMolenaarsbijeenkomst Café de Batavier,Lepelstraat 3, WanroijAanvang 20.00 uur


In memoriam

Molens draaien niet van de wind die voorbij is.

Een herinnering aan

Anny Meulensteen-Groothusen

Zij werd geboren op 17 februari 1925 te Beugen en overleed thuis op 11 september 2002.Sinds 26 november 1957 was zij gehuwd met Nol Meulensteen.Na de uitvaartdienst hebben we haar begraven op het R.K. kerkhof te Beugen.

Op 11 september jongstleden is van ons heengegaan Anny Meulensteen-Groothusen. Zij was dochter van molenaarGroothusen van de vroegere standerdmolen bij de spoorlijn in Beugen. Op verzoek van haar echtgenoot Nol Meu-lensteen, lid van de vereniging Molenvrienden Land van Cuijk en trouw bezoeker van molen “Martinus” te Beugen,staat hier de tekst van het bidprentje afgedrukt.

de redactie

Een hart van goudDat klopte voor ons en velenEn plotseling is het stil...

Anny is niet meerVertel het aan haar familieVertel het aan de burenVertel het aan alle mensen

Anny is niet meerEen hart van goudLief, gastvrij voor iedereenAltijd samen delen

Vertel het aan alle bloemenVertel het aan alle vogelsVertel het aan alle dieren in het veld

Anny is niet meerEen hart dat immer klopte voor ons en velenAltijd bezorgd en altijd wist te sturenStond voor normen en waardenOveral behulpzaam en nergens vooraanIn stilte wist te relativeren

Vertel het aan de wolken en de regenVertel het aan alle windenVertel het aan alle molens

Anny is niet meerEen hart van goudDat immer klopte voor ons en velen

Vertel het aan de blauwe hemelVertel het aan de zonVertel het aan de maan en de sterren

Een hart van goudDat immer klopte voor ons en velenKinderen en kleinkinderen waren jouw grote trots

Vertel het aan Frank en ErikVertel het aan Esty en DaniqueVertel het vooral aan Max en Noor

Een hart van goudDat immer klopte voor ons en velen

Anny is niet meerAnny Groothusen is niet meerAnny Meulensteen-Groothusen is gestorven

Wij allen; pap, kinderen en kleinkinderenZullen je tot in lengte van dagen gedenkenEn je onvoorstelbaar missen

En plotseling is het stil...

Voor uw medeleven en belangstelling bij hetafscheid van mijn lieve vrouw, ons mam en onzetrotse oma, zeggen wij u hartelijk dank.

PapKinderen en kleinkinderen


In memoriamOp 14 oktober jongstleden is Herman van den Besse-laar overleden. Herman van den Besselaar was de laat-ste eigenaar en molenaar van molen “De Hoop” teBeers en heeft eveneens enkele jaren op de Mariamo-len te Haps gedraaid. Kortgeleden had de huidige mo-lenaar van de Maria, Don Werts, nog afgesproken omsamen met Herman van den Besselaar te gaan malen,zodra de molen weer maalvaardig zou zijn. Zo verheeft het helaas niet kunnen komen.

Na een plechtige uitvaartdienst op vrijdag 18 oktoberin de parochiekerk van de H. Lambertus te Beers, is

Herman van den Besselaar begraven op het R.K. paro-chiekerkhof aldaar.

Diverse molenaars hebben bij gelegenheid van hetoverlijden van één van de laatste beroepsmolenaarsvan het Land van Cuijk hun molen in de rouw gezet,onder andere de molen van Haps bracht op deze wijzeeen laatste eerbetoon. Hieronder staat een deel vande overlijdensadvertentie opgenomen.

de redactie

Een man die de wereld heeft omarmdmet een intensheid, blijmoedigheid en ernstdie een ieder wist te vangenmet zijn humor en warme lachheeft afscheid van ons genomen

Intens verdrietig, maar dankbaar terugdenkend aan alle fijne jaren samen geven wij u kennis dat, geheelonverwacht is overleden, mijn allerliefste man, ons pap en onze lieve opa

Herman van den Besselaarechtgenoot van

Angelie Martens

Haps, 25 december 1928 † Linden, 14 oktober 2002

Beers: Angelie van den Besselaar-MartensHaps: Conny en Kees

Herma, Anna, BertusHaps: Marieke en Bart

Wouter, MichelBeers: Jacko en Nancy

Lynn, Malou, NinaBeers: Hans en Yvonne

Gijs


Inleiding

In de laatste drie nummers van de Molenvriend ver-schenen artikelen over de draaivaardige windmolensin de kop van Noord-Limburg. Afgezien van de inrestauratie zijnde windmolen Rust na Arbeid te Ven-Zelderheide, staat er echter, zoals bij de molenliefheb-bers bekend mag zijn, ook nog een watermolen in ditgebied, welke enkele jaren geleden geheel gerestau-reerd is. Hoewel er reeds veel over deze molen gepu-bliceerd is, zijn wij van mening dat het verhaal overde molens in de “kop” van Noord-Limburg niet com-pleet is als deze unieke watermolen in deze rubriekniet zou worden meegenomen. Uniek ja, want waarvind je in ons land een molen waarvan een koppelstenen kan worden aangedreven door een rad dat zo-wel een bovenslag- als middenslagwerking heeft enals het nodig mocht zijn ook door middel van eenmotor aangedreven kan worden. Het betreft hier zoalsboven aangegeven De Bovenste Plasmolen in debuurtschap Plasmolen van de gemeente Mook en Mid-delaar.Deze molen is gelegen aan de St.-Maartensweg 1 aande voet van de St.-Maartenberg van het landgoed St.-Jansberg.

Het vorig jaar afgebrande hotel De Plasmolen aan deoverkant van de weg was oorspronkelijk ook een wa-termolen. Deze molen lag lager vandaar dat “onze”watermolen “de bovenste” wordt genoemd. Ook “deonderste” watermolen heeft een hele geschiedenis ach-ter de rug. Mogelijk dat wij t.z.t. daarop terug komen.

Geschiedenis

Volgens het informatiebord aan de molen moet de oor-sprong van de molen in de 14e eeuw liggen. Of hier-voor bewijzen zijn in de vorm van vermeldingen ofanderszins, is ons niet bekend. De muurankers aan deoostzijde van de molen geven weliswaar het jaartal1725 weer, doch in dit jaar is de molen – die toendienst deed als papiermolen – verbouwd. De molen

heeft in de loop van zijn bestaan vele eigenaren uitverschillende geslachten gekend. In dit artikel zullenwij van het laatste geslacht t.w. de familie Verschueruitgaan. In 1862 ging de molen over in eigendom vanBaron Frans Johan Anne van Verschuer waarna in1886 zijn zoon Baron Adriaan Daniël van Verschuerhet beheer overnam. Na diens overlijden in 1924kwam de molen met het landgoed in het bezit van eengroot aantal erfgenamen die het landgoed met uitzon-dering van o.a. de molen verkochten. Uiteindelijkwerd in 1980 zijn dochter Emma Elisabeth Mathildevan der Biezen - barones van Verschuer de enige eige-naresse. Zij bracht de molen in 1995 onder in de Stich-ting “De Bovenste Plasmolen 1725”. Deze stichtingheeft zich ingezet voor de restauratie van de molendie sinds zijn stillegging in 1944 (oorlogsschade) inzeer ernstig verval was geraakt. Verder is een van haardoelstellingen “de molen maalvaardig te houden enhet oorspronkelijke natuurlijke karakter van de molenen de molenomgeving te bewaren” zoals die in debrochure Restauratie van de Bovenste Plasmolen wor-den weergegeven. Gezien de ligging van de molen is

Een molen inNoord-Limburg

De Bovenste Plasmolen

De gemetselde afvoer in “Het groene water” laatwater in de Molenbeek stromen. Vervolgens kan

met dit water het waterrad als bovenslagradgebruikt worden.


dit met name waar sprake is van de molenomgeving,zonder de andere doelstellingen tekort te doen, eendoelstelling waarmee iedereen het eens zal zijn.

Restauraties / Verbouwingen

Het is bekend dat molens in de loop van hun bestaandiverse reparaties c.q. restauraties ondergaan. Met de-ze molen is het niet anders. Belangrijk te weten is datze bijv. in 1725 is vernieuwd – zie de muurankers –en dat ze in 1846 van papiermolen is omgebouwd totkorenmolen. Uiteraard heeft deze molen als papiermo-len ook een hele geschiedenis achter de rug maar hetgaat in het bestek van dit artikel te ver om hier uitvoe-rig bij stil te staan. Bovendien hebben anderen dit algrondig gedaan zodat wij u hiervoor gaarne willenverwijzen naar het artikel hierover in “Rond de Grens-steen” (zie Bronnen). Wij zullen ons beperken tot derestauratie die in de periode 1998-1999 is uitgevoerddoor Beijk Molenbouw B.V.

Waterrad

Oorspronkelijk had de molen een houten bovenslagradvan 2,31 meter en een breedte van 63 cm hetgeenlater vergroot wordt. De diameter bedraagt dan 3,66en de breedte 0,92 meter. Weer later werd dit rad ver-vangen door een groter. Uiteindelijk kreeg het eengroter houten rad met een diameter van 7,14 meter eneen breedte van 0,64 meter. Dit rad moest weer plaatsmaken voor een ijzeren rad dat bij de onlangs uitge-voerde restauratie geheel vervangen is. Resten vandit oude rad liggen als curiositeit bij de molen. Hetnieuwe rad is vervaardigd door de BAM NBM RailB.V. en heeft 80 schoepen, een middellijn van 7,14meter en een breedte van 72 cm. De schoepen zijn

niet aan het rad gelast maar d.m.v. klinknagels aan deringen bevestigd. Voor de overige bevestigingen zoalsde spaken aan de as zijn bouten gebruikt opdat hetrad identiek is aan het oude waterrad.

Wateraanvoer

Zoals gezegd is de molen uitgerust met een waterraddat zowel als bovenslag- of als middenslagrad dienstkan doen. Hiertoe zijn twee wateraanvoeren aanwezig.Voor gebruik als bovenslag wordt water benut dat af-komstig is uit een vijver met een kunstmatige dam,gelegen op de helling van de St.-Maartensberg, ookwel genoemd het Groene Water. Het water wordt van-daar via een vierkante verstelbare overloop, in de Mo-lenbeek geleid, waarna het via deze beek in de molen-kolk komt. Vervolgens stroomt het via de maalsluisin een ijzeren goot op een stellage naar de molen.Aan het einde van deze goot bevindt zich ter hoogtevan het rad een opening waardoor het water op hetrad terechtkomt, echter niet recht boven het rad docheven er voor zodat het rad in dezelfde richting draaitals bij gebruik als middenslagrad. De aanwezige mole-naars gebruiken de term “nekslag” in plaats van “bo-venslag”. Voorts bevindt zich in de goot voor het radeen afsluitbare afvoerpijp die dienst doet als “lossluis”bij een teveel aan water, zodat dit niet over het radhoeft weg te vloeien. Bij toepassing van het rad alsmiddenslag wordt het rad via een maalsluis gevoeddoor het water uit de bij de molen gelegen molenvijverdie op zijn beurt gevoed wordt door een beekje waar-van het water weer afkomstig is van de Helbeek. Omtot een verbeterde aanvoer van het water te komen isbij de laatste restauratie de waterhuishouding gedeel-telijk verlegd. Tussen het rad en de molenvijver be-vindt zich een maalsluisje. Na dit sluisje wordt het

De maalsluisjes voor het bovenslagrad (boven) en het middenslag-rad (rechts). Op de foto’s is tevens te zien dat de molen in eenschitterende groene omgeving staat.


water onder de grond door d.m.v. een buis naar eengoot geleid vanwaar het in de schoepen van het radvloeit. Deze goot kan gedeeltelijk worden opgehaaldwaarbij het water dan over de ark onder het rad kanwegstromen. Je zou kunnen zeggen dat deze goot dandienst doet als lossluis. De twee molenvijvers, bekenen molenkolk zijn eigendom van de Vereniging Na-tuurmonumenten die ook hun restauratie inclusief deomlegging van de beek heeft uitgevoerd.

Molenaars

Tijdens de periode dat de molen dienst deed als pro-ductiemolen werd hij door de eigenaar(s) verpacht.In het papiertijdperk was dit uiteraard aan papierma-kers. Toen de molen werd omgebouwd tot meelmolenkwam de familie Van Uum, die al werkzaam was opde “onderste” molen, in beeld met name Gerhard vanUum en later diens weduwe. Gerhard werd opgevolgddoor J. van Uum. Diens taak werd weer overgenomendoor Karel van Uum. De laatste beroepsmolenaar wasAlphons Verouden - een kleinzoon van Karel vanUum. Alphons stond in de streek bekend als een uit-stekend molenaar die bovendien tijdens de oorlogsja-ren de mensen uit de omgeving hielp door stiekemwat van hun graan te malen. Hij is helaas door oorlogs-geweld in 1944 om het leven gekomen. Heden wordtde molen bemalen door ons lid en vrijwillig molenaarKarel Siebers uit Middelaar.

De molen

Een bezoek aan de molen is alleszins de moeite waardal was het alleen maar om zijn ligging in het prachtigemolendal van het landgoed Sint- Jansberg. Maar onzeinteresse ging uiteraard in de eerste plaats uit naarzijn functie als molen. Derhalve togen wij op eenmooie zaterdagmorgen in juli op weg naar de Plasmo-len. Daar aangekomen werden wij gastvrij ontvangendoor de aanwezige molenaars en de heer en mevrouwVan der Biezen - van Verschuer.De molen bestaat uit drie “verdiepingen” t.w. dezolder, de steenzolder en de kelder.

De zolder is bereikbaar via een vaste trap en wordt,afgezien van wat opslag van kleinigheden, nietgebruikt. Opvallend zijn hier de poppen onder de dak-pannen. Aan de noordzijde bevindt zich hier een luiken aan de zuidzijde een raam. Deze zolder moet ooithebben dienstgedaan als droogzolder voor het papieren later voor opslag van graan c.q. meel.

Van buiten komt men de steenzolder binnen via eenstenen trapje. Er liggen twee koppels stenen, waarvanhet linkse uit kunststenen bestaat en het rechtse uitblauwe stenen. Beide koppels hebben een onderaan-drijving. De steenkuipen zijn geheel nieuw en de ste-nen zijn gerestaureerd waarbij hun diameter zodanigkleiner is geworden dat we nu van 14’er stenen kunnenspreken. Er bevinden zich twee luiwerken op dezezolder. Een luiwerk dient om het meel vanuit de kelderomhoog te luien en met het andere luiwerk kan mende zak graan op de steenkuip plaatsen. De koppenvan de zolderbalken zijn behandeld met epoxytarzodat hun authenticiteit bewaard is gebleven welkebehandeling overigens ook bij de overige balken inde molen is toegepast. In een ver verleden moet er inde oostzijde van de muur, dus aan de kant van hetwaterrad, een raam of deur of iets dergelijks gezetenhebben. Men heeft die opening bij een vorige restau-ratie c.q. verbouwing dichtgemetseld waarbij ondermeer gebruik is gemaakt van “Romeinse dakpannen”.Om deze zichtbaar te laten blijven heeft men tijdensde laatste restauratie deze plaatsen niet aangesmeerd.Via een vaste trap komt men in de kelder.

In de kelder zien we de twee meelpijpen met aftappun-ten. Voorts is hier het ijzeren gangwerk aanwezigwaarvan de raderen om en om zijn uitgevoerd methouten kammen. Het spoorwiel wordt niet rechtstreeksdoor het waterwiel aangedreven. Er bevindt zich tus-sen deze beide raderen n.l. nog een rad dat de over-

Bij de restauratie van de molen werd onder anderede motor uit de molen genomen om hem geheel te

kunnen reviseren.


brenging naar het spoorwiel tot stand brengt. De over-brengverhouding is 1 : 17,2. De beide rondsels kunnendoor verticale verschuiving op hun as in- of uit hetwerk worden gesteld. Het geheel heeft een grondigerestauratie ondergaan.Komen we tenslotte bij de motor terecht. Deze kanals hulpkracht het rechtse koppel of beide koppelsdoor middel van een drijfriem gekoppeld aan een asmet conische overbrenging tegelijk aandrijven. Dezeéén-cilinder motor van het fabrikaat Ernst KookGmbH uit Keulen, bouwjaar 1901 werd omstreekshet jaar 1910 geplaatst en is van oorsprong een gasmo-tor welke later is omgebouwd tot benzinemotor of-schoon hij ook op petroleum kan lopen. Bij het startenvan de motor wordt voor het aanlopen de hulp vanhet waterrad ingeroepen. Overigens, de motor kan ookaangezwengeld worden, maar waarom moeilijk doenals het makkelijk ook gaat. Ook deze motor is geheelgereviseerd. Tijdens de vele jaren stilstand hebbensouvenirjagers er zo nu en dan een “kleinigheid” vanmeegenomen zodat er bij de laatste revisie het een enander opnieuw moest worden aangebracht. Tijdensons verblijf op de molen werd de motor door demachinist Theo van de Berg uit de Plasmolen in wer-king gesteld. Het was een genot om de motor metzijn afwisselend “Pff”-geluid te horen lopen. Jammerdat dergelijke motoren die in het verleden toch opveel molens als hulpkracht in bedrijf waren, op veelplaatsen zo niet meeste plaatsen zijn verdwenen.

Het molengebouw is geheel opnieuw gevoegd en ge-schilderd, waardoor het een mooi aanzicht heeft ge-kregen. Voorts heeft het aan de noordzijde ter hoogtevan de kelder een raam teruggekregen opdat er in dekelder voldoende licht aanwezig is om overdag zonderkunstlicht te kunnen werken. Het pannendak is ver-nieuwd en is gedicht, zoals we reeds schreven, metpoppen. Ook de deuren en ramen zijn geheel of ge-deeltelijk vernieuwd. De watergoot voor de bovenslagen de kanjel waarop deze goot rust zijn eveneensnieuw. Het geheel kan dus bij goed onderhoud weerlange tijd dienst doen tot vreugde van de stichting alseigenaar, de molenaars en… de bezoekers. Een blijd-schap en voldoening die er zeker ook geweest zal zijntoen de molen op 6 mei 2000 na ruim 50 jaar stilstanden verval werd geopend door mevrouw Elly Giesbers-Verouden, dochter van de laatste molenaar AlphonsVerouden.

Ten slotte nog dit; in de maanden mei tot en met ok-tober is de molen elke tweede zaterdag van de maandgeopend van 11.00 tot 16.00 uur. Van een bezoek aandeze molen zult u geen spijt krijgen en mocht u opeen andere tijd komen en de molen blijkt gesloten tezijn (en die kans is groot) dan is er altijd nog deomgeving waarvan u kan genieten.

Tekst: Frits HartemanFoto’s: Frits Harteman en Karel Siebers

Bronnen

“De Molens van Limburg”P.W.E.A. van Bussel,Eindhoven (1991)

“Dank zij water en wind”A. Lamberts, J. PeetersVenlo (mei 1982)

“Rond de Grenssteen”Huub SpruijtUitg. Heemkundekring De GrenssteenNummer 38 (zomer 1996)

“Restauratie van de Bovenste Plasmolen”Stichting Bovenste Plasmolen 1725Brochure

Hulpkrachtbronnen zoals deze motor van ErnstKook uit Keulen komt men vandaag de dag niet zo

vaak meer in molens tegen.


De eerste dag van de zomer in 2002 begon op zeergepaste wijze met veel zon en een lekkere tempera-tuur. Wind is dan meestal ver te zoeken, zoals ookop die vrijdag 21 juni. Een opening houden van eenmolenweekend waarbij de wieken moeten gaandraaien na het lichten van de vang is dan ook eenonmogelijke zaak.

Niettemin werden die vrijdag de voorbereidingen ge-troffen om burgemeester Schoots van de gemeenteCuijk rond 19:15 uur de vang van de Mariamolen telaten lichten teneinde het derde Brabants Molenweek-end van start toe doen laten gaan! Uiteraard is er opdat moment al ontzettend veel voorwerk gedaan.Reeds maanden van tevoren werd besloten de molente Haps aan te wijzen als openingsmolen vanwegehet 200-jarig jubileum dit jaar! Het college van B&Wwerd door de Molenstichting Noord-Brabant ge-vraagd voor toestemming en de openingshandeling.Een werkgroep onder de bezielende leiding van BartHoofs droeg zorg voor een uitgebreide campagne ten-einde het weekend onder de aandacht te brengen vanhet publiek én de opening onder de aandacht te bren-gen van de collega-molenaars in Brabant.

In het Land van Cuijk initieerde molenaar Don Wertseen werkgroep verder bestaande uit John Houben,Theo van Bergen, Frits Harteman en Mari Goossensom de praktische zaken rondom de molen te regelen.Een mobiel toilet moest er komen, dranghekken enbewegwijzering i.v.m. parkeerproblemen.

Een paar weken van tevoren werd met hulp van di-verse molenaars uit de buurt de molen opgeruimd enschoongemaakt. Geen overbodige luxe overigens!

Altijd sneller dan verwacht, breekt de vrijdag 21 junidan aan! Met Mari werd de feestverlichting opge-

Opening BrabantsMolenweekend

Ruim 100 Brabantse molenaars komentezamen op jarige Mariamolen

Door de vang van de Mariamolen te lichten opentde burgemeester van Cuijk het Brabants

Molenweekend


Alhoewel dit blad vooral de bedoeling heeft de lezerste informeren over de geschiedenis en actualiteitenvan de molens in onze regio, verschijnen toch metenige regelmatig artikelen over molens die onze leden“in den vreemde” bezoeken. Ik wil mij hierbij aan-sluiten door iets te vertellen over de Bretonse wind-molen “Moulin de Buglais” die ik te Lancieux (Côtesd’Armor, in de buurt van Saint-Malo) bezocht tijdensmijn zomervakantie in Frankrijk.

De “Moulin de Buglais” is een typische Bretonse to-renmolen met dwarsgetuigd gevlucht, dit type is inde streek die ik bezocht net zo algemeen als hier deronde stenen bergmolen. De molen is eigendom vande gemeente, die hem volledig heeft laten restaureren.Voor zover ik kon zien, zou hij ook moeten kunnendraaien. In de zomer is de molen opengesteld voorbezoekers, de gemeente heeft echter geen molenaaraangesteld maar een gids, die helaas niet alles van demolen wist. In dit artikel zal ik proberen alles te ver-tellen waar ik samen met haar achter kon komen.

Oorspronkelijk behoorde deze molen bij een klooster,maar na de Franse revolutie werd de molen door destaat verkocht aan een particuliere eigenaar, die daarvoor die tijd een heel bedrag voor moest betalen. De

De “Moulin de Buglais”

De “Moulin de Buglais” te Lancieux. De molenstaat altijd opgezeild om toeristen te trekken, maar

draaide niet. Met opbollende zeilen zou dat ookniet de juiste kant op gaan...

hangen. John, Theo en Frits waren er voor de hulpmet dranghekken, de vlaggen en versieringen, terwijlhun eega’s druk in de weer waren met heerlijke hapjesvoor de avond. Besloten werd de gereserveerde party-tenten onder bij de molen niet op te zetten, vanwegehet mooie, windstille (!) weer.

Net op tijd kwamen de werkzaamheden tot een einde,toen vanaf 18:30 de eerste molenaars uit de provinciein grote getale binnenstroomde (uiteindelijk zo’n100). Ook de naaste buren en andere genodigdenwaren van de partij. En als een godsgeschenk stak erondertussen een briesje op!

Rond 19 uur arriveerde de burgemeester, die na eentoespraak van hem en voorzitter Johan Vos van deMolenstichting Noord-Brabant de vang mocht lich-ten. Dat ging overigens niet helemaal vlekkeloos, daarde vang niet in de haak wou zakken, omdat deze bleefsteken (iets wat echt nog nooit gebeurd is op dezemolen en ook nooit meer zal gebeuren…).

Al met al werd het aldus een zeer gezellig en druksamenzijn van mensen. Maar liefst twee radioverslag-gevers liepen er rond. En alles werd vastgelegd opgevoelige plaat door het molenaarsechtpaar Verkerk-Verheijen.

Na afloop was er (volgens traditioneel gebruik duurdede avond tot diep in de nacht met de nodige alcohol,lol, muziek, etc.) voor eenieder een aandenken aande Mariamolen.

Tevreden terugkijkend op vrijdagavond 21 juni, wilik bij deze dan ook de gelegenheid aangrijpen ieder-een (ook degene die vergeten zijn vernoemd te wor-den in bovenstaand verhaal) ontzettend te bedankenvoor zijn en haar bijdrage om deze avond tot eensuccesvolle happening te maken!

Molenaar Don WertsFoto’s: Sytske Verkerk-Verheijen

Logo: Joke Kockx


landse windmolens gewend zijn. Omdat het gevluchtvan de molen niet zo groot is, is de vangbalk van demolen veel minder zwaar dan bij onze molens. Devangbalk wordt daarom niet via een overbrenging –zoals een vangtrommel of wipstok – bediend, maardirect opgetild. Hiertoe steekt het uiteinde van devangbalk, met daaraan een stok die naar beneden gaat,uit een “puntdakje” op de kap. Door de stok benedenop te tillen en met een haak aan de muur vast te zetten,wordt de vang gelicht. Om de vang op te leggen, wordtde haak losgemaakt, zodat men de vangbalk kan laten

molen is altijd gebruikt geweest voor het malen vangranen.

Zoals ik eerder al schreef, betreft het hier een (cilin-drische) torenmolen, die uit natuursteen is opgetrok-ken. Boven op de muur bevindt zich een verkruibarekap met een soort houten schaliën. De molen heefteen geheel houten bovenas, met door de askop borst-roeden met een dwarsgetuigd gevlucht. Het zeil was

De staart en de bediening van de vang (verticalestok rechts). Ook de stenen kruipalen zijn

zichtbaar.

hier niet op de authentieke wijze doorheen gevloch-ten, maar men had aan beide uiteinden van de scheieneen zoomlat aangebracht, waar het zeil met touwtjesaan vastgeknoopt was. De molen stond altijd opge-zeild om toeristen te trekken, wat soms bolle zeilentot gevolg heeft (zie de foto).De molen wordt gekruid met behulp van een “krui-wagen”, deze wordt om een natuurstenen kruipaalgezet en met een soort verticaal windkoppel op dekruiwagen wordt de staart naar de kruipaal toegetrok-ken, hiervoor wordt een touw gebruikt en geen ketting.De kruiwagen was nog in de molen aanwezig. Verderzit in de buurt van de staart nog de bediening van devang, maar daar wil ik later nog op terugkomen.

In de molen is het naar onze maatstaven allemaal ergkrap bemeten. Ondanks het feit dat de molen niet grootis, zijn er twee koppels stenen, een wanmolen, eenbuil, een bascule en een luiwerk aanwezig. Van demeelzolder naar de steenzolder loopt een brede traplangs de muur omhoog, met de ronding van de muur

Het penlager van de bovenas

mee. Van de steenzolder komen we via een laddertjein de kap.Ondanks het feit dat het in de kap erg donker was (erwas namelijk geen verlichting), heb ik toch wat detailsvan de constructie kunnen zien. Om te beginnen wijktde lagering van de bovenas af van wat we in Nederlandkennen. De “halssteen” is gemaakt uit hout en wordtgesmeerd met varkensreuzel. Het penlager is opge-splitst in twee delen. Op circa 30 cm afstand van depen heeft een gedeelte van de as een kleinere diameterwaarop ijzeren schenen zijn aangebracht (ik kon ditzien op de oude as die buiten lag). Dit deel is zowelboven als onder omsloten door hout, terwijl heteigenlijke penlager de pen alleen van achteren onder-steunt (zie de foto). Het is een goede constructie tegendompen van de as, maar het lijkt mij niet makkelijkom dit te smeren.

Het bovenwiel is geconstrueerd met spaken in plaatsvan kruisarmen en is in hout uitgevoerd, dit in tegen-stelling tot de rest van het gangwerk, waar gietijzergebruikt wordt. Het bovenwiel heeft maar hele kleineplooistukken, die de delen van de velg met elkaarverbinden. De velg is daarentegen wel vrij zwaar uit-gevoerd. Om het bovenwiel zit een houten bandvang,waarvan de bediening afwijkt van wat we bij Neder-


zakken.Het houten bovenwiel drijft een gietijzeren schijfloopop een gietijzeren koningsspil aan. Men had de(houten) kammen van het bovenwiel gesmeerd metvarkensreuzel, maar ik weet niet of dit vroeger altijdzo gedaan werd, of dat dit kwam door onkunde vande huidige beheerders. Ondanks het feit dat bij demolen de beweging van boven komt, hebben de stenentoch onderaandrijving. Hiertoe loopt de koningsspildoor de gehele steenzolder tot aan de meelzolder, waareen gietijzeren spoorwiel met gekromde spaken enhouten kammen is aangebracht. Via gietijzerensteenrondsels en beugelrijnen worden beide koppelsstenen aangedreven. Voor de andere werktuigen zijnnog diverse tandwielen en lederen drijfriemen aange-bracht. Voor het luiwerk loopt er een drijfriem van demeelzolder omhoog naar de steenzolder, waar dezeeen luias aandrijft. Omdat deze as direct tegen de muuris aangebracht, kunnen op die plaats geen zakken op-

gehesen worden. Het luitouw loopt daarom via tweerollen op de kapzolder weer naar beneden, op eencentrale plaats in de molen.

Van de twee koppels stenen was één koppel openge-legd. Op dit koppel was geen scherpsel aangebracht,maar vroeger moet er zeker met stenen met een scherp-sel gewerkt zijn, omdat er bilhamers in de molenhingen. De gids wist mij helaas niet te vertellen of hetandere koppel wel een scherpsel had.

Het was leuk om een in goede staat verkerende Bre-tonse windmolen te kunnen bezoeken. Het was alleenjammer dat ik niet met een molenaar kon spreken ommeer details van de molen te weten te komen en datde toegangsprijs – zeker voor Nederlandse begrippen– nogal aan de hoge kant was.

Tekst en foto’s: Marko Sturm

De onderaandrijving van destenen: het spoorwiel met

gebogen spaken kan hetgietijzeren steenrondsel

aandrijven (steen is op defoto uit zijn werk gezet).


Het bestuur

In het verenigingsjaar 2001 bleef de samenstellingvan het bestuur ongewijzigd, op het vertrouwde aantalvan vijf personen. In deze samenstelling kwam hetbestuur zes maal bijeen, afwisselend bij de bestuurs-leden thuis.Aangezien er ook in de molenwereld sprake is van“grensoverschrijdend denken” beperkte het bestuurzijn activiteiten niet uitsluitend tot regionale molenza-ken, maar werden goede contacten met de Molen-stichting Noord-Brabant onderhouden. In concretobetekende dit dat het bestuur aanwezig was bij debestuursvergaderingen en jaarvergadering van dezestichting en actief was (en is) in de werkgroep dieeen databank en digitaal (foto)archief van alle huidigeen verdwenen molens in Noord-Brabant op gaat zet-ten. Om alle molenaars in onze regio op de hoogte testellen van de plannen met betrekking tot samenwer-king van de vereniging Molenvrienden Land vanCuijk en de Molenstichting Noord-Brabant werd ertijdens de molenaarsvergadering in het najaar een pre-sentatie over dit onderwerp verzorgd.

Projecten

Zoals waarschijnlijk alle molenaars en belangstellen-den in de regio (en ook daarbuiten) weten, is in 2001de video over de molens in het Land van Cuijk gereedgekomen. Op de jaarvergadering ging de video inpremière, hierna zijn in 2001 circa 25 exemplarengedistribueerd. De opnames en montage van de videowerden deskundig verzorgd door de heer Huiskes.Het bestuur heeft inmiddels hiervoor dank overge-bracht doormiddel van een bezoek en een attentie.De vereniging heeft zelf zorg gedragen voor het ma-ken van de omslag van de cassette.

Informatieverstrekking met betrekking tot onze mo-lens bleef niet alleen beperkt tot beeld en geluid inde vorm van een video, in 2001 werd ook een anderomvangrijk project voltooid: de informatieborden bijde molens. Afhankelijk van de situatie ter plekke wer-den de borden staand op palen of hangend aan eenmuur geplaatst. Met het doel de borden zo goed moge-lijk vandaalbestendig te maken, werd het geheel ver-vaardigd van roestvrij staal en dik kunststof glas. Voorde plaatsing van de borden die niet aan een wandbevestigd werden, werd gebruik gemaakt van mate-

Jaarverslag 2001riaal van oude lantaarnpalen. De borden zijn zo ge-maakt dat de molenaar zelf eenvoudig de informatie(ter grootte van circa twee A3-vellen) kan verwisselenen actueel houden, een slot beveiligt het bord tegenverwisseling van de informatie door onbevoegden.De vereniging denkt er over om op termijn één A3-vel met een uniforme indeling voor alle molens aante leveren.

Promotie

Ook op het gebied van promotie heeft de verenigingniet stil gezeten. Begin maart 2001 was de verenigingaanwezig op de molenmarkt van De HollandscheMolen in Amsterdam. De naamsbekendheid van devereniging werd wederom vergroot door onder anderede vertoning van de video en de verkoop van Molen-vrienden.

De molens

De romp van molen “De Hoop” te Beers blijft eenproblemenkindje van de vereniging. Februari 2001vond een gesprek plaats met de gemeente, waaruitbleek dat er toch intentie tot restauratie bestaat. Verderis de Molenstichting Noord-Brabant zich aan hetberaden of het mogelijk is om Europese subsidiesaan te boren via Interreg III.

Ook voor één van de in goede staat verkerende mo-lens moest het bestuur in de bres springen, gemeenteSint-Anthonis wil namelijk een industrieterrein latenverrijzen tegenover de Hamse molen te Wanroij. Dithad al tot gevolg dat de molenaarswoning van JanSelten opgekocht werd en Jan moest verhuizen naarhet dorp. Omdat de (voor deze streek van het land)zeer goede biotoop van de molen door de aanleg vanhet industrieterrein aanzienlijk zou verslechteren,heeft de vereniging bezwaar aangetekend bij de ge-meente. Dit heeft tot de afspraak geleid dat de molen(net als molenaar Jan Selten) gaat verhuizen, alleendan niet naar het dorp, maar een stukje van de weg afhet land in.

In het jaar 2001 spraken molenaar Jos Verberk vande Hamse molen en José Timmermans het ja-woordtegen elkaar uit. Ter gelegenheid hiervan werd deHamse molen in de feesttooi gezet. Verder werdenin 2001 nog de molens van Gassel en Katwijk mooi-


gezet vanwege respectievelijk het 40-jarig huwelijkvan molenaar Jan van Haren en zijn vrouw Gon enhet 50-jarig huwelijk van de heer en mevrouw VanKempen, eigenaars van de Katwijkse molen.

De verenigingsorganen

Met betrekking tot het archief van onze verenigingis geen nieuws te melden. Wel kan het bestuur U me-dedelen dat de Molenstichting Noord-Brabant een be-gin gemaakt heeft met de digitalisering van molenar-chieven. De eerder genoemde databank-werkgroepzal in de eerste fase al het materiaal met betrekkingtot Noord-Brabant uit het archief van de HollandscheMolen te Amsterdam in digitale vorm omzetten.

Harry Daverveld en Theo van Bergen mochten in2001 door middel van een kascontrole het werk vanonze penningmeester controleren. Op de jaarvergade-ring werd Peter Simons tot opvolger van Harry Daver-veld benoemd.

In 2001 zorgde de redactie voor de verschijning vanMolenvriend nummer 43, 44 en 45. De redactie werduitgebreid met Harry Daverveld, Peter Simons en BenVerheijen. In de artikelen was wederom veel aandachtvoor de molenzaken in de streek.

In 2001 werd verder de werkgroep Molendag Landvan Cuijk, bestaande uit Mari Goossens, Frits Harte-man, Jos Verberk, Ben Verheijen en Don Werts opge-richt, teneinde op 10 maart 2002 (na een interval vanvier jaar) dit evenement te organiseren. Aan de handvan een draaiboek werden diverse persberichten inalle mogelijke (molen)media verspreid.

De molenaars

In het jaar 2001 hebben 21 molenaars van onze vere-niging elf molens draaiend weten te houden. De mo-len van Mill was niet draaivaardig. Verder moet opge-merkt worden dat de molen van Rijkevoort alleenhet eerste halfjaar gedraaid heeft. In de tweede helftvan het jaar was deze molen niet draaivaardig in ver-band met de slechte conditie van de windpeluw. Vande 21 molenaars zijn er 14 gediplomeerd via de oplei-ding van het Gilde van Vrijwillige Molenaars en hetdiploma van de Hollandsche Molen.Tweemaal werd een molenaarsvergadering georgani-seerd, één van deze vergaderingen werd op de molente Haps georganiseerd, teneinde op deze bijeenkomsthet informatiebord te kunnen onthullen.

Leden

Op 20 januari werd in het restaurant bij de Heijensemolen de gezamenlijke maaltijd georganiseerd, waar-bij tevens de mogelijkheid geboden werd om de nabij-gelegen molen te bezoeken. Op 27 maart werd teBoxmeer de jaarvergadering gehouden, met de eerdergenoemde première van de video “Koren op demolen”.

Bij aanvang van het jaar bestond het ledenbestanduit 68 leden, met nieuwe aanmeldingen in dit jaar isde teller opgelopen tot 73.

de secretarisde redactie


Enkele attente leden van onze molenclub signaleerdenop de Molendag 10 maart j.l. dat het rad van de water-molen (te Vierlingsbeek, red.) niet draaide. Dit gebeurtvaker en wel als er geen verval is tussen het waterboven en beneden de sluis. Op 10 maart was dit hetgeval. Door de hoge waterstand van de Maas, die hetwater in de beek terugstuwt, was het peil gelijk. Dekracht van het water geeft wel beweging maar geenstuwing, die het rad in beweging houdt. Een voordeelvoor de vissen die dan wel naar de bovenbeek kunnenzwemmen om te paaien.

Iedere nazomer wordt de beek enkele malen ge-schoond. Overtollig riet en andere waterplanten wor-den weggemaaid door mensen van het waterschap omeen goede waterdoorstroming te bevorderen en dicht-slibben te voorkomen. In die tijd is een goed waterver-loop niet mogelijk en staat het rad stil. Zo ook bijplotselinge overvloedige regenval waardoor het raddit water niet kan verwerken en op hol zou slaan.

Meestentijds genieten veel mensen van het rustigdraaiende rad op deze unieke locatie.

Geen zorgen als het rad nog eens op onze Molendagniet functioneert.

Tekst en foto’s: Harrie Kaanen

Watergebruik van deMolenbeek

Het waterrad bij hoogwater

Het peil geeft zijn hoogste stand aan


De beide Oeffeltse molenaars Theo van Bergen enJohn Houben leverden dit voorjaar wederom drie exa-menkandidaten. De aspirant molenaars kregen van debeide molenaars voldoende bagage mee om met suc-ces door het voorjaarsexamen te komen op standerd-molen Zeldenrust te Geffen.

Een jaar geleden startten Frans van de Water, WalterCornelissen en Stefan Willems op de ronde stenenbergkorenmolen de Vooruitgang in Oeffelt met hetlaatste gedeelte van de opleiding tot vrijwillig mole-naar. Het blauwe boek zoals Theo dit noemde vormdede leidraad van het theoretische gedeelte. Elke weekkregen we een hoofdstuk aangewezen dat thuis voor-bereid moest worden. ’s Zaterdags op de molen werdonder genot van een kopje koffie deze stof dan behan-deld. Theo en John stelden om beurten vragen welkedoor de leerlingen beantwoord moesten worden. Enmocht je het antwoord niet weten dan moest je hetnog maar een nazoeken in het blauwe boek. Het theo-retische werd afgewisseld met praktische vaardighe-den. Het eerste wat er gevraagd werd bij het betredenvan de molen, was wat de weersverwachtingen voorde komende uren waren. John, die het weerpraatjevoor zijn rekening nam, vroeg herhaaldelijk de diversedepressies te benoemen. Repeteren, herhalen en opoorlogssterkte blijven noemde Theo dit. Ook had Theoregelmatig ezelsbruggetjes voor bepaalde termen. Zokwam het regelmatig voor dat hij door middel vancryptische omschrijvingen de woorden in de mondwist te leggen. Tijdens de proefexamens en de voor-bereidingen op de Pegstukken in Schijndel warenTheo en John ook daar aanwezig om de laatste kneep-jes bij te brengen. Na het behalen van het proefexamen

Oeffeltse molenaarsleveren succesvolleexamenkandidaten

in januari van dit jaar werd er gestart met de keuken-theorie, zoals Theo dit noemde. Wekelijks werd er inhuiselijke kring door de theorie heen geworsteld. En-kele weken voor het examen werd er een bezoek ge-bracht aan het openluchtmuseum in Arnhem. Tijdensdeze dag bezochten de aspirant-molenaars alle in hetmuseum aanwezige molens. Een telefoontje aan demuseummolenaar deed wonderen want de koffie stondreeds klaar voor de molenaars. Samen met de daarwerkzame molenaar Rolf Klip werden alle molens uit-voerig bestudeerd. Enkele weken voor het voorjaars-examen reisde de examenkandidaten met Theo enJohn af naar het Brabantse Geffen, om daar de laatstevoorbereidingen te treffen. Op 18 juni was het daneindelijk zover, tijdens deze tropische dag moestende drie Oeffeltse kandidaten op de standerdmolen vanGeffen op Examen.De examencommissie bestaande uit de heren Velle-koop, Derckx en de Vries, geassisteerd door mevrouwPouw, had er een moeilijke klus aan om de examen-kandidaten vragen voor te leggen waarop ze het ant-woord schuldig moesten blijven. Niet alleen de mole-naars mochten de felicitaties in ontvangst nemen vande examencommissie; ook Theo en John, welke al degehele dag de handelingen van hun leerlingen vanafeen afstand volgden, werden gefeliciteerd met hetbehaalde resultaat.

Ere wie ere toekomt stond al eens in de Gildebriefte lezen. Woorden die ook hier weer op de plaats zijn.Theo en John bedankt voor de tijd welke jullie eringestoken hebben... bedankt.

Stefan Willems


John Houben, leeftijd 53 jaarIk ben geboren en getogen in Roggel, midden Limburgen getrouwd met Marie-José, afkomstig uit het wittestadje Thorn. We hebben 3 kinderen van 22, 20 en 18jaar.

Wij wonen sinds 1983 in Cuijk. Ik ben afgestudeerdop de LandbouwUniversiteit te Wageningen, als pro-ces- en werktuigkundige.Mijn werkterrein ligt bij levensmiddelen produceren-de bedrijven. Ik doe vooral technologische en product-ontwikkeling en kwaliteitsbeheersing als Quality As-surance Manager.

Interesse voor molens.Mijn vader had een ambachtelijke bakkerij waarin ikvan jongs af aan meewerkte. Daardoor heb ik veelpraktijkervaring opgedaan metmeel en de verwerking ervan inbrood en banketproducten.In de periode dat ik bij Honigin Nijmegen werkte, was ik ookverantwoordelijk voor de af-stemming van de kwaliteit vanhet meel, zoals dat van verschil-lende industriële molens be-trokken werd.Dit meel werd verwerkt in deeg-waren als macaroni, spaghetti,vermicelli en cake- en bak-mixen.Daardoor had ik veel contacten met industriële molensin West-Europa.

En zoals gezegd, ik was geïnteresseerd in meel enmolens.Op een nationale molendag kwam ik op de Jan vanCuijk, bij Ben Verheijen, die heel enthousiast verteldeover de molen en vrijwillige molenaars.Mijn interesse was gewekt en voor mij was dit hetstartpunt hier verder in te duiken.

De opleiding voor vrijwillig molenaar ben ik gaanvolgen bij Theo van Bergen op “de Vooruitgang” inOeffelt, met enkele omzwervingen naar andere molensin het Land van Cuijk.

Aan de lichtJohn Houben

Na mijn slagen voor het examen vrijwillig molenaar1996 ben ik bij Theo in Oeffelt blijven draaien alstweede molenaar.Deels omdat ik de molen goed heb leren kennen, maarook omdat er altijd iets te doen is. De molen is eeninstructiemolen. Er zijn altijd leerlingen in opleidingen af en toe komen de oude leerlingen nog eens gedagzeggen. Verder doen we klein onderhoud aan de mo-len.De molen is geheel maalvaardig en er wordt gemalenvoor instructie en demonstratie.Zo heb ik in deze tijd een steentje bijgedragen aan deopleiding en het slagen van 14 nieuwe vrijwillige mo-lenaars.

Verder ben ik bestuurslid en secretaris van “Het Gildevan Vrijwillige Molenaars” – afdeling Noord Brabant.

Naast de secretariële werk-zaamheden zorg ik voor de or-ganisatie van de provincialetoelatingsexamens. Ook ben iklid van de examencommissie,die de provinciale toelatings-examens afneemt.

Om meer inzicht te krijgen inhet ambachtelijke maalprocesvolg ik de cursus korenmole-naar van het Ambachtelijk Ko-renmolenaars Gilde. Deze hoop

ik eind dit jaar te kunnen afsluiten.In deze cursus leer je alles over het ambachtelijk malenvan koren zoals dit vroeger gebeurde.Het afstellen van stenen, het billen, kwaliteit van meel,graan, brood, voedselveiligheid, enz.Binnen deze cursus verzorg ik al enkele jaren het on-derdeel over voedselveiligheid volgens HACCP, zoalsdeze vastgelegd is in de hygiënecode voor korenmo-lenaars.Het is een aparte ervaring als je als leerling ook leraarbent van dezelfde cursus.

Ik hoop nog jaren actief te kunnen zijn in de wereldvan vrijwillige molenaars en bij te kunnen dragen aande opleiding van nieuwe vrijwilligers.


Molens in de regioMolens in de regio

De meeste lezers weten zich ongetwijfeld de bijzettingvan Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Claus in dekoninklijke grafkelder van de nieuwe kerk te Delftnog goed te herinneren. Diverse molenaars in het Landvan Cuijk en de kop van Noord-Limburg hebben eenlaatste eerbetoon aan de prins gebracht door hun mo-len in de periode tussen het overlijden en de bijzettingin de rouw te zetten, uiteraard volgens regionale tradi-tie.Het voeren van de rouwstand kon helaas niet beperktblijven tot deze periode, omdat op 14 oktober jongst-leden oud-molenaar Van de Besselaar van molen “DeHoop” te Beers overleed (zie ook het in memoriamin dit nummer). Overeenkomstig de afspraak om bijhet overlijden van een (oud-)molenaar collectief demolens in de rouw te zetten, hebben vele molenaarsuit de regio hierop hun molen in de rouw gezet.

De Nooitgedacht te Afferden

De molen heeft een schilderbeurt ondergaan. Hierbijzijn het gevlucht, het baliehek en de deuren geschil-derd. Voorts zijn de beltdeuren door nieuwe vervangenen liggen er nieuwe schoren gereed ter vervangingvan de huidige lange schoren. Helaas staat de molenwegens het ontbreken van een molenaar meer stil dandat hij draait, hetgeen uiteraard niet bevorderlijk isvoor zijn conditie. Dus een vrijwillig molenaar omdeze molen regelmatig te laten draaien is van hartewelkom.

De molen De Hoop te Beers

Op dit moment is men nog steeds op zoek naar eennieuwe voorzitter. De gemeente Cuijk heeft toegezegdbereid te zijn om de molen voor een symbolisch be-drag over te dragen aan Molenstichting De Hoop.Voorwaarde is echter wel dat de stichting een subsidie-bedrag van 45.000 euro bij elkaar moet kunnen bren-gen. Op 30 oktober is er een vergadering met betrek-king tot het restauratieplan van de Beerse molen. Deaanwezigen zijn Mevrouw G. Lucas van de gemeenteCuijk, de heer G. Nienhuis van Monumentenzorg, mo-lenmaker H. Beijk en Perry Hendriks van Molenstich-ting De Hoop. Verder is er ook een bijeenkomst ge-weest met de heer L. Endedijk van Vereniging De Hol-landsche Molen om bepaalde zaken met betrekking

tot de restauratie op een rij te zetten. Ons bereikte hetdroeve bericht dat de heer Herman van den Besselaar,de laatste particuliere eigenaar van de molen aan HetLeuvert in Beers, op 14 oktober op 74-jarige leeftijdis overleden. (Zie ook het in memoriam in dit num-mer.)

De Martinus te Beugen

De staart van de molen is geschilderd en ziet er weergoed uit. Een schilderbeurt voor de lange schoren enkruibok zou geen overbodige luxe zijn. Voor het ove-rige is alles in orde.In verband met het overlijden van mevrouw AnnyMeulensteen-Groothusen heeft de molen in de rouwgestaan.

De Jan van Cuijk te Cuijk

In de afgelopen maanden september en oktober zijner heel wat werkzaamheden op de Jan van Cuijk uitge-voerd. Allereerst is molenmaker Beijk uit Afferdenbegonnen met het vervangen van het houtbeschot vande molenkap. Het bestaande hout was zeer dun enniet in staat om de asfaltnagels van de kapbedekkingvast te houden. Het dakbeschot bestaat nu uit 16 mmlatten die moeilijk waren rond te zetten vanwege dekleine kap van de Cuijkse molen. Bij dit werk zijnook enkele stukken van de gordingen vervangen om-dat deze zeker voor de verdere toekomst onvoldoendevan kwaliteit waren. In het algemeen streven we ernaar om zoveel mogelijk oorspronkelijk materiaal bijonderhoud of restauraties te sparen. Op het dakbeschotis een nieuwe dakbedekking aangebracht welke be-staat uit een gespijkerde onderlaag en een hierop geas-falteerde bovenlaag. Hierna was het de beurt aan defirma Janssen uit Beugen om de veelbesproken afvoer-goot rond de molenkap aan te brengen. Er is heel watpas- meet- en soldeerwerk aan te pas gekomen om degoot plus overloopbuizen en de afvoer langs de staart-balk aan te brengen. De buitenkant van de goot hebbenwe zwart laten maken terwijl de goot bij het voorkeu-velens en de afvoer over de staartbalk groen zal wor-den. Uiteindelijk is de dakgoot minder opvallend danwe gedacht hadden en hopelijk zal deze zijn werkdoen door het vuil en groen worden van de molenrompmet een acceptabel aantal jaren te vertragen. Als laat-ste kwam de Firma Willems uit Landhorst in actie omde molenromp onder handen te nemen. Na het schoon-


spuiten onder hoge druk werd de romp voorzien vantwee lagen speciale witte siliconenverf en werden detogen rond de beltdeuren en raampjes in het rood uit-gevoerd. De ondertoog van de romp werd zwart ge-maakt. De molenaars Ben Verheijen en Stefan Willemshebben de gang van zaken dagelijks in goede verstand-houding met de uitvoerende vakmensen bijgehoudenom zodoende ook van de molenaarskant te letten opde kwaliteit van het werk. Nu het werk achter de rugis heeft de Jan van Cuijk weer een nieuwe mooie kapinclusief dakgoot en staat de romp er weer keurig bij.Dit blijkt ook uit de complimenten van de mensen uitde wijk die de molen passeren. Molenmaker Beijkheeft ook de balie van het pakhuis voorzien van drienieuwe planken. Vandalen hebben enkele maandengeleden diverse planken uit hun bevestiging getrokkenen een andere plank gebroken. Deze reparatie is voor-lopig omdat de molenaars terug willen naar de vroege-re uitvoering van deze omheining. Ook heeft men eenmolenzeil losgemaakt wat een hele nacht in een be-hoorlijke wind heeft staan te klapperen zodat de onder-hoektouwen beschadigd werden. Na lange tijd hebbenwe ook weer last gehad van graffity-spuiters. Daardit op de bakstenen muur van het pakhuis gebeurdwas, is dit door het specialistische bedrijf De Gevel-meesters uit Beers weer verwijderd en is de muurvoorzien van een anti-graffity coating. De molenaarskunnen weer vooruit met de Cuijkse molen en we wil-len dat ook zo continueren door bij de gemeente Cuijkeen vaste jaarlijkse kapitaalreservering met betrekkingtot onderhoud en restauratie ingevoerd te krijgen.

De Reus te Gennep

Na zijn restauratie zijn nog een aantal werkzaamhedenuitgevoerd. Zo zijn alle wiggen weer aangeslagen. Eenaantal geplaatste ruitjes vertoonden barsten en zijnvervangen. Voorts heeft de molen op de maalzoldereen tweetal houten “haken” gekregen voor het opber-gen van de haak en de vlaggenmast. Tenslotte is eenlekkage van de steenbus gedicht. De Reus kan er weertegen.

De Bergzicht te Gassel

De stenen voor het tweede koppel zijn gescherpt doorHans Titulaer en zijn in de Bergzicht aanwezig. Denieuwe kuip en de kaar zijn nog bij molenmaker Beijkin Afferden. Evenals in Katwijk het geval is wachtmolenaar Jan van Haren op de nieuwe subsidierege-ling. Het ligt in de bedoeling om de onderhouds- enrestauratiesubsidie in elkaar te schuiven. Momenteelmaalt en draait Mari Goosens met de molen. Van drieenden heeft Mari de spieën van het hekwerk nageke-ken. In verband met de slechte biotoop achter de mo-

len is Jan van Haren van plan om contact met de ge-meente Grave op te nemen. Ondanks de vele beloftengedaan door stichting Het Brabants Landschap wordter geen snoeiwerk verricht aan de aanplant welke voorde molen langs de weg naar Grave aanwezig is.

De Mariamolen te Haps

Van de Mariamolen zijn de muren van het bovenstukvan de onderbouw bijgewerkt en uitgevoegd. De bo-venschijfloop is door molenmaker Beijk opgewigden uitgelijnd en er zijn kammen in het bovenwiel ver-vangen. Aan de tegel van de penbalk is een schuinkantje gemaakt zodat de olie gemakkelijker erin kanlopen. Dit is gedaan in verband met de smering om tevoorkomen dat de tegel warm loopt. Of het echt helptmoet men nog ervaren! Op 21 juni van dit jaar heeftmen herdacht dat de molen een leeftijd van 200 jaarhad bereikt. Er was een massale feestelijke bijeen-komst van molenaars welke tevens de inleiding vorm-de van het Brabantse Molenweekend. Robbert Ver-kerk en Sietske Verheijen zijn bezig met het opmetenvan de molen. Het ligt in de bedoeling om de resultatenop te nemen in het molenboek dat door de Molenstich-ting Noord-Brabant zal worden samengesteld en ook

Met het nieuwe voegwerk staat de Maria er weerprachtig bij, nu nog wachten tot de molen volledig

maalvaardig is (foto Don Werts)


zal dienen als algemene moleninformatie. MolenaarDon Werts is van plan om de steenkoppels open teleggen, schoon te maken en af te stellen met de bedoe-ling om in de toekomst weer te gaan malen.

De Gerarda te Heijen

De molen verkeert nog steeds in een goede conditieen draait regelmatig. Molenaar Harry Kaak zit echterdringend op nieuwe zeilen te wachten, hopelijk komendie binnen afzienbare tijd. Het enige wat verder noggedaan moet worden is het muurwerk bij de inrijpoortwaarvan al in ons vorig nummer sprake was.

Een nieuwe leerling uit Sambeek heeft interesse ge-toond om op de Gerarda te gaan draaien en malen. Inde komende tijd zal hij zich bij Harry Kaak op deHeijense molen in de molenwereld gaan verdiepen.Het behoeft geen betoog dat dit voor de bezetting vande molens in de kop van Noord-Limburg een goedezaak is, laten we hopen dat dit doorzet.

Zoals eerder in dit blad vermeld, heeft de heer JanHofstra, een deskundige op het gebied van Friese mo-lens, uitgebreid onderzoek gedaan naar de herkomstvan het achtkant van de Gerarda, hierbij geholpen doordiverse andere molendeskundigen. Binnenkort zalhierover een uitgebreid artikel in het tijdschrift Mo-lenwereld verschijnen. Molenaar Harry Kaak heeftinmiddels ook al een Friese molenaar op bezoek ge-had, die op een van overgebleven veenpoldermolensdraait. Waarschijnlijk komt hij later nog een keer meteen grotere delegatie terug.

De stellingmolen te Katwijk

Molenmaker Beijk heeft een begroting gemaakt voorde Katwijkse molen. Hierin zijn o.a. opgenomen hetdoorhalen en het schilderen van de roeden. Ook hetpenlager moet vernieuwd worden, want dit is helemaaluitgesleten. Verder dient de rietpels aan vier kantenvervangen te worden, namelijk twee aan de west- entwee aan de zuidzijde. Onder invloed van zon, winden neerslag hebben deze vakken het meest te lijdenen het riet wordt hier steeds korter. Momenteel zijnde wilgentenen die onder het riet moeten zitten al dui-delijk zichtbaar. Zoals bekend heeft molenaar PeterSimons al diverse malen de ontstane gaten met zelfgesneden riet dichtgemaakt. Op welke termijn het rietvervangen wordt moet nog beken worden en men isvan plan om na te gaan of de toekomstige subsidiere-geling hiervoor kan worden aangewend. Bij deze rege-ling worden de onderhouds- en restauratiesusidies minof meer in elkaar geschoven hetgeen leidt tot de moge-lijkheid om grotere bedragen te declareren. Het ligt

in de bedoeling dat Hans Selten bij Peter op de molenkomt om zich verder te bekwamen in de molenwereld.

De Korenbloem te Mill

Momenteel is er met betrekking tot de restauratie ofalgemene situatie van deze molen niets bekend. Hetligt in de bedoeling om bij de volgende uitgave vande Molenvriend contact op te nemen met de huidigeeigenaars van de Korenbloem.

De Vooruitgang te Oeffelt

Na het slagen van Stefan Willems, Walter Cornelissenen Frans van de Water zijn Theo van Bergen en JohnHouben weer druk bezig om nieuwe leerlingen op teleiden. Momenteel zijn er twee mensen uit Eindhovenen een persoon uit Lith op de Oeffeltse molen werk-zaam. De mensen uit Eindhoven zijn daar omdat deopleidingsmolen van Gerard Sturkenboom niet kandraaien. Met de molen is alles in orde en in het alge-meen maalt Theo op vrijdagmiddag met De Vooruit-gang. Met het teren van de kap door molenmaker Cop-pens is het lekken van de kap definitief van de baan.Onlangs hebben diverse buitenlandse groepen de Oef-feltse molen bezocht. Dit waren mensen uit Rusland,China, Canada en Pakistan. In verband met de Arbo-wet wordt er vóór het gedeelte van de belt dat vrijtoegankelijk is een haag geplant zodat deze onveiligesituatie met betrekking tot het betreden van de belttot het verleden behoort.

De Korenbloem en de watermolen te Oploo

Zowel in de windmolen als in de watermolen zijn debetonnen vloeren vervangen door stenen, zogenaamdewaaltjes. Ook is er een molensteen opgenomen in hetpad bij de molen. Molenmaker Beijk heeft de molenrechtgezet en nu kan men de Korenbloem kruien zon-der dat de grasmat geraakt wordt. Het was niet moge-lijk om de molen helemaal recht te zetten maar dithad te maken met bepaalde ouderdomsverschijnselen.Momenteel vertoeft er een leerling op de Oplose mo-len. Dat is de heer Jurgen van Stiphout uit Helmonddie sinds het begin van dit jaar daar in figuurlijke enletterlijke zin meedraait. De molenaars Jan van Rieten Piet Geenen malen of draaien regelmatig met dewindmolen en de watermolen. Wat de watermolen be-treft begint de hoeveelheid waterplanten achter de mo-lenkolk een probleem te vormen met betrekking totde afvoer van het water.

De Bovenste Plasmolen te Plasmolen

Zie hiervoor het artikel elders in dit nummer.


De Luctor et Emergo te Rijkevoort

Afgezien van een aantal gebreken was het na een paaringrepen – zie nr. 47 – weer mogelijk met de molente draaien, totdat een aantal roedwiggen vervangenmoest worden. Na dit karwei leek de lucht geklaard;helaas sloeg het noodlot in de vorm van een kapotteschoor weer toe. De rechter lange schoor gezien vanafde kruibok bleek onder de las gebroken te zijn, waar-door verder draaien uitgesloten is. Inmiddels heeftmolenmaker Beijk opdracht gekregen twee nieuwelange schoren te plaatsen alsmede de kruibok enstaartbalk te vervangen. Laten we hopen dat dit werkspoedig gerealiseerd is. Te lange stilstand is ook voordeze molen niet gezond.Verder dient nog vermeld te worden dat de stelling-schoren aan de noordzijde van de molen eveneensaan reparatie c.q. vervanging toe zijn.

De Heimolen te Sint-Hubert

Molenaar Harry Daverveld hoopt dat de kap nu vogel-dicht is. Hij heeft dit gedaan door middel van platenwelke aan de overring zijn vastgemaakt en ongeveer2,5 centimeter over de kuiprand meedraaien. Eerderwas dit gedaan met gaas maar dat blijft haken en wordtlosgetrokken. De Heimolen heeft altijd al veel lastgehad met kouwen die maar al te graag daar willennestelen. Men heeft een nieuwe kabel voor de bliksem-afleider aangeschaft en men wil ook nog de vereisteelectrische verbinding maken tussen de twee roeden.In verband met de stalen bovenas wordt er ook eenverbinding van de askop met de bliksemafleider ge-maakt. Om de einden van de hoektouwen zijn allemaalnieuwe takelingen aangebracht. Verder heeft de molenvan de gemeente Mill een huisnummer gekregen endat is nummer 99. De molen draait regelmatig en afen toe wordt er wat gemalen. Zoals reeds bij de betref-fende molen vermeld werd ligt het in de bedoelingdat leerling Hans Selten naar de Katwijkse molen gaatom nieuwe ervaringen en molenfeiten op te doen.

De Hamse molen te Wanroij

In verband met problemen met betrekking tot de uit-stoot van de te bouwen mestfabriek lijkt de uitbreidingvan het bedrijventerrein vertraagd te worden. Molen-maker Beijk heeft een nieuwe kruibank gemaakt, wel-ke overigens steviger van constructie is dan de voor-gaande. Verder deelde molenaar Jan Selten mee datde staart en de trap geschilderd zijn. De loper van deachtermolen is gescheurd. Dit heeft tot gevolg datwaarschijnlijk zowel de loper als de ligger vervangenmoeten worden. Deze zomer hebben vandalen de lam-

pen bij de Hamse Molen stuk geslagen. Deze zijn in-middels weer gerepareerd. Over het eventueel ver-plaatsen van de molen in verband met de uitbreidingvan het bedrijventerrein is niet meer gesproken. Mo-menteel zijn er geen leerlingen op de molen en dehuidige molenaars zijn: Jan Selten, Jos Verberk enWalter Cornelissen.

De Rust na arbeid te Ven-Zelderheide

De molen is inmiddels uitwendig gevoegd en op eenpaar kleinigheden na is de romp aan de buitenzijdegereed en ziet hij er uit als “nieuw”. De steigers waar-van wij in ons vorig nummer spraken zijn derhalveverdwenen en nu maar hopen dat men met de overigewerkzaamheden spoedig kan gaan beginnen er valtn.l. nog veel te doen. Wij blijven u op de hoogte hou-den.

Tekst: Frits Harteman en Ben VerheijenFoto’s: Jan van Haren en Don Werts


Ronde stenen bergmolen “Nooitgedacht” te AfferdenOpeningstijden: geen vaste openingstijden (geen vaste molenaar)Eigenaar: Harrie BeijkTelefoonnummer(s): 0485-531910

Ronde stenen bergmolen “Martinus” te BeugenOpeningstijden: zaterdagmiddag van 14:00 tot 17:00 uur

Molenaar(s): Frits Harteman; Hans Heijs; Marko Sturm en Ludger PaulsTelefoonnummer(s): resp. 0485-572271; 0485-577330; 0485-573616 en 0485-515789

Ronde stenen bergmolen “Jan van Cuijk” te CuijkOpeningstijden: zaterdagmorgen van 09:00 tot 12:00 uurMolenaar(s): Ben Verheijen en Stefan WillemsTelefoonnummer(s): resp. 0485-313298; 0485-318028

Achtkante bergmolen “Bergzicht” te GasselOpeningstijden: zaterdag van 10:00 tot 17:00 uur, diverse doordeweekse dagen

Molenaar(s): Jan van Haren en Mari GoossensTelefoonnummer(s): resp. 0485-33124 en 0485-57 3815

Ronde stenen bergmolen “De Reus” te GennepOpeningstijden: geen vaste openingstijden (geen molenaar)Eigenaar: Jan CoopmansTelefoonnummer(s): 0485-511760

Zeskante bergmolen “Mariamolen” te HapsOpeningstijden: zondagmiddag van 15:00 tot 18:00 uur

Molenaar(s): Don WertsTelefoonnummer(s): 0485-322460

Achtkante bergmolen “Gerarda” te HeijenOpeningstijden: zaterdagmiddag van 13:00 tot 17:00 uurMolenaar(s): Harry KaakTelefoonnummer(s): 0485-516619

Achtkante stellingmolen te KatwijkOpeningstijden: zaterdagmorgen van 09:30 tot 12:30 uur

Molenaar(s): Peter Simons en Perry HendriksTelefoonnummer(s): resp. 0485-313673 en 0485-322872

Ronde stenen bergmolen “De Korenbloem” te MillOpeningstijden: niet geopend voor bezoek (in restauratie)Molenaar(s): geen

Ronde stenen bergmolen “De Vooruitgang” te OeffeltOpeningstijden: zaterdagmorgen van 10:00 tot 13:00 uur (wintertijd)

Molenaar(s): Theo van Bergen en John HoubenTelefoonnummer(s): resp. 0485-361718 en 0485-320994

Standerdmolen “De Korenbloem” te Oploo en de watermolen te OplooOpeningstijden: zaterdagmorgen van 09:00 tot 12:00 uurMolenaar(s): Jan van Riet en Piet GeenenTelefoonnummer(s): resp. 0485-383551 en 0485-382891

Ronde stenen stellingmolen “Luctor et Emergo” te RijkevoortOpeningstijden: zaterdagmiddag van 14:00 tot 17:30 uurMolenaar(s): Mari Goossens; Robbert en Sytske VerkerkTelefoonnummer(s): resp. 0485-573815 en 0485-313647

Ronde stenen bergmolen “De Heimolen” te Sint HubertOpeningstijden: zaterdagmiddag van 14:00 tot 17:00 uurMolenaar(s): Harry DaverveldTelefoonnummer(s): 0485-453353

Ronde stenen bergmolen “Rust na arbeid” te Ven-ZelderheideOpeningstijden: geen vaste openingstijden (in restauratie)

Molenaar(s): Ludger PaulsTelefoonnummer(s): 0485-515789

Standerdmolen “De Hamse Molen” te WanroijOpeningstijden: zaterdag van 10:00 tot 14:00 uurMolenaar(s): Jan Selten; Jos Verberk en Walter CornelissenTelefoonnummer(s): resp. 0485-452587; 0485-578243 en 0485-478818

N.B. De openingstijden zijn slechts een indicatie. In sommige gevallen is/zijn de molenaar(s) niet of op een ander tijdstip aanwezig. Wilt uzeker zijn van een bezoek aan de molen, dan adviseren wij u telefonisch contact op te nemen met de desbetreffende molenaar(s).

Molenbezoek in de regio


Der Bauer und derWindmüller

Hierbij het vervolg van het stripverhaal “Der Bauerund der Windmüller” van Wilhelm Busch (1832-

1908). Zie voor de vorige afleveringen Molenvriendnummer 46 en 47.

← Hier siehst du nun auf einem KarrnDen Abgeschiednen heimwärts fahrn.

De boer rijdt nu zijn kar voor,de afgezonderden gaan ervandoor.

→ Und als der Bauer kam nach Haus,Fuhr seine Frau zur Tür heraus.

De boer komt nu bij huis aan,wat zijn vrouw meteen naar de deur doet gaan.

← Mit Einem Besen, groß und lang,Macht sie dem Bauer angst und bang.

Met een bezem, groot en lang,bezorgt ze de boer angst en maakt hem bang.


← Der Bauer nimmt die SägeUnd wehrt sich ab die Schläge.

De boer nu gebruikt de zaagals bescherming tegen slaag.

→ Ein Sägezahn trifft ganz genauIns Nasenloch der Bauersfrau

Een scherpe tand van het zaagbladtreft de boerin precies in ’t neusgat.

← Die Nase blutet fürchterlich,Der Bauer denkt: Was kümmert’s mich!

De neus bloed heel gemeenDe boer denkt: ach wat, ik ga heen.

(wordt vervolgd)

Vrije vertaling: Marko SturmMet dank aan: Gerd Hage


(advertentie)

Beijk Molenbouw BVRimpelt 15a

5851 EK AFFERDENtel. 0485-531910fax 0485-532305

(advertentie) (advertentie)

Postadres: Postbus 11, 5450 AA MILLKantooradres: Oranjeboomstraat 3, MILL, Tel. 0485 - 451276 fax 454063

De Molenvriend 48

Documents

Transcript of De Molenvriend 48