De Michelangelo® hand in de praktijk

32
De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie 1 De Michelangelo® hand in de praktijk Therapie en revalidatie

Transcript of De Michelangelo® hand in de praktijk

Page 1: De Michelangelo® hand in de praktijk

De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie 1

De Michelangelo® hand in de praktijkTherapie en revalidatie

Page 2: De Michelangelo® hand in de praktijk

2 De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie

Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3De Michelangelo® hand: een overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4Revalidatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10Physical Training . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16Controls Training . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18Repetitive Drills . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22ADL Training . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

Page 3: De Michelangelo® hand in de praktijk

De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie 3

Training helpt – Help trainen

Het Axon-Bus® prothesesysteem in combinatie met de Michelangelo® hand is een innovatieve productontwikkeling op het gebied van de transradiale armprothesen. De Michelangelo® hand heeft een geheel nieuwe grijpkinematiek en biedt de gebruiker daardoor een groot aantal nieuwe functies die hem bij zijn dagelijkse activiteiten ondersteunen.

Voor de tevredenheid van de gebruiker en het succes van de bij hem aangemeten prothese is het van doorslaggevend belang dat de gebruiker niet alleen leert volgens welke basisprincipes hij zijn nieuwe prothese moet bedienen, maar ook hoe hij deze correct gebruikt. Wij helpen hem daarbij.

De oefeningen moeten altijd eerst samen met een therapeut (fysiotherapeut, ergotherapeut) worden gedaan. Daarna moet de gebruiker er thuis zelfstandig mee aan de slag. Want hoe beter de gebruiker zijn nieuwe prothese en de functies ervan kent, des te efficiënter kan hij deze gebrui-ken. En des te meer zal hij profiteren van de nieuwe mogelijkheden van zijn Michelangelo® hand.

Deze brochure is bedoeld als richtlijn voor therapeuten bij het opbouwen en uitvoeren van oefeningen met de gebruiker.

Page 4: De Michelangelo® hand in de praktijk

4 De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie

Functionele handgrepen De Michelangelo® hand – een overzicht

Michelangelo® HandDe complexe grijpkinematiek, het natuurlijke, anatomisch ogende uiterlijk en het geringe gewicht zijn onderscheidende kenmerken van de Michelangelo® hand. Deze hand is de hoofdcomponent van het nieuwe prothesesysteem van Otto Bock.

Apart beweegbare duim De duimaandrijving maakt het mogelijk de duim elektronisch te positioneren. Bij exorotatie van de duim wordt de handpalm wijd geopend, waardoor de hand nog meer bewegingsmogelijkheden biedt.

Zachte vingertoppenDe vingers van de Michelangelo® hand zijn gedetailleerd nagebootst van de vingers van de natuurlijke hand en daarom gemaakt van een combinatie van zachte en hardere materialen.

HoofdaandrijvingDe hoofdaandrijving van de Michelangelo® hand zorgt voor de grijpbeweging en de grijpkracht. De duim, de wijsvinger en de middelvinger worden actief aangedreven; de ringvinger en de pink bewegen passief mee.

Page 5: De Michelangelo® hand in de praktijk

5

Unieke functionaliteitDe Michelangelo® hand heeft dankzij de vier beweegbare vingers en de door middel van spiersignalen afzonderlijk positioneerbare duim de mogelijkheid tot het uitvoeren van grijppa-tronen die eerder niet realiseerbaar waren. Om een natuurlijk bewegingspatroon te bewerkstel-ligen, is de hand uitgerust met twee aandrij-vingen.

Bijzonder designBehalve door de materialen waarvan de vingers zijn gemaakt, overtuigt de Michelangelo® hand ook door zijn innovatieve design. Dit is onder-scheiden met de Designpreis Deutschland 2011, Selected en met een red dot award, product design 2011. De futuristisch ogende binnenhand zal door een doorschijnende handschoen nog beter zichtbaar zijn.

De pluspuntenMet de Michelangelo® hand is een mijlpaal gezet in de ontwikkeling van prothesen. Dankzij de bijzondere producteigenschappen biedt deze hand de gebruiker fundamenteel nieuwe gebruiksmogelijkheden: een geheel nieuwe bewegingsvrijheid in zijn dagelijkse leven en zijn beroep. Deze nieuwe producteigenschappen zijn op de volgende pagina's gemarkeerd met een rode "plus".

Attendeer de gebruiker op deze nieuwe functies en integreer ze in de prothesetraining.

Flexibel polsscharnierMet de fixeerknop kan de gebruiker het polsscharnier in de gewenste stand fixeren (starre modus) en/of weer ontgrendelen.

Plat-ovaal polsscharnierDe ovale handaansluiting ziet er heel natuurlijk uit. Flexie en extensie zijn nagebootst van de ontspannen pols (flexibele modus). De pronatie- en supinatiefunctie kan de gebruikerpassief uitvoeren.

Ontgrendelingsknoppen aan weerszijdenDoor de ontgrendelingsknoppen tegelijkertijd in te drukken, kan de gebruiker de Michelangelo® hand losmaken van de koker.

Page 6: De Michelangelo® hand in de praktijk

6 De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie

Eenvoudig gebruik voor een veelvoud aan functies

In de volgende hoofdstukken vindt u fundamen-tele aanwijzingen voor het gebruik van de Michelangelo® hand.

Accu ladenVoor het laden van de accu moet de laadstekker met behulp van de geïntegreerde magneet tegen de laadbus aan worden gehouden. De speciale contouren van de bus en de stekker zorgen ervoor dat beide componenten gemakkelijk en snel tegen elkaar aan kunnen worden geplaatst. Door middel van leds wordt aangegeven dat de acculader gereed is voor gebruik en wordt de actuele toestand van de accu weergegeven.

Led-indicator voor de actuele laadtoestandOm de laadtoestand te laten weergeven, drukt u even op de toets van de laadbus (korter dan een seconde): de led-indicator licht op en geeft door middel van zijn kleur de actuele laadtoestand weer.

In- en uitschakelenOm de hand in en uit te schakelen, drukt u de laadbus even in (ongeveer een seconde lang). Bij inschakeling klinken er twee korte geluidssig-nalen en licht de led-indicator even op.Bij uitschakeling klinkt er één geluidssignaal.

Bluetooth® functie activerenWanneer de prothese is uitgeschakeld en de laadbustoets langer dan vier seconden wordt ingedrukt, wordt de Bluetooth® functie van de prothese geactiveerd: de led-indicator knippert blauw.

Openen van de prothese in noodsituatiesOm de prothese in noodsituaties te openen, drukt u de laadbus lang in (ongeveer zeven seconden). Houd de toets eenvoudigweg ingedrukt tot de hand wordt geopend en de prothese wordt uitgeschakeld.

Grijpcomponent losmaken van de koker/aan de koker bevestigen• Grijpcomponent losmaken van de koker: schakel

de prothese uit en druk beide ontgrendelings-knoppen op het polsscharnier tegelijkertijd in.

• Grijpcomponent aan de koker bevestigen: zet de grijpcomponent op de koker (de grijpcomponent wordt automatisch vergrendeld).

Onderhoudsinstructies• Binnenkoker reinigen:

reinig de binnenkoker met DermaClean en een vochtige doek.

• Handschoen onderhouden en reinigen: regelmatige reiniging met water en zeep is gewoonlijk voldoende om lichte verontreinigin-gen te verwijderen en de prothesehandschoen schoon te houden; sterkere verontreinigingen kunnen meestal worden verwijderd met Otto Bock speciaalreiniger (640F12). (Zie de gebruiksaanwijzing voor verdere instructies.)

BewarenDe gebruiker moet ervoor zorgen dat hij de hand altijd in geopende toestand bewaart.

Page 7: De Michelangelo® hand in de praktijk

De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie 7

Lateral Mode Lateral Mode + Opposition Mode

Lateral Power GripDe duim beweegt in zijwaartse richting naar de wijsvinger toe: zo kan de gebruiker middelgrote voorwerpen aan de zijkanten fixeren.

Lateral PinchDe duim beweegt in zijwaartse richting naar de wijsvinger toe: zo kan de gebruiker platte voorwerpen aan de zijkanten kan fixeren.

Finger Ab- /AdductionBij het sluiten van de hand worden de vingers geadduceerd. Zo kan de gebruiker platte voorwerpen tussen de vingers fixeren. Bij het openen van de hand worden de vingers automa-tisch geabduceerd.

Opposition Mode

Open PalmBij geopende hand is de duim ver naar opzij gepositioneerd: de gebruiker houdt zijn hand vlak.

Opposition Power GripDoor de openingswijdte kan de gebruiker voorwerpen met een grote diameter vasthou-den.

Tripod PinchDe duim vormt samen met de middelvinger en de wijsvinger een driepuntsgrijpvlak: zo kan de gebruiker kleine voorwerpen goed fixeren.

Neutral Mode

Neutral PositionRuststand die er natuurlijk en ontspannen uitziet.

Page 8: De Michelangelo® hand in de praktijk

8

Met Michelangelo® in elk opzicht goed verzorgd

Voor een succesvol gebruik van de Michelangelo® hand is een continue begeleiding van de gebruiker een abso-lute voorwaarde. Belangrijk is dat alle betrokkenen samenwerken: de arts, de therapeut, de orthopedisch instrument-maker, de gebruiker zelf en zijn sociale omgeving. Teamwork is de sleutel!

In deze brochure staat de revalidatie centraal. Voorwaarde hiervoor is, dat de voorafgaande punten in het verzor-gingsproces met succes zijn afgerond.

De volgorde waarin de verschillende onderdelen van de prothesetraining moeten plaatsvinden, en deze onder-delen zelf worden op de volgende pagi-na's precies beschreven.

TherapieDaarna volgen er therapeutische maatre-gelen die de gebruiker voorbereiden op het dragen van een prothese.

OnderzoekVoordat de prothese wordt aangemeten, vinden er een persoonlijk gesprek en een grondig onderzoek plaats.

Voortdurende controleHet verzorgingsteam blijft voortdurend in contact met de gebruiker.

Page 9: De Michelangelo® hand in de praktijk

De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie 9

KwaliteitscontroleDe gebruiker bespreekt met hetrevalidatieteam in hoeverre hij met zijn prothese overweg kan.

PassenBij het passen stemt de orthopedisch instrument-maker de prothese nauwkeurig af op de individuele gebruiker.

ProductieAls volgende stap wordt de individuele prothese voor de gebruiker vervaardigd.

Maat nemenDe orthopedisch instrumentmaker meet de lichaamsmaten van de gebruiker en maakt een gipsafdruk.

ProtheseadviesDe gebruiker krijgt te horen welke prothese voor hem zinvol is en welke persoon-lijke doelstellingen hij daarmee kan bereiken.

RevalidatieDe gebruiker leert hoe hij in het dagelijkse leven met zijn prothese moet omgaan.

2 31

PhysicalTraining

ControlsTraining

RepetitiveDrills

ADL Training

Page 10: De Michelangelo® hand in de praktijk

10 De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie

Page 11: De Michelangelo® hand in de praktijk

11

Als basis voor het welslagen van de prothesetrai-ning als geheel is het absoluut noodzakelijk dat deze training wordt afgestemd op de wensen, de behoeften en de levenssituatie van de gebruiker. De volgende aspecten spelen een beslissende rol:

oorzaak van de amputatie, eerste prothese of vervanging van een eerdere prothese, een- of tweezijdige amputatie, sociale omgeving, beroep, interesses en hobby's – maar vooral ook de psychische uitgangssituatie en de motivatie. Om met de prothese een zo goed mogelijk resultaat te behalen, pleegt u overleg in een interdisciplinair team en betrekt u – indien mogelijk – ook de familieleden hierbij. Voordat er met de eigenlijke training wordt begonnen, moet er een uitvoerige diagnostiek plaatsvinden waarbij wordt gevraagd naar algemene en specifieke informatie over de aangedane zijde en de gebruiker vervolgens wordt onderzocht (anamnese en diagnosestelling).

Anamnese en diagnosestelling

Algemene gegevens van de persoon

lichaamsgewicht, lichaamslengte, geboorte-datum, links of rechtshandig, beroep, vrijetijdsbesteding, omgeving, voortbeweging, enz.

Gegevens over de aangedane zijde

een- of tweezijdig, amputatiehoogte, stomplengte, enz.

Algemene gezondheids-toestand

hart- en vaatziekten, doorbloedingsstoor-nissen, tumoren, duizeligheid, allergieën, pijn en andere klachten, andere aandoe-ningen, functiebeperkingen, hulpmid-delen, gebruik van geneesmiddelen, enz.

Gegevens over de aangedane zijde

amputatie of aangeboren misvorming (dysmelie), pijn, fantoompijn,, stompbelast-baarheid, sensibiliteit, wekedelenafdek-king, litteken, gewrichtstoestand, contracturen, spierstatus, volume, enz.

Bijzonderhe-den aan de contralaterale zijde

pijn, sensibiliteitsstoornissen, conditie van de huid, gewrichtstoestand, spierstatus, enz.

Zo begint de revalidatie

Page 12: De Michelangelo® hand in de praktijk
Page 13: De Michelangelo® hand in de praktijk

De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie 13

1 32

Om een optimaal trainingsresultaat te bereiken, is de prothesetraining onderverdeeld in drie fasen, waarbij elke volgende fase is gebaseerd op de vorige. In iedere fase moet u zo lang oefenen met de prothesegebruiker – en hem motiveren tot zelfstandig oefenen – tot hij zich zeker voelt en vol vertrouwen gebruik kan maken van zijn Michelangelo® hand.

Het is belangrijk de trainingseenheden te beginnen met eenvoudige oefeningen en deze dan geleidelijk te vertalen naar toepassingen in het dagelijkse leven. Zorg voor succeservaringen! Zo voorkomt u dat de gebruiker te veel van zichzelf vergt en mogelijkerwijs gefrustreerd reageert.

De Physical Training dient zowel plaats te vinden voor en tijdens als na aanmeting van de prothese.

Met professionele prothesetraining op weg naar succes in drie fasen

Controls TrainingAlgemene controle over de prothese krijgen

ADL TrainingOptimaal gebruik-maken van de prothese bij activiteiten in het dagelijkse leven en het beroep

Repetitive DrillsDe oefeningen herhalen tot alle functies zijn ingeslepen

Physical TrainingOptimale fysieke voorwaarden scheppen

Het onderstaande therapieconcept voor de Michelangelo® hand is ontwikkeld door de volgende externe en interne deskundigen: Eli Færevaag Jacobsen (Noor-wegen), Liselotte Norling Hermansson (Zweden), Shawn Swanson Johnson (Verenigde Staten) en Daniela Wüstefeld, Annette aus der Fünten en Dr. Andreas Kannenberg (Duitsland).

Page 14: De Michelangelo® hand in de praktijk

14 De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie

Het vinden van de juiste weg: trainingsprincipes

Zonder optimale psychische en fysieke voorwaarden is een goede prothesetraining niet mogelijk. Om de prothesetraining gericht af te stemmen op de gebruiker, is het zinvol zijn werk, hobby en persoonlijke interesses bij de training te betrekken – zowel voor een succesvol gebruik van de Michelangelo® hand als voor het welslagen van de revalidatie in het algemeen.

Page 15: De Michelangelo® hand in de praktijk

De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie 15

TrainingsduurDe prothesetraining moet altijd worden aangepast aan de behoeften van de gebruiker. Of het nu gaat om een eerste prothese of om vervanging van een eerdere prothese: de ervaringen, de lichamelijke constitutie, de individuele wensen en het persoonlijke leertempo van de gebruiker zijn belangrijke factoren.

TrainingssuccessenHet is belangrijk dat de oefeningen van elke fase zo lang worden gedaan tot de gebruiker het leerdoel voor minimaal 90% – en in het ideale geval voor 100% – (zowel wat betreft de nauw-keurigheid als wat betreft het aantal herhalingen) heeft bereikt. Wanneer het niveau van de gebruiker in een bepaalde fase laag blijft, verdient het aanbeveling dit in het interdisciplinaire team te bespreken. Zo kunt u gezamenlijk de actuele situatie beoordelen – en bepalen welke stappen voor de gebruiker raadzaam zijn.

TrainingsfocusTijdens de training moet voortdurend aandacht worden besteed aan de lichaamshouding en de psychische gesteldheid van de gebruiker: Is de gebruiker tijdens het oefenen ontspannen en geconcentreerd of is er aan zijn reacties te merken dat er te veel van hem wordt gevergd? Heeft hij de neiging om een verkeerde houding aan te nemen, waardoor hij mogelijk pijnklachten kan krijgen?Moet hij meer worden aangemoedigd of moet hij zijn tempo iets verlagen, totdat alle bewegingen vertrouwd zijn?

TrainingsvariantenEr zijn verschillende varianten waarop u het gecontroleerde en nauwkeurige aansturen van de prothese systematisch met de gebruiker kunt oefe-nen. Zo voorkomt u dat hij onzeker wordt of ongewilde bewegingen maakt.

• UitgangshoudingenIn het begin kunnen de oefeningen het beste zittend worden gedaan. Daarna doet de gebrui-ker ze staand, dan lopend en tenslotte terwijl hij loopt op een ongelijke ondergrond.

• Ondersteuning In het begin kan de gebruiker zijn prothesearm op tafel of op zijn schoot leggen.

• Assen en vlakkenLaat de gebruiker de oefeningen uitvoeren langs verschillende assen en in verschillende vlakken, bijvoorbeeld dicht bij het lichaam en ver van het lichaam af, met of zonder het kruisen van de centrale lichaamsas en op verschillende hoogtes – dus boven het hoofd, opzij naast het hoofd en vlak boven de grond.

• Visuele controleLaat de gebruiker de oefeningen in het begin uitvoeren met visuele controle (de gebruiker kijkt naar zijn prothesehand). Vertel hem dat het doel van de training is dat hij de oefeningen doet met zo min mogelijk visuele controle ("automatisch" grijpen en loslaten – zonder te kijken).

• Grijpkracht en grijpsnelheidWanneer de gebruiker de nodige trainingserva-ring heeft opgedaan, moedigt u hem aan om de inmiddels vertrouwde oefeningen uit te voeren met een aan de situatie en het object aangepaste grijpkracht en snelheid.

Page 16: De Michelangelo® hand in de praktijk

16 De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie

Physical Training

Basis leggen De rompstabiliteit is een beslissende factor voor de controle over de prothese. Physical Training voor, tijdens en na de verzorging met een pro-these, voorkomt secundaire gevolgen, versterkt het zelfbewustzijn van de gebruiker versterkt en verbetert zijn lichaamsgevoel. De Physical Training moet – ter voorbereiding op het gebruik

van de prothese – zonder prothese worden begonnen en later met prothese worden voortge-zet. Let bij de Physical Training altijd op de volgende aspecten:

• de houding van de gebruiker;• coördinatie en evenwicht;• versterking van de spieren.

1 32

Controls Training ADL TrainingRepetitive Drills

Physical TrainingOptimale fysieke voorwaarden scheppen

Page 17: De Michelangelo® hand in de praktijk

De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie 17

Houding van de gebruiker Help de gebruiker compensatiebewegingen te vermijden. Let samen met hem op dat bij het uitvoeren van alle oefeningen een fysiologische en daardoor zo ontspannen mogelijke lichaams-houding wordt aangenomen.Raad de gebruiker aan zijn eigen houding met behulp van deze aanwijzingen zo vaak mogelijk te controleren – ook voor de spiegel. Zo krijgt hij daar steeds meer gevoel voor en verbetert hij zijn zelfbewustzijn. Dit draagt ertoe bij dat het voor de gebruiker steeds gemakkelijker wordt een ontspannen, klachtenvrije lichaamshouding aan te nemen die op den duur vanzelfsprekend wordt:

a) Is de lichaamshouding recht en verticaal?b) Is het lichaamsgewicht gelijkmatig over beide

benen verdeeld?c) Is de wervelkolom niet of slechts minimaal

geroteerd?d) Bevinden beide schouders zich op dezelfde

hoogte?

Coördinatie en evenwichtHet menselijk lichaam probeert het ontbrekende gewicht van een geamputeerde arm te compense-ren. U als therapeut weet dat het lichaamsschema door het dragen van een prothese opnieuw verandert en dat dit invloed kan hebben op het evenwicht.Met gerichte coördinatieoefeningen waarbij u de gebruiker ondersteunt, kan zijn lichaamsbalans worden verbeterd. Vooral oefeningen op een ongelijke ondergrond en training met de oefentol zijn hiervoor bij uitstek geschikt.

Versterking van de spierenOefeningen voor het versterken van de rompspie-ren kunnen bijvoorbeeld worden gedaan met een theraband. Om blijvende resultaten te bereiken, is het in ieder geval heel belangrijk dat de gebruiker regelmatig en gedurende een langere periode traint. Motiveer hem om met de oefeningen ook zijn uithoudingsvermogen te trainen – en in aanvulling op de training te sporten.

a) Verticale, rechte lichaams-houding

b) Uitgebalanceerde stand c) Rotatie van het bovenlichaam en de wervelkolom vermijden

d) Schouders op dezelfde hoogte (optrekken vermijden)

Page 18: De Michelangelo® hand in de praktijk

18 De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie

1. Controls Training

Controle krijgenBij de Besturingstraining maakt u de gebruiker allereerst bekend met de passieve functies en de Neutral Mode. Daarna helpt u hem de actieve modi en de functies daarvan aan te leren (door instructie, nog zonder objecten).

Deze trainingseenheid kunt u ook beginnen met de software AxonSoft. Het doel van de Besturings-training is dat de gebruiker leert de Michelangelo® Hand precies aan te sturen en efficiënt te gebrui-ken (d.w.z. dat hij "controle" krijgt over zijn prothese).

1 32

Controls TrainingAlgemene controle over de prothese krijgen

Repetitive Drills ADL Training

Physical Training

Page 19: De Michelangelo® hand in de praktijk

De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie 19

Flexie en extensieHet polsscharnier heeft een mechanische flexie- en extensiefunctie en kan onbeperkt roteren. Uitgaande van de neutrale stand kan het scharnier in vijf vergrendelingsstanden ca. 75 graden worden gebogen; de extensie bedraagt ca. 45 graden en heeft drie vergrendelings-standen.

Flexibele modus van het polsscharnierIn de flexibele modus wordt het natuurlijke bewegingsgedrag van een ontspannen pols nagebootst. U kunt deze modus instellen door de fixeerknop ingedrukt te houden tot deze vastklikt. Het scharnier kan dan vrij worden bewogen. Door nogmaals op de knop te drukken, beëindigt u de flexibele modus; het scharnier vergrendelt in de eerst-volgende stand.

Starre modus van het polsscharnierWanneer de fixeerknop slechts licht en niet tot de aanslag wordt ingedrukt, kan de gebruiker het polsscharnier in de gewenste stand vastzetten. Bij ontlasting van de fixeerknop vergrendelt het polsschar-nier in de eerstvolgende stand. Het belangrijkste trainingsdoel is dat de gebruiker leert hoe hij afhankelijk van de situatie de flexibele en de starre modus van de Michelangelo® hand kan gebruiken, zodat hij in het dagelijkse leven probleemloos met het flexibele polsscharnier en de vergrendelingsfunctie van het polsscharnier kan omgaan.

RotatieOok kan de Michelangelo® hand zonder enige beperking handmatig 360 graden worden geroteerd. Voor de rotatie heeft de gebruiker de beschikking over 24 vergrendelingsstanden met een onderlinge afstand van 15 graden, die hij naar keuze kan instellen.

1.1 Training van de passieve functies

• DoelAlgemene controle krijgen – door oefeningen zonder objecten

TrainingsvoorwaardenVoor de eigenlijke start van de training moet u de gebruiker basisinfor-matie over zijn nieuwe prothese geven. Maak hem vertrouwd met het aan- en uittrekken van de prothese, het in- en uitschakelen van het systeem, de energievoorziening en het laadproces. De myotest, aan de hand waarvan de EMG-signalen op de stomp kunnen worden geëvalu-eerd, is een basisvoorwaarde voor het afstemmen van het handpro-gramma en de switchmodus op de individuele gebruiker.

AdviesHoudingBegin de oefeningen zittend en laat de gebruiker ze daarna staand doen.MethodenDe gebruiker doet de bewegingen van de therapeut na.CheckVermijd compensatiebewegingen en -mechanismen.DuurEén therapie-eenheid van 30 minuten tot enkele eenheden per dag

Page 20: De Michelangelo® hand in de praktijk

20 De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie

1.2 Training van de actieve functies

AdviesModiStart de training in de Lateral Mode, ga daarna door met de Opposition Mode (met name belangrijk voor geoefende gebruikers).TipDeactiveer de Neutral Mode in het begin met AxonSoft.

1.2.1 Training Lateral Mode

Volledig openen van de hand en volledig sluiten van de hand, met maximale snelheid

Half openen van de hand, daarna volledig openen van de hand, met geringe snelheid

Voor de helft sluiten van de hand, daarna volledig sluiten van de hand, met geringe snelheid

Daarna verschillende oefeningen combineren

Elke oefening 10 keer herhalen

Page 21: De Michelangelo® hand in de praktijk

De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie 21

AdviesIn de software kan door middel van een muisklik van de ene modus naar de andere worden gegaan – zonder dat de gebruiker dit zelf actief hoeft te doen.

Openen en sluiten in de Lateral Mode

Tot slot diverse combinaties van modi, uitgangsstanden en snelheden

Modus veranderen Openen en sluiten in de Opposition Mode

Een aangeboden voorwerp in de geopende hand houden

Begroeting: een hand geven, zwaaien, op de schouder kloppen, enz.

In de handen klappen

• Doel bereikt?• 90 – 100% controle over de

prothese gekregen?• Zo min mogelijk compensatie-

bewegingen en -mechanis-men?

1.2.2 Training Opposition Mode

1.2.3 Training van het omschakelen tussen de modi

1.2.4 Training Neutral Mode

Oefeningen (dezelfde oefeningen als voor de Lateral Mode)Elke oefening 10 keer herhalen

Omschakelen tussen de Lateral Mode en de Opposition Mode

Oefeningen en situatiesIn de Lateral Mode en daarna in de Opposition Mode

De Neutral Mode moet met de software weer worden geactiveerd

Page 22: De Michelangelo® hand in de praktijk

22 De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie

Steeds zekerder wordenIn deze fase traint de gebruiker het grijpen en loslaten van verschillende objecten in verschil-lende vlakken en langs verschillende assen. De standen van de hand in de Lateral Mode zijn geheel nieuwe functies. Deze modus kan het beste worden ingesteld als standaardmodus. Let bij de

keuze van de objecten op een zo groot mogelijke variëteit in grootte, vorm, oppervlaktestructuur en weerstand. De gebruiker moet de oefeningen net zo lang trainen en herhalen tot hij zich de functies en de besturing van de Michelangelo® hand heeft eigengemaakt.

2. Repetitive Drills

ADL TrainingControls Training

1 2 3

Repetitive DrillsDe oefeningen herhalen tot alle functies zijn ingeslepen

Physical Training

Page 23: De Michelangelo® hand in de praktijk

De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie 23

BouwblokkenVerschillende vormen en maten

Potloden en pennenKleine diameter, glad oppervlak > precies grijpen

SoftbalGeeft mee > aanpassen van de grijpkracht

Cd'sPlat voorwerp > precies grijpen

BekerDun materiaal > aanpassen van de grijpkracht

Speelkaarten, creditcardsPlat voorwerp met een glad oppervlak > precies grijpen

OefeningenGrijpen en loslaten van verschillende objecten in verschil-lende modi met de hand in verschillende standen

2.1 Training van de verschillende modi en standen van de hand

Objecten/materialenStart met zware, grote, stevige objecten (geen aanpassing van de grijpkracht nodig) en ga daarna over op kleinere, lichtere en zachtere objectenCheckLet op compensatiebewegingen en -mechanismen!Standen van de handDe Lateral Power Grip en Lateral Pinch leveren de gebruiker het hoogste rendement op! VariantenDoor gebruikmaking van de extensie-, flexie- en rotatiefunctie en vooral van het flexibele polsscharnier kunnen compensa-tiebewegingen worden voorkomen.Duur1 – enkele uren / dagTipFunctionele spellen waarbij bepaalde bewegingen vaak worden herhaald, bijv. Solitaire of Memory

• DoelVaak herhalen van de oefeningen met objecten

Advies

WasknijpersTip: therapeutische wasknijpers die in veerkracht verschillen (fabrikant uit de Verenigde Staten)

Gevulde waterflesGrijpen van een stevig object met een grote diameter > dosering van de grijpkracht

• Doel bereikt?• Heeft de gebruiker de functies

van de Michelangelo® hand begrepen en kan hij deze voor 90 – 100 % gebruiken?

• Zo min mogelijk compensatie-bewegingen en -mechanis-men?

Page 24: De Michelangelo® hand in de praktijk

24 De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie

ADL TrainingOptimaal gebruik-maken van de prothese bij activiteiten in het dagelijkse leven en het beroep

Controls Training

1 2 3

Repetitive Drills

Physical Training

Leren voor het dagelijkse levenADL staat in het Engels voor "activities of daily living" en in het Nederlands voor "algemene dage-lijkse levensverrichtingen". Bij de ADL Training moet de therapeut met de gebruiker bespreken welke activiteiten en verrichtingen voor hem in

het dagelijkse leven en bij de uitoefening van zijn beroep het belangrijkst zijn. Stem de inhoud van de training altijd af op de wensen en behoeften van de gebruiker. Begin met drie tot vijf oefenin-gen.

3. ADL Training: Activities of Daily Living

Page 25: De Michelangelo® hand in de praktijk

De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie 25

Motivatie is belangrijkMotiveer de gebruiker om de oefenin-gen als "huiswerk" zelfstandig te herhalen – met objecten die hij in het dagelijkse leven gebruikt. Neem deze oefeningen als basis voor de volgende oefeningen tijdens de volgende therapie-eenheid. Voeg daarbij drie nieuwe activiteiten aan het programma toe.

De persoonlijke motivatie van de gebruiker en zijn succeservaringen spelen een beslissende rol voor het trainingsverloop. Zorg er altijd voor dat u de oefeningen afstemt op de gebrui-ker en zijn leefsituatie – en op zijn vrijetijds- en sportactiviteiten (sociale component).Voor het trainen en uitvoeren van de oefeningen is er nooit maar één of maar één juiste oplossing. De gebruiker heeft altijd de keuze uit verschillende opties. Hij kan zelf beslissen welke modus en welke stand van de hand voor hem in een bepaalde situatie het meest geschikt zijn. Laat de gebruiker niet alleen unilaterale, maar ook bilaterale oefeningen doen om de coördinatie tussen beide handen te verbeteren.

Volgorde van de oefeningenDe oefeningen van de ADL Training in deze brochure zijn – ten behoeve van de overzichtelijkheid – ingedeeld op modus en stand van de Michelangelo® hand. Gedurende de training met de gebruiker kunt u de oefeningen in willekeurige volgorde met elkaar combineren. Idealiter bepaalt de gebruiker zelf welke oefeningen in welke situaties en bij welke handelin-gen in het dagelijkse leven voor hem relevant zijn (wassen en aankleden, eten en drinken, op de werkplek, in de vrije tijd, enz.). De moeilijkheidsgraad van de oefeningen moet worden opgevoerd van eenvoudig (bijvoorbeeld een handdoek opvouwen) tot complex (bijvoorbeeld eten koken).

Objecten/materialenStem de oefenobjecten af op de individuele beroeps- en privésituatie van de gebruiker.Drie nieuwe oefeningen /trainings eenhedenDe oefeningen moeten thuis worden herhaald en de tijd dat de prothese wordt gedragen, moet worden verlengd tot de prothese volledig is geïntegreerd in het dagelijkse leven.

• DoelDe gebruiker kan optimaal gebruikmaken van de prothese bij de activiteiten van het dagelijkse leven en voelt zich hier zeker bij. Hij bereikt een maximum aan zelfstandigheid en onafhankelijkheid.

Advies

i Meer praktijkgerichte oefeningen hebben wij voor gebruikers op een trainings-dvd gezet, zodat zij het geleerde zelfstandig kunnen verdiepen. Therapeuten ontvangen deze trainings-dvd tijdens de certificering door Ottobock.

Page 26: De Michelangelo® hand in de praktijk

26 De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie

Tandpasta vasthouden Kleding strijken Stoffer en blik gebruiken

Lateral Power GripDe duim beweegt in zijwaartse richting naar de wijsvinger toe, waardoor middelgrote objecten aan de zijkanten worden gefixeerd.

Lateral Power Grip, Lateral Pinch en Finger Ab-/ Adduction

3.1 Lateral Mode

Lateral PinchDe duim beweegt in zijwaartse richting naar de wijsvinger toe, waardoor platte voorwerpen aan de zijkanten worden gefixeerd.

Finger Ab-/AdductionDoor het spreiden van de vingers kunnen er verschillende platte en dunne objecten tussen de vingertoppen worden gefixeerd.

Portemonnee vasthouden Krant lezen Dienblad vasthouden en dragen

Bankbiljetten vasthouden Credit- of businesscard gebruiken Tandenborstel en tandpasta vasthouden

• Vinger Ab- / Adductie is ook mogelijk in de Opposition Mode!

Page 27: De Michelangelo® hand in de praktijk

De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie 27

Fles openen en glas vast-houden

Tennisbal vastpakken en vasthouden

Doos met crème vasthouden en opendraaien

3.2 Opposition Mode

Opposition Power GripDe openingswijdte maakt het mogelijk voorwerpen met een grote diameter vast te houden.

Tripod PinchDe duim vormt samen met de middelvinger en de wijsvinger een driepuntsgreep, zodat kleine voorwerpen goed kunnen worden gefixeerd.

Open PalmBij geopende hand is de duim ver gespreid, waardoor de hand vlak wordt gehouden.

Mueslireep openmaken

Bord dragen

Lippenbalsem gebruiken

Een grote bal met twee handen vasthouden

Deksel van een kan afhalen

Knop indrukken

De prothesehand wordt bijna altijd gebruikt om een object vast te houden.

Opposition Power Grip, Tripod Pinch, Open Palm en Finger Ab-/ Adduction

Advies

Page 28: De Michelangelo® hand in de praktijk

28 De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie

3.3 Neutral Mode

• Doel bereikt?• Maakt de gebruiker optimaal

gebruik van de prothese bij de algemene dagelijkse levensverrichtingen?

• Heeft de gebruiker zijn maximum aan zelfstandigheid en onafhankelijkheid bereikt?

Een blad papier bij het schrijven vasthouden

Brood of groente bij het snijden vasthouden

Kleding/jas aantrekken

Neutral PositionNatuurlijk uitziende, fysiologisch overkomende ruststand

Nieuwe bewegingsvrijheidIs de gebruiker met alle ADL-oefe-ningen vertrouwd? Motiveer hem telkens opnieuw om de trainingseen-heden langzaam maar zeker over te nemen in alledaagse levenssituaties: bij de uitoefening van zijn beroep, privé en in zijn vrije tijd. Uw ondersteu-ning en motivering spelen een grote rol! Het is belangrijk, dat iedere gebruiker bekend is met alle ADL-oefe-ningen – en dus ook met alle bewe-gingsmogelijkheden van zijn Michelan-gelo® hand. Hij kan dan bepalen welke oefeningen voor hem in zijn dagelijkse leven het belangrijkst zijn. Deze oefeningen en trainingseenheden zal hij beslist vaker gebruiken dan andere.

Laat de gebruiker de ADL-oefeningen altijd zo lang en intensief doen als hem goed doet – zodat hij gemotiveerd is om ook zelfstandig verder te trainen. Succeservaringen zijn belangrijk! Zo worden de "oefeningen" al snel volkomen natuurlijke bewegingen die de gebruiker steeds gemakkelijker afgaan. Dankzij uw hulp wordt hij zelfstandiger en krijgt hij met zijn Michelangelo® hand nieuwe bewe-gingsvrijheid.

Page 29: De Michelangelo® hand in de praktijk

De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie 29

Page 30: De Michelangelo® hand in de praktijk

30 De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie

Resultaten meten, successen oogsten

Maak altijd gebruik van verschillende standaardtests om het trainingsverloop te documenteren en de successen van de gebruiker vast te leggen. Hiermee geeft u hem positieve feedback en motiveert u hem om consequent met de training door te gaan. Voorbeelden van dergelijke standaardtests:

Een vierde gestandaardiseerde testmethode is de ACMC-test (Assessment of Capacity for Myoelectric Control), die is ontwikkeld door Liselotte Norling Her-mansson en Helen Lindner. De prothesedrager wordt geobserveerd bij het uitvoe-ren van een activiteit met twee handen en aan de hand van hiervan gemaakte video-opnames wordt geëvalueerd hoe hij met zijn myo-elektrische armprothese omgaat (www.acmc.se).

Regelmatig navraag doenHoud contact met de gebruiker. Doe regelmatig navraag, controleer de prothese-instellingen en doe tests – om de successen van de gebruiker ook op de lange termijn te meten en zijn tevredenheid te waarborgen.

Box and blocks testEen motorische functietest voor de bovenste extremiteit: bij deze test moet de gebruiker in 60 seconden tijd zoveel mogelijk blokken van het ene vak van de box naar het andere verplaatsen.

Clothespin relocation test (wasknij-pertest)Voor de wasknijpertest hebt u de "Rolyan Graded Pinch Exerciser" nodig: hoe snel verplaatst de gebruiker drie knijpers van de horizontale naar de verticale stang?

SHAP-testVoor de "Southampton Hand Assess-ment Procedure" hebt u de SHAP-koffer nodig, die acht abstracte objecten en veertien ADL-objecten (objecten voor alledaagse situaties) bevat. Hoeveel tijd heeft de gebruiker nodig voor bepaalde oefeningen? Zo meet u hoe efficiënt hij de prothese gebruikt.

Page 31: De Michelangelo® hand in de praktijk

De Michelangelo® hand in de praktijk – Therapie en revalidatie 31

Brug naar het dagelijkse levenDe Michelangelo® hand onderscheidt zich door een grote functionele diversiteit. Maar het belangrijkste is, dat de gebruiker zich er prettig mee voelt en de standen van de hand en de bewegingspatronen langzaam maar zeker optimaal leert te gebruiken. Vanaf een bepaald leerniveau kunnen gebruikers zelfstandig thuis oefenen. Daardoor worden ze snel zeker in het gebruik van hun Michelangelo® hand. Naast de therapeutische ondersteuning bij de trainingseen-heden zijn daarvoor praktische oefeningen op een dvd beschikbaar. Zo kan de gebruiker al snel actiever en vanzelfsprekender met anderen meedoen – zowel in zijn beroep als in zijn vrije tijd.

i Nadere informatie is te vinden op de Michelangelo® microsite:

www.living-with-michelangelo.com

Page 32: De Michelangelo® hand in de praktijk

© O

ttobo

ck ·

646D

593=

NL-

01-1

201

· Tec

hnis

che

wijz

igin

gen

voor

beho

uden

.

Otto Bock Benelux B.V.Ekkersrijt 1412, 5692 AK Son en Breugel/The Netherlands T +31 (0) 499 474585 · F +31 (0) 499 4762 50 [email protected] · www.ottobock.nl