23/03/2012

1

27 maart 20121

1

Olga Jongeneelen

ProjectleiderVlaamse Landmaatschappij

de Merode, prinsheerlijk platteland

Inhoud

2

� Plattelandsproject de Merode � Context� Doel en missie� Realisaties

� Reflecties � Interactie tussen gebiedsgericht beleid en erfgoed

� Interactie tussen landschap en gemeenschap

Plattelandsproject de Merode

3

<

Plattelandsproject de Merode

4

Plattelandsproject de Merode

5 6

23/03/2012

2

7

9 10

Plattelandsproject de Merode

Piloot plattelandsproject van het Vlaams Plattelandsbeleid

� Vlaams Plattelandsbeleid � Spoor 1 signaleren en bespreekbaar

maken van plattelandsthema’s� Spoor 2 opzetten van horizontale

plattelandsinitiatieven ���� Spoor 3 ondersteunen en uitvoeren van gebiedsgerichte werking

� Interbestuurlijk en beleidsdomeinoverschrijdende samenwerking

���� Gebundelde inzet van instrumenten en middelen in de vorm van partnerschap���� Op maat van het gebied

11

Plattelandsproject de Merode

PROJECTMISSIE de Merode, prinsheerlijk platteland

Het plattelandsproject is een partnerschap dat de omgevingskwaliteit van het projectgebied de Merode op een duurzame, gebiedsgerichte en samenhangende manier ontwikkelt.

Concreet betekent dit dat het partnerschap: � de kernkwaliteiten van de Merode wil

koesteren (pijler 1)� de regionale economie wil versterken (pijler 2)� zich wil onderscheiden door een samenwerking

met de inwoners (pijler 3)� de werking ervan duurzaam wil verankeren

voor de toekomst (pijler 4)

12

23/03/2012

3

Platteland met klasse

PIJLER

113

KOESTEREN

Platteland met klasse

PIJLER

114

KOESTEREN

Platteland met klasse

PIJLER

115

KOESTEREN

16

PIJLER

2

VERSTERKEN

Innoverend en gastvrij platteland

PIJLER

217

Innoverend en gastvrij platteland

VERSTERKEN

PIJLER

218

Innoverend en gastvrij platteland

VERSTERKEN

23/03/2012

4

Zelfbewust platteland

PIJLER

319

ONDERSCHEIDENZelfbewust platteland

PIJLER

320

ONDERSCHEIDEN

Zelfbewust platteland

PIJLER

321

ONDERSCHEIDEN

22

NIEUW! Zelfstandig platteland

PIJLER

4

VERANKEREN

23

Reflecties

Gebiedsgericht beleid en erfgoed

� Sterk partnerschap in de Merode���� geheel is meer dan de som der delen���� erfgoed staat in een breder perspectief���� klein en groot krijgt een plaats

� 1 Missie, 1 Charter, 1 integraal plan en 1 huisstijl ���� samenhang tussen de erfgoedelementen

24

Reflecties

Gebiedsgericht beleid en erfgoed

� Geïntegreerde aanpak in de Merode���� multifunctioneel gebruik���� behoud door ontwikkeling���� nieuwe functies toekenning(maatschappelijk, economisch)

� Maatwerk in de Merode���� eigenheid van het gebied centraal stellen

� Combinatie van bottom-up + top-down werking���� lokale dynamiek en kennis in contact brengen met beleidsplanning, reglementering, ..én vice versa

23/03/2012

5

25

Reflecties

Gebiedsgericht beleid en erfgoed

� Gebiedsgericht beleid met FOCUS op ERFGOED

���� landschappelijk, onroerend en roerend erfgoed

���� Natuurlijk erfgoed

���� Stilte, rust en ruimte als erfgoedwaarde

26

Reflecties

Gebiedsgericht beleid en erfgoed

� Erfgoed als hefboom voor plattelandsontwikkeling

���� creëert potentieel voor nieuwe economische activiteiten (baten, terugverdieneffecten)

���� lokale verenigingen, lokale erfgoedhouders, middenveld krijgen nieuwe mogelijkheden

���� aantal bezoekers, wandelaars, fietsers, MTB’ers, ruiters, … stijgt

���� biedt een duurzaam toekomstperspectief voor de omgeving

27

Reflecties

Gebiedsgericht beleid en erfgoed

Maat-

schappelijk

Ecologisch

Economisch

beheer

inrichting

bestemming

Instrumentenmix

Innovatieve allianties

afsluiten

Complexe synthese van

ecologische, economische en

maatschappelijke belangen

Gebiedsgericht

beleid =

Management

Complex

Samenspraak

proces

Transitie

28

Reflecties

Gebiedsgericht beleid en erfgoed

Partnerschap de Merode

Europa

Vlaanderen

3 provincies

6 gemeentes

6 terreineigenaars en beheerders

Toeristische organisaties

Landbouworganisaties

Natuur en landschap organisaties

onroerend erfgoed

roerend erfgoed

ruimtelijke planning

Mobiliteit

Regionale landschappen

15-tal erfgoedhouders

30-tal ondernemers

Lokale verenigingen

…

Instrumentarium de Merode

EFRO – PDPO – INTERREG – LIFE - …

Landinrichting

Natuurinrichting

Bos-en natuurbeheerplannen

Beheerovereenkomsten

Grondenbank

Quick-wins

Provinciale subsidies

Gemeentelijke subsidies

Stakeholder- en

shareholdermanagement

Netwerkanalyse - netwerken

Publiek private samenwerking

…

Landschapsbeheerplan

Erfgoedveiling

Landschapsanimator

29

Reflecties

Gebiedsgericht beleid en erfgoed

� Hoe dit steeds complexer wordend samenspraakproces in de toekomst vorm geven?

� Hoe in de toekomst omgaan met ons kostbaar erfgoed?

� Is ons klassiek instrumentarium voldoende toereikend?

� Zal innovatie ons helpen?

30

Reflecties

Landschap of gemeenschap

� Wanneer is ons landschap kwaliteitsvol? Voor wie heeft landschap betekenis?

� Definitie omgevingskwaliteit – ruimtelijke kwaliteit“De waardering die mensen in een bepaald gebied aan de ruimte toekennen”“Geheel van objectieve en subjectieve factoren”

Gebruikswaarde - Functionaliteit

Belevingswaarde - Betrokkenheid

Toekomstwaarde - Duurzaamheid

23/03/2012

6

31

Reflecties

Landschap of gemeenschap

� Landschap of gemeenschap

“Er is een verbondenheid tussen landschap en gemeenschap, geen landschap zonder de

waarneming en waardering ervan door een

geëngageerde gemeenschap, maar ook geengemeenschap zonder een consistent en

samenhangend landschap” (Rob Maessen, 2011)

32

Reflecties

Landschap én gemeenschap

33

Reflecties

Landschap én gemeenschap

� Vanuit verbondenheid, betrokkenheid, sense of place, …

� Groeipotentieel! Uitdaging om dit te benutten!

34

Reflecties

Landschap én gemeenschap

� Nieuwe kansen voor gebiedsontwikkeling en erfgoed als aanvulling bij het klassiek instrumentarium

� Samenlevingsopbouw en netwerkstructuren, …� Lokale kennis ontsluiten en vertrouwen� Lokaal eigenaarschap stimuleren� Spraakmakende evenementen organiseren� Sociale media en nieuwe communicatiedragers inzetten

� Nieuwe vormingspakketten voor scholen en gidsen ontwikkelen

� Nieuwe allianties afsluiten op het platteland� Alternatieve financiering: streekrekening, landschapsveiling, visitor-payback, …

� …

35

Meer info via: www.demerodeonline.be

www.vlm.be

36