De kracht van zelf denken002).pdf · DE KRACHT VAN ZELF DENKEN / NAAR EEN DIGITAAL MONUMENT VOOR...

De kracht van zelf denken Projectplan voor een Digitaal Monument voor Desiderius Erasmus

Auteurs: Luuk van Term en Harry Kramer Datum: 1 december 2016 Versie: 1.4 Status: Plan projectgroep, inclusief begrotingen

DE KRACHT VAN ZELF DENKEN / NAAR EEN DIGITAAL MONUMENT VOOR DESIDERIUS ERASMUS

2/20

Inhoudsopgave

Hoofdstuk 1 – Inleiding ..................................................................................................... 3 Aanleiding project: Erasmus: zijn betekenis in het heden ......................................................... 3 Projectpartners ........................................................................................................................... 4 Doelstelling van het project ....................................................................................................... 4 Doelgroepen ............................................................................................................................... 4 Beoogde resultaten ..................................................................................................................... 4

Hoofdstuk 2 – Plan van aanpak ......................................................................................... 6 Beschrijving van het project ...................................................................................................... 6 De projectonderdelen ................................................................................................................. 7

1. De database ........................................................................................................................ 7 2. De informatiemakelaar/broker ........................................................................................... 9 3. De vensters ....................................................................................................................... 10 I. Breed publiek en educatie ................................................................................................. 11 II. Studenten en wetenschappers .......................................................................................... 14

Hoofdstuk 3 – Organisatie en communicatie .................................................................. 16 Intentieverklaring en stichting DMDE ..................................................................................... 16 Projectorganisatie ..................................................................................................................... 16 Communicatie .......................................................................................................................... 17 Doelstellingen .......................................................................................................................... 17 Strategie ................................................................................................................................... 17

Hoofdstuk 4 – Financiën ................................................................................................. 19 Investeringsbegroting/eenmalige financiering ......................................................................... 19 Exploitatiebegroting/structurele financiering .......................................................................... 19

Hoofdstuk 5 – Evaluatie .................................................................................................. 20


3/20

Hoofdstuk 1 – Inleiding In 2016 is het 550 jaar geleden dat Desiderius Erasmus werd geboren en 480 jaar geleden dat hij stierf. Bovendien verscheen in 1516, 500 jaar geleden, zijn belangrijkste werk: de uitgave van het Nieuwe Testament. Het jaar 2016 kan met recht bestempeld worden als ‘Erasmusjaar’. Aanleiding project: Erasmus: zijn betekenis in het heden De Rotterdammer Desiderius Erasmus was een van de belangrijkste humanisten van de Renaissance. Hij werd al tijdens zijn leven als een van de grote Europese denkers van zijn tijd erkend. Erasmus behoort niet voor niets tot de canon van Nederland. In zijn bekendste werk Lof der Zotheid (1511) steekt hij de draak met de wijze waarop de mensheid eigenbelang voorop stelt. Zijn oeuvre telt ruim 100 titels en is zeer gevarieerd. Het omvat verhandelingen, gedichten, commentaren en ruim 1600 brieven. Hij schreef ruim 1600 brieven aan vrienden, geleerden en machthebbers van zijn tijd. Erasmus verzorgde bovendien tekstuitgaven van het Nieuwe Testament, klassieke auteurs en kerkvaders. Hij vertaalde veel Griekse teksten in fraai Latijn. Erasmus bracht de klassieke geest onder de mensen: het humanisme was niet meer het monopolie van enkelen. Zijn pleidooien voor tolerantie legden de basis voor de tolerantiegedachte van latere zestiende-eeuwers als Coornhert en Willem van Oranje. Bij de tolerantie ging het Erasmus vooral om de vrijheid van wetenschap en ideeën. Heleen Pott schreef enkele jaren geleden in NRC Handelsblad dat Erasmus’ erfenis nog springlevend is: ‘Door zijn weigering om te denken in absolute termen vestigde Erasmus een traditie die tot op de dag van vandaag alleen maar aan actualiteit wint. Redelijkheid zonder zendingsdrang of verkettering, tolerantie, het nuchtere vermogen om te relativeren, om historisch en genuanceerd te denken; ironie, als een manier om de waarheid te blijven zeggen in oorlogstijd, wanneer elke nuance verboden is – dat zijn de kernwaarden waarmee zijn wereldwijde humanistische erfenis geïdentificeerd kan worden. Gevraagd aan prof. dr. Hans Trapman of we heden ten dage nog iets van Erasmus kunnen leren, stelt hij: ‘In de eerste plaats is hij een groot schrijver. Van zijn werk kun je dus genieten, je hoeft er niets van te leren. Maar dat is ook niet verboden. Wat je van Erasmus kan leren is: afkeer van duister en opgeblazen jargon; zorg voor goed onderwijs; pacifisme dat toch realistisch is; godsdienst zonder fundamentalisme; tolerantie die polemiek niet uitsluit; een ironische blik op de wereld.’ Het gedachtegoed van Erasmus is actueel in de wereld van vandaag. Het uitdragen daarvan via moderne media, om verschillende doelgroepen te kunnen bereiken, vormt de aanleiding voor het project Digitaal Monument Desiderius Erasmus.


4/20

Projectpartners De Bibliotheek Rotterdam, als houder van een zeer grote Erasmuscollectie in het Erasmus Center for Early Modern Studies, de Stichting ter bevordering van de uitgave van de volledige correspondentie van Desiderius Erasmus, de Koninklijke Bibliotheek als nationale regisseur van de landelijke digitale bibliotheek met DBNL (Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren) als specialist op het gebied van het produceren en publiceren van betrouwbare digitale teksten, het Huygens Instituut voor Nederlandse geschiedenis (KNAW), de Erasmus of Rotterdam Society, die de internationale gemeenschap van Erasmusonderzoekers vertegenwoordigt, en de Erasmus Universiteit Rotterdam slaan de handen ineen om het werk en het denken van Erasmus onder de aandacht van velen te brengen. Doelstelling van het project Via een centrale digitale plek Erasmus, zijn leven, boeken en gedachtegoed, voor een breed algemeen publiek (maatschappelijk nut), in het onderwijs (educatief nut) en voor specialisten (wetenschappelijk nut) op een inspirerende manier toegankelijk en kenbaar maken, de betekenis van Erasmus voor de huidige tijd naar voren brengen en een digitaal platform bieden voor wetenschappelijke, internationale discussie over Erasmus’ werk. Doelgroepen • Breed publiek (Rotterdammers, Nederlanders, internationaal) • Jeugd en jongeren (voortgezet- en basisonderwijs) • Studenten (hoger onderwijs) • Wetenschappers (nationaal en internationaal) Beoogde resultaten • Lancering van webportaal via www.erasmus.org (web én mobiel) • Online aanbod van het gehele werk van Erasmus (full text, gecorrigeerd) • Afronding van de Nederlandse vertaling van zijn brieven • Activiteiten voor bereik breed publiek • Activiteiten in het onderwijs • Activiteiten voor wetenschappers en studenten Voor het opstellen van het plan is een projectgroep in het leven geroepen bestaande uit de volgende leden: • Prof.dr. S.W.J. Lamberts, Stichting Vertaling correspondentie Erasmus,

Rotterdam, voorzitter


5/20

• Mr. H.Y. Kramer, Stichting Vertaling correspondentie Erasmus, Rotterdam, projectleider

• Dr. J. Bloemendal, Huygens ING (KNAW), Den Haag • Dr. K. Hilberdink, KNAW, Amsterdam • Th. Kemperman, Bibliotheek Rotterdam • C. Klapwijk, Koninklijke Bibliotheek (DBNL), Den Haag • Dr. A. van der Laan, Erasmus Center for Early Modern Studies, Bibliotheek

Rotterdam • Prof.dr. E. Rabbie , Erasmus Universiteit Rotterdam • Prof.dr. H. Trapman, Erasmus Center for Early Modern Studies, Bibliotheek

Rotterdam • Prof.dr. A.S.Q. Visser, Erasmus of Rotterdam Society, Utrecht • J. Quadekker, Stichting Vertaling correspondentie Erasmus, Rotterdam,

secretariaat • Drs. L.M van Term, Termae Traiectum, Soest, communicatie & fondsenwerving


6/20

Hoofdstuk 2 – Plan van aanpak Beschrijving van het project Het kernthema van het project is: ‘De kracht van zelf denken’. Daarmee wordt zelfstandig denken verbonden met de begrippen tolerantie, burgerschap en participatie. In die zin wil het project met het gedachtegoed van Erasmus aansluiting zoeken bij de elementen ‘dwarskijken’ en ‘tolerantie’ en de betekenis daarvan voor het functioneren van de democratie in de huidige samenleving. Het Digitaal Monument Desiderius Erasmus beoogt een centrale digitale plaats te creëren voor de studie van Erasmus, zijn werken en zijn invloed. Een digitale platform moet het instrument zijn voor de (inter)nationale profilering van Erasmus in zijn intellectuele, historische en maatschappelijke context en voor cultuuroverdracht en educatie. Het project wil zowel een nationaal en internationaal publiek van academische onderzoekers en studenten als een breder publiek van geïnteresseerde leken en jeugd & jongeren, in het bijzonder in het onderwijs, bereiken. Het project is gericht op zowel de inwoners van de stad Rotterdam en Nederland als de nationale en internationale culturele en wetenschappelijke infrastructuur. Het digitale platform moet zowel de maatschappelijke als de wetenschappelijke waarde van Erasmus’ gedachtegoed en daarmee van Erasmus als icoon van Rotterdam en Nederland voor het voetlicht brengen. Het wetenschappelijk onderzoek wordt door het monument gefaciliteerd door het bijeenbrengen en produceren van betrouwbare digitale tekstbestanden van de beschikbare edities van de werken en correspondentie van Erasmus. Bij de ontwikkeling van het project wordt prioriteit gegeven aan de doelgroepen jeugd en jongeren en het onderwijs. De overweging daarvoor is dat het project een eigentijdse uitstraling wil hebben en zich wil manifesteren in de maatschappelijke problematiek van de huidige tijd. Aan het digitale platform wordt een structuur ten grondslag gelegd die een brug kan slaan tussen het verzamelen van de vele (wetenschappelijke) data over de betekenis van Erasmus en de presentatie en het gebruik daarvan aan en door de verschillende publieksgroepen. Deze structuur bestaat uit een database (die ook als back office kan worden gezien) en het gedifferentieerde aanbod c.q. de vensters voor het aanbod aan de verschillende doelgroepen (de front office). De verbinding daartussen vormt de organisatie van de informatiemakelaar/‘broker’, die sturing geeft aan de verwerving en bundeling van de data/content om die in specifieke vormen aan te bieden aan de verschillende doelgroepen. De opzet van het projectplan maakt het mogelijk niet alles tegelijk te doen, maar met een duidelijke prioriteitstelling en gericht op de samenhang van de verschillende


7/20

onderdelen het project gefaseerd tot ontwikkeling te brengen. Naast een investeringsbegroting is ook een exploitatiebegroting opgesteld. Afhankelijk van de dekking kan het project modulair worden opgebouwd. De projectonderdelen • de database • de informatiemakelaar/broker • de vensters 1. De database Op het internet is reeds veel informatie en materiaal beschikbaar over het leven en werk van Erasmus, maar veel hiervan is nog te onzichtbaar en veel is onjuist en/of onbetrouwbaar. Gescande publicaties van Erasmus zijn er vele (www.erasmus.org, Gallica, Google Books en www.prdl.org), maar dit zijn over het algemeen alleen digitale reproducties van oorspronkelijke drukken; soms zijn ze voorzien van een (ongecorrigeerd) ocr-bestand. Er zijn een paar tekstbestanden te vinden, maar daarbij is niet altijd duidelijk wat de bron en de kwaliteit van de teksten is. Zowel uit oogpunt van doelmatigheid en kwaliteit als uit oogpunt van publieksbereik is het dan ook zinvol om (met inachtneming van verschillende doelgroepen) een digitale plek te ontwikkelen waar ‘alles’ van en over Erasmus eenvoudig lokaliseer baar en verkrijgbaar is. De focus van het ontwikkelen van de database is vooral gericht op: • Het ontsluiten van beschikbare informatie via één webportaal.

Erasmus.org wordt het centrale toegangspunt voor de profilering en wordt doorontwikkeld als het digitale monument. Een deel van de informatie zal ook beschikbaar zijn via de voorzieningen van de bibliotheken (Rotterdam, KB/DBNL, Landelijke Digitale Bibliotheek) en via de wetenschappelijke infrastructuur (Huygens/ KNAW, Nederlab, Clariah).

• Het actualiseren en aanvullen van bronnen. De nieuwe website vormt een stimulans om de Nederlandse vertaling van de brieven van Erasmus af te ronden en de reeds vertaalde te digitaliseren. Indien mogelijk worden ook Nederlandse vertalingen van andere werken opgenomen, alsook de Engelse vertalingen die in de Collected Works of Erasmus zijn verschenen. Voor het laatste zijn reeds contacten gelegd met de uitgever, University of Toronto Press.


8/20

De uitwerking omvat de volgende deelprojecten: Deelproject Coördinatie Uitvoering 1. Integratie in de nationale en internationale onderzoek-

infrastructuur (standaards inzake data en metadata) Huygens ING (KNAW)

Huygens ING (KNAW)

2. Integratie in de nationale bibliothecaire infrastructuur (standaards inzake tekstcodering en metadata)

KB KB (DBNL)

3. Een tweetalige interface (Engels & Nederlands) Erasmus Center for Early Modern Studies

Extern uit te besteden

4. Een bibliografie van de werken en uitgaven van Erasmus (cf. het huidige Erasmus Online)

Erasmus Center for Early Modern Studies


5. Een volledige xml-versie van de ASD-uitgave (Brill), met (webversie, pdf en Epub)

Huygens ING (KNAW)

KB (DBNL)

6. Afronding van de vertaling (delen 14 t/m 22) en volledige xml-versie van De correspondentie van Desiderius Erasmus (Donker) (webversie, pdf en Epub)

Stichting ter bevordering van de volledige uitgave van de correspon-dentie van Deside-rius Erasmus

Stichting ter bevordering van de vol-ledige uitgave van de corres-pondentie van Desiderius Erasmus & KB (DBNL)

7. Een volledige xml-versie van de Collected-Works-uitgave (University of Toronto Press) (webversie, pdf en Epub)

Huygens ING (KNAW)

KB (DBNL)

8. Facsimiles van de historische opera omnia edities (de Leidse Clericus-editie en de Basel-editie1)


KB (DBNL)

9. Een volledige xml-versie van Erasmus of Rotterdam Society Yearbook (webversie, pdf en Epub)

Erasmus of Rotterdam Society

KB (DBNL)

10. Opus Epistolarum Des. Erasmi Roterodami (ed. Allen 1906-1958) (12 delen) (webversie, pdf en Epub)

Huygens ING (KNAW)

KB (DBNL)

11a. Een selectie van gedigitaliseerde primaire bronnen die relevant zijn voor het verstaan van Erasmus in zijn context

Erasmus of Rotterdam Society

KB (DBNL)

11b. Een educatieve schil (niveau bovenbouw havo / vwo) Erasmus Center for Early Modern Studies

Extern uit te besteden

12. Een virtuele ruimte (collaboratory)2 ter facilitering van wetenschappelijk onderzoek en wetenschappelijke communicatie

Universiteit Utrecht

Universiteit Utrecht

1 De Baseleditie is er in pdf-vorm; een xml-versie is ‘nice to have’. 2 Een collaboratory is een digitaal ‘laboratorium’ waar onderzoekers kunnen samenwerken aan onderzoeksprojecten en gegevens kunnen uitwisselen.


9/20

De partners zijn verantwoordelijk voor het leveren van de content van de componenten. Zo kan de Bibliotheek Rotterdam oude uitgaven van ieder werk van Erasmus ter beschikking stellen. 2. De informatiemakelaar/broker De informatiemakelaar/broker vormt het centrale onderdeel van de digitale organisatie. Deze vormt de verbinding tussen de content die in en via de database beschikbaar is en de verschillende doelgroepen. Daarvoor worden specifieke content, services en apps ontwikkeld rondom specifieke activiteiten en informatie. Er wordt informatief en educatief materiaal ontwikkeld in de vorm van ‘versies’ in plaats van een eenmalig gereed product. Deze activiteit vraagt om specifieke technische voorzieningen en inhoudelijke professionals op het gebied van het beschikbaar maken van digitale content voor specifieke situaties. Daarom is de beschikbaarheid van professionele en relevante ICT-kennis, niet alleen in de opbouwfase, maar ook na de lancering van de website noodzakelijk. De website dient onderhouden en voortdurend geactualiseerd te worden. Voor de techniek (ICT-infrastructuur) is samenwerking met de landelijke verantwoordelijken per sector een conditio sine qua non; in het geval van openbare bibliotheken betreft dit de KB. Voor het ontwikkelen van de website wordt een gerenommeerd ontwerpbureau3 ingeschakeld dat ervaring heeft met het koppelen van databases/websites en met ‘interaction design’. Voor de briefing wordt een programma van eisen opgesteld. Op het operationele niveau is een investering voor de technische voorzieningen noodzakelijk. Voor het projectmanagement/structurele exploitatie wordt een percentage van 5% van de totale kosten van de investering aangehouden voor een coördinerende functionaris en voor het technisch onderhoud van de website. Schematisch ziet de digitale structuur er als volgt uit: (zie de volgende pagina)

3 Mogelijke partijen zijn: Fabrique, Thonik, Trapped in Suburbia, 2D3D Design en Zicht Online Rotterdam.


10/20

3. De vensters De informatie wordt via twee hoofdingangen toegankelijk gemaakt: wetenschappelijk (‘onderzoeken’) en voor een breed publiek/educatief (‘ontdekken’). Binnen deze clusters zal worden verbijzonderd naar verschillende doelgroepen. Voor het brede publiek (volwassenen) en jeugd (havo/vwo/vmbo) is het van belang dat de beschikbare informatie gemakkelijk toegankelijk is en boeiend, liefst verslavend, wordt gebracht. De voertaal is Nederlands en Engels. Voor wetenschappelijke kringen biedt de website een verdieping van de wetenschappelijke inhoud, informatie over kwaliteit en een overzicht met verwijzingen. De voertaal is Engels. Boodschap per doelgroep Doelgroep Hoofdboodschap Breed publiek Ontdek hier wat Erasmus heeft betekend en

wat zijn gedachtegoed in de huidige tijd betekent

Jeugd en jongeren Ga aan de slag om Erasmus en zijn gedachtegoed beter te leren kennen en aan anderen over te brengen

Studenten Ga aan de slag om Erasmus en zijn gedachtegoed beter te leren kennen en nader te onderzoeken

Wetenschappers Ontwikkel hier nieuw wetenschappelijk

Erasmus.org

Research SCHOLARS

Search engine Highlights Timeline Activities

Informatie BREED PUBLIEK

Algemeen

In het kort Agenda

Educatie

Havo Vwo


11/20

onderzoek rond Erasmus in samenwerking met collega’s uit de hele wereld en wissel kennis uit

I. Breed publiek en educatie Het algemene informatieve gedeelte vormt een toegankelijke en aansprekende basis; een verzamelplek voor informatie over Erasmus. Leuk en interessant voor iedereen die meer over Erasmus en zijn gedachtegoed wil weten. Deze informatie is onderverdeeld in thema’s en gelaagd opgebouwd, van globale hoofdlijnen naar verfijnde, verdiepende informatie. Naast de projectpartners zijn ook andere organisaties – in zowel binnen- als buitenland – actief in het Erasmusjaar, zoals de gemeente Rotterdam en Museum Gouda. De betreffende activiteiten brengen we via een agenda onder de aandacht. Het project vormt daarmee een aanvulling op de promotiekanalen van de individuele organisaties. Zo werken de in het Erasmusplatform bijeengebrachte partijen samen met het comité Erasmus, Icoon van Rotterdam. In het Erasmusjaar 2016 heeft dit comité in samenwerking met de Willem de Kooning Academie een game ontwikkeld waarin zoveel mogelijk jonge schoolkinderen kennis zullen kunnen maken met het gedachtegoed van Erasmus. Dit gameproject is zowel inhoudelijk als via personele unies nauw verbonden met het project Digitaal Monument Erasmus. Bij de ontwikkeling van de game kan gebruik worden gemaakt van de inhoudelijke kennis van het Erasmusproject. Voor het educatieve traject wordt samengewerkt met Podium, een bureau op het gebied van educatieve communicatie, beleveniscommunicatie, project- en beleidscommunicatie en communicatie op locatie. Erasmus wordt geplaatst in het kader van andere verlichte denkers, in Europa en in andere culturen. Er wordt gekeken naar een mogelijke educatieve koppeling met de canon van Nederland (Nederlands Openluchtmuseum) en inzet van de educatieve afdeling van de Bibliotheek Rotterdam. Communicatiebureau Podium, gevestigd in Utrecht, heeft een plan ontwikkeld voor een educatief traject voor jongeren. In dit plan wordt een voorstel gedaan voor de invulling voor het cluster ‘Informatie Breed publiek en Educatie’. Dit plan maakt integraal onderdeel uit van dit Projectplan. De hoofdlijnen zijn de volgende: • Het educatieve gedeelte bestaat uit onderzoekende verwerkingsvormen die terugverwijzen naar het algemeen informatieve deel. Het niveau en het taalgebruik van het informatiedeel is toegankelijk en geschikt voor zowel jongeren als algemeen publiek. De verwerkingsvormen worden op maat gemaakt. • De informatie is zowel via digibord in de klas als via smartphone en tablet te ontsluiten. Het algemene informatieve gedeelte vormt de basis en dient als naslag voor


12/20

de verwerkingsopdrachten uit het educatieve gedeelte. De educatieve verwerkingsopdrachten volgen dezelfde thematische indeling als het informatiedeel. Thema’s over het leven en werk van Erasmus zijn: • humanisme, eigen mening, eigenbelang en tolerantie • de kerk en religie • boekdrukkunst en monnikenwerk • oudheid – Romeinen en Grieken • taal en spreekwoorden • goede manieren • reizen door Europa De thema’s worden aangeboden via een tekstuele menustructuur en interactieve visuele variant. Het eerste thema, over het leven van Erasmus, vormt logischerwijs de basis van alle informatie voor iemand die weinig tot niets van Erasmus weet. Podium zal deze eerste kennismaking met Erasmus ook als introductiefilm neerzetten, om een zo breed mogelijk publiek aan te spreken. De andere thema’s kunnen op basis van interesse in willekeurige volgorde bekeken worden. De achterliggende informatie bestaat uit tekst en (illustratief) beeld. Podium stelt zich voor een mix van diverse verwerkingsvormen in te zetten. Het educatieve deel is gericht op kinderen en jongeren binnen het primair en voortgezet onderwijs én hun docenten. De informatieverstrekking en ook de educatieve verwerking worden op meerdere niveaus aangeboden (bovenbouw primair onderwijs, eerste fase havo/vwo/vmbo en tweede fase havo/vwo). Erasmus maakt tenslotte deel uit van de Canon van Nederland en deze wordt op de basisschool al behandeld. Ook komt Erasmus in de onderbouw van vmbo/havo/vwo aan bod. In de huidige eindexamenstof zijn inmiddels alle tijdvakken verplicht onderdeel. Er wordt een educatieve website ontwikkeld met de volgende doelen: • introductie en kennismaking met Erasmus als theoloog, humanist en groot

denker; • interactieve informatieontsluiting over het leven en het gedachtegoed van

Erasmus; • concreet maken, zelf ervaren en vertalen van het gedachtegoed van Erasmus

naar nu; • aansprekende voorbereiding en verwerking van Erasmus/events; • module krijgt een aantrekkelijk vormgeving, passend bij de doelgroep, met

interactieve onderdelen (filmpjes, animaties, klik- en sleepspellen, debatstellingen, achtergrondinfo);


13/20

• flexibel inzetbare module, toegankelijk voor leerlingen én breed publiek. Er wordt toegewerkt naar de juiste aansluiting bij het onderwijs. In het onderwijs fungeren de eindexamens veelal als richtpunt. Daarom zal in het project worden uitgewerkt op welke wijze het aanbod daaraan dienstig kan zijn. In het algemeen zal worden gewerkt aan een structuur en een aanbod die zowel voor de leraren als de leerlingen aantrekkelijk zijn, ook in de zin dat deze als een hulp/service in de dagelijkse praktijk van het onderwijs kunnen dienen. Er wordt over de relatie met het onderwijs overleg gevoerd met de Stichting Kennisnet, de organisatie met de meeste ervaring in de digitale overdracht van informatie en kennis aan het onderwijs. Het herontdekken van het gedachtegoed van Erasmus kent verschillende invalshoeken en past daarom binnen verschillende vakken. Erasmus komt aan bod bij de vakken geschiedenis, maatschappijleer, en filosofie. Maar ook voor de vakken Nederlands, Grieks, Latijn en aardrijkskunde zijn het leven en de invloed van Erasmus relevant. Voor het vak Nederlands kunnen de leerlingen bijvoorbeeld een betoog, beschouwing of uiteenzetting schrijven over de ideeën van Erasmus. Vooral de koppeling naar het heden, met vergelijkingen van toen en nu bieden veel kansen in het onderwijs. Scholen kunnen naar aanleiding van het project ook een week van Erasmus organiseren, met diverse activiteiten. Naast de thematische benadering staat een vakinhoudelijke navigatie, zodat vakdocenten direct kunnen zien welke opdrachten en verwerkingsvormen op hun vak van toepassing zijn. Het benaderen van de verschillende groepen in het onderwijs vraagt om het specificeren en kwantificeren van de doelgroepen. In het projectplan zal het aantal leerlingen en leraren verder worden uitgewerkt op basis van het gegeven dat er nu 14.000 vwo- en 35.000 havoleerlingen zijn met een mogelijk Erasmusprofiel en 7.000 leraren geschiedenis. In het onderwijs ligt het accent op het opdoen van concrete ervaringen; door zelf te doen leer je het best. De verwerkingsopdrachten maken het verhaal van Erasmus toegankelijk en concreet. Met interactieve spellen, filmpjes en animaties leren de leerlingen waar Erasmus voor stond en wat hij heeft betekend voor onze geschiedenis, toen en nu. Het educatieve materiaal dient uitnodigend en laagdrempelig te zijn in het gebruik. Daarom worden losse werkvormen en opdrachten aangeboden, waar de docent zelf een keuze uit kan maken en waar leerlingen zelfstandig mee kunnen werken. De ervaring leert dat docenten vaak een klassikale introductie geven op een onderwerp, waarna leerlingen zelf of in groepjes aan de slag gaan met het onderwerp. Als didactisch uitgangspunt bij het maken van lesmaterialen wordt de didactische visie van het multi-perspectivisch kijken gehanteerd. Hierbij kijken en benaderen de leerlingen verschijnselen vanuit verschillende invalshoeken. Op die manier oriënteren de leerlingen zich op de wereld, leggen ze verbanden en maken ze


14/20

gebeurtenissen grijpbaar en eenvoudiger. Dit kan vanuit economisch, sociaal, politiek en cultureel opzicht. Leerlingen kunnen bijvoorbeeld kijken naar hoe mensen zich uiten en met elkaar omgaan. Het gedachtegoed en de werken van Erasmus bieden veel aanknopingspunten om hiermee vanuit verschillende invalshoeken aan de slag te gaan. Deze hoofdlijnen worden in het plan van Podium verder uitgewerkt en geconcretiseerd. II. Studenten en wetenschappers De uitwerking van het project voor studenten dient natuurlijk aan dezelfde criteria te voldoen als hiervoor beschreven, rekening houdend met de grotere reikwijdte van de bronnen die studenten kunnen bestuderen en onderzoeken (inclusief bijvoorbeeld Latijnse teksten, de Engelse vertaling en wetenschappelijke studies over Erasmus en zijn impact). Om wetenschappers als actieve doelgroep te bereiken is het niet alleen belangrijk om primaire bronnen beschikbaar te stellen. Een belangrijke voorwaarde is ook om hen in staat te stellen nieuw onderzoek op te zetten. Hiertoe zal een virtual research environment worden ontwikkeld. Wetenschappers uit de hele wereld kunnen hier interactief samenwerken aan grotere onderzoeksvragen (die niet door individuele onderzoekers zelfstandig te beantwoorden zijn). Tevens biedt deze digitale omgeving specialisten de gelegenheid nieuwe kennis uit te wisselen. Dit zal worden uitgevoerd door de Erasmus of Rotterdam Society, het mondiale genootschap dat Erasmusonderzoekers vertegenwoordigt, en het Huygens ING, dat als coördinator van de ASD-editie een centrale rol speelt in deze onderzoek gemeenschap. De projectorganisaties jagen verder de discussie over de betekenis van Erasmus in de huidige tijd aan en zijn bereid om actief aan de discussie bij te dragen. Dat kan bijvoorbeeld door deel te nemen aan debatten, congressen etc. Eventueel kunnen we ook zelf bijeenkomsten organiseren. De projectorganisaties dragen materiaal aan om de wetenschappelijke kennis op de website actueel te houden. De rolverdeling ziet er als volgt uit: • De Bibliotheek Rotterdam en het Erasmus Center for Early Modern Studies

ontfermen zich over het uitvergroten van Erasmus als Rotterdammer, Europeaan en als wereldburger, theoloog, filosoof, filoloog, etc. en over educatie en algemeen publieksbereik;

• Huygens ING (KNAW) ontfermt zich over de kwaliteitsborging en de wetenschappelijke facilitering en de algehele inbedding in de wetenschappelijke infrastructuur en wetenschappelijke communicatie;

• DBNL (KB) ontfermt zich over de conversie naar xml-tei en over de beschikbaarstelling van de bestanden aan Erasmus.org en de landelijke digitale bibliotheek;


15/20

• Stichting ter bevordering van de volledige uitgave van de correspondentie van Desiderius Erasmus zorgt in samenwerking met Uitgeverij Ad.Donker voor de vertaling van de brieven en voor xml-bestanden van alle delen van de correspondentiereeks;

• Brill en de University of Toronto Press kunnen desgewenst via deze portal (Erasmus.org) de bij hen beschikbare teksten aanbieden+

• De Erasmus of Rotterdam Society en Huygens ING ontwikkelen een virtual research environment, waar onderzoekers nieuw onderzoek kunnen entameren en kennis kunnen uitwisselen.


16/20

Hoofdstuk 3 – Organisatie en communicatie Intentieverklaring en oprichting stichting DMDE De samenwerkingspartners: • Bibliotheek Rotterdam met het Erasmus Center for Early Modern Studies, • Koninklijke Bibliotheek met de Digitale Bibliotheek der Nederlandse Letteren, • Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis (KNAW), • Stichting ter bevordering van de volledige uitgave van de correspondentie van

Desiderius Erasmus, • Erasmus of Rotterdam Society, • Erasmus Universiteit Rotterdam; (en in een later stadium mogelijk aangevuld met Uitgeverij Brill en University of Toronto Press) hebben in een Intentieverklaring, gedateerd oktober 2015, uitgesproken zich maximaal te willen inzetten voor de totstandkoming van het project door het inzetten van personeel, het ter beschikking stellen van het netwerk, het inbrengen van kennis en materiaal, het maken van duidelijke afspraken over de uitvoering en het participeren in de bestuurlijke organisatie van het project. Daartoe is op 13 juni 2016 de particuliere Stichting Digitaal Monument Desiderius Erasmus opgericht. Het bestuur van deze stichting bestaat uit vertegenwoordigers van de deelnemende organisaties aangevuld met enkele deskundige buitenstaanders. Projectorganisatie Onder leiding van een projectleider vormen vertegenwoordigers van (enkele van) bovengenoemde samenwerkingspartners de projectgroep. Projectleiding • Harry Kramer, Stichting Correspondentie Erasmus Jet Quadekker, secretariaat Begeleidingsgroep • Jan Bloemendal (Huygens ING) • Adrie van der Laan (Erasmus Center for Early Modern Studies) • Cees Klapwijk (DBNL) Taken • ontwikkelen van het projectplan • gestalte geven aan de samenwerken met de projectpartners: intentieverklaring en

stichting)


17/20

• zorgdragen voor de financiering van het plan • vaststellen van de definitieve organisatie en de bekostiging daarvan Communicatie Beschikbaarheid van professionele communicatie en marketing in de periode voor de lancering en tijdens de looptijd van de website is essentieel om het Erasmusproject zijn plaats in de digitale wereld te geven en de doelgroepen te bereiken. Operationele doelen • De website www.erasmus.org is bekend als hét centrale digitale middelpunt van

kennis en informatie over Erasmus; • Onderzoekers weten dat ze nieuwe artikelen en inzichten ter publicatie op de

website en/of via achterliggende databases kunnen aanbieden; • Scholieren weten dat ze via de website materiaal kunnen opvragen om

werkstukken en presentaties samen te stellen; • Belangstellenden weten dat de website informatie biedt over Erasmus, zijn leven

en gedachtegoed – informatie die niet alleen historisch interessant is, maar ook de waarde van Erasmus’ gedachtegoed voor moderne samenlevingen duidelijk maakt;

• Bij relevante organisaties in binnen- en buitenland is bekend dat ze activiteiten in het kader van het Erasmusjaar kunnen aanleveren.

Strategie De communicatie krijgt langs drie wegen gestalte: • aandacht via mediakanalen van samenwerkingspartners; • zichtbaarheid op internet; • aandacht via pers en media. Daarnaast valt te denken aan: • tentoonstelling: digitaal en fysiek (‘Erasmus Experience’) en in Museum Gouda; • heruitgave boekje van Hans Trapman. Planning Fase Periode Activiteiten Realisatie Mei 2017 Website ontwikkelen

Communicatiemiddelen ontwikkelen Concept educatief traject ontwikkelen

Mei-juni 2017 Educatief traject uitwerken Website lanceren Openingsevenement organiseren

Juni 2017 Aankondiging naar scholen sturen


18/20

Juni-december 2017 Activiteiten uitvoeren Evaluatie Januari 2018 Resultaten richting financiers communiceren


19/20

Hoofdstuk 4 – Financiën Investeringsbegroting/eenmalige financiering Post Bedrag in € 1. Database/deelprojecten 458.185 2. Vensters: I. Breed publiek en educatie/Podium (deelproject 11) II. Studenten en wetenschappers (deelproject 12)

96.558 12.100

3. Informatiemakelaar/broker/technische voorzieningen/website 60.500

3. Organisatie, projectmanagement, communicatie en evaluatie: - Communicatie (10% van posten 1 en 2) - Projectmanagement (5% van posten 1 en 2)

56.684 28.342

Totaal 712.369 Exploitatiebegroting/structurele financiering Post Bedrag in € 1. Database/deelprojecten 24.454 2. Informatiemakelaar/projectmanagement 36.300 3. Vensters: I. Breed publiek en educatie/ Podium II. Studenten en wetenschappers

PM PM

Totaal 60.754 + PM N.B. Alle bedragen zijn inclusief BTW. Bijlage In de bij dit projectplan behorende financiële bijlage (versie 0.6) zijn de bovenstaande bedragen van de Investeringsbegroting en de Exploitatiebegroting gespecificeerd en onderbouwd.


20/20

Hoofdstuk 5 – Evaluatie De stichting kijkt halverwege en aan het eind van het traject terug op de – tot dan toe – behaalde resultaten. Daarbij wordt gekeken of: – de beoogde doelgroepen in voldoende mate zijn bereikt:

• breed publiek (Rotterdammers, Nederlanders, internationaal) • jeugd en jongeren (voortgezet- en basisonderwijs) • studenten (hoger onderwijs) • wetenschappers (nationaal en internationaal)

– de beoogde resultaten in voldoende mate zijn bereikt:

• lancering van webportaal via www.erasmus.org (web én mobiel) • online aanbod van het gehele werk van Erasmus (full text, gecorrigeerd) • afronding van de Nederlandse vertaling van zijn brieven • activiteiten voor bereik breed publiek • activiteiten in het onderwijs • activiteiten voor wetenschappers en studenten

– de samenwerking tussen de betrokken partijen soepel verloopt – de communicatie de beoogde publiciteit, reacties en activiteiten genereert. De projectgroep Digitaal Monument Desiderius Erasmus, Rotterdam, 1 december 2016

De kracht van zelf denken002).pdf · DE KRACHT VAN ZELF DENKEN / NAAR EEN DIGITAAL MONUMENT VOOR...

Documents

Transcript of De kracht van zelf denken002).pdf · DE KRACHT VAN ZELF DENKEN / NAAR EEN DIGITAAL MONUMENT VOOR...