De kracht van samenwerkenjaarverslag 2017

De economie trekt aan. De arbeidsmarkt wordt nog krapper. De afhankelijkheid van arbeidsmigranten groeit. 2017 is een turbulent jaar. En daar blijft het niet bij. De verwachting is dat de komende jaren niet minder roerig zullen zijn.

Hoe wapent een ondernemer zichzelf tegen deze aanhoudende stroom uitdagingen? Natuurlijk met flexibiliteit, hard werken en een portie lef. Maar laten we ook de kracht van samenwerken niet vergeten. Dít is de tijd om met partners goede en duidelijke afspraken te maken, en deze ook na te komen. En samen oplossingen te zoeken voor gezamenlijke uitdagingen, zoals die krappe arbeidsmarkt.

AB Werkt is een betrouwbare partner op het gebied van arbeid en arbeidsinvulling voor ondernemingen in Zuid-Nederland (Zeeland, Limburg en Brabant). In dit jaarverslag leest u hoe wij in 2017 samenwerken met onze klanten en vakkrachten, om hen verder te helpen. Naast onze eigen extra uitdaging: de fusie van AB Werkt in Zuid-Nederland.

De kracht van samenwerken

VOORWOORD 2

INHOUDSOPGAVE

VOORWOORD 2

VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN 4

Melkveehouder Ankie Wijnen weet als geen ander dat goede

medewerkers onmisbaar zijn voor een succesvolle bedrijfsvoering.

Sinds 1 juli 2017 is zij voorzitter van de Raad van Commissarissen van

AB Werkt. Lees hier wat Ankie aanspreekt in de coöperatie AB Werkt.

VAN DE DIRECTIE – JACK JANSSEN 6

Leerzaam, uitdagend en spannend. Zo vat Jack Janssen, algemeen

directeur van AB Werkt, 2017 samen. Hier lees je waarom.

VAN DE DIRECTIE – JORIS HUIZINGA 8

Joris Huizinga is sinds 1 februari 2018 de nieuwe directeur

bedrijfsvoering van AB Werkt. Dit neemt hij mee uit 2017.

2017 IN CIJFERS 11

COÖPERATIE 20

FINANCIEEL JAARVERSLAG 21

3

‘Goede medewerkers zijn onmisbaar voor een succesvolle bedrijfsvoering. Dat zag ik in mijn jeugd al van dichtbij. Ik ben opgegroeid op een melkveebedrijf. Daar schakelden mijn ouders regelmatig de hulp in van ervaren en gemotiveerd personeel. Toen mijn moeder een keer ziek in bed lag, brak mijn vader in dezelfde periode zijn been. Dat is echt een paniekmoment voor ondernemers. Het is dan heel fijn als je met een organisatie kunt bellen die vervolgens snel goede vervanging regelt. Zo kwam ik dus al vroeg in aanraking met bedrijfsverzorging en zag ik hoe deze dienst mijn ouders ondersteunde.’

Veel ervaring‘Tegenwoordig run ik zelf een melkveebedrijf, samen met mijn man en vrienden. We hebben 190 melkkoeien en 70 hectare grond. Die kennis van de agrarische sector neem ik mee naar AB Werkt, waar ik vanaf 1 juli 2017 voorzitter ben van de Raad van Commissarissen (RvC). Daarnaast deed ik de laatste jaren veel ervaring op als bestuurder van coöperaties. Zo was ik voorzitter van de coöperatieraad van FrieslandCampina. Om ook kennis op te doen op het gebied van arbeid, heb ik me het afgelopen jaar goed ingewerkt. Ik sprak met veel mensen binnen AB Werkt en ging op bedrijfsbezoek bij leden van de coöperatie.’

Het boerenbelang‘Wat mij enorm aanspreekt aan de coöperatie AB Werkt is dat we samen écht iets kunnen betekenen voor agrariërs en tuinders. Bij AB Werkt wordt namelijk gedacht vanuit het boerenbelang. Ik noemde al hoe belangrijk de bedrijfsverzorging is voor onze leden. Daarnaast is het onze taak om de arbeidsbehoefte van agrarische bedrijven in te vullen. Met name tuinbouw- en melkveebedrijven hebben steeds vaker

‘Samen écht iets betekenen voor agrariërs en tuinders’

VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN 4

behoefte aan goed personeel. Maar ook varkens- en pluimveebedrijven zoeken regelmatig gekwalificeerde medewerkers. Tegelijkertijd is goed personeel door de aantrekkende economie steeds moeilijker te vinden. Je ziet daardoor dat sommige uitzend- en detacheringsbedrijven zich terugtrekken uit de sector en zich richten op gebieden waar ze makkelijker rendement kunnen behalen. Wij doen dat niet. AB Werkt staat sinds de oprichting speciaal opgesteld voor agrariërs en tuinders en blijft dat ook doen. Naast goede medewerkers leveren we onze leden en klanten bovendien specialistische kennis over bijvoorbeeld arbeidswetgeving.’

Eén organisatie‘Doordat AB Werkt na de fusie in 2017 een sterkere en grotere organisatie is geworden, kunnen we leden en klanten goed blijven helpen. We bezitten nu nog meer kennis om agrariërs en tuinders te ondersteunen en kunnen mensen beter aan ons binden. Dat is ook nodig, want we moeten veel uitdagingen het hoofd bieden. Zoals dat het steeds moeilijker wordt worden om de juiste mensen op de juiste bedrijven geplaatst te krijgen.Voor AB Werkt zelf is het zaak om er na de fusie van 2017 één succesvolle organisatie van te kneden. Dat speelt in alle geledingen, ook binnen de RvC. We organiseerden daarom in 2017 een studiedag om de leden van de RvC, onder wie twee nieuwe, beter naar elkaar toe te laten groeien. Hetzelfde is gedaan voor de ledenraad.’

Juiste antwoorden‘In 2018 bepalen we de strategie voor de komende jaren. Dat doen we met de leden, ledenraad en medewerkers. Samen bespreken we hoe we ons als organisatie gaan voorbereiden op de toekomst. Ik ben ervan overtuigd dat we de juiste antwoorden vinden. We hebben namelijk een heel betrokken ledenraad, die zich echt verdiept in de materie en meediscussieert om de belangen van de leden naar voren te brengen. Daarnaast kunnen we terugvallen op hardwerkende en betrokken medewerkers.

Het afgelopen jaar ben ik nóg meer doordrongen geraakt van het belang van deze organisatie voor leden en klanten. Mede daarom zal ik me er met de RvC hard voor maken dat AB Werkt ook in de toekomst agrariërs en tuinders kan ontzorgen op het gebied van arbeid. Zoals de organisatie dat al deed bij mijn ouders en heel veel andere leden en klanten.’

Ankie Wijnen, voorzitter Raad van Commissarissen AB Werkt (sinds 1 juli 2017)

5

Hoe kijk je terug op 2017?‘Het was het jaar waarin de economie in Nederland enorm verbeterde. Helaas profiteerde de agrarische sector daar niet in de volle breedte van. Het rendement bleef achter bij het overige bedrijfsleven. De keerzijde van de aantrekkende economie is bovendien een flinke krapte op de arbeidsmarkt. Daardoor hebben ondernemingen moeite om goed personeel aan te trekken. Sowieso is het binnen de agrarische sector een turbulente tijd. Door de druk op het rendement en onzekerheid over de toekomst denkt een deel van de ondernemers erover om met hun bedrijf te stoppen. Ook zien we dat er relatief weinig jongeren kiezen voor het agrarisch ondernemerschap. Daarnaast verandert bij anderen de aard en de structuur van het bedrijf ingrijpend, bijvoorbeeld doordat zij activiteiten zoals zorg, kinderopvang en recreatie erbij nemen.’

Hoe was 2017 voor AB Werkt?‘Voor AB Werkt was 2017 een goed en tegelijkertijd apart jaar. Onze omzet nam toe, mede door de aantrekkende economie. Bovendien zijn we in juli 2017 verdergegaan als fusieorganisatie uit de coöperaties AB Werkt Zuid-Nederland en AB Brabant. Door de fusie zijn we nu een stuk groter. Dat geldt zowel voor ons werkgebied en het aantal interacties, als voor de werkorganisatie zelf. Met ongeveer 140 mensen bedienen we klanten en leden in heel Zuid-Nederland. In 2017 draaiden de twee werkorganisaties nog redelijk autonoom door, onder één naam. Zo had elke organisatie nog z’n eigen ICT-systeem. Vanaf 1 januari 2018 zijn deze zaken echt helemaal geïntegreerd.’

Algemeen directeur Jack Janssen noemt 2017 leerzaam, uitdagend en spannend. Enerzijds ondersteunde AB Werkt agrarische bedrijven in turbulente tijden, anderzijds verbouwde het de eigen organisatie na de fusie. ‘We willen van toegevoegde waarde zijn en continuïteit blijven leveren voor onze leden en klanten.’

‘Wat we nu doen, is SAMENWERKEN in hoofdletters’

VAN DE DIRECTIE 6

Hoe beleef jij deze periode?‘Ik vind het heel leerzaam en uitdagend. We hebben als organisatie een grote stap gezet en dat vraagt de nodige aandacht. Maar tegelijkertijd staat de buitenwereld natuurlijk niet stil. We moeten blijven inspelen op deze dynamische tijd, terwijl we tegelijkertijd de organisatie aan het verbouwen zijn. Dat is soms lastig, ook voor onze medewerkers. Voor hen verandert er veel in een korte periode. Sommigen passen zich makkelijk aan, anderen hebben daar meer moeite mee. De fusie leidde naast een fors aantal nieuwe medewerkers dan ook tot wat meer verloop dan we gewend zijn.’

Wat is jouw rol in deze dynamische tijd?‘De rol van de directie om te zorgen voor een goede structuur en cultuur, en voor een gedegen beleid en visie, zodat andere mensen in hun kracht komen. Omdat de span of control met de nieuwe organisatie groter is geworden, draag ik die verantwoordelijkheid vanaf 1 februari 2018 niet meer alleen, maar samen met directeur bedrijfsvoering Joris Huizinga. We communiceren open en eerlijk over de veranderingen. Daarvoor organiseerden we bijvoorbeeld diverse sessies voor medewerkers. Wat we nu doen is in mijn ogen samenwerken in hoofdletters. Dat doen we niet alleen binnen ons nieuwe directieteam, maar ook met met de nieuwe Raad van Commissarissen, onze medewerkers en met onze leden en ledenraad. Ik zie mezelf daarin meer als regisseur dan als hoofdrolspeler.’

Hoe kan AB Werkt leden en klanten in deze tijd ondersteunen?‘We willen van toegevoegde waarde zijn en continuïteit blijven leveren voor onze leden en klanten. En we zien dat de behoeften van onze leden en klanten ingrijpend veranderen. Dat betekent enerzijds dat we hen kwalitatief goede dienstverlening op het gebied van arbeid bieden. We zorgden in 2017 bijvoorbeeld via international recruitment voor extra arbeidsmigranten en introduceerden hospitality-teams om deze mensen zo goed mogelijk te begeleiden. Anderzijds willen we als organisatie toewerken naar operational excellence. We willen ons werk in één keer goed doen. Daarvoor proberen we zoveel mogelijk werkzaamheden te uniformeren en automatiseren.’

Wat is volgens jou het geheim van een krachtige samenwerking?‘Om krachtig samen te werken moet je allereerst gezamenlijk hetzelfde doel nastreven. Dit moet kristalhelder zijn. Daarnaast moet je elkaars kwaliteiten goed kennen om tot een optimale taakverdeling te komen. Vervolgens is het een kwestie van de handen uit de mouwen steken en volhouden als het even een keer tegenzit.’

JACK JANSSEN 7

Wat is jouw doel binnen AB Werkt?‘AB Werkt heeft in 2017 een flinke stap gezet naar de toekomst. Ik wil ervoor zorgen dat de ontwikkeling die AB Werkt na de fusie doormaakt ook in gang blijft. De fusie leidde tot een organisatie met een nog serieuzere omvang. Het is belangrijk dat mensen daar met plezier werken en zich tegelijk stevig blijven inzetten voor onze klanten en leden. Bovendien moeten we intern zaken anders en strakker organiseren om als organisatie toekomstbestendig te blijven.’

Hoe ga je daarvoor zorgen?‘We moeten het vooral samen doen. Dat begint met het besef dat de organisatie is veranderd en we bovendien actief zijn in een dynamische markt. We willen aan de ene kant de goede cultuur van AB Werkt behouden, en tegelijkertijd nog professioneler gaan werken. Dat doen we onder andere via de ontwikkeling van leidinggevenden met leiderschapsprogramma’s. Ook is het belangrijk dat we oog hebben voor het werkplezier van onze mensen. Want mensen die het ergens naar hun zin hebben, ontwikkelen zich beter. Met mijn ervaring op het gebied van Human Resources wil ik zorgen voor verbinding binnen de organisatie en tegelijkertijd een scherp oog houden voor wat er om ons heen gebeurt.’

Hoe speelt AB Werkt in op de toekomst?‘We zijn een traject gestart waarin we werken aan een nieuwe strategie. Centraal staat de vraag hoe we in de toekomst als coöperatie meerwaarde kunnen blijven bieden aan onze leden. Voor dat strategietraject maken we gebruik van de creativiteit, kennis en ervaring van zowel onze eigen medewerkers als die van klanten, leden en de ledenraad.’

Hoe bevalt de samenwerking binnen het directieteam?‘Die gaat heel goed. Ik kijk nu nog waar mijn toegevoegde waarde het beste tot zijn recht komt om de organisatie verder te brengen. Daarbij werk ik intensief samen met Jack, onder wiens leiding AB Werkt zo groot en succesvol is geworden. We zijn heel verschillende personen en hebben een totaal andere achtergrond als het bijvoorbeeld gaat om onze loopbaan. Maar we delen wel gezamenlijke waarden; zoals hoe je met mensen omgaat.’

Wat is volgens jou het geheim van een krachtige samenwerking?‘In de kern draait het om een goede dialoog. Onderzoek wat de ander wil, neem elkaar serieus en luister oprecht. Dat vereist een bepaalde grondhouding, waarin je bereid bent jezelf weg te cijferen voor een gezamenlijk resultaat. De beste samenwerking ontstaat wanneer je vervolgens elkaars krachten optimaal weet te benutten.’

Joris Huizinga is sinds 1 februari 2018 de nieuwe directeur bedrijfsvoering. Hij streeft naar een toekomstbestendige organisatie waarin mensen zich verder kunnen ontwikkelen. ‘We willen niet dat het na de fusie en bijbehorende groei tot stilstand komt.’

‘Samenwerking draait om een goede dialoog’

VAN DE DIRECTIE 8

Poolse werknemers (57% van het arbeidsmigrantenbestand) Letse werknemers

Roemeense werknemers

Bulgaarse werknemers

Waarom was het zo lastig de vacatures te vullen?‘De economie en daarmee ook de arbeidsmarkt trok flink aan, zowel

in Nederland als in Polen. Dus onze Nederlandse klanten hadden behoefte aan meer vakkrachten, terwijl er juist minder mensen in Polen op zoek waren naar werk in het buitenland. Om dat tekort aan te vullen, gingen we in 2017 meer samenwerken met wervingsbureaus in andere Oost-Europese landen. Roemenië en Bulgarije bijvoorbeeld.’

Hoe hebben jullie dat aangepakt?‘In Roemenië en Bulgarije lagen voor ons veel kansen. Het zijn grote landen, met veel werkzoekenden. Om die mensen te bereiken, zijn we nauw gaan samenwerken met geregistreerde bemiddelingskantoren. Handig, want de bemiddelaars kennen het land, de taal en de cultuur. Bovendien weten werkzoekenden deze bemiddelaars goed te vinden. Om het wervingsproces soepel te laten verlopen, richtten we een gezamenlijke portal op. Wij zetten daar onze vacatures in en de bemiddelaars zoeken er geschikte kandidaten bij.’

Wat vind jij belangrijk in de samenwerking?‘Dat we een langdurig partnerschap opbouwen met de bemiddelaars en open met elkaar communiceren. Daarom bespreken we vooraf goed wat wij graag willen, en wat we belangrijk vinden. Zoals het eerlijk en duidelijk informeren van de werknemers: wat gaan ze doen, bij welke

klant komen ze, waar gaan ze wonen, et cetera. Zo komen de migranten niet voor verrassingen te staan. De bemiddelaar speelt daarbij een belangrijke rol.’

Hoe weet je dat ze vakmensen sturen?‘We vertrouwen erop dat bemiddelaars goed personeel leveren. Dat is ook in hun eigen voordeel. Want hoe beter de mensen zijn, hoe langer ze hier blijven en hoe beter een bemiddelaar dus ook is. Mocht het toch een keer niet goed gaan, dan praten we daarover en zoeken we samen naar oplossingen.’

Plannen voor 2018?‘Poolse samenwerkingsverbanden optimaliseren en verder groeien in Roemenië en Bulgarije. Omdat onze afdeling groeit, gaan we ook de interne organisatie verder ontwikkelen. We willen nog beter en efficiënter samenwerken met bijvoorbeeld Hospitality, Planning en de accountmanagers om onze werkgevers en werknemers zo goed mogelijk van dienst te kunnen zijn.’

Grensverleggend wervenDe afdeling International Recruitment moest in 2017 alle zeilen bijzetten om aan de groeiende vraag van klanten te voldoen. Die is het gevolg van de aantrekkende economie en de krimpende stroom arbeidsmigranten uit Polen. Maar met hulp van nieuwe buitenlandse partners lukte het tóch. Agnieszka Maluchnik, international recruiter bij AB Werkt, legt uit hoe.

Agnieszka MaluchnikInternational recruiter

INTERNATIONAL RECRUITMENT 9

Hospitality begint eigenlijk al in het thuisland van de arbeidsmigrant, stelt Bart Derichs, kantoormanager bij AB Werkt. ‘Vanwege de

krappe arbeidsmarkt in Nederland werft AB Werkt steeds meer vakkrachten in Oost-Europa. Tot voor kort vooral in Polen, maar sinds de economie daar is aangetrokken ook steeds vaker in Roemenië en Bulgarije. Door mensen in hun thuisland al van informatie te voorzien, bijvoorbeeld met filmpjes over het werk dat ze in Nederland gaan doen, weten ze al beter wat hen te wachten staat.’

Warm welkomArbeidsmigranten bij AB Werkt werden tot 2017 begeleid door de Begeleider buitenlandse medewerker. Bart: ‘In 2017 hebben we ervoor gekozen om hospitality en personeelsbeheer los te knippen, zodat we het stijgend aantal arbeidsmigranten persoonlijk kunnen blijven begeleiden. Sindsdien is personeelsbeheer verantwoordelijk voor de voortgang op de werkplek. Deze collega’s helpen arbeidsmigranten op hun eerste werkdag opstarten, vertalen het werkoverleg en voeren functioneringsgesprekken. Hospitality vangt de arbeidsmigranten op en helpt ze op weg.’

Basis leggenHet eerste gezicht dat arbeidsmigranten zien als ze in Nederland aankomen, is dat van een hospitality-medewerker. Nathalie Rodenburg, teamleider hospitality arbeidsmigranten bij AB Werkt: ‘Het team

zorgt voor een warm welkom, zoveel mogelijk in de taal van de arbeidsmigrant: Pools, Roemeens, Bulgaars – en anders Duits of Engels. Ze krijgen van ons de sleutels van hun woning en een bedrijfsauto of fiets. We zorgen voor werkkleding en helpen arbeidsmigranten een Burgerservicenummer aanvragen. In de eerste week verzorgen we een informatieavond over werken in Nederland en alles wat daar verder bij komt kijken. Ook houden we spreekuren op het park waar de arbeidsmigranten wonen. Doorgaans zijn dat er drie per week, in het hoogseizoen vijf.’

StroomlijnenMet de fusie van AB Werkt in Zuid-Nederland is in 2017 een groter werkgebied ontstaan. Nathalie: ‘Met het groeien van de organisatie, ontstond ook de behoefte om werkprocessen te stroomlijnen. En daarmee hebben we ook hospitality naar een hoger plan kunnen tillen. Drie hospitality-teams hebben elk een eigen regio onder hun hoede: Limburg, Brabant-Oost en Zeeland/Brabant-West. Ze opereren zoveel mogelijk in hun eigen regio. Vier keer per jaar vergaderen we met zijn allen over overkoepelende thema’s, bijvoorbeeld het vervoersbeleid.’

Plannen 2018In 2018 staat de huisvesting van arbeidsmigranten hoog op de agenda en buigt AB Werkt zich over het woningtekort. Bart: ‘De overheid wil misbruik tegengaan en maakt de huisvestingsregels steeds strenger. De keerzijde is dat het hierdoor erg moeilijk wordt om voldoende gecertificeerde huisvesting voor onze arbeidsmigranten te vinden. In het komende jaar gaan we hiermee aan de slag, zodat we opnieuw een stap vooruit kunnen zetten in onze hospitality.’

‘Het hospitality-team vangt arbeidsmigranten op en helpt ze op weg’AB Werkt regelde in 2017 werk voor meer arbeidsmigranten, verspreid over een groter werkgebied. Om deze mensen zo goed mogelijk persoonlijk te begeleiden, introduceerde AB Werkt hospitality-teams.

Nathalie RodenburgTeamleider hospitality arbeidsmigranten

Bart DerichsKantoormanager

HOSPITALITY 10

Aantal werknemers* Tevredenheid*

totaal 10.420

0

klanten

5 67

8

9

43

2

1

10

7,5 medewerkers 7,4

10.277 directe werknemers(3.312 fte’s)

Leeftijd personeel*

0

5

10

15

20%

<23 23-25 25-30 30-35 35-40 40-45 45-50 50-55 55-60 >60 jaar

Man/vrouw*

65%

143 indirecte werknemers(113 fte’s)

Gemiddelde duur plaatsing*

Nettoresultaat

75dagen

2016

80dagen

2017

20162017

35%

Ziekteverzuim*

AB Wer

kt Se

rvice

III

AB Wer

kt Deta

cher

ing

AB Wer

kt Bed

rijfsv

erzo

rging

AB Wer

kt Hold

ing0

1

2

3

4

5

6%

20162017

56.4752017:

1.421.0002016:

Directe werknemers: de medewerkers die bij onze opdrachtgevers aan het werk zijn. Indirecte werknemers: het kantoorpersoneel van AB Werkt.

* Deze cijfers gelden voor AB Werkt van voor de fusie met AB Brabant.

2017 IN CIJFERS 11

‘Onze bedrijfsverzorgers staan klaar als achtervang voor agrariërs. Ze kunnen ondernemers bij ziekte uit de brand helpen. Of het

werk tijdens vakanties overnemen, zodat de ondernemer zijn bedrijf onbezorgd kan achterlaten. Dat is een prettige garantie voor ondernemers. Bedrijfsverzorging vormt al sinds 1960 de ruggengraat van AB Werkt. En na al die jaren is het coöperatieve gedachtegoed nog even belangrijk voor ons. Alles wat we doen, staat in het teken van de perfecte match met de agrariër. Daarom zijn de bedrijfsverzorgers bij ons in vaste dienst. Als het enigszins lukt, koppelen we bovendien een bekend gezicht aan de agrariër. 2017 was een bijzonder jaar voor AB Werkt: met de fusie in Zuid-Nederland breidden we ons werkgebied uit. Daardoor kunnen we onze bedrijfsverzorgers flexibeler inzetten. Om nog beter die goede match te maken.’

‘Nu kunnen we nóg beter die goede match maken’

Marieke van de Kerkhof

Teamleider planning

bij AB Werkt

BEDRIJFSVERZORGING 12

Een eigen onderneming en ziek zijn? Liever niet. Maar als het toch zo ver komt, dan kun je het maar beter goed geregeld hebben,

vindt fruitteler Jos Mesu. ‘Het is één keer voorgekomen dat ik niet in staat was om te werken. Enorm balen natuurlijk; op mijn

bedrijf was ik niets waard. Het werk aan een vreemde overlaten vond ik best een grote stap, maar hoe houd je anders je zaak

draaiende? Via AB Werkt regelde ik een bedrijfsverzorger – een echte professional aan wie ik de fruitteelt wél

toevertrouwde. En dat beviel goed. Nu weet ik dat als er weer iets misgaat, ik op AB Werkt kan rekenen.’

‘AB Werkt regelt échte vakmensen’

naam: Jos Mesu

bedrijf: Fruitteeltbedrijf Mesu Fruit

omvang: 34 hectare, waarvan 1/3 appel en 2/3 peer

activiteiten: Fruitteelt, bewaring en sortering van

eigen producten en die van collega’s.

BEDRIJFSVERZORGING 13

Stel: je hebt een groot bedrijf en je mede-eigenaar gaat met zwangerschapsverlof. Wat doe je? Melkveehouder Christian

van Winden regelde een vervanger via AB Werkt. ‘Het is altijd lastig om je werk uit handen te geven, maar soms moet je wel.

Ik run dit bedrijf samen met mijn zus en als zij weg is, heb ik echt een volwaardige invaller nodig. Zo’n zwangerschapsverlof is

natuurlijk niet voor even. Daarom vroegen we AB Werkt om een bedrijfsverzorger die hier al eerder als invaller had gewerkt.

We wisten: met hem kunnen we goed samenwerken, en hij kent ons en het bedrijf. Gelukkig kon AB Werkt ons ook deze keer uit

de brand helpen. Het was ook een hele geruststelling voor mijn zus, die zo zonder bedrijfszorgen haar zwangerschapsverlof

in kon. Inmiddels heeft ze een kleintje gekregen. Ik ben heel benieuwd of zij hier later samen met ons werkt.’

‘Een bedrijfsverzorger moet een volwaardige invaller zijn’

naam: Christian van Winden en Saskia Kemmere - van Winden

bedrijf: Fok- en Melkveebedrijf De Bloemplaat Hoeve

omvang en activiteiten: 115 ha gras, 9 ha suikerbieten, 10 ha wintertarwe, 200

Fries-Hollandse melk- en kalfkoeien, 120 stuks jongvee

BEDRIJFSVERZORGING 14

Hoe kijk je terug op 2017?‘Het was een mooi jaar, waarin AB Werkt verder groeide. Tegelijkertijd

kreeg de uitzendbranche in 2017 wederom te maken met strengere regels. Het wordt bedrijven als AB Werkt elk jaar een beetje moeilijker gemaakt om aan al die regels te voldoen. Complicerende factor daarbij is dat wet- en regelgeving wel heel uitgebreid is geworden, met name voor uitzendbureaus. We volgen meer dan honderd verschillende cao’s.’

Wat is de impact van nieuwe regels?‘Regels staan soms ver weg van de praktijk. De overheid stelt sinds 2017 bijvoorbeeld aanvullende eisen aan inhoudingen op het wettelijk minimumloon. Er worden strengere eisen gesteld aan certificeringen voor woningen van arbeidsmigranten. Bovendien moeten arbeids-migranten een formele huurovereenkomst tekenen. Dat levert veel extra administratieve rompslomp op voor iets wat altijd goed geregeld was. Daarbovenop komt de aanpassing van het wettelijk minimumloon in 2018, waardoor arbeidsmigranten minder nettoloon overhouden en de werkgeverslasten stijgen – als gevolg van de beperking uitruil ET-kosten. Dat pakt heel vervelend uit voor agrariërs. Hun kosten stijgen, terwijl de prijzen toch al onder druk staan. En door het lagere nettoloon is het nog lastiger om werkkrachten te vinden. Bij zulke ingrijpende veranderingen trekken we als uitzendbranche gezamenlijk bij de politiek aan de bel: dit is niet in het belang van Nederland.’

Hoe gaat AB Werkt om met nieuwe wet- en regelgeving?‘We doen ons best alles zoveel mogelijk aan de voorkant te regelen, zodat we achteraf zo weinig mogelijk hoeven corrigeren. Lastig is dat regelgeving vaak voor velerlei uitleg vatbaar is. Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland streeft voortdurend naar een meer soepele interpretatie van wet- en regelgeving voor haar leden. Zo nu en dan slagen ze er ook in om gunstige afspraken te maken, maar wel met expliciete uitsluiting van flexibele arbeid. De Algemene Bond Uitzendondernemingen staat vaak strenger in de wedstrijd, waardoor een ongelijk speelveld ontstaat. AB Werkt kiest ervoor om zo snel mogelijk aan alle regels te voldoen. Zelfs nog voordat handhaving van de regels op gang is gekomen.’

Wat zijn de plannen voor 2018?‘We willen zoveel mogelijk werkzaamheden automatiseren en focussen op risicobeheersing. Om nog een tandje te kunnen bijzetten, stellen we in 2018 een compliance officer aan. Belangrijke taken van de compliance officer zijn verder: toetsen of we ons intern aan de regels blijven houden en kennis delen. Op deze manier leggen we een goede basis voor de komende jaren, zodat we ook dan aan alle regels kunnen voldoen.’

‘Het wordt elk jaar een grotere uitdaging om aan alle regels te voldoen’2017: het jaar waarin AB Werkt verder groeide en wet- en regelgeving voor de uitzendbranche nog strenger werd. Piet Claessen, Manager Finance en Control bij AB Werkt, over de impact hiervan op compliance.

Piet Claessen Manager Finance en Control

COMPLIANCE 15

‘2017 stond voor mij vooral in het teken van de fusie tussen AB Werkt en AB Brabant. Een spannende periode voor de bedrijven

in het algemeen, en de medewerkers in het bijzonder. Mensen vragen zich in zo’n traject altijd af wat er concreet voor hen gaat veranderen.’

‘Gelukkig konden vrijwel alle mensen hun baan behouden. Desondanks leidde de fusie vanaf mei 2017 voor onzekerheid bij een deel van de medewerkers. We hebben alles in het werk gesteld om hen duidelijkheid te geven en op een positieve manier mee te nemen in de ontwikkelingen. Ik heb zelf bijvoorbeeld ontzettend veel persoonlijke gesprekken gevoerd. Hoewel die duidelijkheid gewaardeerd werd, besloot een aantal mensen om de organisatie te verlaten. Dat was niet voor iedereen even makkelijk. Maar ik heb veel respect voor hun keuze en hoe mensen zich in het traject hebben opgesteld. Want bij AB Werkt weten we als geen ander hoe belangrijk het is dat je bij een werkgever op je plek bent. Met de vaste club die er nu is, bouwen we de komende jaren verder aan AB Werkt.’

Daniëlle Royakkers- von KruchtenHR-manager bij AB Werkt

Investeren in de toekomst van medewerkers, klanten en ledenDe wereld is constant in verandering, net als de vraag naar arbeid. AB Werkt wacht dit soort ontwikkelingen niet af, maar speelt daar actief op in. Bijvoorbeeld via de fusie in 2017, maar ook met opleidingen en trainingen voor medewerkers. Daniëlle Royakkers, HR-manager bij AB Werkt, en klant Maurice Koppen (Oakfield Champignons) blikken terug.

‘AB Werkt speelt goed in op ontwikkelingen om ons heen’

BINDEN EN BOEIEN 16

Nieuwe vaardigheden‘Door de krappe arbeidsmarkt is het steeds lastiger om goede mensen aan AB Werkt te binden. Voor werkgevers is het lastiger goed gemotiveerd personeel te vinden. In deze tijd is het voor AB Werkt nog belangrijker om voor klanten, leden en medewerkers een goede partner te zijn die verder gaat op dit gebied dan anderen. Mooi voorbeeld is ons Fit-For-Use-programma, waarmee we ook in 2017 weer in de wintermaanden opleiding en training hebben aangeboden. Als de lente begint, zijn de medewerkers nieuwe vaardigheden rijker en daarmee interessanter voor opdrachtgevers. Voor AB Werkt is de winst dat de arbeidsinzetbaarheid van de medewerkers is verhoogd. Bovendien laten we met Fit-For-Use zien dat we vertrouwen in deze medewerkers hebben en waar we als werkgever voor staan. Een andere manier waarop we kandidaten in 2017 aan onze organisatie wisten te binden, is met onze nieuwe hoveniersopleiding aan de AB Werkt Vakacademie. Die opleiding was meteen populair.’

Workshops en trainingen‘AB Werkt zette zich in 2017 ook in om klanten aan zich te binden. Om werkgevers op HR-gebied te ondersteunen, hebben we binnen HAER, de HR-adviesdienst van AB Werkt, onze workshops voor klanten en leden doorontwikkeld. Deze hebben we samen met onze maatwerk-adviestrajecten in 2017 bovendien uitgerold naar werkgevers in Brabant. Zo helpen we werkgevers concreet invulling te geven aan goed werkgeverschap. Deze workshops zijn goed bezocht, wat ons het gevoel geeft dat klanten en leden echt behoefte hebben aan deze aanvullende dienstverlening.’

‘Ik werk alweer twintig jaar samen met AB Werkt. Vooral het coöperatieve karakter van de organisatie spreekt me aan. Het draait niet puur om economisch winstbejag. Het principe ‘van de leden, voor de leden’ komt continu terug in de manier van werken.’

De softe kantTot enkele jaren geleden zetten we AB Werkt alleen in voor het vinden van goed personeel. Totdat AB Werkt ook het payrollen van medewerkers ging aanbieden. Het is een mooie en eenvoudige manier om mensen contracten te kunnen aanbieden en snel aan het werk te krijgen. AB Werkt neemt ons hiermee veel werk uit handen. In 2017 besloot ik gebruik te gaan maken van een HR-adviestraject via HAER, de HR-adviesdienst van AB Werkt. Ik wilde mensen niet zomaar aan het werk zetten, maar ook aandacht besteden aan de ‘softe’ kant van werk. Die is minstens zo belangrijk als het salaris. HAER adviseert hoe we daaraan invulling kunnen geven.’

Lessen‘Ik heb al veel opgestoken van het HAER-traject. Een belangrijke les is dat we onze medewerkers meenemen in de koers van het bedrijf. Wat zijn onze kernwaarden, wie zijn onze klanten en waarom doen we wat we doen? Een andere les: je moet ook leuke dingen doen, zoals feestdagen vieren of samen barbecueën. In 2017 zijn we gaan inventariseren wat medewerkers van Oakfield vinden. Wat waarderen ze, waar zitten de verbeterpunten en welke feestdagen zijn voor hen belangrijk om te vieren? Het resultaat is een jaarprogramma met alle activiteiten, een coproductie tussen medewerkers, het managementt eam en HAER. In 2018 laten we ons nog bijstaan door HAER. Daarna kijken we of we op HR-gebied op eigen benen kunnen staan.’

Maurice KoppenDirecteur van Oakfield Champignons

‘Je bindt medewerkers met meer dan salaris’

BINDEN EN BOEIEN 17

‘AB Werkt moet onderscheidend zijn’‘We vissen in een ontzettend kleine vijver.

De vacatures vliegen ons om de oren en we moeten heel snel handelen om kandidaten

te werven. Voorheen waren er zat gegadigden voor een functie. Inmiddels is het vinden van

meerdere (goede) kandidaten voor een functie zeker niet meer vanzelfsprekend. Daarom moeten we

onderscheidend zijn, om zo de beste kandidaten aan ons te binden.Ze moeten niet het gevoel krijgen een van de

velen te zijn. We proberen kandidaten voor ons te laten kiezen door duidelijke afspraken met ze te maken en deze ook na te komen. Regelmatig horen we dat onze servicegerichtheid een van onze sterke punten is.’

Win-win‘AB Werkt wist zich in 2017 ook te onderscheiden met nieuwe vakopleidingen voor de groensector. Aantrekkelijk voor potentiële kandidaten, maar ook voor AB Werkt zelf. Als kandidaten zich kunnen bijscholen, worden ze interessanter voor opdrachtgevers. Tegelijkertijd binden wij goede mensen aan ons, en kunnen de wensen van onze klanten nog beter invullen. Een win-winsituatie. De grootste uitdaging voor 2018: het vergroten van de zichtbaarheid van AB Werkt. In deze arbeidsmarkt is het essentieel om te laten zien wie we zijn en wat we

doen. Daarvoor gaan we naar open dagen en banenmarkten en denken we na over meer nieuwe vakopleidingen. We bouwen voort op 2017.’

‘We zoeken mensen bij wie techniek in hart en ziel zit’ ‘2017 was een bijzonder jaar. Ik sprong in het diepe door samen met mijn compagnon Dutch Industrial Manufacturing (DIM) over te nemen. Goed personeel vinden voor mijn bedrijf is niet eenvoudig. AB Werkt helpt bij die zoektocht. Als we iemand nodig hebben, kloppen we altijd eerst aan bij AB Werkt. Ze denken mee met onze vraag en informeren ons helder en eerlijk over het beschikbare personeelsaanbod. Bovendien reageren ze adequaat als ze kansen zien om goede mensen binnen te halen. Een betrouwbare partner dus.’

Kansen‘We hebben mensen nodig bij wie techniek in hart en ziel zit. Onze specialismes zijn machinebouw en automatisering. Een van onze belangrijkste producten is de Piñabar, een ananas-schilmachine. Daarvoor is kennis nodig van elektronica, hydrauliek en machines. Desondanks is praktijkervaring niet noodzakelijk, al is het natuurlijk wel mooi meegenomen.’

Krapte op de arbeidsmarkt: een extra stap zetten loont Onderscheidend, adequaat en eerlijk. Met deze drie eigenschappen wist AB Werkt in 2017 de krappe arbeidsmarkt het hoofd te bieden. Dankzij extra inspanningen bleef goed personeel ons vinden en zijn onze klanten tevreden. Recruiter, klant en vakkracht over deze aanpak.

Pierre van de BroekEigenaar van Dutch

Industrial Manufacturing

Miranda NonnekesRecruiter bij AB Werkt

ARBEIDSMARKT 18

‘Ook wij hebben last van de krapte op de arbeidsmarkt. Ik maak me zorgen over het opleidingsniveau en het aantal mensen dat voor een technische opleiding kiest. Er kiezen steeds minder mensen voor techniek. Het moet ook een beetje in je DNA zitten. Daarom kijken we samen met AB Werkt ook naar zij-instromers. We denken dat daar kansen liggen.’

‘De fijne kneepjes van het vak leer ik tijdens mijn werk’‘Twaalf jaar geleden ging ik voor het eerst aan de slag voor AB Werkt. Ik ging werken in de landbouwsector, omdat ik geen baan kon vinden in een andere sector. Onlangs sloeg ik, opnieuw via AB Werkt, een andere weg in. Vanwege gezondheidsproblemen wilde ik liever niet in de landbouwsector verder. Nu werk ik voor Dutch Industrial Manufacturing (DIM), waar ik me onder andere bezighoud met het installeren van machines en besturingssystemen. Mijn werk is heel divers. Ik bouw vooral frames en motoren, maar ik werk bijvoorbeeld ook aan verbeteringen van onze ananas-schilmachine, de Piñabar.’

Ervaring opdoen‘Ik ben pas kort bij DIM, maar ik merk nu al dat dit werk goed bij me past. Ik ben van nature gelukkig al best handig. De fijne kneepjes van het vak leer ik tijdens mijn werk. De komende jaren hoop ik veel ervaring op te doen en me zo verder te ontwikkelen. Ik ben blij dat AB Werkt me op dit spoor heeft gebracht.’

‘Onlangs sloeg ik, opnieuw via AB Werkt, een andere weg in’

Tomasz Wazydrag Monteur bij Dutch Industrial

Manufacturing

ARBEIDSMARKT 19

AANTAL LEDEN VAN DE COÖPERATIE 2016 2017

Aantal leden 4.928 4.825

Aantal deelnemers reductieregeling 3.782 3.681

Aantal geholpen deelnemers 370 386

Aantal uren ziektevervanging 84.751 88.301

Als coöperatie heeft AB Werkt de coöperatieve gedachte hoog in het vaandel staan: het belang van onze leden staat voorop. Niet alleen zorgt AB Werkt dat er adequate vervanging is wanneer de agrarische ondernemer door ziekte of ongeval zelf niet in staat is om te werken. Ook zorgen we dat er goede vakkrachten beschikbaar zijn voor de agrarische sector. Daarnaast zoeken we altijd naar mogelijkheden om onze leden te helpen op het gebied van ondernemerschap, gerelateerd aan arbeid.

De fusie tussen AB Brabant en AB Werkt was natuurlijk een belangrijk thema in 2017. We hebben onze leden voortdurend meegenomen in het fusieproces. In december organiseerden we in de diverse regio’s avonden rondom een inspirerend ondernemersthema ‘Groei…. hoe blijft u koploper in uw sector’. Tijdens de avonden deelden we enkele filmpjes over onze leden en hun onderneming. Deze – en andere filmpjes – vindt u op het YouTube kanaal van AB Werkt en op onze website.

Bestuur en toezichtVoor bestuur en toezicht werkt AB Werkt volgens het RvC-model. Een overzicht van de leden en de Raad van Commissarissen staat op onze website.

AB Werkt onderschrijft de NCR Code voor coöperatieve ondernemingen.

LEDEN

LEDENRAAD

RAAD VAN COMMISSARISSEN

DIRECTIE

COÖPERATIE

Hoe AB Werkt haar leden verder helpt

20

Geconsolideerde balans per 31 december 2017

ACTIVA 31 december 2017 31 december 2016Vaste activa € € € €Materiële vaste activaGrond en gebouwen 2.974.459 3.275.407Inventaris en automatisering 726.477 665.219Machines en transportmiddelen 277.275 374.960

3.978.211 4.315.586Financiële vaste activaDeelnemingen 43.610 43.610Overige financiële vaste activa 326.739 155.828

370.349 199.438

Vlottende activa

VorderingenVorderingen en overlopende activa 11.192.306 10.166.573

Effecten 2.854.198 2.652.353

Liquide middelen 16.159.434 18.411.011

34.554.498 35.744.961

PASSIVA

GroepsvermogenGroepsvermogen 18.025.027 17.968.552

VoorzieningenVoorzieningen 840.600 1.232.781

Kortlopende schuldenSchulden en overlopende passiva 15.688.871 16.543.628

34.554.498 35.744.961

FINANCIEEL JAARVERSLAG 21

Geconsolideerde winst-en-verliesrekening over 20172017 2016*

Opbrengsten € € € €

Netto-omzet 114.009.459 107.581.039Contributies/reductiebijdragen 2.155.268 2.097.637

116.164.727 109.678.676

Directe kosten

Personeelskosten 98.493.533 92.959.368Inkoop van derden 3.700.455 3.390.094Kosten vervoer direct personeel 1.097.012 991.081Afschrijving vaste activa 87.721 124.114

103.378.721 97.464.657

Brutomarge 12.786.006 12.214.019

Overige bedrijfskosten

Personeelskosten 8.766.551 7.167.355Kosten vervoer indirect personeel 623.315 398.567Afschrijvingen vaste activa 455.597 438.730Verkoopkosten 542.313 553.414Algemene kosten 1.512.280 1.918.041

11.900.056 10.476.107

Bedrijfsresultaat 885.950 1.737.912

Opbrengsten van effecten 201.845 231.974Rentebaten en soortgelijke opbrengsten 106.287 95.566Rentelasten en soortgelijke kosten - 50.792 - 41.186Bijzondere lasten - 1.045.600 -

- 788.260 286.354

Resultaat voor belastingen 97.690 2.024.266

Vennootschapsbelasting - 41.215 - 471.294

Resultaat na belastingen 56.475 1.552.972

FINANCIEEL JAARVERSLAG 22

GroepsverhoudingenCoöperatie AB Werkt Zuid-Nederland U.A. te ’s Hertogenbosch is opgericht op 21 juli 2017. Deze nieuwe coöperatie is als verkrijgende partij gefuseerd met de twee bestaande (en daarmee verdwijnende) coöperaties Coöperatie AB Werkt Zuid Nederland U.A. te Roermond en Coöperatie AB Brabant & AB Zuidoost Brabant U.A. te Best.

De nieuwe Coöperatie AB Werkt Zuid-Nederland U.A. is door de fusie aandeelhouder geworden van de twee holdingvennootschappen AB Werkt Holding B.V. en AB Brabant Groep B.V. In de geconsolideerde jaarrekening zijn naast de financiële gegevens van de coöperatie de volgende groepsmaatschappijen opgenomen:

• AB Werkt Holding B.V. en de daaronder ressorterende werkmaatschappijen AB Werkt Bedrijfsverzorging B.V., AB Werkt Detachering B.V., AB Werkt Service B.V., AB Werkt Service I B.V., AB Werkt Service II B.V., AB Werkt Service III B.V., AB Werkt Service IV B.V., AB Werkt Service V B.V, AB Werkt Service VI B.V, AB Werkt E-Flex B.V., AB Werkt Projecten B.V., AB Personal Partner Rhein-Ruhr GmbH en HAER B.V.

• AB Brabant Groep B.V. en de daaronder ressorterende werkmaatschappijen AB Brabant Bedrijfsverzorging B.V., AB Brabant Detachering B.V., Uitzendorganisatie AB Service Brabant B.V., Plattland Uitzendorganisatie B.V., Pitt Payroll B.V., Plattland EU B.V., Plattform Trainingen en Opleidingen B.V. en AB Brabant Bedrijfshygiëne B.V.

Op 20 februari 2018 zijn AB Werkt Holding B.V. en AB Brabant Groep B.V. met elkaar gefuseerd en zijn vervolgens ook alle onderliggende werkmaatschappijen, voor zover deze gelijke activiteiten uitvoeren, juridisch met elkaar gefuseerd.

Vergelijkende cijfersDe vergelijkende cijfers voor boekjaar 2016 zijn opgenomen voor vergelijkingsdoeleinden, waarbij wordt verondersteld dat de combinatie van de in 2017 gefuseerde coöperaties AB Werkt Zuid-Nederland U.A. en AB Brabant & AB Zuid-Oost Brabant U.A. al in 2016 bestond.

Grondslagen voor de waardering en resultaatbepalingDe grondslagen voor de waardering van activa en passiva en resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten. Voor zover niet anders vermeld zijn activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Voor risico’s en verliezen die vóór balansdatum zijn ontstaan, zijn voorzieningen getroffen.

Materiële vaste activaWaardering tegen verkrijgingsprijs verminderd met cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen zijn lineair berekend en gerelateerd aan de verwachte economische levensduur. Op grond en terreinen vindt geen afschrijving plaats.

Financiële vaste activaDe niet geconsolideerde deelnemingen zijn gewaardeerd op verkrijgingsprijs.

EffectenWaardering op de reële waarde per balansdatum. Waardeveranderingen en transactiekosten worden verwerkt in de winst-en-verliesrekening.

VoorzieningenWaardering tegen de naar verwachting in de toekomst verschuldigde bedragen rekening houdend met de kans dat de verplichting daadwerkelijk tot uitdrukking komt.

FINANCIEEL JAARVERSLAG 23

ResultaatbepalingBaten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen worden verantwoord zodra zij voorzienbaar zijn.

Controleverklaring van de accountantDe in dit verslag opgenomen geconsolideerde balans en winst-en-verliesrekening over 2017 van Coöperatie AB Werkt Zuid-Nederland U.A. zijn ontleend aan de jaarrekening 2017, welke ter inzage ligt op het hoofdkantoor van AB Werkt te Herten.

De jaarrekening 2017 is door het bestuur en de Raad van Commissarissen opgesteld en ondertekend op 23 mei 2018. KPMG heeft op 23 mei 2018 een goedkeurende controleverklaring afgegeven bij de jaarrekening 2017. De jaarrekening 2017 is door de ledenraad vastgesteld op 26 juni 2018.

FINANCIEEL JAARVERSLAG 24

Hoofdkantoor:Mussenberg 56049 GZ Herten

Postbus 10136040 KA Roermond

T 0475 – 35 20 30 F 0475 – 35 20 40

info@ab-werkt.nlwww.ab-werkt.nl

COLOFONConcept en teksten:Schrijf-Schrijf, bureau voor contentcreatie

Eindredactie en coördinatie: Christianne Kraan, AB Werkt

Grafisch ontwerp: Piraña grafisch ontwerpFotografie: John Voermans

‘Het is belangrijk om duidelijke afspraken te maken met kandidaten en deze na te komen’

‘We trekken als uitzendbranche gezamenlijk bij de politiek aan de bel: dit is niet in het belang van Nederland’

‘We zijn een goede partner voor klanten, leden en medewerkers door verder te gaan dan anderen’

De kracht van samenwerken volgens AB Werkt:

‘Door arbeidsmigranten in hun thuisland al van informatie te voorzien, weten ze beter wat hen te wachten staat’

‘Om krachtig samen te werken, moet je allereerst gezamenlijk hetzelfde doel nastreven’

‘Samenwerking draait om een goede dialoog’

‘Bij AB Werkt wordt gedacht vanuit het boerenbelang’

25