1

Benut je meerwaarde als familie- installatiebedrijf

De kracht van het familiebedrijf

2

03 Inleiding

05 Vertel je verhaal07 Investeren in innovatie09 Betrokken bedrijven12 De kracht van kennis14 Leiden op de lange termijn

16 Samenvatting en conclusie

19 Waarom dit whitepaper van Hager?20 Bronnen

Inhoudsopgave

>>

3

Steeds meer bedrijven zijn in handen van nóg grotere bedrijven. Het menselijke aspect van deze organisaties is steeds minder zichtbaar. Terwijl het menselijke aspect nu juist zo belangrijk is. Voor een bedrijf is het goed om te beseffen dat je er niet alleen bent voor jezelf. Je bent er voor elkaar. Je hebt de unieke mogelijkheid om de industrie en de maatschappij verder te helpen. Om de weg vrij te maken voor de nieuwe generatie. Om mee te helpen aan een stabiele economie vol kansen. Om met elkaar te werken aan een betere wereld. In dit proces is een bijzondere rol weggelegd voor een specifiek soort organisatie: het familiebedrijf.

Inleiding

>>

4

De kracht van het familiebedrijfVan alle bedrijven in Nederland is 69% een familiebedrijf. Samen zorgen deze familiebedrijven voor 49% van de werkgelegenheid.1 Familiebedrijven zijn de kartrekkers van onze economie en spelen een grote rol in de samenleving. Toch gaan ze vaak vrij anoniem door het leven. Dit is nergens voor nodig. Het zijn innovatieve organisaties. Ze zitten vol kennis, zijn maatschappelijk betrokken en hechten veel waarde aan stabiliteit en presteren op de lange termijn.

Hoe maak je als installateur gebruik van de voordelen van een familiebedrijf? Hoe zet je ze in binnen je eigen organisatie? Dit whitepaper maakt duidelijk dat familiebedrijven een voorsprong hebben op het gebied van innovatie, betrokkenheid, kennis en langetermijndenken. Daarnaast biedt het inzicht in hoe je deze voordelen kunt inzetten om je installatiebedrijf, je werknemers en de maatschappij verder te helpen.

1 ING (2013). Strategie en kansen in het familiebedrijf.

>>

5

Is je installatiebedrijf een familiebedrijf? Dan mag je dat best uitdragen. Een familiebedrijf straalt vertrouwen, betrokkenheid en warmte uit.2 Deel je bedrijfsverhaal als je een praatje maakt bij een klant of plaats het op je website. Familiebedrijven zitten namelijk vol potentieel, dat mogen je klanten en relaties best weten.

2 Flören, R., Jansen, S., & Berent-Braun, M. (2015). Marketing en het familiebedrijf.

Vertel je verhaal

>>

6

Top 10 oudste familiebedrijven 3

1. Koninklijke Tichelaar (Makkum, 1640)2. Knaapen Groep (Son, 1652)3. Koninklijke Klokkengieterij Petit & Fritsen (Aarle-Rixtel, 1660)4. Van Eeghen Groep (Amsterdam, 1662)5. Hotel Wesseling (Dwingeloo, 1662)6. MHB (Herveld, 1667)7. Bavaria (Lieshout, 1680)8. Nolet Distillery (Schiedam, 1691)9. Koninklijke De Kuyper (Schiedam, 1695)10. C. De Koning Tilly (Haarlem, 1696)

Definitie familiebedrijf 4

Een bedrijf is een familiebedrijf als het aan deze criteria voldoet: De meerderheid van het eigendom is handen van één familie. Deze meerderheid kan direct of indirect zijn. Tenminste één familielid heeft de beslissende invloed op de strategie en opvolgbeslissingen. Tenminste twee leden van de ondernemings- leiding zijn afkomstig uit één familie.

3 NRC (2014). Drie redenen waarom familiebedrijven het goed doen op de beurs.

4 Flören, R. (2002). Crown Princess In The Clay.

>>

7

Het vernieuwende karakter van alle familiebedrijven samen levert een grote bijdrage aan de groei van de nationale economie. Bijna 90% van de familiebedrijven geven aan hun gerealiseerde winst, of een deel daarvan, weer in het bedrijf te investeren.5 Deze bedrijven zijn niet op zoek naar het verdienen van zoveel mogelijk geld op de korte termijn. Ze streven naar een bedrijf dat er over tien jaar nog net zo goed en hopelijk zelfs beter voor staat, zodat het bedrijf doorgegeven kan worden aan de kinderen. Familiebedrijven erkennen dat technologische vooruitgang de grootste rol speelt bij het vormen van hun bedrijven in de komende vijf jaar. Ontwikkelingen in de techniek zijn voor een installateur erg waardevol. Toch het is belangrijk om te beseffen dat innovatie niet alleen over technische kennis gaat.6 Door op sociaal vlak binnen je eigen bedrijf én samen met andere bedrijven te innoveren, zet je grote stappen naar een mooie toekomst.

Investeren in innovatie

5 ING (2013). Strategie en kansen in het familiebedrijf.

6 Van Lanschot (2012). De waarde(n) van een familiebedrijf.

>>

8

Sociaal vernieuwenInnovatie is een goed middel om je als bedrijf te onderscheiden. In eerste instantie leg je als installateur waarschijnlijk het verband tussen innovatie en technische ontwikkelingen. Voor je eigen familiebedrijf is het belangrijk om ook op andere vlakken innovatief bezig te zijn. Door sociaal te innoveren, zorg je ervoor dat je in de toekomst gemakkelijker kunt inspringen op veranderende marktomstandigheden en nieuwe technologie.7 Een voorbeeld hiervan is het project dat TNO met CNV BedrijvenBond startte. Zij stelden nieuwe regels voor arbeidsrelaties op. In plaats van de regels en rechten van de medewerkers centraal te laten staan, kozen ze ervoor om wederzijds vertrouwen en betrokkenheid van werknemers én werkgevers te benadrukken. Door op deze manier vertrouwen aan je medewerkers te geven, laat je zien dat je bereid bent om met elkaar te werken aan een beter bedrijf.

Het gevolg hiervan is een aangename werksfeer. Een bedrijfsomgeving die beschikt over sterk gemotiveerde werknemers die liever met je meedenken dan zichzelf op de eerste plaats zetten. Familiebedrijven beschikken vaak al over een open bedrijfscultuur met kortere lijnen dan niet-familiebedrijven. Sociale innovatie is een middel om deze voorsprong uit te bouwen. Voor het voeren van een innovatief bedrijfsbeleid mag je het belang hiervan niet onderschatten. De hele organisatie raakt hierdoor beter op elkaar ingespeeld. Dit maakt technisch innoveren in de toekomst een stuk gemakkelijker.

Om een succesvol sociaal innovatiebeleid te voeren is het aan te raden om verder te kijken dan alleen je eigen bedrijf. Samenwerken met externe partners verhoogt de innovatiesnelheid.8 Sla samen met andere bedrijven de handen ineen om nieuwe producten en diensten te ontwikkelen.

“Dit is het proces, bestaande uit verschillende fasen, waarbij organisaties ideeën omvormen tot nieuwe producten, diensten of processen. Het doel hierbij is om je als bedrijf te onder-scheiden en mee te strijden binnen de markt.”(Baregheh, A., Rowley, J., & Sambrook, S. (2009). Towards a multidisciplinary definition of innovation.)

Innovatie

7 MKB Servicedesk (2015). Wat is innovatie.

8 Rotterdam School of Management Erasmus University (2015). Onderzoeksrapport Innovatiemonitor 2015.

>>

9

Soms dragen familiebedrijven generaties lang hele regio’s. Ben je ervan bewust dat het succes van je installatiebedrijf voor een deel te danken is aan de lokale maatschappij. Werknemers ontsla je niet zomaar en banden met relaties koester je. Deze gaan vaak jaren en soms zelfs generaties terug. Het vertrouwen in elkaar is groot. Ieder bedrijf heeft belang bij goede relaties met andere bedrijven. Toch speelt ook bij jou misschien het gevoel dat je als familiebedrijf iets terug moet doen voor de maatschappij waar je alles aan te danken hebt. Door dit besef lopen familiebedrijven vaak nét een stapje voor op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Betrokken bedrijven

>>

10

9 McKinsey & Company (2010). The five attributes of enduring family businesses.

10 Flören, R., Jansen, S., & Berent-Braun, M. (2015). Marketing en het familiebedrijf.

Zorg voor het familiegevoel buiten én binnen je bedrijfEen voorbeeld van maatschappelijke betrokkenheid buiten je bedrijf is de steun aan goede doelen. In de Verenigde Staten zijn dertien van de twintig grootste goede doelen voortgekomen uit kapitaal dat is opgebouwd in wat oorspronkelijk een familiebedrijf was.9 Denk bijvoorbeeld aan de Bill & Melinda Gates Foundation. Natuurlijk hoef je als familiebedrijf niet op zo’n immense schaal te denken. Je kunt overwegen om een of meerdere lokale sportvereniging(en) te sponsoren. Dit levert niet alleen meer zichtbaarheid voor je bedrijf op, je levert ook een belangrijke positieve bijdrage aan je lokale gemeenschap.

Het is belangrijk dat je je familiebedrijf leidt met passie. Als je een trots gevoel uitstraalt, vertaalt het zich naar je collega’s. Het creëert een teamgevoel. Je enthousiasme werkt aanstekelijk voor het personeel, wat resulteert in een goede sfeer met loyale en toegewijde werknemers. Binnen je installatiebedrijf is het belangrijk om betrokkenheid te tonen. Een van de belangrijkste verklaringen voor het succes van familiebedrijven is de betrokkenheid van het personeel.10 Met je familiebedrijf werk je richting één gemeenschappelijk doel: de organisatie op een gezonde en verantwoorde manier laten groeien. Dit doe je met z’n allen. Snelheid is hierbij van ondergeschikt belang, kwaliteit staat voorop.

>>

11

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

“MVO11 is een integrale visie op een duurzame bedrijfsvoering. Een bedrijf dat maatschappelijk verantwoord onderneemt, maakt bij iedere bedrijfsbeslissing een afweging tussen de verschillende maatschappelijke en economische effecten hiervan, en houdt hierbij rekening met stakeholderbelangen. Dat kunnen medewerkers of klanten zijn, maar bijvoorbeeld ook omwonenden, leveranciers, investeerders en ook ‘de maatschappij’ in algemene zin.”

11 MVO Nederland (2014). Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen?

>>

12

Als je als leiding niet bijleert, komt je installatiebedrijf vroeg of laat in de problemen. Dit geldt niet alleen voor de leiding, maar ook voor het personeel. Een informele sfeer binnen een familiebedrijf helpt hierbij. Zorg dat de deur voor en van iedere medewerker altijd openstaat. Waar andere bedrijven vaak een duidelijke hiërarchie hebben, kenmerken familiebedrijven zich door korte lijnen tussen de directie en het personeel.12 Daarom zijn werknemers en werkgevers eerder geneigd om elkaar vooruit te helpen in plaats van alleen zichzelf. Het overdragen van kennis tussen verschillende afdelingen en bedrijfslagen verloopt hierdoor soepel. Samen komen jullie tot de beste oplossingen. Neem belangrijke beslissingen altijd in overleg.

De kracht van kennis

12 De Tijd (2010). Leren ook in familiebedrijf een must.

>>

13

Dat een open cultuur het bijleren binnen een bedrijf stimuleert, betekent niet dat dit bij ieder familiebedrijf gebeurt. Belangrijk is dat je als eigenaar je hiervoor openstelt. Een leider die alles zelf wil beslissen, helpt het bedrijf niet verder. Als leiding moet je je open durven te stellen voor stemmen van buitenaf. Accepteer dat de volgende generatie kritisch is en doe iets met de informatie die je krijgt. Jaag deze groep niet weg, maar ga met ze in gesprek. Als de leiding zich kwetsbaar en open opstelt, is dat een belangrijke stap richting een mooie toekomst. Leren moet deel zijn van de missie én visie van je installatiebedrijf.

Kennis is waardevolIn een willekeurige commerciële omgeving komt bepaalde waardevolle informatie snel in de openbaarheid. Niet bij familiebedrijven.13 Vergaarde kennis is namelijk bezit van de familie. Als leiding van je installatiebedrijf heb je soms al decennialang de touwtjes in handen. Je werknemers hebben er jaren over gedaan om het vak écht goed onder de knie te krijgen. Des te langer iemand aanblijft, des te beter hij of zij de markt kent en het installateursvak beheerst. Deze kennis is goud waard. Door de vele wisselingen van de wacht beseffen niet-familiebedrijven dit vaak minder goed.

13 Flören, R. (2002). Cijfers en feiten van het familiebedrijf: 10 jaar onderzoek onder familiebedrijven.

>>

14

Familiebedrijven zijn stabiele organisaties die geen gekke sprongen maken. Dit komt omdat ze veel waarde hechten aan het doorgeven van het bedrijf aan de volgende generatie. Veel winst maken op de korte termijn is minder belangrijk dan het draaiende houden van je installatiebedrijf op de lange termijn.14

Een gezond installatiebedrijf heeft tevreden werknemers nodig. Daarom is het als familiebedrijf verstandig om niet snel aan de noodrem te trekken. Natuurlijk, je moet kosten besparen als het tegenzit, maar pas op dat dit niet ten koste van het personeel gaat. Ontslagen komen bij familiebedrijven minder vaak voor dan bij beursgenoteerde bedrijven, en dat is een goede zaak. Mocht je jaren later in beter vaarwater terechtkomen, dan heb je alle kennis nog steeds in eigen huis. Dat is niet het geval als je werknemers laat vertrekken bij economische tegenslag. En wat krijg je hier als familiebedrijf nog meer voor terug? Denk bijvoorbeeld aan loyale werknemers. Eerder werd in het hoofdstuk betrokkenheid het familiegevoel besproken. Ook dit is een gevolg van de stabiliteit bij familiebedrijven.

Leiden op de lange termijn

14 Van Lanschot (2012). De waarde(n) van een familiebedrijf.

>>

15

Leef je droomAls ondernemer van een installatiebedrijf moet je bereid zijn om stevige risico’s te nemen waarbij het privévermogen op het spel wordt gezet. Niet-familiebedrijven kiezen in sommige situaties eerder voor verkoop of liquidatie, maar voor familiebedrijven is er vaak een grotere drijfveer dan geld. Winst is belangrijk, maar niet ten koste van alles. Vaak draait het om het verwezenlijken van een droom. De kans om zelfstandig doelen na te streven en te bereiken. Dit wil je als ondernemer ook kunnen bieden aan je kinderen, waardoor een emotionele behoefte bestaat om het bedrijf in stand te houden.

Toch valt er op dit punt nog winst te behalen. Bij slechts 24% van de Nederlandse familiebedrijven is een familielid uit de volgende generatie actief als senior executive. Wereldwijd is dit 43%. Nog opvallender, bij slechts 39% van de Nederlandse familiebedrijven is er een familielid uit de volgende generatie actief, in welke rol dan ook. Wereldwijd is dat 55%. Dit is gevaarlijk, omdat het ontbreken van een plan voor de ‘troonopvolging’ een van de hoofdredenen is voor het falen van familieb-edrijven. Ondanks de intentie om het bedrijf over te dragen aan de volgende generatie handelen familiebedrijven er vaak niet naar.(PwC (2014). Family Business Survey 2014: The Netherlands.)

Wat kan er beter?

>>

16

Meer dan twee derde van alle Nederlandse bedrijven zijn familiebedrijven. Een gigantisch aantal. Ze spelen dan ook een enorme rol in onze samenleving. Als installatiebedrijf dat in handen is van een familie heb je unieke voordelen die kunnen bijdragen aan het welzijn van je bedrijf en de samenleving. Verberg deze voordelen niet. Laat klanten en relaties weten dat je een familiebedrijf bent. Een familiebedrijf straalt namelijk vertrouwen, betrokkenheid en warmte uit.

Op het gebied van innovatie lopen familiebedrijven voorop. Investeer in je eigen bedrijf. Hierdoor onderscheid je je van de concurrentie. Door niet alleen technisch, maar ook sociaal te innoveren, ontwikkelt je installatiebedrijf zich verder. Zo creëer je een omgeving met sterk gemotiveerde werknemers die liever met je meedenken dan zichzelf op de eerste plaats zetten. Sociaal innoveren door korte lijnen en een open bedrijfscultuur zorgt ervoor dat je ook weer gemakkelijker op nieuwe technologische ontwikkelingen kunt inspringen. Ga ook samenwerkingen met andere bedrijven niet uit de weg. Door samen te werken met externe partners verhoog je de innovatiesnelheid van je eigen bedrijf.

Samenvatting en conclusie

>>

17

Door als gedreven ondernemer betrokken te zijn bij de maatschappij en je werknemers help je elkaar verder. Dit levert waardering in de lokale gemeenschap en loyale werknemers op. Werknemers waar je op kunt bouwen. Zij stellen kwaliteit voorop en handelen met het welzijn van het hele bedrijf in het achterhoofd.

Kennis komt met de jaren. Hier moet je je als familiebedrijf bewust van zijn. Een open cultuur stimuleert het delen én vergaren van kennis binnen een installatiebedrijf. Omdat de leiding er in een familiebedrijf vaak al jaren, en zo mogelijk zelfs generaties lang zit, weet deze de beschikbare kennis op waarde in te schatten.

Familiebedrijven zijn een rots in de branding. Het liefste wil je met je installatiebedrijf natuurlijk nog generaties lang vooruit, zodat je het kunt delen met

je kinderen. Om dit te bereiken, moet je vertrouwen houden in je personeel. Zelfs in tijden van crisis. Waar ontslagen de boventoon voerden bij veel beursgenoteerde bedrijven was dit ten tijde van de economische crisis bij familiebedrijven een stuk minder het geval. Met positieve gevolgen.

De kern van het verhaal is dat je een familiebedrijf met z’n allen laat functioneren. De werknemers en de lokale maatschappij zijn waardevol. Vertrouwen en wederzijds respect zijn hierbij de sleutelwoorden. Waar steeds meer bedrijven in handen zijn van nóg grotere bedrijven is dit bij een familiebedrijf niet het geval. Het is niet alleen de winst die telt. Benadruk het menselijk aspect van je organisatie en ga het niet uit de weg. Wees trots dat je een familiebedrijf bent en omarm de mogelijkheden die het biedt. Zo werk je aan een mooie toekomst.

>>

18

>>

Doelgroepen hechten belang aan familiebedrijven

Klanten

Geheel oneens

Werknemers

Leveranciers

Financiers

0 50 100%

6% ONEENS

1 2

5

“Mijn personeel is mijnbelangrijkste troef”

Oneens Neutraal Eens Geheel eens

Familiebedrijven

Zorgen voor een stabiele economie

% dat instemt met deze beweringen

3

30%GEEN

MENING64%

EENS

4

Continuïteit1

Winst op eigen vermogen2

Groei3

Werkgelegenheid4

Maatschappij en milieu5

Innovatie6

van de familiebedrijven zet zich invoor een duurzame bedrijfsvoering

Familiebedrijven nemen medewerkers serieus

Familiebedrijven vinden continuïteit het belangrijkst

meer dan

60%

6van de totaleomzet wordtaan research

& developmentbesteed

12,8%92%Zijn een banenmotor

85%

Nemen veel risico’s

21%Zijn recessiebestendig

64%

Familiebedrijven doen er toe

19

Waarom dit whitepaper van Hager?We horen je denken: “Hager maakt toch elektrotechnische systemen enzo?” Dat klopt helemaal. “Dus waarom dan een whitepaper over de kracht van familiebedrijven?” Nou, het verkopen van producten en systemen draagt slechts bij aan kortetermijndoelstellingen, zoals winst, omzet en marktaandeel. De echte meerwaarde voor een bedrijf is als je waarde kunt toevoegen voor de lange termijn. Als familiebedrijf zien wij dat als ons grootste goed. Hebben we dan de wijsheid in pacht? Nee hoor, zeker niet. Maar we proberen wel onze relaties te helpen, daar waar we kunnen. Hopelijk draagt dit whitepaper bij aan jouw gevoel van trots over je familiebedrijf en kan het je helpen om dit uit te dragen en je voordeel ermee op te doen.

Graag ontwikkelen we ons vooral ook samen. Omdat dat beter, verstandiger, sneller en ook nog eens veel leuker is. Wil je daarom na het lezen van dit whitepaper hierover, of over een ander thema, met ons van gedachten wisselen? Graag! Neem hiervoor contact met ons op via Twitter, LinkedIn, e-mail, telefoon of persoonlijk met een willekeurige Hager-collega.

19

>>

20

Baregheh, A., Rowley, J., & Sambrook, S. (2009). Towards a multidisciplinary definition of innovation. Management Decision, 1323-1339.

De Tijd. (2010). Leren ook in familiebedrijf een must. Opgehaald van uhasselt.be: Link

Flören, R. (2002). Cijfers en feiten van het familiebedrijf: 10 jaar onderzoek onder familiebedrijven. Opgehaald van Nyenrode.nl: Link

Flören, R. (2002). Crown Princess In The Clay. Assen: Van Gorcum.

Flören, R., Jansen, S., & Berent-Braun, M. (2015). Marketing en het familiebedrijf. Opgehaald van Nyenrode.nl: Link

ING. (2013). Strategie en kansen in het familiebedrijf. Opgehaald van ING.nl: Link

McKinsey & Company. (2010). The five attributes of enduring family businesses. Opgehaald van McKinsey.com: Link

MKB Servicedesk. (2015). Wat is innovatie. Opgehaald van mkbservicedesk.nl: Link

MVO Nederland. (2014). Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen? Opgehaald van mvonederland.nl: Link

NRC. (2014). Drie redenen waarom familiebedrijven het goed doen op de beurs. Opgehaald van NRCq.nl: Link

PwC. (2014). Family Business Survey 2014: The Netherlands. Opgehaald van PwC.nl: Link

Rotterdam School of Management Erasmus University. (2015). Onderzoeksrapport Innovatiemonitor 2015. Opgehaald van RSM.nl: Link

Van Lanschot. (2012). De waarde(n) van een familiebedrijf. Opgehaald van Vanlanschot.nl: Link

Bronnen

>>

>21

Word lid van de Hager-familie op LinkedIn en Twitter