IN DIT NUMMER: DE TOEKOMST VAN ONZE ZORG OLIVIER DE SCHUTTER EN DE INTERNATIONALE VOEDSELKETEN ORKA RELIGHTING: LICHT TE HUUR L’OCCITANE

EEN UITGAVE VAN TRIODOS BANK - NUMMER 131 - LENTE 2016 - WWW.TRIODOS.BE

KLEURGELDVAN

DE

13 Zie precies wat uw geld doet

05

L’Occitane14

Olivier De Schutter16

ZORGENVOOR

MORGENDE

KLEUR VAN

GELDNO. 131

Internet Banking

ZORGENVOOR

MORGENDE

KLEUR VAN

GELDNO. 131

MOET ER NOG SPAARGELD ZIJN?Voorwoord door Matthijs Bierman.

04

ZORGEN VOOR MORGENDe toekomst van onze zorg: kwaliteitsvolle ouderenzorg.

08

L’OCCITANE Duurzaam ondernemen op zijn Provençaals.

14

OLIVIER DE SCHUTTEROver macht in de internationale voedselketen.

16

DE JAARCIJFERSOverzicht van de belangrijkste cijfers uit het jaarverslag.

19

ORKA RELIGHTINGLicht te huur.

20

22TRIODOS-AANBOD Duurzaam sparen, beleggen en lenen.

DE KLEUR VAN GELDis een uitgave van Triodos Bank en wordt gratis verstuurd naar klanten en partners om hen te informeren over de activiteiten van de bank.

ZIE PRECIES WAT UW GELD DOETVier gefinancierde projecten in beeld.

13

inhoud

CHEESE!Saint Octave, kaas en charcuterie in de Brusselse Hoogstraat.

06

4VOORWOORD DUURZAME ACTUALITEIT

Zero Waste Europe werd opgericht om de relatie van de mens tot de grondstoffen die hij gebruikt te herbekijken. De organisatie heeft kantoren in Brussel en Manchester. Zero Waste Europe pleit voor een ‘zero waste’-beleid in en buiten Europa en biedt steun aan lokale studie- en actiegroepen die door hun kennis van de regio en zijn specifieke uitdagingen de slagkracht hebben om daadwerkelijk dingen te veranderen. Het streefdoel is een samenleving waar alle afval kan worden hergebruikt, hersteld of gerecycleerd. Producten die daar niet voor geschikt zijn, moeten uit de markt worden geweerd. Door plaatselijke organisaties te verenigen in een internationaal netwerk kan Zero Waste Europe de belangen van de gemeenschap beter dienen en het Europees beleid met één klare stem benaderen. Triodos Bank heeft de Europese subsidies voor Zero Waste Europe voorgefinancierd.WWW.ZEROWASTEEUROPE.EU

ZERO WASTE

EUROPE

Afgaand op de prijs die banken vandaag veil hebben voor uw spaargeld zou je denken van niet. Ook Triodos Bank heeft onlangs de spaarrentes laten dalen, in lijn met de evolutie van de rente op de financiële markten. Daar zijn we niet uniek in.Verschuilt Triodos Bank zich hiermee achter de ‘financiële markten’ om zo meer winst te maken? Nee. Willen wij uw spaargeld nog? Ja, in verhouding tot onze capaciteit om dit – zoals steeds – om te zetten in duurzame kredieten. Wat is er dan aan de hand? We bankieren in een context waar de Europese centrale bank (ECB) er alles aan doet om de rente laag te houden, zodat particulieren en ondernemers heel goedkoop kunnen lenen. Het doel is de consumptie en de bedrijfsinvesteringen te stimuleren en de economie te doen groeien. Met als gevolg dat kredieten steeds goedkoper worden. De rente die wij kunnen aanrekenen aan onze kredietklanten is bepalend voor de rente die wij u bieden op uw spaargeld. Onze belangrijkste bron van inkomsten ligt in het verschil tussen beide, want Triodos Bank houdt het bij de essentie van bankieren. Heel concreet, heel reëel: voor elke 100 euro die in 2015 op een Triodos spaarrekening stond, hebben we 74 euro krediet verstrekt aan een duurzaam project. U weet welke projecten dat zijn dankzij de webapplicatie ‘Zie precies wat uw geld doet’. Zowel de 74% omzetting in duurzame kredietverlening als de 100% transparantie van Triodos Bank zijn uniek in de Belgische markt. Het financieel rendement op uw Triodos spaargeld is grotendeels een marktgegeven, het maatschappelijk rendement, daar tekent Triodos Bank voor.

Matthijs BiermanManaging Director a.i.

MOET ER NOG SPAARGELD

ZIJN?

Dank aan de 452 certificaathouders en klanten die op 24 april aanwezig waren op de bijeenkomst in Square. Wij vinden het belangrijk tijdens zo’n bijeenkomst de activiteiten van de bank duidelijk toe te lichten en u te informeren over de positie van de bank in de mondiale context.Directeur Peter Blom benadrukte in zijn openingstoespraak hoe veel kleiner de wereld is geworden en hoe veel dichter oorlog en angst bij ons zijn gekomen. Hij benadrukte het verband tussen mondiale ontwikkelingen: het ecologische vraagstuk en de vluchtelingen- en migratieproblematiek, bijvoorbeeld, zijn niet los van elkaar te denken. Ons economisch systeem heeft veel mogelijkheden opgeleverd, maar het heeft arm en rijk ook verder uit elkaar gedreven. Hoop zag hij in het maatschappelijke antwoord op de huidige uitdagingen, bijvoorbeeld in de massale, vrijwillige hulp bij de opvang van vluchtelingen. Nog een belangrijk lichtpunt: de vaststelling dat de circulaire economie niet langer een alternatieve economie is, maar voor steeds meer ondernemers het uitgangspunt. Een kleinere wereld en een nieuwe economie geven Triodos Bank de kans haar impact te vergroten. De bijeenkomst is geen eenrichtingsverkeer en wij hebben aandachtig en met plezier naar uw reacties en vragen geluisterd, ook als die kritisch waren. Twee opmerkingen uit het publiek zijn ons bijzonder bijgebleven: ten eerste dat u meer wil lezen over de kredietprojecten en ten tweede dat Triodos Bank wat vaker beroep mag doen op haar klanten om de bank meer naamsbekendheid te geven. Wij noteerden en gaan hiermee aan de slag.

BIJEENKOMST VAN BELGISCHE

CERTIFICAAT-HOUDERS

5 DUURZAME ACTUALITEIT

22.140 EURO VOOR STRAAT-VERPLEGERS

Eind februari sloot Triodos Bank de jaarlijkse spaaractie af. De opbrengst van deze editie gaat naar de vzw Straatverplegers. Die helpt daklozen op weg naar een waardig bestaan door hen stap voor stap te begeleiden tot ze zelfstandig kunnen gaan wonen. De eerste aandacht gaat naar persoonlijke hygiëne en medische zorg, twee aspecten die door een bestaan op straat veelal worden verwaarloosd. Voor elke verhoging van uw spaargeld met minimaal 1.000 euro en overgemaakt tussen 15 december 2015 en 29 februari 2016 op uw Triodos rekening, schonk de bank 10 euro aan de vzw. 2.214 mensen namen deel aan de actie. Tijdens de bijeenkomst voor certificaathouders en klanten op 24 april was directeur sparen en beleggen Pieter Vanderick dan ook verheugd een cheque van 22.140 euro te kunnen overhandigen aan Emilie Meessen, medeoprichter en voorzitter van Straatverplegers. Zij benadrukte hoe belangrijk deze steun voor haar organisatie is. Sinds zijn ontstaan is Straatverplegers erin geslaagd 80 daklozen van de Brusselse straten te helpen. Het hele proces kost ongeveer 15.000 euro per persoon en duurt twee à drie jaar. Zij drukte verder de ambitie van de vzw uit om door te zetten tot de laatste dakloze een dak boven het hoofd zal hebben. Uit naam van de vzw Straatverplegers dankt Emilie Meessen alle spaarders van harte. WWW.STRAATVERPLEGERS.ORG

5/06/2016MILIEUFESTIVALJubelpark, BrusselBezoek onze stand en ontmoet alle Brusselse milieuorganisaties. Een gezellige dag in het teken van het leefmilieu.WWW.LEEFMILIEU.BRUSSELS

5-7/08/2016ESPERANZAH! 2016Abdij van Floreffe, NamenTriodos Bank vat voor de eerste keer post op de festivalweide van Esperanzah! Kom ons bezoeken op de tonen van muzieklegendes als Patti Smith en Manu Chao.WWW.ESPERANZAH.BE

2-4/09/2016VALÉRIANE BIOBEURSNamur expo, NamenDeze internationale beurs is gewijd aan ecologie en verzamelt maar liefst 300 zorgvuldig uitgekozen bio-exposanten uit verschillende sectoren waaronder landbouw, tuinieren en bio-voeding, energiezuinig wonen, ecotoerisme en duurzaam bankieren. De adviseurs van Triodos Bank staan u graag te woord.WWW.VALERIANE.BE

INTERNET BANKINGMeer dan 36.000 klanten van Triodos Bank bankieren al via onze Internet-Bankingdiensten.

U kan via Internet Banking uw rekeninguittreksels en uw beleggingen in alle veiligheid raadplegen en ons vanuit uw sessie berichten versturen.Internet Banking is gratis en altijd beschikbaar, zowel voor professionele als voor particuliere klanten.Lees meer op www.triodos.be.

KAAS MET AUREOOL

In de Brusselse Hoogstraat, op een steenworp van de kantoren van Triodos Bank, vind je sinds dit voorjaar Saint Octave. Je kan er terecht voor ambachtelijke kazen en charcuterie. Achter de toonbank staat Octave Laloux, die na omzwervingen in de marketing- en filmwereld met dit project in de voetsporen van zijn vader en grootvader treedt. Wat Octave een bijzondere ondernemer maakt, is dat hij al zijn leveranciers persoonlijk ontmoet. Als je bij Saint Octave een stukje van de nu al vermaarde gorgonzola koopt, weet je precies waar die vandaan komt en welke weg hij van de weide tot op je kaasplank heeft afgelegd. Triodos Bank financierde de inrichting van deze winkel vol authentieke smaken in het hartje van Brussel. Smakelijk!

(Foto: The Brusselsprouts)

ZIE PRECIES WAT UW GELD DOET

8

ZORGEN VOOR MORGEN. Gezondheidszorg is een prioritaire sector voor Triodos Bank en vertegenwoordigt 18,5% van de kredietportefeuille. In België financiert Triodos Bank vooral residentiële woonzorgcentra, maar een aantal tendensen wijzen erop dat deze woonzorgvorm op termijn niet langer de norm blijft. Dat heeft te maken met enkele evoluties die ingrijpende gevolgen voor het zorglandschap zullen hebben. Denk daarbij aan een snel verouderende bevolking, krimpende subsidies, maar ook onze eigen verwachtingen voor onze oude dag. Hoewel de verschuivingen onzekerheid scheppen, bieden ze ongetwijfeld ook veel nieuwe kansen, zoals op het gebied van energiezuinige zorgwoningen of het gebruik van nieuwe technologieën die thuiszorg vergemakkelijken en vooral: kwaliteitsvol ouder worden.

tekst SIGRID GULIX met dank aan KOEN VAN ECHELPOEL

ZORGEN VOOR

MORGEN

9 DOSSIER DE TOEKOMST VAN ONZE ZORG

StudieDe bank heeft aan Probis, adviespartner in de zorg-, welzijns- en openbare sector, de opdracht gegeven de ontwikkelin-gen in de sector in kaart te brengen. De uitdagingen in de zorg zijn beslist sector overschrijdend: ze belangen zorgverleners en hun financiers aan, maar ook bouw-ondernemers, academici, architecten en - uiteraard - de overheid. De studie vormt voor Triodos Bank de vertrekbasis om een brede dialoog met de verschillende acto-ren op te zetten die meer inzicht verschaft, een aantal belemmeringen aankaart en aanzet tot duidelijke beleidskeuzes. De studie licht drie expliciete toekomst-perspectieven toe. In dit artikel zoemen we in op het eerste perspectief, ‘Stimu-lansen voor levensloopbestendig wonen’. Ons zorgmodel zal verbreden en evolueren van een hoofdzakelijk residentiële opvang naar een gediversifieerd aanbod waarin de zorgverlening in de eigen, aangepaste thuisomgeving een prominente plaats in-neemt. De verklaring hiervoor vinden we in de evolutie op drie gebieden.

Zorglandschap in bewegingDe vergrijzing zal de komende jaren sterk toenemen, met een piek tussen 2025 en 2040. Dat lijkt veraf, maar vijftien jaar staat gelijk met slechts drie legislaturen. Dat wil zeggen dat er op beleidsniveau snel ingrijpende beslissingen nodig zijn om deze demografische verschuiving, die een sterke impact op onze nationale gezondheidszorg zal hebben, op te vangen. Een tweede factor zijn de budgettaire be-perkingen, ook in de zorg. Dat creëert een begrijpelijk gevoel van onzekerheid bij zo-wel ondernemers als gebruikers. In Neder-land is de hervorming van de zorgsector al een feit en worden subsidies voorbehouden voor mensen die ‘levensbreed en levenslang’ zorg nodig hebben, de zware-zorgbehoe-venden, zoals wij ze noemen. Ook in België staan we voor een dergelijke ontwikkeling. Een derde vaststelling is de wijzigende behoefte van de zorggebruiker zelf. 90% van de ouderen wil zo lang mogelijk thuis blijven wonen. In combinatie met de waarschijnlijke afname van subsidies lijkt dat op het eerste gezicht geen slechte zaak. Enkel, de meeste woningen zijn er niet op voorzien: 75% van de Belgische woningen dateert van vóór 1970. In dit toekomstperspectief zullen de zorgcentra zoals we ze vandaag kennen, niet voldoen, noch in aantal bedden, noch in de woonvorm die ze bieden. Opvang in een zorginstelling zien we steeds meer als de laatste oplossing, wanneer thuis wonen onmogelijk of gevaarlijk wordt. Met Probis onderzochten we een aantal alternatieven. Een daarvan is de levensloopbestendige woning.

Wat is een levensloopbestendige woning?

Een levensloopbestendige woning is zo gebouwd dat ze gemakkelijk aanpasbaar is aan de wijzigende noden van haar bewoners. Denk daarbij aan lage of geen drempels, (mogelijkheid tot integratie van) trapliften, brede deuren waar een rolstoel door kan, verlaagde keukenwerkbladen en inloopdouches. Ook de omgeving is daarbij van belang. Voor mensen die thuis willen blijven wo-nen, draait het niet alleen om hun woonst. Ze zijn gehecht aan de buurt, hun buren, de vertrouwde winkels enz. Verkaveling en lintbebouwing maken voorzieningen zoals winkels, postkantoren, dokters en apothe-kers in Vlaanderen soms moeilijk bereik-baar. Wallonië kampt met een gelijkaardig probleem: woonkernen liggen er verder uit elkaar en de afstanden tot voorzieningen en de dorpskern zijn vaak groot.Het huidige woningenaanbod en de ruimtelijke ontwikkeling zijn met andere woorden niet op levensloopbestendig wonen ingesteld. Een verhuizing dan wel een verbouwing dringt zich meestal op. Een verbouwing heeft dan als voordeel dat we onze oude dag kunnen doorbrengen in de woonst waarin we al veel investeer-den, we blijven deel van het vertrouwde sociale netwerk en daarmee bereikbaar voor eventuele buurt- en mantelzorgers. Nadeel is dat niet elke woning zich leent tot verbouwingen, die bovendien erg duur kunnen uitvallen.Als verbouwen niet mogelijk is, blijft verhuizen een optie, bij voorkeur naar een nieuwbouw. Het grote voordeel daar is dat de bewoners de woning kunnen laten bouwen en inrichten volgens hun noden. Dit kan echter betekenen dat ze hun vertrouwde buurt moeten verlaten. Nieuw-bouw is bovendien duur, daardoor niet voor iedereen een bereikbaar plan, en door hun leeftijd komen ouderen vaak niet meer in aanmerking voor een woonkrediet. De vraag rijst ook of iemand op gevorderde leeftijd nog wel zin heeft om te verbouwen of een nieuwbouw te superviseren. Ook de zorg op zich stelt eisen om gewaar-borgd te blijven. Organisaties die indivi-duele zorg bieden, kunnen hun taken beter uitvoeren als hun patiënten bij elkaar in de buurt wonen. Toch wil dat niet zeggen dat

we op onze oude dag allemaal moeten ver-zamelen in residentiële wijken voor bejaar-den. Een evenwichtige mix van bewoners is beter voor een buurt en laat ook meer mogelijkheden voor mantel- en buurtzorg. Wanneer verbouwen of de realisatie van een levensloopbestendige nieuwbouwwo-ning niet mogelijk zijn, is verhuizen naar een groep van assistentiewoningen een optie. Enkele voorbeelden hiervan zijn al een feit, zoals het Bella Vita project, een intergenerationeel, ecologisch woonpro-ject in Waterloo, gedeeltelijk gefinancierd door Triodos Bank. Vastgoedontwikkelaar JCX transformeerde een historische site in een intergenerationeel woonconcept. De site omvat onder meer een zwembad, restaurant, kinderopvang en een gemeen-schappelijke moestuin. Het project richt zich bewust naar alle leeftijdsgroepen en is een concreet voorbeeld van hoe een levens-loopbestendige buurt eruit kan zien.

Waar staat de overheid?Kijken we naar de huidige steunmaatrege-len, dan valt vooral de grote versnippering op, zowel geografisch als op het gebied van toegekende premies. In Vlaanderen bestaan drie soorten premies voor de particuliere woonmarkt: renovatie-, verbeterings- en aanpas-singspremies. Terwijl de eerste twee vooral betrekking hebben op duurzame en ecologische investeringen, dienen de aanpassingspremies voor het aanpassen van woningen van de ouderen zelf of om hen te laten inwonen in een woning (meestal van een kind). Toekenning hangt af van voorwaarden zoals een minimumleeftijd en een inkomensgrens. Verder voorzien de Vlaamse provinciebesturen van Limburg, Antwerpen en Vlaams-Brabant een premie voor het aanpassen van de woning en ook op gemeentelijk niveau heeft Vlaanderen een divers aanbod. In Wallonië voorziet het Fonds du Loge-ment des familles nombreuses de Wallonie dan weer een intergenerationele lening, bestemd voor werken die nodig zijn om be-jaarde ouders (ouder dan 65) op te vangen in de thuisomgeving of in de buurt. Premies voor werken die tot doel hebben de ener-gieprestaties van een woning te verbeteren zitten ook in het Waalse aanbod. Ook het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

WEGWIJS IN HET AANBODOm ouderen wegwijs te maken in de moge-lijke aanpassingen, tegemoetkomingen en levensbestendige woonconcepten, bestaat het infopunt ‘De Zilveren Sleutel’. WWW.DEZILVEREN-SLEUTEL.BEDe Franstalige te-genhanger is het plan ‘Bien vivre chez soi’, met informatie over alle bestaande onder-steuningsdiensten. Senioren kunnen er ook gratis beroep doen op een expert voor advies op maat.WWW.BIENVIVRE-CHEZSOI.BE

“Oplossingen zullen niet alleen vanuit de overheid kunnen komen.

Daarvoor is de tijd en zijn de budgetten te beperkt.”

Ronny Jongen, Head of Social Profit & KMO’s

10DOSSIER DE TOEKOMST VAN ONZE ZORG

voorziet in premies op dat vlak. Beide fond-sen zijn kredietklant bij Triodos Bank.In de drie gewesten is er dus sprake van een zeer divers, en daardoor onoverzichtelijk aanbod van steunmaatregelen. Vlaams Minister van Welzijn, Volksge-zondheid en Gezin Jo Vandeurzen is zich bewust van de uitdagingen op het vlak van woonzorg: “Nieuwe generaties ouderen willen hun leven zo lang mogelijk zelf in handen nemen en zijn ook veel mondiger. Bovendien willen ze deel blijven uitmaken van de samenleving. Daarom moeten we nog meer inzetten op innovatieve woonvor-men én tegelijk op vermaatschappelijking van de zorg.” Zo stelt hij in een interview met De Kleur van Geld (21/03/2016 https://dekleurvangeld.be/we-faciliteren-de-financiering-van-vernieuwende-woonzorg-concepten/). Zijn collega Maxime Prévot, Waals Minister voor Gezondheidszorg en Maatschappelijk Welzijn beaamt: “De zorg voor ouderen is een van de grootste maatschappelijke uitdagingen voor morgen. De overheid is hierop nog niet voldoende voorbereid. Het resultaat: het actuele aan-bod is ontoereikend, zowel op het gebied van thuiszorg als op institutioneel vlak.” (21/03/2016 https://lacouleurdelargent.be/faire-plus-pour-les-soins-aux-personnes-agees/) Minister Prévot geeft verder aan nauw samen te werken met zijn collega van Huisvesting en Energie Paul Furlan. Omdat de volledige regionalisering van de gezond-heidszorg recent is en bepaalde bevoegdhe-den, zoals de financiering van ziekenhuizen, een federale zaak blijven, houdt hij ook regelmatig contact met Federaal Minister van Volksgezondheid Maggie De Block. De studie die Triodos Bank liet uitvoeren bevat een lijst met aanbevelingen voor een stimulerend beleidskader voor een levensloopbestendig woonbeleid. De aanbevelingen bestrijken de diversiteit van het woonaanbod, maar bijvoorbeeld ook sensibilisering en fiscaliteit. Oplossingen zullen echter niet alleen vanuit de overheid kunnen komen. Daarvoor is de tijd en zijn de budgetten te beperkt.

Bij de burenPatty Zuidhoek, Manager zakelijke kredietverlening duurzaam vastgoed en zorg & welzijn bij Triodos Bank in Ne-derland, bevestigt in een interview op dekleurvangeld.be (21/03/2016 https://de-

kleurvangeld.be/uitdagingen-en-nieuwe-kansen-voor-de-zorg/) hoe ingrijpend de transitie in Nederland is geweest, maar ze spreekt ook haar hoop uit. Er moet een mix komen van overheidsvoorzienin-gen voor zware-zorgbehoevenden met daarnaast privé-initiatieven, thuiszorg en mantelzorg. “Dat de overheid veel minder tussenkomt, maakt veel creativiteit los. Wij zijn daarin nog zoekende. Voorlopig spreken we van de participatiemaatschap-pij. We streven naar een samenleving waarin de cohesie weer wat sterker wordt,” aldus Patty Zuidhoek.Om het woningenaanbod aan te pas-sen, is het nodig dat zorgondernemers gaan praten met de bouwsector. Triodos Bank brengt die partijen samen rond de tafel. Patty Zuidhoek: “Wij nodigen zorgondernemers uit gebruik te maken van ons netwerk. Wij weten dat veel vastgoedinvesteerders interesse hebben in de zorg.” Waar de bank een absolute voortrekkersrol kan spelen volgens haar, is in de combinatie levensloopbestendig en energiezuinig bouwen. Dat is voor veel mensen nog geen evidentie, terwijl het rendement van laagenergie-woningen duidelijk is.

Van obstakels naar opportuniteitenEen zorglandschap dat vooral inzet op levensloopbestendig wonen is een zeer waarschijnlijk toekomstperspectief. De eerste tekenen daarvan zijn al merkbaar, zoals de versoepeling in de Vlaamse wetgeving rond kangoeroewoningen, de zogenaamde woonzorgzones in het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad en de Waalse intergenerationele lening. Ook op lokaal niveau zien we inspanningen. Regionale en lokale beleidsmakers zien het belang van levensloopbestendig wonen al enige tijd in. Bestaande initiatieven in die richting bieden interes-sante inzichten. De transitie naar langer zelfstandig wonen moet naar een grotere schaal gebracht en het beleid moet een-duidiger en beter gecommuniceerd. Ten slotte is het duidelijk dat het woonzorg-vraagstuk alleen kan worden opgelost door transversale samenwerking tussen overheid, de mutualiteit, social-profit-actoren, zorg- en bouwondernemers, deskundigen en burgers. De uitdagingen omtrent woonzorg belangen iedereen aan.

Iets minder dan 2/3 van de mantelzorgers zijn vrouwen.

Bron: Kennispunt Mantelzorg.be

DRIE STUDIES Dit artikel is geba-seerd op de eerste van drie studies waar-voor Triodos Bank de opdracht gaf. Als u ondernemer bent in de zorg- of bouwsec-tor, of u wil om andere redenen de volledige studie ‘Perspectief op de toekomst van onze zorg’, lezen, kan u deze downloaden via triodos.be/de-toe-komst-van-onze-zorg.De interviews met Jo Vandeurzen, Maxime Prévot, Patty Zuidhoek en haar collega Hans van Eijkelenburg vindt u terug op onze blog dekleurvangeld.be.

“Het woonzorgvraagstuk kan alleen worden opgelost door transversale samenwerking tussen overheid, de mutualiteit, social profit actoren, zorg- en bouwondernemers, deskundigen en burgers.”William Barrault, Senior Relationship Manager

De leeftijd die het meeste mantelzorg verleent, is de groep 55 à 59-jarigen met een groeiend aantal 65-plussers (van 13% naar 20% op 15 jaar tijd).

25- 29j.

30- 34j.

35- 39j.

40- 44j.

45- 49j.

50- 54j.

55- 59j.

60-64j.

65- 69j.

70- 74j.

75- 79j.

11 DOSSIER DE TOEKOMST VAN ONZE ZORG

Bella Vita is een concreet voorbeeld van hoe een levensloopbestendige buurt eruit kan zien.

William BarraultSenior Relationship Manager

Ronny JongenHead of Social Profit & KMO’s

Bella Vita: een intergenerationeel, ecologisch woonconcept

“Wij nodigen zorgondernemers uit gebruik te maken van ons netwerk. Wij weten dat veel vastgoedinvesteerders interesse hebben in de zorg.”Patty Zuidhoek, Manager zakelijke kredietverlening duurzaam vastgoed en zorg & welzijn.

>

>

>

>

12

De Universiteit van Namen, de Stichting voor Toekomstige Generaties (FGF) in samenwerking met d’Ici, Cosucra en het Triodos Fonds hebben op 10 mei prijzen voor de meest innoverende eindwerken over duurzaam voedsel uitgeloofd. De opdracht voor de universiteits- en hogeschoolstudenten was een creatieve en transversale proef te schrijven als antwoord op de belangrijkste huidige en toekomstige uitdagingen van onze samenleving. Een onafhankelijke jury, voorgezeten door Frédéric Rouvez, medeoprichter van Exki, reikte de Master’s Thesis Award Sustainable Food ter waarde van 2.500 euro uit aan Véronique De Herde (UCL) voor haar werk ‘Potentiel de transition des circuits fromagers de niche en Région herbagère liégeoise et en Haute-Ardenne’. Met deze vierde jaargang van de prijsuitreiking wil de FGF als oprichter van de Higher Education & Research Awards for Future Generations (HERA) eveneens de aandacht van de academische wereld voor het thema duurzame ontwikkeling vragen.WWW.FGF.BE/HERA

Van 7 tot 15 mei werden tal van activiteiten georganiseerd rond de internationale dag van de Fairtrade. De bedoeling van deze activiteiten is aandacht vragen voor en wijzen op het belang van eerlijke handel. Een mentaliteitswijziging is nodig bij burgers en bedrijven en die doet zich nu ook langzaamaan voor, zegt Lily Deforce, die haar laatste editie van de dag van de Fairtrade beleefde als CEO van Fairtrade Belgium. “Fairtrade producten vind je vandaag in alle supermarkten en dat is een goede zaak. In 2008, vlak na de crisis, had 24% van de Belgische gezinnen Fairtrade producten in huis. Vandaag is dat 53%, terwijl de markt in het algemeen niet echt is gegroeid,” vertelde ze de kijkers van zender Kanaal Z. Fairtrade gaat overigens niet alleen over prijsafspraken. “Wij vragen de boeren dat ze investeren in duurzame productiemethoden. In ruil daarvoor biedt Fairtrade een aantal economische garanties waaronder een eerlijke prijs voor hun producten. Zelf kopen of verkopen wij geen producten. Wij zijn een partner van bestaande merken die op een Fairtrade manier willen handelen.” Dit jaar organiseerde het Fairtrade label voor het eerst de internationale Fairtrade Challenge. De uitdaging is een koffiepauze te organiseren met zo veel mogelijk kopjes Fairtrade koffie. Overheden, particulieren, grote en kleine organisaties namen deel. België is de fiere winnaar, met 30,6 kopjes koffie per 1000 inwoners. In absoluut aantal kopjes deed alleen Duitsland het beter. Bij Triodos Bank schoven 70 medewerkers aan voor het jaarlijkse Fairtrade ontbijt. “Als bedrijf proberen we waar het kan consequent voor Fairtrade producten te kiezen, denk aan koffie, thee en suiker. Met het ontbijt willen we onze collega’s met meer producten laten kennismaken,” zo zegt Nadia Wera, Relationship Manager bij Triodos Bank en een van de organisatoren van het ontbijt. Triodos Bank dankt Lily Deforce voor haar enthousiaste aanwezigheid bij het ontbijt en wensen haar veel geluk op de nieuwe weg die zij zal inslaan. WWW.FAIRTRADECHALLENGE.ORG

HERA SUSTAINABLE FOOD AWARDS

2016

BELGIË WINT FAIRTRADE

CHALLENGE

TRIODOS BANK OP NUMMER

ÉÉN IN DE BANKWIJZER

Midden april werd BankWijzer 2016 gepubliceerd. Triodos Bank scoort 85% - zes procent beter dan vorig jaar - en bestendigt daarmee haar positie als meest duurzame bank van België. Ook internationaal scoort Triodos Bank hoog.In België werd BankWijzer opgezet door FairFin, Réseau Financité, Bond Beter Leefmilieu, 11.11.11., CNCD-11.11.11, Amnesty International, Oxfam België, Netwerk Bewust Verbruiken en de ACV-CSC, vanuit de overtuiging dat bankactiviteiten niet ten koste van mens en milieu mogen gaan. BankWijzer weegt de duurzaamheidsprestaties (beleid en praktijk) van banken op acht verschillende gebieden, waaronder klimaatverandering, arbeidsrechten, wapens, bonussen en transparantie. Triodos Bank mag dan transparant zijn over haar activiteiten - in het bijzonder over haar kredietprojecten - een courante houding is dat niet in de banksector. Door de resultaten van zijn evaluatie te publiceren, biedt BankWijzer een concreet instrument dat mensen helpt bij een bewuste keuze voor een bank. Triodos behaalde als enige bank in België voor elk van de criteria minstens 75%. Bankwijzer geeft een zeer goede score aan Triodos Bank onder meer op vlak van uitsluiting van wapens en fossiele energie en de afwezigheid van bonussen in het remuneratiebeleid. Het beleid en de criteria die de bank hanteert, staan uitvoerig beschreven op triodos.be. Kijk wat uw bank doet en geef uw mening op BANKWIJZER.BE/NL/BANKWIJZER/HOME

NELSON CANAL NV renoveerde eerder met een krediet van o.a. Triodos Bank gebouwen van de Belle-Vue brouwerij aan het Brusselse kanaal. Na Hotel Meininger opende ook het MIMA er zijn deuren. Het Millennium Iconoclast Museum of Art specialiseert zich in de periode vanaf 2000. (Foto’s MIMA)

FÄRM wil efficiënte, gebruiksvriendelijke en rechtvaardige coöperaties oprichten die iedereen toegang verlenen tot een gezonde, kwaliteitsvolle en duurzame voeding. De producten verkoopt Färm in zijn biowinkels.

DEN DRAAD is een woonproject op nauwelijks twee kilometer van de nieuwe Gentse Stadshal met 29 passieve en energiezuinige woningen. Het Gentse Re-Vive stond in voor de sanering van de grond, waarop vroeger de Treillarmé fabrieken stonden. Het ontwerp voor de woningen is van het Antwerpse architectenbureau HUB.

triodos.beZie precies wat uw geld doetTriodos Bank staat voor transparantie. Op onze website kunt u altijd zien wat we financieren dankzij uw spaargeld: duurzame ondernemingen en organisaties met toekomst.

QUATRE MAINS in Gent verhuurt, verkoopt, stemt en verhuist piano’s, maar het is niet zomaar een pianowinkel. Met een B&B, een concertzaal, repetitieruimtes en een bruine muziekkroeg is dit een ontmoetingsplek voor iedereen die verwondering vindt in muziek.

14DUURZAAM INNOVEREN

tekst SIGRID GULIX foto’s FLICKR (CONNIE MA & GTKNJ)

L’Occitane wordt veertig. Fransman Olivier Baussan begon met een mooie oogst rozemarijnstruiken, die hij in een oude alambiek verwerkte tot een essentiële olie. Met een bestelwagen bracht hij die aan de man op de lokale marktjes van de Provence. Hij nam een oude zeepfabriek over en in 1977 oogstte hij voor het eerst ook lavendel. De eerste winkel in Parijs opende zijn deuren in 1992. Intussen is de keten met ruim 2000 winkels aanwezig in alle werelddelen.

Zijn toch wel romantische ontstaansgeschie-denis is niet het enige wat L’Occitane een bijzonder bedrijf maakt. De onderneming heeft al die jaren een beleid gevoerd dat zowel op het gebied van milieu en diervriendelijk-heid als op sociaal vlak tot voorbeeld strekt. L’Occitane wordt niet zomaar beschouwd als een pionier inzake MVO (maatschappelijk verantwoord ondernemen).

Schone olie, blije dierenDe Occitane Group is samengesteld uit vier merken (L’Occitane en Provence, Melvita, Le Couvent des Minimes en Erborian). De groep verbindt zich ertoe om producten van hoge kwaliteit te ontwikkelen en in de markt te zetten. De ingrediënten zijn natuurlijk en traceerbaar en ze worden verbouwd en verwerkt met het grootste respect voor de natuur.Door zijn activiteit behoort L’Occitane tot een risicosector voor dierproeven en het gebruik van niet-duurzame palmolie, twee van de criteria die bepalen of een bedrijf al dan niet kan worden toegelaten in het Triodos beleggingsuniversum.

VEERTIG JAAR DUURZAME GROEI

L’OCCITANE

15

maar op mensen. In plaats van zich terug te trekken uit China, gebruikt het bedrijf dus zijn invloed om op het beleid door te wegen.De andere risicofactor in de sector is palmolie, een onontbeerlijk ingrediënt in cosmetica en de broodwinning van honderdduizenden arbeiders in Afrika en Azië. L’Occitane is lid van de Round Table on Sustainable Palm Oil. De RSPO verenigt stakeholders uit alle takken van de palmolie-industrie en ijvert voor het vastleggen van wereldwijde standaarden voor de productie van duurzame palmolie.

Bewust ondernemenL’Occitane voert verder een bewust beleid inzake biodiversiteit, het afbouwen van ftalaten, parabenen en siliconen in zijn producten, het gebruik van ggo’s tot en met de verpakking toe. Bij de productie wordt rekening gehouden met energiezui-nigheid en de reductie van afval(water). Ook op het gebied van arbeidsomstan-digheden volgt het bedrijf een duidelijke

richting. Eén productlijn van L’Occitane is gebaseerd op karitéboter. Tijdens reis naar Burkina Faso leerde Olivier Baussan deze boter kennen en maakte hij kennis met de vrouwen die ze verwerken in aller-hande artikelen, van zeep tot etenswaren. Hij importeerde de boter naar Europa. Toen hij in Burkina Faso zaken begon te doen met handelaars in karitéboter, merkte hij dat 80% van de prijs die hij ervoor betaalde naar een tussenpersoon ging. Hij besloot voortaan rechtstreeks met de vrouwen te onderhandelen. Vandaag zijn duizenden vrouwen aan het werk voor L’Occitane. Op die manier ver-werven ze een inkomen waarmee ze hun kinderen naar school kunnen sturen. De L’Occitane Stichting, opgericht in 2010, zet zich in voor de emancipatie van vrouwen en de strijd tegen vermijdbare blindheid. Executive Chairman and CEO Reinold Geiger omschreef het in een interview met Insead in 2012 als volgt: “Lang voor de SRI-hype was L’Occitane al een sociaal verantwoorde onderneming. Het zit in het DNA van het bedrijf.”

L’Occitane verklaart en garandeert dat het zijn producten, noch hun bestandde-len op dieren test. Toch kwam het bedrijf in 2012 kort in opspraak in een zaak die dierproeven betrof, meer bepaald in China. De BUAV (British Union fort he Abolition of Vivisection) besloot om zijn label voor diervriendelijke bedrijven af te nemen van alle ondernemingen die zaken deden in China, omdat de Chinese overheid vasthield aan dierproeven als de enige manier om de veiligheid van consumenten te garanderen. L’Occitane betoogde dat het weinig zin had om zijn activiteiten in China te staken. Het bedrijf is immers te klein om een voelbaar verschil te kunnen maken. L’Occitane maakt vandaag wel deel uit van een initiatief van de BUAV om de Chinese overheid te overtuigen alternatieven te zoeken voor testmethodes waar dieren bij te pas komen. Intussen stapten de door de Chinese overheid erkende laborato-ria in een programma om alternatieve testmethodes uit te proberen. Zo wordt zonnecrème niet meer getest op dieren,

“L’Occitane is een mooi voorbeeld van een beursgenoteerd bedrijf dat toch goed op de kleine

dingen blijft letten; zo geeft het bedrijf de voorkeur aan traditionele verwerkingsmethoden zoals

voor Afrikaanse karitéboter. Er is dan meer werk en inkomen voor de lokale producenten, terwijl

bijzondere verwerkingsmethoden blijven bestaan.”

Iris Lether, Senior Sustainability Analyst bij Triodos Research

SELECTIE VAN DUURZAME BELEGGINGENDe beleggingsfond-sen investeren in aandelen en obliga-ties van ondernemin-gen en obligaties van overheden. Triodos Research evalueert of deze ondernemin-gen en overheden aan de strenge duur-zaamheidscriteria voldoen.

ONTMOETING 16

Olivier De Schutter was van 2008 tot 2014 speciaal rapporteur voor de VN over het recht op voedsel. In zijn eindrapport concludeerde hij dat de logica van ons voedselsysteem moet worden omgegooid, willen we de groeiende wereldbevolking kunnen blijven voeden binnen de grenzen van de draagkracht van de aarde. Op Ecopolis 2016 zetelde hij in het panel over chocolade samen met Mamadou Bamba en Isabelle Quirynen. De Schutter is de geknipte persoon voor een gesprek over het rechtvaardiger maken van internationale voedselketens.

Ivoorkust produceert veertig procent van de cacao wereldwijd en slechts enkele machtige bedrijven kopen het grootste deel hiervan op. En dit is niet enkel zo voor de grondstof cacao. Hoe komt het dat op de globale voedselmarkt een steeds grotere machtsconcentratie ontstaat?“Deze machtsconcentratie is inderdaad zorgelijk en op veel internationale toppen over voedselveiligheid wordt deze volledig genegeerd. Het is bijna een taboe en ik denk dat de reden hiervoor niet enkel is dat belangrijke economi-sche belangen vaak meebepalen wat regeringen doen, maar ook dat het heel moeilijk is om macht in voedselketens te meten. Vele jaren hoopte men dat regels die de concurrentie reguleren zouden kunnen worden gebruikt om de macht van grondstofkopers tegenover produ-centen te breken. Deze kopers hebben de macht om lage prijzen op te leggen aan de producenten. Kleine producenten hebben meestal geen andere keuze dan via deze grote kopers te gaan en daar vindt die machtsconcentratie dus plaats. Maar autoriteiten in economische com-petitie zijn niet erg geneigd om daar iets aan te doen, want in hun cultuur is het doel de prijs voor consumenten zo laag mogelijk houden. Zij zullen dus altijd proberen voorkomen dat er dominantie

en misbruik ontstaat tussen verkopers en consumenten. Ze zijn echter niet erg geïnteresseerd in het controleren van misbruik dat ontstaat doordat kopers een te lage prijs aan producenten betalen, omdat consumenten voordeel hebben bij deze lage prijzen. Dus door het concur-rentiebeleid dat onze autoriteiten nastre-ven kunnen deze machtsmonopolies niet gebroken worden.”

Handelsakkoorden volgen altijd deze wetten en deze manier van concurrentie. Bedoel je dat de hele wereldmarkt gedomineerd wordt door deze wetten?“Het is waar dat de liberalisering van handel heeft geleid tot het ontstaan van erg grote bedrijven die een dominante positie innemen, en daardoor ook steeds verder kunnen groeien. Het is als nieuw-komer heel moeilijk om in de markt te raken, zelfs als je goede, faire prijzen voorstelt aan de producenten. De positie van de dominante kopers in de markt uitdagen is dus geen sinecure. Daarom is wat coöperaties zoals Ecookim (produ-ceert fair trade cacao enz.) doen heel belang-rijk. Enkele decennia geleden werden coöperaties vaak geleid door de staat en hadden ze een slechte reputatie. De laatste vijftien tot twintig jaar ontston-

den nieuwe coöperaties die democratisch beheerd worden. Zij verzekeren dat boe-ren een sterkere onderhandelingspositie hebben in de voedselketen, onderwezen worden en toegang krijgen tot publieke goederen zoals opslagplaatsen, verpak-kingsfaciliteiten en transport. En het belangrijkste is dat ze ervoor zorgen dat boeren een stem krijgen in het politieke systeem. Want we mogen niet vergeten dat voedselproducenten meestal arm zijn omdat ze worden gemarginaliseerd door een politiek systeem dat stedelijke elites veel meer heeft beloond dan de rest van de populatie. Coöperaties zijn dus heel belangrijk om de machtsrelatie tussen kopers, autoriteiten en producenten te mediëren.”

Deze coöperaties zijn dus volgens u effectief een politiek instrument dat kan wegen op onrecht-vaardige structuren?“Ja, we vergeten vaak het belang van democratie, transparantie en verant-woordelijkheid in voedselketens. Dit is een heel dringend probleem, kijk maar naar de concentratie die bestaat in de cacaosector, op nationaal niveau gaat het meestal om slechts één of twee domi-nante kopers. En als je niet via hen gaat, heb je niemand om aan te verkopen. De

MACHT EN DE VOEDSELKETENINTERVIEW MET OLIVIER DE SCHUTTER

tekst LAURA BODYN

“Het is op dit moment een groot probleem dat we een handelsbeleid aanmoedigen dat verschillende dimensies van duurzaamheid volkomen negeert.”Olivier De Schutter

CURRICULUM VITAEOlivier De Schutter studeerde rechten aan de Université Catholique de Louvain en Harvard. Zijn doctoraat behaalde hij aan de UCL, waar hij nu hoogleraar is. Hij doceert verder aan het Europacollege en geeft gastcolle-ges aan de Columbia University in de VS. Zijn vakgebieden zijn internationaal recht, mensenrech-ten, Europees recht en rechtstheorie.Tussen 2004 en 2008 was Olivier De Schutter secretaris-generaal van de Internationale Federatie voor de Mensenrechten, van 2008 tot 2014 was hij speciaal rappor-teur van de VN over het recht op voedsel.

ONTMOETING 18

producenten hebben dus geen keuze, zeker wanneer de lokale markten zo on-derontwikkeld zijn en er dus geen lokale afzetmarkt is voor een product. Dit is een heel moeilijke positie, waarin verant-woordelijkheid, transparantie, prijsbepa-ling en kwaliteit van voedsel allemaal heel belangrijke maar toch onderschatte vragen voor het in goede banen leiden van voedselketens zijn. Ik denk dat de reden hiervoor is dat economen moeilijk politieke implicaties kunnen inschatten. Macht kan je niet van grafieken aflezen. Macht zie je wanneer je praat met men-sen en wanneer je ziet hoe dag na dag wordt onderhandeld over prijzen.”

Waarom is het zo moeilijk voor ontwikke-lingslanden om afgewerkte producten op de markt te brengen en niet enkel grondstoffen te verkopen?“Ik denk dat dat verschillende oorzaken heeft. Eén is de structuur van de importtarieven in de EU, die hoger zijn voor afgewerkte producten dan voor grondstoffen. Een tweede reden zou kunnen zijn dat het een hoge investering vereist die zelfs voor grote coöperaties moeilijk te maken is. Een derde reden kan simpelweg zijn dat bijvoorbeeld chocolade produceren en adverteren naar de consument toe competitie betekent met hele grote en gevestigde waarden in de industrie zoals Nestlé en Callebaut. Zij zien deze competitie niet graag ontstaan. De diversificatie van productie is echter heel belangrijk, en dat is een uitdaging waar ook fair trade nog voor staat.”

Wat moet er daarvoor gebeuren? Moeten handelsverdragen aangepast worden? En moeten er daarnaast ook andere criteria worden meegenomen?“Op dit moment zijn de winnaars van globale competitie diegenen die aan de laagste prijs produceren, dat is heel simpel. Het is eigenlijk echt verbazing-wekkend dat fair trade praktijken, die een minimumprijs garanderen aan producenten en die investeren in publieke voorzieningen, daar niet voor beloond worden in de manier waarop de EU tarieven bepaalt. Dus blijft het een niche-markt, enkel bestemd voor de consumen-ten die het zich kunnen veroorloven. We zouden importeurs van niet-fair trade cacao en koffie moeten belasten, zodat ze verplicht worden de externaliteiten die ze veroorzaken bij lokale gemeenschap-pen te compenseren. Zo zouden we niet enkel fair trade aanmoedigen, maar ook handel in het algemeen eerlijker maken door de perversie te vermijden die ont-staat wanneer fair trade kopers die meer ethisch handelen, daar niet voor worden beloond. We moeten het hen mogelijk maken te concurreren met andere niet-fair trade kopers van grondstoffen. Het is op dit moment een groot probleem dat

we een handelsbeleid aanmoedigen dat verschillende dimensies van duurzaam-heid volkomen negeert.”

U wees reeds op het belang van coöperaties als politiek instrument, maar hebben wij als consument hierin ook een politieke rol te spelen? Kunnen wij helpen deze situatie rechtvaardiger te maken?“Goed geïnformeerde consumenten kunnen zeker verantwoorde keuzes maken. Een klein percentage van de mensen koopt fair trade chocolade en koffie. Maar de vraag is hoeveel verschil de keuze van dit kleine aantal maakt. Het gaat slechts over een heel klein deel van de bevolking. En fair trade productie is ook maar voor een kleine groep van pro-ducenten in het Zuiden mogelijk. Dus ik denk dat de kracht van de consument wel belangrijk is maar het kan geen vervan-ging zijn voor politieke actie. Regeringen moeten hierin de leiding nemen en ervoor zorgen dat de wereldmarkt kleine producenten niet tegenwerkt, en dat grote kopers hen een eerlijke prijs beta-len. Dus de macht van de consument is belangrijk om de boodschap dat we het anders willen duidelijk te maken, maar we mogen ons niet tevreden stellen met de juiste keuze die we eens per week ma-ken in de supermarkt. We moeten meer mobiliseren en zoeken naar de structu-rele problemen die achter dit alles schuilen.”

Kunnen wij als consument een invloed hebben op het handelsbeleid van Europa?“Ik denk dat het zeker mogelijk is. Het probleem is de laatste jaren vooral dat de economische overeenkomsten tussen de Europese Unie en bepaalde Afrikaanse landen de afhankelijkheid van deze landen van de Europese markt nog zal vergroten. Deze overeenkomsten moedi-gen ook geen diversificatie aan. Ik denk dat het momenteel de foute richting uit gaat. Deze akkoorden zullen Afrikaanse landen helpen om grondstoffen uit te voeren naar Europa maar het zal hen niet helpen om hun economie te diversifiëren, en dat is waar ze echt nood aan hebben. We moeten naar meer lokale voedselsys-temen gaan, meer lokaal geproduceerde afgewerkte producten, we moeten de lokale vraag naar lokale producten aanmoedigen. Fair trade coöperaties kunnen dat niet alleen. Europa moet dringend een andere rol gaan spelen bij de organisatie van de handel. Samengevat: het belang van de onafhankelijkheid van landen bij hun voedselproductie is zwaar onderschat, net als van de herlokalisering van voedsel. Het aanmoedigen van deze belangrijke dingen wordt verwaarloosd in vergelijking met het ontwikkelen van de wereldwijde handel in voedsel. Als consu-ment kan je de vraag naar lokaal voedsel aanwakkeren door zoveel mogelijk lokaal geproduceerd voedsel te consumeren.”

“Ik denk dat de kracht van de consument wel belangrijk is, maar het kan geen vervanging zijn voor politieke actie.”Olivier De Schutter

FEITEN & CIJFERS19

BLIJVENDE GROEI. Steeds meer mensen maken de overstap naar een bank die enkel nuttige en positieve activiteiten financiert, zodat Triodos Bank jaar na jaar gestaag verder groeit. www.triodos.be/jaarverslag

3,5 MILJARD EURO

(2013)

4,3 MILJARD EURO

(2014)

4,5 MILJARD EURO

(2015)

5,7 MILJARD EURO

(2013)

7,3 MILJARD EURO

(2015)

6,3 MILJARD EURO

(2014)

KREDIETEN. Jaar na jaar verlenen we meer kredieten aan duurzame ondernemers. In België steeg de kredietportefeuille in 2015 met 11%, tot 1.1 miljard euro.

DEPOSITO’S. Het spaargeld dat onze klanten ons toevertrouwen, vertoont een stabiele stijging. Het is dankzij dat spaargeld dat we steeds meer duurzame activiteiten kunnen financieren.

KREDIETENPER SECTOR

12%

13,5%

13,5%

23,5%

37,5%

WOON- KREDIETEN

KREDIETEN AAN

GEMEENTES

CULTUUR

SOCIAAL

MILIEU

KLANTEN. In alle landen waar de groep actief is (Nederland, België, het Verenigd Koninkrijk, Spanje en Duitsland) groeit het aantal klanten. Op groepsniveau telden we eind 2015 607.000 klanten (+14.5%), in België 66.000.

DUURZAAM. Triodos Bank verleent enkel kredieten aan

duurzame ondernemers of organisaties met een sociale,

ecologische of culturele meerwaarde. Dat kan iedereen

ook nagaan op onze website.

WAARDE. Triodos Bank is niet beursgenoteerd. De waarde van de aandelen wordt bepaald op basis van de intrinsieke waarde van de bank, en die vertoont een stabiele stijging. In totaal telt de bank meer dan 35.735 certificaathouders, zowel particulieren als institutionele beleggers.

2011 2012 2013 2014 2015

74 EURO

75 EURO

77 EURO

78 EURO

81 EURO

100%DUURZAAM

JAARRESULTATEN 2015

607.000KLANTEN

(+14.5%)

20

Jan Heyse en Stefaan Vloeberghs

Vernieuwde lichtstraten doen het energieverbruik sterk dalen

De relighting (letterlijk her-verlichting) van alle 15 recyclagesites van Suez zal een besparing van 1032 ton CO2-uitstoot per jaar opleveren. De investering in nieuwe verlichting gebeurt door Orka, dat vervolgens voor tien jaar het licht verhuurt aan Suez. Het is een van de grootste projecten in zijn soort in België.tekst en foto’s LISA DEVELTERE

>

>

ORKA RELIGHTING: LICHT TE HUUR

TRIODOS-NIEUWS21

Monitoringsoftware voorziet een systeem met daglicht- en bewegingsdetectie

ESCO?Orka is een esco- bedrijf. De term ‘esco’ komt van het Engelse ‘Energy Service Com-pany’, een bedrijf dat diensten biedt op het vlak van energie-efficiëntie. Concreet gaat het esco-be-drijf investeren in de verduurzaming van de gebouwen van zijn klant. Het zijn inves-teringen die de ener-gieconsumptie van de gebouwen doet dalen. De klant moet die investeringen dus niet zelf betalen, maar verlaagt wel drastisch zijn ener-giefactuur. Een deel van de besparing op de energiefactuur wordt gebruikt om het esco-bedrijf terug te betalen voor zijn investeringen en diensten. Na enkele jaren is de schuld aan het esco-be-drijf afgelost en wordt de installatie overgedragen aan de klant, die aan de samenwerking een energiezuinig gebouw overhoudt.

Een mobiele kraan met sorteergrijper verplaatst bergen karton in de recyclagesite van Suez – het voormalige Sita – in Gent. De zon vindt haar weg door de lichtstraten in het dak van de sorteerhal. Vorig jaar moes-ten op een dag als deze alle lampen branden om voldoende licht te hebben. “De meeste van onze overslaghallen hadden wel lichts-traten, maar er kwam niet veel licht meer door,” vertelt Stefan Vloeberghs, project-manager bij Suez. De lichtstraten waren gemaakt van polyester, wat onder invloed van de zon bruin en broos wordt. De meeste sites van Suez waren uitgerust met verouderde kwikdamplampen. Onder impuls van het recent Europees verbod op de verkoop van deze vervuilende lampen, bes-loot Suez de verlichting op al haar sites aan te pakken. “We hadden in het verleden al bij bepaalde sites geprobeerd om met een lokale elektricien tot een duurzamere verlichting-soplossing te komen, maar dat bleek telkens om een investering te gaan met een te lange terugverdientijd,” aldus Vloeberghs. “Daa-rom besloten we op zoek te gaan naar een oplossing waarbij we het licht konden huren, op voorwaarde dat de huurkost lager is dan het bedrag dat we uitsparen door de ener-giebesparing. We wilden de gerealiseerde besparing ook kunnen monitoren.”Zo kwam Suez bij Orka terecht. Het Oost-Vlaamse bedrijf huurt industriële daken, plaatst er fotovoltaïsche zonnepanelen op en levert de groene stroom aan een aantrek-kelijke prijs. Jan Huyse: “Suez betaalt ons gedurende tien jaar voor de relighting. Die eerste tien jaar zijn wij eigenaar en staan we in voor onderhoud en monitoring. Na tien jaar is de installatie van Suez.”

MonitoringVoor Orka gaat relighting niet enkel om het vervangen van de verlichting. Naast het plaatsen van energiezuinige lampen, vervangt Orka op de recyclagesites van Suez ook de lichtstraten en wordt er gewerkt met daglicht- en bewegingsdetectie en een intelligente monitoring van het geheel. “Die monitoring-software is voor ons heel interessant,” zegt Vloeberghs: “We kunnen via de computer op elke site inloggen en zien welke lampen branden. We kunnen ook programmeren waar op welke momenten lampen moeten branden. En we kunnen exact zien hoeveel energie bespaard wordt: momenteel is dat 75 procent.”Orka zal de relighting voorzien van vijftien recyclagesites van Suez in België. Vandaag zijn vijf sites compleet gerenoveerd. “Een-maal afgerond zal het investeringsvolume tussen 1,5 en 2 miljoen euro liggen. Dat is een van de grootste dergelijke projecten in België,” zegt Heyse. Triodos Bank financiert dit project gedurende 8 van de 10 jaar. “De rest vullen we aan met eigen middelen. Het interessante aan het werken met Triodos is dat ze mensen in huis hebben die veel afwe-ten over energie-efficiëntie. Ze denken mee en kennen de projectrisico’s en de manieren om die af te dekken. Ze zien ook geen risico’s die er niet zijn en leggen dus geen nutteloze beperkingen op.”

“Er moeten nog veel investeringen gebeuren in energie-efficiëntie in België, willen we de Europese doelstellingen tegen 2020 halen.”Jan Heyse

>

ZORGENVOOR

MORGENDE

KLEUR VAN

GELDNO. 131

DE KLEUR VAN GELD is een publicatie van Triodos Bank die gratis wordt verstuurd naar klanten en partners om hen te informeren over de activiteiten van de bank.

WILT U ONS MAGAZINE NIET MEER ONTVANGEN? Laat het ons weten via info@triodos.be of 02 548 28 51. Of geef het zelf aan in Internet Banking: Instellingen > Triodos-communicatie.

VERANTWOORDELIJKE UITGEVERPieter Vanderick Hoogstraat 139/3, 1000 Brussel, België

GEMAAKT DOORSigrid GulixNaïma LamranniLieve Schreurs

REDACTEURS Sigrid GulixLieve Schreurs

FOTO’SLisa DeveltereJohanna de TessièresOlivier Papegnies

TEKSTENLaura BodynLisa DeveltereSigrid GulixLieve Schreurs

VERTALINGENBusiness WritersMaryline Van Hove

CONCEPT & DESIGNStudio Roomwww.studioroom.nl

LAY-OUTHead Officewww.headoffice.be

DRUKKERManufast

DE KLEUR VAN GELD wordt gedrukt op 100% gerecycleerd papier en met vegetale inkten

TRIODOS BANKHoogstraat 139/3 1000 Brussel T 02 548 28 28 F 02 548 28 29 info@triodos.bewww.triodos.be Btw BE 0450.507.887 RPR BrusselBelgisch bijkantoor van Triodos Bank nv (Nederland)

TRIODOS BANK is gespecialiseerd in kredietverlening aan projecten, organisaties en ondernemingen in culturele, sociale en ecologische sectoren. Ze biedt duurzame spaar- en beleggingsformules aan voor zowel particuliere als professionele klanten.

COLOFON

MEER WETEN? CONTACTEER ONS> Sparen en beleggen: 02 548 28 51 of info@triodos.be> Vermogensbeheer: 02 549 59 61 of personalbanking@triodos.be> Woonkredieten: 02 549 59 60 of woonkrediet@triodos.be> Professionele kredieten: 02 548 28 10 of credits@triodos.be

LENEN

VERMOGENS-BEHEER

SPAREN

BELEGGEN

Ik hou mijn geld beschikbaar. Ik kies voor klassiek sparen, maandelijks sparen of sparen met een hoger bedrag.

> SPAARREKENING

Ik spaar voor mijn kind.

> SPAARREKENING VOOR EEN MINDERJARIGE

Mijn spaargeld staat voor een periode vast.Hoe langer de periode, hoe hoger het rendement.

> TERMIJNREKENING

Ik krijg advies, maar beheer mijn vermogen zelfstandig.

> PERSONAL BANKING

Ik vertrouw het beheer toe aan specialisten.

> PRIVATE BANKING

Ik leen voor een duurzame woning of renovatie.

> WOONKREDIETHoe duurzamer mijn woning, hoe voordeliger mijn krediet.

Ik leen voor mijn onderneming, vereniging of organisatie.

> KREDIETEN VOOR PROFESSIONELEN

triodos.be

Ik investeer in de groei van de duurzame bank.

> CERTIFICATEN VAN AANDELEN TRIODOS BANK

Ik beleg in fondsen die het beste scoren op sociaal en ecologisch vlak.

> DUURZAME FONDSEN

• Mijn spaargeld financiert uitsluitend projecten met een positieve impact op mens, milieu en maatschappij.

• Ik weet precies welke ondernemingen en organisaties mijn spaargeld financiert.

• Ik wil geen risico, maar zekerheid en een evenwichtig rendement.

Ik leen voor een project met sociale, ecologische of culturele meerwaarde en een gezond financieel plan.

• Ik zoek zowel financieel als maatschappelijk rendement.

• Ik beleg op lange termijn, zonder rendements- of kapitaalgarantie.

• Ik wil graag persoonlijk advies voor mijn spaar- en beleggingstransacties (vanaf 200.000 euro).

• Ik beleg volgens strikte sociale en ecologische criteria.

• Ik beleg op lange termijn, zonder rendements- of kapitaalgarantie.

Alle tarieven en meer informatie over onze producten en diensten vindt u altijd op www.triodos.be.

ZORGENVOOR

MORGENDE

KLEUR VAN

GELDNO. 131

13 Zie precies wat uw geld doet

Kaas met aureool 6

Zorgen voor morgen 8 20Licht te huur

HOOGSTRAAT 139/3, 1000 BRUSSEL02 548 28 28INFO@TRIODOS.BE

INFORMATIE & ADVIES: 02 548 28 51

WOONKREDIETEN: 02 549 59 60

PROFESSIONELE KREDIETEN: 02 548 28 10

WWW.TRIODOS.BEWWW.FACEBOOK.COM/ TRIODOS.BE

KANTOOR GENTSTEENDAM 89000 GENT

09 265 77 00GENT@TRIODOS.BE

DE KLEUR VAN GELD ONLINELees De kleur van geld ook op uw laptop, tablet of smartphone.Surf naar www.dekleurvangeld.be.

GOOI MIJ NIETWEG. Geef meliever door aanvrienden, familieof kennissen.BEDANKT !