HENK LEENDERS (PvdA)

‘De jacht is een noodzakelijk element om het evenwicht in de natuur te behouden’

In eendrachtige samenwerking hebben de coalitiegenoten VVD en PvdA de

nieuwe wet Natuurbescherming door de Tweede Kamer geloodst. In een vorig

interview toonde VVD-parlementariër Rudmer Heerema zich zeer tevreden over

het eindresultaat. Is ook zijn collega Henk Leenders van de PvdA content

met het bereikte compromis?

Tekst en foto’s Eimer Wieldraaijer

U heeft in het najaar van 2014, toen het wetsvoorstel van staatssecretaris Dijksma al naar de Tweede Kamer was gezonden, bij de PvdA het woordvoerderschap Natuur van uw fractiegenoot Lutz Jacobi overgenomen. Was dat een sprong in het diepe?‘Wel binnen de Kamer, maar niet voor mij persoonlijk. Ik heb in de Provinciale Staten van Noord-Brabant gezeten en daar had ik ook de portefeuille Natuur. Beroepsmatig heb ik ook raakvlakken met de natuur gehad. Een expert in de enge zin van het woord ben ik niet, maar zowel inhoudelijk als politiek heb ik mij dikwijls met natuur beziggehouden. Om die reden ben ik erg blij met deze portefeuille.’

Vanwaar dat enthousiasme?‘Ik ben een natuurmens, een buitenmens. Als je dan met dit onderwerp aan de slag mag gaan, voelt dat goed. Wie deze portefeuille heeft, mag zijn laarzen aantrekken en lekker de modder in. Bovendien hecht ik erg aan goede contacten in de samenleving.’

Heeft dat te maken met uw achtergrond? Uw vader was landbouwer, uw grootvader was landbouwer. ‘Ik kom uit een boerenfamilie. Mijn vader had een kleinschalig gemengd bedrijf met koeien, varkens, kippen, koren, appels, pruimen, peren, et cetera. Landbouw en natuur liggen van oorsprong dicht tegen elkaar aan. Dat geldt nog steeds. Mijn collega van landbouw en ik werken in de Kamer vaak samen. Er zijn veel raakvlakken. De begroting Landbouw en Natuur doen we ook samen.’

Maakte u dankzij uw achtergrond al vroeg kennis met de jacht en met jagers?‘In mijn jeugd liepen er op onze boerderij regelmatig jagers rond. Verder herinner ik mij daar weinig van. Wat ik uit mijn jeugd wel heb meegekregen, is de liefde voor dieren. Mijn vader hield van zijn beesten. Ze hadden ook allemaal een naam. Hij kende ze stuk voor stuk. Het belang van dierenwelzijn zat bij mijn vader in de genen. Voor mijn moeder geldt dat nog sterker. Zij is een enorme dierenliefhebber. Die zienswijze heb ik met de paplepel ingegoten gekregen. De thematiek rond de jacht heb

8 De Jager #19 - oktober 2015 #19 - oktober 2015 De Jager 9

interviewinterview

ik dan ook beleefd in relatie tot mijn persoonlijke affiniteit met dieren. Ik hecht een groot belang aan dierenwelzijn. Dat is voor mij een belangrijke toetssteen.’

Wat is voor u de kern van de nieuwe wet Natuurbescherming?‘Door de samenvoeging van enkele wetten is er nu een efficiëntere uitvoering van het natuurbeleid mogelijk. De zaken zijn beter op elkaar afgestemd. Als belangrijkste verandering zie ik dat de bevoegdheid voor het natuurbeleid voor het grootste deel naar de provincies is overgeheveld. Dat steunen wij als PvdA van harte, omdat op provinciaal niveau de beste inschatting gemaakt kan worden van wat er ter plekke geboden is. De provincies hebben nu de bevoegdheid natuurgebieden die zij van belang vinden, zelf aan te wijzen en te beschermen.’

De decentralisatie is een vooruitgang?‘Vanuit Den Haag decentraliseren we veel. Dat doen we vanuit de gedachte dat je alles wat je dicht bij de mensen kunt laten, vooral ook aan hen over moet laten. Dit geldt dus ook voor de natuur.’

Omdat het maatwerk oplevert?‘Absoluut. En meer democratische inspraak, want de burgers kiezen de Provinciale Staten, die voortaan voor een groot deel over het natuurbeleid gaan.’

Jacht vormt slechts een klein onderdeel van de wet Natuurbescherming, maar heeft heel veel aandacht naar zich toegetrokken in de debatten. Verbaast u dat?‘Dat verbaast mij niet, omdat het aantoont hoe groot de betrokkenheid van mensen is bij het welzijn van dieren – iets wat ik zelf ook zo ervaar. Of het terecht of onterecht is, laat ik in het midden, maar jacht heeft een bepaald imago. De gevoeligheid van het thema jacht roept begrijpelijkerwijs veel emoties op. Wat ook meespeelt in alle aandacht voor de jacht, is dat onze staatssecretaris een goede wet heeft gepresenteerd waar kennelijk over andere onderdelen nauwelijks of geen verschil van inzicht bestond.’

Het thema jacht heeft ook het nodige losgemaakt in de media. Meer dan u had verwacht?‘Wij wisten dat dit een gevoelig thema was. Daarop waren we voorbereid, maar de mate waarin en de agressie waarmee men zich af en toe uitte heeft mij niettemin wel enigszins verbaasd.’

Ik herinner me een reclamespotje van Faunabescherming dat vlak voor de behandeling van het reparatievoorstel in de Kamer op de radio te horen was. Daarin verkondigde men dat de PvdA ‘overstag is gegaan voor de hobbyjagers’. Dat vond u niet prettig, vermoed ik.‘Ik vond het niet alleen onprettig, ik vond het ook zeer onterecht. Merkwaardig genoeg is in een deel van de samenleving en de media het beeld ontstaan dat wij de jacht zouden vrijgeven. Dat jagers vrij spel zouden krijgen. Dat het vrij schieten op dieren zou worden. Volstrekt absurd. Ten opzichte van de huidige wet is de jacht in de nieuwe wet juist nauwer aan banden gelegd. De nieuwe wet schept extra voorwaarden die bepalen dat jacht in sterkere mate in dienst komt te staan van de natuur.’

Hoe kan zo’n misverstand ontstaan?‘Wij hebben het oorspronkelijke wetsvoorstel enigszins aangepast. Dat had te maken met het terugdringen van de bureaucratie. We hebben onderhandeld over de lastenver-

zwaring die sommigen voorzagen en zijn aan de wens tot het voorkomen hiervan tegemoetgekomen. Maar daar hebben we wel belangrijke dingen voor teruggekregen. Met als resultaat dat we de plezierjacht voor het grootste gedeelte hebben afgeschaft. In ons verkiezingsprogramma stond dat de PvdA de plezierjacht zou doen verdwijnen. Wat we hebben gedaan, is de regels rondom de jacht in de nieuwe wet aanscherpen. Jacht alleen voor het plezier is schier onmogelijk geworden.’

Op welke onderdelen is de wet verder aangescherpt?‘In de nieuwe wet gaan de faunabeheerplannen niet alleen over populatiebeheer maar ook over schadebestrijding en over jacht op de vijf bejaagbare wildsoorten in het seizoen. Jagers moeten verplicht melden wat zij schieten. In het aanvankelijke wetsvoorstel stond dat dit vooraf diende te gebeuren, maar het moet nu achteraf. Het effect is echter hetzelfde. Tevens moeten de cijfers worden gepubliceerd en misschien wel de belang-rijkste wijziging: in de besturen van de faunabeheereenheden krijgen de natuurbeschermings- en dierenbeschermings-organisaties een wettelijk recht tot deelname.’

Is dat winst?‘Vroeger zaten er in het bestuur van de FBE’s terreinbeherende organisaties en andere direct belanghebbenden; straks zorgen onder meer de organisaties die zich inzetten voor dierenwelzijn voor het noodzakelijke tegenwicht. Ik ben van mening dat er op die manier evenwichtiger faunabeheerplannen komen, waarbij plezierjacht niet langer aan de orde is, en jacht in dienst staat van de natuur.’

Er zijn ook mensen die zeggen: juist door de inbreng van organisaties als de Dierenbescherming, die zich in het verleden nogal activistisch tegen jacht en wildbeheer hebben opgesteld, dreigt een impasse. ‘Daar ben ik niet beducht voor. Wij gaan volgen wat er gebeurt, maar de provincies zijn degenen die erover gaan. Zij stellen de besturen van de FBE’s samen. Overigens wijst de praktijk in andere sectoren uit dat partijen die oorspronkelijk tegenover

elkaar stonden, elkaar in de nieuwe constellatie toch weten te vinden. Ik zie dat bijvoorbeeld bij het milieudebat als het gaat om zaken die te maken hebben met infrastructuur, herinrichting en dergelijke. Er ontstaan compromissen. Ook een dieren-beschermingsorganisatie weet dat ze op zoek moet gaan naar compromissen. Hetgeen niet wegneemt dat deze zich sterk zal maken voor een belangrijk aspect van de wet Natuur-bescherming: het respectvol omgaan met dieren.’

Hoe kijkt de PvdA aan tegen jacht als duurzame benutting van wildsoorten?‘De jacht is een noodzakelijk element om het evenwicht in de natuur te behouden. We leven in een klein land en willen dat de natuur zo

Wat we hebben gedaan, is de regels rondom de jacht in de nieuwe wet

aanscherpen

Ik heb er alle vertrouwen in dat jagers respectvol met de natuur en met de dieren in die natuur omgaan

Foto: Meijco van Velzen

Foto: Anoeska van Slegtenhorst

10 De Jager #19 - oktober 2015 #19 - oktober 2015 De Jager 11

interviewinterview

goed mogelijk gedijt. Daarvoor hebben we instrumenten nodig om de balans in de natuur te bewaken en een van die instrumenten is de jacht.’

Een onmisbaar instrument?‘Uiteindelijk hebben we de jacht nodig, maar daarbij is wel belangrijk dat we eerst alle diervriendelijke manieren inzetten om dat evenwicht te behouden. Pas in laatste instantie wordt het geweer gebruikt.’

Bent u van mening dat jagers, als vrijwilligers, een belangrijke bijdrage leveren aan het gezond houden van de natuur in Nederland?‘Absoluut. Maar laat ik u vertellen dat ook de Partij voor de Dieren in essentie niet tegen de jacht is. De Partij voor de Dieren zegt niet dat ze de jacht wil verbieden. Men heeft

onlangs het voorstel gedaan de lijst van vijf bejaagbare wildsoorten te schrappen. Ik ken geen partij in de Kamer die het nut van jacht als middel om het evenwicht in de natuur te bewaken, bestrijdt.’

Is de PvdA voorstander van de lijst van vijf bejaagbare wildsoorten?‘Die lijst hadden ook wij graag willen afschaffen. Spijtig genoeg hebben we dat niet kunnen realiseren. Maar we hebben er veel voor teruggekregen, zoals ik al zei.’

Omwille van het bereiken van een compromis met coalitiepartner VVD hebt u in de lijst toegestemd?‘Ja. Waarbij u zich wel moet realiseren dat in het originele wetsvoorstel van de heer Bleker sprake was van een lijst van 12 bejaagbare wildsoorten.’

Zo’n lijst van 12 wildsoorten is voor de PvdA onbespreekbaar?‘Inderdaad.’

Wat betekent de nieuwe wet voor de natuur in Nederland?‘Deze wet beoogt dat we in Nederland op een uiterst zorgvuldige manier omgaan met de rijkdom aan fauna en flora in ons land. Het gaat niet langer om het beschermen van de natuur tegen de samenleving maar om het beschermen van de natuur met de samenleving. Wij scheppen voorwaarden om economie en natuur met elkaar te verbinden, waarbij we middelen kunnen genereren om de natuur nog beter te beschermen. Op deze manier wordt het draagvlak breder en krijgt de natuur nog meer waarde.’

Wat zou u ten slotte willen zeggen tegen de lezers van dit blad?‘Aan de jagers zou ik dit willen meegeven: ik heb er alle vertrouwen in dat zij respectvol met de natuur en met de dieren in die natuur omgaan. Als PvdA nemen wij er met klem afstand van dat jacht ook maar iets te maken heeft met criminele praktijken, zoals stroperij, wat hier en daar nog wel eens gesuggereerd is. Zolang men zich aan de wet houdt, is jagen allesbehalve crimineel. En zolang zij het belang van de natuur en het welzijn van dieren in het oog houden, is de bijdrage van jagers, wat de PvdA betreft, meer dan welkom.’ •

Ook een dierenbeschermings­organisatie weet dat ze op zoek moet gaan naar compromissen

Foto: Robert-Jan Asselbergs

12 De Jager #19 - oktober 2015

interview