De huidParagraaf 2

De huid

• De huid is het grootste orgaan van het menselijk lichaam. (De huid van een volwassen man weegt ongeveer 20 kg.)

• De huid bestaat uit twee delen:

- opperhuid

- lederhuid

• Direct onder de huid bevindt zich het onderhuids bindweefsel.

De huid is het grootste en zwaarste orgaan van de mens.

De huid bestaat uit verschillende lagen.

opperhuid

lederhuid

onderhuids bindweefsel

Opperhuid

• De opperhuid is het buitenste deel van de huid.

• De opperhuid bestaat uit twee lagen:- hoornlaag- kiemlaag

hoornlaag

kiemlaag

Een microscopische weergave van de opperhuid (bestaande uit de hoornlaag en de kiemlaag).

Hoornlaag

• De buitenste laag van de opperhuid wordt de hoornlaag genoemd.

• De hoornlaag bestaat uit de resten van dode, verhoornde cellen.

• De hoornlaag beschermt het lichaam tegen:- beschadiging

- uitdroging- ziekteverwekkers

(bacteriën)

Eelt

• De hoornlaag slijt aan de buitenkant steeds af.

• Wanneer de hoornlaag op bepaalde plaatsen (bijv. de voetzolen) dikker is, dan wordt dit ook wel eelt genoemd.

De hiel van deze voet is bedekt met eelt.

Kiemlaag

• De kiemlaag bevindt zich direct onder de hoornlaag.

• De kiemlaag bestaat uit levende cellen.

• Cellen onderin de kiemlaag delen zich.

• Terwijl ouder wordende cellen naar buiten opschuiven maken ze hoornstof aan.

Ouder wordende kiemcellen verhoornen en schuiven op naar de hoornlaag.

Schematische (links) en microscopische (rechts) doorsnede door de hoorn- en kiemlaag van de huid.

dode verhoornde cellen

(hoornlaag)

verhoornende kiemcellen(kiemlaag)

jonge delende kiemcellen(kiemlaag)

Haarzakjes

• Een haarzakje is een uitstulping van de kiemlaag in de lederhuid.

• Van onderuit een haarzakje groeit een haar.

• De haren die in de haarzakjes gevormd worden steken door de opperhuid heen.

Een microscopische weergave van twee haren die door de opperhuid

heen steken.

Een microscopische weergave van een deel

van een haar.

Haarspiertjes

• Haarspiertjes bevinden zich in de lederhuid.

• Door het samentrekken van de haarspiertjes kunnen de haren op de huid rechtop staan.

Er ontstaat een isolerende luchtlaag tussen de haartjes waardoor warmte-verlies wordt tegengegaan.

Kippenvel ontstaat door het samentrekken van de haarspiertjes in de lederhuid.

Talgklieren

• In de haarzakjes bevinden zich ook talgklieren.

• Talgklieren produceren talg.

• Talg is een vettige stof die de haren en hoornlaag van de huid soepel houdt.

Tijdens de puberteit produceren talgklieren onder invloed van geslachtshormonen extra talg. Wanneer dan de

uitgang van een haarzakje verstopt raakt is de kans op een ontsteking (puistje) door ophoping van talg groter.

Lederhuid

• De lederhuid bevindt zich onder de opperhuid.

• In de lederhuid bevinden zich: - het gevoelszintuig - zenuwen met pijnpunten - haarspiertjes - bloedvaten - zweetklieren

Het gevoelszintuig

• Gevoelszintuigcellen kunnen worden verdeeld in groepen die gevoelig zijn voor verschillende soorten prikkels, namelijk:

- tastzintuigcellen

- warmtezintuigcellen

- koudezintuigcellen

- drukzintuigcellen

Tastknopjes

• Tastzintuigcellen liggen in groepjes bij elkaar in tastknopjes.

• Tastknopjes liggen vlak onder de kiemlaag in de lederhuid.

• Tastknopjes zijn gevoelig voor lichte aanraking.

Mensen hebben niet overal evenveel tastzintuigcellen. Wanneer we het menselijk lichaam afbeelden naar

verhouding van het aantal tastzintuigcellen dat in elk deel ligt, dan ziet het lichaam eruit zoals in de afbeelding hierboven.

Warmte-, koude- en drukzintuigen

• Warmte-, koude- en drukzintuigen liggen in de lederhuid.

• Drukzintuigen liggen dieper in de huid.

• De warmte-, koude- en drukzintuigen werken bij het voelen samen met het tastzintuig.

Pijnpunten

• Pijnpunten bevinden zich aan de uiteindes van vertakte zenuwen.

• Pijnpunten komen in alle huidlagen voor (en op ander plekken in het lichaam).

Bloedvaten

• Door de lederhuid lopen haarvaten.

• Wanneer het lichaam warm is verwijden de haarvaten in de huid om af te koelen.

• Wanneer het lichaam te koud is vernauwen de haarvaten zich om warmteverlies te beperken.

Wanneer iemand bloost, dan zijn de bloedvaten in

de lederhuid van het gezicht verwijd waardoor meer bloed door de huid

stroomt.

Zweetklieren

• Zweetklieren produceren zweet.

• Hoe warmer het lichaam is, hoe meer zweet de klieren produceren.

• Zweet wordt over de opperhuid verspreid via afvoerbuisjes die van de zweetklier naar het oppervlak lopen.

• Door verdamping van zweet koelt het lichaam af.

zweetklier

Een schematische (links) en een microscopische (rechts) weergave van een zweetklier.

Sporters verbruiken veel energie (er vindt veel verbranding plaats in hun lichaam). Oververhitting van het lichaam wordt onder andere tegengegaan door de verdamping van zweet.

Onderhuids bindweefsel

• Het onderhuids bindweefsel bevindt zich onder de lederhuid.

• In het onderhuids bindweefsel ligt vet opgeslagen.

• Dit vet dient als:- reservevoedsel- isolerende laag tegen warmteverlies