Deel 1 – Een grenzeloos verhaal

Monument in Ontwikkeling bvba

2011 - 2012

De Grens in de Westhoek

Deel 1.0 – Voorwoord

2/6

monument-in-ontwikkeling.be

COLOFON

Opdrachtgever:

Provincie West-Vlaanderen

Project Uitschrijven verhaallijn Grens in de Westhoek & Inventarisatie onroerend

erfgoed met betrekking tot de grens

Titel

De Grens in de Westhoek. Deel 1. Een grenzeloos verhaal.

Auteur(s)

Frank Becuwe m.m.v. Adriaan Linters

Datum

Versie

30 maart 2012

Definitieve versie

Bestandsna(a)m(en)

De Grens in de Westhoek_deel 1_Een grenzeloos verhaal_10

De Grens in de Westhoek_deel 1_Een grenzeloos verhaal_11

De Grens in de Westhoek_deel 1_Een grenzeloos verhaal_12

De Grens in de Westhoek_deel 1_Een grenzeloos verhaal_13

Referentie F. Becuwe m.m.v. A. Linters 2011-2012 – De Grens in de Westhoek. Deel 1.

Een grenzeloos verhaal, Nieuwpoort, Monument in Ontwikkeling bvba,

onuitgegeven studie (in opdracht van de provincie West-Vlaanderen).

Deel 1.0 – Voorwoord

3/6

monument-in-ontwikkeling.be

Graag danken we iedereen die op één of andere wijze tot het welslagen van deze studie heeft bijgedragen. Bijzondere

dank gaat hierbij naar de Provincie West-Vlaanderen die niet alleen als opdrachtgevend deze studieopdracht uitschreef

maar ook het lovenwaardig initiatief neemt om ‘de grens’ doorheen de Westhoek in 2013 naar aanleiding van de

driehonderdste verjaardag van de Vrede van Utrecht in zijn vele facetten te belichten met de bedoeling de historische

banden tussen de Westhoekers aan weerszijden van ‘de schreve’ nauwer aan te halen. Speciale dank gaat evenzeer

naar de leden van de begeleidingscommissie, met name Filip Boury, Dirk Cuvelier, Dieter David, Stefaan Decrock,

Valérie Heyman, Lieven Lamote, Bern Paret, Norbert Roothaert, Liesbeth Thiers, Chris Vandewalle, Mieke Vanelslande

en Sarah Van Steen, en de commissievoorzitster Katrien Hindryckx voor de interessante suggesties en aanbevelingen

die vanuit ieders werkveld werden aangebracht. Tot slot gaat onze dank ook naar de leden van de focusgroepen die

voor een belangrijke actualiteitsbijdrage borg hebben gestaan.

Deel 1.0 – Voorwoord

4/6

monument-in-ontwikkeling.be

INHOUD

1.10 Voorwoord

1.11. Een grens is geen begrenzing. Een geschrankt verhaal

1.12. Een grens is geen begrenzing. Subverhalen over de grens (heen)

1.13.

Een grens is geen begrenzing. Literatuurlijst

Deel 1.0 – Voorwoord

5/6

monument-in-ontwikkeling.be

VOORWOORD

In het bestek met betrekking tot de studieopdracht ‘De Grens in de Westhoek’ wordt gevraagd om in een eerste

deelstudie dit thema uit te diepen in enerzijds een algemene verhaallijn (deel 1.1) en anderzijds een aantal

subverhaallijnen (deel 1.1).

Wat de algemene verhaallijn betreft wordt in het bijzonder verzocht om de sleutelmomenten aan te geven alsook om de

invloed van de grens in de Westhoek in tijd en ruimte te duiden.

Op basis van deze algemene verhaallijn worden vervolgens – zoals in het bestek gevraagd – subverhaallijnen

gedistilleerd die behalve in de tijd geduid ook materieel verankerd worden aan vandaag nog zichtbare sporen in het

landschap1. Op deze wijze worden de doorheen de tijd weggedeemsterde verhalen achter een aantal ‘grensplekken’

opnieuw voor verdere overlevering opgedist.

Het studiegebied betreft hierbij in eerste instantie het grensgebied van de Vlaamse Westhoek, dat meer specifiek uit de

dorpen De Panne, Adinkerke, De Moeren, Houtem, Leisele, Beveren, Roesbrugge, Watou, Poperinge, Westouter, Loker,

Dranouter, Nieuwkerke en Wervik. Doch het grensverhaal laat zich niet vertellen zonder het achterland van deze

grenszone in het onderzoek mee te nemen. Daar ‘een grens’ daarenboven een interactief verhaal is, steken we zowel

met de algemene verhaallijn als met de thematische subverhalen evenzeer de grens over. Ook daar neemt het

1 Zie Devoldere 2000: 111-152.

Deel 1.0 – Voorwoord

6/6

monument-in-ontwikkeling.be

grensverhaal ons voor allerlei dwarsverbindingen mee naar het Frans-Vlaamse hinterland. In de Westhoek is de grens

immers geen begrenzing. Hoe meer men ‘graaft’, hoe duidelijker van de Franse en Vlaamse Westhoek na 300 jaar

scheiding de kern nog gemeenschappelijk is.

Met onderhavige deelstudie ‘De grens in de Westhoek. Een grenzeloos verhaal’ hopen we tot slot niet alleen aan deze

verwachtingen te hebben beantwoord maar zelfs in het bijzonder bij erfgoedonderzoekers en -beheerders een

passionele interesse te hebben gewekt voor zowel de materiële als immateriële erfgoedwaarden van / in dit

grensgebied. Mede door onze persoonlijke intergenerationele link met de grensoverschrijdende Westhoek is het immers

onze vurigste wens dat deze grens een volwaardig interdisciplinair onderzoeksobject zou mogen worden om via een

optimale ontsluiting van een inhoudelijk sterk grensverhaal voor altijd een volwaardige plaats in ons collectief geheugen

in te nemen.

F. BECUWE