De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag...

24
2013 • JAARGANG 8 NUMMER 2 DE GEVOLGEN VAN STORM IN NEDERLAND Hoe ontstaat CODE ROOD? WIND- HOOS Wijk bij Duurstede De voor- bereiding bij storm

Transcript of De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag...

Page 1: De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het

2 0 1 3 • j a a r g a n g 8n u m m e r 2

De gevolgen van storm in neDerlanD

Hoe ontstaat code Rood?

Wind-hoos Wijk bij

Duurstede

De voor- bereiding bij storm

Page 2: De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het

inhoud

Bevolkingszorg tijDens en na een winDhoos

4Burgemeester Tjapko Poppens van Wijk bij Duurstede spreekt over de bevolkingszorg in zijn gemeente bij fysieke rampen, zoals de windhoos

van 3 november jl. Welke maatregelen worden er op het moment van rampspoed genomen, kunnen de effecten worden beperkt en kunnen besluiten genomen worden zonder een volledig beeld van de situatie?

wanneer ontstaat coDe rooD?

8Extreem weer vraagt om extra oplettendheid. Welke keuzes liggen ten grondslag aan het uitgeven van een weeralarm? En hoe worden

nuances aangebracht aan het alarmerende code rood? Aan het woord is Frank Kroonenberg, crisiscoördinator bij het KNMI.

De Stichting Salvage biedt snelle, praktische hulp en opvang na een calamiteit. We bieden deze unieke service namens de gezamenlijke Nederlandse brandverzekeraars. In Uit de Brand leest u over onze werkzaamheden en toegevoegde waarde voor gedupeerden en stakeholders. Ook ventileren we onze visie op actuele ontwikkelingen en discussies en laten we stakeholders en professionals uit aangrenzende vakgebieden aan het woord. Zo ontstaat een levendige discussie die tegengestelde of gelijke standpunten inzichtelijk maakt. Uit de Brand verschijnt tweemaal per jaar. Wilt u meediscussiëren of hebt u een uitgesproken mening over een van de besproken onderwerpen, laat het ons dan weten per mail naar [email protected] of bel 055 526 19 30.

sos international 30 jaar

14 De alarmcentrale SOS International bestaat 30 jaar. Algemeen directeur Ivo van Dijk geeft een kijkje in de keuken.

Page 3: De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het

Verder

10 Storm vanuit diverse oogpunten24 Gedupeerden vertellen over storm

voorwoord 3

Wanneer de Noordzee koppig breekt aan hoge duinen en witte vlokken

schuim uiteenslaan op de kruinen, wanneer de norse vloed beukt aan het zwart basalt en over dijk en duin de grijze nevel valt, wanneer bij eb het strand woest is als een woestijn en natte westenwinden gieren van venijn, dan vecht mijn land, mijn vlakke land. Dit prachtige lied van Jacques Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het vlakke platteland met de spoordijk als enige hoogte-punt in de nabije omgeving. Heel wat keren ben ik ‘s nachts door mijn ouders uit bed gehaald en aangekleed, vooral als de storm met hevige onweer gepaard ging. Voorbereid om weg te vluchten als dat nodig mocht zijn. Dat was des-tijds de enige vorm van preventie die we hadden. Tegenwoordig hebben we de Deltawerken, zijn de dijken steviger en breder, krijgt de rivier de ruimte, maar de weerextremen nemen toe. Hevige regenval en stormen zijn geen uitzondering meer. Volgens het KNMI kan zelfs een superstorm zoals enige jaren geleden de orkaan Sandy in New York, aan het einde van deze eeuw ook in ons land voorkomen. Doordat 26 procent van Nederland onder het zeeniveau ligt, zijn we extra kwets-baar; 60 procent van de Nederlan-ders woont en werkt in gebieden met overstromingsgevaar. Kun je je wel tegen die weerextre-men beschermen? Is het beeld van de verwoestingen op de Filipijnen ook op ons land toepasbaar? We zijn inmiddels behoorlijk afhanke-

lijk geworden. De kritieke of vitale infrastructuur is zeer complex ge-worden en geeft grote afhankelijk-heden tussen sectoren onderling. Als onderdelen hiervan uitvallen, denk alleen al aan de uitval van elektriciteit, dan zet dat de hulp-verlening direct op achterstand. In deze uitgave staan we daar in verschillende artikelen bij stil. En na de storm is er de ontred-dering, zijn er emoties en loopt de fysieke schade al gauw in de miljoenen. Omdat stormschade op brandpolissen is meeverzekerd en verzekeraars daarom veelal toe-stemming geven om eerste hulp te bieden, kunnen Salvagecoördi-natoren in de eerste uren na een storm vaak heel goed werk verrich-ten. Maar een betaalbare brede ba-sisverzekering voor overstroming ontbreekt nog steeds. Het Verbond van Verzekeraars vindt een col-lectieve overstromingsverzekering hard nodig om te voorkomen dat burgers en bedrijven na een catastrofe financieel hard worden getroffen. Het Verbond noemt het oordeel van de Autoriteit Consu-ment & Markt dat verzekeraars hun klanten geen betaalbare collectie-ve basisdekking mogen aanbieden ‘een gemiste kans’. Dat een dekking geen overbodige luxe is, maken de overstromingen in het afgelopen voorjaar in Duitsland, Tsjechië en enkele Oost-Europese landen dui-delijk. De discussie hierover zit ech-ter in de lappenmand en wacht op een politiek antwoord. Voorlopig daalt de regen op straten, pleinen en perken, op dak en torenspits van hemelhoge kerken en wacht mijn land, mijn vlakke land.

Brenda Reinders Directeur Stichting Salvage

december 2013

mijn vlakke land

partners

12Erwin Verhart van de Veiligheidsregio Hollands Midden

vertelt over paraatheid en waakzaamheid.

mensen aan het werk

21 In gesprek met twee coördinatoren

over het werk van Salvage na een storm. Zijn er verschillen in het werk merkbaar tussen brand en storm?

Scan de QR-code voor een actueel overzicht van schadestopbedrijven

Page 4: De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het

december 2013

4 brandpunt

Verwoestende windhoos in wijk bij duurstede

in Wijk bij duurstede richtte op zondag 3 november 2013 een windhoos voor minstens een

miljoen euro schade aan. de windhoos hield ’s middags eerst huis op een bedrijventerrein,

trok toen door woonwijken naar het oude centrum en deed tot slot nog de jachthaven

aan. “Het is een wonder dat niemand gewond is geraakt of nog erger. dat is wat voor

mij achteraf overheerst”, zegt Tjapko Poppens, burgemeester van Wijk bij duurstede.

We vroegen hem op welke wijze hij na de windhoos invulling heeft gegeven aan de

bevolkingszorg in zijn gemeente.

Tekst: Peter van Steen

Page 5: De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het

4 brandpunt brandpunt 5

december 2013

ijk bij Duurstede is voor Tjapko Poppens zijn eerste standplaats. Hij werd er eind 2012 tot bur-

gemeester benoemd. In de elf maanden sindsdien heeft hij al verschillende crises meegemaakt: in januari een grote brand in een heftruckverhuurbedrijf in het dorp Cothen, in mei de vondst, eveneens in Co-then, van de omgebrachte jongens Ruben en Julian en in de zomermaanden een reeks van negen overvallen in Wijk bij Duurstede. “Formeel is er dan niet altijd bevolkingszorg nodig”, licht hij toe, “maar in de ontwikke-ling daarvan zien we wel dat de klassieke ondersteuning bij fysieke rampen wordt uit-gebreid met ondersteuning bij maatschap-pelijke crises. Denk bijvoorbeeld ook aan maatschappelijke onrust rondom zeden-delinquenten en aan de Facebookrellen in Haren. Dergelijke crises komen steeds vaker voor en veel mensen voelen zich daar dan betrokken bij. Daarom worden daar op dit moment draaiboeken voor geactualiseerd. Vanuit mijn rol als burgemeester is het de kunst om tijdens zo’n crisis de besluiten te nemen die de effecten van het incident be-perken en tegelijkertijd om na het incident zo veel mogelijk zichtbaar te zijn, mee te leven, belangstelling te tonen en waar nodig mensen te ondersteunen.”

GRIP 1Na de windhoos in Wijk bij Duurstede werd aanvankelijk geen gecoördineerde regio-nale incidentbestrijdingsprocedure (GRIP) ingesteld. Pas later vond opschaling naar een GRIP 1 plaats (elders in dit nummer van ‘Uit de brand’ wordt deze procedure en de opschaling ervan toegelicht). Poppens was die middag op familiebezoek in Steenwijk. Hij wilde net een bioscoop ingaan, toen hij even na vier uur door de lokale korpscom-mandant werd gebeld. Kort daarna werd hij ook nog eens door de officier van dienst van de Veiligheidsregio Utrecht ingelicht. “Ik voelde aan dat dit groot kon worden en ben daarom meteen gaan rijden. Tegen half zes kwam ik in Wijk bij Duurstede aan, net op tijd om mee te beslissen over het versturen

van een NL Alert-bericht. We wilden mensen waarschuwen dat ze niet onnodig de straat op moesten gaan, omdat het buiten nog niet veilig was. Het waaide, de daken waren nat

en er lagen nog dakpannen en andere zaken op scherp. Natuurlijk was het belangrijk dat ik niet de operationele leiding voor de voeten ging lopen. Formeel had ik ook geen rol in het operationele COPI-overleg (COPI is Commando Plaats Incident – red.). Toch vond ik het belangrijk om op de hoogte te blijven van de gevolgen van de windhoos en de acties rondom de hulpverlening, omdat je als burgemeester toch een rol hebt richting de inwoners. Daarom zat ik bij het COPI als het ware op de tribune zodat ik meekreeg wat de actuele stand van zaken was.”

W

“je gaat als het ware vanuit de hulpverlening je werkvoorraad langs”

Page 6: De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het

december 2013

6 brandpunt

“je hebt lang niet altijd alle informatie, dat is en blijft vaak de bottleneck.”

OverzichtHet bijzondere aan de situatie was, aldus Tjapko Poppens, dat de windhoos op veel verschillende plaatsen veel schade had aangericht, op het bedrijventerrein, in woonwijken, het centrum en de jachthaven. Daardoor was het wat lastiger om overzicht over de situatie te krijgen. Op zeker ogenblik

waren er wel honderd hulpverleners aan het werk: zo’n zestig brandweermensen, twin-tig politiemensen, tien man staf vanuit de veiligheidsregio en diverse medewerkers van beheer en andere gemeentelijke afdelingen. Inmiddels was het pikdonker, het regende hard en er waren nog flinke windstoten. “Het is dan de kunst om prioriteiten te stellen en

om vast te stellen waar je moet beginnen”, aldus Poppens. “Je gaat als het ware vanuit de hulpverlening je werkvoorraad langs. Ik ben de situatie met eigen ogen gaan bekijken en heb veel mensen gesproken. Zo kon ik me een beeld vormen van de gevolgen van de windhoos en van de vervolgacties die nodig waren. Vervolgens hebben we om negen uur ’s avonds het beleidsteam in het gemeen-tehuis bijeengeroepen, om met elkaar door te nemen wat de actuele situatie was, hoe de staat van de wegen was, waar we bomen moesten weghalen, wat er allemaal ’s nachts al zou kunnen gebeuren enzovoort. We had-den toen al wegen afgesloten omdat zich gevaarlijke situaties voordeden en ook omdat er ‘toerisme’ ontstond waar de hulpverleners last van hadden. Maar omdat ondernemers – heel begrijpelijk – naar hun panden op het bedrijventerrein wilden, hebben we in de loop van de avond na inspectie gebieden vrijgegeven. Ook hebben we ondernemers op het gemeentehuis opgevangen om zo goed mogelijk hun vragen te beantwoorden. In de woonwijken en het centrum bleek er geen be-hoefte aan opvang te zijn. De mensen hielpen elkaar en wilden liever thuis blijven om zo goed mogelijk verdere schade te voorkomen. Rond tien uur ’s avonds hebben we de GRIP 1-situatie weer naar normaal teruggebracht.”

EvaluatieBurgemeester Poppens vindt dat er, ondanks de moeilijke omstandigheden waarin die zon-dagavond moest worden geopereerd, goed werk is geleverd. “We hebben het nog niet formeel geëvalueerd, maar wat ik goed vond gaan, is de samenwerking tussen brandweer, politie, overige hulpdiensten en de gemeente, met name de buitendienst. Waar takken op de weg of op auto’s lagen, was de brandweer aan zet en zodra de veiligheid niet meer in

Page 7: De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het

december 2013

6 brandpunt brandpunt 7

chaos verlamt hulpOmdat de windhoos in Wijk bij Duurstede zowat de hele stad van west naar oost had doorkruist, was het rampgebied bijzonder onoverzichtelijk. Het duurde dan ook enige tijd voordat de volle omvang voor iedereen duidelijk was. Pas rond half zes werd Salvage gealar-meerd en toen de eerste coördinator in het gebied arriveerde, waren al zo’n drie uur verstreken sinds de windhoos zo verwoestend te werk was gegaan. Nog veel later pas werd ook Salvagecoördi-nator Benno Roest ingeschakeld. Roest is een coördinator met veel ervaring, die rond negen uur daadwerkelijk aan de slag kon. Hij vertelt: “Tijdens de ramp waren veel mensen thuis en het was begrijpe-lijk dat zij de noodnummers van hun verzekeraar gingen bellen. Vervolgens werden allerlei acties voor bereddering en technische hulp in gang gezet, maar ongeorganiseerd en niet gecoördineerd. Er werden bijvoorbeeld schoonmakers op pad gestuurd om op vijf adressen te gaan schoonmaken, zonder dat daar managers bij waren. Ook waren er verzekeraars die hun klanten juist verboden om actie te ondernemen. Zij kregen te horen dat zij tot de volgende dag moesten wachten, terwijl ik juist vind dat je een beroep

moet doen op de zelfredzaamheid van mensen! Soms echter was er niet veel meer te doen dan kostbare zaken zo veel mogelijk weg te zetten en andere spullen zo goed mogelijk af te dekken. Het is immers een utopie dat je op dat moment een aannemer kunt vinden die in het donker en in de regen, met precies de goede dakpannen bij zich en met de juiste veiligheidsmaatregelen, bij iemand het dak op gaat. De les die we hieruit moeten trekken, is dat bij zo’n calamiteit, als veel mensen zelf hun verzekeraar gaan bellen, de verschillende alarmcentrales van verzekeraars gecoördineerd te werk moeten gaan, bijvoorbeeld door de regie aan Salvage over te laten.”

het geding was, nam de gemeente het over. Ik ben blij dat we ’s nachts nog de wegen heb-ben laten schoonmaken, zodat ’s ochtends de bedrijven weer bereikbaar waren en mensen uit de woonwijken weer naar hun school of werk konden gaan. Ook het samenspel met de politie bij het afzetten van wegen en het vervolgens weer vrijgeven waar het veilig was, is goed gegaan.” Van groot belang tijdens een incident als in Wijk bij Duurstede is de communicatie, vanuit het incidentgebied naar de gemeente en naar inwoners en me-dia. “De communicatie loopt altijd achter bij de behoefte van inwoners en media aan actu-eel nieuws”, zegt Poppens. “Je hebt lang niet altijd alle informatie, dat is en blijft vaak de bottleneck. Ook weet je niet altijd zeker dat

de informatie die je krijgt, klopt. Daarom kun je dan niet snel genoeg informatie leveren. Van de eerdere incidenten dit jaar hebben we geleerd dat het belangrijk is genoeg capaci-teit te hebben om bijvoorbeeld berichtgeving in de media te volgen, de website up-to-date te houden, telefoontjes van betrokkenen te beantwoorden en regelmatig persberichten uit te brengen en tweets te versturen, waarbij het dan vooral zaak is geen tegenstrijdige boodschappen te communiceren.”

“Verder is het nu een kwestie van huiseigena-ren en ondernemers enerzijds en verzekeraars anderzijds, daar is de gemeente geen partij in. Vooral bij de ondernemers is het beeld heel wisselend. Sommigen waren al na één of twee

dagen weer gewoon aan het draaien, anderen moesten tijdelijk naar een ander gebouw en voor weer anderen is de situatie nog heel ellendig. Soms gaat het niet alleen om schade aan het gebouw, maar ook om schade in de bedrijfsvoering, bijvoorbeeld omdat klanten niet kunnen worden bediend. Daarbij komt dan dat de ene ondernemer zich beter heeft verzekerd dan de andere. Het perspectief is niet overal even gunstig, voor sommigen is het een spannende periode.” <

“de communicatie loopt altijd achter bij de behoefte van inwoners en media aan actueel nieuws”

Page 8: De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het

december 2013

8 brandpunt

windstoten met meer dan 100 kilometer per uur hebben en in het winterseizoen, als er geen blad meer aan de bomen zit, 100 kilometer per uur in het binnenland en 120 kilometer per uur in de kuststrook. Voor de codes geel en oranje geldt dat we tenminste 60 procent zekerheid willen hebben dat we de drempelwaarden gaan halen. Voor de code rood moeten we een zekerheid van 90 procent hebben. Daarom zijn ook de aankondigingstermijnen van de verschillende kleuren verschillend. Code geel geven we 48 uur van tevoren uit, oranje 24 uur van tevoren en rood maximaal 12 uur van tevoren.”

ImpactHet KNMI geeft zijn waarschuwingen per regio uit. Het onderscheidt vijftien regio’s: de twaalf provincies en nog maar sinds kort ook de regio’s Waddeneilanden, Waddenzee en IJsselmeergebied (het IJsselmeer en het

bij code rood niet oVer één nacht ijsOp maandag 28 oktober 2013 woedde een zeer zware najaarsstorm over het

noordwesten van europa, met doden, gewonden en veel schade als gevolg

daarvan. voor deze storm had het koninklijk nederlands meteorologisch

instituut (knmi) de dag ervoor een waarschuwing afgegeven, in de vorm van

de code rood. Wat betekent dat en hoe komt zo’n waarschuwing tot stand?

Frank kroonenberg, crisiscoördinator bij het knmi, legt een en ander uit.

Tekst: Peter van Steen

e code rood houdt een weeralarm in. Er is dan sprake van extreem gevaar en daarom wordt dan van iedereen oplet-

tendheid geëist. Een weeralarm voor wind betekent dat zich windstoten zullen voordoen van 100 of 120 kilometer per uur, afhankelijk van het seizoen en de regio.

Draaiboek“Voor onze waarschuwingen hebben we een soort draaiboek”, licht Frank Kroonenberg toe. “Dit is een intelligent schema waarin om-schreven staat hoe we de waarschuwingen uitgeven. In dit draaiboek worden de kleuren geel, oranje en rood genoemd en per kleur de drempelwaarden voor de verschillende fenomenen in het weer, namelijk gladheid en winterse neerslag, onweer, regen, tempera-tuur, wind- en waterhozen, windstoten en zicht. Voor bijvoorbeeld wind gebruiken we de code oranje als we in het zomerseizoen

D

Page 9: De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het

december 2013

8 brandpunt brandpunt 9

bij code rood niet oVer één nacht ijs

Markermeer). Voor verschillende weerfe-nomenen kunnen gelijktijdig verschillende waarschuwingen worden afgegeven. Op deze wijze probeert het KNMI zo genuanceerd mogelijk te waarschuwen. Voor de code rood geldt bovendien nog een andere nuancering, die met de mogelijke impact van extreem weer heeft te maken. Frank Kroonenberg: “Het KNMI is zelf verantwoordelijk voor alle waar-schuwingen, maar bij de code rood, de hoog-ste waarschuwingsfase die als weeralarm bekend staat, nemen we contact op met het Departementaal Crisiscoördinatiecentrum, het DCC, van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Bij de code rood vragen we het DCC om een ‘impact assessment’ te doen, omdat de werkelijke kwetsbaarheid van de samen-leving met het moment van de dag of de dag van het jaar kan variëren. De kwetsbaarheid is bijvoorbeeld veel groter tijdens de filepiek of een grootschalig buitenevenement dan in

een willekeurige nacht. Bij zo’n ‘impact assess-ment’ worden allerlei instanties betrokken, zoals overheidsorganisaties, verkeersdiensten, de politie, de brandweer en particuliere weer-bedrijven. Het DCC bundelt de informatie vanuit deze instanties tot een advies aan het KNMI over het wel of niet uitgeven van code rood voor de dag erna. Bovendien waarschu-wen we instanties als Rijkswaterstaat, de waterschappen en hulpdiensten voortijdig via extranet.”

ConsequentiesHet afgeven van weerwaarschuwingen legt een grote verantwoordelijkheid bij het KNMI, omdat de waarschuwingen vergaande conse-quenties kunnen hebben. Zo hebben diverse veiligheidsregio’s er procedures en acties aan verbonden, zoals het paraat houden van extra mensen in brandweerkazernes. Ook komt het voor dat een bevoegd gezag, veelal een

burgemeester, een al verstrekte vergunning voor een buitenevenement weer intrekt of het evenement afgelast. Evenzo is het niet on-denkbaar dat verzekeraars er consequenties aan verbinden, zoals het opschorten van een dekking zolang een weeralarm van kracht is. Volgens Frank Kroonenberg is het KNMI zich er terdege van bewust dat de weerswaarschu-wingen dergelijke gevolgen kunnen hebben, maar de werkwijze van het KNMI zal er niet door worden beïnvloed. “Absoluut niet”, zo zegt hij. “Wij houden ons aan het draaiboek en als welke instantie dan ook consequenties aan onze waarschuwingen verbindt, is dat de verantwoordelijkheid van die instantie.”

Uitleg van de verschillende waarschuwingen en de daarbij behorende drempelwaarden vindt u op www.knmi.nl, onder de verwijzing ‘waarschuwingen’. <

Page 10: De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het

10 partners

december 2013

Van een stormscenario

Vanuit huis Ivo van Dijk, directeur van SOS International: “Niet alleen voor Salvage, maar ook voor andere opdrachtgevers zorgen wij dat we extra mensen aan de telefoon hebben. Bij een zware storm gebeuren er meer ongevallen op de weg en zijn er door omgewaaide bomen meer beschadigingen aan woonhuizen en dus worden verzekeraars veel meer gebeld dan normaal. We zetten dan extra mensen in, over het algemeen eigen mensen die geen fulltime baan hebben, maar die we dan meer uren laten werken. Daarnaast vragen we mensen die niet zijn ingeroosterd, om vanuit huis te werken. Want als het bijvoorbeeld glad is, is het voor onze mensen even lastig als voor ieder ander om met de trein of auto naar het werk te komen. Door mensen dan vanuit huis op het systeem te laten inloggen, voorkomen we dat zij in dezelfde file staan als de mensen die ons proberen te bereiken.”

voor de storm die op maandag 28 oktober over het

noordwesten van europa trok, had het knmi een

waarschuwing in de vorm van code rood uitgegeven.

Hoe wordt op zo’n waarschuwing gereageerd?

Tekst: Peter van Steen

stormscenarioWim Kleinhuis, directeur van de Veiligheidsregio Friesland: “Wij starten binnen de veiligheidsregio een zogenoemd stormscenario. Dit houdt om te beginnen in dat we de bezetting van de gemeenschappelijke meldkamer opschalen. We zorgen ervoor dat we dankzij een extra bezetting alle meldingen snel en adequaat kunnen afhandelen. Daarnaast vindt regionaal een monitoring plaats met betrekking tot de aard van de incidenten. Op grond daarvan beslissen we of er een zwaardere inzet moet worden georganiseerd. Ook veranderen we de wijze waarop we meldingen uitgeven. Dit houdt in dat lokaal met behulp van meldinglijsten prioriteiten kunnen worden gesteld in de afhandeling van incidenten. Tot slot zorgen we voor een gecoördineerde voorlichting over de storm.”

Page 11: De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het

partners 1110 partners

december 2013

tot dubbele diensten

Gezamenlijk beslissenFrank Kroonenberg, crisiscoördinator bij het KNMI: “Wij zijn daar zelf altijd heel goed op voorbereid. Op de weerkaarten die tien dagen van tevoren op onze computers zijn te zien, kunnen wij dit soort stormdepressies in potentie herkennen. Vijf dagen van tevoren bereiden we ons dan al voor door onze capaciteit op te schalen. Dit gebeurt zodra we 30 procent zekerheid hebben dat we de code oranje voor zeer zware windstoten van meer dan honderd kilometer per uur gaan halen. Wij zitten altijd met vier meteorologen op de weerkamer, dag en nacht in een drieploegensysteem, en in de aanloopfase naar een code oranje of rood wordt er een extra calamiteitenmeteoroloog aan de shift toegevoegd. Ook het hoofd van dienst wordt dan in de besluitvorming betrokken. Zo wordt het een echt collegiaal proces, omdat wij ervan overtuigd zijn dat ‘collaborative decision making’, het gezamenlijk beslissingen nemen, tot betere en meer evenwichtige beslissingen leidt dan als iemand afzonderlijk beslissingen neemt. Bovendien houden we ook gezamenlijk de weersontwikkelingen in de gaten, zodat we onze verwachtingen en waarschuwingen adequaat kunnen bijstellen als dat nodig is.”

dubbele dienstenBrenda Reinders, directeur van de Stichting Salvage: “Voor de najaarsstorm in oktober had ik even contact met onze meldkamer (SOS International), om te vragen of ze erop voorbereid waren, maar dat was eigenlijk niet nodig. We weten dat de meldkamer zo’n situatie heel goed in de gaten houdt. Verder weten we van een aantal coördinatoren dat wij hen altijd mogen inschakelen als we extra hulp nodig hebben, ook als zij geen dienst hebben. Ik denk dat we dat in de toekomst vaker gaan doen en coördinatoren dan vooraf gaan vragen of ze stand-by willen staan. We doen dit overigens al sinds jaar en dag tijdens de jaarwisseling. We kunnen dan dubbele diensten draaien dankzij de coördinatoren die zich daarvoor beschikbaar stellen.

Page 12: De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het

december 2013

12 partners

Hoe bereidt een veiligheidsregio zich op een

zeer zware storm voor? We vroegen het aan

erwin verhart. Hij is uitvoerend teamchef

op de gemeenschappelijke meldkamer van

veiligheidsregio Hollands midden.

Tekst: Peter van Steen

oor de zeer zware storm op maandag 28 oktober hadden we op voorhand wel mensen geconsigneerd, dus ‘onder

de pieper gebracht’”, vertelt Erwin Verhart. “Maar nogal eens wordt een waarschuwing voor extreem weer uitgegeven en vervolgens doen de weersomstandigheden waar men bang voor is, zich niet voor. Daarom blijven we altijd de media volgen, zoals weeronline.nl en buienradar.nl. Op die maandag, toen de waarschuwing wel terecht was, hebben we ook nog contact gehad met meldkamers van veiligheidsregio’s ten zuiden van ons.”

Lokale afhandelingHet gaat dus vooral om het paraat houden van extra mensen en een verhoogde waak-zaamheid. Daarnaast kan in Veiligheidsregio Hollands Midden nog een bijzondere proce-

V

Page 13: De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het

december 2013

partners 1312 partners

dure in gang worden gezet, waarbij op de 47 brandweerkazernes in het gebied als het ware lokale meldkamers gaan functioneren. Van daaruit wordt dan de inzet bij niet-spoedei-sende incidenten geïnitieerd, geregisseerd en begeleid. Ook bij de storm op 28 oktober zijn incidenten op deze wijze lokaal afgehandeld. “Die procedure werkt goed”, zegt Verhart. “Er valt te discussiëren over het moment waarop je de procedure opstart, misschien moeten we dat een volgende keer iets eerder doen, maar de werkwijze op zich voldoet heel goed.”

Incidenten met voorrangDe incidenten die wel spoedeisend zijn, blijft de gemeenschappelijke meldkamer te allen tijde zelf afhandelen. Op maandag 28 oktober werden tussen elf en een uur ’s middags

circa 200 incidenten verwerkt, waarbij voor het grootste gedeelte de brandweer en/of de politie moest worden ingezet. “Er zijn dan wel incidenten die voorrang op andere krijgen”, aldus Erwin Verhart. “Op het station van Leiden bijvoorbeeld waaiden losse platen over het spoor. Je hebt dan met de veiligheid van mensen te maken en met een ontrege-ling van het treinverkeer en daarom krijgt zo’n incident voorrang. Een boom die is omge-waaid, zal over het algemeen geen nieuwe schade aanrichten. Die veroorzaakt alleen maar overlast. Is er kans op meer schade of ontwrichting, dan acteren we daar op een andere manier op.”

Inzet van Salvage In Veiligheidsregio Hollands Midden heerst het idee, net als veelal elders in Nederland,

dat Salvagecoördinatoren uitsluitend bij brand kunnen worden ingezet en niet bij storm. Deze opvatting is niet juist, omdat stormschade op brandpolissen is meeverze-kerd en verzekeraars daarom veelal toestem-ming geven om eerste hulp te bieden. Erwin Verhart: “Het kan gebeuren dat een leiding-gevende van de brandweer ter plaatse een Salvagecoördinator laat komen, maar vanuit de meldkamer doen wij dat in principe alleen in bepaalde procedures waarin dat is vastge-legd. Bij een storm zullen wij niet het initiatief nemen buiten de afspraken om. Maar als een eenheid een Salvagecoördinator vraagt, zullen wij daar natuurlijk zonder meer gevolg aan geven.” <

lokale afhandeling Van incidenten werkt

“We blijven de media volgen zoals weeronline en buienradar”

Page 14: De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het

december 2013

14 partners

Wanneer een brandweercommandant of een officier van dienst

de inschakeling van een Salvagecoördinator wenselijk of nood-

zakelijk acht, geeft hij dit te kennen aan de alarmcentrale van

SOS international. daar is voor deze dienstverlening aan

Salvage een specifieke groep telefonisch hulpverleners en

administratief medewerkers actief. Het mooie is dat zij veel

Salvagecoördinatoren niet alleen via de telefoon kennen,

maar inmiddels ook persoonlijk.

Tekst: Peter van Steen

Page 15: De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het

14 partners partners 15

december 2013

OS International bestaat dertig jaar en heeft in die periode een indrukwek-kende staat van dienst opgebouwd.

De hoofdtaken van de alarmcentrale zijn in vier groepen te verdelen. Voor de klanten van zorg- en reisverzekeraars organiseert de alarmcentrale hulp als zij in het buitenland ziek worden. Voor de klanten van autover-zekeraars, leasemaatschappijen en pech-hulpdiensten wordt hulp geregeld bij pech of schade in binnen- of buitenland. Voor de klanten van banken verleent SOS Internatio-nal diensten op het gebied van bijvoorbeeld het blokkeren van gestolen of verloren bankpassen. Tot slot is er dan een restcate-gorie met tal van andere werkzaamheden,

waaronder de dienstverlening aan de Stichting Salvage. Het werk voor Salvage is in die zin afwijkend van de andere taken van de alarmcentrale, dat niet de eindklanten, c.q. de gedupeerden van een calamiteit, contact met de alarmcentrale opnemen, maar de meldkamer van de brandweer op verzoek van de bevelvoerder of de of-ficier van dienst. “Toch past dit werk ons heel goed, want het gaat erom dat wij een probleem aanhoren en het vervolgens oplossen. Wij zijn de verbindende schakel, wij verbinden partijen in de keten en dat is bij Salvage ook het geval.” Aldus Ivo van Dijk, algemeen directeur van SOS International.

S

“bij ons gaat het licht nooit uit”

Page 16: De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het

december 2013

16 partners

Band opgebouwdBij SOS International werken momenteel zo’n 250 medewerkers, van wie de meesten in 24-uursdiensten als telefonisch hulpver-lener. “Bij ons gaat het licht nooit uit”, zegt Van Dijk, “en de voordeur gaat nooit op slot.” Daarnaast werken er stafmedewerkers – de alarmcentrale heeft alle bedrijfsfuncties in eigen huis – en administratief medewerkers. Zij werken voor circa zestig opdrachtgevers: grote verzekeraars en banken, maar ook kleinere partijen als gevolmachtigden en as-surantietussenpersonen. Bijna altijd worden de diensten uit naam van de opdrachtgever verleend en weten bellers niet dat zij met een externe alarmcentrale contact hebben. SOS International heeft één aandeelhouder, te weten de verzekeringsmaatschappij ASR, “maar die gedraagt zich echt als aandeelhou-der op afstand”, verzekert Ivo van Dijk. “Wij

behandelen al onze klanten even goed en de aandeelhouder heeft dus geen privileges.” Voor Salvage hoort de telefonisch hulpverle-ner eerst aan welk probleem de meldkamer van de brandweer heeft. Vervolgens wordt in sommige gevallen overleg met Salvage gevoerd (zie het interview met Salvagedirec-teur Brenda Reinders elders in dit nummer van ‘Uit de brand’) en als dat niet nodig is, wordt meteen een Salvagecoördinator in het netwerk gezocht en op pad gestuurd. Na afloop verzorgt SOS International de admi-nistratieve afhandeling van alle activiteiten die door de Salvagecoördinator in gang zijn gezet. Ivo van Dijk: “We doen dit nu zo’n tweeënhalf jaar voor de Stichting Salvage en in die periode hebben veel medewerkers en Salvagecoördinatoren elkaar echt leren kennen. We hebben onze mensen intensief in gezamenlijke bijeenkomsten en trainingen

Page 17: De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het

december 2013

partners 1716 partners

laten meedoen, waardoor ze dezelfde taal hebben leren spreken. Onze medewerkers en de Salvagecoördinatoren vormen als het ware een gesloten netwerk, ze hebben daardoor geregeld contact met elkaar, ook tijdens en na vervelende incidenten, en heb-ben zo in veel gevallen een band met elkaar opgebouwd.”

AppTevredenheid over de gang van zaken mag echter geen stilstand in ontwikkeling tot gevolg hebben. Ivo van Dijk: “Ik verwacht dat nieuwe technieken ons werk voor de Stichting Salvage nog beter zullen kunnen ondersteunen. Ik denk daarbij bijvoor-beeld aan een app waarmee de brandweer ons een melding zou kunnen doorgeven zonder ons daarvoor te bellen. Het voordeel daarvan is dat met zo’n app automatisch een

aantal gegevens bij ons kan binnenkomen. Natuurlijk zal een dergelijke ontwikkeling in nauw overleg met de Stichting Salvage en de brandweer plaatsvinden. Het moet wel binnen beide organisaties passen. We werken al met zo’n app voor klanten van au-toverzekeraars. Zij kunnen daarin aangeven dat we hen moeten bellen, maar voordat we dat doen, hebben we al allerlei gegevens binnengekregen over degene die belt, waar hij of zij verzekerd is, wat voor dekking er is, van welke locatie er wordt gebeld enzovoort. Als wij dan gaan bellen, is de juiste hulp al onderweg en gaat alles veel sneller. Ook in de afhandeling van meldingen voor Salvage zal dat enorm schelen. Het is een ontwikke-ling waar we veel van verwachten.” <

“ik verwacht dat nieuwe technieken ons werk voor de Stichting Salvage nog beter zullen kunnen ondersteunen”

Page 18: De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het

december 2013

18 achtergrond

doorgaans bepaalt de alarmcentrale van

SOS international welke Salvagecoördinator

naar een calamiteit wordt gedirigeerd. Het

systeem van Salvage geeft daarvoor aan welke

coördinator het meest geschikt is om naar de

calamiteit te gaan, rekening houdend met de

omvang ervan, de kwaliteit van de coördinator,

de afstand, de gewerkte uren en het tarief. in

drie gevallen echter wordt van deze praktijk

afgeweken, namelijk als de reistijd van de

coördinator langer dan vijf kwartier is, als er

sprake is van een griP-situatie en als overleg

gewenst is. in die gevallen wordt contact

opgenomen met Salvagedirecteur Brenda

reinders of met beleidsmedewerker geerlof

van loo, afhankelijk van wie piketdienst heeft.

Page 19: De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het

19

december 2013

achtergrond 1918 achtergrond

renda Reinders en Geerlof van Loo heb-ben ieder om de week piketdienst, van maandag tot maandag. Ze kunnen dan

dag en nacht door SOS International worden gebeld om te overleggen over de Salvage-coördinator die zal worden ingeschakeld. Om te beginnen gebeurt dit als de reistijd van de dichtstbijzijnde coördinator 75 minuten of langer bedraagt. “Dat komt niet heel veel voor”, zegt Brenda Reinders. “We hebben Nederland zo ingedeeld dat in iedere plaats binnen een uur een Salvagecoördinator aan-wezig kan zijn. De gemiddelde aanrijtijd be-draagt 45 à 50 minuten. Heel af en toe echter geeft het systeem aan dat de reistijd langer dan 75 minuten is en dan zoeken we samen

met de telefonisch hulpverlener van de meld-kamer naar een oplossing. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat een andere coördinator al in de buurt aan het werk is of we roepen iemand op die op dat moment geen dienst heeft. Soms is er geen alternatief en dan is het een kwestie van toch maar inzetten. We proberen het probleem in ieder geval altijd praktisch op te lossen.”

GRIP-situatiesSOS International neemt ook contact met Salvage op als zich een GRIP-situatie voor-doet. Een GRIP is een Gecoördineerde Regio-nale Incidentbestrijdingsprocedure. In deze procedure wordt bepaald hoe de coördinatie

tussen hulpdiensten verloopt. Er zijn zes GRIP-situaties, die verschillend zijn voor wat betreft de reikwijdte van het incident (zie de kadertekst). Brenda Reinders: “Zodra verschil-lende hulpdiensten bij een incident moeten worden ingeschakeld, is er sprake van een GRIP-situatie. Bij een brand is dit bijvoorbeeld al het geval als er een dode is gevallen of als er asbest is vrijgekomen, ongeacht de omvang van de brand. De meldkamer heeft dan altijd contact met ons om te beoorde-len wie de meest geschikte coördinator is. We hebben daarvoor de kwalificaties van de coördinatoren in beeld gebracht en ook weten we uit praktijkervaring wie het meest geschikt is voor bijvoorbeeld een particuliere,

Piketdienst Voor oVerleg oVer Praktische oPlossingenTekst: Peter van Steen

B

Page 20: De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het

december 2013

20 achtergrond

bedrijfsmatige of agrarische brand. Wel hebben we met de beperking te maken dat er altijd maar vijftien coördinatoren gelijktijdig dienst hebben, maar ook dan zoeken we naar de meest praktische oplossing.”

Tot slot wordt vanuit de alarmcen-trale contact met de Stichting Salvage gezocht als overleg met een verzekeraar gewenst is en deze niet bereikbaar is. Ook dan wordt Brenda Reinders of Geerlof van Loo geraadpleegd. Dit geldt in feite voor alle situaties waarin een Salvagecoördinator even iets wil afstem-men, bijvoorbeeld over de inzet van een shovel, het opruimen van asbest of andere maatregelen. De beurte-lingse bereikbaarheiddienst van Brenda Reinders en Geerlof van Loo is overigens geen sinecure. “Ik vind het soms zwaar”, zegt Brenda Reinders. “Het breekt je uiteindelijk behoorlijk op als je ’s nachts drie keer wordt gewekt, maar gelukkig zijn er ook nachten waarin de telefoon niet gaat. En een groot voordeel van de bereikbaarheiddienst is wel, dat we heel dicht bij de praktijk blijven staan.”

GRIP 1: het incident is beperkt, maar vraagt wel afstemming tussen de verschillende disciplines.

GRIP 2: het incident heeft een duidelijke uitstraling naar de omgeving.

GRIP 3: het incident bedreigt het welzijn (van grote groepen) van de bevolking binnen één gemeente.

GRIP 4: het incident overschrijdt de gemeen-tegrens, dreigt zich uit te breiden of leidt mogelijk tot schaarste aan primaire levens-behoeften of andere zaken.

van normaal tot grip rijkDe bestrijding van incidenten kan in zes stappen worden opgeschaald van normaal (in sommige regio:s GRIP 0) tot een rijksaangelegenheid. GRIP 5- en GRIP Rijk-incidenten zijn echter sinds de invoering van deze procedures nog niet voorgevallen. De verschillende GRIP-incidenten zijn: In 2013 heeft zich tot nu toe één GRIP 4-

incident voorgedaan, namelijk de geplande opschaling in verband met de troonswisse-ling in Amsterdam. In 2012 deden zich drie GRIP 4-incidenten voor, namelijk hoogwater in Tolbert met kans op een dijkdoorbraak, hoogwater in Friesland met eveneens kans op dijkdoorbraken (en één daadwerkelijke dijkdoorbraak) en een brand in een restaurant met veel rookontwikkeling in Oldenzaal. In 2011 waren er zes GRIP 4-incidenten, waarvan de bekendste de brand in Moerdijk was (Chemie-Pack). Deze brand werd overigens in twee veiligheidsregio’s (Zuid-Holland-Zuid en Midden- en West-Brabant) een GRIP 4-incident genoemd en in één veiligheidsregio (Rotterdam-Rijnmond) een GRIP 2-incident.

GRIP 5: het incident overschrijdt de grens van de veiligheidsregio.

GRIP Rijk: het incident behoeft sturing door het Rijk omdat de nationale veiligheid in het geding is of kan zijn.

Page 21: De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het

mensen aan het werk 21

december 2013

20 achtergrond

Coördinatoren Piet Bosma en mark van rieke ventileren hun

mening over het Salvagewerk, de herfststorm en actuele

onderwerpen uit het beroep.

Tekst: Marieke Boeijen

“ik reed 500 kilometer oP een dag tijdens de storm”

BranD of storm, maakt het verschil?

Page 22: De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het

december 2013

22 mensen aan het werk

Nadat Piet Bosma in 1992 als schade-expert begon, committeerde hij zich al snel aan Stichting Salvage. Overtuigd van zijn roeping als coördinator, ging hij op oudejaarsavond ’93-‘94 op eerste uitzending: een fikse binnenbrand in een school. Inmiddels is hij werkzaam bij Lengkeek Expertises en put hij als Salvage-coördinator uit zo’n 20 jaar ervaring. Dit werk blijft hij in de loop van de jaren waarderen. “Ik ben bij Salvage vaak meer hulpverlener dan expert. En dat ervaar ik als een aanvulling op mijn dagelijkse werk”, aldus Bosma.

Over creativiteit en leiderschapIn gesprek met Bosma valt zijn gedreven-heid op. De wil om er te zijn voor mensen. Hij staat stil bij het leed van gedupeerden en neemt de tijd om het voornamelijk te beluisteren. Bosma: “Wij kiezen voor dit werk. Die mensen overkomt de gebeur-tenis.” Ingrijpende gebeurtenissen in de privé-sfeer maakten Bosma nog meer gebrand op het helpen van anderen. Hij vertelt over de invloed die het heeft op zijn werk als coördinator: “Ik ben erdoor veranderd, ben meer betrokken en kan me nog beter verplaatsen in andermans situatie.”

Hij vervolgt: “Had ik dit werk niet gedaan, dan was ik vast en zeker een veel tech-nischer en zakelijker expert geweest. Ik had de neiging om zaken snel, technisch en zakelijk af te handelen. Nu ben ik soms een uur bij gedupeerden en heb ik ‘alleen koffie gedronken’ en toch is ook dat waardevol, omdat ik de tijd genomen heb om te luisteren naar mensen die ont-hand zijn. Op momenten dat je technisch gezien weinig voor gedupeerden kunt doen, zoek ik naar de mogelijkheden en de dingen die ik wél kan doen. Met een beetje creativiteit kun je altijd wat voor gedupeerden betekenen.”

Aan de andere kant van het spectrum staan de situaties waar zoveel coördinatie en leiderschap nodig is, dat ze boven de macht van een coördinator kunnen uit-

stijgen. Bosma: “De discussie om bij GRIP branden onderscheid te maken tussen coördinatoren en niet zomaar de coördi-nator van dienst te sturen, is er een die ik begrijp. De eisen aan de Salvagecoördi-nator zijn dan vaak hoog. Hij moet sterk in z’n schoenen staan, specifieke kennis van veel zaken hebben en ontzettend duidelijk kunnen zijn, ook tegenover een burgemeester of een Commissaris van de Koningin. In de loop der jaren is de posi-tie van Salvage verstevigd en zijn ook de verwachtingen naar Salvage volwassen geworden. Een GRIP brand doe je niet als beginnend coördinator, je kunt dan wel tweede of derde coördinator zijn.”

Over branden en stormenOf het nu om brand- of stormschade gaat, de procedure van inschakeling is anders, maar voor Bosma verandert er weinig. Onlangs was hij betrokken bij de stormschade van de heer Dijkstra, zijn verhaal leest u op de achterzijde van deze Uit de Brand. Het dak van een historisch pand met daarin zijn fietsen-zaak, stond op instorten. Bosma: “Ik zag het dak naar beneden hellen en kon niet inschatten of we de tijd hadden om de inventaris eruit te halen. Een construc-teur ter plaatse kon duidelijkheid geven en verklaarde dat we veilig aan de slag konden. Ik heb een schoonmaakbedrijf geregeld dat de fietsen kon ophalen en opslaan, waarna het stutwerk kon plaats-vinden. Zo hebben we de bedrijfsvoor-raad en het karakteristieke dak van het gebouw kunnen redden.

Of er nou storm of brand aan de basis had gelegen, de bedrijfsvoorraad had in beide gevallen weggehaald moeten worden. Het verschil is dat ik bij storm-schade wat sneller terug moet koppelen naar de verzekeraar. Maar er komen de-zelfde emoties bij kijken en ook bij storm ervaar ik dat luisteren belangrijker is dan vertellen. Mijn ervaring leert daarbij dat ik gedupeerden erg gericht en vaak zo beknopt mogelijk te woord moet staan. Veel van hetgeen dat verteld wordt in een crisissituatie blijft niet hangen. De folder die we tegenwoordig uitdelen is juist daarom een hele goede zaak!”

piet

Page 23: De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het

december 2013

22 mensen aan het werk mensen aan het werk 23

Mark van Rieke, schade-expert bij Expertise Bureau Noord is sinds april Salvagecoördinator. Debutant coördina-tor Van Rieke: “Zonder verplichtingen of druk, koos ik met enthousiasme voor het coördinatorschap van Salvage.”

Over gelijkenissen van Salvage en de horecaDe branden waarvoor Van Rieke tot op heden uitrukte waren klein van stuk en goed te overzien, zogeheten huis, tuin en keukenbrandjes. Hij voelt zich er prettig bij en leert het vak kennen. Tersluiks kijkt hij uit naar grotere branden en schades. Van Rieke: “Dat is vakinhoudelijk boeiend, hoewel het natuurlijk niet leuk is wan-neer iemand alles verliest. Het lijkt me interessant om mensen op te vangen, met hen te praten en ondersteuning en troost te bieden, zodat ze weten wat de vervolgstappen zijn. Ik verwacht dat het voldoening geeft.” Het werk van Salvage past bij Van Rieke. In het verleden werkte hij in de bouw en de horeca, en de dienstverlenende instelling die hij daar had, past hij nu toe bij Salvage. “Als coör-dinator is het van belang om sterk in de schoenen te staan, zelfverzekerd te zijn, achter beslissingen te kunnen blijven staan en zelf niet te emotioneel betrok-ken te zijn. Menselijk opstellen, maar zakelijk benaderen. Wat me aantrekt in het werk is om op het moment suprême aanwezig te zijn en snel te schakelen. Als schade-expert ben ik er de dag erna. Er is dan al iemand geweest en dus kan ik anticiperen”, vervolgt Van Rieke.

Over kpi’s en eigen verantwoordelijkheidIn Roden blies de storm van oktober de daken van twee bungalows bij een bejaardencomplex. Van Rieke kon voor een van de bungalows het dak laten afdekken. Hij vertelt: “Bij aankomst con-stateerde ik dat het dak erg oud was en ik vermoedde achterstallig onderhoud. Toen ik er een paar weken later nog

eens langsreed, zag ik dat er nog niets opgeknapt was. Mijn opdracht houdt dan op, maar ik vraag me wel af of er wellicht een strijd gaande was tussen de bewoner en de verzekeraar. Mijn verantwoorde-lijkheid is dan opgehouden, maar mijn belangstelling niet altijd.”

Bij de andere bungalow kwam in opdracht van verzekeraar Quickhelp ter plaatse, een landelijk netwerk van schadeherstelbedrijven. Zij zorgden voor het dichtbranden van het dak. Van Rieke: “Als er al een rechtstreekse opdracht van verzekeraar is, haal ik mijn handen ervan af. Ik werk altijd graag met schadestop-bedrijven waarmee ik goede ervaringen heb. De vraag vanuit de Stichting Salvage om kpi’s te verbinden aan schadestopbe-drijven en de keuze voor uitzending van een bedrijf op basis van de kwaliteitsin-dicatoren te laten plaatsvinden in de toe-komst, spreken mij om deze reden niet aan. Het is een keuze die overgelaten zou moeten worden aan de professionaliteit van de coördinator. Die kan een bedrijf beoordelen op kennis, kunde, maar ook op draagkracht en manschappen. Ik voel me verantwoordelijk en dus kies ik bij voorkeur zelf de juiste man voor de klus.” (Redactie: bij de nieuwe systematiek van het toewijzen van schadestopopdrachten wordt ook de ervaring van de Salvage-coördinator met een schadestopbedrijf meegewogen in de kwaliteit prestatie indicatoren).

Volgens Van Rieke is er weinig verschil tussen de afhandeling van storm- of brandschades. De stormschades vinden uiteraard allemaal op dezelfde dag plaats, waardoor er voor de afhandeling per geval wat minder tijd uitgetrok-ken kan worden. Deze herfst waren er dagen bij dat Van Rieke van vroeg in de ochtend tot laat in de avond het land doorkruiste voor afspraken, deels vanuit Expertise Bureau Noord en deels vanuit Salvage. Hierbij kwam het voor dat hij 500 kilometer op een dag aflegde. Van Rieke: “Ondanks dat er 12 uur per dag werd gewerkt had ik toch het gevoel dat sommige gedupeerden mij iets langer ter plaatse hadden willen zien.”

mark

Page 24: De gevolgen van storm in neDerlanD - stichtingsalvage.nl · Brel heb ik in mijn tienertijd graag gezongen zonder daadwerkelijk de reikwijdte ervan te beseffen. Wij woonden op het

december 2013

24 gedupeerden aan het woord

colofon

Uit de Brand is een uitgave van Stichting Salvage

RedactieraadMarieke BoeijenMarko van LeeuwenRob LengkeekRiet LichtGeorge OostromBrenda ReindersPeter van Steen

VormgevingZichtbaar Reclame Adviesbureauwww.zichtbaar.nl

FotografieStichting SalvageJeroen JazetBernard KreeftBenno van Berkel

Drukwerk Rikken Print b.v.www.rikkenprint.nl Niets uit deze uitgave mag, zonder schriftelijke toestemming van de Stichting Salvage worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook. Stichting Salvage stelt zich niet aansprakelijk voor eventuele fou-ten of onjuistheden, die niet voorkomen werden, ondanks een zo correct mogelijke bewerking van de door deelnemers verstrekte gegevens. ISSN 1875 – 0079.

Stichting Salvage Prins Willem Alexanderlaan 7017311 ST ApeldoornT 055 526 19 [email protected]

Scan de QR-code voor de introductiefilm

adat op maandag 28 oktober een storm met windkracht 12 over hun fietsenwinkel raasde, zagen eigenaars Jelle Dijkstra en zijn zus

dunne streepjes ontstaan in het koepeldak. De dunne streepjes werden dikker en enkele dagen later paste er een vinger tussen. De steeds ernstiger wordende verzakking van het dak, zorgde ervoor dat vlak voor het weekend een deel van het dak in allerijl gestut moest worden. Even leek dat een goede tijdelijke oplossing, tot op zondag een ander deel van het dak inzakte. Een buurman die lid van de brandweer is, schakelde de Stichting Salvage in. Dijkstra: “Er stonden tussen de 75 en 100 fietsen op de bovenverdieping. Die moesten allemaal weg, zodat het dak gestut kon worden. Een bijna onmogelijke opgave voor mij op zondag, want ik kon geen contact krijgen met mijn verzekeraar en had geen idee waar ik zoveel fietsen kon plaatsen. Salvage kwam als geroepen en heeft veel voor mij betekend.”

De Salvagecoördinator legde contact met een schoonmaakbedrijf dat binnen afzienbare tijd met een grote vrachtwagen kwam helpen om alle fietsen te vervoeren naar een opslagplaats. Dijkstra raakte geëmotioneerd terwijl alle fietsen naar bui-ten gedragen werden. “Mijn zus en ik voelden ons vreselijk. We hadden de hele week stressvol aan-gezien dat het dak zakte, terwijl wij eronder zaten te werken. Tel daarbij op dat we zes jaar bezig zijn geweest om een bepaald volume op te bouwen met de winkel, om deze in een week te zien veran-deren in een bouwput. We hadden onze emoties niet meer in de hand. De Salvagecoördinator en de aannemer gaven ons weer moed. Zij namen zoveel werk uit onze handen. De coördinator bleef boven alle problemen staan en nam beslissingen gebaseerd op feiten en niet op emotie. Zo werd er op zondag heel veel geregeld door Salvage, zoals het weghalen en opslaan van de fietsen en het regelwerk met de verzekeraar. Dat zou ik zelf bijna niet voor elkaar gekregen hebben”, aldus een dankbare Dijkstra.

de schade werd van kwaad tot erger

ind oktober raasde een serieuze herfststorm over Nederland en hield de gemoederen behoorlijk bezig. Zo ook bij de heer Vilders uit

Rotterdam, die in de middag thuis kwam en een zinken plaat rechtop het dak zag staan. Dakpannen waren er af gewaaid en het zink van twee bij twee meter, klapperde in de wind en zat slechts aan de onderkant vast. “Het was een kwestie van tijd voor het ding naar beneden zou komen en in het ergste geval iets of iemand zou raken. We hadden al wa-terschade binnen en het werd donker, dus ik belde

een aantal loodgieters op, maar niemand had tijd”, vertelt Vilders. Uiteindelijk besluit hij de verzeke-ring te bellen, die Stichting Salvage inschakelde. De coördinator van Salvage vond de aanblik van het klapperde zink zo dreigend dat hij de brand-weer opriep, die met drie auto’s en een ladderwa-gen kwam. Zij troffen enkele noodvoorzieningen op het dak en zijn daarmee zo’n anderhalf uur bezig geweest. Vilders: “Al die tijd bleef de Salvage-coördinator bij ons, voerde telefoongesprekken met de verzekeraar, overlegde met de brandweer en nam de schade op. Onderling hebben we ook behoorlijk gelachen om de absurde situatie. Het leek zoiets kleins.”

Het was de tweede positieve ervaring van de heer Vilders met Salvage. Hij vertelt over een aantal jaar geleden toen hij te maken kreeg met brand in een bedrijf. Dat had meer impact en de steun van Salvage werd met open armen ontvangen. Vilders: “Op dat moment besef je niet welke hulp je hebt gekregen. De coördinator nam schadebeperkende maatregelen en liet spullen opslaan. Pas toen ik alles schoongemaakt terug kreeg, besefte ik wat er allemaal was gedaan. Een prettige ervaring.”

een tweede ervaring met salvage

N

E