DE EUROPESE OPSPORINGSAMBTENAAR · Europa, waarbij de schade alleen al is opgelopen tot zo’n 1,5...

DE EUROPESE OPSPORINGSAMBTENAAREEN GRENSOVERSCHRIJDENDE AANPAK VAN CRIMINELEN

BE

kg105222_NL_BE_BAT.indd cover1 2/08/11 13:01

DE EUROPESE OPSPORINGSAMBTENAAR ▪ EEN GRENSOVERSCHRIJDENDE AANPAK VAN CRIMINELEN

© Europese Politiedienst, 2011Reproductie is toegestaan, mits de bron wordt vermeld.

Foto cover: Spaanse Nationale Politie

Met bijzondere dank aan opsporingsambtenaren Hans-Peter Seewald, Bundespolizei, Innsbruck, Oostenrijk; Pasquale Sorgoná, Polizia di Stato, Pescara, Italië, en Bernie Gravett, Metropolitan Police, Londen, Verenigd Koninkrijk, voor hun bijdragen.

Kijk voor meer informatie over Europol op http://www.europol.europa.eu

kg105222_NL_BE_BAT.indd cover2 2/08/11 13:01


INHOUD

3 Inleiding

5 Operationele analyse

9 Mobiel kantoor — Ondersteuning ter plekke

11 Forensische en technische ondersteuning

17 De voordelen van het inzetten van een gezamenlijk onderzoeksteam

21 Nationale Eenheid Europol

kg105222_NL_BE_BAT.indd 1 2/08/11 13:01

2


kg105222_NL_BE_BAT.indd 2 2/08/11 13:01

3


© A

ndrz

ej M

itur

a

Heef t u wel eens een onderzoek gehad dat op een dood spoor zat? Waarbij sprake was van een ont-brekende schakel? Of aanwijzingen die tot niets leidden? Heeft u wel eens zaken gehad waarbij uw verdachte samenwerkte met internationale criminelen in het buitenland?

Europol had u in al deze gevallen kunnen helpen. Europol steunt opsporingsambtenaren in de 27 EU-landen bij het voorkomen en bestrijden van alle ernstige vormen van internationale criminaliteit en terrorisme. Europol-functionarissen hebben geen directe aanhoudingsbevoegdheden. Hun taak is het ondersteunen van wetshandhavingsfunctionarissen in heel Europa door het verzamelen, analyseren en verspreiden van criminele inlichtingen en het coördineren van internationale politieoperaties. Euro-pols partners gebruiken deze inlichtingen om misdrijven te voorkomen, op te sporen en te onderzoe-ken en om criminelen op te sporen en te vervolgen.

Eur opol biedt de Europese Unie een uniek scala aan operationele diensten, omdat het handelt als:

▪ ondersteuningscentrum voor rechtshandhavingsoperaties, ▪ knooppunt van criminele informatie, en als ▪ expertisecentrum op het gebied van wetshandhaving.

De Europese opsporingsambtenaar biedt een kort overzicht van hoe Europese wetshandhavingsfunc-tionarissen kunnen profi teren van de operationele steun van Europol. Elk hoofdstuk gaat in op de verschillende vormen van ondersteuning van Europol:

▪ operationele analyse, ▪ mobiel kantoor — ondersteuning ter plekke, ▪ forensische en technische ondersteuning, ▪ voordelen van het inzetten van een gemeenschappelijk onderzoeksteam, ▪ informatie over uw nationale Europol-eenheid.

Als u denkt dat uw onderzoek baat zou kunnen hebben bij de steun van Europol, neem dan contact op met uw nationale Europol-eenheid.

INLEIDING

kg105222_NL_BE_BAT.indd 3 2/08/11 13:01

4


kg105222_NL_BE_BAT.indd 4 2/08/11 13:01

5


© J

ean-

Fran

çois

Gui

ot

OPERATIONELE ANALYSE

Van een Oostenrijkse opsporingsambtenaar

De eerste melding kwam bij onze eenheid van de Oostenrijkse federale politie in Innsbruck binnen, op een late novemberavond. Ramkrakers waren inge-reden op een elektronicazaak en hadden een groot aantal elektronische goederen gestolen.

We zagen al gauw een patroon, aangezien vier Oos-tenrijkse elektronicawinkels van dezelfde keten sys-tematisch op precies dezelfde manier waren overvallen. Hoe gingen ze te werk: de bende reed met een gestolen voertuig recht op de winkel af, soms nadat ze eerst met een slijptol de betonnen beschermingspaaltjes voor de winkel hadden ver-nield. Vervolgens snelden maximaal vijf mensen de winkel in en laadden in minder dan 90 seconden een grote hoeveelheid dure elektronica in tassen, zoals camera’s, mobiele telefoons, laptops en mp3-spe-lers. Al hun bewegingen zijn opgenomen door de CCTV-camera’s in de winkel.

Op basis van het verzamelde bewijs kwamen we er al snel achter dat het om een criminele organisatie uit Litouwen ging. Vanwege de internationale link hebben we Europol erbij gehaald. We hebben met-een contact opgenomen met onze nationale Europol-eenheid om het proces te starten. Allereerst hebben we alle informatie over de bende waarover wij beschikten aan Europol gegeven, zoals gegevens over de Litouwse mobiele telefoons die zij in Oosten-rijk gebruikten. Deze gegevens zijn ingevoerd in het informatiesysteem van Europol en vervolgens heb-ben wij een analyse ontvangen van Europol waaruit bleek dat er links waren naar België, Frankrijk, Ita-lië en Zweden. De verdachten waren door de politie op de weg gecontroleerd en tevens bij grensover-gangen in verschillende landen. Gelukkig waren hun voertuig- en identiteitsgegevens in veel gevallen

genoteerd, zodat wij via Europol toegang hadden tot al deze informatie.

Europol heeft vervolgens een operationele vergade-ring belegd, waar de betrokken politieautoriteiten inlichtingen, tactieken en toekomstige politieopera-ties hebben besproken. Uiteraard speelden de Litouwse autoriteiten een sleutelrol in dit internatio-nale team van opsporingsambtenaren uit zes landen.

Uit de inlichtingen bleek dat bepaalde leden van deze criminele organisatie instructies kregen van hun Litouwse bazen over welke winkels ze moesten bero-ven en wat ze moesten stelen. Deze „organisatoren” reisden vervolgens met hun „soldaten” naar bepaalde landen en bezochten de winkels alvorens ze te bero-ven, om te zien hoe de winkels waren opgezet en waar de goederen die ze wilden stelen zich bevon-den. Ze hebben ramkraken uitgevoerd in Oostenrijk, België, Frankrijk, Italië en Zweden. Daarbij waren steeds dezelfde twee internationale ketens van elek-tronicazaken het slachtoffer. Deze bende is verant-woordelijk voor ten minste 20 ramkraken in heel Europa, waarbij de schade alleen al is opgelopen tot zo’n 1,5 miljoen EUR.

De Litouwse autoriteiten hebben maximale prioriteit gegeven aan het oplossen van deze zaak en als gevolg daarvan hebben we tijdens een door Eurojust georganiseerde coördinatievergadering onze actie-dag in Litouwen gepland. Op een ochtend in april hebben 55 Litouwse politieagenten, samen met col-lega’s uit Oostenrijk en Zweden, 16 huiszoekingen verricht om de verdachten op te pakken en mogelijk bewijs te vergaren. Tevens waren twee Europol-func-tionarissen aanwezig om de politieagenten te onder-steunen.

Ramkrakers overvallen de winkel en nemen alle waar in minder dan 90 seconden mee.

kg105222_NL_BE_BAT.indd 5 2/08/11 13:01

6


Het was een succesvolle actiedag, die de bende een fl inke slag heeft toegebracht en waarbij 18 mensen achter de tralies zijn gezet. Dit was een perfect voor-beeld van hoe effectief internationale samenwerking kan zijn. Europol, via zijn netwerk van verbindings-functionarissen, biedt ondersteuning en versterkt het vertrouwen tussen Europese wetshandhavers om

grensoverschrijdende georganiseerde misdaad geza-menlijk succesvol te bestrijden.

Na dit optreden heeft de getroffen elektronicaketen ons laten weten dat sinds de aanhoudingen geen ramkraken meer zijn gepleegd in haar winkels in Europa. Al met al een uitstekend resultaat dus.

Europol reageert snel en fl exibel op lopende

internationale onderzoeken. Het operatio-

neel centrum van Europol fungeert als cen-

traal punt waar strafrechtelijke inlichtingen

van verschillende bronnen en landen met

elkaar worden vergeleken. Het belangrijk-

ste doel is het ondersteunen van wetshand-

havers bij hun internationale onderzoeken.

Tevens doet het dienst als centraal contact-

punt voor operationele verzoeken en infor-

matie. Hierdoor kunnen Europol-analisten

alle Europol-datasystemen doorzoeken voor

eventuele ontbrekende schakels in lopende

onderzoeken. Het operationele coördinatie-

en ondersteuningscentrum van Europol is

24 uur per dag, 7 dagen per week bereik-

baar. Europol levert ondersteuning bij meer

dan 12 000 zwaremisdaad- en terrorisme-

zaken per jaar en dit aantal loopt elk jaar

verder op.

OPERATIONEEL CENTRUM 24/7

Analyse vormt een van de kernactiviteiten

van Europol. Europol heeft meer dan

100 misdaadanalisten in dienst. Zij behoren

tot de best opgeleide analisten ter wereld.

Europol-analisten maken gebruik van hoog-

waardige instrumenten om de activiteiten

bloot te leggen van enkele van de meest

gevaarlijke criminele organisaties die in

Europa opereren. Zij doen dit werk in het

kader van een analysebestand (analysis

work fi le, AWF). Het analysebestand is een

uniek instrument van Europol waarbij ana-

listen samenwerken met specialisten op het

gebied van georganiseerde misdaad en ter-

rorisme om strafrechtelijk bewijsmateriaal

te verzamelen. Analysebestanden omvatten

alle terreinen van zware criminaliteit met

een hoge prioriteit die gevolgen hebben voor

de Europese Unie.

Analytische ondersteuning kan op afstand

worden geleverd, vanaf de dienstruimten

van Europol, of ter plaatse. AWF’s leveren

verschillende operationele en strategische

producten op die door de betreffende

gebruikers worden gedeeld. Binnen een ana-

lysebestand kan een specifi eke doelgroep of

een gezamenlijk onderzoeksteam (GOT)

worden opgezet om aan de behoeftes van

een groep lidstaten te voldoen en een

gemeenschappelijk crimineel probleem op

te lossen.

ANALYTISCHE ONDERSTEUNING

© R

ein

Part

el

kg105222_NL_BE_BAT.indd 6 2/08/11 13:01

7


Op het hoofdkantoor van Europol werken

zo’n 130 verbindingsfunctionarissen. Deze

verbindingsfunctionarissen worden bij Euro-

pol gedetacheerd door wetshandhavingsin-

stanties van binnen en buiten de EU. Zij

waarborgen snelle en daadkrachtige samen-

werking op basis van persoonlijk contact en

wederzijds vertrouwen. Het netwerk van

verbindingsfunctionarissen van Europol is

een uniek platform voor het bijeenbrengen

van functionarissen uit meer dan 30 landen

in een veilige operationele omgeving. De

verbindingsfunctionarissen nemen actief

deel aan alle analyseprojecten en bevorde-

ren de uitwisseling van strategische en ope-

rationele informatie. Zij nemen deel aan

operationele vergaderingen en coördineren

gecontroleerde leveringen en grensover-

schrijdend toezicht via een 24-uurs oproep-

systeem. Daarnaast hebben zij een

adviserende rol en werken zij met hun natio-

nale deskundigen samen om het opzetten

van gezamenlijke onderzoeksteams te

ondersteunen.

VERBINDINGSFUNCTIONARISSEN VAN EUROPOL

Het Europol-informatiesysteem maakt het

opslaan, zoeken, visualiseren en verbinden

van informatie over grensoverschrijdende

misdrijven mogelijk. Het zorgt ervoor dat

wetshandhavers in heel Europa kunnen

samenwerken aan internationale onderzoe-

ken. Het systeem detecteert automatisch

mogelijke overeenkomsten tussen verschil-

lende onderzoeken en vergemakkelijkt de

uitwisseling van gevoelige informatie op een

veilige en betrouwbare manier. Het infor-

matiesysteem is beschikbaar in alle offi ciële

EU-talen. Toekomstige versies van het sys-

teem zullen functies bevatten voor het mat-

chen van biometrische gegevens, zoals

DNA-profi elen, vingerafdrukken en foto’s.

EUROPOL-INFORMATIESYSTEEM

SECURE INFORMATION EXCHANGE

NETWORK APPLICATION (SIENA)

Verbindingsfunctionarissen, analisten en

deskundigen van Europol gebruiken veilige

en innovatieve communicatiemiddelen in

hun werk. SIENA is het nieuwe instrument

dat voldoet aan de communicatie-eisen van

de 21e eeuw op het gebied van wetshand-

having binnen de EU. SIENA wordt gebruikt

voor het beheer van de uitwisseling van ope-

rationele en strategische misdaadgerela-

teerde informatie tussen de lidstaten,

Europol en derden waar Europol samenwer-

kingsovereenkomsten mee heeft. SIENA

voldoet aan alle juridische eisen op het

gebied van gegevensbescherming en ver-

trouwelijkheid. Het waarborgt een veilige

uitwisseling van gevoelige informatie.

Europol waarborgt een veilige uitwisseling van misdaadgerelateerde informatie via SIENA.

Verbindingsbureauvan de lidstaat

SIENA

DerdenEen andere bevoegde

autoriteit vande lidstaat Nationale Europol-eenheid

van de lidstaat

© S

hutt

erst

ock

© S

hutt

erst

ock

© D

ream

stim

e

kg105222_NL_BE_BAT.indd 7 2/08/11 13:01

8


© S

hutt

erst

ock

kg105222_NL_BE_BAT.indd 8 2/08/11 13:01

9


Er zijn meldingen van vier overvallen op juweliers-winkels in Parijs. Ook op de Boulevard Barceló (Brus-sel, België) is een juwelierswinkel overvallen. Daarnaast zijn in Oostenrijk (in Wenen en Salzburg) zes juwelierswinkels overvallen door verdachten uit Estland. Alle op vergelijkbare manier.

Om nationale opsporingsambtenaren te helpen belegt Europol een voorbereidende vergadering die wordt bijgewoond door opsporingsambtenaren uit België, Estland, Frankrijk, Duitsland en Oostenrijk. Er wordt

een gezamenlijke politieoperatie opgezet en uitge-voerd in Estland.

Bij de operatie worden alle verdachten gearresteerd en worden hun huizen doorzocht. Vele mobiele telefoons, simkaarten, notities en andere bewijsmaterialen wor-den in beslag genomen. Europol analyseert deze gege-vens om verdere internationale verbanden vast te stellen. Er wordt tevens fysiek bewijsmateriaal gevon-den dat de verdachten aan de overvallen koppelt.

Europol ontvangt gegevens van de betrokken lan-den, die tijdens de operatie worden geanalyseerd. Er worden diverse rapporten naar de betreffende lid-staten gestuurd. Op de dag van de actie is een Euro-pol-team aanwezig ter ondersteuning van de arrestaties en de huiszoekingen: er zijn specialisten en analisten aanwezig in het in Tallinn opgezette coördinatiecentrum en tevens wordt een mobiel kan-toor gebruikt voor de operatie ter plekke.

Deze specifi eke operatie heeft geleid tot de identifi -catie en arrestatie van acht mensen die worden ver-dacht van lidmaatschap van Estse bendes in België, Frankrijk en Oostenrijk.

Europol ondersteunt meer dan 12 000 zaken per jaar. Voor een groot deel hiervan wordt het mobiele Europol-kantoor ingezet, evenals Europol-functio-narissen ter plaatse.

Een typische juwelierswinkel waarop de criminele bende het gemunt heeft

MOBIEL KANTOOR —

ONDERSTEUNING TER PLEKKE

MOBIEL KANTOOR

OPERATIE MONET V

Bij operatie Monet V werd via het mobiele kantoor live analyti-

sche ondersteuning geleverd aan Spaanse wetshandhavers in

Gran Canaria. Tijdens de hele operatie, die gericht was tegen

geldkoeriers op weg naar bestemmingen met een hoog risico,

was een Europol-analist aanwezig. Als gevolg van deze opera-

tie kon de Spaanse Guardia Civil 402 090 EUR, 1,2 kg cocaïne

en andere illegale producten in beslag nemen.

Het mobiele kantoor, dat wordt bemand door Europol-deskun-

digen en -analisten, kan ondersteuning bieden bij een breed

scala aan activiteiten, zoals lopende onderzoeken, grote sport-

evenementen, belangrijke internationale conferenties en andere

gelegenheden waarbij politiesamenwerking moet worden gere-

geld om de veiligheid te waarborgen. De volgende diensten wor-

den geleverd:

▪ veilige toegang tot de verschillende geautomatiseerde

analysesystemen van Europol in real time. Gegevens

over mensen en telefoonnummers kunnen via het

mobiele kantoor worden gecontroleerd. Het onmiddel-

lijke resultaat is van onschatbare waarde als het gaat

om snelle onderzoeken;

▪ de mogelijkheid om ter plekke analytische gegevens te

genereren, zoals rapporten, tabellen en andere gege-

vens;

▪ de mogelijkheid om meerdere mobiele kantoren voor

dezelfde operatie in te zetten in het geval van gelijktij-

dige arrestaties op verschillende locaties;

▪ een satellietverbinding vergroot de fl exibiliteit van het

systeem.

kg105222_NL_BE_BAT.indd 9 2/08/11 13:01

10


kg105222_NL_BE_BAT.indd 10 2/08/11 13:01

11


Het is vijf uur ’s ochtends en mijn taxi staat voor de deur te wachten. Op dit uur is het nog donker, ook al is het eind juli. De lucht in Den Haag is fris en heeft de zilte geur van de zee. Over een paar minuten ben ik op het hoofdkantoor van Europol, als nationaal deskundige benoemd door de Italiaanse nationale politie om een internationale operatie met de code-naam Creieur te coördineren.

Ik ga even terug in de tijd om uit te leggen waarom ik bij Europol ben op deze vroege ochtend in juli. De Italiaanse stad Pescara heeft veel last van fraude via „skimming”, het kraken en kopiëren van creditcards. Naar verluidt zouden deze misdrijven door een Roemeense criminele organi-satie worden gepleegd. De lokale open-baar aanklager heeft zijn goedkeuring gegeven voor een onderzoek en de poli-tie mag de gebruikelijke methodes gebruiken — telefoontaps, toezicht, ver-talen en schaduwen. Het gaat om een actieve groep criminelen en er wordt alles aan gedaan om ervoor te zorgen dat ze niet weten dat ze worden afge-luisterd. Het politieteam is ervaren, getalenteerd en gemotiveerd.

Het lijkt erop dat de criminelen goed zijn georganiseerd. Zij verzamelen gegevens en sturen die naar Roemenië, waar de valse creditcards worden gemaakt, die vervolgens worden teruggestuurd naar de teams ter plaatse, in heel Europa. De hele EU wordt bedreigd. Het is een zeer doordachte organisatie. De leiders in Roeme-nië beheren de gestolen gegevens, technici fabrice-ren de skimmingapparaten en halen daarmee de gegevens van creditcards af, logistiekspecialisten

bieden de personen in het veld accommodatie, even-als vervoer van en naar luchthavens en stations. Dan zijn er natuurlijk nog de soldaten — degenen die de creditcards moeten verzamelen. Zij hebben allemaal maandelijkse „streefcijfers”. Onderzoeken leiden tot de eerste identifi caties en de eerste aan-houdingen: zodra we vernemen dat bepaalde per-sonen op een luchthaven aankomen, identifi ceren we ze. Als we vernemen dat ze skimmingapparaten willen terughalen, arresteren we ze. Elke keer dat we optreden, gebruiken we een andere functiona-ris, om de verdenking van een geplande aanval te beperken.

We werken samen om te bepalen wat de beste manier is om tot de leiders te komen. De onderzoe-ken gaan steeds sneller: in een periode van ongeveer twee jaar hebben we zo’n 600 000 telefoon-gesprekken van 450 telefoons geanalyseerd en heb-ben we een duidelijk beeld kunnen vormen van de Roemeense criminele organisatie. Het is een succes-volle bende, die ieder jaar miljoenen euro’s buit maakt.

We overhandigen ons defi nitieve verslag aan de Ita-liaanse justitie: er moeten 36 men-sen worden gearresteerd in vijf landen en dit doen we discreet, om de rest van de operatie niet op het spel te zetten. De bende zit in heel Europa. Er worden Europese arres-tatiebevelen opgesteld, maar vele daarvan kunnen niet worden afge-geven. De openbaar aanklager is vastberaden en maakt gebruik van zijn ervaring: hij neemt contact op met Europol en Eurojust.

We ontmoeten elkaar, stellen ons-zelf voor en praten over wat we wil-len doen, wat we nodig hebben en

welke landen erbij betrokken zijn. We wisselen bewijsmateriaal uit en leggen de volgende vergade-ring vast. Die volgende keer wonen ook andere poli-tiemensen de vergadering bij en zijn de juridische autoriteiten van de betrokken landen aanwezig. We nemen de laatste besluiten over de operationele details en besluiten op welke datum de operatie zal plaatsvinden.

© A

lexa

ndra

Weg

nerFORENSISCHE EN TECHNISCHE

ONDERSTEUNING

Van een Italiaanse opsporingsambtenaar

kg105222_NL_BE_BAT.indd 11 2/08/11 13:01

12


Dat is hoe ik in Den Haag ben terechtgekomen. Hier wordt een operationeel centrum opgericht in het hoofdkantoor van Europol. Uit telefoontaps blijkt dat de criminelen iets vermoeden, dus de openbaar aan-klager bereidt de arrestaties voor. Ik ga het opera-tioneel centrum binnen en zie een team van Europol-deskundigen die er klaar voor zijn. Ook is een mobiel Europol-kantoor gereed. Ik bevind me in het hart van het politiewerk bij Europol en ben ver-bonden met politieteams in heel Europa.

De dag van de operatie begint om 06:00 uur en in heel Europa vinden arrestaties plaats. Nieuws begint binnen te druppelen uit Italië, Roemenië en Neder-land. De samenwerking verloopt uitstekend, de tele-foons rinkelen continu. Het lukt ons ook enkele criminelen op te sporen die waren verdwenen. Men-sen die zich in Ierland zouden moeten bevinden, zijn daar niet langer maar zouden in België kunnen zijn. Binnen een paar minuten hebben we contact met een Belgische verbindingsfunctionaris. Hij ver-telt ons dat drie mensen worden vastgehouden en dat twee daarvan op de opsporingslijst staan. Gelukt! In de twee dagen daarna worden nog meer

mensen aangehouden. Uiteindelijk wordt twee derde van de gezochte criminelen gearresteerd. Dit was internationaal teamwork op zijn best — zonder Euro-pol en Eurojust zou deze operatie nooit zo succes-vol zijn geweest.

Europol is niet tussenbeide gekomen. Ze zeiden: „Het is jullie onderzoek, niet het onze.” Ze boden ons waardevolle hulp, competent personeel en een posi-tieve instelling. We realiseerden ons dat het zonder de hulp van onze partners in Europa onmogelijk zou zijn geweest om zo’n spectaculair resultaat te beha-len. Daarnaast is er nog een ander positief resultaat: alle operationele gegevens van operatie Creieur zul-len worden samengebracht in een specifi ek Europol analysebestand, zodat men er bij alle lopende en toe-komstige onderzoeken profi jt van kan hebben.

Terugkijkend kan ik zeggen dat het heel bijzonder was om deel uit te maken van zo’n goed gecoördi-neerde wetshandhavingsoperatie, met name voor mij, die van een zonnige Italiaanse stad naar deze koude stad aan de Noordzee kwam.

Crimineel bewijs vergaard tijdens operatie Creieur

kg105222_NL_BE_BAT.indd 12 2/08/11 13:01

13


Europol biedt forensische en technische ondersteuning op de volgende gebieden:

▪ fraude met betaalkaarten;

▪ vervalsing van euro’s en de vervaardiging van namaakgoederen;

▪ cybermisdaad;

▪ ontmanteling van locaties waar drugs worden geproduceerd, opgeslagen en gedumpt.

FORENSISCHE EN TECHNISCHE ONDERSTEUNING

Europol ondersteunt een onderzoek naar het grootste illegale drugslaboratorium dat ooit in Nederland is aangetroffen.

kg105222_NL_BE_BAT.indd 13 2/08/11 13:01

14


ONTMANTELING VAN DRUGSLABORATORIA

De Europese Unie is een belangrijke regio

voor de illegale vervaardiging van synthe-

tische drugs, met name amfetamine en

ecstasy. Elk jaar worden 60 tot 90 groot-

schalige productielaboratoria ontdekt, in

beslag genomen en ontmanteld. Opslag-

plaatsen voor potentieel gevaarlijke pre-

cursoren die worden gebruikt bij de

fabricage van drugs, worden vaak tijdens

opsporingen in de lidstaten ontdekt. Euro-

pol-deskundigen helpen om de illegale pro-

ductiecentra te ontmantelen en bewijs te

verzamelen. Tevens voeren ze technische

onderzoeken uit naar specifi ek ontworpen

en industriële apparatuur die in productie-

en opslagruimtes in beslag wordt geno-

men.

Het Europol Illicit Laboratory Comparison

System (EILCS) bevat gedetailleerde foto-

grafi sche en technische informatie over

locaties waar synthetische drugs worden

geproduceerd, opgeslagen en gedumpt.

Hierdoor kan worden bepaald of er over-

eenkomsten zijn tussen in beslag geno-

men apparatuur, materialen en chemische

stoffen. Daarnaast bevat het Europol Syn-

thetic Drug System (ESDS) informatie over

werkwijzen en grote vangsten. Hiermee

kan worden bepaald of er overeenkomsten

zijn tussen vangsten en wordt het makke-

lijker om criminele organisaties op te spo-

ren en aan te pakken.

De Europol Specifi c Means of Concealment

(ESMC) bevat informatie over methodes

die worden gebruikt om cocaïne te ver-

stoppen voor vervoer.

Voorbeeld van fotografi sche gegevens die zijn opgeslagen in ESDS/ESMC: cocaïne verstopt in dieren

kg105222_NL_BE_BAT.indd 14 2/08/11 13:01

15


HET CENTRAAL BUREAU VOOR DE BESTRIJDING

VAN EUROVALSEMUNTERIJ

Europol is aangewezen als het Centraal Bureau voor de bestrijding van eurovalsemunterij in de Europese Unie. Door deze rechtspositie kan

Europol optreden als wereldwijd contactpunt voor de bestrijding van eurovalsemunterij.

In deze hoedanigheid biedt Europol onder meer forensische ondersteuning om de oorsprong te bepalen van materialen en apparaten die

worden gebruikt voor vervalsingen. Bovendien biedt Europol technische ondersteuning en opleidingen over tactische en technische kwes-

ties om de euro te beschermen tegen vervalsing.

Op 1 augustus 2010 is een overeenkomst in

werking getreden tussen de Verenigde Sta-

ten (VS) en de Europese Unie (EU) inzake

de verwerking en doorgifte van gegevens

betreffende het fi nanciële berichtenverkeer

van de EU naar de VS ten behoeve van het

TFTP. Europol is verantwoordelijk voor de

nieuwe taak om verzoeken om gegevens-

overdracht van de VS te controleren en

ervoor te zorgen dat ze overeenstemmen

met de bepalingen van deze overeenkomst.

De VS kunnen geen gegevens ontvangen

zonder dat Europol hun verzoek heeft onder-

zocht.

Door middel van deze overeenkomst kan

Europol aanknopingspunten voor inlichtin-

gen ontvangen van het Amerikaanse analy-

seprogramma en tevens Europese

analyseverzoeken genereren voor het Ame-

rikaanse TFTP.

Om deze overeenkomst tussen de VS en de

EU uit te kunnen voeren heeft Europol een

speciale eenheid opgericht van ervaren

fi nancieel specialisten en analisten op het

gebied van terrorismebestrijding, die actief

met de Amerikaanse autoriteiten zullen

samenwerken om met een krachtige en

alomvattende oplossing te komen die geba-

seerd is op een gecombineerde aanpak van

de Europese en de Amerikaanse autoritei-

ten ter bestrijding van de fi nanciering van

terrorisme. Opsporingsambtenaren op het

gebied van terrorismebestrijding in de EU-

lidstaten hebben toegang tot dit belangrijke

Amerikaanse programma, bijvoorbeeld om

de fi nanciële activiteiten van terrorismever-

dachten na te gaan, via de speciale een-

heid van Europol.

PROGRAMMA VOOR HET TRACEREN

VAN TERRORISMEFINANCIERING (TFTP) —

EEN NIEUWE DIENST VOOR

TERRORISMEBESTRIJDING

kg105222_NL_BE_BAT.indd 15 2/08/11 13:01

16


kg105222_NL_BE_BAT.indd 16 2/08/11 13:01

17


© F

otol

ia

DE VOORDELEN VAN HET INZETTEN

VAN EEN GEZAMENLIJK

ONDERZOEKSTEAM

Zelfs de grootste en best georganiseerde politieor-ganisatie kan profi teren van de voordelen van een gezamenlijk onderzoeksteam (GOT). Een van de partners in operatie Golf — de Metropolitan Police Service van Londen — is zeer ervaren in internatio-nale onderzoeken. Deze politiedienst, de grootste van het Verenigd Koninkrijk, met een enorme inter-nationale reputatie, onderzoekt regelmatig interna-tionale misdrijven en maakt ten volle gebruik van zijn eigen midde-len en die van zijn partners. Zelfs deze politiedienst vond dat het GOT dat met de Roemeense autoriteiten was gevormd voor een specifi eke mensenhandelzaak die in de hoofd-stad speelde, zeer nuttig was voor zijn onderzoek.

In het kader van het GOT zijn twee Roemeense poli-tiefunctionarissen naar Londen gedetacheerd. Dit bleek cruciaal voor de Metropolitan Police om de cul-turele, juridische en operationele problemen waar-mee ze bij nauwe samenwerking met een buitenlandse overheid geconfronteerd werden, beter te begrijpen. Wat ook voor veel administratieve verlichting zorgde,

was het feit dat ze verzoeken konden indienen in de wetenschap dat ze in Roemenië in behandeling zou-den worden genomen zonder dat daarvoor formele brieven nodig waren. Voorts verliep de hele opera-tie veel soepeler door de beschikbaarheid van inhouse expertise op het gebied van taal, inlichtingen, ken-nis van het land, informatie en nationale contacten in Boekarest.

Het lijdt geen twijfel dat de fi nancië le steun van de Europese Commissie ertoe heeft bijgedragen om deze operatie tot een goed einde te bren-gen. Deze financiële steun is gebruikt voor de fi nanciering van operationele vergaderingen in Enge-land, Roemenië en Spanje en bij Europol en Eurojust in Den Haag.

Tijdens die vergaderingen konden rechercheurs samenwerken met justitie, Europol en andere part-ners om de operatie te plannen en de ontwikkeling ervan te coördineren.

Via de steun van Europol bij het analytische werk voor operatie Golf en de operationele steun van de

kg105222_NL_BE_BAT.indd 17 2/08/11 13:01

18


OPERATIE GOLF

Operatie Golf is een crimineel onderzoek van

de Metropolitan Police van Londen naar cri-

minele organisaties van Roma die vanuit

Roemenië opereren, en heeft tot doel een

van de grootste mensenhandelnetwerken

van Europa op te rollen. De bendes houden

zich met name bezig met de uitbuiting van

kinderen, die gedwongen worden om routi-

nematig te bedelen en te stelen in het Ver-

enigd Koninkrijk en elders in Europa. Deze

operatie is uitgevoerd in samenwerking met

het Britse Openbaar Ministerie, de Roe-

meense nationale politie, het Britse Human

Traffi cking Centre, Europol en Eurojust. Het

partnerschap was een formeel gezamenlijk

onderzoeksteam (GOT) onder EU-recht en

was het eerste GOT voor de aanpak van dit

soort misdrijven in Europa.

Operatie Golf leidde tot de eerste veroorde-

ling in het Verenigd Koninkrijk voor zowel

de handel in kinderen voor criminele uitbui-

ting als „interne” mensenhandel binnen het

Verenigd Koninkrijk. Vier leden van de cri-

minele organisatie zijn veroordeeld tot een

totaal van 24 jaar gevangenisstraf. Opera-

tie Golf heeft ondersteunende fi nanciering

ontvangen van de Europese Commissie, wat

met name te danken is aan het unieke werk

van het gezamenlijk onderzoeksteam.

„De GOT-wetgeving heeft zoveel voordelen

voor internationale opsporingsoperaties. De

mogelijkheid om naast mijn eigen agenten

ook Roemeense functionarissen in te zetten

bij huiszoekingen en arrestaties, is van

onschatbare waarde gebleken. Ze hebben

samen met mijn rechercheurs verdachten

ondervraagd en bovendien konden zij snel

valse documenten herkennen en inlichtin-

gen verzamelen die een Britse politieagent

zou hebben gemist. De vorming van een

GOT is een aanrader voor elk land dat van

plan is een proactieve operatie op te star-

ten om misdadigers te berechten”, aldus

hoofdrechercheur Bernie Gravett, senior

opsporingsambtenaar van de Metropolitan

Police.

Operatie Golf: een Roemeens dorp waar criminelen kinderen lokken voor mensenhandel

Ter contrast, de villa van een van de mensenhandelaren

verbindingsbureaus, evenals de juridische steun van Eurojust, zijn alle op EU-niveau beschikbare midde-len ingezet. Dit is des te belangrijker als we beden-ken dat operatie Golf, met al haar successen, geen onderzoek was dat werd geleid door een nationale

of gespecialiseerde eenheid maar een operatie die was opgezet door een politiedienst uit het centrum van Londen, voor de aanpak van een probleem dat grote lokale gevolgen had maar duidelijk internatio-naal was georganiseerd.

kg105222_NL_BE_BAT.indd 18 2/08/11 13:01

19


181 — Aantal verhandelde kinderen dat is opgespoord door operatie Golf

20 000 GBP — Gemiddelde „prijs” voor een verhandeld kind in het Verenigd Koninkrijk

160 000 EUR — Gemiddeld jaarlijks illegaal inkomen voor de criminele organisatie van één verhandeld kind

4 000 000 GBP — Waarde van de uitkeringsfraude die is opgespoord en beëindigd als gevolg van operatie Golf

OPERATIE GOLF — STATISTISCH OVERZICHT

1,2 miljoen — Het aantal kinderen wereldwijd dat slachtoffer is van kinderhandel (bron: Unicef)

12 miljard USD — Mondiale opbrengst van mensenhandel (bron: Unicef)

200 000 — Het aantal verhandelde mensen uit Oost-Europa (bron: OCDE)

2 500-10 000 USD — Prijs van een kind dat wordt verhandeld naar Italië

JAARLIJKSE STATISTIEKEN OVER VERHANDELDE KINDEREN

Operatie Golf heeft 181 verhandelde kinderen opgespoord

© S

hutt

erst

ock

kg105222_NL_BE_BAT.indd 19 2/08/11 13:01

20


kg105222_NL_BE_BAT.indd 20 2/08/11 13:01

21


DE NATIONALE

EENHEID EUROPOL

Europol is er voor u! Maak gebruik van zijn mogelijkheden.

Uit de ervaring blijkt dat bijna alle onderzoeken van enige omvang grensoverschrijdende aspecten bevat-ten. De verdachten of slachtoffers zijn buitenlanders, daders of medeplichtigen bevinden zich buiten ons grondgebied, telefoniegegevens laten betrokkenheid van het buitenland vermoeden enzovoort.

Zowel in de fase van de beeldvorming als in de reac-tieve fase van het onderzoek kan de behoefte rijzen om tot een effectieve en gestructureerde samenwer-king met buitenlandse partners te komen.

De steun die Europol hierbij kan bieden, is van drie-voudige aard.

1. Europol = de thuisbasis voor alle Europese politiediensten

Europol is een samenwerkingsplatform, biedt een coördinatie-infrastructuur en ondersteuning voor concreet operationeel overleg tussen politie- en andere rechtshandhavingdiensten van de Europese Unie en daarbuiten. Dit gaat van de ondersteuning via videoconferentie tot het organiseren van opera-tionele vergaderingen ter ondersteuning van natio-nale initiatieven met internationale dimensies. De verwachtingen, agenda, verloop, enz. van de verga-

© D

avid

Cam

erly

nck

kg105222_NL_BE_BAT.indd 21 2/08/11 13:01

22


dering worden in gemeen overleg besproken en uit-gevoerd. In sommige gevallen kan Europol zelfs de reis- en verblijfkosten voor de deelnemers op zich nemen.

2. Europol = een doeltreffend kanaal voor bila-terale en multilaterale informatie-uitwisse-ling en samenwerking

De permanente aanwezigheid van 130 verbindings-offi cieren van 37 landen in de gebouwen van Euro-pol biedt op dit vlak enorme mogelijkheden, gebaseerd op een persoonlijke aanpak.

kg105222_NL_BE_BAT.indd 22 2/08/11 13:01

23


3. Europol = analysecapaciteit ter ondersteu-ning van multilaterale dossiers

Een aanzienlijk aantal analisten is dagelijks in de weer om onderzoeken met een internationaal karak-ter te ondersteunen, op maat van de behoeften van de betrokken onderzoeksteams. Naast analisten staan tevens experts op de meest belangrijke crimi-naliteitsdomeinen paraat om bijstand te verlenen met raad en daad. Indien nodig, komen die analisten en experts ook ter plaatse met hun „mobile offi ce”.

De Belgische verbindingsoffi cieren bij Europol verte-genwoordigen de Nationale Eenheid Europol en staan tot uw beschikking.

Indien u denkt dat Europol iets voor u kan beteke-nen, aarzel niet om contact te nemen.

Het Belgisch verbindingsbureau bij Europol

E-mail: [email protected]

kg105222_NL_BE_BAT.indd 23 2/08/11 13:01

24


kg105222_NL_BE_BAT.indd 24 2/08/11 13:01

25


Europese PolitiedienstDe Europese opsporingsambtenaar — Een grensoverschrijdende aanpak van criminelen2011 — 24 blz. — 21 × 29,7 cm

© K

rist

ian

Ber

lin

kg105222_NL_BE_BAT.indd 25 2/08/11 13:02

QL-3

0-0

9-2

77-N

L-C

kg105222_NL_BE_BAT.indd 26 2/08/11 13:02

DE EUROPESE OPSPORINGSAMBTENAAR · Europa, waarbij de schade alleen al is opgelopen tot zo’n 1,5...

Documents

Transcript of DE EUROPESE OPSPORINGSAMBTENAAR · Europa, waarbij de schade alleen al is opgelopen tot zo’n 1,5...