De bodem in natuurontwikkeling Hoe beslist de beheerder ? Ido Borkent Johan ten Hoopen.
-
Upload
nelly-peters -
Category
Documents
-
view
220 -
download
0
Transcript of De bodem in natuurontwikkeling Hoe beslist de beheerder ? Ido Borkent Johan ten Hoopen.
de bodem in natuurontwikkeling
Hoe beslist de beheerder ?
De MarkeStichting voor gemeenschappelijk bos- en natuurbeheer
Ido Borkent Johan ten Hoopen
discussie & conclusies
• aardkunde in het [cultuur]landschap heeft een
wisselende prioriteit [maar niet bij ons...]
• het vergraven areaal is relatief klein en betreft deels al
eerder vergraven bodems
• de meeste ingrepen zijn onschuldig
• juridische bescherming is een goede stok achter de
deur
• spanningveld tussen de aardkundige en de
natuurbeheerder oplossen door directe
kennisuitwisseling
• het onderhouden van externe contacten is noodzakelijk
[terrein]beheer
• intern beheer– onderhoud: dunnen, begrazen, maaien, ...
– herstel: inrichting, “ver”-thema’s, peilbeheer, ...
• extern beheer– regionale maatregelen, hydrologie, PR,
kennisnetwerk, verwerving gronden, ...
alles aan de hand van een doelstelling
planmatig beheer
• mix van functies: natuur, houtproductie,
recreatie, jacht, ...
• streefbeelden en natuurdoeltypen: Handboek
• gelokaliseerd met kaartbeeld
• tijdpad aangegeven waar nodig
• financieel kader
doelstelling permanent ontwikkelen in wisselwerking met eigen visie, maatschappelijke inbreng, kennis, haalbaarheid, overheidseisen, toeval
aardkundige input ?
• eigen kennis en interesse
• gevoel voor gaafheid: taboe om dat te
beschadigen
• interne kwaliteitsbewaking
• externe kennis via een project
• regelgeving en handhaving ?
... misschien zit hier nog wel een zwakke plek ...
maatregelen die de bodem raken• ontgraven en vergraven
• plaggen [verschillende dieptes]
• ploegen
• chopperen
• berijden
• bemesten en bekalken
• bomen omtrekken
• aanpassen van de waterhuishouding
• verleggen van watergangen
bodembewerking [1]
• periode 1990 – 2005
• vooral in heide en stuifzand
• deels in gave bodems, wel nuanceren
Marke oppervlak bewerktwaarvan
gaaf % %
bos 2.025 3,4 0,4 0,2% 0,0%
heide 245 16,4 16,4 6,7% 6,7%
vennen 16 8,7 0,6 53,2% 3,9%
stuifzand 94 10,5 10,5 11,1% 11,1%
cultuur 16 2,1 1,3 13,1% 8,0%
water 147 0,0 0,0 0,0% 0,0%
overig 66 0,0 0,0 0,0% 0,0%
2.611 41,1 29,2 1,57% 1,12%
bodembewerking [2]
• periode 1990 – 2005
• heide, vennen en schraallanden reeds voor
1920 al grotendeels bewerkt
• areaal “gaaf” bij benadering
Landschap Overijssel
oppervlak
bewerkt [OBN]
waarvan gaaf % %
bos g.o.
heide 492 44,9 15 9,1 3
vennen 15 13,7 12 91,7 85
stuifzand 12 8,0 6 66,2 50
schraalland 578 36,6 15 6,3 3
water 31 2,5 1 12,3 3
overig g.o.
zaken ter afweging• bescherming oorspronkelijke bodem
• microreliëf
• andere maatregel dan grondbewerking
• fosfaatprobleem
• afvoer vrijkomende grond
• bodemverdichting voorkomen
• advies deskundigen
• te behalen natuurwinst
wat wordt gemonitoord ?
• soorten planten en dieren
• soms bodemproces
• soms waterhuishouding
• veelal niet wetenschappelijk of
structureel
processor bij bosomvorming
Putjesberg na verwijderen van opslag
plekje sparen
plaggen of begrazen
levend stuifzand
ca. 10 hectare stuifzand geplagd
reliëf behouden na plagwerk
plagdiepte en verstuivingsproces
knoflookpad
Driessenven februari 2001
Driessenven mei 2003
voor
na
Berg-vennen1993
Bergvennen – behoud microreliëf
Bergvennen: lobelia na restauratie
Bergvennen – kluunplaatsen
Bornebroek - ontginningssporen
Bornebroek - boomkikkerproject
De Reuterij – herstel morfologie
de beste bodemdeskundige...