Datum 27.04.2009

bureau van de universiteit vastgoed en investeringsprojecten

Energiebesparende maatregelen in gebouwen

Martin Kranenborg

Vastgoed en Investeringsprojecten

Datum 27.04.2009

bureau van de universiteit vastgoed en investeringsprojecten

Klimaat- en energieontwikkelingen

Datum 27.04.2009

bureau van de universiteit vastgoed en investeringsprojecten

Energiebeleidsverklaring

De MJA-3 is een convenant tussen; •de Nederlandse HBO en Universiteiten, •de minister van EZ en VROM, •SenterNovem en •provincie’s, gemeenten (bevoegd gezag).

Vanaf 1999 MeerJarenAfspraken(MJA) m.b.t. verbeteren energie-efficiëncy.

Datum 27.04.2009

bureau van de universiteit vastgoed en investeringsprojecten

Energiegebruik

Huidig energieverbruik (2008): • Elektriciteit 50.500.000 kWh • Gas 5.500.000 m3 • Water 150.000 m3

Totale energiekosten 9 miljoen euro/jaar

verbeteren energie-efficiëncy o.a. doorenergiezuinig bouwen en verbouwen

Datum 27.04.2009

bureau van de universiteit vastgoed en investeringsprojecten

Energiezuinig bouwen en verbouwen

Voordelen> financiële besparing door lagere energierekening> een gezond gebouw met meer comfort > het gebouw is meer waard op de verkoop- en

verhuurmarkt > beter voor het milieu     

Datum 27.04.2009

bureau van de universiteit vastgoed en investeringsprojecten

Energiezuinig bouwen en verbouwen

Hoe energiezuinig bouwen en verbouwen ?> compact bouwen; > luchtdicht bouwen;> (na-)isolatie.    

beperken van de energievraag

Datum 27.04.2009

bureau van de universiteit vastgoed en investeringsprojecten

Energievraag in gebouwen

Energievraag> toepassen van vraagbeperkende maatregelen; > gebruik zoveel mogelijk duurzame energiebronnen;> zet efficiënte technieken in om het resterende energieverbruik op te

wekken.    

Datum 27.04.2009

bureau van de universiteit vastgoed en investeringsprojecten

Energievraag in gebouwen

Factoren beperken van de energievraag> verschil tussen binnen- en buitentemperatuur> oppervlakten gevel> isolatiewaarden bouwmaterialen

Datum 27.04.2009

bureau van de universiteit vastgoed en investeringsprojecten

Passieve gevels

Doel gevels: binnen en buiten scheiden

Uitstraling wordt bepaald door1. Gevelindeling2. Gekozen materialen

Datum 27.04.2009

bureau van de universiteit vastgoed en investeringsprojecten

Actieve gevels

Klimaatgevel; dubbelwandige gevel,bestaande uit;> Dichte isolerende buitengevel (meestal glas)> Luchtspouw> Zonwering in luchtspouw> Open binnengevel> Afzuiging ventilatie via luchtspouw

Datum 27.04.2009

bureau van de universiteit vastgoed en investeringsprojecten

Actieve gevels

2e huidgevel of 2e huidfacade, dubbelwandige gevel bestaande uit,> Open buitengevel> Brede spouw> Dichte isolerende binnengevel

Voordelen klimaat- en 2e huidgevels> Toename binnencomfort> Koel- en warmtelastbeperking> energiezuinig> Windbelasting minder> Geluidwerende functie

Nadeel klimaat- en 2e huidgevels> 50 tot 100% duurder dan passieve gevels

Datum 27.04.2009

bureau van de universiteit vastgoed en investeringsprojecten

Isolatiewaarden bouwmateriaal

Isolatiewaarden bouwmateriaal> Isolatiewaarde wordt uitgedrukt in U-waarde> Hoe lager de U-waarde, hoe beter de isolatie

Voorbeelden max.isolatiewaarden bouwmateriaalDakisolatie (18 cm) U-waarde 0,2 W/m2KBuitenmuren(12 cm) U-waarde 0,3 W/m2KVloeren(12 cm) U-waarde 0,3 W/m2KBeglazing (HR++) U-waarde 1,1 W/m2K

Datum 27.04.2009

bureau van de universiteit vastgoed en investeringsprojecten

Beglazing

Energetische eigenschappen beglazing> warmte/koude-isolatie afhankelijk van U-waarde (max 1,1 W/m2K)> zwakste schakel in gevelisolatie> voelbaar koud oppervlak in winterperiode> gratis zonwarmte in tussenseizoenen en winter> teveel zonwarmte in zomer --> zonwering

Beglazing met te openen raam grootste risico op kou- en tochtklachten

Gebruiker wil eigen klimaatcomfort kunnen regelen,d.m.v. te openen raam, zonwering,verwarming

Datum 27.04.2009

bureau van de universiteit vastgoed en investeringsprojecten

Beperken zonwarmte

Voorbeelden zonwering> binnenzonwering> buitenzonwering

Datum 27.04.2009

bureau van de universiteit vastgoed en investeringsprojecten

Energiezuinig bouwen en verbouwen

Energie-effecten bouwkundige maatregelen> Dakisolatie (26%)> Muurisolatie (26%)> Hoogrendementsglas HR++ (20%)> Kieren- en naden dichtzetten (13%)> Vloerisolatie (15%)

Goed isoleren, betekent ook ventileren

Datum 27.04.2009

bureau van de universiteit vastgoed en investeringsprojecten

Ventileren

Ventileren is belangrijk,waarom?> Het aanvoeren van verse zuurstof voor bewoners> Het afvoeren van het teveel aan warmte en vochtigheid

om condens en schimmelvorming te vermijden> Het afvoeren van hinderlijke geuren en -lucht

Datum 27.04.2009

bureau van de universiteit vastgoed en investeringsprojecten

Ventilatiemogelijkheden

Natuurlijke toevoer en natuurlijke afvoer

Mechanische toevoer en natuurlijke afvoer

Natuurlijke toevoer en mechanische afvoer

Mechanische toevoer en mechanische afvoer

Voordelen systeem D (volledig mechanisch);1. eenvoudig toevoegen warmteterugwinning 70-90%2. onafhankelijk van weersomstandigheden3. flexibiliteit in ruimte-indeling 4. eenvoudig toevoegen van koeling en/of bijverwarming

Datum 27.04.2009

bureau van de universiteit vastgoed en investeringsprojecten

Verwarmen

Verschillende verwarmingssystemen> Radiatoren> Luchtverwarming> Vloer- , plafond- en wandverwarming> betonkernactivering

Vermijd verwarmen met hoge temperaturen > 60 oC

Datum 27.04.2009

bureau van de universiteit vastgoed en investeringsprojecten

Koeling (geen extra luxe meer)

vloerkoeling/betonkernactivering

Airconditioning/luchtkoeling

zonder koeling

Datum 27.04.2009

bureau van de universiteit vastgoed en investeringsprojecten

Installatieconcepten energievraag

varianten 1. traditionele opwekking2. radiatoren3. ventilatie

1. traditionele opwekking2. betonkernactivering 3. ventilatie

investeringen 1. € 240.0002. € 550.0003. € 1.800.000

1. € 225.0002. € 440.0003. € 1.800.000

investering WKO-installatie€ 450.000

Datum 27.04.2009

bureau van de universiteit vastgoed en investeringsprojecten

Energieprognose energievraag

Energiebesparende maatregelen versus meerinvesteringen/terugverdientijd

Datum 27.04.2009

bureau van de universiteit vastgoed en investeringsprojecten

Energieprognose energievraag

WSN-gebouw(bestaand)

14.400 m2 BVO bouwjaar 1970Gasverbruik (HTV) 567.286 m3/jaar (0,55/m3)= 19.909 GJ/jaarWKO- Lage Temperatuur Verwarming (LTV) 3500 GJ/jaarElektriciteitsverbruik koeling 117.867 kWh/jaar (0,11/kWh)

Energiekosten2008

Geen maatregelenGas € 312.000Elektra € 13.000Totaal € 325.000

Gevelisolatie Gas € 155.000Elektra € 11.500Totaal € 166.500

WKO-BodemopslagLTV € 23.000HTK € 1.500Totaal € 24.500

investering vervangingswaarde € 1.700.000 Centrale opwekking diverse gebouwen

terugverdien-periode

Stijgende energietarieven

< 11 jaar (alleen gevelisolatie)

< 7 jaar (gevelisolatie + WKO)

Datum 27.04.2009

bureau van de universiteit vastgoed en investeringsprojecten

Stappenplan Energievraag

Stap 1.Gebouwzijdig

Stap 3.Groene stroom

en/of fossiele brandstof

Stap 2.Duurzame

warmte- en koudeopwekking

Datum 27.04.2009

bureau van de universiteit vastgoed en investeringsprojecten

Energiebesparende maatregelen in gebouwen

VRAGEN