1

Laatdekinderenkinderenzijn

D la CC

WERKGROEP: APOYO A LA MUJER 2017

Samenmetvrouwenenkinderenzoekenwijwegendienaareenbeterlevenleiden.

Eenwegvoorvrouwenenkinderendiewillengroeien

endiewaarderinghebbenvoordeculturenwaarinzeleven.

Stichting Nuestra Casa Verbraakstraat 23

3036 MR ROTTERDAM Tel.nr. 010 - 467 71 18

E-mail: secretariaat@nuestracasarotterdam.nl Facebook.com/stichtingnuestracasa

Website: www.nuestracasarotterdam.nl Twitter: StgNuestraCasa

IBAN:NL34ABNA051204548 KvK 24466235

2

Voorwoord

VooruligthetjaarverslagvandewerkgroepApoyoalaMujer2017/Vrouwenondersteuning.Defocusin2017lagophetthema“Samensterktegenhuiselijkgeweld”.

Achterbijnaiederevrouwzijnerkinderen,tekenvanhetLEVENdatzijdoorgeeft.

Wijwillensamenopweggaanmetdevrouwendiewillengroeien,engelovendatzijzichopenkunnenstelllenvoorhetLEVENzoalsdezetulpendieopenbloeienindematedatzijwatwaterkrijgen.

3

Samenvatting

Doelstelling 1. Minstens 30 Spaanstalige vrouwen en 40 kinderen in moeilijke leefsituaties zijn effectiefgeholpenofdoorverwezenomhunsituatieteverbeterenen/ofzehebbenconcretepreventievehandvattengekregenomdezesituatiestevoorkomen(ziegrafieken2.1)

Resultaat1.1.VrouwenenkindereninmoeilijkeleefsituatieszijneffectiefgeholpenofdoorverwezendoordewerkgroepenAMAenAMAME

Geplandeactiviteiten Realisatie

1.1.1.BegeleidingvanvrouweninmoeilijkeleefsituatiesviaAMA.

In2017zijner23nieuwevrouwenbegeleid,naast34vrouwendieallangerbegeleidworden(totaal57).In2017zijn23dossiersgeslotenmetpositieveresultaten.Voor2018blijven34dossiersopen.(Zieverslag2.2.1.)

1.1.2.BegeleidingvankindereninmoeilijkeleefsituatiesviaAMAME.

Erzijn6kinderendirectondersteund.Opditmomentontvangentweekinderenfinanciëlesteunvoorsportenmuzieklessen.(Zieverslag2.2.2.)

1.1.3.MaandelijksPME-overlegvandewerkgroepenAMAenAMAME

Ditwerdde3eerstemaandenvan2017gedaan,maarnietvoortgezet.Decoördinatorstopteenpasinoktoberisereennieuwegekomen.(Zieverslag3.2.)

1.1.4.Periodiekoverlegmetpartnerorganisatiesoverdejuisteaanpak

Erisopcliëntniveauregelmatigcontactmetandereinstanties.DecommunicatiemetVeiligThuisverlooptmoeizaam.(Zieverslag3.5.)

Resultaat1.2.Kinderentussen9en16jaarhebbendemogelijkheidgekregenomevengewoonkindtezijnmiddelsdeactiviteitenvan‘KinderenzijnKinderen’

1.2.1.Vrijwilligerszoekenvoordeprojectgroep‘KinderenzijnKinderen’

Erzijn2vastevrijwilligers.Debegeleidershebbenvooriedereactiviteitpunctueelvrijwilligersgezochtindeparochieenookbinnenenbuitendestichting.Gelukkighebbenzeervoldoendegevonden.HetaantaldeelnemersaandepreventieveactiviteitenvanKinderenzijnKinderenwas28.(Zieverslag2.3.1)

1.2.2.Kinderkamporganiseren Data13,14,15oktober2017.Ernamen23kinderendeel,diewerdenbegeleiddoor4vrijwilligers(2namendeverantwoordelijkheid)en4moeders.(Zieverslag2.3.2)

1.2.3.Andereludiekeactiviteitenomkinderenevenkindtelatenzijn

Bowlingmiddag25november2017,deelnamedoor14tieners.(Zieverslag2.3.3.)

1.2.4.PeriodiekPME-overlegvandeprojectgroep

Alhaddewerkgroepin2017geenvastealgemenecoördinator,werktendevrijwilligersvanAMAenAMAMEnauwsamenmetpreventieveprogramma’svanAM.Degoederelatiemetdevrijwilligers-coördinatorheeftonsdaarbijgeholpen.(Zieverslag3.2.)Indemaandenjanuarit/mmaartennovembert/mdecemberwaserregelmatigoverlegmetAMAi.v.m.metdemoeilijkecasussen,vanafapril

4

werktehetteamsamenmethetinloopspreekuurvanCasaAbierta.DevrijwilligersvanAMAenAMAMEwordendaaromuitgenodigdvoordeteamvergaderingenvanCasaAbierta.(Zieverslag3.5.)

Resultaat1.3.Minstens15kinderentussen1en9jaarenhunmoedershebbenhandvattengekregenomhunzelfvertrouwenindeNederlandsesamenlevingtevergrotenmiddelsdeactiviteitenvanMoederenKind(Zieverslag2.3.4.)

1.3.1.Workshopsorganiserenvoordemoeders&1.3.2.Workshopsorganiserenvoordekinderen

18januari–Opvoedenmetverbeelding,3moedersen5kinderen.8februari–Gelukkigopvoedenenemoties.15februari–Opvoedentussenculturen.15maart–Ontmoetingmoedersenkinderen,5moedersen10kinderen.12april–Pasen,6moedersen11kinderen.17mei2017–KralingseBos,4moedersen6kinderen.21juni–Onzefamilie,onzeverwachtingen,onzemanieren,3moedersen5kinderen.1aug:Plaswijckpark,15moeders,18kinderen.2aug:bibliotheekRotterdam/kinderactiviteitenLaurenskerk(3moeders,4kinderen)/Kralingsebos(4moeders,4kinderen)17aug:NickolodeonTourAlexandriumShoppingCenter,8moeders,8kinderen.11oktober:Onzeidentiteit,4moedersen7kinderen.1nov:Díadelosmuertos,4moeders,7kinderen.13dec.Kerstfeest,17moedersen19kinderen.

1.3.3.Gezamenlijkeworkshopsorganiserenvoormoedersenkinderen(voorlezen)

Sindseindseptember.Geplandwas3xpermaand,realisatieis1xpermaand,samenmetstichtingMinilectores.Zijorganiserenvoorlezenenknutselenvoorkinderenindeleeftijdvan2tot4jaar.30sept.“Elmonstruorosa”,14kinderen,9moedersen6vaders.28oct.Rupsje-nooit-genoeg,5moeders,9kinderenen5vaders.25nov.”Cositalinda”,8moeders,3vaders,8kinderen.

1.3.4.Gezinsbijeenkomstorganiseren,devadersdoenmee.

24septemberuitjenaarbuurttuinWollefoppengroen&CoinZevenkamp.OokgingdegroepnaarhetkinderparkTaka-tukaland,zodatdekinderenkondenspelenendeoudersongestoordkenniskondenmakenenkondenpraten.Deelnamedoor7moeders,5vadersen11kinderen.(Zieverslag2.3.4.)

1.3.5.EenuitjenaarPlaswijckparkorganiseren

1augustus,15moeders,18kinderen.(Zieverslag2.3.4.)

1.3.6.PME-overleg,periodiekoverlegmetdealgemeencoördinatorAMenmetandereprojectgroepenbinnendewerkgroep

ErishelaaspasinhetnajaareenalgemeencoördinatorvanAMgevondenvoor2017.GelukkigwasdecoördinatorvanMoeder&Kindtevensvrijwilligerscoördinatorenalszodanigheeftzeperiodiekoverleggevoerdmetdeverschillendeprojectgroepen.OokorganiseerdezemaandelijksmetdeanderevrijwilligersvanMoeder&KindPME-overleg.(Zie3.2.)

Resultaat1.4.Minstens15‘OndernemendeVrouwen’hebbendeprojectactiviteitenvanhetprojectmetsuccesafgerond

5

1.4.1.ActiviteitenorganiserenomhetzelfvertrouwenomzonderangstNederlandstesprekentevergroten(conversatielessen)

InseptemberzijnmaandelijkseconversatielessengestartonderleidingvanIneke,meteendeelnamevan6vrouwen.(Zieverslag2.3.5.)

1.4.2.Informatievehandvattengevenoverdearbeidsmarkt,onderwijsenfinanciënviahetorganiserenvanworkshops,eencursusTafelvanZevenenbezoekaanuitzendbureaus

Devrijwilligersdieditprojectbedachthaddenzijninjanuari2017plotselingopgestapt.Erishelaasnoggeennieuwecoördinatorgevonden.GelukkighebbenwevanafseptemberwekelijksworkshopskunnenorganiserenopmaandagochtendonderleidingvanLexterWoodley.Deelnamedoor7-11vrouwen.ErwasgeenbelangstellingvoordecursusvanTavelvanzeven.Debezoekenaanarbeidsbureauszijnooknognietuitgevoerd.DegroepwileerstdeworkshopsmetLexterWoodleyafronden,zodatzebeterzijnvoorbereidopsollicitatiegesprekken.

1.4.3OntmoetingmetNederlandsevrouwenorganiserenomdemeerwaardetelereninzienvaninteractiemetdeNederlandsesamenleving

ConversatielessenmetIneke,6deelnemers.(Zieverslag2.3.5.)

1.4.4.Activiteitenuitvoerengerichtoptalentontwikkeling,leidendtotzelfbewustzijn,geluk,succesengoedrelatiesmetanderen(workshops,talentenmarkt)

WorkshopsLexter(zie1.4.2hierboven),7-11deelnemers.Talentenmarkt11november,

1.4.5.Activiteitenorganiserenomvrouwenbewusttemakenvanhunrechtenenplichtenindepreventieenbestrijdingvanhuiselijkgeweld

Workshopmediodecemberoverrechtenenplichtenbijhuiselijkgeweld,2deelnemers.WorkshopeinddecemberMiCuerpo,MiTerritorio,deelnamedoor9vrouwenen1man.

1.4.6.MaandelijksPME-overlegvandeprojectgroep

Devoorzittervandestichtingendevrijwilligerscoördinatorhebbensamendecoördinatievandezeprojectgroepopzichgenomen.Zeinformeerdenelkaarendeprojectmedewerkerregelmatiginformeeloverdevorderingenenplannen.(Zieverslag3.2.)

Doelstelling2.DevrijwilligersvandewerkgroepApoyoalaMujervoelenzichzekerenvolzelfvertrouwenomnaarbuitentetredeneneennetwerkoptebouwenindeNederlandsesamenleving,zowelvoorzichzelfalsvoorApoyoalaMujer.

Resultaat2.1.DevrijwilligersvanApoyoalaMujerhebbenminstens1xpermaandactiefdeelgenomenaanbijeenkomstenvanderdenen/ofhebbenhunnetwerkuitgebreidmiddelsbilateralebezoekenvan/aanandereorganisaties.

2.1.1.DevrijwilligersvanApoyoalaMujernemendeelaandeNederlandselessenvanCasaAbierta

DedoorCasaAbiertaaangebodencursussenslotennietaanbijdebehoeftenvandevrijwilligersvanAM.ZesprekenalgoedNederlands.Watvooralontbreektisschrijfvaardigheidophoogniveau.(Zieverslag3.3.)

6

2.1.2.Deelnameaanrelevantebijeenkomstenvanderden.

DrievrijwilligershebbeninmeideelgenomenaaneencursusvandegemeenteoverdeMeldcode.Tweeaan2cursusvanGGDoverjeugdenopvoedingInnovemberendecemberhebbendeStichtingTwinkeltjeenCJGeentrainingaangebodenvoormensendieworkshopswillengevenaanoudersoveropvoeden.DezecursuswasvanbelangvoordevrijwilligersvanMoeder&KindenAMAME.(Zieverslag3.3.)

2.1.3.DevrijwilligersvanApoyoalaMujervoerenbilateralegesprekkenmetandereorganisatiesomhuiselijkgeweldonderSpaanstaligevrouwenenkindereneffectieftekunnenbestrijdenentevoorkomen.

DevrijwilligersnemeninacutegevallencontactopmetVeiligThuis,maaromdatdecliëntenuitverschillendewijkenkomen,ishetmoeilijkomcontacttereguleren,desamenwerkingliepnietvlot.DaarnaastiscontactgezochtmetMini-Lectores,TwinkeltjeenDonaDariavoordeorganisatievanactiviteiten.(Zieverslag3.5.)

Doelstelling3.DewerkgroepApoyoalaMujeriseffectiefgeorganiseerd,metvoldoendevrijwilligers,helderetaakomschrijvingen,proceduresenfinancieelbeleid.

Resultaat3.1.HelderemechanismenvoorPMEvastgesteld.

3.1.1.TrainingPMEvoordevrijwilligersvanApoyoalaMujerdoordeprojectmedewerker.

TrainingPMEvoorbestuurencoördinatoreninfebruari2017.(Zieverslag3.3.)

3.1.2.PeriodiekPME-overlegvandewerkgroepApoyoalaMujer.

Januari,februarienmaarteriseenkeerpermaandoverleggeweest.Inverbandmethetontbrekenvancoördinatorenis6maandengestoptenvanafoktoberzijnzeopnieuwbegonnen.(Zieverslag3.2.)

3.1.3.AanscherpeninvoerklantgegevensindedatabaseCRMPerfectview.

Geenvooruitganggeboekt,omcommunicatieveenlogistiekeredenen.(Zieverslag3.2.)

Resultaat3.2.ApoyoalaMujerheeftminstens3nieuwegemotiveerdeentoegerustevrijwilligers

3.2.1.Extravrijwilligerszoeken,inelkgevalvoorKinderenzijnKinderen.

Voorhetkinderkampzijnervrijwilligersgezochtengevonden.OokzijnervrijwilligersgezochtengevondenvoorAMAenAMAME.Veelvrijwilligers,metnameinAMAenAMAME,vindenhuntakenechtertezwaar.Debegeleidingvanhenisminimaalgeweestendeinstantiessturendecliëntennaaronsterwijlonsdoeliseenbrugzijnnaardeinstantiestoe.Daaromzijndemeestenieuwevrijwilligersinmiddelsweervertrokken.

3.2.2.TrainingenenworkshopsorganiserenvoordevrijwilligersvanApoyoalaMujeroverassertiviteitengrenzenstellen,PME,vakinhoudelijkethema’s.

WorkshopPME01.02.2017(o.l.v.deprojectmedewerker,zie3.1.1hierboven)TrainingAssertiviteit/samenwerken30.6.2017(o.l.v.MarinaBretón)Studiedagoverintervisie23.11.2017(o.l.v.MarinaBretón)

3.2.3.Activiteitenorganiserentermotivatievandevrijwilligers(vrijwilligersdag,uitje,borrel).

Januari–nieuwjaarsborrelDecember-vrijwilligersdag

7

Inhoudsopgave

Voorwoord..............................................................................................................................................2

Samenvatting..........................................................................................................................................3

1.PRESENTATIEVANDEWERKGROEPApoyoalaMujer.....................................................................8

1.1.Directeondersteuning.................................................................................................................8

1.2.Preventie.....................................................................................................................................9

2.TERUGBLIKOPDEACTIVITEITENIN2017........................................................................................10

2.1.Algemeneindruk.......................................................................................................................10

2.2.Directeondersteuning...............................................................................................................13

2.2.1.Begeleidingvanvrouwen:AcompañamientoMujeres(AMA)............................................13

2.2.2.Begeleidingvankinderen/AcompañamientoMenores(AMAME)....................................21

2.3.Preventieveprogramma’s2017................................................................................................22

2.3.1.Kinderenzijnkinderen........................................................................................................22

2.3.2.Kinderkamp.........................................................................................................................22

2.3.3.Andereludiekeactiviteiten.................................................................................................24

2.3.4.MoederenKind...................................................................................................................24

2.3.5.OndernemendeVrouwen...................................................................................................25

2.3.6.Workshopsoverhuiselijkgeweld........................................................................................30

3.DEWERKGROEPIN2017..................................................................................................................31

3.1.Organisatieensubgroepen.......................................................................................................31

3.2.Planning,MonitoringenEvaluatie(PME).................................................................................33

3.3.Deskundigheidsbevorderingentalentontwikkeling................................................................33

3.4.Teambuilding.............................................................................................................................36

3.5.Netwerken.................................................................................................................................36

4.FINANCIEN........................................................................................................................................37

BIJLAGEN...............................................................................................................................................38

Bijlage1–ActiviteitenMoeder&Kind............................................................................................39

Bijlage2–WorkshopsOndernemendeVrouwen...........................................................................52

Bijlage3–PMEperwerkgroep........................................................................................................54

8

1.PRESENTATIEVANDEWERKGROEPApoyoalaMujer

Dewerkgroepisgerichtopvrouwendiewillengroeienendiedeculturenwaarinzelevenwaarderen;dieeenketenwillenvormenvansolidariteitendiekiezenvoorhetLEVEN!

SamenvindenweOPLOSSINGENencreërenwePOSITIEVEVERANDERINGENinonzelevens.

Alsgroepvanvrijwilligerswerkenwesamenenondersteunenweelkaar.

Webiedendevolgendeprogramma’s:

1.1. Directe ondersteuning

• BEGELEIDINGVANVROUWEN(ApoyoalaMujer,Acompañamiento-AMA)

Wezijneenbrug,wandelenmetdevrouwen (eneventueelmannen)dieonzehulp zoeken ineen

relatievanvertrouwen,metalsdoeldatzehuneigenwegzoeken,eenwegwaarinzezicherkend

voelen als personen en hun eigen beslissingen kunnen nemen.We bemiddelenmet verschillende

programma’s binnen Stichting Nuestra Casa en met andere instanties, zowel voor wat betreft

dienstverleningalsopleidingentraining.

• BEGELEIDINGVANMINDERJARIGEN(ACOMPAÑAMIENTOaMENORES-AMAME)

De kinderen worden gemakkelijk vergeten en zijn het meest kwetsbaar in situaties van sociale

uitsluitingofhuiselijkgeweld.Wewerkenalsbemiddelaarmetdeouderseninstanties.

9

1.2. Preventie

• KINDERENZIJNKINDEREN

Activiteiten met kinderen van alle leeftijden,gericht op vorming van waarden en normen.Ludieke activiteiten voor kinderen in de meestkwetsbare situaties. Het programma bevatkinderkampen (voor kinderen tussen 1 en 13 jaaroud),workshops(voorkinderentussen6en12jaaroud)

• MOEDERENKINDEen positieve visie en waardering voormoedersdie tussen twee culturen leven en er hunkinderenopvoeden.WorkshopsenontmoetingenActiviteiten voor kinderen (tussen 1 en 10)1keerpermaand

• ONDERNEMENDEVROUWEN

Programmagerichtopdepreventievanhuiselijkgeweld. Een actieve en krachtige vrouw heeft

meer kansen. Wij stimuleren hun integratie inhet arbeidsproces of in bedrijven inNederland.Met workshops om de Nederlandse cultuur telerenkennenenwaarderen.Debarrièresdiezetegenkomtteherkennenenoplossingentezoeken.Ontdekkenwatzeopditgebiedwillen/kunnen.Welkestappennodigzijnomhundoeltebereiken.Huntalententeontdekkenenversterken.

• WORKSHOPSVOORVOLWASSENEN

Vormingeninformatie,openvoor iedereenoveractuelethema’sdievanbelangzijnvoorvrouwenen de opvoeding van hun kinderen, bedoeld om te informeren, te oriënteren en handvatten tebiedenvoorpreventieenkennisontwikkeling.

HETVOORBEELDISKRACHTIGERDANDEREGELS

10

Vrouwen Minderjarigen Totaal

87 81

168

Grafiek1/AantalvrouwendeelnemmersaandeProgramma'svanAM22017

Ondernemendevrouwen

Moeder&Kind

AMA(vrouwenbegeleiden)

Totaal

11

19

57

87

Grafiek2/Aantalvrouwendeelnemersaandeprogramma'sAM

2017

Moeder&Kind(0t/10jaar)

Kinderkamp(8t/m13)

Kinderenzijnkinderen*

AMAMEbegeleiding

Totaal

212328

981

Grafiek3/Aantalminderjarigenaandeprogramma'sAM2017

2.TERUGBLIKOPDEACTIVITEITENIN20172.1.Algemeneindruk

We vonden in 2017 nieuwe uitdagingen op onze weg bij het bieden van ondersteuning aanSpaanstalige vrouwen in hun integratieproces en bij hun zoektocht naar een beter leven. Wehandhaafden daarbij beide aspecten van hulpverlening: directe ondersteuning en preventie, altijdgebaseerdopdespecifiekesituatievaniederevrouw.

Het thema van ons plan voor 2017was “Verbinding zoeken als wapen tegen huiselijk geweld ”,waarbijwedevrouwenbegeleidingbodenvanafhetpuntwaar ze zichbevondenendaarvandaangingenwesamenopweg.Wehooptendatdevrouwenhunrolvanslachtofferzoudenomruilenindie vanproactieve, vrijeenverantwoordelijkevrouwendathunkinderenveilig, zekerengelukkigzoudenopgroeien.

Hieronder een overzicht van het aantal personen, land van herkomst en nationaliteit dat deelheeftgenomenaandeactiviteitenendeprogramma’svanApoyoalaMujerin2017.

Grafiek 1. Het is mogelijk dat enkeledeelnemers tweekeerwordengeteld,omdat dezelfde vrouw of kind aanverschillende programma’s meedoet.Hierzijndeworkshopsvoorinformatieofanderethema’snietmeegeteld.

11

NED2%

SPAN2%

ITAL1%

FRAN1%

PORT1%

DOM.R21%

VEN18%

COL14%

MEXI8%

BOLI7%

PERU7%

ARGENT5%

PARAG3%

CHILI3%

ECUAT3%

MARO3%

Grafiek4/HerkomstvrouwenAM2017

NED46%

SPAN7%

FRAN2%

DOM.R6%

VEN2%

COL4%

MEXI2%

BOLI6%

PERU6%

ARGENT7%

PARAG1%

CHILI4%

GUATE4%

CO.RIC2%

Grafiek5/Herkomstvan53kinderenvanAM

Ingrafiek4,overde landenvanherkomstvanvrouwen,zienwedaterslechts2%afkomstigisuitNederland,en5%uitdediverselandenvandeEUafkomstigis(Spanje2%,Italië1%enFrankrijk).DeDominicaanseRepubliekmet21%enColombiamet14%zijntraditioneeldemeerderheid.Venezuelamet18%isindelaatstejarenflinktoegenomen.Mexico8%,BoliviaenPeru7%,Argentinië5%,enderest3%.

In grafiek 5, over dekinderen, zijn de %totaal anders.Nederland heeft met46% een duidelijkemeerderheid, gevolgddoor andere landenvandeEU13%(Spanje7%, Frankrijk 2%) enArgentinië met 7%,

DominicaanseRepubliek, Bolivia enPeru met 6%,Colombia, Chili enGuatemala met 4% enderestmet2%.

12

NED25%

SPAN10%

ITAL5%

FRAN1%

PORT1%

DOM.R7%

VEN5%

COL10%

MEXI7%

BOLI3%

PERU7%

ARGENT3%

PARAG3%

CHILI3% ECUAT

3%

MARO3%

GUATE1%

PANAM1%

CUBA1%

Grafiek6/NationaliteitvrouwenAM2017

NED67%

SPAN17%

FRAN2%

ALM4% VEN

2%

ARGENT4%

PARAG2%

CO.RIC2%

Grafiek7/NationaliteitkinderenAM2017

In grafiek 6 over denationaliteiten/paspoortvan vrouwen wordtduidelijkdatsteedsmeervrouwen (25%) over eenNederlands paspoortbeschikt.

Daarnaast heeft 17% eenEU-paspoort(Spanje10%,Italië 5%, Frankrijk 1%enPortugal1%)

In grafiek 7 kunnen we ziendat het aantal Nederlandsekinderen steegtot67%. Eentweede groep heeft eenpaspoort van een ander landvan de EU 23% (Spanje 17%,Frankrijk2%enDuitsland4%)

Alswedegrafieken4en5,6en7vergelijkenwordtduidelijkdatdekinderendienaarAMkomenNederlanderszijnmeteenachtergrondvanoudersdieuitanderelandenkomen.Datbetekentvooronsdateenvandeprioriteiteniseensfeerenopvoedingaanbiedenwaarhetwordtgezienalseenrijkdomomintweeofmeerculturenteleven.Elkaarrespecterenenwaarderen.

13

Vrouwenvandeafgelopen

Opnieuwgeopendin2017

Vrouwen(nieuwvan2017)

Totaalin2017

31

3

23

57

Grafiek8/AantalbegeleidevrouweninAMA2017

2.2.Directeondersteuning

2.2.1.Begeleidingvanvrouwen:AcompañamientoMujeres(AMA) WatisergedaaninAMAin2017?AMAhoudtzichbezigmetpersoonlijkebegeleiding.AMA isvooralgerichtoppersonendiezoveelmoeilijkhedenhebbendatzegeblokkeerdzijngeraaktengeenuitwegkunnenvinden.Ookrichthetprogramma zich nadrukkelijk op nieuwkomers in Nederland. Veel van deze vrouwen hebben temakenmeteencultuurschok,metnietverwachtesituatiesenkunnenzijookgeconfronteerdwordenmetmisverstandenenproblemenmethunpartnerdieinhuiselijkgeweldkunnenbeëindigen.We lopen met hen mee, respecteren hun ritme en snelheid en stimuleren hen om hun eigenbeslissingen te nemen en om allereerst deel te nemen aan Nederlandse lessen en preventieveprogramma’s, bij stichting Nuestra Casa of elders. Voor zover ze daartoe in staat zijn, geven weprioriteitaanhunintegratieindeNederlandsesamenleving.Hieronderbeschrijvenwe,ondersteunddooreenaantalgrafieken,de leefsituatiesvandepersonendiehulphebbengezochtbijAMA,hunbelangrijkste problemen, de gerealiseerde interventies en de bereikte resultaten. Al spreken westeedsover ‘vrouwen’,willenwebenadrukkendatweookmannenondersteunenmochtdatnodigzijn.Hetisdaarnaastookafentoenoodzakelijkenzinvolommetdepartnervandevrouwendiewijbegeleidentepraten.Regelmatig zijnde trajecten langdurig (d.w.z.meerdere jaren), zoalsmishandeling, etc.Demeestebegeleiding verloopt via afspraken met de cliënt. Indien mogelijk op donderdag, wanneer devrijwilligers van AMA aanwezig zijn, anders thuisbezoek of wanneer de vrijwilligers hen naarafspraken bij instanties vergezellen, per telefoon, en elders. Twee vrijwilligers zijn tijdens hetinloopspreekuurvanCasaAbiertaopdonderdagaanwezig.Ookzijnertweevrijwilligersdietolkenenmetvrouwenmeegaannaarafsprakenomtevertalen.Grafiek 4. In2017hebbenwe57vrouwengeholpen. Invergelijkingmet2016 (90vrouwen) ishet

aantal flink gedaald, omverschillende redenen,die een zorgvuldigeanalysevereisen:

1) We hebbensamengewerkt met CasaAbierta.Decommunicatieis niet altijd efficiëntgeweest. Wij denken dat

hetdoorverwijzennietmakkelijk is.Achterbv.deeconomischeof juridischeproblemenverbergenzichvaakookpersoonlijkeproblemen.Deurgentievandesituatieenvaakdedrukvandeomgevinghelpen ook niet. Er is een privéruimte nodig en voldoende tijd om te luisteren. Apoyo a laMujerheeft zichuitsluitendbeziggehoudenmetde zakendiemeerpersoonlijke aandachtnodighadden,

14

zoals slachtoffers van huiselijk geweld, problemen rond scheiding, kinderen etc. of degenen diebehoeftehaddenaaneeneigencontactpersoonomhunstabiliteittewaarborgen,

2)Wehebbengefocustopkwaliteit inplaats vankwantiteit enverwezen - indienmogelijk -meermensendoornaarandereinstanties.

3)Degrotereaandachtvoorpreventievanaf2015(wateengoedezaakis)hadalskeerzijde,namelijkdat daarvoor een grotere, stabiele en getrainde groep vrijwilligers nodigwas, ietswaarwehelaasniet altijd op konden rekenen. Er was in 2016 en 2017 daarom gebrek aan menskracht voorbegeleiding. De problematiek van de situaties waarmee de vrijwilligers van AMA geconfronteerdworden,isbovendienvaaktezwaarvoorhen.Hetisonsdoeleenbrugtezijnvoordecliëntennaarde instanties toe. Maar het gebeurt ook regelmatig dat instanties cliënten naar ons toe sturen.GelukkigkondendevrijwilligersvanAMAgedurendeeendeelvanhet jaargebruikmakenvaneen(vrijwillige) Spaanstalige coach. We hadden ook structureel intervisie willen organiseren met eeninstantiealsdeGGD,maarditisomverschillenderedenen(nog)nietvandegrondgekomen.

4)Devaaknegatieveervaringmet“VeilligThuis”,diedesleutel is ingevallenvanhuiselijkgeweld,ombijandereinstantiestemogenaankloppen,heefthetprobleemverdervergroot.

5)Onzefinancierseisendelaatstejaren“innovatie”,endatgeefthetgevoeldatprogramma’saltijdwaardevolzijn,maarvaakteveelvoorhetaantalvrijwilligers,meeromfondsentekunnenwerven.Hetgaatovereenurgentebehoeftevanmensen.Ookwillenzegeenbetaaldekrachtenfinancieren.

6) Zonder de nodige kennis en vaardigheden, is de prioriteit van AM de laatste jaren (huiselijkgeweld)voordevrijwilligerstezwaargeweesteneengrootdeelvanhenisgestopt.

7)StichtingNuestraCasaheefteenbetaaldemedewerkervooralleprojectenindienstvoorslechts24uurperweek.Derestvanhetwerkkomtopdevrijwilligersneer...DemeestenvanhenzijnkortetijdinNederlandenzittenzelfineenprocesvanintegratie,ineennieuwland,eennieuwecultuur,Nederlandsleren,eennieuwefamilievormen,kinderenkrijgen,werkzoeken,etc,etc.Vaakwordenzegeconfronteerdmeteengevoel“opgeslotentezitten”.Enzevoelendatzehuncapaciteitennietallemaal kunnen gebruiken. Ze hebben een leven achtergelaten (vaak zijn ze hoogopgeleid) enhebbengrondnodigom tewortelen. InNuestraCasa zoeken zeeenpositief gevoel van familie tezijn, nuttig teworden,maar als de nood zo groot is en de steun zo klein is, kan hun ervaring alsvrijwilligernegatiefzijn,terwijlzemeteengoedebegeleidingeenrijkdomkunnenontdekken.

Enanderefactorisdatalszewerkvinden,eenkindkrijgen,etc.,ditonmogelijkistecombinerenmethunvrijwilligerswerk.

Dezesituatiebrengtdestabiliteitvandewerkgroepingevaar.VoorApoyoalaMujerzouhethebbenvaneenbetaaldekrachtdeenigeoplossingzijnomna23jaarverdertekunnengaan.HethoogsteaantalvrouwenkomtzoalsiederjaaroorspronkelijkuitdeDominicaanseRepubliek(22)enColombia (21).Hetaantal is forsgestegenvoorVenezuela (15).Hetaantalvrouwengeboren inSpanje(7)isgedaald,datislogischomdatnudeeconomischecrisisminderheftigis.

15

legaal Ilegaal in behandeling

41

10 1014

5 3

27

5 7

Grafiek6JuridischestatusAMA2017

Totaal2017 Nieuwvan2017 Voor2017

DeLatijns-AmerikaansevrouwendieuitSpanjekomen,alleenmeteenEuropeseverblijfsvergunning,wordenhiernietals“Spaanse”meegerekend.ZijhebbenimmersnietdeSpaansenationaliteit.JuridischestatusGrafiek 6: De grafiek laat ons zien dathet percentage van vrouwen met eenlegale status het hoogste is (42 van 57vrouwen).Decategorie’Inprocedure’isinclusief de vrouwen die gekomen zijnvanuit andere EU-landen. Apoyo a laMujer blijft betrokken bij de vrouwenzondergeldigeverblijfspapieren(evenalsdegenen die geen toegang hebben totsocialevoorzieningen)endevrouwenengezinnendieproblemenhebbenomhunsituatie te regulariseren. Hetregulariseringsproces is lang, waardoorhet aantal vrouwen ‘in procedure’ groot is. Dit betekent dat ze een lange periode in onzekerheidleven,vaakinafhankelijkheidvanhunpartner.Erzijnpersonendiegedurendehetjaarhunsituatieveranderenvanlegaalnaarillegaalofandersom,anderenwetenhunstatusnahetafrondenvanalleprocedureseindelijkomtezettennaarlegaalverblijf.Belangrijksteuitdagingeneninterventiesin2017(grafieken5en6)

VoorApoyoisdevrouwhetbelangrijkste,hetsamenmethaaroptrekken,vanafhaarrealiteit(nietonze droom, of onze eisen), en weten dat deze een lange en niet makkelijke weg is. Naar haarluisterenenproberenhaarveiligheidtebieden,enhaaronafhankelijkheidtestimuleren.Maarookduidelijke informatie geven om te voorkomen dat ze denken in een “droomland” terecht te zijngekomen.Naarde instantiesdoorteverwijzenenalnodigtebegeleiden. Indevolgendegrafiekenlatenwezienwatdebelangrijksteproblemeneninterventieszijngeweest.

In2017hebbenwevan57vrouwen30vrouwenmet6ofmeerproblemengeholpen,waarvan12nieuwe zakenwaren.Dezebergproblemen levert veel spanningen stressopbij de vrouwen,metvaak als gevolg relatieproblemen (28),mishandeling (23) en problemenmet ouders, kinderen offamilie(21).

Dehiergenoemdeproblemenkunnenleidentotverliesvandewoning,mishandeling,echtscheiding,etc.,waarbijdevrouwendekindereninveelgevallenuiteindelijkbelandenineenopvangcentrum.BijnadehelftvandevrouwendieAMAditjaarheeftbegeleid,zijnvrouwenmetrelatieproblemen,mishandeling en in anderemoeilijke situaties. Ze komen naar ons toe omdat de taal een enormebarrièreisinhunsituatie.

16

Onderwereld en anderen (10 personen): deze categorie betreft personen die betrokken zijn bijprostitutie, drugshandel, mensenhandel, zwangerschap van ongedocumenteerde vrouwen, etc. Albetreft dit een laag aantal personen, betreft het tevens een zeer complexe problematiek die veelaandachtnodigheeft,waarwevaaknietdebenodigdekennisofmiddelenvoorhebben.

Gezondheid(21personen),eenzaamheid,isolementensocialeproblemen(29personen).

Wehebbendevolgendeproblemenookwelgesignaleerd,maardankzijdegoedesamenwerkingmetCasaAbiertahoevenweonsernietmeebezigtehouden,of inanderegevallenwerkenwijsamen,omdatdevrijwilligersvanCasaAbiertadatuitstekenddoen:hetnietofnauwelijksbeheersenvandeNederlandse taal (38), financiële problemen (32), werkloosheid (22), dakloosheid (17),psychologische(28)juridischeproblemen(25)enillegaliteit(12).

ActieseninterventiesAMAin2017Grafiek 7: in 2017 hebben wij 57 vrouwen persoonlijke begeleiding geboden. Meer of minderintensiefopbasisvandepersoonlijkesituatievandevrouw.Datbetekent:henondersteunen,sameneenplanopzettenominkleinestappenderegievanhunlevenopnieuwinhandentenemenenhunwegtezoeken.Wijpratenhiernietoverhetaantalkeerdatwedatgedaanhebben,maaroverhetaantalpersonen.

17

Taal

Eemzaamheid

Illegaliteit

Werkloosheid

Economische

Psycológische

juridische

dakloosheid

Metpartner

Metkinderenoffamilie

Mishandeling

Gezondheid

Zwangermetproblemen

Onderwereldenandere

6ofmeerproblemen

23

17

6

12

20

20

13

10

17

15

15

14

1

2

18

15

12

6

10

12

8

12

7

12

6

8

7

3

4

12

38

29

12

22

32

28

25

17

8

21

23

21

4

10

30

Grafiek7/MeestevoorkomendeProblemenAMA2017

Totaal 2017 Nieuwe cassusen Vorige cassusen

18

Nederlandseles(externofintern)

DoorverwijzennaarandereprojectenvanNC

Advocaatzoeken/begeleiden

Psychologischehulpzoeken

Noodhulp

Doorverwijzennaarexterneinstanties

Dokterzoekenofbegeleiding

Terugkeer/Deportatie

Huisofopvangzoeken

Werkzoeken

Vertaling/tolk

Informatie

Contaactpersoon

Begeleiding

10

19

15

12

13

21

9

3

8

8

20

26

13

22

2

4

4

4

4

10

4

1

6

7

9

16

1

16

12

23

19

16

17

31

13

4

14

15

29

42

14

38

Grafiek8/ActieseninterventiesvanAMA2017

Totaal2017 Nieuwecassusen Vorigecassusen

Wezijncontactpersoongeweestvoor14vrouwen.Ditiseentweedestapnaardeonafhankelijkheid,metnamevoorvrouwenmeteenverledenvanmishandelingdienogonzekerofbangzijnenvoorvrouwendiesocialeofpsychischeproblemenhebbenomhenuithetisolementtehalen.Indezetrajectenstimulerenenverwijzenwijvrouwenooknaardeandereprogramma’svanApoyoala Mujer, zoals het project “Ondernemende vrouwen” en de projectgroep “Moeder & Kind” ofandereactiviteiten,voorinformatieoverthema’sdiebelangrijkvoorhunzijn.Wehebbeninformatiegegevenaan42vrouwen.Erzijnvertalingenverrichtvoor29vrouwen,zoalsvertalingvandossiersvanziekepersonendieuitSpanjezijngekomenofdaarnaarwerdenteruggestuurd,contracten.Wijtolkenbij bezoekaanofbij hetdoorverwijzennaar instanties voorwiewij ookde contactpersoonblijvenalshetnodig is.bv.methetopvanghuis,scholen, IND,etc. Bijvertalingenvandocumenten

19

verwijzenweoverigensdoornaareenofficiëlevertalerwanneerdatnodigisofwanneerdepersooninkwestiedatkanbetalen.Werkzoeken (15)endaarvoorvoorbereiden,helpenbijdeopbouwvaneensociaalnetwerk.MaardemeestekerendoetdevrijwilligersvanhetInloopspreekuurvanCasaAbiertadit.

Opvanghuis zoeken (14)Voor dit punt willen wij nadrukkelijk aandacht vragen. In gevallen vanheftighuiselijkgewelddurftnietiedereendepolitietebellen.Erzijnslachtoffersdiedoorgebrekaantaal,doorangstenonzekerheid,naaronstoekomenmetdevraagomtebemiddelenoftetolken.VaakzijnvrouwenbangomdatdepartneruitdrukkelijkzegtdatomdatzegeenNederlandseisenhetNederlands niet spreekt, niemand haar gaat geloven of dat ze ‘alleen’ slachtoffer van psychischgeweldis.WijwetendatVeiligThuisdeeerstestapis.Wijwordenbovendienvaakgeconfronteerdmet het feit dat als wij urgent contact met Veilig Thuis nodig hebben, dit te vaak onmogelijk is.Eenmaalincontactmet‘VeiligThuis’horenwejammergenoegvaak:“uwordtteruggebeld”.Datkandagenofwekenduren,enalszedanterugbellenishetnaardevrouwinkwestie,wiensNederlandsdan vaak niet goed genoeg is om te begrijpen wat er gezegd wordt. Bij de nieuwkomers komthuiselijkgeweldveelvoor.Helpenindezoektochtnaareenwoningofopvang(20),enzonodigdezemeubileren,enwanneerstriktnoodzakelijk(eendeelvan)deborgbetalen.Ookhierwordenwegeconfronteerdmetmensendiemisbruikmakenvandekwetsbaarheidvananderen,ofzenuhunhuiszijnuitgezetofnieuwzijnin Nederland, om hen torenhoge huren te vragen die geenszins in verhouding staan tot deoppervlakteenkwaliteitvandewoning.Dokterzoekenenbegeleiden(13).Datisbelangrijkvooralvoormensendieongedocumenteerdzijn.We mogen altijd bij de Pauluskerk om hulp vragen. Mensen die ziek zijn (bv. kanker) en geenNederlandsspreken,begeleidenweookalshetnoodzakelijkis.

Veiligeterugkeerendeportatie(4)naarhetlandvanherkomst.Ditheeftnietalleentemakenmetarmoede,maarookmethuiselijkgeweld.Ingevalvanillegalepersonendoenwehierbijeenberoepop de IOM, en in geval vanmensen uit Spanje – wanneer ze geen financiëlemiddelen hebben –zoekenwehulpbijStichtingBarkaofdeGGD,waarmeewenauwsamenwerken.Alsdevrouwgeencontactheeftinhaarland,zoekenwijalshetmogelijkiscontactmetdiverselanden.

Doorverwijzingnaarexterneinstanties(31)enmethensamenwerkenheeftprioriteit,ondankshetfeitdatdezeinstantiesjuisthuncliëntennaaronsproberendoorteverwijzen.Doorverwijzen naar andere projecten van Nuestra Casa (23): Binnen Nuestra Casa kunnen werekenenopdedienstverleningvan:CasaAbierta/OpenHuis, Juridischeondersteuning,Psycholoog,Nederlandsles, informatiebijeenkomsten.Methenwerkenwijsamenofverwijzenwedepersonendoordiedezedienstennodighebben.Bereikteresultatenin2017

Persoonlijkeprocessendie soms jarendurenzijnmoeilijk in cijfersuit tedrukken.Hetoverwinnenvaneensituatievanmishandelingkaneenheel levenduren.Daarombeschouwenweals ‘positief’

20

Gesloten Blijven open voor 2018

Positieve Negatieve Zonder gegevens

13

20

14

2 2

9

15

9

0

6

22

35

23

2

8

Grafiek9/ResultatenAMA2017

Cassusen voor 2017 Cassusen nieuw in 2017 Totaal cassusen in 2017

allegevallendienogopenstaanvanuiteerderejaren.Hetbetreftpersonendieblijvenproberenomhunwegtevinden,ondanksallemoeilijkheden.Hetenigegevaarhierbijisdatzeafhankelijkwordenvanonzehulp,endatwillenwevermijden.Grafiek9toontderesultatenvande57vrouwendiein2017incontactzijngekomenmetAMA.

Vanaldezezakenzijner22gesloten, terwijler35doorlopennaar2018.Hiervanzijner20vandeafgelopen jaren en 15 nieuwe van 2017. Van de 23 nieuwe cliënten in 2017 zijn er 9 zakenafgesloten,deoverige13gaandoornaar2018.We spreken van een positief resultaat als de vrouw capabel is om zonder begeleiding met eenpositieve houding in haar leven verder te gaan, als ze het traject bij AMA blijven of als zedoorverwezenzijnnaarandereprogramma’sofinstanties.Vande57vrouwenisvoor23vanhenhetresultaatpositief.Wesprekenvannegatieveresultaten(2gevallen)wanneerdebetrokkenvrouwenomwelkeredendanookgeenvooruitganghebbengeboekten/ofnietlangerbegeleidwillenworden.

Van8vrouwenhebbenwehelaasgeendata,medealsgevolgvandeoverbelastingvandeaanwezigevrijwilligersendewijzigingeninhetvrijwilligersbestand.

21

2.2.2.Begeleidingvankinderen/AcompañamientoMenores(AMAME)Achter de 57 vrouwen die wij hebben begeleid bevinden zich 52minderjarige kinderen, waarvannatuurlijk niet iedere kind zich in de gevarenzone bevindt, maar vaak worden ze niet gezien, endragenzeteveelverantwoordelijkhedenofkunnenzeniet -zoals hun klasgenoten - deelnemen aan extra activiteitenbuiten de school, zoals in het geval van de 12-jarige jongenwiensalleenstaandemoederplotselinghoordedatzekankerhad. Vaak zijn kinderen getuigen van de spanning of hetgeweld van hun ouders. Deze kinderenwillenwij vinden enwewillenproberenmethenmeete lopenineenrelatievanvertrouwen, zodat ze lerenhuneigenweg tevindenenhuneigen beslissingen leren nemen. We werken hierbij nauwsamen met de ouders, de verschillende programma’s vanNuestra Casa of van andere instellingen, zowel gericht ophulpverleningalsoponderwijsentraining.Onsuitgangspunthierbij is altijd “We zijn al blij met de glimlach van eenverdrietigkind!“,maarwezoekenmeer.Indezesituatiesbiedenweruimtewaarhetkindniet“eenprobleemis”maargewooneenkind,samenmetanderekinderen.Wehebbenookeengroeptieners.Alszijdepuberteitbereikenhebbenzijdenormaleverschijnselendiedaarbijhoren,maarmetnamedenieuwkomershebbenooktemakenmeteencultuurschok.Wijproberenaanwezigennabij tezijn,hunvertrouwentewinnen,naarhente luistereneneventueeladvies te geven. Ook werken we samen met de ouders en bemiddelen in conflictsituaties. Ookbemiddelenwesomsmetdeschool,bijdekinderbeschermingofbijanderejeugdzorginstellingen.Hetisonzedroomomtebeschikkenovergeschooldevrijwilligersdiedekinderenbegeleiden,vooralwanneerzenieuwzijninNederlandendetaalnognietspreken.Wathebbenwebereikt?Als “AMAME” hebben wij direct 9 kinderen/tieners geholpen, het is ons doel om situaties vanhuiselijk geweld, armoede, rechteloosheid, etc. te ontdekken.Ouders accepterenmoeilijk dat hunkinderenhulpnodighebben.Webeginnenmetdeoudersbewusttemakendathetnietnodigisdatdekinderenlijdenonderdegevolgenvanhunsituatie.Webiedenonsaanomtebemiddelentussende ouders en diverse instanties zolang dat nodig is. Stichting Nuestra Casa geeft ons veelmogelijkhedenomgelegenhedenenplekkentevindenwaardekinderenkindkunnenzijn.HetcontactmetdekinderenhelptonsombijvoorbeeldgezinnenmetweinigfinanciëlemiddelentehelpenenhentewijzenopdemogelijkheidomdeeltenemenaanactiviteitenbijvoorbeeldSKVRofsport,zoalsvoetbal.Voordezeactiviteitenzijnervoor6kinderenfondsengezochtzoals“StichtingLeergeld” of het “Jeugd Sport en cultuurfonds”. De stichting treedt op als tussenpersoon bij dezeinstanties.OokmakenwesomsgebruikvanhetNoodfondsvanstichtingNuestraCasa,gefinancierd

22

door fondsDBL. Zokunnenwebinnenkomen indewereldvandekinderenen lerenwedemeestkwetsbarenontdekken(vaakmetproblemenvanarmoedeen/ofgeweld)enhunbehoeften. Eensimpeluitjeisvoorfamiliesdievaakgeïsoleerdzijneengelegenheidomelkaarbuitendehardedagelijkserealiteit te lerenkennen ineenontspannensfeer.Evenals in2016 iser in2017opnieuweengezinsuitjegeorganiseerd,samenmetMoeder&Kind,waarook (groot)vadersaanmeededen.Voordedetails,ziebijlage1.Als de kinderen eenmaal Nederlands kennen, kunnen zij zelf of met behulp van deschoolmaatschappelijkwerkertoegangvindentotdemogelijkhedendieNederlandhenbiedt,maarwemoetenhenofhunoudersinformerenoverdemogelijkhedeninNederland.Dit alles hebben wij bereikt via contactmet de ouders, school, kinderbescherming, ludieke en/ofeducatieveactiviteiten(Kinderenzijnkinderen)ofworkshops,samenmetandereprogramma’svanAM voor minderjarigen. Tenminste een vrijwilliger van AMAME is aanwezig tijdens hetinloopspreekuuropdonderdagvooreeneerstegesprekmetdeouders(vaakdemoeder).

2.3.Preventieveprogramma’s2017

2.3.1.KinderenzijnkinderenMede in verbandmeteen tekort aanvrijwilligers voordeprojectgroepKinderen zijnKinderen zijnbijnaalleactiviteitenvanKinderen zijnKinderen in2017gecombineerdmetdeactiviteitenvandeprojectgroepMoeder en Kind (gericht op jongere kinderen), zoals de uitjes naar Plaswijck en hetKralingseBos.Specifiekvoordeouderekinderen iserverdereenkinderkampeneensportmiddaggeorganiseerd.In totaalhebben28kinderenmeegedaanaandeverschillendepreventieveactiviteiten.Voormeerinformatiehierover,zieverderopinditverslag.

2.3.2.Kinderkamp Ieder jaar organiseren devrijwilligers van AM eenweekend kinderkamp metkinderen en een paar moeders.Dat past bij het doel vanKinderen zijn Kinderen (“laat dekinderen, kinderen zijn”) en bijonze focus “samen sterk tegen

huiselijkgeweld”.Hetverschiltussendekinderenwasgroot,maardathelptookomteoefenenmettolerantieenwaarderingvanverschillen.

23

Hetkampwerdgeorganiseerdvan13-15oktober2017ingroepsverblijfhetSamuelNaardenhuisvande Paasheuvelgroep (Krimpweg 10 in Oostvoorne). Er waren 8 vrijwilligers: 2 aansprakelijkevrijwilligersvanAMAME,daarnaast2vrijwilligersvanNuestraCasadiemetdeactiviteitenhielpenen4moeders.

Aantal kinderen dat deel heeft genomen: 23 (tussende8en13 jaar).Erwarentweegroepen:15kinderentussen8en10jaar,en8tienerstussen11en13jaar.Wijhebbengeconstateerddatdeinteressesenwensenvan de verschillende leeftijdsgroepen verschillendwaren. Dat is in bepaalde activiteiten een obstakelgeweest.LandenvanherkomstennationaliteitLanden van herkomst van de 18 moeders van dezekinderen: Dominicaanse Republiek, Nederland,Colombia,Argentinië,Venezuela,Chili,Bolivia,PeruenCosta Rica. Van hen hebben 11 de Nederlandsenationaliteit.17 kinderen hebben de Nederlandse nationaliteit, 2kinderen zijn Spaans en 4 hebben paspoorten vanlandeninLatijns-Amerika.

DevoertaaltijdenshetkampwashetNederlands,zonderproblemen.DemoederszijnindemeestegevallenmeteenNederlandergetrouwd.12vandemoedersvandezekinderenhebbenondersteuninggehadvanAMA,enkelenvanhenzijnnuvrijwilligers. Het programma tijdens deze dagen:Gebaseerdopdeprincipes vaneenheiden respectwarenerverschillende activiteiten ter bevorderding van integratie. Het bezoek aan een thematisch park,History Land, was daarom heel leerzaam, met goede informatie en heel participatief voor dekinderen.Zaterdagavondhebbenweeen“disco”gehad.Iedereenhaddegelegenheidomzijntalenttedelen,tedansen,zingenoftheatertespelen.Ookdevrijwilligersblekenexcellentetoneelspelerstezijn.Desfeerwasontspannenengrappig.Dezondagwasvoorsportenspelletjes.Hetdoelwas:iedereendoetmee.EvaluatiePositievepunten

Zoweldevrijwilligersalsdekinderenwaren tevredenmetdeactiviteiten.Dekinderenvondenhetleukenvoelden zichontspannen.Hetgevoel vandevrijwilligerswaspositiefende samenwerkingwas goed. We denken daarom dat we onze doelen hebben bereikt, zoals onze plannen en dedeelnamevandekinderen.Tijdensdeevaluatiewasiedereenenthousiast.

24

Verbeterpunten

Het etenwasniet zo lekker enwat karig.De locatie konbeter. Erwarenniet genoeg toilettenenmaar2douchesvoor33deelnemers.Tipsenvoorstellenvoorhetvolgendekinderkamp:

• 6 maanden van tevoren beginnen te organiseren met duidelijke taakverdeling,verantwoordelijkheidenfunctiebeschrijvingvoordevrijwilligers.

• Programmaminimaal6maandenvantevorenvaststellenenookeengoedelocatiekiezen.• Meerhomogeneleeftijdsgroepensamenstellen.Iniedergevalverschillendeprogramma’sals

ersprakeisvandiverseleeftijdsgroepen.Wijhebbennietwaargenomendatdekinderenspecialebehoeftenhadden,datkanookbetekenendatdeontspanninggoedheeftgeholpenomevengewoonkindtezijn?

2.3.3.AndereludiekeactiviteitenErzijnookandereludiekeactiviteitenvoordeouderekinderengeorganiseerd,zoalseendagbowlingop25november2017bijRecreatiecentrumOostervant.Erhebben14tienersdeelgenomen.

2.3.4.MoederenKindMoeder en kind had in 2017 als algemene doelstelling de preventie van huiselijk geweld en alsspecifieke doelstellingen om sociaal isolement van kinderen en hun moeders te voorkómen,culturele integratie te bevorderen zonder de eigen identiteit te verliezen, de multicultureleidentiteit van het gezin te versterken en de veilige hechting en diepe banden in de familie tebevorderen.

Onze strategieën zijn om hulpmiddelen te bieden voor de integratie en participatie van zowelmoeders als kinderen in Nederland. Wij willen een ruimte bieden zodat kinderen met andereSpaanssprekendekinderenkunnencommunicerenendeSpaansetaaloefenenkunnen.Verderdoenweactiviteitenwaarbij kinderenvanuiteennieuwperspectief in contactkomenmethunafkomst,metalsdoelomeen integraalevenwichttussenhuncultuurendatvanNederlandtevinden.Dooronze activiteiten willen we de identiteit van gezinnen versterken en de ouders in onze groepintegreren.Tijdensonzeactiviteitenlerenkinderenenoudersoverhuncultuur,deSpaansetaalenversterkenzehunwaarden.

Onzedoelgroepzijnmoedersenkinderenindeleeftijdtussende0en9jaar

25

Het team van Moeder en kind is tevreden met de gehaalde doelstellingen en de gerealiseerdeactiviteiten.Eenhogeraantaldeelnemerszouechternogbetergeweestzijn.

Vermeldenswaardig is dat in de loop van het jaar een aantal nieuwe vrijwilligers (Ana Taffelli, IrisAlferes en Laura Rojas) zich bij ons team (bestaande uit Marisol Rijo, Marina Bretón en CarolinaBernal)hebbenaangesloten.

Dedeelnemendemoederszijnvandevolgendeafkomst:Argentinië,Peru,Colombia,Mexico,Spanje,Chile,VenezuelaenParaguay.Dekinderenzijnmeestalvandezelfdeafkomstalshunmoeders,maarerzijnookkinderenvanNederlandseafkomst.

Devadersdiebijdeextraactiviteitenhebbendeelgenomenzijnafkomstiguit:Argentinië,Duitsland,Nederland,FrankrijkenColombia.

Naast demaandelijkseworkshops voormoeders en kinderen en de gezamenlijke activiteiten voormoeders en kinderen (voorlezen) heeft het team vanMoeder & Kind in 2017 ook een gezinsdaggeorganiseerd,waarookvadersengrootouderswelkomwaren.Opvoedingisimmersnietalleendeverantwoordelijkheid van de moeder. Voor een uitgebreide beschrijving van de activiteiten vanMoeder&Kindin2017inwoordenbeeld,ziebijlage1bijditverslag.

2.3.5.OndernemendeVrouwenIndeloopvandemaandenjulienaugustusbegonnenwemethetverspreidenvaninformatieoverdeactiviteitendiedezegroepvanseptembertoteinddecember2017gingontwikkelen.

Vele vrouwen waren geïnteresseerd in de workshops over ondernemerschap in Nederland enhulpmiddelen om werk te vinden. Aan het eind hadden zich 11 vrouwen met de volgendenationaliteiten ingeschreven: Panama, Colombia, Mexico, Dominicaanse Republiek, Paraguay,Bolivia,Venezuela enChili. Inde loop vande cursus toondennog twee vrouwen interesse aandedeelname aan deze activiteiten. Ieder van hen nam aan een van de workshops deel, maar omreisredenenkondenzijnietverdergaan.Aanheteindevanhetjaareindigden6vrouwendecursus.

De opkomst en de stemming van de deelnemers bij de workshops was goed. Ook hebben dedeelnemers interesse getoond om na de laatste sessie met Lexter Woodley met soortgelijkeworkshopsverdertegaan.ZoookbijdebijeenkomstenvanInekeTreure.Inhaarcursus‘NederlandssprekenmeteenNederlander’werdenverschillendethema’sronddeNederlandsecultuurenderolvandevrouwendaarinbesproken.Indezeactiviteitenwaserookeenmogelijkheidomdoormiddelvan het bestuderen van journalistieke artikelen enkele lessen van de Nederlandse grammatica teherhalen.

Het enthousiasmewaarmee de deelnemers deworkshops hebben bijgewoond, het enthousiasmedatzeinhetonderzoekhebbengestopt,omzonderangstinhetNederlandstesprekenenomhunbedrijfsplannenopkorteen lange termijnvoor tebereiden, is vermeldenswaardig.Dedeelnemerstoondenveelenthousiasmeenpro-activiteit.

Volgensdeenquêtesdieonderdedeelnemerszijnuitgevoerd,kondenvelenvanhennietdoorgaanmetonzeworkshopsengespreksbijeenkomstenomdatzeeenbaanvondenofnaarhunlandreisden

26

- zij het voor vakantieof zij hetmetdebedoelingom informatie te verzamelenomeenbedrijf inNederland te starten. Voor andere deelnemerswas het starten van eenonderneming eenprojectvoorde toekomst.Zevoelenzichdoordecursusgesterktomhet tekunnendoenwanneerde tijddaaris.

We hebben van de deelnemers een zeer goede feedback gekregen over de kwaliteit van deworkshops, de geleerde technieken en de hulpmiddelen om in Nederlandwerk te vinden. Ze zijnallemaal erg dankbaar voor de kans die ze hebben gekregen om zichzelf te versterken en hebbenduidelijke doelen gesteld voor het komende jaar:meer tijd besteden aan de groei van hun kleinebedrijven gericht op Spaanse les, tassenmaken en verkopen, een café openen, of cursussen overmarketingstarten,eenatelierzoekenwaarjekuntschilderenenschilderijenkuntverkopen,destapdurvenzettenomeenbaantezoekeninlaboratoriaofintoerismeofklantenservice.

Ookdebijeenkomsten ‘NederlandssprekenmeteenNederlander’warenergnuttigwarenvoordedeelnemers. Ze wonnen vertrouwen om in het Nederlands te spreken, hun mening te geven,anekdotes te vertellen en twijfels over de Nederlandse grammatica of de gebruiken van deNederlandsesamenlevingteuiten.

WorkshopsoverondernemerschapmetLexter

De workshops gegeven door Lexter Woodley waren gelegenheden om elkaar en onze projectenbeter te leren kennen. We gaven elkaar ideeën en kregen van Lexter handleidingen, concreteactiepuntenenspecifiekedefinities.

27

WorkshopsoverondernemerschapmetLexter Aantaldeelnemers

1.Workshopvan4.09.2017:Introductie 9

2.Workshopvan11.09.2017:Nederlanderszijndirect 11

3.Workshopvan18.09.2017:WaarNederlanderstrotsopzijn… 10

4.Workshopvan25.09.2017:JezelfuitdageninNederland 7

5.Workshopvan2.10.2017:Jouwdroombaan 8

6.Workshopvan9.10.2017:Hetlevenswiel 4

7.Workshopvan16.10.2017:Detoekomstensollicitatiegesprekken 6

8.Workshopvan23.10.2017:Voorbereidzijnvoorgesprekken 5

9.Workshopvan30.10.2017:Gesprekkenoefenen 6

10.Workshopvan6.11.2017:Rollenspelmetgast-deskundige 6

11.Workshopvan13.11.2017:Schrijven 5

12.Workshopvan20.11.2017:Aanschrijven 5

15.Workshopvan27.11.2017:Feedbackschrijf-opdrachten 4

16.Workshopvan4.12.2017:Hetlevenswiel 6

17.Workshopvan11.12.2017:Visiebord 5

18.Workshopvan18.12.2017:Detoekomst 6

Vooreenuitgebreidebeschrijvingvandeverschillendeworkshops,ziebijlage2bijditverslag.

GesprekkeninhetNederlandsmetIneke

Dit betrof eenmaandelijkseontmoetingmet eenNederlandse vrouwomdemeerwaarde te lereninzienvaninteractiemetdeNederlandsesamenleving.

28

Demaandelijkse conversatiebijeenkomstenmet Inekebegonnenop25 septemberbij de stichting.Zes vrouwen met de volgende nationaliteiten namen deel: Peruaans, Colombiaans, Boliviaans,Chileens,ParaguayaansenPanamees. Ineke iseenNederlandsevrouwenprofessionaldievrijwilligtweeuurspreektijdinhetNederlandsgafoverhetdagelijkslevenvanvrouweninNederland.Indezeactiviteitkondenalledeelnemerszichookpresenterenomelkaarbetertelerenkennen.

Op 23 oktober hadden we opnieuw een ontmoeting met Ineke en 8 deelnemers. Twee nieuwevrouwen namen deel, een Dominicaanse en een Chileense. Voor deze activiteit bracht Ineke eenartikeluitdeNRCmeeoverde financiële kwetsbaarheid vanvrouwen inNederland in vergelijkingmetFrankrijk.Wehebbenhetartikelgelezenenwehebbenerkortovergesproken.

In de bijeenkomst van 20 november spraken we met Ineke over thema’s die ons trots hebbengemaaktsindsweinNederlandzijn.Verdersprakenweoverwatwedieweekgedaanhaddenenwatonstrotsgemaaktheeft.Hetvielop,datalledeelnemersveledingengemeenhebben.BijvoorbeelddewensomNederlandsteoefenenindesupermarkt,ophetwerk,opdeschoolvandekinderenofindebuurt,deangstzichverkeerduittedrukken,dewensomdetaalteblijvenlerenmetalsdoeleconomischezelfstandigheidtebereikenofbeterindesamenlevingteintegreren.

Talentenmarkt

Op 11 novemberwerd de Talentenmarkt gehouden. Dat evenementwerd georganiseerdmet hetideeomdedeelnemersdegelegenheidtegevenomallevaardighedendiezeinafgelopenmaandenhaddenontwikkeldtepresenteren.

Al onze deelnemers / exponentenwaren erg enthousiast en hielpen bij het voorbereiden van hetevenement.Wehaddenhunconstantesteun,watdelogistiekendeorganisatievanhetevenementgefaciliteerdheeft.

Ooknamenandereondernemendevrouwendeel,dieb.v.hun juridischedienstenaanboden,etenverkochten, gratis Zumba-sessies aanboden en kinderamusement arrangeerden. Allemaal Latina-vrouwenen-ondernemersdie inspiratiewarenvoordetoekomstigeondernemersvanonzegroep.EenvolksdansgroepuitParaguayvoegdemethundansenkleurenritmeaanhetevenementtoe.

Naast al het bovenstaande was dit evenement ook een gelegenheid om contact te leggen metandere organisaties, banden aan te halen en eventuele toekomstige samenwerking mogelijk temaken,metalsdoelomveleanderevrouwenbijhunintegratieenparticipatieteondersteunen.WehebbendaaromcontactmetDonadariaopgenomen.Zewarenbijonsevenementaanwezigenwemaakteneenafspraakvoordecember2017omnaderkennistemaken.

Hetpubliekdatonsmethunapplaus,interesseinonzeprojectenenindedeelnemerssteunde,wasvanzeeruiteenlopendeafkomst,waaronderNederlandersenLatino's.Wehaddengraaggeziendatermeermensenaanwezigwaren,maaruiteindelijkzijnwetevreden.Werekenenopeentoekomstigsucces van onze andere activiteiten en hopen op meer steun bij marketing en reclame doorprofessionalsopdatgebied.

29

Wijgelovendatditsoortevenementenvangrootbelangisomcontactenteleggenenomdewereldtewijzenophetbestaanvandezevrouwen,metdewensomtewerken,teintegreren,hetbestevanzichzelftebiedenomzichverderteontwikkelen.Hetiseenmanieromtelatenziendatereengrotebehoefteaankansenenmogelijkhedenis.

Bezoekenaanuitzendbureaus

De bezoeken aan de uitzendbureaus zijn nog niet uitgevoerd, omdat de deelnemers aan deworkshopsvanLextereerstalleworkshopswildenafronden,zodatzegoedbeslagentenijszoudenkunnen komen bij sollicitatie- en presentatiegesprekken. Drie van onze deelnemers zijn echteraangemoedigdomdeel tenemenaanhetevenementKrachtonde tour,gehoudenop24oktober2017.Zegavenaandatheteenheelbelangrijkeervaringvoorhenwas,omdatzealleswatzegeleerdhadden konden oefenen en ze hun cv's aan bedrijven aan konden bieden. De andere deelnemerskondennietmeedoen,omdatzeopdatmomentandereverplichtingenhadden,maarzehaddenergraagaandeelgenomen.

CursussenmetTafelvanzeven

VoordecursussenmetTafelvanzevenwasditjaargeenbelangstelling.Dedeelnemersaanhetprojectgavendevoorkeuraanhetindepraktijkbrengenvanhunplannen,zoalshetgevenvancursussenSpaans,hetmakenvangerecycleerdetassenenhetvindenvanwerk.

30

2.3.6.WorkshopsoverhuiselijkgeweldHalverwege december 2017 heeft de vrijwillige juriste van stichting Nuestra Casa een workshopgehouden over rechten en plichten in situaties van huiselijk geweld. Er hadden zich 5 personenaangemeld,waarvaneruiteindelijkslechts2kwamen.Desondankswerddepresentatiegehouden.Het is opvallend dat het organiseren van activiteiten rond het thema huiselijk geweld enigwantrouwenenangstbijhetpubliekopwekt.Webetreurenhetdatdeze informatievoorzieningenniet benut worden en maken ons zorgen dat desinformatie in de toekomst een bron van hogeaantallenslachtofferszijnkan.

Einddecembervolgdedeworkshop"MicuerpoMiterritorio"(Mijnlichaam,mijndomein),waarin10deelnemers (9 vrouwen en 1 man) van verschillende afkomst (Venezuela, Bolivia, Ecuador,DominicaanseRepubliek,SpanjeenItalië)leerdenomgender-gerelateerdgeweldteherkennenentevoorkomen. Ook konden ze oefenen met de nieuw opgedane kennis en met persoonlijkeverdediging.Daarmeekregendedeelnemershandvattenwaarmeezezichveiligerkunnenvoelenenbeter kunnenomgaanmet onveilige situaties.Deworkshopwerd gegeven door 2 vrijwilligers vanApoyo a la Mujer, ondersteund door een expert in geweldloze technieken van persoonlijkeverdediging.

Aanbodkwameno.a.thema’salszelfvertrouwenenwaardigheid,hetverschiltussenopbouwendeenafbrekendekritiek,misbruikensoortenmisbruikers,endeverschillendeoptiesommetsituatiesvangender-gerelateerdgeweldomtegaan,zowelthuisalselders.

De deelnemers waren erg enthousiast over de workshop. Dit soort activiteiten is daarom voorherhalingvatbaar.

31

3.DEWERKGROEPIN2017

3.1.Organisatieensubgroepen DewerkgroepApoyoalaMujerbestaatalenkelejarenuitverschillendesubgroepen,programma’sen projectgroepen. In 2017 was er opnieuw een vrijwel volledige wisseling van hetvrijwilligersbestand. Teveel voor de stabiliteit van de projecten, omdat ook de coördinatorenwegvielenendenieuwevrijwilligersamper ingewerktenbegeleidwerden.Erwaswelvernieuwingvanideeënoveractiviteiten,doelstellingen,organisatieenfunctieomschrijvingen.Maarondanksallegoedebedoelingenheeftditnietdirectgeleidtotmeerefficiëntieofeenbeterecommunicatie.

Depreventieveactiviteitenmetouderekinderen(KinderenzijnKinderen)hebbendaaromlangetijdstilgelegen en zijn pas in het najaar opgepakt door de werkgroep AMAME, die daarmee dusbegeleiding en preventieve activiteiten voor deze doelgroep combineerde. De samenwerkingmetandereprogramma’svanApoyoalaMujerwasgoed.Hetkinderkampwerddooranderevrijwilligersgeorganiseerdenkondaardoorgelukkigzonderproblemendoorgangvinden,evenalsdeactiviteitenvoorjongerekinderenbinnenMoeder&Kind.

In het begin van 2017 waren er 7 vrijwilligers van AMA en AMAME. Vanaf september bleven erslechtstweeover,anderevrijwilligerszijneromverschillenderedenenindeloopvanhetjaarmeegestopt. Vrijwilligers van AM-preventie hebben ons veel geholpen,met name voor de activiteitenmetkinderen.

IndelaatstejarenisgeenvandecoördinatricesvanAMAlangerdan1jaargebleven.Hetfeitdatallesopvrijwilligebasismoetgebeurenisnietaltijdpositiefvoordevrouwenenvoorhunrelatie.Hunpartnersdringenervaakbijhenopaanomwerktevindenenkunnenhunvrijwilligerswerknietwaarderen.Maardezesituatiebrengtdestabiliteitvandewerkgroepingevaar.

32

1) In 2017 hebben de vrijwilligers van AMA en AMAME samengewerkt met Casa Abierta. Decommunicatieisechternietaltijdefficiëntgeweest.Wijdenkendathetdoorverwijzenvanvrouwennaar AMA/AMAME niet gemakkelijk is. Achter bv. de economische of juridische problemenverbergen zich vaak ook persoonlijke problemen. De urgentie van de situatie en de druk van deomgevinghelpenvaakookniet.Eriseenprivéruimtenodigengenoegtijdomteluisteren.ApoyoalaMujerheeftzichdaaromuitsluitendbeziggehoudenmetdezakendiemeerpersoonlijkeaandachtnodig hadden, zoals slachtoffers van huiselijk geweld, problemen rond scheiding, kinderen etc. ofdegenendiebehoeftehaddenaaneeneigencontactpersoonomhunstabiliteittewaarborgen.

2)Wehebbengefocustopkwaliteit inplaats vankwantiteit enverwezen - indienmogelijk -meermensendoornaarandereinstanties.

3)Degrotereaandachtvoorpreventievanaf2015(wateengoedezaakis)hadalskeerzijde,namelijkdat daarvoor een grotere, stabiele en getrainde groep vrijwilligers nodigwas, ietswaarwehelaasniet altijd op konden rekenen. Er was in 2016 en 2017 daarom gebrek aan menskracht voorbegeleiding. De problematiek van de situaties waarmee de vrijwilligers van AMA geconfronteerdworden,isbovendienvaaktezwaarvoorhen.Hetisonsdoeleenbrugtezijnvoordecliëntennaarde instanties toe. Maar het gebeurt ook regelmatig dat instanties cliënten naar ons toe sturen.GelukkigkondendevrijwilligersvanAMAgedurendeeendeelvanhet jaargebruikmakenvaneen(vrijwillige) Spaanstalige coach. We hadden ook structureel intervisie willen organiseren met eeninstantiealsdeGGD,maarditisomverschillenderedenen(nog)nietvandegrondgekomen.

4)Devaaknegatieveervaringmet“VeiligThuis”,diedeofficiëleinstantieisingevallenvanhuiselijkgeweld,omdoorteverwijzennaarandereinstantiesheeftdeproblemenvergroot.

5) De vermogensfondsen verwachten steeds meer vernieuwing en innovatie, wat maakt dat deprogramma’stegrootwordenvoorhetaantalbeschikbarevrijwilligers,enhetrisicobestaatdatweprojecten gaan ontwerpen met als doel om fondsen te kunnen werven in plaats van hettegemoetkomen aan de urgente behoeften van mensen. Ook willen de vermogensfondsen geenextrabetaaldekrachtenfinancierenomdevrijwilligersteondersteunenenteontlasten.

6)ZonderdenodigebovengenoemdesteunisdeprioriteitvanApoyoalaMujervandelaatstejarenomhuiselijkgeveldaantepakkenvoordevrijwilligerstezwaargeveesteniseengrootdeelvanhengestopt.

7) StichtingNuestraCasaheeft vooralleprojecten samenslechtséénbetaaldekrachtvoor24uurper week in dienst. De rest van het werk komt terecht op de schouders van vrijwilligers ... Demeesten van hen zijn nog maar korte tijd in Nederland en zijn zelf nog bezig met hun eigenintegratieproces,ineennieuwland,eennieuwecultuurenbezigmetNederlandsleren,eennieuwefamilietevormen,kinderentekrijgen,werktezoeken,etc.Vaakwordenzegeconfronteerdmethungevoel“opgeslotentezitten”.Zevoelendatzehuncapaciteitennietallemaalkunnengebruiken.Zehebbeneenlevenachtergelaten(vaakzijzehoogopgeleid)enhebbengrondnodigomtewortelen.InNuestraCasazoekenzeeenpositiefgevoelvanfamilietezijn,nuttigteworden,maaralsdenoodzogrootisendesteunzogering,kanhunervaringalsvrijwilligernegatiefzijn,terwijlzemeteengoedebegeleidingeenrijkdomkunnenontdekken.

33

En andere factor is dat als ze werk vinden (diegenen diemeer actief zijn enmeer capaciteitenhebbenvindensnellereenbaan),ofeenkindkrijgen,etc.,datonmogelijk is te combinerenmethunvrijwilligerswerk.Gezienvanuitdemissievandestichtingisdatuiteraardweleensucces,zoworden zij immers geïntegreerd en nemen actief deel aan demaatschappij.Wij feliciteren hen.Maarvoordewerkgroepiscontinuïteitindezesituatiebijnaonmogelijk.De werkgroep AMA was in 2017 daarom een beetje stuurloos. In samenwerking met hetinloopspreekuur van de werkgroep Casa Abierta zijn er wel veel vrouwen geholpen, maar dedoorverwijzingwasonduidelijkendatgingeenbeetjetenkostevandevrijwilligerszelf,waardoordenieuwe vrijwilligers zijn weggelopen. De betrokkenheid en het verantwoordelijkheidsgevoel zijngroot,waardooreenaantalvrijwilligersvanAMAondanksallestochverderisgegaan.Wijzoekeneenspoedigeenefficiënteoplossing.VoorApoyoalaMujerzoueenvastekracht(rond10uurperweek)naaronsideedeenigeoplossingzijnomna23jaarverdertekunnengaan.

3.2.Planning,MonitoringenEvaluatie(PME) Doorhetontbrekenvaneenalgemeencoördinatorencoördinatorenvanverschillendesubgroepenenprojectgroepenwerderin2017minderaanPMEgedaandangehooptwas.Bovendienwasdoordewisselingen inhet vrijwilligersbestanddebestaande (rudimentaire) kennisoverPMEbinnendewerkgroepweerverdampt.Desondankshebbendevrijwilligers-coördinator(tevenscoördinatorvanMoeder& Kind), de voorzitter van de stichting en de projectmedewerker gezamenlijk geprobeerdomtochdevoortgangvandeprojectentemonitoren.Devrijwilligers-coördinatorheeftbovendien,samenmet de nieuwe algemene coördinator van Apoyo a laMujer die in het najaar aantrad, deorganisatieenmonitoringvandeprojectgroepOndernemendeVrouwenopzichgenomen.Daarnaast is het positief dat de vrijwilligers van AMA en AMAME gestart zijn met intervisie-bijeenkomsten,waarinzekunnenbesprekenwaarze tegenaanlopen inhunwerkenelkaardaarbijkunnenondersteunen.Het aanscherpen van de invoer van de klantgegevens in de database CRM Perfectview is in 2017dooralleproblemenhelaasniet vandegrondgekomen. Integendeel, door langdurigeafwezigheidvan de voorzitter in het najaar van 2017 verloren de vrijwilligers van AMA en AMAME juist detoegang tot hun dossiers, waardoor verslaglegging werd bemoeilijkt. Daarnaast zorgde het vooronvredeonderdevrijwilligers,diezichnietgesteundvoelden.Inbijlage3bijdit verslagbeschrijvenwe indetaildegerealiseerdePME-activiteitenper subgroep,evenalseenaantalconclusiesenaanbevelingenvoordetoekomst.

3.3.Deskundigheidsbevorderingentalentontwikkeling

34

InternetrainingPMEvoorbestuurenwerkgroep-coördinatoren-1februari2017

Deprojectmedewerkerorganiseerdeeenworkshopvan2uuroverplanning,monitoringenevaluatievoor de bestuursleden en de coördinatoren van de verschillende werkgroepen, inclusief decommunicatiegroep. Ook een aantal andere belangstellenden schoven aan. In totaal waren er 9deelnemers.Deprojectmedewerkerlegdedeprojectcyclusuitengafaanuitwelkeonderdeleneenprojectplan hoort te bestaan. Ook werd uitgebreid gesproken over het waarom van PME. Dedeelnemers beaamden tijdens de workshop allemaal het belang van PME. Desondanks werd ditvervolgensindepraktijknietergwaargemaakt.

35

Internetraining“Samenwerkenbijvrijwilligerswerk”-30.06.2017

Het thema van deze training onder leiding vanMarina Bretón was assertiviteit en ‘nee’ durvenzeggen, ietswat voor demeeste Spaanstaligen eengroteuitdaging is.Deopkomstvoordetrainingwas45% van het totale aantal vrijwilligers van destichting. De deelnemers waren spontaan in hundeelname, ervaringen werden gedeeld en er werdopen gepraat over verbeterpunten. De deelnemersdedenrollenspelleningroepenvandrie.Dereactiesnadeworkshopwarenzeerpositief. StudiedagCercaníaenApoyoalaMujeroverintervisie–23.11.2017

De methode van intervisie is een zeer dynamische en punctuele methode waarin een concreetactieplanwordtvoorgesteldomeenprobleemop te lossen.De intervisie is zoontworpendateengroep die met gebruikers/cliënten werkt (sociaal werk, leraren, psychologen, enz.) de problemenaanpaktdieinherentzijnaanhunwerk(bijvoorbeelddatdewerkgroepApoyoalaMujerproblemenbehandelt diemenmet gebruikers/cliënten heeftmeegemaakt). Dezemethode is niet ontworpenominterneproblemenonderdeledenvandezelfdegroepaantepakkenofoptelossen.

Hetideewas,vanafhetbegin,omeensteungroeptecreërenomelkaartehelpenomtegaanmetdeconflicten die inherent zijn aan contact met gebruikers/cliënten. Wat er tijdens de workshopgebeurdewasechterheelbijzonder,het themadatwerdgekozen (unaniem!)waseenonderwerpover interneproblemen.Enerwasveeltezeggen!Duswerdhetonderwerpbehandeldvolgensderegelsvanintervisie,metanderewoorden,omdemethodebekendtemaken,uitteleggen,wathethoofddoelvandeworkshopwas.Indezemethodezijndestappenzonderdiscussie,antwoordenofvragen,maaraltijdbinneneenzeerbeperktkader.

In eerste instantie dachtenwe dat de intervisie niet zouwerken om een intern probleem aan tepakken (ook vrij complex) en toch was het interessant om te ontdekken dat het werkt.Hoewelhetnietdeidealemethodologieisomgroepsconflictentebehandelen,werdenallestappengevolgd en de dag eindigdemet voorstellen omhet probleemop te lossen,waarbij iedereen eengroepsoplossingvoorsteldeen iedereeneenconcreteactienoemdewaardoorhijzelfkanbijdragenaandeoplossing: communiceerhetprobleemop tijden in kalmte;weesbegripvol,wees tolerant,respectvol,oordeelnietinéénoogopslag;daterduidelijkeregelszijn;goedecommunicatiemetdebasis; ruimtes voor dialoog; onderzoekenwaarom de vrijwilligers vertrekken; identificeren van debehoeftenvanvrijwilligersenproberentehelpen.Erdeden10vrijwilligersvanApoyoalaMujeren10vrijwilligersvanCercaníamee.

NederlandselessenVanuit Apoyo a laMujer hebben 2 vrijwilligers deelgenomen aan deNederlandse lessen van CasaAbierta.DemeestevrijwilligersvanApoyoalaMujervondenhetniveauvandezecursussentelaag.

36

3.4.Teambuilding In 2017 waren er verschillende activiteiten gericht op het motiveren van de vrijwilligers en hetversterkenvandeonderlingerelaties,zoalseennieuwjaarsborrelinjanuari(voorallevrijwilligersvanNuestraCasa), eenontbijt ter verwelkoming vandenieuwealgemene coördinator vanApoyo a laMujer, het vieren van verjaardagen en andere belangrijke gebeurtenissen en de vrijwilligersdag indecember (opnieuw voor alle vrijwilligers van Nuestra Casa). Daarnaast was ook de training vanMarinaBreton rondomassertiviteit en samenwerking goed voorhet versterken vandeonderlingerelaties.

3.5.NetwerkenEr is intensief contact met andere instanties in het kader van de begeleiding van vrouwen enkinderen in moeilijke leefsituaties, vooral met Veilig Thuis. Omdat de cliënten uit verschillendewijkenkomen,bleekhetechtermoeilijkomcontacttereguleren,desamenwerkingliepnietvlot.ErisnietopeenstructureelenstrategischniveaugewerktaanhetzoekenvansamenwerkingspartnersomdehulpverleningaanSpaanstaligevrouwenenkindereninmoeilijkeleefsituatiesteverbeteren.Daarnaast is contact gezochtmetMini-Lectores, Twinkeltje en DonaDaria voor de organisatie vanspecifiekeactiviteiten, zoalsde voorleessessies vanMoeder&Kind,workshopsoveropvoedingenworkshops over empowerment van vrouwen (in 2018). Verder is opnieuw contact gezocht metsportcentrumOostervantvooreenbowlingmiddag.

37

4.FINANCIEN HiervolgteensamenvattingvandefinanciënvanApoyoalaMujerin2017.Dedetailszijntevindenindejaarrekening.

38

BIJLAGEN

39

Bijlage 1 – Activiteiten Moeder & Kind

Activiteit18januari2017-Opvoedingopbasisvanillusies

Op18 januarihaddenweonzeeersteontmoetingvanhet jaar.Onzeworkshopvoormoederswasgebaseerdopdemoederenhaargemengdegevoelens:"Moeder,vrouwenprofessional,ikwilallesdoen en ik kan het niet! ...Mea culpa?", doorMarina Bretón.Met de kinderen haddenwe leukeactiviteiten rond het thema van de Drie Koningen. We lazen samen een verhaal over de DrieKoningen,wezageneenfilm,wedanstenopSpaansekindermuziekenweontmoettendemoedersombijelkaartezijn.

3moedersen5kinderennamendeel.

Activiteit8februari2017–WorkshopOudersinActie:thema‘gelukkigeopvoedingenemoties’

In februarienmaartorganiseerdenweeen intensieve reeksworkshopsopbasisvande trainingenvanhetproject"Oudersinactie"vandestadRotterdamenhetCJG,ontwikkelddoordeNederlandseStichtingTwinkeltje.Indezeworkshopsontvingendedeelnemersonschatbareinformatie,praktischehulpmiddelen voor de opvoeding, workshops geïnspireerd op de meest geavanceerde en actuelekinderpsychologischetheorieënenmaaktenzekennismetdeopvoedingsmethodiekendievandaaginNederlandgebruikelijkzijn.Omdedeelnamevangezinnentevergemakkelijken,organiseerdenwedezelfdeworkshopsoptweeverschillendedagen:

-Woensdag:8februarivan15:00tot17:00uur,thema:gelukkigeopvoedingenemoties15februarivan15:00tot17:00uur,thema:opvoedingtussenculturen-Zaterdag:18februarivan16:00tot18:00uur,thema:gelukkigeopvoedingenemoties11maartvan16:00tot18:00uur,thema:opvoedingtussenculturen

40

De deelname was minder dan verwacht, maar de verkregen feedback maakte ons erg blij. Deaanwezige vrouwen gingen op een zeer analytische en constructieve manier met elkaar om endeelden meningen en ervaringen die hielpen om de besproken onderwerpen beter te begrijpen(onderscheid maken tussen de verschillende soorten emoties, de handhaving van deze emoties,begripvanculturelediversiteitenerinlevenendeelnemenkunnenzonderbangtezijn).Inditeerstegesprekoveremotiesenhunhandhaving,opendenMarisolRijo,DorisSueroenCarolinaBernalderuimtevoorkortepresentatiesoverhetthemaendiscussiesrondgelukkigouderschap,deverwachtingen die mensen aan hun kinderen stellen en de gesprekken met partner en kind. Erwerdeneenaantalsuggestiesgedaanomdeeigenemotiesendievanhetkindbetertebeheersen.Een ander onderwerpwaren de emoties.We identificeerden ze samen, zagen hoeweonszelf tijdgevenomdezemetonzekinderentedelen,hundemogelijkheidgeven(ofniet)omhungevoelensuittedrukkenenhoewezekunnenhelpenhunemotiestebeheersen.Indediscussieswisseldenweervaringenenideeënuit.

Hetzelfdegesprekwerdop18 februari aangebodendoor LeonorPadrón,MariaVargasenAdrianaStolk.

Activiteit15februari2017–WorkshopOudersinActie:thema‘opvoedingtussenculturen’

Dit was de tweede workshop in de serie "Ouders in actie". Het was een zeer aangenameinformatiedag.We spraken over ouderschap tussen culturen, verschillende vrouwen deelden hunervaringenenkennis.Wesprakenoverwaardendievooriedereengelden,ommetelkaartepraten,omnieuwsgierigheid,openheidenoptimisme inderelatiemetanderente tonen.Ooksprakenweoverdeverschillenendeconvergenties,overhetbehoudvandeeigenidentiteitincombinatiemetde integratie naar de lokale cultuur. De kinderen hadden hun ruimte om samen te dansen en tezingen! Om de middag af te sluiten, aten we Spaanse en Argentijnse tapas (empanadas enmedialunas).

Hetzelfdegesprekwerdlaterop11maartaangebodendoorLeonorPadrón,MariaVargasenAdrianaStolk.

41

Activiteit15maart2017-Ontmoetingvanmoedersenkinderen

Weontmoettenelkaaromsamenmetonzekinderenverhalentelezen.Daarnahaddendekinderentijd om naar buiten te gaan om van het park en de zon te genieten. We deden enkele fysiekeoefeningendieMarisol'sdochtervoordekinderenhadvoorbereid.

In het kader van de viering van Internationale Vrouwendag organiseerde Marina Bretón eenworkshopvoordemoeders,waarin zeoverhun rechten sprakenenhoe zeopharmonieuzewijzekunnenbeïnvloedendatzegerespecteerdworden.

5moedersen10kinderennamendeel.

Activiteit12april2017-Pasen

Tijdens deze bijeenkomst hebben moeders en kinderen ter voorbereiding van Pasen geknutseld,verhalen gelezen en paaseieren gezocht (en gevonden). Terwijl we over onze jeugdherinneringenoverPasenvertelden,beschilderdenweeenenormtafelkleedmetpaasmotieven.

6moedersen11kinderennamendeel.

42

Activiteit17mei2017–KralingseBos

HetwaseenzeerwarmedagenwegingenermetdemoedersenkindereninhetKralingseBosvangenieten. De kinderen genoten van het water, het zand en het spelen met elkaar. De moedersdiscussieerden over het gedrag van de kinderen en hoe hier op een positievemaniermee om tegaan.

4moedersen6kinderennamendeel.

Activiteit21juni2017-Onzefamilie,onzeverwachtingen,onzemanieren

In deworkshop "Onze familie, onze verwachtingen, onzemanieren" doorMarisol Rijo hebbenwegesprokenoverdeverwachtingendiewehebbenvanonzekinderen,deschoolvanonzekinderen,andere ouders en onze omgeving. Ook discussieerden we over de verschillende manieren vanouderschapenhetsamenlevenbinnenfamilies.DekinderenlazenendiscuteerdeninhetSpaansenspeeldenspelletjesmetAnaenCarolina.3moedersen5kinderennamendeel.

43

Activiteit1augustus2017-ExcursienaarPlaswijck

Ditwaseenexcursiewaarvelenvanonsnaaruitkeken,omtekunnengenietenvanhetbuitenlevenop een plek die ruimte biedt om te spelen, plezier te hebben en samen te zijn. Veel van onzedeelnemers kunnen zich de kaartjes voor het Plaswijkpark niet veroorloven en waarderen demogelijkheid om hun kinderen daarmee te naartoe te nemen en contact te hebbenmet anderekinderen.

Toen we aankwamen, lunchten we samen in een van de tuinen van het park, om vervolgens ingroepjesmetdebezoekerstreindoorhetparktereizen.Wevormdenvervolgensgroepjesopbasisvan de verschillende activiteiten die de kinderen wilden doen: naar het zwembad gaan, naar detheaterpresentatie,naardespeeltuin,naarhetkleinepark,enz.Laterkwamenweweersamenomeenboottochttemaken.

Met dit uitje hebben we de moeders de mogelijkheid gegeven om met hun kinderen en in hetgezelschap van andere moeders te genieten van een prachtig themapark en een leukezomeractiviteit.Velenvanhenkendenhetparknognietenwarenerergblijmee.

ErnamenookmoedersenkinderenuitandereprojectenvanApoyoalaMujerdeel.Intotaalwarener15moedersen18kinderen.

44

Activiteit2augustus2017-KralingseBos

HetKralingseBosisvooronsdeidealeplekomsamentekomenomtepraten,eenplekindenatuurmet speeltuinen voor de kinderen. Daarom zijnwe ook dit jaar in de zomerweer naar deze plekgeweest.Wehebbeneenuitgebreidepicknickgehoudenomverschillendehapjes tedelen,daarnaliepenwedoorhetparkengingenweopbezoekbijdedierenvandekleineboerderij.

4moedersen4kinderennamendeel.

Activiteit2augustus2017-BibliotheekvanRotterdam,KinderfeestgeorganiseerddoordegemeentetegenoverdeLaurenskerk

Een van onze ideeën bij Moeder & Kind om moeders te helpen integreren in Nederland is datplekken leren kennen waar ze hun kinderen in hun vrije tijd mee naar toe kunnen nemen. Wevondenheelinteressanteactiviteitenindezomerwaarzegratisaankondendeelnemen.

3moedersen4kinderennamendeel.

45

Activiteit17augustus2017-NickelodeonTourinAlexandriumShoppingCenter

Op 17 augustus was de Nickelodeon Tour in het Winkelcentrum Alexandrium. Er werdenverschillendeactiviteitenaangeboden:foto'smakenmetdepersonages,video'svanafleveringenvano.a.Doratheexplorer,dehondenpatrouilleenz.Verderwarenerspringkussensvoordekinderen.Demoedershaddenkortemomentenommetelkaartepraten,maarwehieldenookvanhet ideeomsimpelwegsamenuittekunnengaan.

Weontmoettendaar8moedersen8kinderen.

46

Activiteit24september2017

Ditwaseenheel specialemaand voorons, omdatwe in september activiteitenorganiseerdendieookopenstondenvoorvaders,grootvadersengrootmoeders.Hetwaseenintegratieactiviteitvoorhet hele gezin in de gemeenschapstuin van Wollefoppengroen & Co in de wijk Zevenkamp inRotterdam. De bewoners van dewijk gaven ons uitleg over het gemeenschapsproject en deeldenheerlijkesoepenensaladesmetproductenuitdetuin.HiernagingenwenaarhetspeeltuintjeTaka-Tuka-Landdat inhetzelfdepark ligt.Hierkondendekinderenspelenendeoudershaddentijdomelkaar te leren kennen.We organiseerden samen een spel voor de kinderen om de teamgeest tebevorderenenomhetlezenenbegrijpeninhetSpaanstestimuleren.

7moeders,5vadersen11kinderennamendeel.

47

Activiteit30september2017-Mini-Lectores:Elmonstruorosa

Voorafgaandaandezeactiviteitwaserop7julioverlegmetdestichtingMinilectoresomeventuelevormen van samenwerking te verkennen. Dit mondde vanaf september uit in maandelijksevoorleessessies.

Op30septemberzijnwebegonnenmeteenmaandelijksecyclusvanverhalenvertellenenknutselenvoorkinderenvan2tot4jaaroud.DezeactiviteitwasmogelijkdankzijhetgezamenlijkewerkmetdeMini Lectores Foundation.We lazen het verhaal „El monstruo rosa", een boek van Olga de Dios.Vervolgenshebbenwesamengeknutseldrondomhetthemavanhetverhaal.Laterdanstenwededansvan„Hetrozemonster“.Vooronswasheteenzeerpositieveervaringomookvaders indezeactiviteittekunnenintegreren.

9moeders,6vadersen16kinderennamendeel.

48

Activiteit11oktober2017-OnzeidentitéitDitwaseenontmoetingrondomhetthemacultureleidentiteit.WelazenlegendesuitArgentinië,deDominicaanseRepubliek,ParaguayenMexico.Dekinderen leerdenhoeandereculturendewereldzien,deverschillendetradities,detypischekostuumsvoortraditioneledansen.Vervolgensgenotenwe samen van typische gerechten die waren bereid door de moeders en deden we Latijns-Amerikaansedansen.

4moedersen7kinderennamendeel.

Activiteit28october2017-Mini-Lectores:rupsje-nooit-genoegHetwasergverheugendomopnieuwdeverschillendegezinnentezienomeenpaarmomententedelen, luisterend naar een verhaal dat velen kennen: rupsje-nooit-genoeg (‘La oruga muyhambriente’).Vervolgensknutseldenwerups-halskettingen,dieiedereennaarhuismeekonnemen.Deelnamedoor5moeders,9kinderenen5vaders.

49

Activiteit1november2017–Allerheiligen(díadelosmuertos)Hoewel de meesten van onze kinderen in Nederland zijn geboren en een groot deel van henNederlandse vaders heeft, vonden we het belangrijk om onze bijdrage te geven, zodat ze dezeMexicaansetraditielerenkennen.Welegdenaandekinderendebetekenisvandezevieringuitdoormiddel van afbeeldingen, verhalen enmuziek.We hebben ook een altaar van de doden opgezet,welke we met fruit, voedsel, zelfgemaakte bloemen, kaarsen en andere voorwerpen versierdhebben.Vervolgensatenwesamensandwicheseneendronkenwarmechocolademelk.

4moedersen7kinderennamendeel.

50

Activiteit25november2017-Mini-Lectores:cositalindaOmhet jaarvoorhetvoorleesprojectaftesluiten,werdhetverhaal ‘cosita linda’voorgelezen.Hetbrengteenmooieboodschapoverhetbelangvanvriendschapengezelschap, tweedingendiewebelangrijkvindenomaandekinderenendeoudersmeetegeven.Wijzijnergblijmetdeaanwezigheidvanvadersenmoeders,diegraagdezemomentenvanlezenenknutselenmethunkinderendelen.8moeders,3vadersen8kinderennamendeel.

Activiteit13december2017-Kerstfeest

DitwaseenafsluitendeactiviteitvanhetjaarvandeprojectgroepenAMAMEenMoederenKind.Wededen leuke spelletjesmet ballonnen, en kregen gezelschap vanMickeyMouse enMinnieMousedankzij het entertainmentbedrijf voor kinderen “Alegria 100%". Ook waren er snacks, cadeautjes,piñata,muziekendans.Veel vandedeelnemersbevindenzich inmoeilijke situatiesof in situatiesvangeweldbinnenhetgezin.Gedurendehethelejaarhebbenzeaanonzeactiviteitendeelgenomen.Wewildenhen indecemberdemogelijkheidbiedenomKerstmetvreugde tevieren,dekinderenevenkindtelatenzijnenhuntriestefamilie-werkelijkhedeneventelatenvergeten.

17moedersen19kinderennamendeel.

51

52

Bijlage 2 – Workshops Ondernemende Vrouwen

Sessie1:Lextergafuitlegoververbaleennon-verbalecommunicatie.Zelietonsnadenkenoveronzeprofessioneleenpersoonlijketoekomstvisies.Zedeeddatopeenduidelijkeenbeknoptemanier.

Sessie2:Wesprakenoverdekenmerkendiewe indeNederlandsesamenleving identificeren.Weidentificeerden ennoteerden in een tabelwiewe in de toekomst alsmensen en als professionalswillenzijn,watwewillenbereikenenwatwemoetendoenomdezetebereiken.Westeldenonshetmoment in de toekomst voor waarin we onze doelen bereikt hebben. Dit om het gevoel vanvoldoening te kunnen voelen dat we zullen hebben door onze doelen te bereiken en naar detoekomst te projecteren; verder vertelde Lexter ons over de te volgen stappen om een baan tekrijgen of om te beginnen (onderzoek, marketingstrategie, financiële plan, dubbele controle, hoeprofileren, inschrijven/aanmelden, contact leggen, "gaan", ondernemingsplan, netwerken,literatuurverwijzing)engafonsdetaakommeteenvandezestappentebeginnen.

Sessie3:Wesprakenoverdestapdieweindeafgelopenweeknamenomeenbaantekrijgenofomtebeginnenmeteeneigenbedrijfje.Elkedeelnemerreageerdezeerenthousiastophaarervaring,deandere deelnemers konden vragen stellen, positieve feedback geven, suggesties doen en devolgendepersoonlijkestapbepalendieweindevolgendesessiezullenbespreken.

Sessie4:wehebbenoveronzepersoonlijkevaardighedenenhetJohari-venstergesproken.Ditiseeneenvoudigmodeldathelpt tebegrijpenhoewe informatieverwerkenenhoedeperceptiedieweoveronszelfenanderenhebben,varieert.Desleutelomonszelfbetertelerenkennen,isomopentestaanvoordeopmerkingendieanderemensenmaken.Wesprakenookeenvooreenoverdefasewaarinweinonzeplannenvooronzeprojectenstaan.

Sessie5:wenamendetijdom iederoverdevoortgangvanonzepersoonlijkeplannentespreken.Lexterboodiedervanonssuggestiesaanomverdertegaan.

Indedaaropvolgendesessiesheeft Lexterons latenoefenenomonszelfbinnen30 secondenaaneenpersoon,die inonsproductofonzeservicegeïnteresseerd is, tepresenteren.Wehebbenooksollicitatiegesprekkengeoefendenoverdemotivatiebriefgesproken.Dedeelnemershebbensamengeoefendhoezehunvaardighedenhetduidelijkstineensollicitatiebriefkunnenlatenzien.

Naoufel Westerhof en Marinus Offermans waren twee uitgenodigde experts. Ze sprakenrespectievelijk over het voeren van sollicitatiegesprekken (inclusief rollenspellen) en over hetschrijven van sollicitatiebrieven. Zowel voor de sessiesmet deze experts als ook voor alle anderesessieswerden taken toegewezen. Afhankelijk van de taakwerden de taken per e-mail (een paardagen vóór de volgende vergadering) of aan het begin van de volgende vergadering verzonden.Naasthuiswerkopdrachtenwerdenerookopdrachtengemaakttijdensvergaderingen,individueelofinparenofingroepenvandrie.

De deelnemers hebben goed met elkaar gesproken en weer geoefend met schrijven. Demotivatiebrieven werden door Marinus Offermans gelezen. Hij is werkzaam bij de gemeenteSchiedam,heefteeneigenbedrijfenkanzowelwerkzoekendenalszelfstandigeondernemersgoed

53

opweghelpen.Hijheeftvanuitzijnervaringaanalleaanwezigevrouwenwattipsentricksgegevenopbasisvanwatzeindebrievenhaddengeschreven.

Eind oktober werden evaluatieformulieren uitgedeeld aan de deelnemende vrouwen. Zesformulierenwerdeningevuldenteruggestuurd.Dedocentendeinhoudvandeworkshopswerdenbuitengewoongoedbeoordeeld,meteindcijfersvan8(1x),9(3x)en10(2x).

De laatstesessieslootafmeteentest.Dezewordenaanheteindevandesessiegecontroleerdenvervolgens besproken. Aan het einde van deze reeks workshops werden aan de deelnemerscertificatenuitgedeeld,eengroepsfotogemaaktengenootmenvan lekkernijendiededeelnemersmeegebrachthadden.

54

Bijlage 3 – PME per werkgroep

OndernemendeVrouwen

Elkemaandzijnplannengemaaktdoordirectecommunicatiemetdelerarenendedeelnemers.

Er werd ook toezicht gehouden op de verschillende activiteiten die werden uitgevoerd, sommigedaarvan,samenmetdealgemenecoördinatorvanApoyoalamujer.Erzijnkorterapportengemaaktdiepere-mail zijnverstuurdnaardeprojectmedewerker,hetbestuurendealgemenecoördinatorvanApoyoalamujer.

De evaluaties zijn uitgevoerd doormiddel van enquêtes onder de deelnemers van deworkshops,presentielijstenendooropeneninformelevragenmetinformatieoverdebehaalderesultaten.Metdeze evaluaties kan een eindverslagworden opgesteld dat aan de relevante personen zalwordenvoorgelegdomtewordenopgenomeninhetjaarverslagvandewerkgroepApoyoalamujer.

AMAenAMAME

Door het ontbreken van een coördinator vond er slechts 2x PME-overleg plaats. Dit veroorzaaktemeer afstand tussen de vrijwilligers en uiteindelijk ook het vertrek van een aantal van hen. Devoorzitterprobeerdehetgat tedichtendoorhet teamvanAMAenAMAMEorganisatorischonderCasa Abierta te laten vallen, aangezien beide groepen op donderdag aanwezigwaren en ook hunwerkveldsterkeoverlapvertoonde.Ditheeftechternietgoedgewerkt.

Eenanderprobleemwashetgebrekaantoegangtotdearchiefkasteninhetnajaar.Devrijwilligershadden zelf geen sleutel, maar vroegen steeds de voorzitter om hulp. De voorzitter was ernormaalgesproken altijd wel, maar vanaf september veranderde dit door vakantie en daarnaonverwachtlangdurigverblijfopCuraçao(uiteindelijkleidendtothaarontslaginjanuari2018).

De begeleiders van AMA en AMAME hebben altijd ad hoc gewerkt volgens de behoeften van decliënten.Doorhetontbrekenvantoegangtotdearchiefkastenkondenzenudecliënt-dossiersnietmeer bijwerken, wat niet alleen de begeleiding bemoeilijkte, maar ook het opstellen van ditjaarverslagextralastigheeftgemaakt.Daarnaastzorgdehetvooronvredeonderdevrijwilligers,diezichnietgesteundvoelden.

Erwarenaanheteindvan2017slechts2begeleidersactief,naasteenvrijwilligerdiezonuendanondersteuning biedt als vertaler bij (medische) afspraken. De overige begeleiders hebben zichteruggetrokken. Sommigen vonden werk (dat is uiteraard positief), maar anderen verloren hunmotivatiedoorhetontbrekenvanstructuurofbegeleidingofdoordehogeemotionelelastvanhetwerk.

De 2 vergaderingen die zijn georganiseerd hadden meerdere doelstellingen. Enerzijds wilden weinformatie verzamelen over de gerealiseerde activiteiten, maar ook wilden we de ideeën en

55

behoeftenvandevrijwilligers lerenkennen.Dit leidde tot concretevoorstellenvooractiviteiten in2018.Concreetwerdergesprokenover:

-Geplandeengerealiseerdeactiviteitenin2017-Geplandeengerealiseerdecursussenentrainingenvoordevrijwilligers-Mogelijkhedenomdeinternecommunicatieteverbeteren-Huidigemaniervanbegeleidingvanvrouwenenkinderenenmogelijkhedenomdezeteverbeteren-Huidigemaniervanbegeleidingvanvrijwilligersenmogelijkhedenomdezeteverbeteren-Ideeënvoornieuweactiviteitenin2018-Manierenomhet aantal deelnemers aanonzeactiviteiten te vergrotenenhuneigenaarschap teverhogen, zeker ingeval vanactiviteitendiegericht zijnopvormingen toerusting (hetnemenvaneigenverantwoordelijkheid)

KinderenzijnKinderen

Dezewerkgroepwasstuurloosin2017,maargelukkigwarendewerkgroepenAMAMEenMoeder&Kindbereidomeenaantalactiviteitenteorganiseren,zoalshetkinderkampeneenbowlingmiddag.Geconstateerdwerddat2dagentekortisvoordevrijwilligersvanhetkinderkampomtezienofdedeelnemende kinderen grote(familie)problemen hebben. Het vraagt ook expertise van devrijwilligers.

Moeder&Kind

Onze eerste ontmoetingsdatum voor de planning van het jaar was in februari 2017. We hebbengesprokenmetdeprojectmedewerkeroverdemoeilijkhedenbijhetpromotenvanonzeactiviteitenin2016enookandereaanverwantezaken.

Inmaartontmoettenweelkaarweer,maarzonderdeprojectmedewerker,wewarenaanwezigmet3vrijwilligersdieallegeplandeactiviteitenvoorhetjaaruitvoerden.

Indevolgendemaandenhebbenwe telefonischgecommuniceerdomdemaandelijkseactiviteitenendepromotiehiervanteorganiseren.

Vóórdezomerontmoettenweomdealgemenesituatievandegroepteevaluerenenwezagendathet nodig was om van strategie te veranderen omdat we weinig deelnemers hadden bij deactiviteiten.

VanafdezomerwashetmogelijkomsamentewerkenmetdeStichtingMinilectores.

In november hadden we de gelegenheid om de nieuwe coördinator van Apoyo a la Mujer teontmoeten,zewaserggeïnteresseerdomonstehelpendegroepvoorttezetten.

Vooronzeeindevaluatiehebbenweindecembergepraat.