RedactioneelX5

3

Ken je hem – Che? Die man van al die tassen, posters, T-shirts, en nu ook de cover van onze schoolkrant. Che Guevara’s gezicht is een belangrijk symbool is geworden, een symbool voor vrijheid en opstand tegen onderdrukking en misbruik. De mensen die het symbool dra-gen zullen grotendeels nauwelijks iets weten over Che. Voor hen is het een teken van rebellie. Che was beslist geen schatje – hij heeft vaak gezegd dat hij persoonlijk duizenden mensen heeft laten executeren – maar hij heeft wel een hoop bereikt. Hij heeft ontzettend veel gezien en ge-daan als vrijheidsstrijder. In Cuba hoorde hij bij beweging die via een revolutie aan de macht was gekomen. Hij heeft daar een tijd in de Cubaanse regering gezeten, waarna hij de revolutie naar andere landen wilde overbrengen.

Op de voorkant zie je Che, gemaakt van CD covers, een combinatie tussen kunstwerken en een filosofie. Heel passend. Deze schoolkrant gaat over kunst en filosofie, enjoy!

De Redactie

Schoonheid. Wiskunde. Wie zegt dat schoonheid en wiskunde niets met elkaar te maken heb-ben, moeten eens kijken naar het getal phi. Phi is het getal 1,618. Men beweert zelfs dat je kunt berekenen hoe mooi iemand is door phi. Phi, een prachtig getal?

Deschoonheidvaneengetal

Tempels in de oudheid zijn gebouwd in de verhouding 1,618 : 1. Ook bij de pyramides in Egypte vind je dit getal, 1,618, ook wel bekend als phi of de gulden snede, terug. De Notre Dame in Parijs, hetzelfde verhaal. Dit getal is niet lukraak gekozen. In de natuur komt het te vaak voor om toevallig te zijn. Ons DNA is opgebouwd volgens phi. Zonnebloemen groeien volgens phi. Zelfs jij bent een wandelende ode aan phi. Deel maar eens de afstand van je elleboog tot je vingertop door de af-stand van het begin van je hand tot je vingertop. Hetzelfde geldt voor je on-derste twee vingerkootjes en je bovenste twee vingerkootjes. Er is bijna geen lichaamsdeel waar je phi niet tegenkomt, vooral in het gezicht is phi enorm aanwezig.

Wetenschappers hebben een masker gemaakt, gebaseerd op phi. Hoe beter dit ‘masker’ past, hoe mooier een persoon zou zijn volgens de wetenschappers. Brad Pitt scoorde het hoogst van alle geanalyseerde celebrities, met een 9+. Wil je weten hoe phi jij bent? Check dan dit youtube-filmpje, volg de instructies, and find out!

Sacha Hilhorst

4 5

Hoog op de berg Olympus waren de goden een feest aan het vieren ter gelegenheid van Zeus. Hij had ie-dere god gevraagd om te komen. Mars, Juno en zelfs Hades. Het was allemaal heel gezellig. Totdat er iets mis ging. Beneden op aarde sloeg er een grote oor-log uit. Alle goden keken wat er gebeurd. In Athene brak er een oorlog aan. De Turken vielen binnen van uit het oosten. Mars de oorlogsgod zat eigenlijk met grote ogen naar te kijken. En wat het nog erger maakte: één van de titanen die onder het eiland Sici-lië lag was los gekomen. En dat omdat Hades op het feest was en niet kon opletten. Er was een hele grote spleet in de Middellandse zee. Het licht scheen naar beneden de onderwereld in. De schimmen konden het licht niet verdragen en gingen op de aarde in een menselijke gedaante de oorlog versterken. Alle go-den kwamen in actie, Zeus gooide met zijn bliksems en Diane en Apollo schoten met hun pijlen. Maar ondertussen was er in Griekenland een held op ge-staan die het leger aanvoerde en wellicht de enige redding kon betekenen voor Griekenland.De pijlen schoten langs je oren. Wapengekletter hoorde je van alle kanten. De ergste oorlog was be-gonnen. In Athene vocht de held Hessilias tegen de turken. Aanvallen, dat was het teken dat Hessilias gaf. Hes-silias rende met zijn leger achter zich naar de tur-ken toe. Zijn zwaard voor zich. Het was een waar slagveld. Hessilias hakte de een na de ander in de pan. Beenderen vlogen in het rond. Je hoorde ge-schreeuw. Bij elke stap die je zette kon je er bij stil staan dat het wellicht je laatste stap wordt. Hessilias rende op de vijand af en hakte er op los. Maar toen kwam er een probleem. De schimmen van de on-derwereld kwamen. En drze konden niet dood gaan want dat waren ze al. Hijgend ontweek Hessilias de schimmen. Maar hij wist dat hij dit niet lang kon vol houden. Zijn manschappen waren al bij de eerste linie gehalveerd. En weer verslond hij een paar Tur-ken. Maar toen kwam de titaan vanuit de verte. Hes-silias schreeuwde naar zijn leger ‘Terugtrekken!`. Al vechtend liep hij de stad dieper in. Het stormde. Overal vandaan kwamen pijlen en donderslagen. Maar toen Hessilias niet uitkeek kwam er een zwaard in zijn rug, door zijn borst. Hij kreeg langzaam geen

Hessilias Rens van Mens

Een verhaal over de dodelijke oorlog in Athene.lucht meer. Het werd wazig. Steeds donkerder. Hij was dood. ‘Meneer Hessilias gaat het, zeg iets meneer.’ Steeds beter hoorde hij de stem. Hij kon al iets beter zien. ‘Waar ben ik?` zei Hessilias. ‘U bent in de verpleeg-ruimte.’ ‘Hebben we verloren?’ vroeg Hessilias. ‘Nee meneer, het is nog bezig. Maar meneer hoe kan het dat u nog leeft, u was een hele tijd dood.’ ‘Ik weet het ook niet. Oh wacht ik weet het. Tierwijl ik dood was kreeg ik een soort visioen. Ik had ongelo-felijke krachten en ik kon niet dood. Maar ik moest uitkijken voor iets rond het Pantheon. Maar ik moet weer verder in de strijd.’ ‘Wees voorzichtig’. Zodra Hessilias naar buiten kwam, hoorde hij het geluid van een gil. De titaan was al aan de rand van de stad en zou zo het dorpje gaan verpletteren. Maar toen kwam het eerste geluk: alle goden hadden zich op de titaan gericht en hadden hem weten te stoppen. En daarna werd hij weer terug onder het eiland Sicilië geplaatst. Maar toen gebeurde iets verschrikkelijks. Rond het Pantheon kwam een bult naar boven en door de rook die de schimmen veroorzaakte konden de goden niets zien. Nog een titaan wilde naar bo-ven komen. Hessilias was het daar niet mee eens. Hij rende zo hard hij kon richting de bult en stak zijn zwaard in de grond. Het zwaard kleurde rood en begon te gloeien. Overal rond hem heen kwamen barsten. Een wervelwind omringde hem. Het zwaard gleed steeds dieper de aarde in. Hessilias gebruikte al zijn kracht. Hij gilde het uit van de pijn. Maar het bleek te werken want de bult stopte met groeien. Toen hij helemaal was gestopt met groeien haalde Hessilias zijn zwaard uit de grond. Zijn krachten wa-ren helemaal uitgeput. En Hessilias viel dood neer. Dat was het teken voor de Grieken. Uit eer voor Hessilias streden ze tegen de schimmen. Eén voor één vielen ze en de rook verdween. De turken die overbleven werden gevangen genomen. Het eind van de oorlog.Pallas Athena beloonde Hessilias met de hoogste be-loning. Hij is nu de bewaker van Athene.Later hebben de mensen van Athene het lichaam van Hessilias begraven in de tempel die gewijd was aan Zeus, de tempel op de bult.

http://www.youtube.com/watch?v=GO3o9drC1mQ

Estetica

66 7

QuotesDILEMMAWat zou je doen als jij in deze onmogelijke situaties terecht kwam?

Een familielid lijdt aan een terminale ziekte en vraagt jou om hem/haar te helpen zelfmoord te plegen. Je weet dat het wettelijk verboden is iemand te helpen met zelfmoord, maar je familielid smeekt je. Zou jij je familielid assisteren met Zelfmoord?

Je staat op een brug en je ziet een trein aan komen rijden, terwijl 5 mensen op het spoor vastge-bonden zijn. De trein gaat te hard om direct te stoppen, tenzij er iets zwaars op het spoor wordt gelegd. Jij bent te licht, maar er hangt een dikke man over de reling van de brug. ÉÉn duwtje, en je redt deZe 5 mensen. Zou je dat doen?

Je komt erachter dat je nog 5 jaar te leven hebt. Je krijgt echter de kans met een muntje te gooien. Als je kop gooit zou je 30 extra jaar leven, maar als je munt gooit sterf je over 1 maand. Zou jij het risico nemen?

Je krijgt de kans te weten op welke datum je zult sterven. Zou je dat willen weten?

Je wordt wakker in een ziekenhuis, vastgebonden aan een bed, en met apparatuur verbonden met een man in coma. Je herkent hem, het is een beroemde violist. Je komt erachter dat je bent ontvoerd door Het Genootschap van Muziekliefhebbers, omdat jij de enige bent met dezelfde bloedgroep als de violist. Hij zal namelijk sterven aan een nierziekte, als jij wordt losgekoppeld. De voorzitter van Het Genootschap vertelt je dat je 9 maanden moet vastzitten aan de man, en dan zou hij het weer zelf kunnen redden. Als je dit niet doet sterft de man. offer jij 9 maanden van je leven op om het leven van de man te redden? En als je jezelf losmaakt, is dat dan moord?

Je kunt steeds één van de volgende twee redden, wie kies je?- Een kind of een volwassene.- Een vreemde of je hond/kat.- Je hele familie of alle koeien op aarde.- Een fles met het geneesmiddel voor kanker of je broer/zus.- Een fles met het geneesmiddel voor kanker of je broer/zus die jou net een nier heeft afge-staan.

Je bent een verpleegster, en jij bent de laatste die Mr. Janssen ziet voor zijn dood in het ziekenhuis. In die tijd herschrijft hij zijn testament. Je hebt een sterk vermoeden dat hij niet meer helemaal goed bij zijn hoofd is. Je belooft hem dat je zult zorgen dat het testament bij zijn advocaat terecht-komt, en nadat hij sterft lees je het. Er staat dat hij al zijn familieleden eruit heeft geschrapt en zijn geld schenkt aan een club van gepensioneerde criminelen. Ook onthult hij dat hij eigenlijk is geboren als vrouw, en vervloekt hij zijn hele schoonfamilie. vervul jij Zijn laatste wens door het testament aan zijn advocaat te geven, of geef je het oorspronkelijke testament door, waarin hij zijn geld en eigendommen eerlijk verdeeld onder zijn nabestaanden?

Simone Belt

“Samson valt met de deur uit huis.”- Joscelyn

“Hebben slangen dezelfde soort ogen als katten? Ja? Tsja, ík speel nooit met slangen.”- Meneer Schillemans

“Ik was schizofreen, maar nu zijn we weer gezond.”

De K.K. QuotesWander Albert Gerrit Louis Klein Kranenburg

“Volgens mij heeft Tycho ook altijd wel tien euro in de bilnaad zitten.”

“En hier nog een hele mooie: ηgaqunqη . Ik word er helemaal een beetje opgewonden van, zó mooi. Oh. Nu wordt ik zeker een beetje te persoonlijk.”

“Succes, en als je er zeven nodig hebt, suczeven!”

“Het is geen wonder, het is een Wander!”

“Het is wel een béétje gelijktijdig..”

“Grieks heeft een van de moeilijkste werkwoorden van heel Europa. Als je het dan eindelijk een beetje snapt, krijg je van mij weer wat vormpjes, en dan snap je er weer niks meer van =D!”

“Voor de latere tijd.. Dat klinkt een beetje víés,”

“Hippias, die hippe gast! ……… Oké, niet elke grap kan goed zijn.”

“Het lijkt heel erg op elkaar, maar is eigenlijk hetzelf-de.”

“Ik ben geen verleden tijd. Ik ben een toestand.”

MetamorfosenannoMMIXEric Schneiders

Kunst&EmotieSimone Belt

Wil een kunstenaar gevoelens bij je oproepen, dan moet de kunst meestal aan een aantal voorwaar-den voldoen. Als je je niet kan identificeren met een personage dan maakt het je meestal weinig uit wat er met hem/haar gebeurt. Toen ik de film ‘Halloween’ zag, werden er een groot aantal mensen vermoord waar je verder niks over wist. Dat deed me niet zoveel, maar pas toen de hoofdpersoon in levensgevaar kwam, werd het een spannende film. Wat ook altijd goed werkt is een open einde in een verhaal. Dit moet je niet verwarren met losse eindjes, waarbij bijvoorbeeld het motief niet duidelijk wordt. Omdat wij als mensen graag dingen indelen in een begin, midden en einde, raken we in de war als dit door elkaar wordt gegooid of er iet ontbreekt. En dat prikkelt je. Deze verhalen blijven je vaak langer bij, denk maar aan de Titanic. Muziek speelt ook een grote rol bij emotie. Zo is een nummer dat je meteen mee kunt zingen bij de eerste keer dat je het hoort vaak saai, maar als er onverwachte veranderingen in zitten is dat spannend en leuk (of vervelend ;) Ook in films is muziek belangrijk. Bij een enge scène kun je beter het geluid uitzetten dan je ogen dichtdoen. Ook bij schilderijen of beeldhouwkunst is de onverwachtheid belangrijk. Door iets nieuws of minder vanzelfsprekends te maken raakt de kijker eerder geboeid. Het toevoegen van deze aspecten aan je kunstwerk kan helpen, maar het is natuurlijk nooit zeker dat iets aanslaat. Het maken van mooie kunst kun je niet voorspellen, en dat is nou precies waarom we het zo leuk vinden.

Natte ogen aan het einde van een boek, keihard lachen bij een ko-medie en kippenvel van muziek; we hebben het allemaal wel eens meegemaakt. Waarom roept kunst zoveel emoties op?

In de oudheid liepen filosofie, religie, mytholo-gie en het vertellen van verhalen allemaal door elkaar heen. De Ilias van Homerus bijvoorbeeld is niet alleen een verhaal over de Trojaanse Oor-log en een prachtig kunstwerk gegoten in een hele mooie vorm, maar vormt voor de Grieken ook een blijvende bron om na te denken en te praten over vragen als: Wat is een held? Wat is een goede leider? Wat is eervol? Wat is nobel? Wat is vriendschap? Wat is goed? Wat is mooi?

Maar ook bij religieuze vraagstukken komt men steeds weer terug bij Homerus: In hoeverre zijn de goden betrokken bij het wel en wee van de stervelingen op aarde? Wat gebeurt er met de ziel van een mens na zijn dood? Moeten de mensen de goden in alles gehoorzamen terwijl diezelfde goden er af en toe zo’n potje van maken?

De kunst van Homerus was dus zeker niet alleen bedoeld als vermaak. Zijn twee epen maken al eeuwenlang deel uit van het dagelijks leven voor zowel de Grieken als de Romeinen. In redevoe-ringen van politieke leiders komen we dikwijls verwijzingen tegen naar het verhaal over een oorlog die ergens in de 12e eeuw voor Christus moet hebben plaatsgevonden. De afbeeldingen op het aardewerk dat Grieken dagelijks gebruik-ten zijn voor een groot deel geïnspireerd door die verhalen. Maar ook het werk van een filosoof als Plato ontkomt niet aan de invloed van Homerus en zijn weergave van de godenwereld.

De literaire “bestseller” van de Romeinse dichter Ovidius vermengt ook filosofische en religieuze vraagstukken in een hutspot van verhalen die hij de Metamorfosen noemt: gedaanteverwisselin-gen. Het ontstaan van de wereld, de verhouding tussen goden en mensen, maar ook kwesties als rechtvaardigheid en het leven na de dood komen aan de orde.

Godsdienst, filosofie, wetenschap, literaire kunst: één groot geheel dus voor de mensen in de oudheid. Heel anders derhalve dan in onze tijd, waarin we deze zaken als gescheiden dis-ciplines beschouwen. Voor het vak Latijn wer-den de leerlingen in het eerste leerjaar van het Cygnus uitgedaagd om zelf een metamorfose te schrijven. Met veel plezier en fantasie storten ze zich op deze opdracht. In dit nummer vind je twee resultaten uit klas 1b. Maxim Peters schreef een verhaal over ene Maximus (!) waarin allerlei klassieke mythes op fantasievolle wijze worden vermengd. En Rens van Mens deed een poging tot een verklaring waarom er middenin de stad Athene een enorme bult ligt die we nog altijd de Acropolis noemen.

Kijk voor de Metamorfoses op... Pagina 5, Hessilias door Rens van Mens Pagina 13, Maximus en de goden, Maxime Peters Pagina ..

8 9

Amsterdam Lacht

11

EvEn vooraf..Amsterdam neemt een aanloop naar de zomer. De eerste warme lentedagen zijn al voorbij en het wachten is nu op de echte Amsterdamse zomer. Mei en juni zijn vaak dé maanden in Amsterdam voor terrasjes met vrolijke mensen en veel gelach en geklets. Waar deze gesprekken over gaan? Kunst, cultuur en filosofie met Amsterdam als middelpunt.

10

amstErdam HuiltEen tijdje geleden ging ik naar een concert in het con-certgebouw. Ik liep over het museumplein. Nu loop ik daar wel vaker, maar het was de eerste keer dat ik de kleur van de bankjes/stoelen/lantaarnpalen/prul-lenbakken opmerkte. Een viezige roodpaarse kleur die lelijk afsteekt tegen de oude en moderne gebou-wen die aan het plein staan. En nu ik er over nadenk: plein? In feite is het museumplein geen plein. Het is een grasveld. Daar heb ik overigens niets op tegen. Hartstikke leuk, midden in de stad een grasveld waar je in de zomer gezellig kunt picknicken en dergelijke, zolang je maar om de hondendrollen weet te slalom-men. Ik dacht nog verder na. Eigenlijk is er niet één echt mooi plein in Amsterdam. Wij hebben geen uit-gestrekte pleinen met terrasjes, zoals in vele Euro-pese steden wel te vinden zijn. In Amsterdam zijn de pleinen klein, beschut, of niet logisch. Zoals de Dam. De Dam is geen logisch plein. De steentjes die op de dam liggen, wie heeft die bedacht? We heb-ben het al eerder over het Rembrandtplein gehad, en het Muntplein? Dat is meer een straat met een klein eilandje. Eigenlijk was die rare roodpaarse kleur dus maar een detail, en hoefde ik me daar niet al te druk om te maken. Echt veel tijd had ik daar ook niet voor: Het concert was hartstikke leuk.

Holland fEstivalHet Holland festival is één van de oudste festivals van Amsterdam, zelfs van heel Nederland. Al sinds 60 jaar is het Holland festival een drukbezocht eve-nement in Amsterdam. Liefhebbers van opera, dans, muziek, lezingen, kunst en theater kunnen vanaf 4 juni genieten van verschillende optredens door de hele stad. Nieuw dit jaar zijn de voorproefjes van sommige voorstellingen in de etalages van de Am-sterdamse Bijenkorf.Je kunt de diverse voorstellingen bezoeken in o.a. het Muziekgebouw aan ’t IJ, het Muziektheater, de Stadsschouwburg en de Westergasfabriek.

amstErdam ComEdy fEstivalOp 22 en 23 mei stond heel de melkweg in het te-ken van comedy. Onbekende supertalenten, bekende helden en nationale en internationale comedians ha-len alles uit de kast om het Amsterdamse publiek te vermaken. Naast bekende namen als Droog Brood, Raoul Heertje en Dolf Jansen zal er veel ruimte zijn voor nieuw opkomende comedians en cabaretiers. Amsterdam hoopt van dit festival een jaarlijks terug-kerend evenement te maken.

van GoGH En dE klEurEn van dE naCHtVan Gogh en de kleuren van de nacht is de eerste expositie die is gewijd aan voorstellingen van de avond en de nacht. Dit thema loopt als een rode draad door zijn al het werk van Van Gogh. Beroemde werken uit internationale collecties die worden getoond, zijn onder andere De sterrennacht, Eugène Boch, een reeks van drie zaaiers bij ondergaande zon en De aardappeleters. De expositie is nog tot begin juni te bezichtigen in het van Gogh Museum.

48 Hour film ProjECtOpdracht: maak een korte film in slechts 2 dagen tijd. Deelnemers krijgen op vrijdagavond een karakter, een stijl, een dialooglijn en een genre, 48 uur later moet de film af zijn. Dit 48 Hour Film Project reist de hele wereld rond en ook Amsterdam is aan de beurt geweest. De 26 filmmakers maakten kleine stukjes film in en

rond Amsterdam. Een compilatie van deze films is te bezichtigen in het Ketelhuis.

Blik-oP-toEnHoe zag Amsterdam er vroeger eigenlijk uit? Is er veel veranderd in al die jaren? In iedere schoolkrant kijken wij terug op het verleden van Amsterdam door middel van een oude foto. Gezelligheid op terrasjes is niet alleen van deze tijd. Op een zomerse dag in 1955 zaten deze mensen op het Leidseplein. Tot hun verbazing kwamen er toe-vallig verzorgers van artis langs met hun nieuwe aan-winst, een klein olifantje.

(Foto: Ben Merk, 27 mei 1955)

PrijsvraaGVorige keer dat we deze oproep plaatsten stroomde onze email werkelijk totaal vol! Vanwege dit over-weldigende succes willen wij nog een keer deze prijsvraag aan jullie voorleggen: maak deze zin af: De allerleukste plek in Amsterdam is.... omdat...

Mail ‘m naar ons emailadres: amsterdamlacht@hot-mail.com: de grappigste, mooiste of ontroerendste inzending ontvangt een leuke prijs, en zal volgende keer in Cygnus X-1 staan.Veel succes!

Eva van dEr Graaf & raCHEllE GloudEmans

stadsdiCHtErMustafa Stitou is dit jaar gekozen tot de enige echte stadsdichter van Amsterdam in 2009. Dit is een citaat uit zijn werk Varkensroze ansichten.

(Getuige was ik,vermoed ik achteraf,van een historische gebeurtenisvan de hoogste orde maar door onze soorteen plaats in onze geschiedenis ontzegd.)

De speleologen, gekweld vroegen ze zich af:naar wie van ons wordt de grot vernoemd?

ijaZZ fEstivalAan de IJ-oevers klinkt op 5, 6 en 7 juni Jazzmuziek. Het is de tweede keer dat het IJAZZ- festival wordt gehouden, en zal met de vele artiesten die komen een groot publiek trekken. De optredens zijn op 5 verschil-lende locaties, allemaal aan het IJ. Naast bekende artiesten en jong talent, is er ook een speciaal podium voor jongeren. Ook worden aan het eind van het festival de IJAZZ-awards uitgereikt. Alle optredens (van o.a Room Eleven, Incognito, Wouter Hamel, Nicola Conté en Jose James) zijn gratis toegankelijk. Meer informatie op www.ijazz.nl

sPinoZaSinds november vorig jaar staat er op het Waterloop-lein een standbeeld van de filosoof Spinoza. Baruch d’Espinoza leefde in de 17e eeuw in Amsterdam. Zijn ouders waren Portugees en waren rond de 16e eeuw naar Nederland gekomen. Daar werd hun zoon Ba-ruch Spinoza geboren. Spinoza was Joods maar was tegelijkertijd kritisch over zijn geloof. Zo zette Spi-noza vraagtekens bij het geloof in het bovennatuur-lijke. Ook geloofde Spinoza niet in goed en kwaad, maar in relativisme. Dat wil zeggen dat iets niet óf goed óf slecht is, maar dat de situatie dat bepaalt en dezelfde daad soms goed en soms niet goed kan zijn.Zijn ideeën waren voor sommigen te radicaal. Zo kwam Spinoza in conflict met de Joodse Gemeen-schap en werd hij verbannen uit Amsterdam. Hij ver-huisde naar Den Haag waar hij op 44 jarige leeftijd

stierf. Op zijn graf heeft nog een lange tijd een vloek gestaan. Terug naar het standbeeld. Is het niet vreemd dat dit standbeeld staat in de stad waauitr Spinoza ooit is verbannen? Nee, het beeld geeft de vrijheid (van me-ningsuiting) die er tegenwoordig is weer, een geeft ook een goed beeld van het verleden. Het heeft eeu-wen geduurd, maar op deze manier krijgt Spinoza toch nog erkenning van de stad waar hij ooit zo berucht was.Tips en/of reacties? Mail naar amsterdamlacht@hotmail.com

Dit heb je vast weleens horen roepen. Of misschien roep je het zelf ook regelmatig. “Ik ben niet creatief” wordt vaak als smoesje gebruikt als je even geen zin hebt in tekenen, of geroepen om duidelijk te maken dat je toch echt niet de persoon bent om dat ene klusje even op te knappen. En sommige mensen denken ook echt serieus dat ze totaal niet creatief zijn.We kunnen je gerust stellen: iedereen is creatief. De een is misschien geweldig in tekenen, schrijft prachtige songteksten of is dé nieuwe fashion designer, maar dat jij al deze geweldige kwaliteiten niet bezit wil nog niet zeggen dat je ook niet creatief bent. Creativiteit is namelijk niet alleen goed zijn in een kunstzinnig iets of goed zijn in het verzinnen van de idiootste dingen. Je kan creativiteit zien als het oplossen van problemen. Bijvoorbeeld: als iemands schoenen te klein zijn, en hij aan jou vraagt wat te doen, dan antwoord jij dat hij grotere schoenen moet kopen. Je geeft iemand advies, wat in het klein het oplossen van een probleem is. Als je niet creatief was, zou je helemaal geen problemen kunnen oplossen, of iets zelf kunnen bedenken. Als de weg is opgebroken, fiets je toch ook een andere route naar huis? Als je niet creatief was, zou je dat niet kun-nen.Creativiteit zit in een onderdeel van je hersenen. Als je zegt dat je niet creatief bent, zeg je dus eigenlijk dat je hersenen niet helemaal ontwikkeld zijn... Het is trouwens niet zo dat écht iedereen creatief is. Er zijn mensen, vaak autistische mensen, waarbij dat onderdeel van de hersenen niet ontwikkeld is. Zij kunnen vaak ook geen emoties van anderen herkennen, omdat het hele interpreteren van dingen die je ziet in dat deel van je herse-nen zit. Ze zien die dingen dan wel, maar er mist een verbinding tussen twee hersenonderdelen, waardoor ze wat ze zien niet aan andere dingen kunnen koppelen. Daar heeft creativiteit ook mee te maken: op een eigen manier interpreteren wat je ziet. Mensen die echt niet creatief zijn, die kunnen dus ook geen andere route naar huis nemen, bedenken niet zelf dat ze misschien nieuwe schoenen moeten kopen als de oude te klein zijn en begrijpen vaak ook totaal niet hoe andere mensen zich voelen. Dus als je weer eens roept dat je niet creatief bent, denk dan eerst eens na of je al die andere dingen wel kan, wat dat is ook creativiteit.

Ik?Ikbennietcreatiefhoor.

Creatief worden? Lees Het Geheim van een Creatief Leven op pagina 15

Sanne Dillman

12 13

Maximusendegoden Maxim Peters

het binnenste van de Olympus, waar Jupiter op hem wachtte. Jupiter zei:”Breng mij het Gulden Vlies dat te Colchis is.” Waarop Keizer Maximus antwoordde: “Komt voor de bakker!” Een paar dagen later vertrok hij met een schip en vijf-tig bemanningsleden naar Colchis. Maar dan moes-ten ze eerst de Zwarte Zee over...Na een dag varen stak er een zware storm op en de boot zou het begeven hebben als de keizer Neptunus niet gesmeekt had om de zee rustig te maken en een goede zeilwind te laten blazen. Zo gebeurde het: de zee werd rustig met een perfecte wind om mee te zei-len.Toen ze de kust in de verte zagen stopten ze en wachtten de nacht af, het was namelijk te gevaarlijk om overdag de Phasis op te varen, want eerder had Jason een poging gedaan het Gulden Vlies te roven, wat mislukt was. Daarom stonden er wachters langs de Phasis. Het was dus onmogelijk om er overdag langs te geraken. Die nacht bonden ze lappen om de roeiriemen en voeren heel zachtjes langs de wachters (dit zou na-tuurlijk nooit lukken zonder een beetje hulp van Ju-piter). Toen ze er langs waren roeiden ze zo snel ze konden door. Zo bereikten ze het land Colchis.Na wat rondvragen kwamen ze erachter dat het Gul-den Vlies achter een heuvel lag en dat er een pad naartoe was. De keizer en zijn bemanningleden von-den het pad. Het was een vaag pad. Op een gegeven moment kwamen ze een oude vrouw tegen die zei dat ze hen kon helpen het Gulden Vlies te vinden en hoe wist je het moest stelen. Ze vertelde dat je de dra-kenslang die het Gulden Vlies beschermde in slaap moest sussen door een lied te spelen.En zo gingen ze verder, de oude vrouw ging mee. Onderweg vertelde ze aan de keizer dat ze de dochter van de koning was en Medea heette, ze hadJason ook geprobeerd te helpen het Gulden Vlies te stelen.En ineens zagen ze een vreemd licht. Het was het Gulden Vlies! Toen ze dichterbij kwamen zagen ze de slang. En meteen begon Ceasar, de muzikaalste van allemaal, te spelen. De slang begon met zijn ogen te knipperen en na een tijdje sliep hij. Keizer Maximus stapte voorzichtig op het Gulden Vlies af dat hoog in een boom hing. Toen hij zeker wist dat de slang sliep klom hij snel omhoog en pakte het Vlies. Meteen daarna vertrokken ze weer naar de boot.Eenmaal veilig terug in de boot voeren ze langs de

Op een dag toen keizer Maximus in zijn tuin liep zag hij hoe zijn beste vriend probeerde om zijn kinderen te doden. Maar dat pikte hij niet, en dus stormde hij eropaf...

maar eigenlijk moEtEn wE EEn stukjE tEruG in dE tijd... Het begon allemaal toen keizer Maximus trouwde met Helena en twee kinderen kreeg. Helena had daarvoor al een minnaar en dat was Mars. Mars was natuurlijk niet blij met haar trouwplannen en hij sprak een vloek uit over de keizer. De vloek was dat als hij iets of iemand aanraakt diegene dan verschroeide. Hij kwam er pas achter toen hij zijn vrouw een hand gaf. En voor zijn ogen verbrandde zijn vrouw. Dat was een hele schok voor hem... Hij ging zo snel als hij kon naar het orakel van Delphi om te vragen wat hij zou moeten doen om te boeten voor wat er met zijn vrouw was gebeurd (hij wist namelijk niet dat het door een vloek kwam en al helemaal niet wie dat heeft gedaan). Het orakel vertelde hem dat hij alles zou moeten doen wat de god Jupi-ter hem opgaf. Gelukkig hadden zijn wetenschappers intussen handschoenen uitgevonden waarmee hij alles weer kon aanraken.Hij ging naar de plek waar hij Jupiter zou ontmoeten. Toen hij daar aan kwam stond Jupiter al op hem te wach-ten in de gedaante van een mens. Jupiter wist niet dat Mars dit had gedaan. Jupiter vertelde de keizer hoe hijop de Olympus kwam om de opdrachten te krijgen. En hij zei:”Ik verwacht je over een week in het binnenste van de Olympus voor je eerste opdracht. En als je de eerste opdracht voltooid hebt dan mag je zo snel als je wilt komen naar de Olympus.”

Een week later stond de keizer onderaan de Olympus en kroop in een grot. Toen zag hij zoals Jupiter hem verteld had de kleine doorgang naar een andere kamer met daar weer in een doorgang, naar

Maximus en de goden Maxim Peters

wachters maar in hun blijdschap waren ze vergeten dat geen schip hierlangs kwam zonder achtervolgd te worden...Later toen ze weer een beetje geconcentreerd waren merkte de man in het kraaiennest op dat ze al een hele tijd achtervolgd werden door schepen met sol-daten uit Colchis. En deze schepen waren vele malen sneller. Keizer Maximus besefte dat er nog maar één ontsnappingsmogelijkheid was: de Symphlegladen. Dat waren drijvende klippen die op elkaar af kwa-men als je ertussen door wilde. Je zou dus verpletterd worden.Maar toen ze de klippen zagen voeren de boten van de wachters al bijna langszij. De klippen begonnen al te sluiten. En de mannen roeiden zo hard als ze konden en schoten nog net door de kleine spleet die nog over was. En zo werden de boten van de vijand verpulverd.En de Keizer dacht: Eerste opdracht volbracht!De tweede opdracht die Jupiter hem gaf was: dood Medusa. En zo gebeurde het. En toen keizer Maximus terug kwam met het Medusahoofd zei Jupiter:”Dit was de laatste opdracht: het is je vergeven.”Dolblij vertrok keizer Maximus huiswaarts. Daar aangekomen liep hij door het huis om zijn kinde-ren te verwelkomen. Maar ze waren er niet. Toen liep hij zijn tuin in en zag hij hoe zijn beste vriend probeerde om zijn kinderen te doden: maar dat pikte hij natuurlijk niet en stormde eropaf. Hij greep zijn vriend net voordat deze probeerde toe te slaan. En bond hem vast aan een boom. Hij schreeuwde te-gen zijn vriend:”Waarom deed je dat!”. Zijn vriend antwoordde:”Ik was het niet, Mars had de macht over mijn lichaam overgenomen en ik kon niks doen. Maar toen hij merkte dat het was mislukt kwam ik weer bij bewustzijn en had ik weer de macht over mezelf.” De keizer was geschokt. En Jupiter die dit allemaal aanhoorde vond het een verschrikke-lijk laffe daad van Mars. Hij stormde naar Mars en riep:”Hoe durf je! Heb jij ook soms die vloek over de keizer uitgesproken?!”Mars zei: “Ja.” “Lafaard!”, schreeuwde Jupiter en hij hief de vloek op, en maakte keizer Maximus van goud. Hij zorgde ervoor dat de keizer en zijn vrouw om de dag op aarde waren en dan weer in het Dodenrijk.En zo ging dat totdat de keizer stierf en voor de laat-ste keer met zijn vrouw over de Styx voer om nooit meer terug te keren...

<< Begin op vorige pagina..

1514

DefilosofievanToonTellegenEva van der Graaf

Toon Tellegen is arts en schrijver van gedichten en verhalen. Zijn verhalen gaan niet over men-sen maar over dieren. Maar, weten wij van de fabeltjeskrant: dieren zijn net als mensen. Zo ook de dieren uit de verhalen van Toon Tellegen. Ze worstelen met zichzelf, met de anderen, met het leven. Ze maken plezier, ze hebben verdriet. Net als mensen stellen ze vragen, vragen waar ze soms zelf geen antwoord op weten en waar misschien niet eens antwoorden op te geven zijn. En dat, dat noemen we filosoferen.

Ik ben ongelukkig, dacht de schildpad op een ochtend. Verbaasd trok hij zijn hoofd onder

zijn schild en dacht: hoe kom ik dáár bij? Ben ik ongelukkig? Ik ben helemaal niet ongelukkig. Volgens mij ben ik juist heel gelukkig. Maar toen hij dat dacht voelde hij iets in zich kna-gen. Hij wist dat dat de twijfel was. Het is maar de vraag, dacht hij, of ik gelukkig ben. Hij stak zijn hoofd weer naar buiten en wou dat hij ergens anders aan dacht. Maar er was niets aan te doen. Het ene moment dacht hij dat hij heel gelukkig was, het andere moment dat hij diep en diep ongelukkig was.Zo dacht hij uren verder, terwijl hij zijn hoofd schudde over zichzelf of instemmend knikte.Tegen het eind van de ochtende wandelde de bok-tor langs de struik waaronder de schildpad zat.‘Hallo boktor’, zei de schildpad.‘Hallo schildpad’, zei de boktor en bleek staan.‘Eh... boktor’, zei de schildpad voorzichtig, ‘denk jij dat ik gelukkig ben?’‘Tja’, zei de boktor. Hij liep twee keer om de schildpad heen en vroeg hem op zijn rug te gaan liggen en met zijn benen te spartelen.Vervolgens tilde hij hem op en hield hem hoog boven zijn hoofd in de richting van de zon. Hij kneep zijn ogen half dicht en dacht diep na. De schildpad hield zijn adem in.Toen zette de boktor hem neer en zei: ‘Een beetje gelukkig. Je bent een beetje gelukkig.’‘O’, zei de schildpad. ‘En ongelukkig?’‘Dat ben je ook een beetje. Ongeveer evenveel.’De schildpad wilde hem nog iets vragen, maar de boktor zei: ‘Nee nee. Ik heb haast. Dag.’ En hij holde weg.

De schildpad zat voor een struik en dacht de hele middag na. Ik ben dus van alle-

bei een beetje. Hoeveel is een beetje eigenlijk?Hij wist wel dat hij soms een beetje honger had, of het een beetje warm had. Tamelijk warm. Zou tamelijk hetzelfde zijn als een beetje? vroeg hij zich af. En hij dacht aan de verlepte paardebloe-men en oude berkenbladeren die hij een beetje lekker vond, maar ook een beetje bitter.Toen de zon onderging deed hij zijn ogen dicht, trok zijn hoofd onder zijn schild, kroop een stukje achteruit en viel in slaap.Die nacht droomde hij dat hij een wolk was, een inktzwarte wolk, en dat hij regende. Maar hij regende niet zacht of vriendelijk, maar hard en striemend. Op de grond zag hij de olifant die met grote ogen omhoogkeek en riep: ‘Zo hard heeft het nog nooit geregend!’De schildpad regende door tot er niets meer van hem over was. Toen werd hij wakker.De zon kwam op. De lucht was blauw. En tot zijn geluk dacht de schildpad er niet meer aan of hij gelukkig was of ongelukkig, en hoe gelukkig of ongelukkig.Hij stapte onder de struik vandaan en begon zijn schild te poetsen met een uitvinding die hij op zijn verjaardag van de krekel had gekregen en die bestond uit een tak, een borstel en een scharnier.Nu glim ik, dacht hij even later. Hij wist dat bijna zeker. Stralend klom de zon boven het bos uit. De schildpad begon te wandelen. In de veret zag hij een boterbloem die hij nog voor de avond wilde bereiken.

Toon Tellegenuit Misschien wisten zij alles

Meet Gerrit. Gerrit is heel creatief. Dat is aangeboren, je hebt het of je hebt het niet. Hij is een kun-stenaar. Hij kan prachtig tekenen, want dat hoort natuurlijk bij creativiteit. Soms heeft hij opeens inspiratie, en dat slaapt en eet hij dagen niet. Tsja, dat hoort bij creativiteit.

Niet. Het verhaal over Gerrit is onzin natuurlijk. Om creatief te zijn hoef je helemaal niet goed te kun-nen tekenen of schilderen, creativiteit zit tussen je oren. ‘Ik ben niet zo creatief’, is een slap excuus, en (hoogst waarschijnlijk) niet eens waar. Zonder creativiteit zou je elke dag dezelfde kledingcom-binatie dragen. Zonder creativiteit zou je niet in staat zijn om ’s ochtends iets anders te eten dan je gewoonlijke boterham met kaas. Dus als je op een dag besluit eens hagelslag op je brood te eten, ben je eigenlijk al heel creatief bezig. Hoewel we nu dus weten dat je stiekem heel creatief bent, het kan nog creatiever. De volgende oefeningetjes kunnen je helpen om het creatieve deel van je hersenen te activeren, en je creatiever maken.

1. Shout out! Zet de timer van je mobiel, pak een pen, en blaadjes. 20 minuten lang ga je dingen opschrijven. De enige regel is dat je moet blijven schrijven, ook als je niks meer te zeggen hebt. Je zult merken dat je steeds vrijer gaat schrijven, en al snel niet meer in nette zinnen.

2. Hmm… Kranten Probeer zoveel mogelijk dingen te verzinnen waarvoor je kranten kunt gebrui-ken. Je zou tenminste over de twintig moeten kunnen komen.

3. (On)bewust. Mary Shelley, de schrijfster van het beroemde verhaal van Frankenstein, putte haar inspiratie uit haar dromen. Sigmund Freud heeft de wereld geleerd dat er een groot deel van je ge-dachten onder het oppervlak verscholen is. Via de dromen kun je die gedachten zichtbaar maken. Leg een boekje en een pen naast je bed, en noteer je dromen. Je wordt er creatiever van en leert jezelf beter kennen. Ik merkte al snel dat ik dieper sliep en meer droomde, toen ik mijn dromen ging opschrijven.

Met deze oefeningen zou je snel creatiever moeten worden. Heb je geen zin of lukt het niet? Geniet dan maar van een boterham met hagelslag, en bedenk je dat je eigenlijk heel creatief bezig bent.

Hetgeheimvaneencreatiefleven Sacha Hilhorst

Uitsprakenovercreativiteitdie

jemoetnegeren:

'Datisnietlogisch'

'Houdjeaanderegels'

'Weespraktisch'

'Vermijddubbelzinnigheid'

'Foutenmakenmagniet'

'Spelletjeszijnkinderachtig'

'Datismijnterreinniet'

'Doenietzogek'

'Ikbennietcreatief'

Solita werd wakker van een kleine straal licht die door het dichtgetimmerde raam piepte. Mopperend stak ze een kaars aan – die ze trouwens meteen weer afschermde - pakte de hamer en spijkers die ze altijd bij de hand had liggen en begon de losse plank weer op zijn plaats te timmeren. Terwijl ze weer in bed stapte, vroeg ze zich af hoe die plank eigenlijk los was gekomen. Misschien waren het de kinderen uit het dorp, die er een sport van had-den gemaakt om haar te plagen. Zuchtend stond ze op toen ze niet meer in slaap kon komen, en ze waste zich bij de pomp waar haar kleine huisje omheen was gebouwd. Solita kon nooit buiten komen, omdat haar ogen niet tegen fel licht konden. Terwijl ze naar het kippenhok in een aangebouwd stalletje liep, zag ze een fel schijnsel uit een hoek ko-men. Gek genoeg deed dit licht geen pijn aan haar ogen. Op haar hoede liep ze eropaf. Daar bleek het een soort kleine bal te zijn. In de bal zat een kolkende substantie die leek te stromen. Tegelijk was het ook geen vloeistof. Het lijkt wel magie, dacht Solita. Gebiologeerd door dit speciale licht pakte ze de bol op. Ook haar kippen hadden geen last van het licht; door het gebrek aan zonlicht in het donkere huisje van Solita konden zij immers ook niet tegen zonlicht. Op slag vond Solita het licht mooi. Ze had zelfs nog nooit zoiets prachtigs gezien. Met een schok kwam er een gedachte in haar op. Ze hield de bol hoog boven haar hoofd en lachte. Ze lachte zoals ze nog nooit gelachen had. Ze was gene-zen van haar geheimzinnige ziekte! Ze kon het dag-licht zien! Solita, het meisje wat nooit buiten kwam, ging voor het eerst de buitenwereld in! Ze trok de deur open; ze stond nu in het volle daglicht. Even snoof ze de frisse lucht op en deed haar ogen open. Meteen schreeuwde ze het uit. Pijn schoot als bliksem door haar hoofd. Het leek alsof haar hersenen door haar ogen naar buiten wilden komen. Kronke-lend van de pijn sloeg ze de deur weer dicht en viel op de grond. Alles werd zwart.

Toen Solita bijkwam, traanden haar ogen zo dat ze haast niks meer zag. Ze had hoofdpijn alsof het bin-nenste van haar hoofd aan het uitzetten was, en zich met geweld door haar schedel probeerde te persen.

Kreunend greep ze de rand van de put beet en schepte wat water op. Ze probeerde het te 1716

drinken, maar ze kreeg haar mond niet open. Opnieuw viel ze neer en verloor ze het bewustzijn.

Solita opende haar ogen en schrok. Ze keek recht in het gezicht van een man, maar ze ontspande. Dit was de dokter uit het dorp. Hij had haar een keer gehol-pen toen ze ontzettend ziek was. Nu smeerde hij haar gezicht in met een stinkend, koud zalfje. Ze rilde, en haar ogen begonnen weer te tranen. De dokter zag het, en bond een lap voor haar ogen.‘Ah, ik zie dat je bent bijgekomen,’ zei de dokter terwijl hij met een stamper een kruid fijnmaalde. De dokter, Solita wist zijn naam niet, had doordringende blauwe ogen, en een tenger postuur en hij ging een-voudig gekleed. Het enige wat Solita kon doen was kreunen. De pijn zat nu niet alleen in haar hoofd, maar ook erop. Het brandde. Ze was verbrand, wist ze. ‘Ik smeer nog wat zalf op je gezicht, waar je het meest verbrand bent’, zei de dokter, en hij voegde de daad bij het woord. Na ongeveer een halfuur begon het zalfje te werken. Solita voelde zich al wat beter, en ging rechtop zitten. ‘Wat is er gebeurd?’ vroeg ze met een klein stemme-tje. ‘Dat kan ik beter aan jou vragen!’ riep de dokter. ‘Hoe kom je erbij om zomaar in het licht te gaan staan? Je weet toch dat je daar niet tegen kan?’Solita werd nog roder dan ze al was. ‘Er was ineens dat licht, en toen...’ mompelde ze, maar de dokter liet haar niet uitpraten. ‘Licht? Wat voor licht, het is hier toch altijd donker?’ zei de dokter scherp.Solita trok de lap voor haar ogen weg, en keek in het rond. Het magische licht was er nog, en ze zag dat de bol onder een kastje was gerold. Haar hersens werk-ten ondanks de hoofdpijn razendsnel. De dokter had de bol niet gezien. Voor hem gaf hij of geen licht, of hij kon de bol helemaal niet zien. Dat betekende dat alleen zij hem kon zien. Als ze zei dat de bol licht gaf, en hem de plek zou wijzen, zou de dokter hem misschien meenemen om hem te on-derzoeken, of hij zou denken dat ze gestoord aan het worden was. Nee, de bol was van haar en dat moest zo blijven.

Waaromdezonondergaat???

‘Nee, niks, laat maar.’ Ze moest de dokter zo snel mogelijk zien te lozen, want ineens schoot haar iets te bin-nen. ‘U kunt wel weer gaan hoor, ik voel me al een stuk beter’, loog Solita,’bedankt voor uw zorgen.’Maar de dokter liet zich niet zo gemakkelijk afschepen. ‘Solita, ik wil dat je me vertelt wat er is gebeurd, en wel nu’, beval de dokter streng, en hij ging op een gam-mele houten stoel zitten. ‘Ik zei dat ik me al een stuk beter voelde, en dat u nu wel weer kunt gaan. Zegt u me maar hoeveel deze be-handeling kostte, en ik geef u het geld.’ De dokter weigerde geld, en bleef zitten.Ze probeerde op te staan, maar dat mislukte. Pas na de derde poging kon ze wankel rechtop blijven staan. ‘Meneer, ik wil dat u nu weer weggaat, ja?’ riep ze.De dokter had dit blijkbaar niet verwacht, want hij schrok en begon haastig zijn spullen in te pakken. Na een kwade blik achterom deed hij de voordeur op een kier en perste zichzelf en zijn spullen erdoorheen. Solita kneep haar ogen dicht.Nu wist ze wat haar te doen stond. Ze pakte de bol op. Hoe had ze nou ooit zo dom kunnen zijn dat ze niet zag wat voor ding dit was? Dit was de magische bol van de god van de zon, Sol, en misschien was hij hem wel kwijt! Met al haar geestkracht probeerde ze de god op te roepen. Het werkte. Na ongeveer een halve minuut stond hij in haar huisje. De ogen van de god werden groot van verbazing toen hij zijn bol in handen van het meisje zag. ‘Jij bent het!’ riep hij uit. ‘Jij bent degene die mijn zonnebol kan zien! Jij hebt mijn verloren bol teruggebracht! Als beloning zal jij de zon worden! Ook mag je één wens doen!’Solita hoefde niet lang na te denken. Ze wilde voor de mensen die niet van de zon hielden, of er niet tegen konden, dat de zon een deel van de tijd weg was. Dat was de nacht. Zo konden die speciale mensen toch nog buiten komen.Ze deed haar wens en Sol maakte haar de zon. Tot op de dag van vandaag waakt Solita nog over ons.Lees hiernaast verder >>

Vervolg Waarom de zon ondergaat

Actie!Nora van Arkel

Actie voeren is iets van alle tijden, en dat zal het ook blijven. Vele acties zijn nodig geweest en hebben zo hun steentje bijgedragen, maar er in de toekomst zal deze inzet nog steeds nodig zijn. Verschuil je niet. Onderneem actie.

Op 21 november 1981 gingen een half miljoen mensen de straat op, richting Museumplein, de hele stad liep vol. Waarom? Het was een protest tegen alle nieuwe kernwapens in heel Europa; “Help de kernwapens de wereld uit” en “Stop de neutronenbom” waren de bekendste slagzinnen. Dit is, samen met de volgende demonstratie tegen kernwapens in 1983, de grootste demonstratie uit de geschiedenis van Nederland. Zelfs in vergelijking met andere landen was dit de grootste opkomst.

“Ik ben van na de oorlog en dat moet zo blijven!”

ProtestPosters oP Pagina 18 en 19

DeessentievankunstLewis van Pelt en Saskia de Smeth

Wat is kunst? Misschien is het je al duidelijk geworden uit de momenten dat je zelf deze vraag wilde beantwoorden dat er verschillende antwoorden mogelijk zijn. Er zijn bijvoorbeeld boeken geschre-ven over filosofen door de eeuwen heen die allemaal weer een andere visie gaven op de kunst.

Ik zal hier een aantal analyses loslaten op de vraag en daarmee proberen een soort totaalbeeld te scheppen. Het uiteindelijke antwoord kan slechts een persoonlijk antwoord zijn, maar dan is wel duidelijk welke alternatieven er zoal zijn. Verwacht geen eenduidig antwoord op de vraag. Zoveel zielen, zoveel meningen. Zie de alternatieven vooral als gedachte-experimenten. U hoeft het niet eens te zijn met de invulling die ik er aan geef. Het gaat mij om het laten zien van diversiteit bij be-antwoorden van vragen.

Ik hanteer de methodes van analyse zoals beschreven in het boek Denkgereedschappen van Paul Wouters en voeg daar nog enkele eigen methodes aan toe.

1. Kunst als analyseDe verschijnselen die bij kunst horen zijn niet gemakkelijk allemaal opgesomd. Het eerste verschijn-sel is wel dat het vaak om “mooi” gaat, ook om “knap gemaakt”. We weten verder dat kunst tentoon-gesteld wordt en vaak voor hoge prijzen verkocht. Als overeenkomst voor die verschijnselen geldt dat het om objecten of installaties gaat. Ook de per-formance en het muziek- of toneelstuk horen tot de kunst. Verder zal het niet echt een punt van dis-cussie hoeven te zijn dat wat we onder kunst verstaan door mensen gemaakt is. Natuur noemen we gewoon natuur, al herkennen we wel kunstige zaken en dat wat dieren of planten maken hoort daar bij. De objecten of installaties zijn verder doordat ze tentoongesteld worden een ervaring. Ze bieden een ervaring. Maar de ervaring wordt pas een ervaring als men er iets bij denkt of voelt. Het blijkt dus nu dat niet het ding, het “kunst”-ding, belangrijk is, maar de ervaring en dat wat de ervaring mogelijk maakt, de analyse. Die analyse kan zowel rationeel als gevoelsmatig. ik maak daar geen onderscheid in. De conclusie van deze manier van denken is dus dat kunst een analyse is. Waarbij dus zowel de analyse van de kun-stenaar bedoeld kan zijn als de analyse van de kunstkijker, die door het kijken als het ware de kunst schept als kunst.

2. Kunst als belangWe gaan er zomaar van uit dat zoiets als kunst bestaat of dat we dus een eenduidig antwoord kunnen op de vraag wat kunst is. We gaan er tevens van uit dat het een wat is en geen hoe en dat het dus van belang is om te weten wat kunst is. Al deze veronderstellingen vertellen ons het volgende, namelijk dat we blijkbaar iets, de kunst, heb-ben gedefinieerd als belangrijk. Van dat wat gemaakt wordt is er iets dat belangrijk wordt en dus waarde krijgt of kan hebben. De oorspronkelijke vraag wijst dus meer op hoe we kunnen ontdekken dat iets belangrijk is, zodat we er waarde aan kunnen hechten. Duidelijk wordt in ieder geval dat de kunst dus iets is van belang.

3. Kunst als uniekEr zijn verschillende bewegingen in de kunstwereld. De kunst gaat bijvoorbeeld van figuratief naar abstract (en andersom), van arbeidsintensief naar machinaal, van iets dat uit edele materialen gemaakt wordt, naar iets dat uit van alles kan bestaan. Er waren vroeger strikte voorschriften, tegenwoordig lijkt dat alles mag, of zien we daar al weer verandering in komen? Als uitgangspunt of these voor deze bewegende wereld kan men zeggen dat kunst een spiegel van de tijd is. Dat wat de techniek bijvoorbeeld mogelijk maakt zie je terug in de kunst. Ook de onderwerpen zijn vaak actueel en op de huidige situatie gericht. De antithese is dat de kunst buiten de tijd staat en over algemene dingen gaat zoals schoonheid, eeuwige waarden etcetera. Dit is een impasse en we moeten op zoek naar een synthese tussen de twee. De synthese kan worden gevonden als we kunst beschouwen als een poging van de mens om iets unieks te maken. Ook deze synthese zouden we echter door kunnen voeren als these om in de dialec-tiek een nieuwe synthese op te leveren. Je komt dan al gauw uit bij de betekenis van kunst. Maar voor de huidige situatie volstaat de kunst als uniek.

2120 Wat dat dan ook verder is. Misschien is dat die analyse uit punt 1, misschien is het nog wat anders waar we later achter komen.

M WL A S I N N E K K U N S TP IJ M I S B T D V W L Z L IJ OV S F I L O S O F I E N IJ T EB U O Z G C C E O N U E F M TV E P V R V H R T N R T O O SS I E N T E I H A F P F E E ER D Z I L R L G L T IJ L A E NA Z C K D M D R P I E T K S NO N M N O E E J T S Q S R O IJV P A R C E R E N E E V R E VE R V X F R IJ N A D E N K E N

Woordpuzzel

Zoek de volgende woorden rond het thema kunst en filosofie:

* Filosofie * Socrates* Kunst * Stiften* Schilderij * Beeld* Arceren * Kennis*Kleur * Wijsheid* Verven * Plato* Toon * Toetsen* Nadenken * Vermeer

Freweini, Dina, en een beetje Jan

22

FOrumForum kan verwijzen naar:

Het forum: een plein in het centrum van een oude Romeinse stadHet Forum romanum is het oude centrum van RomeEen discussiebijeenkomst over een onderwerpHet Groninger Forum (een gebouw)Een internetforumDe organisatie Forum Een tijdschriftenEen uitgeverij

KunstWat is nou precies kunst? Iedereen vindt kunst iets anders. Ik vind bijvoorbeeld films en boeken geen kunst. Tatoeëren en piercings zetten ook niet. Ook vind ik moderne kunst, met al die lijntjes en vierkanten, en geen kunst. Ik vind dat helemaal niet mooi en begrijp ook niet hoe iemand dat mooi kan vinden, of kunst. Poëzie vind ik weer wel kunst. Gedichten maken vind ik zelf ook heel leuk, ook al vind ik het soms wel moeilijk. Sommige mensen zien films en boeken als kunst, anderen tatoeëren en pier-cings. Ik vind die laatste vier absoluut geen kunst. Films en boeken vind ik gewoon vermaak, en tatoe-eren en piercings vind ik lichaamsversiering. Want waarom zouden tattoos en piercings wel lichaams-versiering zijn, en bijvoorbeeld je haren verven niet? Het is allemaal om je zelf mooier te ‘maken’, maar haren verven wordt niet gezien als kunst en tattoos en piercings wel. Oude schilderijen van eeuwen geleden die in musea hangen vind ik niet mooi, maar toch zie ik dat wel als kunst. Dus; wat kunst is, is voor ieder-een anders.

Cagla Dede

Proefles filosofieOm een idee te krijgen van het keuzevak filosofie in de bovenbouw kregen we een proefles filosofie van mevrouw Mertens, de docente filosofie. Dit kregen we aangeboden zodat we konden beslissen of we filo-sofie wilden kiezen in de vierde. De les verliep als volgt: Mevrouw Mertens verkon-digde een stelling, en door links of rechts in de klas te gaan staan moest je laten zien of je het goed of slecht vond. De stelling was bijvoorbeeld: Een man slaat een jongen, iedereen ging bij slecht staan, hierna werd de stelling echter iets veranderd, Een oude man met een oorlogsverleden slaat een jongen nadat hij voor nazi was uitgemaakt. Nu ging de helft van de klas bij goed staan. Aan de hand van meer van dit soort voorbeel-den kregen we uitgelegd dat je iets moeilijk slecht of goed kunt vinden, omdat je niet alle achtergronden en details weet. Pas als je alles ergens vanaf weet kun je bepalen of je iets goed of slecht vind, en dan nog blijft het moeilijk om zoiets te beoordelen. De les was al snel afgelopen en ik vond het een leuke les waar je echt over ging nadenken.

Tom Schoufout

Filosofie is apartDit jaar hebben we een filosofieles gehad. Je moest samen met iemand jezelf afvragen waar jij je zelf wel eens over verwonderd. Eerst kon ik nergens opkomen. Ik bedoel waar slaat deze opdracht op? Je verwonderd je over zoveel dingen. Maar toen kwam Rebecca met een filosofische idee. Ze vroeg zich af hoe een mens bij toneel zo veel persoonlijkheden kan naspelen ? Hoe kunnen sommige mensen wel acteren en anderen weer niet? En waarom zijn sommige mensen alleen of vooral goed in een bepaalde rol? En de hoofdvraag was hoe je nou zeker kon weten dat mensen ook niet in de echte wereld acteren? Misschien doet een persoon alsof hij zo’n persoonlijkheid heeft terwijl hij eigenlijk een ander persoonlijkheid heeft! Nou dus daar verwonderde we over. Filosofie vind ik maar een raar vak, want als je over zoveel dingen gaat na denken, dan draaien je hersenen op een gegeven moment gewoon door. Vooral bij moeilijke onderwerpen als de dood. Als je gaat nadenken wat er gebeurt als je dood gaat en waar je terecht komt. Of als de wereld vergaat (bijv. door een komeet) wat gebeurd er dan. Soms vraag je, je zelf ook wel eens af of je gewoon niet in een film speelt. Of dat dit gewoon niet een droom is en je iedere moment wakker kan worden.Dus daar om vind ik dat die filosofen echt maar groothoofden zijn!

Moniba Rasheed

FilosofieEen tijdje geleden hebben we, de derde klassers, een proefles filosofie gevolgd. Dit was voor voorbereiding van volgend jaar, omdat we moesten weten wat het vak inhield, voor het geval je het zou willen kiezen. Ik dacht er eerst ook aan, om het misschien te kiezen, dus ik was wel benieuwd. We begonnen de les meteen erg filosofisch; denken over waar wij ons zoal over verwonderden. We moesten een verwondering opschrijven, en er dan iets over schrijven. Deze opdracht leek eenvoudig, maar bleek toch voor een aantal mensen behoorlijk tegen te vallen. Het was nog niet zo simpel om iets te bedenken en daar ook nog verder iets over te zeggen. Toen er wat mensen klaar waren, mochten ze het voor de klas gaan voorlezen. De “verwonderingen” verschilden van: “Waarom maken ze dingen zo duur? Neem een voorbeeld aan de Eu-roknallers van de McDonalds.” tot: “Waarom wordt je geboren, als je ook weer dood gaat?” Als laatst werd het klaslokaal verdeeld in een goede kant en een slechte kant. We moesten allemaal in het midden staan, terwijl er een situatie of stelling werd opgelezen. Als je de situatie of stelling slecht vond, ging je aan de ene kant van de klas staan, en als je het goed vond, ging je aan de andere kant staan. Er was bijvoor-beeld een stelling: “Een oude man slaat een jongetje keihard in zijn buik.” De meerderheid liep meteen naar de slechte kant, er vanuit gaand dat die oude man gewoon fout was, maar misschien was dat jongetje wel eerst fout geweest… Waar het op neer kwam was dat je eigenlijk eindeloos kan discussiëren over wat goed en slecht is, dat je het niet zomaar zwart op wit kunt zien.

Paloma van Moerkerken

Geruchten & massahysterieBij een ‘grootse’ gebeurtenis in je omgeving hoor je al snel de wildste verhalen rondgaan. De ontruiming van het PNC… Wat is er gebeurd? De roddels uit in de wandelgangen…

- Het scheikundelokaal is afgebrand! - Ik hoorde knallen! Er is iets ontploft! - De pindaproef van mevrouw Dahlberg is uit de hand gelopen… - Ik rook echt gas op de gang! - Iedereen die in het scheikundelokaal is geweest moet nagekeken worden op enge ziektes!

The real story: een stof die, zo niet in water opgeslagen, explosief zou kunnen zijn bleek al jaren op school te staan. Hier kwam men achter en het water bleek verdampt te zijn. De brandweer besloot: ontruiming! De stof werd veilig verwijderd onder begeleiding van politie en brandweer. Eind goed, al goed.

Nora van Arkel

23

FILOSOFIE QUIZ

Vraag 1: Welke conclusie kan je hieruit trekken?Het is groen en het staat in de wei

a. Het is een plantb. Het is een koec. Het is grasd. Je kunt hieruit geen goede conclusie trekken

Vraag 2: Wat is dit?

a. Een rondjeb. Een vierkantjec. Het is bijna een rondjed. Een zeshoek

Vraag 3: Is dit de laatste vraag?

a. Neeb. Natuurlijk is het de laatste vraag van de quiz!c. Als je met deze quiz stopt, is dit de laatste vraagd. Dat kan je niet weten

GA VERDER >>>>>>

Vraag 4: Wat is de zin van het leven volgens jou?

a. Computerenb. (Nieuwe) dingen lerenc. Bestaand. Goed nadenken; filosoferene. Geboren worden en doodgaanf. Een (belangrijke) opdracht uitvoereng. In de hemel komen

Vraag 5: Wat weet je volgens jou?

a. Allesb. Niksc. Een beetjed. Veel

Vraag 6: Hoe lang wil je leven?

a. Eeuwigb. Net zo lang als een normaal mensc. 200 jaar of wat langerd. Minder lang als een normaal mens

Goede antw

oorden: Vraag 1: D

– Vraag 2: C

– Vraag 3: A

+ C m

ogelijk

De rest van de vragen: Elk antw

oord kan goed zijn. Het gaat om

wat je zelf vindt.

Ronan BakkeR

2524

Colofon

De redactie: Sacha Hilhorst, Simone Belt, Sanne Dillman, Eva van der Graaf, Rachelle Gloudemans, Martijn Arts, Nora van ArkelCover en opmaak: Nora van ArkelThanks to: Eric Schneiders

ShoeSPhotos by Martijn Arts

CYGNUS X 1