Cursus Inleiding in de Sterrenkunde. Sterrenbeelden naamgeving ca. 3000 v Chr. (Kreta) 48 klassieke...
-
Upload
lien-boender -
Category
Documents
-
view
218 -
download
0
Transcript of Cursus Inleiding in de Sterrenkunde. Sterrenbeelden naamgeving ca. 3000 v Chr. (Kreta) 48 klassieke...
Cursus Inleiding in de Sterrenkunde
Sterrenbeelden
naamgeving ca. 3000 v Chr. (Kreta)
48 klassieke sterrenbeelden, w.o. Dierenriemnu 88 officieel (door I.A.U.)
met blote oog ca. 6000 sterren
sternamen: meestal Arabische oorsprong
Orion, de jager
Sirius
Stier
Orion
Kleine Hond
Grote Hond
noord
Sterrenbeelden zuidelijk halfrond
Zonsverduistering mei 2003
zonsverduistering22 oktober 2136 vChr.
Hi en Ho
Aruba, 26 februari 1998
Totale Maansverduistering
Eratosthenes: omtrek van de Aarde
Hipparchus: afstand tot de Maan
Aristarchus: afstand tot de Zon heliocentrisch
wereldbeeld
Ptolemeus (ca. 150 nChr.)
المجسطي الكتاب(al-kitabu-l-mijisti)
kortweg ‘de Almagest’
Ptolemeus (ca. 100 nChr.):uit de ‘de Almagest’
Nicolaus Copernicus(1473-1543)
‘De RevolutionibusOrbium Celestium’
Tycho Brahe
Uraniborg, eilandje Ven (nu Zweden)
Tycho Brahe
Tycho Brahe
Stjerneborg
Geen telescoop
Instrumenten om hoekafstanden te meten
Johannes Kepler
De wetten van Kepler:
1 - Alle planeten bewegen zich rond de zon in elliptische banen.
2 - De snelheid van een planeet in haar omloopbaan verandert zodanig dat in gelijke tijden de oppervlakte afgelegd door de rechte lijn tussen de zon en de planeet, gelijk is.
Derde wet
Het kwadraat van de omlooptijd (P) van een planeet is evenredig met de derde macht van haar gemiddelde afstand (a) tot de zon ofwel:
P2 = a3
P = omloopperiode in jaren, a = afstand in AE
Bijvoorbeeld:
Omlooptijd Jupiter is 11,9 jaar: 11,92 = 11,9 x 11,9 = 142
5,23 = 5,2 x 5,2 x 5,2 = 141, dus Jupiter staat op 5,2 AE
september 1608 in Middelburg
Brillenmaker Hans Lipperhey vindt de telescoop uit.
Er zijn ongetwijfeld meer mensen die een telescoop kunnen maken.
Lipperhey vraagt patent aan en reist naar Den Haag.
september 1608 in Middelburg
Op 2 oktober 1608 demonstreert Lipperhey de ‘ver-sienden bril’in Den Haag aan Prins Maurits
De Hollandse kijker of Galileo telescoop
het objectief is een bolle lens; het oculair een holle lens
De astronomische kijker of Kepler telescoop
het objectief is een bolle lens; het oculair ook
Wat is het geheim van Lipperhey?
het diafragma
Het nieuws van de ontdekking door de Zeeuwse brillenmaker breidt zich snel uit over heel Europa
In het voorjaar van 1609 hoort de Italiaanse geleerde Galileo Galileï van het nieuws.
Binnen een maand bouwt hij zijn eigen telescoop en richt hem op de maan…
Galilei tekent de maanmet bergen, kraters en donkere vlaktes
Galilei tekent de maanmet bergen, kraters en donkere vlaktes
De planeet Jupiter blijkt een bolletje waar vier manen om heen draaien
Door de kijkers van Galileï zijn veel meer sterren te zien dan met het blote oog
De lichtende band die wij de Melkweg noemen blijkt te bestaan uit ontelbare sterretjes
Ook de zon is niet perfect: er zitten donkere vlekken op
Ook de zon is niet perfect: er zitten donkere vlekken op
De waarnemingen van Galileï bevestigen het wereldbeeld volgens Copernicus
Galileï schrijft zelf een boekje waarin hij het oude wereldbeeld belachelijk maakt
Als een goede vriend gekozen wordt tot paus, vertelt Galileï hem enthousiast over zijn ontdekkingen
Kijk, de maan is helemaal geen perfecte hemelse bol, zoals in de theorie van Aristotelis, maar lijkt op de aarde, met bergen, dalen en vlakten
Wie denkt dat alle hemellichamen om de aarde draaien, zoals Aristotelis beweert, moet maar eens naar de satellieten van Jupiter komen kijken
Ook de zon is helemaal geen perfecte hemelse bol, maar heeft allemaal donkere vlekken, weer zo’n misser van Aristotelis
Copernicus heeft gelijk!!
Dat had hij beter niet zo enthousiast kunnen roepen ….
Galileï moet openlijk zweren dat hij nooit meer over de theorie van Copernicus zal schrijven of praten
Isaac Newton(1643-1727)
Edmund Halley(1656-1742)
Halley stelde een methode voor om de Venusovergang van 1761 te ge-bruiken om
‘de immense afstand aarde-zon te bepalen’
A
A
BB
koorde van Venusgezien vanaf de aarde
De methode van Halley
Friedrich Wilhelm Bessel
1838: parallax van 61 Cygni
0,3 boogseconden 90 biljoen kilometer !
een lichtjaar = de afstand die het licht (300.000 km/sec!) in 1 jaar aflegt
maan 1,3 lichtsecondenzon 8 lichminutendichtsbijstaande ster 3,2 lichtjaar
Andromedanevel
100 miljard sterren
100.000 lichtjaar
2 miljoen lichtjaar
Hubble Ultra Deep Field
Cluster Abell 22182 miljard lichtjaar
Quasar13 miljard lichtjaar