cursus InDesign basis

Info

rmat

ie I

nDes

ign

basi

s

1

opleidingenRotterdam • Utrecht • Amsterdam • Antwerpen [email protected] • 010 297 30 73

Wat is InDesign?Adobe InDesign is een zogenaamd opmaakprogramma. Het wordt gebruikt voor het opmaken van advertenties, brochu-res, nieuwbrieven en magazines. InDesign is op dit moment de absolute standaard voor opmaak. Niet alleen de grafische sector gebruikt InDesign, ook de Office-gebruikers gaan steeds vaker deze software inzetten voor het maken van advertenties en allerlei andere publicaties.InDesign is geen moeilijk programma, maar wel erg uitgebreid. Vandaar dat een training om wegwijs te worden in deze soft-ware geen overbodige luxe is.

Hoe ziet de training er uit?De enige manier om InDesign onder de knie te krijgen is door er veel mee te werken. We besteden daarom veel tijd aan het maken van praktijkoefeningen. We gaan u niet overvoeren met alle functies van InDesign, want we hebben maar één doel voor ogen: te zorgen dat u na de training in staat bent om in InDesign bruikbare en verantwoorde publicaties kunt maken.

In deze training concentreren we ons op de meest elementaire opties van InDesign. Dat betekent niet dat het alleen gaat om een eerste, oppervlakkige kennismaking met de software. In-tegendeel, u leert zeer geavanceerde functies gebruiken, maar alleen dan, wanneer ze voor u praktisch nut hebben.Aan de hand van voorbeelden uit de praktijk leert u de ge-reedschappen kennen en gebruiken. Het belangrijkste is dat u op een efficiënte en nauwkeurige manier met deze gereed-schappen leert omgaan. Verder besteden we aandacht aan de grafische en typografische eisen die aan iedere publicatie worden gesteld. Opatel streeft naar een lesfrequentie van 1 les per week. U heeft dan voldoende tijd om uw opgedane kennis te testen en de huiswerkopdrachten uit te voeren in uw eigen tempo.

Voor wie is deze opleiding?Deze opleiding is bedoeld voor iedereen die zelf publica-ties wil maken in InDesign. Van oudsher komen de meeste InDesign-gebruikers uit de grafische wereld. Het programma is dan ook de standaard bij ontwerpbureaus, reclamestudio’s, drukkerijen en uitgeverijen. In deze industrie is kennis van InDesign dus onontbeerlijk.

Deze training richt zich echter niet alleen op de grafische bedrijfstak, want ook in de Office-omgeving wordt InDesign veelvuldig gebruikt. Kennis van deze software maakt u uiterst flexibel wanneer u verantwoordelijk bent voor uiteenlopende grafische publicaties, zoals brochures, advertenties en nieuws-brieven. Uw InDesignpublicaties in eigen beheer maken en bewerken levert tijdwinst en kostenbesparing op voor uw bedrijf. Vergeet ook vooral niet, dat u in InDesign een perfecte PDF kunt aanmaken, die prima geschikt is voor verzending naar een drukkerij.Kortom, ook voor mensen uit de Office omgeving biedt InDe-sign ongekende mogelijkheden.

MaatwerkEen maattraining blijft de natuurlijk de meest efficiënte manier om kennis te vergaren. Bij een maattraining inventariseren we altijd eerst uw wensen en gaan we volledig uit van uw situatie. Het voordeel is duidelijk: we behandelen precies datgene wat op uw werkzaamheden van toepassing is, in de hoeveelheid tijd die u aan de training wilt besteden. Natuurlijk kunnen we in een maattraining uitgaan van uw eigen materiaal.

U kunt gebruik maken van de trainingsfaciliteiten van Opatel of kiezen voor een training binnen uw bedrijf. In dat laatste geval kunnen we, als u dat wenst, zorgdragen voor computers en software.Neem voor informatie contact met ons op en vraag vrijblijvend een offerte aan.

VoorkennisWat betreft de benodigde voorkennis zijn we duidelijk: we gaan uit van een nul-situatie. De enige voorkennis die we verlangen is dat u een aantal basishandelingen op de compu-ter beheerst, zoals openen, sluiten, opslaan en terugvinden van bestanden. Neem bij twijfel contact met ons op. U kunt kiezen of u met een Apple- of een Windows-computer wilt werken.

InDesign basisduur: 3 dagen

Info

rmat

ie I

nDes

ign

basi

s

2


StudiebelastingWilt u een goed eindresultaat behalen, dan is oefenen uiterst belangrijk. Tijdens de les hebben we tijd voor oefeningen, maar we adviseren u om de geleerde stof thuis nogmaals door te nemen. U kunt uitgaan van minimaal 2 uur studiebe-lasting per week. U moet dan natuurlijk wel over de software beschikken. Deze kunt u eventueel via de website van Adobe als uitprobeer-versie downloaden. Deze versie mag u 30 dagen zonder enige beperking gebruiken.

DocentUw docent Rudi Spitzers is Adobe Certified Expert in Photo-shop, InDesign, en Illustrator. Rudi is grafisch ontwerper en werkt al sinds de allereerste versies met deze software. Sinds 1986 is hij ook werkzaam als docent.Rudi werkt exclusief voor Opatel en is daarnaast freelance presenter voor Adobe Nederland.

NaslagwerkenIedere cursust ontvangt een Adobe InDesign naslagwerk, bestaande uit 150 pagina’s. Al ons lesmateriaal wordt in eigen beheer ontwikkeld. We maken hierbij gebruik van onze ervaringen uit de praktijk, zodat onze naslagwerken altijd vol-ledig up-to-date zijn. U kunt aan de hand van het naslagwerk thuis nogmaals de belangrijkste handelingen stap voor stap doornemen. Verder vindt u veel handige tips en aanvullende informatie.

E-lokaalAls deelnemer aan deze training krijgt u toegang tot onze on-line lesomgeving, het E-lokaal. U kunt hier de oefenbestanden downloaden en alle ‘tips & tricks’ bekijken.Op onze website www.opatel.nl/hetontwerpmenu.nl vindt u allerlei tutorials, nieuwsfeiten en trivia. Daarnaast houden verschillende docenten hun eigen blog bij en zijn wij volop aanwezig op verschillende ‘social media’.

Wat kunt u na deze training?Na het volgen van deze opleiding en het uitvoeren van de thuisopdrachten, bent u in staat om een grafisch verantwoor-de publicatie op te zetten en af te ronden. De opleiding geeft u bovendien een prima basis waarop u zichzelf verder kunt ontwikkelen.

CertificaatWanneer u één van de trainingen van Opatel hebt afgerond ontvangt u een certificaat. Dit Opatelcertificaat bevestigt uw deelname aan de training en geeft een duidelijke overzicht van de gebieden waarop u zich bekwaamd hebt. Met ieder certificaat geeft u een duidelijk signaal af van interesse in het vakgebied en van bereidheid in uzelf te investeren.

Vervolg traject: InDesign vervolgU zult merken dat u tijdens het volgen van deze training al snel de smaak te pakken krijgt en de behoefte voelt om verder te gaan. Wij hebben daarom de training ‘InDesign vervolg’ opge-zet, maar adviseren u wel om eerst enige tijd uw kennis uit de basistraining in praktijk te brengen.U kunt onze website raadplegen als u meer wilt weten over dit vervolgtraject, u kunt ook een brochure aanvragen of direct contact met ons opnemen.

Vervolg traject: Photoshop basisInDesign is beperkt in het bewerken van fotomateriaal. Soms wilt u net dat storende element verwijderen of een foto lichter of donkerder maken. Het meestgebruikte programma hiervoor is Adobe Photoshop, met zeer uitgebreide mogelijkheden. In onze training Photoshop basis leert u alle essentiële zaken op een zeer eigenzinnige manier, die u snel vertrouwd zal maken met de praktische toepassingen van dit programma.

Vervolg traject: Illustrator basisIllustrator is een tekenprogramma dat vooral gebruikt wordt voor het creëren van logo’s, symbolen, plattegronden, visua-lisaties en illustraties. Bent u bekend met InDesign, dan zult u Illustrator snel oppikken. U komt veel gereedschappen uit In-Design tegen, maar op tekengebied gaat Illustrator natuurlijk veel verder. Ook dit programma behandelen wij bij Opatel op onze geheel eigen wijze, een aanpak die in de praktijk al jaren zeer gewaardeerd wordt.

DTP praktijkopleiding 8 dagenVoor alle duidelijkheid: dit is geen vervolgtraject, maar een alternatief voor de training ‘InDesign basis’.Het is de ultieme opleiding voor mensen die snel thuis wil-len raken in het complete grafische arsenaal. De volledige InDesign basistraining is in deze 8-daagse opleiding verwerkt. Vanwege het langere traject is er extra veel tijd voor praktijk-oefeningen.Naast InDesign komen ook Photoshop en Illustrator in deze opleiding aan de orde. Zo leert u in Photoshop foto’s te corri-geren en beelden vrijstaand te maken en in Illustrator objecten aan te maken en te bewerken.Deze opleiding is helemaal op de praktijk gericht, met veel aandacht voor het echte DTP-werk. U krijgt maar liefst 5 naslagwerken.Neem contact met ons op wanneer u meer van deze opleiding wilt weten of wanneer u zich afvraagt of deze opleiding past bij uw scholingswensen.

Info

rmat

ie I

nDes

ign

basi

s

3


Les 1In deze les leert u al direct hoe u van A tot Z een grafische productie maakt in InDesign. U krijgt antwoord op de vragen: ‘Waar begin ik?’ en ‘Waar eindig ik?’.We maken u eerst vertrouwd met de zogenaamde ‘inter-face’ van InDesign en met het gebruik van de paletten en de gereedschappen. We gaan direct efficiënt aan de slag: u leert eerst waar een optie zich in het programma bevindt en vervol-gens hoe u deze sneller kunt bereiken.U leert hoe u een document opzet en aanpast. Daarna maken we een begin met het zelf plaatsen en vormgeven van tekst. Dan importeren we een tekst uit MSWord en passen de tekst-kaders aan.

Ook introduceren we in deze les de ‘alineastijlen’, één van de bouwstenen van InDesign, waar u goed mee uit de voeten moet kunnen. We behandelen hierbij enkele typografische regels waaraan een tekst moet voldoen.U leert hoe u met afbeeldingen moet omgaan en waar een afbeelding aan moet voldoen om een goed grafisch resultaat te krijgen.We maken ook al een begin met de toepassing van kleur. Welke kleuren mag u wel en welke mag u niet gebruiken voor drukwerk? Het resultaat slaan we op als PDF-bestand dat door-gestuurd kan worden naar een drukker.

U oefent de lesstof in uw eigen tempo. Aan de hand van de oefeningen bekijken we of u de behandelde onderwerpen heeft begrepen. U krijgt aan het eind van de dag een aantal oefeningen mee naar huis, waarmee u het geleerde nogmaals kunt doornemen.

LesopbouwLes 2

In les 2 gaan we eerst de belangrijkste zaken van les 1 doorne-men en inventariseren we de vragen.Daarna pakken we de alineastijlen weer op, maar we gaan nu op typografisch gebied nauwkeuriger te werk.Ook maken we in deze les kennis met documenten met meerdere pagina’s en introduceren we de zogenaamde ‘stramienpagina’s’. Deze vormen samen met de alineastijlen het belangrijkste gereedschap voor het opbouwen van een publicatie. Hierbij komt bijvoorbeeld de automatsiche pagina-nummering aan de orde.In deze les nemen we meer tijd voor oefeningen, waarin alle behandelde stof samenkomt. Na afloop weet u precies hoe u een publicatie met meerdere pagina’s opzet.Ook dit eindresultaat wordt weer bewaard als een druktech-nisch verantwoorde PDF. Na de les krijgt u weer een oefening mee, waarmee u zelf aan de slag kunt en waarin alle belangrijke zaken zijn verwerkt.

Een voorbeeld van een oefening uit les 2.

Hieronder vindt u een beknopte omschrijving van de lessen van week tot week. Let er wel op dat deze indeling onder voorbehoud is. Soms moeten onderwerpen wat extra aan-dacht krijgen of kunnen bepaalde items juist sneller behan-deld worden.

4

VerkiezingenSinds de verkiezingen vorig jaar staat participatie hoog op allerlei Rotter-damse agenda’s. Zo ongeveer iedereen vindt het belangrijk. Behalve het col-lege hebben ook Leefbaar en de PvdA er een nota over geschreven. Maar als je vervolgens de discussies aan de ver-gadertafels volgt, gaat het alle kanten op: Wat wordt er bedoeld met partici-patie? Welke Rotterdammers ‘moeten’ er participeren? En wat kun en mag je daar als overheid eigenlijk aan doen? Ook LOKAAL draagt een steentje bij aan de discussie over participatie. De discussie aan de Rotterdamse keuken-tafels wel te verstaan.

DiscussieIn februari hebben wij het participa-tiespel ‘Rondje Rotterdam’ gepresen-teerd, voor Rotterdammers die willen mee willen spelen. Het spel bestaat uit vragen over de geschreven en ongeschreven regels in de stad: Wat moet je doen als je fiets is gestolen? Hoe pak je aan als je een feest wilt organiseren in je buurt? Wie mag er stemmen voor de gemeenteraad? Daarnaast geeft het spel stof tot dis-cussie met stellingen als: Amsterdam is leuker dan Rotterdam. Als een man zijn vrouw mishandelt bemoei ik me

daar niet mee. Of: Iedereen moet verplicht vrijwilligerswerk doen. Aan de vergadertafel wordt deze laatste stelling geformuleerd als ‘Moeten alle Rotterdammers participeren? Ook als ze werken, belasting betalen en op tijd hun vuilniszak buiten zetten? Er wordt in dat verband wel gesproken van het ‘no harm’ principe. Burgers die hun eigen broek ophouden en een ander niet tot last zijn, moeten met rust worden gelaten. En werkt het nou zo’n spel? Dat hangt er allereerst vanaf of er animo voor is. Er zijn al honderden spellen opgehaald, dus dat gaat wel goed: ‘Ik woon net een week in Rotterdam en dacht dat is wat voor mij.’ ‘Ik geef taalles en wil het spel daarbij gebruiken.’ ‘In Pernis hebben we meer dan 30 actieve straatgroepen die het spel willen spelen.’ Vervolgens moet Rondje Rotterdam natuurlijk leuk zijn om te spelen. Anders ver-dwijnt het na een keer spelen in de kast. Ook dat lijkt goed te gaan. De eerste reacties zijn positief, hoewel het soms ook moeilijk wordt gevonden.

Droom en tegenslagTja, het is inderdaad geen ganzenbord en de vragen hebben een verschil-lende moeilijkheidsgraad. En dan de

hamvraag: stimuleert het spel mensen om actief te worden? Dat is moei-lijk meetbaar, omdat het vaak een combinatie van factoren is waardoor mensen de stap zetten. Ongetwijfeld weten spelers na afloop meer over de mogelijkheden en de regels in de stad. Hopelijk hebben ze ook meegekregen dat het leuk is om actief te zijn. En door wie wordt dat het beste overge-bracht? Door de ervaringsdeskun-digen, medespelers die aanstekelijk vertellen over hun eigen ervaringen. Dat laatste lijkt mij essentieel. Alle Rotterdammers die participeren, ook u en ik, moeten laten zien dat het leuk is om actief te zijn. Vertel keer op keer de verhalen over uw droom, de tegen-slag waar u mee te maken kreeg en de mooie resultaten die u ondanks alles toch behaalde. Laat zien wat het u en anderen heeft opgeleverd. Maak uw verhaal desnoods wat mooier als het nodig is. Zo geven we meedoen een begerenswaardige status, waarmee we ook de mensen ‘die geen vlieg kwaad doen’ over de streep trekken.

Christine Bleijenberg is directeur van LOKAAL Rotterdam,[email protected].

Participatie aan de keukentafel

Lokaal kabaal

6

In deze paragraaf staat een beschouwing van het begrip gebiedsontwik-

keling. We geven aan wat gebiedsontwikkeling betekent in de praktijk.

Het vernieuwende van gebiedsontwikkeling komt aan bod met de

nodige nuances die daar bij horen.

wat is gebiedsontwikkeling?

Gebiedsontwikkeling

Het begrip gebiedsontwikkelingDe afgelopen decennia is duidelijk geworden dat ontwikkeling van gebieden gelijktijdige en samenhangende initia-tieven vergt op verschillende terreinen. Het gaat onder meer om woningbouw, natuurontwikkeling, ruimte voor water en sociaal economische vitaliteit van gebie-den. Bestuurders op regionaal niveau zijn zich bewust geworden dat ze actief moeten handelen. Dat ze moeten ondernemen. Zeker nu de ruimtelijke druk toeneemt, de agrarische sector sterk krimpt en concen-treert, natuurwaarden aandacht vergen en de wateropgave dwingt het land anders in te richten. De ambitie van de nationale en regionale overheden om actief gebie-den te ontwikkelen, vergt een omslag in denken en doen van velen. Met name de provinciale rol verandert van toetsen naar ontwikkelen en van kijken naar doen. Het ruimtelijk instrumentarium op regionaal niveau is achteraf ‘toelatingsplanologie’ genoemd. De overheden definieerden wat niet mocht, lieten gericht ontwikkelingen toe en hoopten dat daarmee de gewenste effecten werden bereikt. Die aanpak

4

De Stichtse Lustwarande is een gordel van meer dan 100 buitenplaatsen langs de

zuidwestflank van de Utrechtse Heuvelrug die zijn weerga in Nederland niet kent.

De Lustwarande kenmerkt zich door fraaie huizen, tuinen die veelal zijn aangelegd

in Engelse landschapsstijl en imposante parkbossen. Ook de ruimtelijke variatie van

hoog en laag en open en gesloten (bossen afgewisseld met weilanden en akkers) is

zeer karakteristiek voor het gebied. De harmonieuze combinatie van natuur en cul-

tuur draagt bij aan de ‘meervoudige schoonheid’ van de Lustwarande.

De buitenplaatsengordel is ontstaan tussen het einde van de achttiende en het begin van de twintigste eeuw. De Utrechtse Heuvelrug was tot die tijd nog weinig in trek, waardoor grote stukken grond relatief goedkoop gekocht konden worden. Vele rijken wilden een paar maanden per jaar het ongezonde stadsleven verruilen voor een aangenaam verblijf in de buitenlucht. Bovendien leende de zuidwestflank van de Utrechtse Heuvelrug (de overgang van de stuwwal naar het Kromme Rijngebied) zich uitstekend voor de aanleg van tuinen in de Engelse landschapsstijl, die destijds zeer in opkomst was.

De Stichtse Lustwarande

Monumenten binnen Utrecht

Info

rmat

ie I

nDes

ign

basi

s

4


Een voorbeeld van een oefening uit les 3.

Les 3In deze laatste les besteden we eerst aandacht aan alle zaken die nog eens herhaald moeten worden.Dan gaan we verder en behandelen het werken met tab’s en tabellen. U leert hoe u een Excel-bestand importeert, zelf een formulier met tab’s opzet en hoe u een eigen tabel in InDesign maakt. U zult dan zien dat het werken met tabellen in InDesign veel meer is dan alleen het plaatsen van een Excel-bestand. U kunt tabellen zien als een prima opmaakgereedschap.

Nu u weet hoe u een InDesign-publicatie maakt, is het natuur-lijk van belang dat u dit resultaat op de juiste wijze bij een drukker aanlevert. Vandaar dat we in deze les aan de hand van een controlelijst de belangrijkste valkuilen van InDesign langslopen. U leert hoe u een pakket samenstelt, koppelingen controleert en herstelt en een zogenaamde ‘Preflight’ uitvoert. Bovendien laten we de PDF ook nog een keer voorbijkomen.Als afsluitende oefening leert u een zogenaamde drieklaps-folder op te maken, met daarin een formulier verwerkt. Hierin komen alle belangrijke zaken van InDesign nogmaals aan de orde.Na deze laatste les is het aan u om het geleerde op niveau te houden. We adviseren u de oefeningen regelmatig te herha-len. Mocht u toch nog vastlopen, dan kunt ons altijd per E-mail uw vraag voorleggen.

TenslotteDe omschrijvingen geven een beknopt beeld van wat we per les gaan doen. We kunnen hier lang niet alles noemen, tijdens de les komen allerlei handige tips & tricks voorbij.We houden de lessen wel altijd behapbaar. Onze ervaring is dat men na een zekere hoeveelheid informatie totaal verza-digd is. Vandaar dat we veel tijd voor oefeningen reserveren en het laatste deel van de les gebruiken voor de meer creatieve mogelijkheden van InDesign. U kunt ook na de cursus altijd blijven terugvallen op ons na-slagwerk, waarin alle belangrijke zaken en oefeningen helder en overzichtelijk op papier staan.

De rivieren Maas en Rijn vloeiden uit in de Zeeuwse wateren. Het maaswater kwam via de Bergsche Maas en Amer het gebied binnen en het rijnwater via de Nieuwe Merwede. Deze rivieren voerden vanuit het binnenland grote hoeveelheden zand en slib aan. Op plaatsen waar het vloedwater van de ene kant en het rivierwater van de andere kant bij elkaar kwamen kon het slib bezinken.

Op die zandige aanwassen verscheen de eerste vege-tatie: biezen, gevolgd door riet. Hierdoor werd het ge-bied interessant voor de riet- en biezencultuur. Door het rijke voorkomen van biezenvelden, kreeg het gebied de naam ‘Bies-bosch’. Bij het hoger worden van het land, trok het riet zich terug en konden er wilgen groeien. Voor de griendcultuur werden wilgen aangeplant. Nu werden ook andere manieren om in het levensonder-houd te voorzien mogelijk: eendenkooien, hoepelmake-rijen, landbouw en visserij. Rond 1550 vonden de eerste inpolderingen plaats. Tegen 1850 was tweederde van de in 1421 ontstane ondiepe binnenzee weer ingepolderd en in agrarisch gebruik. Kort daarna werd de Nieuwe Merwede gegraven (1850-1870), die de Alblasserwaard voorgoed tegen overstromingen behoedde en de Bies-bosch in tweeën sneed. Van 1925 tot 1927 werd Polder de Biesbosch aangelegd en als landbouwgebied ingericht. Na de Tweede Wereldoorlog startte men met de bouw van huizen en industrieën in het westelijk deel van de Sliedrechtse Biesbosch. Van de Brabantse Biesbosch werd weer een groot deel heringericht ten behoeve van de landbouw.

Vanaf 1950 ontdekten de recreanten de Biesbosch. Na de watersnoodramp van 1953 sloot men het merendeel van de zeearmen af (Deltawerken): in 1969 het Volkerak en op 2 november 1970 het Haringvliet. Door het in gebruik nemen van de Haringvlietsluizen verminderde de getijdenwerking in de Biesbosch aanzienlijk. In grote delen van het huidige Nationaal Park De Biesbosch ont-wikkelen zich ondiepe lagunes. d

De B

iesbo

sch

informatievoor bezoekers en liefhebbers

Het Nationaal Park De Biesbosch is met zijn diverse rivieren, eilanden, kleine en grotere kreken een groen doolhof. Het gebied is een

van de grootste waardevolle natuurgebieden van ons land. Bovendien is het een van de weinige nog bestaande zoetwatergetijdengebieden in Europa.

De Nieuwe Merwede verdeelt het Nationaal Park in een Noord-Brabants en een Zuid- Hollands deel. De Zuid-Hollandse Biesbosch bestaat uit de Sliedrechtse en Dordtse Biesbosch. Het hele gebied heeft een opper-vlakte van ongeveer 9000 hectare. De begroeiing bestaat grotendeels uit wilgenbossen, ontstaan dankzij het door-schieten van voormalige grienden. Deze moerasbossen worden afgewisseld met graslanden en verruigde rietvel-den. De planten en dieren die er voor 1970 voorkwamen, waren alle kenmerkend voor een dynamisch zoetwa-termilieu. Na 1970 verminderde de getijdenwerking aanzienlijk door de afsluiting van het Haringvliet. Dit had ook gevolgen voor de planten- en dierenwereld. Een nieuwe ontwikkeling zette zich in, waarin de natuur op zoek was naar een nieuw evenwicht. Bepaalde planten verdwenen, andere kwamen ervoor terug.

Met de dieren ging dat net zo. De overgangssitu-atie die toen werd ingezet, is eigenlijk nog steeds aan de gang. Evenwicht in de natuur wordt niet in enkele tientallen jaren bereikt. Het beheer is er in bepaalde de-len van de Biesbosch op gericht om zo min mogelijk in te grijpen in de natuurlijke processen. Daar zal op den duur waarschijnlijk een moerasbos ontstaan, het soort

bos dat eeuwenlang in de natte veengebieden van heel West-Nederland voorkwam. Voor vogels is de Biesbosch altijd een belangrijk rust-, foerageer- en broedgebied geweest. Het waterrijke gebied is internationaal zo belangrijk voor watervogels, dat een groot deel ervan, de Brabantse Biesbosch, officieel is erkend als interna-tionaal ‘Wetland’. Maar er zijn ook andere Europese afspraken zoals de Habitatrichtlijn en de Vogelrichtlijn die de waarde van de Biesbosch bevestigen.

Cultuurhistorie Het gebied kende vele traditionele vormen van

grondgebruik, zoals grienden en rietculturen, landbouw, jacht en visserij. Daarvan zijn nog restanten te vinden: de zalmkeet, griendwerkers- en landarbeidersketen, een-denkooien en kades en grasdijken met hun karakteris-tieke ëwielení. Grensbomen, markeringen van vroegere begrenzingen, zijn ook nog op verschillende plaatsen te zien.

Ontstaan van het landschapHet ontstaan van de Biesbosch als watergebied voert

terug tot de St. Elisabethsvloed in de nacht van 18 op 19 november 1421. Deze watersnoodramp veranderde het landbouwgebied de Groote en Zuidhollandse Waard in een binnenzee, die zich uitstrekte van Dordrecht in het noordwesten tot Geertruidenberg in het zuidoosten. Door de invloed van de getijden die sindsdien binnen-dringen, vormden zich oeverwallen en kommen.

De Biesbosch,altijd in beweging Stuur mij meer informatie over de Biesbosch.

Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Postcode: . . . . . . . . . . . . . . . . .

Plaats: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Telefoon: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

E-mail: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Graag ontvang ik informatie over:

� magazine ‘de Biesbosch’

� nieuwsbrief � lezingen � wandeltochten � recreatie � vaartochten � kamperen � vissen

� watersport � scheepvaart � milieu � lidmaatschap � ledenvergaderingen � overheid en de

Biesbosch � nationale parken

Ingevuld opsturen naar:

Vereniging ‘de Biesbosch’piekstraat 23a3071 EL Rotterdam

s .v .p . .aangeven .wat .van .toepassing .is .

Info

rmat

ie I

nDes

ign

basi

s

5


Pers• Algemeen Dagblad

• NRC Handelsblad

• de Telegraaf

• De Volkskrant

• Wegener Sijthoff Nieuwsdruk

• Metro

Drukkerij• Joh. Enschedé

• Plantijn Casparie

• Thieme Media

• Henkes Senefelder

Uitgeverij• Sanoma Nederland

• Sanoma België

• PCM uitgever

• Hallmark Cards Nederland

• Wolters Kluwer

• Bruna

• VNU Business Publications B.V.

• Wegener Nieuwsmedia

• Wyt uitgeefgroep

• uitgeverij de Geus

• uitgeverij Malmberg

• uitgeverij Kosmos

• uitgeverij de Banier

• uitgeverij de Haske

Reclame• KejaDonia

• Dumbar

• Fabrique

• Zwiers

• Arthouse

• Crossmarks

• Philips Design

• Mattmo

Recht/justitie/veiligheid• Ministerie van Justitie

• Nederlandse orde van advocaten

• Loyens en Loeff

• Juridisch loket

• Bureau Halt

• Politie Rotterdam-Rijnmond

Onderwijs• Grafisch Lyceum Rotterdam

• Grafisch Lyceum Utrecht

• NCOI opleidingsgroep

• LOI

• Willem de Kooning academie

• Hogeschool Rotterdam

• Hogeschool van Amsterdam

• Fontys Hogeschool

• ROC Zadkine

• Universiteit van Utrecht

• Universiteit van Wageningen

• Universiteit van Maastricht

• TU Delft

Cultuur• de Doelen Rotterdam

• Rotterdams centrum voor theater

Natuur en Milieu• Utrechts Landschap

• Dienst Landelijk gebied

• Meteo Consult

• Staatsbosbeheer

Toerisme en recreatie• Thomas Cook Nederland

• Peter Langhout Reizen

• Vinea Vakanties

• Kras Reizen

• Center Parcs

• Accor Hotels

• Sportstad Heerenveen

• VVV Rotterdam

• ANWB

• Fietsersbond

Detailhandel• Ikea

• Praxis

• Hornbach

• Intratuin

• Hema

• De Bijenkorf

• V&D

• Footlocker

• Intertoys

• Mexx

Overheid en Bestuur• NATO

• Europese Commissie

• Belastingdienst

• Algemene Rekenkamer

• Tweede Kamer

• Ministerie van VROM

• Ministerie van Binnenlandse Zaken

• Ministerie van Defensie

• Ministerie van Economische Zaken

• Ministerie van Szw

• Ministerie van Justitie

• Ministerie van Financiën

• Gemeente Alkmaar

• Gemeente Amsterdam

• Gemeente Breda

• Gemeente Delft

• Gemeente Leiden

• Gemeente Den Haag

• Gemeente Utrecht

• Provincie Utrecht

• Provinciaal Bestuur Zuid-Holland

• SER

Horeca• Coca-Cola

• Heineken

• Kikkoman

• Sligro

• Unilever

• Numico

Metaal, Bouw, Architect • Akzo Nobel

• Corus Technology

• Hunter Douglas Europe B.V.

• Heijmans N.V.

• Naco

Verzekering Financiën• ABN Amro

• Deloitte

• Ernst & Young

• KPMG

Wie gingen u voor?Hieronder vindt u een aantal bedrijven en instanties die eerder bij ons een InDesign training hebben gevolgd.

cursus InDesign basis

Documents

Transcript of cursus InDesign basis