CURSUS BIJBEL BASICS Bijbel Basics - … · een van de twaalf mattheÜs = levi? belastingophaler...
32
CURSUS BIJBEL BASICS EVANGELISCHE GEMEENTE DE DRIEHOEK 15 MEI 2019 ARIAN ELAND | [email protected] AVOND 5: NIEUWE TESTAMENT – DEEL 1
Transcript of CURSUS BIJBEL BASICS Bijbel Basics - … · een van de twaalf mattheÜs = levi? belastingophaler...
CURSUS
BIJBEL BASICS
EVANGELISCHE GEMEENTE DE DRIEHOEK
15 MEI 2019
ARIAN ELAND | [email protected]
AVOND 5: NIEUWE TESTAMENT – DEEL 1
WAT GAAN WE DOEN?
▪ WELKOM▪ INTRODUCTIE NT▪ EVANGELIËN▪ HANDELINGEN▪ OPENBARING
BIJBEL BASICS
WAT?
BIJBEL BASICS
ZES LEUKE AVONDEN OVER WAAR DE BIJBEL VANDAANKOMT, WAAROM HET EEN UNIEK BOEK IS, WAT HET
GROTE VERHAAL IS, EN HOE ALLES SAMENHANGT
BIJBEL BASICS
15 Mei
30 Januari
20 Februari
20 Maart
17 April
xx Juni
Avond 5: Nieuwe Testament 1
Avond 1: Oorsprong van de bijbel
Avond 2: Verhaal van de bijbel
Avond 3: Oude Testament 1
Avond 4: Oude Testament 2
Avond 6: Nieuwe Testament 2
HET LEZEN VAN DE BIJBEL KAN
LEVENS VERANDEREN;
EEN CHRISTEN KAN NIET ZONDER
VERANDERT HET LEZEN VAN DE
BIJBEL JOUW LEVEN?
1. DE OORSPRONG VAN DE BIJBEL
▪ BIJZONDER? De bijbel is een uniek boek, in alle
opzichten op eenzame hoogte
▪ GELOOFWAARDIG?▪ Canon: boeken staan in de bijbel omdat ze Goddelijk gezag
bleken te hebben – niet andersom ▪ Overlevering: onvoorstelbare betrouwbaarheid, blijkt uit de
vele (recent gevonden, zeer oude) manuscripten ▪ Betrouwbaar: vele opgravingen bewijzen de
betrouwbaarheid van de bijbel
▪ GODS WOORD? Het wonder van de bijbel is dat het een
volledig Goddelijk én menselijk boek is; parallel met het wonder van Christus
? 1500 1000 500 0 ?2000
2. DE RODE DRAAD VAN DE BIJBEL
GENESIS
EXODUS
LEVITICUS
NUMERI
DEUTERONOMIUM
EZRA
1-2 KRONIEKEN
ESTHERNEHEMIA
DANIËL
JOB
KLAAGLIEDEREN
SPREUKEN
RUTH
PSALMEN
PREDIKERHOOGLIED
EZECHIËL
JOZUA
1-2 KONINGEN
JESAJA
JEREMIA
RICHTEREN
1-2 SAMUËL
12 ‘KLEINEN’
TORAH
GESCHIEDENIS
WIJSHEID
& POËZIE
PROFETEN
AVOND 3 AVOND 4
WAT GAAN WE DOEN?
▪ WELKOM▪ INTRODUCTIE NT▪ EVANGELIËN▪ HANDELINGEN
BIJBEL BASICS
HET OUDE TESTAMENT ALS BLOEMBOL....
....HET NIEUWE TESTAMENT ALS BLOEM
Nieuwe Testament
Oude Testament
Wordt
openbaar
in het NT
Is verborgen
in OT
Nieuwe Testament
Oude Testament
Wordt
openbaar
in het NT
Is verborgen
in OTVolmaakt één
Wat erin zit komt eruit
Wat eruit komt zat er al in
GENESIS
EXODUS
LEVITICUS
NUMERI
DEUTERONOMIUM
EZRA
1-2 KRONIEKEN
ESTHERNEHEMIA
DANIËL
JOB
KLAAGLIEDEREN
SPREUKEN
RUTH
PSALMEN
PREDIKERHOOGLIED
EZECHIËL
JOZUA
1-2 KONINGEN
JESAJA
JEREMIA
RICHTEREN
1-2 SAMUËL
12 ‘KLEINEN’
TORAH
GESCHIEDENIS
WIJSHEID
& POËZIE
PROFETEN
WAT ZIJN WE TEGENGEKOMEN IN DE BLOEMBOL?...
MOEDERBELOFTE EN
BELOFTE ABRAHAM
ONDERKONING JOZEF
REDT DE WERELD
TABERNAKEL EN
PRIESTERDIENST
GERED DOOR BLOED
VAN PESACH-LAM
HET BELOOFDE LAND
ALTIJD EEN KONING OP
DE TROON VAN DAVID
SALOMO DE
VREDEVORST
UIT BALLINGSCHAP
NAAR BELOOFDE LAND
DE MESSIAANSE
KONING
WANHOOP EN HOOP
HIER OP AARDE
VERLANGEN ALS JE
ELKAAR NIET ZIET
DE MESSIAS,
LIJDENDE KNECHT
ZIJN WET IN ONZE
HARTEN GESCHREVEN
LIJDENDE KNECHT:
HOOP OP GOD
DODE BOTTEN KOMEN
WEER TOT LEVEN
“IEMAND, ALS EEN
MENSENZOON”GOD HOUDT ZICH AAN
ZIJN BELOFTEN
“AFGEWEZEN DOOR
ZIJN VOLK”
GALATEN
MATTHEÜS
MARCUS
LUCAS
JOHANNESOPENBARINGEN
HANDELINGEN
EVANGELIËN BRIEVEN OVERIG
1 JOHANNES
JAKOBUS
2 TIMOTHEÜSTITUS
1 TIMOTHEÜS
FILIPPENZENKOLOSSENZEN
EFEZIËRS
FILEMON
ROMEINEN
1 KORINTHIËRS
1 THESSALONICENZEN
3 JOHANNES
1 PETRUS
HEBREEËN
2 JOHANNES
2 PETRUS
JUDAS
2 KORINTHIËRS
2 THESSALONICENZEN
EN DAN NU NAAR DE BLOEM VAN HET NIEUWE TESTAMENTNAAR GENRE....
GALATEN
MATTHEÜS
MARCUS
LUCAS
JOHANNES
OPENBARINGEN
HANDELINGEN
1 JOHANNES
JAKOBUS
2 TIMOTHEÜSTITUS
1 TIMOTHEÜS
FILIPPENZENKOLOSSENZEN
EFEZIËRS
FILEMON
ROMEINEN
1 KORINTHIËRS
1 THESSALONICENZEN
3 JOHANNES
1 PETRUS
HEBREEËN
2 JOHANNES
2 PETRUS
JUDAS
2 KORINTHIËRS
2 THESSALONICENZEN
EN DAN NU NAAR DE BLOEM VAN HET NIEUWE TESTAMENT...OP VOLGORDE ZOALS IN DE MEESTE BIJBELS...
VANAVOND AVOND 6
WAT GAAN WE DOEN?
▪ WELKOM▪ INTRODUCTIE NT▪ EVANGELIËN▪ HANDELINGEN
BIJBEL BASICS
Evangelieën
MATTHEÜS MARCUS LUCAS JOHANNES
‘SYNOPTISCHE’ EVANGELIEËN
95% 10%
‘Q’
Evangelieën
MATTHEÜS MARCUS LUCAS JOHANNES
▪ ‘JOHANNES MARCUS
▪ NEEF VAN BARNABAS
▪ DISCIPEL VAN PETRUS
▪ STICHTER KERK VAN
ALEXANDRIË?
▪ EEN VAN DE TWAALF
▪ MATTHEÜS = LEVI?
▪ BELASTINGOPHALER
▪ GRIEKSE ARTS
▪ ENIGE NIET-JOOD?
▪ METGEZEL PAULUS
▪ LUCAS-HANDELINGEN
▪ EEN VAN DE TWAALF
▪ ‘GELIEFDE DISCIPEL’
▪ EVANGELIE, BRIEVEN,
OPENBARING
50-60 n.Chr 60-65 n.Chr 65-70 n.Chr60-65 n.Chr
Evangelieën
MATTHEÜS MARCUS LUCAS JOHANNES
KONING KNECHT MENS GOD
VIER WEZENS UIT EZECHIËL EN OPENBARING; VIER FACETTEN VAN OPENBARING
Evangelieën
MATTHEÜS MARCUS LUCAS JOHANNES
ZEKER WETEN? THE FACTS:▪ BEGRAVEN DOOR JOZEF VAN ARIMATHEA
▪ LEEG GRAF ZONDAG NA KRUISIGING, GEVONDEN
DOOR VROUWEN
▪ VERSCHIJNINGEN VAN JEZUS AAN DIVERSE
MENSEN EN GROEPEN, DIVERSE GELEGENHEDEN
▪ PLOTSELING GELOOF VAN DISCIPELEN IN
OPGESTANE JEZUS, TOT IN DE DOOD
IS JEZUS DE MESSIAS?
IS HIJ DE BELOOFDE KONING?
DE BELOOFDE
MESSIAS (1-3)
MATTHEÜS
▪ Geslachtslijst als start
▪ Jezus als vervulling van het
verbond met Abraham
▪ Jezus als de ware David,
vervulling van verbond
▪ Vervulling van profetische
beloften (oa Bethlehem)
▪ Parallellen met Mozes /
volk van Israël
EEN ANDER
KONINKRIJK (4-25)
VAN KRUIS NAAR
OPDRACHT (26-28)
▪ ‘Nieuwe wetgeving’ op de
berg: Bergrede
▪ Vijf secties over het
Koninkrijk: 5 boeken Torah
▪ Jezus toont zijn autoriteit
over ziekte en dood
▪ Maar Koninkrijk is upside-
down Koninkrijk: dienen
▪ Pesachmaaltijd krijgt
nieuwe betekenis
▪ Lijden en sterven
betekenen Jezus’
overwinning
▪ Als de Koning stuurt hij zijn
discipelen erop uit
IS JEZUS DE MESSIAS?
WIE IS HIJ?
IN GALILEADIENSTKNECHT VAN GOD (1-8)
MARCUS
▪ Geen opening met geslachtslijst: knecht is
geloofwaardig door zijn daden
▪ Direct verzoeking in de woestijn (daden)
▪ Een koninkrijk dat om dienen draait: o.a.
genezing op sabbat
▪ Koninkrijk heeft een nederig begin,
bijvoorbeeld een mosterdzaad
▪ Woorden gaan samen met daden
(wonderen)
NAAR JUDEALIJDENDE KNECHT VAN GOD (8-16)
▪ Nu duidelijk is wij Hij is, maakt Hij duidelijk
dat Hij moet lijden – Petrus verzet zich
▪ Van nu af richting Jeruzalem, om te lijden
en te sterven
▪ Instructies: nadruk op discipelschap,
navolging van de lijdende knecht
▪ Dood en opstanding van de lijdende
knecht
8:29
“U bent
de Christus”
IS JEZUS DE MESSIAS?
OF EEN MENS? EN VOOR WIE?LUCAS
JEZUS’
BEDIENING (3-9)
▪ Verhuizing naar
Kapernaum
(verworpen in Nazareth
▪ Familie: wie hem volgt
▪ Bergrede: geen nadruk
op OT wet
▪ Jezus’ identiteit?...
NAAR
JERUZALEM (9-19)
▪ Confrontaties met de
Farizeeën
▪ De waarde van
zondaars (o.a.
verloren zoon)
▪ Theofilus: zie Jezus’
wijsheid, en de
onterechte aanvallen
NAAR ALLE
VOLKEN (19-24)
▪ Voorzegging
verwoesting tempel:
Jezus voor iedereen
▪ Jezus onschuldig
gekruisigd
▪ Opstanding: diverse
verschijningen!
▪ Uitzending naar alle
volken
MENSELIJKE
GEBOORTE (1-2)
▪ Introductie als de
Mensenzoon
▪ Grootste stuk over
geboorte en jeugd
▪ O.a. als wijs kind in
de tempel
IS JEZUS DE ZOON VAN GOD?JOHANNES
ZEVEN
TEKENEN(3-12)
▪ Water in wijn
▪ Genezing zoon hovel.
▪ Genezing verlamde
▪ Spijziging 5000
▪ Lopen op water
▪ Genezing blinde
▪ Opwekking Lazarus
INTIEME AVOND
(13-17)
▪ Intiem, alleen de
discipelen
▪ Voetwassing
▪ Gebod van liefde
▪ Ware wijnstok
▪ Hogepriesterlijk
gebed
HET IS
VOLBRACHT (18-21)
▪ Geeft zijn leven op
▪ Koninkrijk niet van
deze wereld
▪ Ontvang mijn Geest
▪ Jezus: Gods liefde
overwint dood
▪ Epiloog: Petrus
HET WOORD WAS
GOD (1-2)
▪ Duidelijke verwijzing
naar Genesis 1
▪ Bevestiging dat Jezus
de zoon van God én
God is
▪ Zeven namen voor
Jezus
7
WAT GAAN WE DOEN?
▪ WELKOM▪ INTRODUCTIE NT▪ EVANGELIËN▪ HANDELINGEN
BIJBEL BASICS
DEEL 1: IN JERUZALEMHANDELINGEN
HEMELVAART (1)
▪ Voor Israël het Koninkrijk
herstellen?...
▪ Belofte van de heilige
Geest
▪ Hemelvaart (vgl Daniël 7)
▪ Belofte wederkomst, “op
dezelfde wijze”
PINKSTEREN (2) VERVOLGING (6)
▪ Wachten op God;
eensgezind bijeen
▪ Gods vuur op allen; Gods
heerlijkheid op de nieuwe
tempel (vgl. OT, Lucas)
▪ Alle taal en natie
▪ 3000 zielen toegevoegd
▪ Petrus en Johannes voor de
Raad; spreekverbod
▪ Apostelen weer gevangen:
raad van Gamaliël
▪ Stefanus, vol van God, werd
gestenigd, zag Jezus aan
rechterhand van God
▪ Paulus houdt jassen vast
DEEL 2: VOOR IEDEREENHANDELINGEN
PAULUS (9)
▪ Ontmoeting met Jezus
▪ Van Saulus naar Paulus
▪ Van grootste vervolger tot
grootste apostel
▪ Eigen onderwijs van Jezus
▪ Eigen bediening naar
heidenen
CORNELIUS (10) 1e CONCILIE (15)
▪ Petrus houdt bijbelstudie
met God
▪ Gestuurd naar Cornelius
▪ Heilige Geest en doop
▪ Climax: het evangelie
breekt nu door naar de
hele wereld
▪ Joodse en ‘heidense’
christenen
▪ Duidelijkheid nodig: wat wel
en wat niet uit de Torah
(besnijdenis?)
▪ Eerste ‘concilie’, Jeruzalem
▪ Heidenen ‘niet lastig
maken’
DEEL 3: PAULUS’ MISSIEHANDELINGEN
ZENDINGSREIZEN (13-20)
▪ Klein Azië
▪ Griekenland
▪ Stichten van gemeenten
▪ Blijvende vaderlijke
betrokkenheid
IN JERUZALEM; VOOR
MACHTHEBBERS (21-26)NAAR ROME (27-28)
▪ Samenzwering van de
Joden
▪ Getuigenis voor
machthebbers: gouverneus
Felix en Festus, koning
Agrippa
▪ Paulus beroept zich op de
keizer: naar Rome
▪ Reis met schipbreuk, naa
Malta
▪ Gevangenschap in Rome:
brieven
VRAGEN?OPMERKINGEN?
TOT VOLGENDE KEER!AVOND 6: 26 JUNI
NIEUWE TESTAMENT – PART 2
CURSUS
BIJBEL BASICS
EVANGELISCHE GEMEENTE DE DRIEHOEK
15 MEI 2019
ARIAN ELAND | [email protected]
AVOND 5: NIEUWE TESTAMENT – DEEL 1
