OnderwijsOnderwijs bij de bij de RomeinenRomeinen

De lagere schoolDe lagere school

Voor wie? Leraar? Wat leren ze?

Jongens en meisjes

van 7 tot 12 jaar

Ludi magister

Lezen, schrijven en

rekenen

Opmerkingen:Opmerkingen:

• Leraar:Leraar: betaald door ouders → pover loon→ grote klassen• Rijke Romeinen hadden een paedagogus = een slaaf die kinderen begeleidt van

en naar school.• geen schoolgebouwen: lessen in klein

lokaaltje of in open lucht• Lijfstraffen maakten deel uit van

opvoeding!

De middelbare schoolDe middelbare school

Voor wie? Leraar? Wat leren ze?

Enkel jongens van 12 tot 16

jaargrammatic

us

Latijnse en Griekse taal en literatuur

Opmerkingen:Opmerkingen:

• Algemene kennis: geschiedenis, aardrijkskunde, natuurkunde, astronomie: in functie van gelezen teksten!

• Leren betekende voor hen vooral: van buiten leren!

Hoger OnderwijsHoger Onderwijs

Voor wie? Leraar?

Wat leren ze?

Getalenteerde jongenmannenuit de hoogste

klassenVanaf 16 jaar

RhetorWelsprekendhei

d (spreekbeurten)

Opmerkingen:

• Waarom? als voorbereiding op een carrière in politiek en rechtspraak.

• Ook universiteiten bv. in Athene of Rhodus → ter vervolmaking

Welke school?

Latijnse naam

van de leraar

Wie volgt les Welke vakken?

Lagere school

Ludi magister

Jongens en meisjes Van 7 tot 12 jaar

Basis RekenenAlfabet + woorden

middelbare school

Grammaticus Alleen jongens 12+

Latijn, Grieks,…

Hogeronderwijs:Rhetorenschool+universiteiten

Rhetorenprofessoren

Getalenteerde jongenmannenUit de hoogste klassen

Welsprekendheid(spreekbeurten)

OverzichtOverzicht

Schrijven bij de Schrijven bij de RomeinenRomeinen

Schrijven bij de Schrijven bij de RomeinenRomeinen

Tabula, album, codex

Tabulae

• Album: witgeverfd plankje voor officiële mededelingen

Zwarte verf: gewone tekstRode verf: voor titels (rubricae)

• Wastafeltje: klein plankje met bijenwas ingestreken, beschreven met een “stilus”.

• Codex: (was)tafeltjes door ringen met elkaar verbonden tot een soort boek.

Stili (= mv van stilus)

Jonge vrouw uit Pompeji; in de ene hand een codex van wastafeltjes, in de andere een stilus

Papyrus

Hoe werd papyrus gemaakt?

Van de stengel van een Egyptischewaterplant

• De papyrusbladen werden aan mekaar gelijmd en opgerold tot een rol (volumen)

• De Griekse naam voor rol = biblos of biblion.

Papyrusrollenin houten doos

InktPen: Pen:

eerst: een calamus eerst: een calamus

(= rietstokje) (= rietstokje)

later (ME): een later (ME): een “penna” (= “penna” (= ganzenveer)ganzenveer)

Inkt bestond uit roet, lijm en water.Inkt bestond uit roet, lijm en water.

Perkament: ~Pergamum = stad in Turkije• gemaakt van dierenhuiden• verdringt vanaf de late oudheid papyrus.

authentieke perkamenten

codex

Papier : • Afkomstig vanuit China • verdringt samen met de

boekdrukkunst het perkament op het einde van de Middeleeuwen.

Kritische bedenking:Kritische bedenking:

Het boek werd, zoals je wel gemerkt hebt, steeds van een kostbare grondstof gemaakt. Of het nu de papyrusplanten zijn, de dierenhuiden of de

kostbare wouden die vandaag nog steeds geveld

worden voor papierindustrie.

Excursus: Romeinse alfabet.geen j, u of wzelden y of z

verder wel vele

gelijkenissen!

Kun jij lezen welke Nederlandse zin hier staat met Latijnse letters ?