Tony Quan kan alleen zijn ogen bewegen. Deze legendarische graffitikunstenaar, activist en publicist uit Los Angeles, alias Tempt One, is totaal verlamd. Quan heeft dezelfde ziekte als Stephen Hawking, de neurologische spieraandoening Amyotrofische Laterale Sclerose (ALS). Dankzij het kunstenaars/activistenproject EyeWriter kan Quan graffiti maken. Met zijn ogen. De pupilbeweging als

tekeninstrument: terwijl Quan als bevroren in bed ligt kan hij via een bril zijn ogen gebruiken als computermuis.

Mick Ebeling, gespecialiseerd in commerciële animaties, kreeg het idee om iets voor graffitikunstenaar Tony Quan te doen toen hij leden van het Graffiti Research Lab tegen kwam op een designconferentie. Graffiti Research Lab (GRL), is een internationale groep kunstenaar-hackers gericht op graffitikunst en open-source code. Zij werken met een on-line bibliotheek, ‘Open Frameworks’ geheten, die programmeercode vrij beschikbaar stelt voor creatief gebruik. Met een laptop, een laserpen en een beamer kun je op gebouwen tekenen (tijdens demonstraties maar ook op Museumnacht). Kunstenaar Theodore Watson, vooraanstaand lid van GRL ook wel Agent Watson, introduceerde deze techniek van ‘laser-tagging’ in Nederland.

Toen Ebeling leden van GRL benaderde, antwoordden ze: natuurlijk kan dat. De uitdaging was om het apparaat goedkoop en open-source te maken zodat iedereen met neurologische ziekten het zou kunnen gebruiken. In feite werd er niets nieuws uitgevonden: bestaande dingen werden aan elkaar geknoopt zoals een goedkope zonnebril en hardware uit de winkel om de hoek. Steeds meer kunstenaarsinitiatieven sloten zich bij het project aan en uiteindelijk reisde een gemengde groep af naar Los Angeles. In tien dagen was er een werkend prototype van de EyeWriter beschikbaar.

Quan kon e-mailen door zijn ogen te bewegen. Hij gaf Watson commentaar op de beschikbare lettertypes en mopperde dat die jonge jongens niets van de geschiedenis van graffiti afwisten. Quan wist goed wat hij wilde en hoe dat eruit moest zien. Uiteindelijk maakte Tony Quan, alias TEMPT ONE, vanuit zijn ziekenhuisbed in Alhambra, Californië, met de EyeWriter voor het eerst sinds zes jaar een reeks tekeningen. Zijn tags werden over het internet gestuurd naar een groep kunstenaars in downtown Los Angeles die zijn graffitikunst in real-time projecteerden op een tien meter hoog gebouw. TEMPT was terug. Quan schrijft in een email: ,,Het was alsof ik van onder water naar boven werd getrokken.”

Dit jaar reisde het ontwikkelteam naar India om samen met ingenieurs uit Mumbai te werken aan een MumbaiWriter voor Indiase patiënten. De EyeWriter blijft in ontwikkeling, iedereen kan de techniek gebruiken en aanpassen. Op dit moment zit het project in de race met twee concurrenten voor de Britse FutureEverything Award 2010 (10.000 pond, 11.000 euro). De Eyewriter bewijst dat kunst, technologie en activisme wel degelijk samengaan.

Het kunst- en techfestival FutureEverything is van 12-15 maart 2010, in Manchester, Engeland.

Dit artikel verscheen eerder in het vrijdagse Cultureel Supplement van NRC Handelsblad.

CS-Kunst op het net: Graffitti maken met je ogen