Convergentie van medezeggenschap in de EU!?

Dr R.H. van het KaarAIAS/HSI

R.H.vanhetKaar@uva.nl

Plaatsbepaling NL

Nederland is bijzonder met:• reikwijdte informatierecht (maar: FR, BE);• reikwijdte adviesrecht (besluit zelf, niet alleen

de gevolgen voor werknemers);• beroepsrecht;• enquêterecht;• structuurregeling

Grote verschillen in de EU (1)

• Wel of geen participatie/BLR;• Binnen BLR:• - one tier/ two tier

- drempel (aantal werknemers; 25, 100, 300, 500, 2000….)- sector (alleen publiek of ook privaat)- benoeming of aanbeveling (NL)

NL-Intermezzo: structuurregeling

Juridisch: de nieuwe situatie na de Wet Bestuur en Toezicht. Geen verzwakt regime in one tier-situaties voor internationale concerns?

Feitelijk:Naleving structuurregeling. Wie controleert?

Aantal structuurvennootschappen?

Grote verschillen in de EU (2)

• Oprichting: wie neemt het initiatief?• Vanaf hoeveel werknemers?• Nalevingspecentage• Positie vakbonden vs. OR; voorrang!?

• Mate van acceptatie

Convergentie via harmonisatie EU-regelgeving (1)?

• Europese ondernemingsraad• Richtlijn Informatie en Consultatie (I&C)• Europese vennootschap (SE)• Europese cooperatieve vennootschap (SCE)• 13e Richtlijn (openbaar bod, al dan niet vijandig)• 10e Richtlijn (grensoverschrijdende fusie)• Europese BV (SPE)• Europese Stichting• Zetelverplaatsing, grensoverschrijdende

omzetting

Convergentie via harmonisatie EU-regelgeving (2)?

• EOR: herschikkingsrichtlijn; cultuurverschillen• I&C-richtijn: minimum-standaard; naleving!?• Aantal SE’s relatief beperkt; lege en plank-SE’s• Vrijwel geen SCE’s• 13e RL: RL vs. implementatie NL, SE• 10e RL: inbreukprocedure NL; relevantie voor

de praktijk van de medezeggenschap!?

NL-intermezzo: grensoverschrijdende fusie (GOF)

Motieven voor GOF. Herstructurering binnen concerns? Medezeggenschapsregimes? Fiscaal?

Feitelijke situatie:• inbound/outbound• welke landen?• Wat voor type ondernemingen/concerns?

Convergentie via harmonisatie EU-regelgeving (3)?

• SPE, Europese Stichting, 14e RL: toekomstmuziek? Is politieke overeenstemming mogelijk?

• Voorstellen ingehaald door de jurisprudentie van het HvJEG? (Daily Mail, Überseering, Inspire Art, Cartesio, Vale …..)

Onderscheid tussen landen (DE, AT, SE) waar vennootschappelijke mz of juist ondernemingsrechtelijke mz (NL) het belangrijkst is.

Concernverhoudingen

Binnen de EU:• Positie van internationale holding; legitimiteit,

territorialiteit; vrijstelling in structuurregeling, Nederland-constructie;

• Vertegenwoordiging van buitenlandse werknemers (EOR, SE, GOF)

Moedermaatschappij buiten de EU (Packard Bell, Organon etc.). Level playing field.

Minimum standards for worker involvement (1)

Project opgezet door de ETUCDeelname door researchers/juristen uit 21 landenDoel: zie titel slide; combineren van I&C en BLRDoel: tegengaan van regime competition

Na drie bijeenkomsten voorstel voor een EU-directive, met ruimte voor nationale variaties.

Basisprincipe is onderhandelen, met fall back-provisions (vgl. EOR, SE).

Minimum standards for worker involvement (2)

Toepassingsgebied RL:• alleen transnationale rechtsvormen (A);• cross-border mobility als trigger (B);• transnationale ondernemingen (C)• B in combinatie met (optioneel) C. Mogelijkheid tot uitruil

I&C/BLR

Discussiepunten:• Relatie met nationale wetgeving• Invulling BLR; relatie met I&C• (voorangs)positie vakbonden; wie kiest/benoemt? EOR!?• Drempels (aantal werknemers)

Stellingen

1 Sterke vormen van I&C (WOR!) zijn op dit moment robuuster dan BLR

2 Uiteindelijk is de invloed van werknemers via BLR groter dan via I&C

3 Medezeegenschap (inclusief BLR) is voor de meeste ondernemingen niet de belangrijkste reden om wel of niet te kiezen voor bepaalde instrumenten (GOF, zetelverplaatsing, SE).