Wilfred Tennekes:"Bim(men) is meer dan alleen een

driedimensionale ICT-techniek. Het is eenwerkwoord waarin mensen, processen en

ICT-middelen bij elkaar worden gebracht om inde bouw efficiënt te kunnen samenwerken."

Samenwerking voorkomt traditionele bouwproblemen

Iedereen aan/het Bimmen!

Grote kans dat bij de volgende herziene druk van de Dikke van Dale een nieuw

werkwoord is opgenomen: Bimmen! Het is dé oplossing in de bouwwerelddie maakt dat alle relevante informatie gedurende het hele bouwproces

opgeslagen, gebruikt en beheerd wordt in een digitaal en driedimensionaalgebouwmodel. Bimmen bespaart kosten, vermindert ontwerp- en bouwfouten,versnelt de bouwtijd en maakt het productieproces beter beheersbaar. Voorwelke partner in de bouw klinkt dat niet als muziek in de oren?

Elke autofabrikant die een nieuwtype auto op de markt brengt, testdie tot in den treuren. Dat vermin-

dert risico's bij de definitieve productie.Maar in de bouwwereld gaat die vliegerniet op. In die sector is het maken vaneen prototype niet mogelijk. De bouw vanhet kantoor of appartementencomplex ismeteen het prototype. Niet verwonderlijkdat dit fouten en kostenoverschrijdingenin de hand werkt. Zeker als je bedenktdat er zo veel partijen bij betrokken zijn.Het Bouw Informatie Model ondersteunteen betere s~menwerking tussen de ver-schillende partijen. Het computersysteemgeeft een driedimensionale voorstellingvan het bouwproject. Uitgangspunt vanhet systeem is dat de betrokken partijeneen gebouwmodel steeds verder aanvul-

len en uitbreiden. "Stel, je bouwt eengroot kantoor. Dat proces begint al bij deopdrachtgever. Die heeft ideeën omtrentvolume, aantal werkplekken en bijvoor-beeld indeling van etages. Daarna werkendiverse partijen de grove ideeën steedsverder uit. De architect vertaalt wensen invorm en afmetingen en de constructeurvoegt berekeningen toe. Daarna volgenleveranciers, aannemers, onderaannemerstot uiteindelijk de beheerder van het

~!._---~.-----------_ .»

gebouw. En al die partijen voegen huncalculaties en productgegevens in. Het iszelfs mogelijk om de factor tijd en kostenin te voeren en daarmee het bouwwerkdoor de tijd heen te zien groeien", zegtWilfred Tennekesvan Conceptueel BouwenNederland.

'BIM vermindert de bouwtijdmet zeven procent'

Universele taalMaar hoe werkt~ BIM eigenlijk? Op detraditionele manier maken bouwpartnersgebruik van tweedimensionale CAD-systemen. Ontwerpen en tekeningen gaanvan hand tot hand. Iedere partij kopieertde ontvangen informatie en voegt daarzijn eigen gegevensweer aan toe. Dat kantot fouten leiden die soms pas op debouwplaats aan het daglicht komen. Hetgevolg: extra tijd, extra geld. In BIM ziende partners het object driedimensionaalen voeren ze allen in één systeem hunobjectgerelateerde gegevens in. Doorvoorwerken ze met een soort universele taal:het software onafhankelijke bestandsfor-maat IFC, een afkorting voor IndustrialFoundation Class. Andere bestandsfor-maten en afspraken maken het mogelijkook gegevens over object {lFD) en proces{lDM) uit te wisselen.

Keur aan voordelenUit het samen invoeren van gegevensblijkt meteen de intelligentie van hetmodel. "Tijdens het proces kunnen ideeënveranderen. De opdrachtgever wil ineenseen goedkoper ventilatiesysteem. Voer jedie nieuwe gegevens in, dan signaleertBIM meteen waar die nieuwe informatiebotst met andere bouwonderdelen. Danpassen de ronde hoeken bijvoorbeeldniet in bepaalde uitsparingen. Dat directsignaleren bespaart je zeker tien procentvan de bouwkosten", zegt Tennekes.Volgens hem bracht een onderzoek van deAmerikaanse Stanford University diversevoordelen aan het licht. Dat onderzoek

vergeleek projecten waarbij BIM wel enwaarbij het model niet werd gehanteerd.En wat bleek? Naast de besparing vanbouwkosten zorgt BIM ook voor veertigprocent minder onvoorziene financiëlewijzigingen, realiseert het model zevenprocent aan besparing van bouwtijd en istachtig procent minder tijd nodig voorhet opstellen van een kostenberekening."Een pra,ktisch voorbeeld is de mogelijk-heid van versiebeheer. In de hele cycluswordt vastgelegd wie wat doet, wanneeren waarom. Daardoor worden alle afspra-ken goed vastgelegd en kun je die latergemakkelijk traceren. Zo is achteraf snelte achterhalen wie verantwoordelijk is ofwas voor welk deel van het bouwwerk",aldus Tennekes.

Openheid gevenOm het 'bimmen' werkelijk tot eensucces te maken, is meer nodig dan eengezamenlijk digitaal platform. Het vereisteen andere manier van werken. Een meerintensieve samenwerking die dwingt totopenheid. En daar is nog niet elke partnervolledig aan toe. "Bovendien vereist heteen investering. Bij omvangrijke projectenverdien je de kosten zeker terug. Daardoorzijn grotere partijen enthousiast. Maarvoor de lokale aannemer die op de hoekvan de straat een huis bouwt, is deinvestering vaak nog te groot." Op devraag wanneer 'bimmen' gemeengoedgaat worden, houdt Tennekes een slagom de arm. "In ondermeer de VS is hetmodel al gangbaar. In het verleden zijnhier balkons naar beneden gekomen enis een parkeerdak ingestort. Gebeurt datte vaak, dan scherpt de overheid wet- enregelgeving aan. In dat geval kan ze BIMverplichten. Maar al met al verwacht ikdat binnen zo'n acht jaar de helft vande grotere bouwprojecten, in infra- enutiliteitsbouw, aan het 'bimmen' is.Daarnaast zullen trends als conceptueelbouwen', waarbij meerdere partijen uit debouwketen projectoverstijgend samen-werken om (delen van de) huisvestings-behoefte in te vullen, de groeiende inzetvan BIM-modellen versterken."

"www.conceptueelbouwen.nt

15 constructionUIJ1J@j~UD~