Cognitieve therapie: een concrete, praktische aanpak · 2011. 7. 5. · Cognitieve therapie: een...

1

NIEUWSBRIEFGGZ & WELZIJN

JUNI 2011

1

Cognitieve therapie: een concrete, praktische aanpakDe afgelopen dertig jaar is de klinische psychologie sterk beïnvloed door de inzichten uit de cognitieve psychologie. Cognitieve therapie: theorie en praktijk is al ruim een decennium lang een veelgebruikt handboek voor de toepassing van cognitieve therapie voor het Nederlandse taalgebied. Van dit naslagwerk verschijnt begin augustus 2011 de tweede, geheel herziene druk onder redac-tie van prof. dr. Susan Bögels en dr. Patricia van Oppen. Wie zijn deze drijven-de krachten achter dit bekende handboek? Wat biedt deze tweede editie? En wat maakt de cognitieve therapie zo interessant? Door Mieke van Dalen

Patricia van Oppen is in de eerste plaats onderzoeker. Maar zonder de therapeutische praktijk zou ze dat nooit kun-

nen zijn. Ze behandelt vooral patiënten met angst- en depressieve stoornissen. ‘Cognitieve therapie werkt in veel geval-len goed. Bij een goede cognitieve thera-pie, als je goed aansluit bij je patiënt, heb je een plezierig samenwerkingsverband en ben je concreet bezig met de klachten waar hij of zij mee zit.’Susan Bögels is directeur van een behan-delcentrum gericht op de behandeling van kinderen en hun ouders. Daarnaast leidt ze een ‘babylab’, een onderzoeks-centrum van de UvA waar baby’s vanaf hun geboorte gevolgd worden in de inter-actie met hun beide ouders. ‘Geconfron-teerd met nieuwe of ambigue situaties kijken kinderen naar de signalen van hun ouders, en interpreteren situaties dan als gevaarlijk of als een kans. Daar beginnen de cognitieve schema’s.’

Albert EllisVanwaar de belangstelling voor cognitie-ve therapie? Patricia: ‘Eind jaren tachtig was ik tijdens mijn studie bezig met cognitieve therapie bij de paniekstoornis. In die tijd volgde ik een workshop van Albert Ellis in Leiden. Wat hij vertelde, sloot goed aan bij hoe ik in elkaar zit. Cognitieve therapie is een concrete, prak-tische aanpak, maar het vergt wel intel-lectuele creativiteit van jezelf. Ik hou van puzzelen, van denksporten, ik bridge – ik vind het leuk om veranderingen aan te brengen op een niet-complexe wijze. Ik hou niet van onnodig ingewikkeld doen.’

Susan begon met cognitieve therapie bij sociale-angststoornissen, en raakte geïn-teresseerd in hoe sociale angst ontstaat. Vaak gebeurt dat al in de kinderleeftijd onder invloed van de ouders. ‘Als ouders overmatig kritisch zijn naar hun kind, vaak op basis van hun eigen schema’s over vermeende afkeuring door anderen, kun je daardoor een schema internalise-ren: “anderen zullen mij afkeuren”. We zijn steeds beter in staat met cognitieve therapie te werken bij steeds jongere kin-deren, en ouders te leren naar hun eigen cognities te kijken die ze op hun kinderen overdragen.’

Klinische praktijkWat is de kracht van dit handboek? Patricia: ‘Er bestaan allerlei protocol-lenboeken waarin beschreven staat wat je moet doen, maar in ons boek staat ook hóe je het moet doen. De voorbeelden zijn direct toepasbaar in de praktijk, en een voorbeeld dat beschreven staat in het depressiehoofdstuk kan ook goed bruik-baar zijn bij een andere stoornis.’ Susan: ‘Het boek is juist niet protocollair, dat is een van de sterke kanten. Een clinicus kan er inspiratie uit opdoen.’ Waarom een tweede editie? Susan: ‘Het gebied waar cognitieve therapie een vorm heeft gevonden die echt effectief is, breidt zich alsmaar uit. Zo is er een

hoofdstuk toegevoegd over cognitieve therapie bij bipolaire stoornis. Een nieu-we ontwikkeling is dat we cognitieve the-rapie steeds meer bij kinderen gebruiken en bij ouders.’ Patricia: ‘Er is de laatste jaren veel geschreven over terugvalpre-ventie bij angst en depressie; hier hebben we in de klinische praktijk vaak mee te maken. Ook nieuw is het hoofdstuk over cognitieve therapie bij echtparen – twee persoonlijkheden in een relatie die ook hun cognitieve zwaktes hebben.’ •

‘Het boek is juist niet protocollair, dat is een van de sterke kanten’

Susan Bögels (l.) en Patricia van Oppen

Bögels & Van Oppen (red.)

Cognitieve therapie: theorie en praktijk

Redactie:Susan M. Bögels & Patricia van Oppen

Tweede, geheel herziene druk

Cognitieve therapie:

theorie en praktijk

Cognitieve therapie is een effectieve behandeling gebleken voor vele psychische stoornissen. De effectiviteit en toepassingsmogelijk heden groeien nog steeds, gevoed door wetenschappelijk onderzoek en verdere verfijning van de technieken voor verschillende stoornissen en doelgroepen. Dit boek, dat het afgelopen decennium zijn sporen verdiend heeft, geeft een helder en geheel geactualiseerd overzicht van de cognitieve behandeling van psychische problemen. De nadruk ligt op de praktische toepassing. De beschreven interventies worden uitvoerig geïllustreerd aan de hand van gevals beschrijvingen en letterlijk weergegeven fragmenten. Het boek bevat veel praktisch materiaal dat tijdens de therapie gebruikt kan worden, zoals dagboek-formulieren en gedetailleerd uitgewerkte uitdaagtechnieken.De eerste drie hoofdstukken van het boek gaan over de cognitieve theorie van psychopathologie en de algemene toepassing van cognitieve therapie. Daarna wordt een overzicht geboden van de cog-nitieve therapie zoals die ontwikkeld is voor de volgende psychische problemen: depressie, bipolaire stoornissen, gegeneraliseerde angst-stoornis, paniekstoornis, sociale angststoornis, terugvalpreventie bij depressie en angststoornissen, dwangstoornis, posttraumatische stress-stoornis, somatoforme stoornissen, eetstoornissen, seksuele stoornissen, psychosen, psychische stoornissen bij kinderen en jeug-digen, en cognitieve therapie bij relatieproblemen. De stoornis-speci-fieke behandelingen zijn beschreven door experts op het gebied van cognitieve therapie en onderzoek op het betreffende domein. Het laat-ste hoofdstuk betreft de ontwikkeling en meting van expertise in de cognitieve therapie.

Dit boek is bedoeld voor psychologen, pedagogen en psychiaters en voor hen die hiervoor in opleiding zijn. Over de redactie:Prof. dr. Susan M. Bögels is hoogleraar Orthopedagogiek aan de UvA en directeur van het academisch behandelcentrum voor ouder en kind in Amsterdam. Ze is psychotherapeut, gespecialiseerd in cogni-tieve gedragstherapie bij volwassenen en bij kinderen en gezinnen.

Dr. Patricia van Oppen, gz-psycholoog, is als universitair hoofd-docent verbonden aan de afdeling psychiatrie/VUmc en is als cognitief gedragstherapeut verbonden aan de Academische werkplaatsen angst en depressie van GGZingeest/VUmc.

www.bsl.nl ISBN 978 90 313 8309 2 NUR 777

B_BOHN229_ Cognitieve Therapie Tweede druk.indd 1 12-05-2011 11:27:20

€ 69,95

Prof. dr. Susan M. Bögels is hoogleraar Orhopedagogiek (UvA) en initiator en directeur van het academisch behandel-centrum voor ouder en kind in Amsterdam. Dr. Patricia van Oppen, gz-psycholoog, is als universitair hoofddocent verbonden aan de afdeling Psychiatrie VUmc en is als cognitief gedragstherapeut verbonden aan de angst- en depressiepolikliniek van GGZingeest/VUmc.

Op 3 oktober 2011 vindt in Hotel Casa 400 in Amsterdam een congres plaats over cognitieve therapie. Meld u aan op: www.bsl.nl/cognitievetherapie. Hier vindt u ook meer informatie.

2

NIEUWSBRIEFGGZ & WELZIJNJUNI 2011

JEUGDZORGJEUGDZORG

Bent u werkzaam als psycholoog, psychiater, psychotherapeut of orthopedagoog? Of in opleiding voor een van deze beroepen? Neem dan deel aan het BSL Psyche Panel.

Op Psyche Panel geeft u uw mening over uw vak, in

de breedste zin van het woord. Een uitgelezen kans

om uzelf uit te spreken én om te weten te komen

hoe collega’s naar hun vak kijken. Met uw bijdrage

verbeteren we onze vakinformatie en zorgen we

ervoor dat deze aansluit bij uw wensen en behoeften.

Doe daarom ook mee aan het Psyche Panel en draag

bij aan een betere gezondheidszorg! Deelname kost

bovendien weinig tijd en levert u voordeel op.

Deelname aan Psyche Panel*

Uw mening over:

• de inhoud en uitvoering van uw vak

• de ontwikkelingen en toekomst van uw vak

• aanschaf en aankoop van vak-informatie, nascholing, cursussen

• toepassingen en gebruik van nieuwe media, ICT.

Neem deel aan het

Psyche Panel

www.psychepanel.bsl.nl

Spreek uzelf uit via www.psychepanel.bsl.nl

Meer weten? Ga naar www.psychepanel.bsl.nl en lees meer over de werkwijze, voordelen en voorwaarden van deelname.

* Uiteraard is uw privacy bij deelname gewaarborgd

BSL_flyer_PP_A5.indd 1 15-10-2010 16:00:20

Bedwing je dwangWerkboek

Omschrijving | Met het werkboek kunnen kinderen van 6 tot 18 jaar en ouders onder begeleiding van hun therapeut zelf aan de slag om hun dwanghandelingen en dwanggedach-ten onder controle te krijgen. De onafhan-kelijke Erkenningscommissie Interventies heeft dit protocol onlangs erkend als goed onderbouwd. Het protocol bestaat uit een handleiding voor therapeuten en een werk-boek ‘Bedwing je dwang’ voor het kind.Voor wie | Kinderen onder behandeling van kinderen jeugdpsychologen, orthopedago-gen, kinderen jeugdpsychiaters en andere hulpverleners, zoals SPH’ers, SPV’ers en maatschappelijk werkers.

Als je steeds bang bentAngst bij kinderen: hoe zit dat?

Omschrijving | Dit boek is speciaal geschre-ven voor kinderen tot 12 jaar die last hebben van een angststoornis of waarbij vermoedens zijn van een angststoornis. Ook geschikt voor kinderen die een leeftijdgenoot kennen in hun omgeving met een angststoornis.Voor wie | Kinderen tot 12 jaar.

Behandeling van de dwangstoornis bij kinderen en adolescentenMet het cognitief-gedragstherapeutisch protocol Bedwing je dwang

Omschrijving | Protocol voor de behandeling van kinderen van 6 tot 18 jaar met een dwang-stoornis. De behandeling is een combinatie van exposure, responspreventie en cognitieve therapie. De onafhankelijke Erkenningscom-missie Interventies heeft dit protocol onlangs erkend als goed onderbouwd. Het protocol bestaat uit een handleiding voor therapeuten en een werkboek ‘Bedwing je dwang’ voor het kind.Voor wie | Kinder- en jeugdpsychologen, or-thopedagogen, kinderen jeugdpsychiaters en andere hulpverleners, zoals SPH’ers, SPV’ers en maatschappelijk werkers.

R. Beer, K. Tobias | ISBN 9789031387595 | € 20,50R. Beer, K. Tobias | ISBN 9789031387618 | € 38,50

L. Wolters, E. de Haan, C. Paauw | ISBN 9789031360093 | € 20,95

M. Vos | ISBN 9789031385447 | € 17,50 E.de Haan, L. Wolters | ISBN 9789031360086 | € 40,95

Cognitieve gedragstherapie bij jongeren met een eetstoornisEten zonder angst

Omschrijving | Protocol voor cognitieve gedragstherapie bij jongeren tussen de 10 en 20 jaar met een eetstoornis. Bruikbaar voor behandeling van zowel anorexia nervosa, bou-limia nervosa als een eetstoornis NAO.Naast deze praktische handleiding voor de behande-laar is er ook een aansprekend werkboek voor de jongere (zie hierna).Voor wie | Psychologen, orthopedagogen, psychiaters en andere hulpverleners.

‘Er is een verband tussen perfectionisme en (de ontwikkeling van) eetstoor-nissen. Het overgrote deel van de mensen met een eetstoornis heeft een sterk perfectionistische instelling.’ Renee Beer en Karin Tobias

Eten zonder angstWerkboek

Omschrijving | Onderdeel van het cognitief-gedragsprotocol voor de behandeling van jongeren tussen de 10 en 20 jaar met een eetstoornis. Het protocol bestaat uit een praktische handleiding voor de behande-laar en een aansprekend werkboek voor de jongere. Het werkboek informeert de jongere over eetstoornissen en bevat opdrachten en oefenmateriaal. De handleiding wordt apart aangeboden.Voor wie | Jongeren met een eetstoornis die cognitieve gedragstherapie ontvangen.

Bent u werkzaam als psycholoog, psychiater, psychotherapeut of orthopedagoog? Of in opleiding voor een van deze beroepen? Neem dan deel aan het BSL Psyche Panel.

Op Psyche Panel geeft u uw mening over uw vak, in de breedste zin van het woord. Een uitgelezen kans om uzelf uit te spreken én om te weten te komen hoe collega’s naar hun vak kijken. Met uw bijdrage verbeteren we onze vakinformatie en zorgen we ervoor dat deze aansluit bij uw wensen en behoeften. Doe daarom ook mee aan het Psyche Panel en draag bij aan een betere gezondheidszorg! Deelname kost bovendien weinig tijd en levert u voordeel op.

Spreek uzelf uit via www.psychepanel.bsl.nl

Meer weten? Ga naar www.psychepanel.bsl.nl en lees meer over de werkwijze, voordelen en voorwaarden van deelname.

Deelname aan Psyche Panel*Uw mening over:• de inhoud en uitvoering van uw vak • de ontwikkelingen en toekomst van

uw vak• aanschaf en aankoop van vak informatie,

nascholing, cursussen• toepassingen en gebruik van nieuwe

media, ICT.

* Uiteraard is uw privacy bij deelname gewaarborgd

Neem deel aan het

Psyche Panel

www.psychepanel.bsl.nl

3

‘Geconfronteerd met nieuwe of ambigue situaties kijken kinderen naar de signalen van hun ouders, en interpreteren situaties dan als gevaar-lijk of als een kans. Daar beginnen de cognitieve schema’s’. Susan Bögels


VOLWASSENENZORG

3

PsychiatrieVan diagnose tot behandeling

Omschrijving | Tweede, herziene druk. De moderne psychiatrie in al haar facetten. In het eerste deel worden wetenschappelijk principes en methoden beschreven, met aandacht voor relevante biologische, psychologische en sociale invalshoeken. In het tweede deel komen de voornaamste psychiatrische stoornissen aan de orde.Voor wie | Studenten, mensen met psychia-trische problemen of hun directe omgeving en professionals.

Omgaan met relatieproblemen

Omschrijving | Tweede, herziene druk. Be-schrijft op een toegankelijke manier de moge-lijkheden en vaardigheden om inzicht in je eigen relatie te krijgen. Het is een waardevolle hand-leiding voor iedereen die de verhouding met zijn of haar partner wil verbeteren. Geschreven voor zowel partners die eigenlijk niet meer weten wat ze nog samen doen als voor mensen die zeker samen willen blijven, maar niet weten hoe ze van die vervelende ruzies af moeten komen. En voor therapeuten om te gebruiken bij sessies en om aan te bevelen aan clientenVoor wie | Partners die hun relatie willen verbeteren.

De verslavingszorg voorbij

Omschrijving | Tweede, herziene druk. Het boek geeft inzicht in historische en actuele weten-schappelijke kennis. Vele facetten van verslaving en het denken over verslaving worden bespro-ken. Met een uitgesproken visie: er is behoefte aan een psychosociale neurowetenschap van verslaving.Voor wie | Professionals werkzaam in de GGZ en in het bijzonder in de verslavingszorg.

Leerboek interpersoonlijke psychotherapie

Omschrijving | In dit boek worden enkele belangrijke pijlers van Interpersoonlijke psycho-therapie (IPT) besproken zoals de relatie tussen hechting en het ontstaan van psychopathologie en die tussen het optreden van life events en depressie. De nadruk ligt op de behandeling van depressie, maar ook de toepassing van IPT bij andere psychische stoornissen wordt behandeld. Dit boek (incl. praktijkvoorbeelden op extras.springer.com) is een praktische hulp bij het leren van Interpersoonlijke Psychotherapie (IPT). Dit boek vervangt de eerder verschenen ‘Inleiding in de interpersoonlijke psychotherapie’.

Voor wie | Psychiaters, psychologen (psychotherapeuten, GZ-psycholo-gen, eerstelijnspsychologen) en gespecialiseerde verpleegkundigen.

S.Bögels/P. van Oppen | ISBN 9789031383092| € 69,95 R. Borra, R. van Dijk, R. Verboom | ISBN 9789031385799 | € 39,90

W. Vandereycken, R. van Deth |ISBN 9789031389186 | Derde, herziene druk | € 49,95

J.P. van de Ven | ISBN 9789031385980 | € 22,50 J. van der Stel | ISBN 9789031382729 | € 26,95

M. Blom, F. Peeters, K. Jonker | ISBN 9789031389681| € 29,50


Omschrijving | Geheel herziene druk. Dit boek geeft een helder en actueel overzicht van de cognitieve behandeling van psychische problemen. De nadruk ligt op de praktische toepassing. De beschreven interventies worden uitvoerig geïllustreerd aan de hand van o.a. gevalsbeschrijvingen en letterlijk weergegeven fragmenten. Het boek bevat veel praktisch materiaal, zoals dagboekformulieren en gede-tailleerd uitgewerkte uitdaagtechnieken, die tijdens de therapie gebruikt kunnen worden.Voor wie | Psychologen, pedagogen en psy-chiaters en zij die hiervoor in opleiding zijn.

Cultuur en PsychodiagnostiekProfessioneel werken met psychodiagnostische instrumenten

Omschrijving | Het gebruik van psychodi-agnostische instrumenten bij migranten of vluchtelingen is een terugkerend onderwerp in opleidingen, werksituaties en collegiale consul-taties. Welke tests kun je gebruiken en welke niet? Hoe gaan interculturele hulpverleners te werk? Zijn er handvatten voor een methodi-sche aanpak te vinden in de psychologische theorievorming en de onderzoekspraktijk van professionele psychodiagnostici? Cultuur en psychodiagnostiek gaat in op deze vragen.Voor wie | Klinisch-psychologen, GZ-psy-chologen, psychologen, psychotherapeuten, psychodiagnostische medewerkers.

Bögels & Van Oppen (red.)


Redactie:Susan M. Bögels & Patricia van Oppen

Tweede, geheel herziene druk

Cognitieve therapie:

theorie en praktijk

Cognitieve therapie is een effectieve behandeling gebleken voor vele psychische stoornissen. De effectiviteit en toepassingsmogelijk heden groeien nog steeds, gevoed door wetenschappelijk onderzoek en verdere verfijning van de technieken voor verschillende stoornissen en doelgroepen. Dit boek, dat het afgelopen decennium zijn sporen verdiend heeft, geeft een helder en geheel geactualiseerd overzicht van de cognitieve behandeling van psychische problemen. De nadruk ligt op de praktische toepassing. De beschreven interventies worden uitvoerig geïllustreerd aan de hand van gevals beschrijvingen en letterlijk weergegeven fragmenten. Het boek bevat veel praktisch materiaal dat tijdens de therapie gebruikt kan worden, zoals dagboek-formulieren en gedetailleerd uitgewerkte uitdaagtechnieken.De eerste drie hoofdstukken van het boek gaan over de cognitieve theorie van psychopathologie en de algemene toepassing van cognitieve therapie. Daarna wordt een overzicht geboden van de cog-nitieve therapie zoals die ontwikkeld is voor de volgende psychische problemen: depressie, bipolaire stoornissen, gegeneraliseerde angst-stoornis, paniekstoornis, sociale angststoornis, terugvalpreventie bij depressie en angststoornissen, dwangstoornis, posttraumatische stress-stoornis, somatoforme stoornissen, eetstoornissen, seksuele stoornissen, psychosen, psychische stoornissen bij kinderen en jeug-digen, en cognitieve therapie bij relatieproblemen. De stoornis-speci-fieke behandelingen zijn beschreven door experts op het gebied van cognitieve therapie en onderzoek op het betreffende domein. Het laat-ste hoofdstuk betreft de ontwikkeling en meting van expertise in de cognitieve therapie.

Dit boek is bedoeld voor psychologen, pedagogen en psychiaters en voor hen die hiervoor in opleiding zijn. Over de redactie:Prof. dr. Susan M. Bögels is hoogleraar Orthopedagogiek aan de UvA en directeur van het academisch behandelcentrum voor ouder en kind in Amsterdam. Ze is psychotherapeut, gespecialiseerd in cogni-tieve gedragstherapie bij volwassenen en bij kinderen en gezinnen.

Dr. Patricia van Oppen, gz-psycholoog, is als universitair hoofd-docent verbonden aan de afdeling psychiatrie/VUmc en is als cognitief gedragstherapeut verbonden aan de Academische werkplaatsen angst en depressie van GGZingeest/VUmc.

www.bsl.nl ISBN 978 90 313 8309 2 NUR 777

Omschrijvingagnostische instrumenten bij migranten of vluchtelingen is een terugkerend onderwerp in opleidingen, werksituaties en collegiale consul-taties. Welke tests kun je gebruiken en welke niet? Hoe gaan interculturele hulpverleners te werk? Zijn er handvatten voor een methodi-sche aanpak te vinden in de psychologische theorievorming en de onderzoekspraktijk van professionele psychodiagnostici? Cultuur en psychodiagnostiek gaat in op deze vragen.Voor wie

Omschrijvinggeeft inzicht in historische en actuele weten-schappelijke kennis. Vele facetten van verslaving en het denken over verslaving worden bespro-ken. Met een uitgesproken visie: er is behoefte aan een psychosociale neurowetenschap van verslaving.Voor wieen in het bijzonder in de verslavingszorg.

Omschrijvingschrijft op een toegankelijke manier de moge-lijkheden en vaardigheden om inzicht in je eigen relatie te krijgen. Het is een waardevolle hand-leiding voor iedereen die de verhouding met zijn of haar partner wil verbeteren. Geschreven voor zowel partners die eigenlijk niet meer weten wat ze nog samen doen als voor mensen die zeker samen willen blijven, maar niet weten hoe ze van die vervelende ruzies af moeten komen. En voor therapeuten om te gebruiken bij sessies en om aan te bevelen aan clienten

Omschrijvingherziene druk. De moderne psychiatrie in al haar facetten. In het eerste deel worden wetenschappelijk principes en methoden beschreven, met aandacht voor relevante biologische, psychologische en sociale invalshoeken. In het tweede deel komen de voornaamste psychiatrische stoornissen aan de orde.Voor wietrische problemen of hun directe omgeving en professionals.

derde, herziene druk

PsychiatrieVan diagnose tot behandeling

W. Vandereycken

R. van Deth

www.bsl.nl isbn 978 90 313 8918 6 nur 875

Vand

ereycken &

Van D

ethPsychiatrie

Psychiatrie

Psychiatrie. Van diagnose tot behandeling geeft een overzicht van de moderne

psychiatrie in al haar facetten. In het eerste deel beschrijven de auteurs de weten

schappelijke principes en methoden van de psychiatrie. Daarbij schenken zij op

evenwichtige wijze aandacht aan de biologische, psychologische en sociale invals hoeken

die in de psychiatrie relevant zijn. In het tweede deel bespreken zij de voornaamste

psychiatrische stoornissen. Aan de hand van een praktijkvoorbeeld komen telkens de

kenmerken, de verklaring, de behandeling en het verloop van de stoornis aan bod.

Dit boek is bedoeld voor iedereen die op een snelle en bevattelijke manier kennis wil

maken met de moderne psychiatrie: studenten maar ook geïnteresseerde leken, mensen

met psychische problemen of hun directe omgeving, en verder allen die beroepshalve

met de wereld van de psychiatrie worden geconfronteerd. Dit kunnen hulpverleners,

welzijnswerkers en personeelsfunctionarissen zijn, maar ook mensen werkzaam bij

justitie en politie of in het onderwijs. Het boek is in heldere taal geschreven en voorzien

van duidelijke verklaringen van de belangrijkste psychiatrische vaktermen.

In deze herziene editie hebben de auteurs de tekst op verschillende punten

geactualiseerd. In het bijzonder zijn enkele recente ontwikkelingen in de behandeling

van psychische problemen opgenomen. Tevens is de literatuurlijst aangepast en zijn

relevante Nederlandstalige websites opgenomen.

Prof.dr. Walter Vandereycken is hoogleraar psychiatrie aan de KU Leuven en hoofd van de

afdeling directieve therapie in de Psychiatrische Kliniek Broeders Alexianen te Tienen.

Drs. Ron van Deth is psycholoog en publicist en onder andere verbonden aan het

Europees Instituut voor Educatie in Driebergen.

Omschrijvingbelangrijke pijlers van Interpersoonlijke psycho-therapie (IPT) besproken zoals de relatie tussen hechting en het ontstaan van psychopathologie en die tussen het optreden van life events en depressie. De nadruk ligt op de behandeling van depressie, maar ook de toepassing van IPT bij andere psychische stoornissen wordt behandeld. Dit boek (incl. praktijkvoorbeelden op extras.springer.com) is een praktische hulp bij het leren van Interpersoonlijke Psychotherapie (IPT). Dit boek vervangt de eerder verschenen

Bohn Stafleu van Loghum


www.bsl.nl


Marc BlomKosse JonkerFrenk Peeters (red)



Blom

, Jonker, Peeters (red)

Met praktijkbeelden op internet

Leerboek interpersoonlijke psychotherapie

Leerboek interpersoonlijke psychotherapieInterpersoonlijke psychotherapie (IPT) is een kortdurende vorm van psychotherapie ont-wikkeld voor de behandeling van depressie. De term interpersoonlijk verwijst naar de aanname van IPT dat veranderingen in relaties met belangrijke anderen een depressie kunnen uitlokken en dat verbetering in die relaties tot vermindering van depressie leidt.

De nadruk in het Leerboek interpersoonlijke psychotherapie ligt op de behandeling van depressie, maar ook de toepassing van IPT bij andere psychische stoornissen wordt behandeld.

Dit boek is een praktische hulp bij het leren van IPT. De ruggengraat van het boek is het hoofdstuk De praktijk. Op de website worden belangrijke onderdelen van de therapie door ervaren therapeuten voorgedaan. Het boek is bedoeld voor medewerkers in de GGZ die zich willen oriënteren op IPT, maar is ook een naslagwerk bij de verdere ver-dieping en supervisie.

Enkele belangrijke peilers van IPT worden besproken zoals de relatie tussen hechting en het ontstaan van psychopathologie en die tussen het optreden van life events en depressie. Daarnaast is er aandacht voor de relatie van stemmingsstoornissen en het stresssysteem en de gevolgen die een verstoring in een sociaal netwerk met zich mee kan brengen.

Leerboek interpersoonlijke psychotherapie is bedoeld voor psychiaters, psychologen (psychotherapeuten, GZ-psychologen, eerstelijnspsychologen) en gespecialiseerde verpleegkundigen.

Marc Blom, psychiater, is directeur zorg van zorgbedrijf PsyQ, onderdeel van de Parnassiabavogroep. Hij is in 2007 gepromoveerd op een onderzoek naar de effectiviteit van combinatiebehandeling van IPT en medicatie bij patiënten met een depressie.

Kosse Jonker, klinisch psycholoog en psychotherapeut, is werkzaam als manager zorg van het programma Somatiek en Psyche bij PsyQ Rijnmond.

Frenk Peeters, psychiater, is werkzaam bij het Academisch Centrum voor Stemmings-stoornissen in Maastricht. Dit centrum is een samenwerkingsverband van het MUMC+ en de RIAGG Maastricht.

Leerboekinterpersoonlijkepsychotherapie

VERwacht

4

Op zoek naar een eerderartikel uit Markant?

informatief praktisch toegankelijk dichtbij

www.tijdschriftmarkant.nl

3 Gebruik de uitgebreide zoekfunctie

1 www.tijdschriftmarkant.nl 2 Klik op Archief

4 Vind het artikel

25107-1_Advertentie archief.indd 1 09-03-2010 11:16:42

Pictogenda Ziekenhuisboek

Omschrijving | Met het Pictogenda Ziekenhuisboek kan een ziekenhuisop-name gestructureerd worden voorbereid en begeleid. Weinig tekst, veel tekeningen en pictogramstickers. Voor wie | Voor iedereen die zich moeilijk verstaanbaar kan maken, moeite heeft met lezen en schrijven en/of gebeurtenissen in de tijd te overzien. Zoals mensen met een verstandelijke beperking, mensen met een stoornis in het autistische spectrum, mensen met spraak- en taalproblemen, doven en slechthorenden en kinderen in het speciaal onderwijs. Maar ook door oudere mensen met een verliezend tijdsbesef en analfabeten.

Pictogenda Doe-boekKoken, puzzelen, knutselen en nog veel meer!

Omschrijving | Het Pictogenda doe-boek bevat puzzels, recepten en knutselideeën om alleen of gezelllig samen met iemand te doen. Leuk voor thuis maar ook voor vakantie. Voor wie | Voor iedereen die zich moeilijk ver-staanbaar kan maken, moeite heeft met lezen en schrijven en/of gebeurtenissen in de tijd te overzien. Zoals mensen met een verstandelij-ke beperking, mensen met een stoornis in het autistische spectrum, mensen met spraak- en taalproblemen, doven en slechthorenden en kinderen in het speciaal onderwijs. Maar ook door oudere mensen met een verliezend tijdsbesef en analfabeten.

A. Ponsioen | ISBN 9789031382514 | € 19,50ISBN 9789031346127 | € 25,95

M. Tittse | ISBN 9789031385461 | € 12,50

Pictogenda Vakantieboek

Omschrijving | In begrijpelijke afbeeldingen komen alle aspecten van de vakantie aan bod. Wanneer ga ik? Waar ga ik heen? Paklijst, Reisplanner, Gezondheid en Kaartje sturen. En het vakantieboek biedt ook ruimte om alle er-varingen op te schrijven en foto’s, tekeningen en kaarten in te plakken.Voor wie | Voor iedereen die zich moeilijk ver-staanbaar kan maken, moeite heeft met lezen en schrijven en/of gebeurtenissen in de tijd te overzien. Zoals mensen met een verstande-

lijke beperking, mensen met een stoornis in het autistische spectrum, mensen met spraak- en taalproblemen, doven en slechthorenden en kinderen in het speciaal onderwijs. Maar ook door oudere mensen met een verliezend tijdsbesef en analfabeten.

Een kind met mogelijkhedenEen andere kijk op LVG kinderen

Omschrijving | In dit boek voert neuropsy-choloog Albert Ponsioen een warm pleidooi voor meer maatwerk in de zorg, waarbij er wordt gekeken naar zowel de sterke als de zwakke vaardigheden van deze groep bijzon-dere kinderen.Voor wie | Iedereen die persoonlijk of be-roepsmatig te maken heeft met kinderen die licht verstandelijk gehandicapt zijn: professio-nals binnen onderwijsbegeleidingsdiensten, de LVG-zorg, orthopedagogische behandel-centra en de jeugdhulpverlening, ouders en leerkrachten.

‘Een groot deel van de LVG-kinderen groeit op in gezinnen waarin één of beide ouders zelf ook LVG-problematiek hebben’. Dekker & Koot, 2003


JEUGDZORGGEHANDICAPTENZORG

ISBN 9789031348176 | € 26,95

55

‘Menselijkerwijs dat is zoveel meer dan een blijvende liefde’ Peto, Bert SA, 1968


Samen terug naar vroeger en Spel en bewegen

Combi Samen terug naar vroeger én Spel en bewegen in de groep van € 79,00 voor € 69,00!

Samen terug naar vroegerActiviteiten met ouderen

Omschrijving | In de ouderenzorg organiseert men regelmatig activiteiten met ouderen om terug te gaan in de tijd om herinneringen op te halen. Het doel hiervan is het gesprek aan te gaan over vroeger met de daarbij behorende belevingen en gevoelens. Dit boek biedt 35 toe-passelijke en zeer gevarieerde onderwerpen die op systematische wijze uitgewerkt en beschreven zijn. Voor wie | Activiteitenbegeleiders in de ouderen-zorg die behoefte hebben aan een praktische en creatieve inspiratiebron voor dit thema.

Spel en bewegen in de groepActiviteiten met ouderen

Omschrijving | Bewegen is gezond en het draagt bij aan de vitaliteit van ouderen. Iedereen kan het, zittend of staand, vanuit de rolstoel of achter de rollator. Een ander soort training biedt het spel van vraag en antwoord. Deze vorm van hersengymnastiek, het meedoen aan gezelschapspellen, is een prima middel om sociale contacten te stimuleren. Het voorkomt eenzaamheid, sociaal isolement. Dit vierde boek in de serie Activiteiten met ouderen biedt 37 onderwerpen in de rubrieken gezelschap, beweging, muziek, recreatie en drama die op systematische wijze en tot in detail zijn uitgewerkt en beschreven.Voor wie | Activiteitenbegeleiders in de ouderen-zorg die behoefte hebben aan een praktische en creatieve inspiratiebron voor dit thema.

Denkbeeld

Omschrijving |Denkbeeld, tijdschrift voor Psychogeriatrie is een populair-wetenschappelijk opinieblad, waarin de oudere mens met psycho-geriatrische problemen centraal staat.Voor wie |Geriaters, ouderenpsychiaters, ge-rontologen, ouderenzorgpsychologen, verpleeg-huisartsen, verpleegkundigen en verzorgenden, medewerkers van de thuiszorg en familieleden.

OUDERENZORG

B. Miesen | ISBN 9789031380381 | van € 129,90 voor € 49,95

Deze aanbieding is geldig t/m 31 augustus 2011. Jaarabonnement: € 62,95 | Kijk voor meer informatie op www.bsl.nl

Gea Savonije & Els Wouda | ISBN 9789031388684| € 39,50

Gea Savonije en Els Wouda | ISBN 9789031389155| € 39,50

De tijd doorstaan - CassetteSterven | Terug naar de oorsprong | Met zorg wonen | Nog lang en gelukkig | Voorbij verlies | Eigentijds ouder worden | Sporen achterlaten

Omschrijving | Deze prachtige cassette bevat zeven boeken met thema’s over ouderen en ouderdom benaderd vanuit het perspectief van de menselijke levensloop. Het zijn opnieuw uitgegeven delen uit de reeks Cahiers Ouder-dom en Levensloop die velen heeft geïnspireerd om anders tegen ouderen en ouderdom aan te kijken.Voor wie | Werkers in het veld van de gezond-heids- en welzijnszorg voor ouderen, maar ook iedereen die ouderen een warm hart toedraagt.

Deze aanbieding is geldigt/m 31 december 2011

Zakboek Psychogeriatrie

Omschrijving | Informatie over de psychogeriatri-sche cliënt in een handzaam zakboek. Het boek start met een overzicht van psychogeriatrische aandoeningen, gevolgd door hoofdstukken over interventies en benaderingswijzen, communicatie en het netwerk van de cliënt.Voor wie | Zorgverleners van verschillende niveaus en disciplines.

N. van Halem, C. van Herpen-Bus, M. van Rooyen | ISBN 9789031387243 | € 18,95

Omschrijvingmen regelmatig activiteiten met ouderen om terug te gaan in de tijd om herinneringen op te halen. Het doel hiervan is het gesprek aan te gaan over vroeger met de daarbij behorende belevingen en gevoelens. Dit boek biedt 35 toe-passelijke en zeer gevarieerde onderwerpen die op systematische wijze uitgewerkt en beschreven zijn. Voor wie

Omschrijvingsche cliënt in een handzaam zakboek. Het boek start met een overzicht van psychogeriatrische aandoeningen, gevolgd door hoofdstukken over interventies en benaderingswijzen, communicatie en het netwerk van de cliënt.Voor wieniveaus en disciplines.

Omschrijvingdraagt bij aan de vitaliteit van ouderen. Iedereen kan het, zittend of staand, vanuit de rolstoel of achter de rollator. Een ander soort training biedt het spel van vraag en antwoord. Deze vorm van hersengymnastiek, het meedoen aan gezelschapspellen, is een prima middel om sociale contacten te stimuleren. Het voorkomt eenzaamheid, sociaal isolement. Dit vierde boek in de serie Activiteiten met ouderen biedt

OmschrijvingPsychogeriatrie is een populair-wetenschappelijk opinieblad, waarin de oudere mens met psycho-geriatrische problemen centraal staat.Voor wierontologen, ouderenzorgpsychologen, verpleeg-huisartsen, verpleegkundigen en verzorgenden, medewerkers van de thuiszorg en familieleden.

aanbieding

aanbieding

6


VOLWASSENENZORG

‘Geen spoorboekje voor interculturele diagnostiek’De N=1-benadering, dat is de beste aanpak bij interculturele diagnostiek. Aldus Raymond Verboom, werkzaam bij Altrecht als klinisch psycholoog/psychothera-peut bij een afdeling voor persoonlijkheidsproblematiek. Samen met Ria Borra en Rob van Dijk vormt hij de redactie van het onlangs verschenen handboek Cultuur en psychodiagnostiek, Professioneel werken met psychodiagnostische instrumen-ten. Vanwaar deze benadering? En wat moet er gebeuren om psychodiagnostiek bij migranten te verbeteren? Door Mieke van Dalen

Bij de Riagg Stad Utrecht bestond in 1997 bijna de helft van de populatie uit migran-ten, vooral Turkse en Marok-

kaanse cliënten. Raymond Verboom, die hier destijds werkzaam was, schetst de start van de interculturele psychodi-agnostiek: ‘In die tijd ontstond de nood-zaak om te gaan pionieren. Hoe kunnen we het beste psychologisch onderzoek doen bij deze personen? In de loop van de tijd zijn pragmatische vuistre-gels ontstaan. Samen met Wim Kleijn, onderzoeker bij De Vonk, behandelcen-trum voor vluchtelingen en onderdeel van Stichting Centrum ’45, is vanuit de Riagg Stad Utrecht het Platform Psy-chodiagnostiek bij Migranten en Vluch-telingen opgericht. In 2003 konden we via GGZ Nederland een enquête houden onder een representatieve groep van zo’n honderd NIP-psychologen. Hier kwam een aantal bruikbare aanwijzin-gen uit, maar het beeld was toch vooral dat er diverse hiaten waren.’

Idiografi sche benadering‘Opleidingen, aan wie ik in die tijd cursus gaf, wilden het liefst een spoorboekje aangeleverd krijgen met informatie per migrantengroep. Zij hadden geen oren naar de idiografi sche of N=1-benadering. Helaas voor hen moet je kijken naar het individu dat voor jou in de kamer zit en je afvragen: wat is de mate van acculturatie van die persoon? Hoe lang is hij of zij al hier? Hoe zit het met de gezinssamenstelling, de sociale klasse, de vooropleiding? Een analfabeet heeft heel weinig ervaring

met schoolse situaties en dus ook niet met testsituaties.’ ‘Je moet altijd meerdere informatie-bronnen gebruiken, niet alleen vra-genlijsten. Het interview is belangrijk: het contact en de interactie, ook de non-verbale informatie. Doe je dat niet, dan kunnen mensen veel zieker naar voren komen dan ze daadwerkelijk zijn.

Zo bleek een Turks meisje met op het eerste gezicht een borderline persoon-lijkheidsstoornis mishandeld te worden door haar vader en broers. Zij verzette zich, maar zat gevangen in het gezin en de Turkse code waarbij je je gezin niet mag afvallen. Haar woede was heel invoelbaar en begrijpelijk.’

Ook voor autochtonen‘Het interessante is dat psychodiagnos-tiek bij migranten de valkuilen aangeeft die je ook bij autochtonen tegenkomt; je moet niet afgaan op één instrument, maar ook de context meewegen en het individu centraal stellen. In dat kader is het vorige boek van Ria Borra en Rob

van Dijk, Cultuur, classifi catie en diag-nose (2002), relevant. Daarin worden niet alleen casussen van migranten maar ook van autochtone patiën-ten beschreven, bijvoorbeeld uit een gereformeerd milieu. Dat is een eigen subcultuur, met een eigen kijk op het leven. Het gaat steeds om de beleving en betekeniswereld van de individuele patiënt. Je moet zorg op maat leveren, en niet die patiënt op een procrustesbed leggen.’

Normgroepen en centrale regieHoe kan de interculturele psychodiag-nostiek verbeterd worden? Probleem is dat er nauwelijks allochtone personen in de normgroepen zitten. ‘Dat moet veranderen. Een positieve uitzondering is het pionierswerk van Remko van den Berg (NOA en COTAN), die als eerste in Nederland ook allochtone normgroepen heeft ontwikkeld. Daarnaast vind ik het heel belangrijk dat er een centraal landelijk orgaan komt dat de ontwikke-ling van nieuwe instrumenten stimu-leert. De enquête van GGZ Nederland destijds was een goedbedoeld schot in de ruimte. Er moet een longitudinale onderzoekslijn komen waarbinnen instrumenten structureel worden aan-gepast en vernieuwd. Een combinatie van het NIP en GGZ Nederland zou de centrale regie moeten nemen.’ •

Op vrijdag 24 juni 2011 vindt het Symposi-um Cultuurbewust psychodiagnostisch on-derzoek plaats in de Jaarbeurs te Utrecht. Meld u aan op: www.bsl.nl/cultuurbewust. Hier vindt u ook meer informatie.

‘Er moet een centraal orgaan komen dat de regie heeft bij het ont-wikkelen van nieuwe psychodiagnostische instrumenten’

Raymond Verboom

77

Interventie bij leerproblemen kan gericht zijn op het opsporen en behande-len van de tekorten in het cognitief en sociaal emotioneel functioneren van de leerlingen, maar ook op het weerbaarder maken van deze leerlingen. Scholte & van der Ploeg, 2011


TestwebGratis online test proberen?

Op de site van Testweb vindt u het totale aanbod van psychologische tests van Bohn Stafl eu van Loghum. De tests zijn met pen en papier, maar ook online afneem,- en scoorbaar. Heeft u nog geen ervaring met het online afnemen en scoren van tests via Testweb? Op www.testweb.bsl.nl kunt u het demofi lmpje bekijken over online testafname. Neem direct via de Testweb site een vrijblijvend proefaccount voor vijf gratis testafnames en ervaar het gemak!

Five-Factor Personality Inventory-II (FFPI-II)

Omschrijving | De FFPI-II is een instrument waarmee aan de hand van korte, gedragsmatig geformuleerde items op eenvoudige en effi ciënte wijze iemands persoonlijkheidsprofi el in termen van de Big Five-factoren (Extraversie, Mildheid, Ordelijkheid, Emotionele Stabiliteit en Intellectu-ele Autonomie) bepaald kan worden. Voor wie | De FFPI-II kan worden ingezet ter zelfbeoordeling én worden ingevuld door derden die de targetpersoon goed kennen. De uitslag mag echter alleen geïnterpreteerd worden door bevoegde professionals.

Gezinsvragenlijst (GVL)

Omschrijving | De Gezinsvragenlijst meet de kwaliteit van gezins- en opvoedingsomstandig-heden van kinderen in de leeftijd van 4 t/m 18 jaar. Voor wie | De GVL wordt ingevuld door de ouders of opvoeders van het kind, of door personen die het kind en het gezin goed kennen. Maatschappelijk werkers, groepsleiders, psycho-logen, orthopedagogen en andere professionele hulpverleners kunnen de uitslagen van de test gebruiken ter taxatie van de gezins- en opvoe-dingssituatie. De tuitslagen mogen echter alleen worden geïnterpreteerd door psychodiagnostisch geschoolde personen.

Ouder-Kind Interactie Vragenlijst Revised (OKIV-R)

Omschrijving | De OKIV-R is een gemakkelijk af te nemen zelfbeoordelingslijst waarmee de verhoudingen tussen ouders en kinderen in kaart gebracht kunnen worden. Het is het eerste Nederlandse instrument dat het mogelijk maakt zicht te krijgen op de verhoudingen tussen ou-ders en kinderen in termen van concreet gedrag en specifi eke affecten.Voor wie | De OKIV- R is bedoeld voor behande-laars van kinderen met een psychische stoornis, maar ook voor leerkrachten, pedagogen, psy-chologen en andere hulpverleners die zich met kinderen en adolescenten bezig houden.

Cross-culturele Dementiescreening (CCD)

Omschrijving | Verwacht in 2012. De CCD is een screenings-batterij waarmee bij niet-Nederlandssprekende ouderen kan worden nagegaan of sprake is van cognitieve stoornissen (in geheugen, executief functioneren, tempo) passend bij een dementiesyndroom. Wilt u op de hoogte gehouden worden van de verschijningsdatum stuurt u dan een e-mailtje naar [email protected]. Voor wie | De CCD kan worden afgenomen door getrainde (neuro)psychologen, geriaters, psychiaters en huisartsen, of gespecialiseerde verpleegkundigen.

TEST EN SCREENINGSINSTRUMENTEN

Leervoorwaardentest (LVT)

Omschrijving | Waarom presteren sommige kinderen onder hun niveau? De LVT meet de directe leervoorwaarden ( concentratie, motivatie, werktempo, taakgerichtheid, planmatig werken en volharding) en indirecte leervoorwaarden (sociale positie in de klas, sociale gerichtheid en relaties met leerkracht en klasgenoten) bij kinde-ren van 4 t/m 18 jaar.Voor wie | De LVT wordt ingevuld door de leer-kracht of ouders van het kind, of door personen die het kind goed kennen. Voor interpretatie van de testuitslagen is psychodiagnostische scholing vereist. De LVT is toepasbaar in (speciaal)onder-wijs, jeugdzorg en Jeugd GGZ.

E.M. Scholte, J.D. van der Ploeg | ISBN 9789031387687 | € 60,- (incl. btw)A.A.J. Hendriks, W.K.B. Hofstee, B. de Raad | ISBN 9789031374519 | Handleiding € 75,- (incl. btw)

J.D. van der Ploeg, E.M. Scholte | 9789031353149 |Handleiding € 64,95 A. Lange | ISBN 9031335797 |Handleiding € 29,95 (incl. btw)

Omschrijvingkinderen onder hun niveau? De LVT meet de directe leervoorwaarden ( concentratie, motivatie, werktempo, taakgerichtheid, planmatig werken en volharding) en indirecte leervoorwaarden (sociale positie in de klas, sociale gerichtheid en relaties met leerkracht en klasgenoten) bij kinde-ren van 4 t/m 18 jaar.Voor wiekracht of ouders van het kind, of door personen die het kind goed kennen. Voor interpretatie van de testuitslagen is psychodiagnostische scholing vereist. De LVT is toepasbaar in (speciaal)onder-

Omschrijvingwaarmee aan de hand van korte, gedragsmatig geformuleerde items op eenvoudige en effi ciënte wijze iemands persoonlijkheidsprofi el in termen van de Big Five-factoren (Extraversie, Mildheid, Ordelijkheid, Emotionele Stabiliteit en Intellectu-ele Autonomie) bepaald kan worden. Voor wiezelfbeoordeling én worden ingevuld door derden die de targetpersoon goed kennen. De uitslag mag echter alleen geïnterpreteerd worden door bevoegde professionals.

www.testweb.bsl.nl

VERwacht

Omschrijvingkwaliteit van gezins- en opvoedingsomstandig-heden van kinderen in de leeftijd van 4 t/m 18 jaar. Voor wieouders of opvoeders van het kind, of door personen die het kind en het gezin goed kennen. Maatschappelijk werkers, groepsleiders, psycho-logen, orthopedagogen en andere professionele hulpverleners kunnen de uitslagen van de test gebruiken ter taxatie van de gezins- en opvoe-dingssituatie. De tuitslagen mogen echter alleen worden geïnterpreteerd door psychodiagnostisch

Gezinsvragenlijst

De invloed van het gezin op de gedrags- en emotionele ontwikkeling van kinderen en jongeren is groot en werkt lang door. Problemen binnen het gezin kunnen die ont wikkeling ernstig verstoren. Een gedegen screening van het functioneren van het gezin kan aan het licht brengen waar het gezin tekort schiet, wat de risicofactoren zijn voor (het ontwikkelen van) problematisch gedrag bij het kind en waar de mogelijke oor zaken liggen van reeds opgetreden problemen.De Gezinsvragenlijst (GVL) screent de kwaliteit van de gezins- en opvoedings om stan-digheden van kinderen in de leeftijd van vier tot en met achttien jaar. Waar bestaande gezinsvragenlijsten doorgaans alleen de ouder-kindrelatie in beschouwing nemen, beschrijft de GVL het gezin in al zijn meervoudige relaties: opvoeding, communicatie, organisatie, de relatie tussen de ouders en de relatie van het gezin met de omgeving. De GVL geeft daarmee op gedetailleerde wijze inzicht in het totale gezinsfunctioneren en is toepasbaar voor het opsporen van risicovolle gezinsomstandigheden, het stellen van diagnoses, het verzamelen van aanknopingspunten voor eventuele (gezins) inter-venties en het evalueren van de voortgang en de effectiviteit van deze interventies. De Gezinsvragenlijst is een wetenschappelijk gefundeerd en waardevol instrument voor psychologen, orthopedagogen, maatschappelijk werkers, groepsleiders en andere pro fessionele hulpverleners in de jeugdzorg, jeugd- GGZ en het (speciaal) onderwijs.Daarnaast kan de Gezinsvragenlijst, als deze wordt ingezet voor onderzoeksdoel-einden, een bijdrage leveren aan het vergroten van de wetenschappelijke kennis over gezinsfunctioneren en de invloed daarvan op de ontwikkeling van kinderen en jeug di-gen.

De GVL kunt u via www.testweb.bsl.nl digitaal afnemen en scoren. Maar dit is ook mogelijk met behulp van een papieren vragenlijst.

GVL

PROF. DR. J .D. VAN DER PLOEG • PROF. DR. E .M. SCHOLTE

VA

N D

ER

PL

OE

G

SC

HO

LTE

GE

ZIN

SV

RA

GE

NL

IJST

GV

L H

AN

DL

EID

ING

Gezinsvragenlijst

H A N D L E I D I N G

Voor wieAlfred Lange

Bohn Stafleu Van Loghum

De Ouder-Kind InteractieVragenlijst - Revised

OKIV-RVerantwoording en handleiding

ISBN 90-313-3579-7

9 789031 335794

In veel onderzoek is inmiddels aangetoond dat hetgezinsklimaat een belangrijke factor is wanneer hetgaat om psychologische problemen bij kinderen.In Nederland waren totnogtoe geen tests in omloopdie er specifiek op zijn gericht de verhouding tussenouders en kinderen in kaart te brengen. Het gingsteeds om het klimaat en de opvattingen overopvoeden maar niet over de daadwerkelijkeverhouding tussen een ouder en een specifiek kind.De Ouder-Kind Interactie Vragenlijst – Revised (OKIV-R) brengt hierin verandering.

De OKIV-R is een gemakkelijk af te nemenzelfbeoordelingslijst waarmee men de verhoudingentussen ouders en kinderen van acht tot achttien jaarkan weergeven. Met behulp van de OKIV-R kan men onderzoeken hoe iedere ouder deopvoedingsrelatie met ieder kind beoordeelt, enomgekeerd. Deze beoordeling heeft betrekking oponderlinge gedragingen en gevoelens. Afhankelijk van de doelstelling kan men besluiten welke ouder en welk kind of kinderen de lijst invullen.

Dit boek is de handleiding bij de test en bespreektachtereenvolgens de theoretische achtergronden,de ontwikkeling van de test, en de opeenvolgendestudies ter vaststelling van de betrouwbaarheid envaliditeit.

Voor de interpretatie van de scores van de tests zijnvoor zowel de ouders als de kinderen normtabellenopgesteld voor de normale populatie en de populatievan gezinnen met een kind dat voor psychologische of psychofarmacologische behandeling is aangemeld.

Deze handleiding is bedoeld voor behandelaars vankinderen met psychische stoornissen, maar ook voorleraren, pedagogen en andere hulpverleners die zichmet kinderen en adolescenten bezighouden.

Prof. dr. Alfred Lange (1941) is psycholoog enpsychotherapeut. Hij is bijzonder hoogleraar gezins- en relatietherapie, verbonden aan deProgrammagroep Klinische Psychologie van deUniversiteit van Amsterdam.

NUGI 713

www.bsl.nl

001089-ouder-kind interactie 03-10-2005 16:03 Pagina 1

8


De nieuwsbrief GGZ & Welzijn | Actuele informatie over psychologie, psychiatrie en (ortho)pedagogiek. De nieuwsbrief GGZ & Welzijn is een uitgave van Bohn Stafl eu van Loghum, onderdeel van Springer Media. Heeft u vragen of suggesties? U kunt deze per e-mail sturen naar [email protected] Gratis verkrijgbaar | De nieuwsbrief GGZ & Welzijn is gratis verkrijgbaar voor iedereen die betrokken is bij de geestelijke gezondheidszorg of werkzaam is in de welzijnssector. Wilt u zich aan-

melden? Belt u dan met onze Klantenservice (030) 638 37 36 of stuurt u een e-mail naar [email protected].

Bestelinformatie | Bestellen is eenvoudig:- Online via de BSL Shop www.bsl.nl- Telefonisch: 030-6383736- Per e-mail: [email protected]

E-mailnieuwsbrief | De e-mailnieuwsbrief GGZ & Welzijn verschijnt maandelijks en informeert u over de nieuwste boeken, de beste lezersaanbiedingen en meest bezochte congressen op uw vakgebied. U kunt zich gratis aanmelden voor de e-nieuwsbrief via www.bsl.nl/nieuwsbrieven.

T: (030) 638 37 36F: (030) 638 39 99i: www.bsl.nl

Symposium EMDR: brede toepassingen in de praktijk23 september 2011 | Jaarbeurs Utrecht

Wegens groot succes herhaald, gemiddelde beoordeling: 8!

Eye Movement Desensitization and Reproces-sing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van traumatische ervaringen. EMDR helpt niet alleen voor een trauma, maar wordt veel breder ingezet, bijvoorbeeld in de behandeling bij eetstoornissen, depressies, fobieën en diverse angststoornissen en rouw.Het Casusboek EMDR inclusief DVD kunt u di-rect bij inschrijving voor het symposium bestellen met 25% korting (in plaats van € 39,95 betaald u € 29,95).Informatie: www.bsl.nl/EMDR Congres Meertaligheid bij jonge kinderen – Last of luxe?30 september 2011 | Madurodam, Den Haag Steeds meer kinderen groeien op kennis met méér dan één taal. Soms omdat in de familie een andere taal dan Nederlands nu eenmaal de voertaal is, soms omdat ouders een bewuste keus maken hun kind een tweede taal aan te bieden. Kennis van meer dan een taal biedt kinderen zonder twijfel extra kansen, maar zijn er ook risico’s en wat zijn de voorwaarden voor een geslaagde meertalige taalontwikkeling? Het symposium is bedoeld voor professionals die te maken hebben met kinderen tot 8 jaar. Er wordt actuele informatie gegeven over meertalige

ontwikkeling en handvatten geboden voor het werken met kinderen voor wie het Nederlands niet de (enige) moedertaal is. Het programma voor deze dag is ontwikkeld i.s.m. De Taalstudio.Informatie: www.bsl.nl/Meertaligheid

Congres Big Five in de Praktijk1 november 2011 | Jaarbeurs, Utrechtwww.bsl.nl/persoonlijkheid

In dit congres staan persoonlijkheid en per-soonlijkheidsassessment centraal. Individuele verschillen in gedrag, die worden weergegeven in persoonlijkheidseigenschappen, maken deel uit van ons dagelijks bestaan. Zij zijn medebepa-lend voor hoe wij als mensen met elkaar en met taken omgaan, en hoe wij ons in onder andere werk-, school- en gezinssituaties gedragen. Met persoonlijkheidsvragenlijsten beschikken we over een gestandaardiseerd instrumentarium waarmee we iemands persoonlijkheidsprofi el vast kunnen stellen. Maar over het wat, hoe en waarom valt nog heel wat te zeggen. In het ochtendgedeelte van dit congres wordt onder meer aandacht besteed aan de geschiedenis van

persoonlijkheidsvragenlijsten, de rol en betekenis van het Big Five-model, zowel theoretisch als in vragenlijsten, aan stijlaspecten bij persoon-lijkheidsbeoordeling en aan het onderscheid dimensioneel versus typologie. Bovendien wordt er ingegaan op persoonlijkheidsontwikkeling van jongeren, volwassenen en ouderen.Het middaggedeelte staat in het teken van parellelsessies. De sessies zijn praktisch van aard zodat zij zoveel mogelijk aansluiten bij uw dagelijkse professionele praktijk.Informatie: www.bsl.nl/Persoonlijkheid

Congres Eetstoornissen: Eten zonder angst20 september 2011 | Jaarbeurs Utrecht

‘Cognitieve gedragstherapie bij jongeren met een eetstoornis’ is een protocol voor de behandeling van jongeren tot 20 jaar met een eetstoornis. Het protocol bestaat uit een praktische handleiding voor de behandelaar en een geïllustreerd werk-boek ‘Eten zonder Angst’ voor de jongeren. Het protocol is bruikbaar voor de behandeling van jongeren met anorexia nervosa, boulimia nervosa of een eetstoornis niet anders omschreven. Een dergelijk fl exibel inzetbaar protocol is nog niet eerder verschenen in Nederland.In het plenaire ochtend programma wordt de opbouw van het behandelprotocol toegelicht en wordt de behandeling van eetstoornissen bij jongeren in de breedte belicht. In het middagpro-gramma wordt het beschreven protocol tijdens workshops uitgediept. U krijgt een indruk hoe verschillende modules kunnen worden geïnte-greerd in de dagelijkse praktijk.Informatie: www.bsl.nl/eetstoornissen


Postbus 46

3990 GA Houten

www.bsl.nl

Datum en locatieHet congres Persoonlijkheid(svragenlijsten) vindt

plaats op donderdag 19 mei 2011 in Jaarbeurs

Utrecht.

KostenDe kosten voor deelname aan het congres bedragen

€ 260,- inclusief congresmateriaal, koffie/thee,

lunch en borrel.

InschrijvenU kunt zich inschrijven via

www.bsl.nl/persoonlijkheid.

Na inschrijving ontvangt u een bevestiging en

separaat een factuur. Ongeveer twee weken

voorafgaand aan het congres ontvangt u een

routebeschrijving en verdere informatie.

Verhinderd?Wij accepteren alleen schriftelijke annuleringen. Bij

annulering t/m 5 mei 2011 wordt € 35,- in rekening

gebracht. Na 5 mei 2011 verlenen wij geen restitutie.

Vervanging van de deelnemer is uiteraard altijd

mogelijk.

Meer informatieCursussen & Congressen

T: 030-6383638

E: [email protected]

www.bsl.nl/cuco

Cursussen & Congressen

www.bsl.nl/persoonlijkheid

www.bsl.nl/persoonlijkheid

Praktische informatie

Bestemd voor: klinisch psychologen, ontwikkelings-psychologen, schoolpsychologen, A&O-psychologen en loopbaanbegeleiders.

Sprekers

Dr. W. (Wim) Bloemers is afgestudeerd persoon-

lijkheidspsycholoog en filosoof. Sinds 1999 is hij

verbonden aan de Open Universiteit als docent

Arbeids- en Organisatiepsychologie. Daarnaast

adviseert hij organisaties op het gebied van

assessment.

Prof. dr. F. (Filip) De Fruyt is hoogleraar Differen-

tiële Psychologie en Persoonlijkheidsonderzoek

aan de Universiteit van Gent.

Prof. dr. W.K.B. (Wim) Hofstee is emeritus

hoogleraar psychologie, Rijksuniversiteit

Groningen.

Drs. M.H.B. (Marijke) Jongbloed is als coördine-

rend onderzoeker verbonden aan de Evaluatie en

adviescommissie Passend onderwijs (ECPO).

Drs. B.P.N. (Barend) Koch is psycholoog en

vennoot bij Van der Maesen | Koch HRM-advies

Drs. R.M. (Ineke) Mosterman is klinisch

psycholoog, eerstelijnspsycholoog en

psychotherapeut, werkzaam in eigen praktijk.

Prof. dr. K.I. (Karen) van Oudenhoven-van der Zee is

hoogleraar Organisatiepsychologie, Culturele

diversiteit en Integratie en directeur van het

Instituut voor Integratie en Sociale Weerbaar-

heid.

Prof. dr. B. (Boele) de Raad is emeritus hoogleraar

psychologie, Rijksuniversiteit Groningen.

Congres Persoonlijkheid(svragenlijsten) - achtergronden en praktische toepassingDonderdag 19 mei 2011 Jaarbeurs Utrecht

Inschrijven via www.bsl.nl/EMDR

Datum en locatieHet symposium EMDR: brede toepassingen in de praktijk vindt plaats op vrijdag 23 september 2011 in de Jaarbeurs in Utrecht.

KostenDe kosten voor deelname aan dit symposium bedragen € 275,- inclusief BTW, symposiummateriaal, koffi e/thee, lunch en borrel. Leden van de Vereniging EMDR Nederland (VEN) ontvangen korting en betalen € 250,-.

BoekU kunt het Casusboek EMDR inclusief DVD direct bij inschrijving bestellen met 25% korting (in plaats van € 39,95 betaald u € 29,95). Het boek wordt u dan gratis toegezonden.

InschrijvingU kunt zich inschrijven via www.bsl.nl/EMDR. Na inschrijving voor het symposium ontvangt u een bevestiging en separaat een factuur. Ongeveer twee weken voorafgaand aan de bijeenkomst ontvangt u een routebeschrijving en verdere informatie.

Verhinderd?Annuleringen worden alleen schriftelijk geaccepteerd. Bij annulering t/m 9 september 2011 wordt € 35,- administratiekosten in rekening gebracht. Na 9 september 2011 kunnen wij geen restitutie verlenen. Vervanging van deelnemer is uiteraard altijd mogelijk.

Meer informatieBohn Stafl eu van LoghumCursussen & CongressenT 030 638 36 38E [email protected]/cuco

Praktische informatie

• Wat maakt EMDR bijzonder?

• Hoe verhoudt EMDR zich tot andere therapievormen?

• Wat zijn de klinische implicaties van de recente onderzoeksresultaten?

Inschrijven via www.bsl.nl/EMDR

Bestemd voor: beginnende EMDR therapeuten | therapeuten

die regelmatig verwijzen voor EMDR | mensen die overwegen

een EMDR training te volgen

Programma geoptimaliseerd

www.emdr.nl

Renée Beer, psycholoog/psychotherapeut en werkt als coördinator bij het Centrum voor traumagerelateerde stoornissen, onderdeel van de Bascule, Academisch Centrum voor Kinder- en Jeugdpsychiatrie te Amsterdam. Daarnaast is zij als docent verbonden aan diverse opleidingen.

Sjef Berendsen, werkzaam als klinisch psycholoog en psychotherapeut bij het Instituut voor Psychotrauma (IVP). Hij is tevens supervisor EMDR en supervisor bij de Vereniging voor Gedrags- en Cognitieve therapie.

David van den Berg, gz-psycholoog in opleiding tot specialist bij Parnassia divisie volwassenen en PsyQ Psychotrauma in Den Haag. Hij is gespecialiseerd in de behandeling van psychosen en psychosegevoeligheid met behulp van cognitieve gedragstherapie. Hij doet onderzoek naar de eff ectiviteit en veiligheid van traumabehandeling bij patiënten met psychosen.

Hellen Hornsveld, gz-psycholoog en werkt bij de Universiteit Utrecht als docent Klinische Psychologie en Gezondheidspsychologie. Zij is verbonden aan het Ambulatorium, het hulpverleningsinstituut van de Faculteit der Sociale Wetenschappen. Als supervisor EMDR is zij betrokken bij de opleiding van EMDR-therapeuten.

Marcel van den Hout, hoogleraar klinische psychologie, i.h.b. experimentele psychopathologie aan de Universiteit Utrecht.

Ad de Jongh, gz-psycholoog en als bijzonder hoogleraar angst- en gedragsstoornissen verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Samen met Erik ten Broeke introduceerde hij EMDR in Nederland en schreef hij het Handboek EMDR (2003) en het Praktijkboek EMDR (2008). Daarnaast is hij directeur van de slachtoff erhulporganisatie D.O.e.N.

Liesbeth Mevissen, orthopedagoog, klinisch psycholoog en EMDR-practitioner. Zij werkt bij Accare, centrum voor kinder - en jeugdpsychiatrie, op de polikliniek in Deventer. Haar specialisme is diagnostiek en behandeling van psychische- en gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking. Verder doet zij wetenschappelijk onderzoek naar PTSS en de behandeling van PTSS bij deze doelgroep.

Hans-Jaap Oppenheim, psychotherapeut en gz-psycholoog, werkt als cognitief gedragstherapeut op de polikliniek GGZ Duin- en Bollenstreek in Voorhout. Hij is tevens supervisor EMDR en supervisor bij de Vereniging voor Gedrags- en Cognitieve therapie. Hij is mede eindredacteur van het in 2008 verschenen Praktijkboek EMDR, casusconceptualisatie en specifi eke patiëntengroepen.

Sandra Veenstra, als klinisch psycholoog en psychotherapeut werkzaam in een solopraktijk voor volwassenen. Zij heeft zich gespecialiseerd in het werken met cliënten met chronische medische klachten zoals chronische pijn. Zij is EMDR practitioner en cognitief gedragstherapeut.

Sprekers

Vrijdag 23 september 2011, Jaarbeurs Utrecht

brede toepassingen in de praktijkEMDR Symposium

Schrijf u nu in voor het symposium en ontvang het Casusboek EMDR met 25% korting!

Van € 39,95 voor € 29,95

25% korting!

A5drieluik_congres_EMDR.indd 1 21-3-2011 13:53:32


Postbus 46

3990 GA Houten

www.bsl.nl

Cursussen & Congressen

www.bsl.nl/meertaligheid

www.bsl.nl/meertaligheid

Symposium Meertaligheid bij jonge kinderen – last of luxe? Vrijdag 30 september 2011, Madurodam | Den Haag

Datum en locatieHet symposium Meertaligheid bij jonge kinderen

vindt plaats op vrijdag 30 september 2011 in

Madurodam, Den Haag. Madurodam is zowel

met de auto als het OV goed bereikbaar

(reistijd ca. 10 minuten vanaf de NS stations

in Den Haag).

KostenDe kosten voor deelname aan het symposium

bedragen € 245,- inclusief symposium-

materiaal, koffie/thee, lunch, borrel en toegang

tot Madurodam.

InschrijvenU kunt zich inschrijven via www.bsl.nl/

meertaligheid. Na inschrijving ontvangt u

Praktische informatieSprekers

Margreet Verboom is linguïst en logopedist.

Zij werkt als linguïst binnen Kentalis voor de

cluster- 2 SO school De Skelp in Drachten, voor

de dienst AB Noord Nederland en voor de afdeling

expertise en innovatie (E&I).

Annick De Houwer is hoogleraar Taalverwerving en

Vreemdetalenonderwijs aan de Universiteit Erfurt

in Duitsland. Zij is tevens directeur van ERBIS, het

European Research Network for Bilingual Studies.

Zij onderzoekt sinds enkele decennia hoe kleine

kinderen twee talen leren en geniet een wereld-

wijde reputatie voor haar bijdrage tot dit

werkveld.

Maaike Verrips is taalwetenschapper en oprichter

van De Taalstudio in Amsterdam. Zij houdt zich al

vele jaren als onderzoeker en consulent bezig met

taalontwikkeling bij eentalige en meertalige

kinderen en publiceerde diverse boeken over

taalontwikkeling. De Taalstudio organiseert

trainingen voor ouders en professionals over

meertalig opgroeien.

Manuela Julien is naast taaldocent ook logopedist

en klinisch linguïst. Al ruim twintig jaar houdt ze

zich bezig met taalmoeilijkheden bij meertaligen.

Over dat onderwerp geeft ze cursussen en

workshops en publiceert zij. Zij is de auteur van

het boek 'Taalstoornissen bij meertalige kinderen:

Diagnose en behandeling'. Momenteel is zij

verbonden aan de Radboud Universiteit waar zij

onderzoek doet naar de rol van hulpwerkwoorden

in de taalontwikkeling van een- en meertaligen.

Sylvia Bacchini is docent Nederlands en (mede-)

auteur van verschillende publicaties over

tweede-taalonderwijs. Op dit moment

werkt ze aan een promotieonderzoek over

vergroting van de Nederlandse woordenschat van

jonge anderstalige kleuters. Zij is werkzaam als

docent Nederlands en Nederlands als tweede taal

bij Hogeschool Inholland en de lerarenopleiding

Basisonderwijs in Haarlem.

Birgit Bakker bezorgt regelmatig trainingen voor

ouders bij De Taalstudio. Zij studeerde Inter-

culturele communicatie aan de Universiteit van

Tilburg en deed daar ook onderzoek naar de

informatiebehoefte van laagopgeleide allochtone

ouders over meertalige ontwikkeling. Zij was

actief betrokken bij de ontwikkeling van het

ouderprogramma Talen in Balans.

Marga van Mil-Leijtens is logopedist en werkzaam

als coördinator bij de afdeling logopedie van

OnderwijsAdvies in Leiden. Zij komt zeer

regelmatig op consultatiebureaus, kinderdag-

verblijven, peuterspeelzalen en basisscholen, en

weet precies wat op de werkvloer speelt rondom

het thema meertaligheid. Daarnaast is zij

beleidsmatig betrokken bij ontwikkelingen

in de VVE.

Sofie Jonckheere is pedagoog en antroploog. Zij

werkt sinds 2000 op het Regionaal Integratie-

centrum Foyer te Brussel. Daar houdt zij zich

bezig met verschillende aspecten van meertalig

onderwijs, waaronder de ontwikkeling van

didactisch materiaal en training voor leer-

krachten. Zij is momenteel co-coördinator

van ConBat+, een Europees project rond

talensensibilisering aan het European Centre

for Modern Languages in Graz.

Geertje Lucassen is antropoloog/socioloog.

Ze is werkzaam als programmamanager bij

SodaProducties - bureau voor maatschappelijke

innovatie, de organisatie achter onder andere de

VoorleesExpress. Ze heeft zich ingezet voor de

landelijke uitrol, het effectiviteitsonderzoek en de

ontwikkeling van dit project. Daarnaast heeft ze

vijf jaar praktische ervaring als vrijwillige voorlezer

en coördinator.

een bevestiging en separaat een factuur.

Ongeveer twee weken voorafgaand aan het

symposium ontvangt u een routebeschrijving

en verdere informatie.

Verhinderd?Wij accepteren alleen schriftelijke annuleringen.

Bij annulering t/m 16 september 2011 wordt

€ 35,- in rekening gebracht. Na 16 september 2011

verlenen wij geen restitutie. Vervanging van de

deelnemer is uiteraard altijd mogelijk.

Meer informatieCursussen & Congressen

T: 030-6383638

E: [email protected]

www.bsl.nl/cuco

Doelgroep: logopedisten, leerkrachten (t/m groep 4) van het (speciaal) basisonderwijs, IB’ers, AB’ers, schoolpsychologen, RT’ers, peuterleid(st)ers, kinderdagverblijfleid(st)ers, orthopedagogen, consultatiebureau-artsen, beleidsmedewerkers en andere geÏnteresseerden.

CURSUSSEN & CONGRESSEN

CongreskalenderBohn Stafl eu van Loghum is naast uitgever van boe-ken, tijdschriften en tests ook organisator van congres-sen op het gebied van de gezondheidszorg.

Cognitieve therapie: een concrete, praktische aanpak · 2011. 7. 5. · Cognitieve therapie: een...

Documents

Transcript of Cognitieve therapie: een concrete, praktische aanpak · 2011. 7. 5. · Cognitieve therapie: een...