CODEPACT - Onderwijs Maak Je Samen...Neelie Kroes, special envoy van StartupDelta, vindt dat alle...

Onafhankelijk vaktijdschrift voor eigentijds onderwijs en ict

Jaargang 32 | Nummer 10 | Juni 2015

CODEPACT: BEDRIJFSLEVEN WIL PROGRAMMEREN SNEL IN HET ONDERWIJS INTEGREREN

Q&A

Marieke van Osch

(Eduapp):

‘Leerkrachten mogen best

iets meer durven, ict is

echt niet moeilijk’

Onderwijsadviseur Michel van de Ven: ‘Kinderen van nu maken meer gebruik van hogere

orde denkstrategieën dankzij technologie’

tweetscoopA n d r é S l e g e r s & M i c h e l l e C l e m e n t | K E i i i n f o @ k e i i . n l | @ k e i i o n d e r w i j s

Interessante twitterberichten geselecteerd

David Anderson (@elearning)17-04-15 10:45One of the best memory/matching game templates via @slhice ow.ly/HYrMm pic.twitter.com/pEy6fSYgBN

Dutch Art Today (@DutchArtToday)12-05-15 15:17Nieuwe app laat jongeren chatten met Hollanders van de Gouden Eeuw emerce.nl/wire/nieuwe-ap…

Steve Wheeler (@timbuckteeth)13-05-15 11:19More questions about 3D printers in education bit.ly/1zZFMvG pic.twitter.com/tbFPaLHPOe

Nat. Onderwijsgids (@Onderwijsgids)13-05-15 11:21CBP: Snappet overtreedt wet niet langer bij verwerking leerresultaten - nationaleonderwijsgids.nl/basisonderwijs… @SnappetNL#cbp #persoonsgegevens

Jolanda Pikkaart (@natuurkind)13-05-15 11:27365 dagen natuur op je smartphone fb.me/1L5vKAtk6

Jelle Jolles (@JelleJolles)11-05-15 20:19Elk jaar gaan duizenden kinderen naar verkeerde school vanwege hun geboortemaand. decorrespondent.nl/2773/Elk-jaar-…pic.twitter.com/DV53XqNNft

BNR Nieuwsradio (@BNR)13-05-15 07:34‘Schoolcapaciteit grote steden strookt niet met leerlingengroei’ #onderwijs bnr.nl/nieuws/politie… pic.twitter.com/Ulo26MxLTa

V o l g o o k @ C o s o n l i n e o p t w i t t e r

2 COS JAARGANG 32 NUMMER 10 – 2015

4

14

10

6

5

16

ColofonCOS is een onafhankelijk vaktijdschrift voor eigentijds onderwijs en ict. Het is een uitgave van EDG Media en verschijnt 10x per jaar.

COS twittert@cosonline

Uitgever: Erik Trimp

Assistent-uitgever/coördinatorVanessa Pelle, [email protected]

MedewerkersBrigitte Bloem, Mariska Bloemberg, Henk Botter, Mandy de Bruijn, Harry Dubois, Hans Moot, Erik Ouwerkerk, Helmar Rouwenhorst, André Slegers, Malini Witlox

EvaluatiecoördinatieHans Moot ([email protected])

Contact [email protected]

RedactiesecretariaatEDG MediaPostbus 402663504 AB Utrechtwww.computersopschool.nl

Vormgeving Tom VenemaEindcorrectie Jannie KroesDruk PreVision, Eindhoven

AbonnementenadministratieEDG MediaPostbus 402663504 AB Utrechttelefoon: (030) 241 70 20fax: (030) 241 06 71e-mail: [email protected]

AdvertentieverkoopMark HutzezonTelefoon: (030) 241 70 25E-mail: [email protected]

Abonnementsprijs 2015Nederland: € 46,50; België en Luxemburg: € 51,50; overig: € 80.Een abonnement kan elke maand ingaan en heeft de duur van minimaal een jaar. Opzeggen kan per e-mail of per brief tot uiterlijk een maand voor het einde van de abonnementsperiode. Een proef- of verzamelabonnement bestellen? Bel (030) 241 70 20 of kijk op www.computersopschool.nl

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Alle webadressen in dit nummer vindt u ook op: www.computersopschool.nl

Inhoud 4 Bits & Bites Grappige, nuttige of slimme snufjes

5 Sn@ppen! Handige, educatieve apps gespot

6 CodePact: Alle kinderen digitaal vaardig

9 Extra tips, tricks en tools op WWW.COS-ONLINE.NL

10 Learning Circles: Online werken aan een betere toekomst

14 Q&A Marieke van Osch: ‘Geef ruimte aan creativiteit. Je zult zien,

je krijgt leerlingen die je gaan verbazen’

16 Dat leest lekker weg! In dit lesidee allerlei opties om

lezen leuk te maken in de zomer.

18 De Instant Classroom Draagbaar digitaal klaslokaal

20 How to... Weebly for education Samen met je leerlingen websites bouwen.

22 Onderwijsadviseur Michel van de Ven: ‘Ik ben een inspirator en innovator in hart en nieren’

26 Wijs me de weg Maak een speurtocht in of om de school.

18

26

22

20


Grappige, nuttige of slimme snufjes die op

het bureau van COS belanden. Suggesties?

Mail [email protected] OnderredactievanHarryDubois

Galaxy Tab A Recent onderzoek* toont aan dat tablets

het meest gebruikt worden voor surfen op

internet (70%), op de voet gevolgd door

e-mailen (69%), sociale netwerken (64%),

lezen van e-books (57%) en video’s kijken

(40%). Samsung refereert aan dit onderzoek

bij de introductie van hun nieuwste tablet.

‘Samsung heeft de Galaxy Tab A ontwikkeld

op de behoeften van mensen op hun tablet’,

zegt Gerben van Walt Meijer, marketing

manager mobile van Samsung Nederland.

‘Hieruit bleek dat mensen graag comfortabel

browsen, daarom hebben we een 9,7 inch

tablet ontwikkeld waarop websites perfect

tot hun recht komen.’ De Galaxy Tab A is

vanaf begin mei in Nederland beschikbaar voor een verkoopadviesprijs

van € 299,- (16GB wifi-versie) of €369,- (16GB LTE-versie).

*Bron: 2014 Mobile Behaviour Report, salesforce.com

De zomer van Windows 10Het ziet ernaar uit dat Windows 10 deze zomer al haar

opwachting maakt. Deze ‘alleskunner’ zal werken op pc’s,

tablets, telefoons en de Xbox One. Dit gaat wel ten koste van

Windows Media Center, dat niet verder ontwikkeld wordt.

Windows 10 is gratis voor consumenten die nu al versie 8 of

8.1 op hun computer hebben staan. Je kunt alvast lezen wat

de mogelijkheden zijn van deze nieuwste Windows-versie op

http://bit.ly/win10tipsentrucs. Een aantal nieuwe toepassingen

springt in ieder geval in het oog. Zo is er Cortana, dat wat weg

heeft van Siri voor de iPhone. Je kunt die ‘wakker’ maken door

het commando ‘Hey Cortana’ uit te spreken. Ook handig; je kunt

je updates laten installeren op een vooraf ingestelde tijd in plaats

van bij het afsluiten van je computer. Kom maar op met de zomer!

Goedkoper?Wil jij een Windows-computer die nog goedkoper is, kijk dan

eens naar de Voyo minipc. Deze werkt ook met een HDMI-

aansluiting en maakt, net als eerdergenoemde Compute Stick

van je monitor een volledig werkende computer op basis van

Windows 8. Hij is alleen een stuk goedkoper. Op internet zijn

prijzen te vinden van rond de 120 euro. Intern heeft de Voyo

2GB geheugen en 64GB aan opslagcapaciteit. Je kunt deze

minipc waarschijnlijk niet in Nederland kopen, maar op wel op

www.geekbuying.com

Nog meer snelle SSD’sVorige maand heb ik jullie bijgepraat over de nieuwste ontwikkelingen

inzake opslag op snelle schijven, de Solid State Disks, maar dan

als losse insteekkaart (PCI-Express). Naast Intel is nu ook

Plextor met zo’n uitbreiding gekomen en wel de HyperX

Predator die in twee versies beschikbaar komt: een 240GB

en 480GB versie.

PC in je broekzakIntel maakt sinds kort de Compute Stick, net iets groter dan

een USB-stick (11,4 cm lang, 3,8 cm breed en 1,3 cm hoog),

maar wel een echte minicomputer met Windows- of Linux-

(Ubuntu) besturing. Het stickie heeft een HDMI-aansluiting die

je kunt gebruiken om hem in een tv of monitor te stoppen. De

Windows-versie heeft 32GB aan opslag aan boord en 2GB aan

intern geheugen. Deze versie kost in de winkel zo’n 180 euro.

De Linuxvariant (8GB opslag, 1GB intern) is 120 euro.

Squeebles SpellingDeze app is Engelstalig, maar doordat je zelf woorden kunt

intypen en inspreken, kan hij goed gebruikt worden in het Nederlandse

onderwijs voor spelling of voor het leren van woordjes in een vreemde

taal. De app kent een gedeelte voor spelers en een gedeelte voor

ouders/leerkrachten. Je kunt meerdere spelers aanmaken en aan-

geven welke oefeningen voor welke leerling zijn. Hierbij heb je de keuze

om het woord niet, kort

of langer in beeld te

laten verschijnen. Via

het leerkrachtgedeelte

dat is af te schermen

met een code, kun je je

eigen woordenpakketten

(tests) aanmaken. Dit

gaat eenvoudig. Je typt

het woord en spreekt

het in. Je kunt ook een

introductieboodschap inspreken die alle spelers aan het begin van de

oefeningen te horen krijgen of een persoonlijke boodschap per leerling.

Als de leerlingen gaan spelen, kunnen ze ‘squeebles’ verdienen en

daarmee beloningsspelletjes verdienen. Zowel voor leerling als voor

leerkrachten zijn de vorderingen goed te volgen. De app is verkrijgbaar

voor €3,99 in Appstore en voor €2,99 in Google Play.

Steller.coEr zijn steeds meer apps waarmee je foto’s en filmpjes

kunt bewerken en delen. Deze apps worden vaak privé gebruikt,

maar hebben ook veel mogelijkheden voor in de klas. Zoals

Steller.co. De app is gebruiksvriendelijk en overzichtelijk en je kunt er

foto’s en filmpjes mee voorzien

van tekst. Zo maak je eigen digi-

tale boekjes direct op je iPhone

of iPad. Ideaal om een verslag te

maken van een opdracht, uitje

of practicum. Ook een woorden-

boekje is makkelijk te maken. De

boekjes kunnen worden gedeeld

via sociale netwerken, mail of

embed worden op een website.

De templates die je kunt kiezen,

zijn vrij strak vormgegeven. Dat

vinden de jonge leerlingen misschien

minder aantrekkelijk, maar ze

kunnen ook eigen beeldmateriaal

gebruiken. Steller.co is gratis

verkrijgbaar in de Appstore.

Sn@ppen! Sn@ppen!

Handige, educatieve apps gespot door @keiionderwijs

Tag to tapMet deze app heb je de mogelijkheid om zelf

interactieve woordplaten te maken, passend bij het

thema van je les. Je kunt eigen afbeeldingen invoegen en

voorzien van tags, gesproken woorden of getypte tekst.

Je wijst aan op welke plek je een tag wilt hebben en kunt

het woord erbij typen en inspreken. Vervolgens kunnen

leerlingen aan de slag met de gemaakte bladen. Ze

kunnen met Game beginnen om zo de woorden te leren

kennen. Hierbij wijzen ze plekken aan en krijgen ze de

woorden te zien en te horen. Met de Guess what-game

krijgen leerlingen een woord te horen en moeten ze het

juiste gedeelte van het plaatje aanwijzen. Het mooie aan

Tag to tap is dat je eigen afbeeldingen kunt gebruiken en

het materiaal dus heel goed kunt laten passen bij je

eigen lessen. Laat de leerlingen ook zelf eens een spel

samenstellen. Op www.tagtotap.nl vind je inspiratie,

ideeën en afbeeldingen die je zou kunnen downloaden

om zelf te gebruiken. Een mooie app om in te zetten voor

woordenschatonderwijs en bij de logopedie in het (speciaal)

basisonderwijs. Verkrijgbaar in Appstore voor €0,99.


CodePact: ‘Programmeren maakt kinderen digitaal vaardig’Grote namen als Google, IBM, Microsoft, Malmberg, Oracle, Randstad en Deloitte gaan

scholen helpen met programmeerlessen. Hiertoe ondertekenden ze op 21 mei het Manifest

CodePact. ‘Programmeren maakt van Nederlandse leerlingen krachtige, zelfstandige

denkers waar het bedrijfsleven zo’n behoefte aan heeft’, aldus CodePact-programmamanager

Ronilla Snellen. Met CodePact willen bedrijven het onderwijs handreikingen bieden, ‘maar’,

vindt Remco Pijpers van Kennisnet, ‘dan moet het onderwijs wel de regie krijgen.’Tekst:BrigitteBloem

Het kabinet besloot eind vorig jaar tot oprich-

ting van StartupDelta, als onderdeel van het

actieprogramma ‘Ambitieus ondernemerschap’

(zie kader). Aanwas van jonge mensen die

geschoold zijn met 21e eeuwse vaardigheden,

in het bijzonder programmeervaardigheden,

draagt bij aan een gezond ondernemersklimaat

voor nu en in de toekomst, zo is de gedachte.

Snellen heeft van StartupDelta daarom de

opdracht gekregen om een actieplan te ontwik-

kelen dat tot doel heeft programmeren in het

curriculum van het primair en voortgezet onderwijs op te

nemen. Het Manifest CodePact is de eerste stap.

KRACHTEN BUNDELENNeelie Kroes, special envoy van StartupDelta, vindt dat alle

leerlingen op Nederlandse scholen les moeten krijgen in

programmeren. ‘Wat we gaan doen, is de krachten van bedrijfs-

leven en onderwijs op dit gebied bundelen om daarmee het

onderwijs te faciliteren en te versterken.’

Remco Pijpers, bij stichting Kennisnet bezig met programmeren

in het onderwijs en initiator van onder meer Codekinderen.nl, is

blij met de uitgestoken hand van het bedrijfsleven. ‘Die kan het

onderwijs goed gebruiken.’ Wel proeft hij her en der in de

discussie het sentiment dat het onderwijs niet wil of niet snel

genoeg wil. ‘De codelobby is vooral ingegeven door economi-

sche motieven van het bedrijfsleven’, vindt Pijpers. ‘En dat is

reëel: er zijn meer ict’ers nodig gezien het hoge aantal onver-

vulde ict-vacatures. Het is prachtig dat ondernemers staan te

trappelen om - op vrijwillige basis - scholen te helpen. Ik mis

wel het onderwijsgeluid in de discussie. Wat willen scholen?

Waar lopen ze tegenaan als ze programmeren willen inbedden

in hun onderwijs? Hoe combineer je het met wetenschap en

techniek? Er zijn al flink wat scholen met mooie initiatieven.

Hoe kunnen we die helpen om te vliegen? Het CodePact kan

zeker helpen. In Engeland, waar programmeren op elke school

aan bod komt, leveren bedrijven een onmisbare bijdrage.’

DIGITALE VAARDIGHEDENPijpers zou de aandacht voor programmeren breder willen

trekken. ‘Digitale vaardigheden gaan veel verder dan ‘enen en

Ronilla Snellen

COS JAARGANG 32 NUMMER 10 – 2015 7

nullen schrijven’. Er zouden nieuwe Mark Zuckerbergs nodig

zijn, goed voor het economische klimaat van Nederland.

Programmeerlessen dragen er zeker aan bij dat kinderen de

gedigitaliseerde wereld te begrijpen. Maar we moeten niet van elk

kind een programmeur willen maken. Dat zal niet elk kind liggen.’

Dat is ook niet wat Snellen voor ogen heeft. ‘We zien dat

iedereen digitale vaardigheden nodig gaat hebben. Digitale

kwaliteiten zijn in steeds meer beroepsgroepen belangrijk. We

leiden kinderen niet op tot programmeur, maar brengen ze

digitale vaardigheden bij.’

Dat is de reden waarom Pijpers de voorkeur had gegeven

aan een MediawijsheidPact, in plaats van een CodePact.

‘Mediawijsheid wordt vaak gekoppeld aan verantwoord gebruik

van media, maar het gaat evenzeer over digitale vaardigheden

als programmeren.’ Snellen draait het om: ‘Met programmeren

leer je de basisbeginselen van computational thinking. Je leert

instructiedenken en je leert over algoritmen. Daardoor snap je

hoe computers en internet werken. Ik zie programmeren als

middel om digitaal vaardig te worden. Juist doordat kinderen

snappen hoe computers en internet werken, kunnen ze

informatie beter interpreteren.’

IN GESPREKVolgende stap voor programmamanager Snellen is om, aan de hand

van het manifest, in gesprek te gaan met nog andere bedrijven en

organisaties. Snellen: ‘We willen handreikingen bieden, het

onderwijs faciliteren en samen met het onderwijs optrekken.’

Pijpers adviseert om de regie van de uitvoering van het

Actieplan CodePact heel duidelijk bij het onderwijs te leggen.

‘Betrek zo snel mogelijk schoolbesturen bij de plannen. Maak

zoveel mogelijk gebruik van bestaande kaders, initiatieven en

samenwerkingsverbanden. Laat vooral ook de good practices

zien en ondersteun en faciliteer ze, zodat ze kunnen groeien.’

Op de vraag hoe je bereikt dat de aandacht voor programmeren

niet afhangt van een aantal enthousiastelingen op een school,

heeft Pijpers een pasklaar antwoord. ‘Zorg dat het bestuurlijke

prioriteit krijgt en maak het de leraar zo makkelijk mogelijk om

programmeerlessen te integreren in zijn onderwijsprogramma.

Wat bijvoorbeeld goed werkt is om bovenschools een mede-

werker vrij te stellen, speciaal voor ondersteuning van leraren

op het gebied van digitale vaardigheden.’ >>

HOOFDLIJNEN MANIFEST CODEPACT1 Alle kinderen de kans geven te leren programmeren

2 Kinderen het vermogen leren om de technologie om

hen heen te begrijpen

3 Voorbeeld-leerlijnen digitale geletterdheid maken voor

scholen

4 Het faciliteren van naschoolse programmeeractiviteiten

5 Scholen helpen met het professionaliseren van leraren

6 Scholen voorzien van kwalitatief goede infrastructuur

7 Het vergroten van de ouderbetrokkenheid

8 Imago van programmeren verbreden en versterken

DEELNAME GRATISDe kosten van de activiteiten die voortvloeien uit het CodePact

worden gedragen door de deelnemende bedrijven. Deelname is

voor scholen, leerlingen en leraren gratis. ‘Ik geloof in zaadjes

planten’, aldus Snellen. ‘Soms zal een zaadje niet opkomen,

maar ik hoop dat door het Actieplan CodePact alle kinderen

in aanraking kunnen komen met programmeren en dat veel

scholen de urgentie zien en enthousiast mee gaan doen.’

Er zijn al verschillende activiteiten die, in het kader van

CodePact, lopen of binnenkort van start gaan. Scholen kunnen

intekenen op CodeUur. Sinds dit voorjaar hebben honderden

basisscholen elke vrijdag een speciaal codeuur voor leerlingen

van de groepen 7 en 8. De lessen worden gegeven door gast-

docenten, die in het dagelijks leven werken als ict’er. Ook kent

CodePact een adoptiemodel. Daarbij adopteert een bedrijf een

school voor een bepaald bedrag per jaar. Met dat geld kunnen

leraren getraind worden en krijgen de programmeerlessen een

structureel karakter. Vanuit CodePact komt er ook een digitaal

platform, met daarop reeds bestaand en nieuw lesmateriaal

voor programmeerlessen. Bovendien zijn er diverse buiten-

schoolse activiteiten voorzien. Speciaal voor meiden wordt

binnenkort Project Prep gelanceerd. Een lees- en doeboek over

de dertienjarige Isabel, die haar eigen mode app maakt. Het

project is een initiatief van mede-ondertekenaar van CodePact

InspiringFifty. Het boek is geschreven door Niki Smit, auteur

van de populaire meidenserie 100%.

LEERLIJNDe insteek van het Manifest CodePact is om voorlopig een

apart vak programmeren aan te bieden, maar Snellen verwacht

dat op termijn geïntegreerde aandacht goed denkbaar is.

Zowel Snellen als Pijpers hopen dat SLO, het Nationaal

Expertisecentrum Leerplanontwikkeling, snel met een leerlijn

digitale geletterdheid komt. ‘Hoognodig’, vindt Pijpers, ‘aan-

gezien er veel verwarring over de inhoud is. Hebben we het

over programmeren, computational thinking, computing, code-

onderwijs, mediawijsheid? Bovendien kun je de aandacht voor

programmeren met een eigen leerlijn prima koppelen aan

leerlijnen van andere vakken. Daarmee help je scholen echt.

Zeker als je er ook lesmateriaal bij maakt en er een netwerk

bij creëert van gastdocenten en inspiratoren.’

Volgens Jos Tolboom, leerplanontwikkelaar wiskunde en infor-

matica van SLO, zal zo’n leerlijn nog wel even op zich laten

wachten. ‘SLO rondt eind dit jaar een ontwikkelingsonderzoek

af hoe 21ste eeuwse vaardigheden in het curriculum van po en

vo passen. Daarin komt een voorstel voor aanpassing van de

kerndoelen. Het is goed denkbaar dat daar een aanbevelings-

notitie aan wordt toegevoegd waarin we een doorlopende

leerlijn programmeren adviseren. Dat doen we dan op eigen

initiatief, omdat hiervoor vanuit het ministerie van OCW nog

geen opdracht gegeven is.’

WEZENLIJKE BIJDRAGECodePact loopt van 1 april 2015 tot 1 januari 2017. In die

anderhalf jaar heeft Snellen de ambitie om alle leerlingen van

groep 8 en alle brugklassers, totaal zo’n 400.000 jongeren,

te bereiken met een activiteit van CodePact. In het laatste

halfjaar zal worden onderzocht hoe de activiteiten van

CodePact het bestaande TechniekPact kunnen versterken.

‘Natuurlijk kun je prima jonger beginnen, maar dit is een eerste

stap’, zegt Snellen. ‘Ik vind het heel belangrijk dat CodePact

een wezenlijke bijdrage gaat leveren en niet blijft steken in

een loze handtekeningenactie. Op 10 oktober, bij het begin

van de CodeWeek, moet het programma echt staan en zijn

alle partners bekend.’ <<

Alle informatie op www.codepact.org

Scholen kunnen zich aanmelden voor

een gratis codeuur via www.codeuur.nl


CODEPACT INITIATIEF VAN STARTUPDELTAStartupDelta, met Neelie Kroes als special envoy (speciaal gezant), is

initiatiefnemer van het nationaal CodePact. StartupDelta heeft als doel

om het ecosysteem voor start-ups en doorgroeiers binnen Nederland te

verbeteren. Een van de aandachtspunten is de aanwezigheid van vol-

doende talent zodat Nederland een kweekvijver wordt van start-ups en

buitenlandse start-ups Nederland kiezen als vestigingsplek. Dit talent

moet excellent digitaal vaardig zijn. Dat hopen de initiatiefnemers onder

meer te bereiken door alle kinderen in Nederland in aanraking te laten

komen met programmeerlessen.

Deze maand online!Speciaal voor abonnees zijn op www.computersopschool.nl

de leukste lessuggesties, evaluaties van nieuwe methodes,

apps en digidee’s te vinden. Met deze maand nieuw:

CLASSDOJO Groepsleerkracht en ict-juf Mandy de Bruijn test ClassDojo; een

tool om gewenst en ongewenst gedrag op een duidelijke,

overzichtelijke manier in beeld te brengen. Het is een digitaal

beloningssysteem waarbij alle leerlingen eenvoudig kunnen

worden beoordeeld op positief of negatief gedrag. Je leest

haar bevinden bij de evaluaties online.

KENNY HD Kenny, een grappig vogeltje, is de

mascotte van Kennisnet.nl. In de app

speelt Kenny, net als op de website,

de hoofdrol in diverse spelletjes

waarin kleuters kennismaken met

schrijfbewegingen, logische reeksen,

associëren van categorieën en ruimte-

lijke oriëntatie. We testen de app.

HONDERDEN LESSUGGESTIES! We hebben online weer een aantal nieuwe suggesties voor op het

digibord bedacht. We bekijken slotlopes.nl. Deze website is ontwikkeld

door Ronald Slot-Lopes, docent VMBO-groen. Op zijn site beschrijft hij

webtools, apps en andere toepassingen voor gebruik op het VMBO. Dit

jaar start de Tour de France vanuit Utrecht. Een goede reden om hier

in je lessen bij stil te staan met

detourindeklas.nl. Er zijn verschil-

lende lessen ontwikkeld voor

zowel po als vo. Op de site vind je

160 lessuggesties. En we nemen

een kijkje op de site van Jasper

Bloemsma (meesterjasper.nl).

Deze leerkracht in het basisonder-

wijs heeft een site ontwikkeld met

lesmateriaal en instructievideo’s

die ook door andere leerkrachten

te gebruiken zijn.

Extra tips, tricks en tools

www.som.today

Veel scholen hebben allerlei schooleigen formulieren en toetsen die zij digitaal willen vastleggen in het zorgdossier van een leerling. De flexibele LVS pagina’s in SOMtoday zijn hier de oplossing voor: scholen kunnen zelf formats samenstellen om schooleigen zorgen begeleidingsformulieren in SOMtoday te registreren en op te nemen in het dossier van een leerling. Zo blijft het dossier compleet en hebben alle betrokkenen de gegevens die zij nodig hebben altijd en overal bij de hand.

De kracht van flexibele LVS pagina’s in SOMtoday

Wat kunt u met de flexibele LVS pagina’s?• Definiër formats om uw schooleigen zorgen

begeleidingsfomulieren te registreren• Maak een rapport van alle opgenomen registraties

in het zorgdossier van een leerling• Leg het ontwikkelingsperspectiefplan (O.P.P) vast

in uw schooleigen format

Scan de QR-code in het logo voor meer informatie over de flexibele LVS pagina’s in SOMtoday.

advertentie

De middag, georganiseerd door Lot’s Foundation, vindt plaats

op landgoed De Paltz, de thuisbasis van oprichter en initiatief-

nemer Herman van Veen. Lot’s Foundation vraagt wereldwijd

aandacht voor kinderrechten. De foundation laat ons kennis-

maken met Lot, een imaginair meisje van twaalf. Springlevend

en nieuwsgierig staat ze in het leven. Door haar uitstraling

heeft ze een aantrekkingskracht op kinderen van haar leeftijd.

Lot luistert naar de verhalen van de kinderen die ze ontmoet,

ze legt uit, vertelt. Door haar houding bereikt Lot niet alleen de

kinderen, maar ook de ouders van die kinderen. Alles draait

om bewustwording, die natuurlijk begint bij de kinderen

(www.lotroos.nl).

KINDERRECHTENDe bijeenkomst in Soestduinen geeft een podium aan drie

scholen die met het onderwerp Kinderrechten bezig zijn. Ze

doen dit met de methodiek van Learning Circles; kringen waar

scholen via een online omgeving samenwerken met scholen in

het buitenland. Bob Hofman, projectleider onderwijs van de

Learning Circles vraagt de aanwezige leerlingen: ‘Waar denk je

aan als we het hebben over kinderrechten?’ De reacties zijn

divers. ‘Zorg als je gehandicapt bent. Recht op onderwijs.

Recht op een eigen mening. Recht op geloof. Een kind moet

kind mogen zijn.’ In het VN-verdrag staan 54 kinderrechten.

Hierin zijn de afspraken over de rechten van kinderen en

jongeren tot achttien jaar beschreven. Op de website

www.kinderrechten.nl is over het verdrag te lezen: ‘Op 20

november 1989 is in New York het Kinderrechtenverdrag

aangenomen. Daarom wordt op 20 november de Internationale

Dag van de Rechten van het Kind gevierd. Er zijn 193 landen

lid van het Kinderrechtenverdrag.’ Bizar is dat landen als

Amerika en Somalië dit verdrag niet hebben ondertekend.

VAKOVERSTIJGEND Hofman werkt samen met Lot’s Foundation: ‘Wij zijn als

organisatie al vanaf 1998 met Learning Circles bezig en sinds

2012 verbinden wij die kringen met het wereldwijde thema

Kinderrechten. Niet dat de Circles alleen daarover gaan.

Het is meer een kapstok van waaruit verder wordt gewerkt.’

Dat samenwerken tussen scholen gebeurt via de website

www.learningcircles.nl. In totaal doen er dit jaar zo’n 85

scholen mee uit 18 landen, verdeeld over 11 Learning Circles.

Volgens facilitator van de Learning Circles, Manon van

Herwijnen, vraagt het maatwerk om al die scholen goed in

te delen. ‘Daarom worden er vooraf gesprekken gevoerd met

de docenten van de betrokken scholen. Daarna worden de

kringen, ook wiki genoemd, gevormd, veelal op basis van het


Learning Circles: Online werken aan een betere toekomstDe middag in Soestduinen begint verrassend. Aan drie delegaties van scholen (kinderen en hun

begeleiders) wordt gevraagd of ze een paar voorbeelden kunnen geven van kinderrechten. Een

leerling van een school uit de Schilderswijk steekt zijn vinger op en zegt: ‘Het recht om te zwijgen.’TekstHarryDubois


niveau van de leerlingen. Naast het werken in de wiki is er

vaak Skype-contact tussen de scholen. Er komen onderwerpen

aan de orde zoals het recht op veiligheid of iets heel concreets

als schoon drinkwater. Waar komt dat vandaan in jouw school-

omgeving, kun je daar iets van laten zien door middel van

foto’s of video’s? Dat is voor een school in Afrika vaak veel

lastiger dan voor een school in Den Haag. Een Nederlandse

school heeft haar leerlingen al eens drie kilometer laten

lopen om water te halen. Dan komt het thema heel anders

naar voren. Deze concrete wijze gaat een stuk verder dan

beschreven staat in het curriculum; het is vakoverstijgend

en past bij het thema Burgerschap.’

SAMENWERKENDe Voorsprong is een basisschool in de Schilderswijk in Den

Haag. Ze hebben zich in hun Learning Circle met klas 5 ver-

diept in burgerschapskunde. Binnen de Circle zijn scholen uit

Nederland, Suriname en Curaçao actief. Op de middag van

Lot’s Foundation presenteren enkele leerlingen wat ze tot nu

toe in hun Circle hebben gedaan. De tweede school die zich

presenteert, is de Werkenrodeschool uit Groesbeek. Het is een

school voor voortgezet speciaal onderwijs. Ze zijn al een aantal

keren in Suriname op bezoek geweest. De begeleidende

docenten willen vooral het samenwerken stimuleren; werken

vanuit de overeenkomsten die er zijn tussen leerlingen wereld-

wijd, meer nog dan uitgaan van de verschillen. En dat hebben

ze heel concreet aangepakt. In Suriname hebben ze twee wc’s

gebouwd. Ook hebben leerlingen tekeningen gemaakt en die

op de website van cartoonmovement.com gezet. Het bijzondere

is dat deze tot cartoons worden vertaald door professionele

cartoonisten. Leraar24 maakte in 2014 een video-impressie

op de Werkenrodeschool, waar volgens de website van de

Learning Circles ‘Juf Linda en Juf Anke echt het allerbeste

uit hun leerlingen halen’. Het filmpje is hier te zien:

https://www.leraar24.nl/video/5694.

LEERGESPREKKENDe Anton Residaschool uit Wanica, Suriname (MULO) heeft

deze week een uitwisseling met het Corlaer College te Nijkerk.

Zo is afgelopen januari een delegatie van leerlingen en docenten

in Suriname geweest. Duidelijk in hun verhaal is dat je een

relatie aangaat met een school en dat dit vaak voor langere tijd

is. Van Herwijnen: ‘Er is écht contact tussen de deelnemende

scholen. Docenten geven aan dat deze contacten een toege-

voegde waarde hebben voor de school. Bovendien ondersteunen

wij hen door middel van voorlichtingsbijeenkomsten en work-

shops. Zo wordt er een training gegeven door Alexandra

Bronsveld over leergesprekken met kinderen.’ Deze laatst-

genoemde stelt dat: Een goed en fijn leergesprek in de klas

organiseren, is een hele kunst en de rol van de docent als

gespreksleider is daarbij bijzonder. Bij het filosoferen doet de

docent een stap terug en faciliteert. Dit betekent dat je niet mee

mag filosoferen en het gesprek van de leerlingen moet volgen:

follow the community where it leads to. We zijn gewend om de

expert te zijn, maar bij het filosoferen zijn de rollen omgedraaid

en bepalen de kinderen de agenda.

Ter voorbereiding op dit artikel, stuurt Manon van Herwijnen

me nog een boekje op met tekeningen, verhalen en gedichten

uit de Nederlandse Learning Circles van 2014. Ik sla het open

en lees het inleidende woord van Herman van Veen: ‘Als je net

als ik geboren bent in een oorlog heb je hulp nodig. Want het

huis is stuk. Ook nadat de oorlog over is, hou je hulp nodig.’

Het zijn mooie woorden om mee te geven aan. Ook in het

volgende schooljaar worden er weer Learning Circles

Kinderrechten in het Nederlands en Engels aangeboden. <<

MariekevanOsch:

‘Geefruimteaancreativiteit.Jezultzien,jekrijgtleerlingendiejegaanverbazen’Marieke van Osch (36) is een creatieve onderwijskundige. Ze is medeoprichter van Eduapp

en met haar bedrijf MOVE.nu begeleidt ze scholen die aan de slag willen met ict. TekstMariskaBloemberg–VanderHulst

Wat is je achtergrond?

‘Ik heb onderwijskunde gestudeerd in

Groningen en specialiseerde me in

onderwijs & ict. Er bestond toen nog

geen studierichting op dit vakgebied,

dus volgde ik allerlei losse ict-vakken.

Ik was vooral geïnteresseerd in de

didactische kant van het onderwerp.

Met welke ict-middelen kun je meer-

waarde creëren in het onderwijs?

Juist die praktische benadering vind

ik boeiend.’

Je begeleidt scholen bij de inzet van ict.

Waarom heeft ict op sommige scholen

weinig prioriteit?

‘Wat vaak meespeelt, is de angst voor

het loslaten. Sommige leerkrachten of

docenten zijn gewend om een methode

Q&A

Foto Human Touch Photography


stap voor stap te volgen. Het geeft hen

houvast en veiligheid. Soms voelen ze

zich niet zelfverzekerd genoeg om een

andere lesmethode te gebruiken. Of ze

zijn bang dat het ten koste gaat van de

schoolresultaten.’

Heb je een tip hoe een school kan

starten met ict?

‘Om toch de stap naar ict te maken,

kan een school een werkgroep aan-

stellen met daarin een lid van elke

bouw of van elke vaksectie. Er zijn

altijd wel een paar enthousiastelingen

die goede ideeën hebben. In het eerste

jaar kunnen ze bijvoorbeeld in een pilot

lesideeën uitdenken en geleidelijk

toepassen.’

Wat is een valkuil voor scholen?

‘Ik zie vaak dat een school eerst de

ict-middelen aanschaft en dán pas

nadenkt over wat ze met ict willen

bereiken. Er wordt bijvoorbeeld gekozen

voor goedkope tablets, terwijl bepaalde

apps hier niet op werken. Eigenlijk dient

een school zich eerst af te vragen met

welk doel ze ict willen inzetten, vervolgens

kunnen ze daar een passend besturings-

systeem bij zoeken.’

Wat is de kracht van ict in het onderwijs?

‘Ik denk dat de kracht van ict, en vooral

tablets en apps, zit in het gemak van

toepassen. Dus dat je heel gemakkelijk

allerlei verschillende werkvormen kunt

inzetten in je klas en leerlingen bijvoor-

beeld samen op een heel interactieve en

actieve manier kunt laten leren.’

Je bent medeoprichter van Eduapp,

wat is dat precies?

‘Eduapp is een platform waar je veel

apps kunt vinden, ze zijn gerubriceerd op

leergebied. Je vindt er veel beschrijvingen

van hoe je de app kunt inzetten in de

klas, omschreven in de vele lesideeën.

Op Eduapp kan iedereen meedoen. Je

kunt er dus ook zelf een lesidee bij een

app plaatsen.’

Welke ict-trends verwacht je de

komende jaren in het onderwijs?

‘Kinderen leren hoe je moet program-

meren is een thema dat echt zal

doorbreken. Het gaat dan niet zozeer

om de programmeertaal zelf, maar

vooral om het logisch beredeneren en

stapsgewijs denken. In Engeland is

programmeren een verplicht onderdeel

in het primair onderwijs en ik hoop dat

dit in Nederland ook gaat gebeuren.

Denken in programmeertaal wordt een

essentiële vaardigheid.’

En welke trends verwacht je nog meer?

‘Ik denk dat tablets echt heel snel de

klas in gaan komen. Ook verwacht ik dat

er steeds meer creatieve mogelijkheden

komen die de methode aanvullen en

gepersonaliseerd leren beter mogelijk

maken. Je zou gepersonaliseerd leren

ook een trend kunnen noemen, maar dat

is in mijn ogen meer een doel.’

Kun je een voorbeeld geven van geper-

sonaliseerd leren?

‘Een heel leuk voorbeeld is dat van

meester Jeroen. Hij heeft in groep 4

een jongetje dat het rekenniveau heeft

van groep 7. De jongen is helemaal wild

van vliegtuigen. Dus toen de klas aan

de slag ging met digitaal klokkijken,

bedacht meester Jeroen een uitdagende

opdracht voor de jongen. Hij down-

loadde de app Flightradar24, hiermee

kun je zien welke vliegtuigen boven

Europa vliegen. Hij liet de jongen

uitrekenen hoelang een vliegtuig

onderweg is, rekening houdend met

het tijdsverschil. Op Eduapp staat

inmiddels een beschrijving van hoe je

de app kunt gebruiken in de klas, ook

vind je er een leuk filmpje.’

Je bedacht ook het concept ‘Flapped

Classroom’. Zie je dat als een trend?

‘Ja, ik zou dat zeker als trend willen

omschrijven. Het gaat hier dus om

flapped classroom in plaats van flipped

classroom. In een flapped classroom

creëer je een leersituatie waarbij leer-

lingen op een motiverende manier leren

met behulp van apps. De didactiek wordt

hierbij afgestemd op die leersituatie.

Je kunt als leraar bijvoorbeeld een

instructie video maken over een bepaald

onderwerp met behulp van een app, zoals

Explain Everything. Vervolgens laat je de

leerlingen mindmappen over het onder-

werp met behulp van Popplet. En tot

slot gaan de leerlingen het onderwerp

verbeelden met apps, zoals iMovie,

Garageband, iStopmotion/iMotionHD,

Puppet Pals of Comic Life. Geef daarbij

waar mogelijk ruimte aan de creativiteit

van de leerling. Laat de kinderen zélf

ontdekken hoe ze dit kunnen aanpakken.

Je zult zien, je krijgt leerlingen die je

gaan verbazen.’

Worden er over pakweg 5 tot 10

jaar andere eisen gesteld aan de

leerkracht?

‘Ik weet niet of de eisen heel anders

zullen zijn. Maar leerkrachten mogen

best wat zelfverzekerder zijn. Durf

ict-middelen in te zetten in de klas en

heb er vertrouwen in dat het lukt. Je

hebt een beetje durf nodig en verder

kan ik zeggen: doe het gewoon! Probeer

ook van andere leerkrachten te leren,

instrueer elkaar. Eduapp is hiervoor

een inspirerend platform.’ <<

‘Leerkrachtenmogenbestietsmeerdurven,

ictisechtnietmoeilijk.’

Dat leest lekker weg! Natuurlijk willen jouw leerlingen straks achter in de auto op weg naar hun vakantiebestemming

voor de vijfde keer diezelfde film op de tablet bekijken. Met Netflix, Uitzending Gemist of

Videoland kunnen ze thuis kiezen uit duizenden films en tv-series en deze online bekijken. In het

buitenland is het downloaden van films echter erg duur en vaak is de internetverbinding veel

trager dan thuis. Een veel betere oplossing is het lezen van een boek (papier of digitaal). In dit

lesidee zetten we de mogelijkheden op een rij. Kun jij ze vast tippen vóórdat ze op vakantie gaan. TekstHenkBotter

JEUGDLITERATUURVolgens Wikipedia gaat het bij jeugdliteratuur over literatuur die

in hoofdzaak kinderen (tot twaalf jaar) en jongeren (vanaf

twaalf tot achttien) aanspreekt en in de meeste gevallen

speciaal voor hen is geschreven. Om boeken voor jongeren te

kunnen lezen, heb je meestal weinig voorkennis van

het onderwerp nodig. De hoofdpersoon in

jeugdliteratuur is vaak een jongere,

zodat je je als jonge lezer mak-

kelijker kunt inleven in het verhaal.

Jeugdliteratuur is bedoeld voor

jongens en meisjes van twaalf tot

achttien jaar. Bekende schrijvers zijn

Simone van der Vlugt, Jan Terlouw,

Anke de Vries, Gijs Wanders, Carry Slee,

Edward van de Vendel, Caja Cazemier en

Thea Beckman. De boeken over Harry

Potter van Joanne Rowling zijn wereld-

beroemd. Als je als tienjarige begint te lezen

in deze boeken en elk jaar een boek leest uit

deze serie, groei je mee met Harry en ben je

bijna volwassen als je de serie uit hebt.

FEITJESOp www.lezen.nl kun je een aantal feiten over lezen

vinden, zoals:

• Ruim de helft van de bevolking leest minstens één

keer per week een boek.

• Nederlandse middelbare scholieren hebben in

vergelijking met kinderen uit andere landen een

negatieve houding tegenover het lezen.

• Drie op de tien Nederlanders leest e-boeken naast

papieren boeken.

• Meisjes zijn betere lezers dan jongens.

• Ruim de helft van de Nederlanders leest wel eens voor

aan een kind of aan een volwassene.

• Jongeren lezen het liefst over humor, spanning, horror,

vriendschap en verfilmde boeken.

Als je kijkt naar dit laatste punt snap je meteen waarom

de Harry Potter-boeken zo populair zijn: alle vijf de

onderdelen zitten erin.

TOP 10Om te zien welke boeken veel gelezen

worden, kun je Top 10-lijstjes bekijken,

bijvoorbeeld: www.alletop10lijstjes.nl/

category/entertainment/boeken/ en

www.alletop10lijstjes.nl/top-10-beste-

young-adult-boeken/. Je kunt ook kijken

welke boeken prijzen hebben gewonnen. De

Gouden Griffel is een prijs voor het beste

Nederlandse jeugdboek van een jaar. Via

Wikipedia kun je als je op Gouden

Griffel zoekt, een overzicht

Dit lesidee kun je ook downloaden op www.cos-online.nl. Handig want de linkjes zijn dan direct klikbaar.


vinden van 1971 tot heden. Ook op www.boekenwereld.com

kun je zien welke jeugdboeken momenteel populair zijn. Ben

je al iets ouder, maar nog te jong voor volwassenen boeken

dan zijn de young adults-boeken echt iets voor jou. Kijk maar

eens bij http://young-adults.nl of www.youngadultbooks.nl.

In veel kranten en tijdschriften worden boeken beschreven en

beoordeeld. Zo’n beoordeling heet een recensie. Je vindt ze

bijvoorbeeld op de site van het weekblad voor jongeren, 7Days,

www.sevendays.nl/recensies. Ook op CambiumNed (de website

voor het vak Nederlands) vind je veel beschrijvingen en links:

http://cambiumned.nl/jeugdliteratuur.htm.

BOEKEN KOPENJe kunt op verschillende manieren aan boeken komen. Boeken

kun je kopen in een boekhandel. Als je je woonplaats intypt

met daarachter het woord ‘boekhandel’ zie je dat veel boek-

handels bij een keten horen als Libris (www.libris.nl), Blz.

(www.blz.nl) en AKO (www.ako.nl). Via www.boekenwinkel.nl

vind je altijd wel een boekhandel bij jou in de buurt. Boeken

worden geschreven door auteurs en uitgevers zorgen ervoor

dat de boeken te koop zijn in een boekwinkel. Bekende

uitgevers van jeugdliteratuur zijn: Kluitman (www.kluitman.nl),

Querido (www.queridokinderenjeugdboeken.nl), Lemniscaat

(www.lemniscaat.nl/jeugd), De Harmonie (www.deharmonie.nl) en

uitgeverij De Fontein (www.uitgeverijdefontein.nl/kinderboeken).

Op deze sites vind je veel informatie over boeken en hun auteurs.

ONLINEBoeken kun je ook online kopen. Veel boekhandels hebben een

eigen site waar je boeken kunt bestellen en vaak bezorgen ze

de boeken gratis. Kijk maar eens bij www.blz.nl/haasbeek. De

bekendste online boekhandel is Bol.com. Dit bedrijf is begon-

nen als verkoper van boeken via internet, maar inmiddels kun

je er echt alles online kopen. Via www.bol.com, Nederlandse

boeken, Kind & Jeugd kun je zien dat er meer dan 55.000(!)

boeken in deze categorie te koop zijn. Zo krijg je 286 resultaten

als je Annie M.G. Schmidt als zoekopdracht geeft. Zij was de

schrijfster van bekende boeken als Jip en Janneke en Pluk van

de Petteflet. Van Carry Slee (van de boeken Spijt! en Lover of

Loser) vind je zo 344 resultaten. Als je totaalbestelling onder

de twintig euro blijft, moet je echter wel de verzendkosten

betalen.

TWEEDEHANDSGoedkoper is het om tweedehands boeken te

kopen. Dat kan heel goed op Marktplaats

(www.marktplaats.nl). Zo kun je voor vier euro

het boek Sjakie en de Chocoladefabriek van

Roald Dahl kopen of het verfilmde en heel

bekende boek van Thea Beckman: Kruistocht

in spijkerbroek. Je begrijpt dat je vooral

de wat oudere boeken voor een

prikkie kunt vinden op Marktplaats.

Een andere handige site voor

tweedehands boeken is

www.boekwinkeltjes.nl.

BOEKEN LENENWist je dat je tot je achttiende jaar gratis lid kunt worden van de

bibliotheek bij jou in de buurt? Via www.bibliotheek.nl kun je

thuis al veel informatie verzamelen. Op deze site vind je het

menuonderdeel ‘Welkboek‘ waar je kunt zoeken op kenmerken,

personages, plot of plaats. Je kunt bij kenmerken schuiven

tussen bijvoorbeeld vrolijk en verdrietig, tussen grappig en

serieus of tussen voorspelbaar en onvoorspelbaar. Bij het menu-

onderdeel Jeugd en jongeren kun je in de categorie 12 jaar en

ouder onderdelen vinden als boekennieuws, leestips van de

week, auteurs en illustratoren en auteur van de maand.

Een mooi en modern onderdeel is het e-book. Door het aanmaken

van een webaccount waarvoor je wel een bibliotheekpasnummer

moet gebruiken, kun je zoeken en bladeren in de e-bookcollectie.

Elektronische boeken kun je downloaden voor op je laptop of pc,

voor op je telefoon of tablet (daar is een speciale app voor) en

voor de e-reader. Er zijn apps voor Android en Apple die je kunt

vinden als je bibliotheek intypt. Via de app kun je naar de online

catalogus, daar zoeken en een boek selecteren voor tablet of

smartphone en in de app kun je dan het boek lezen. Je kunt er

ook voor kiezen om de e-books op een e-reader te lezen. Kijk bij

de Veelgestelde vragen hoe dat in elkaar zit.

E-READERSVeel e-readers zijn van het merk Kobo (www.kobo.com). Op

deze site kun je diverse readers vergelijken, maar ook e-books

kopen en de Kobo-app downloaden en installeren. Met deze

app kun je je e-reader synchroniseren met je computer. Alle

e-books op je pc komen dan ook op je e-reader te staan. Op je

e-reader komt een bibliotheek van e-books te staan die je kunt

openen en lezen. Op internet kun je ook elektronische boeken

vinden. Elektronische boeken hebben meestal een bestands-

naam dat eindigt op ‘epub’ of ‘pdf’. Als je bij Google een

auteur intypt met daarachter epub, kan het zijn dat je er een

bestand van kunt downloaden. Je kunt dit vergelijken met

mp3-bestanden die je downloadt.

VAKANTIEBIEBAls je in het bezit bent van een smartphone of tablet, moet je

zeker de app Vakantiebieb downloaden en gaan gebruiken. Op

www.vakantiebieb.nl is te lezen dat je vanaf 1 juni in de app

jeugdboeken kunt vinden die je thuis of op vakantie kunt lezen.

In plaats van een dure e-reader kun je dan gewoon je boeken

lezen op je smartphone of tablet. Je zult echter wel merken dat

er niet voor niets e-readers zijn. Bij fel zonlicht kun je op een

e-reader nog steeds makkelijk lezen, op een tablet wordt het

dan erg lastig. Ook zijn er e-readers met ingebouwde verlichting

en met mogelijkheden om een wifi-verbinding te maken.

LESIDEEMaak een account aan bij www.bibliotheek.nl (zorg ervoor dat je

gratis lidmaatschap actief is) en maak een Top 5 van je favoriete

boeken die je wilt gaan lezen in de zomervakantie. Kijk welke

boeken je als e-book kunt lezen of kijk welke papieren boeken je wilt

lenen. Natuurlijk kun je ook de boeken als nieuw of tweedehands

kopen. Vergelijk in de klas welke boeken het meest populair zijn. <<



Draagbaar digitaal klaslokaal We zijn er hier in Nederland zo aan gewend. Stroom die zelden uitvalt, wifi en computers in de

klas. In vluchtelingenkampen is dat heel anders. De Instant Classroom moet dat veranderen.DoorMaliniWitlox

Een vrouw trekt een grote, robuuste, zwarte, kunststof koffer

achter zich aan. Het lijkt een normale reiskoffer, maar in rode

letters staat daar ‘Instant Classroom’. De koffer weegt maar

liefst 52 kilo en als de twee delen

opengeklapt worden, zien we 25

tablets op een rij, een enorme

accu en een hoop snoeren. Het

gaat om een digitale school in a

box, een project van Vodafone

Foundation in samenwerking met

het UNHCR (instituut van de United

Nations voor vluchtelingen). De

Instant Classroom helpt kinderen

en jongvolwassenen in de grootste

vluchtelingenkampen ter wereld

toegang te krijgen tot digitaal leren

en is speciaal gemaakt voor plekken

waar geen of slechte toegang is

tot elektriciteit en internet. ‘Er zijn

vijftig miljoen vluchtelingen op de

wereld’, vertelt Oison Walton, Instant Network Programme

Manager bij de foundation. ‘De helft daarvan is jonger dan

twintig. Ze zitten vaak hun hele jeugd in de vluchtelingenkampen

zonder educatie.’ Vodafone startte eerder samen met het

UNHCR het project Instant Network Schools om de vluchtelingen

les te geven. Walton bezocht de projecten in de kampen

Dadaab (Kenia), Ajuontok (Zuid-Soedan) en Goma (Congo).

‘Bij die projecten werd al ict ingezet. Inhoudelijk was het een

succes, de aanwezigheid van scholieren bij de tabletlessen

steeg met 15 procent. We liepen echter

tegen problemen aan. Alle onderdelen

moesten los geleverd worden, vaak deed de

internetverbinding het niet en was er geen

stroom. Bij de Instant Classroom zit alles

in één koffer. Het gaat om een laptop, 25

tablets met educatieve open source soft-

ware, een projector, een geluidsbox en een

modem voor een 3G-verbinding. De tablets

kunnen verbonden worden met de laptop,

zodat docenten hun content en applicaties

met de studenten kunnen delen, zonder

dat ze het internet op hoeven. Het is een

geweldige oplossing, een papieren school-

boek kost 1 dollar, maar voor diezelfde

dollar heb je tientallen schoolboeken op

de tablets.’

RACHEL-SERVER In kampen die zijn voorzien van het 3G-netwerk verbindt de

software met het bestaande netwerk. In andere kampen

(bijvoorbeeld Sudan) zonder internetconnectiviteit wordt een

verbinding opgezet via satellieten. De koffer wordt opgeladen


met zonnecellen. Alle tablets, de laptop en de projector kunnen

tegelijkertijd worden opgeladen als de koffer dicht is. Opladen

duurt zes tot acht uur, waarna de apparatuur weer een volledige

dag gebruikt kan worden. ‘We hebben de koffer gepresenteerd

bij het Mobile World Congres in Barcelona. In juni willen we het

bij het eerste kamp in gebruik nemen. De

komende twee jaar willen we 17 scholen in

13 kampen faciliteren. We werken daarbij

samen met de NGO’s die de scholen

runnen. Het gaat onder meer om de

Lutheran World Federation, Care, Don

Bosco, Islamic Relief, Windle Trust en de

Norwegian Refugee Council. De NGO’s zijn

verantwoordelijk voor het onderhoud en de

les aan de docenten. Dat is niet eenvoudig.

Er is veel verloop in de vluchtelingen-

kampen. Een deel van de docenten is

een National Teacher, die blijven, maar

de vluchtelingendocenten wisselen.’ Het

wisselt van kamp tot kamp welke lessen de

vluchtelingen krijgen en in welke taal. De

reguliere lestof in het land waar het kamp staat, is daarbij

leidend. ‘We geven onder meer aardrijkskunde, taal en rekenen.

We willen meer lokale content aanbieden en zijn daarover in

gesprek met de NGO’s Worldreader en World Possible. Die

bieden onder meer Engelse, Franse en Spaanse e-books aan

via de RACHEL-server (Remote Areas Community Hotspots for

Education and Learning).’

UITZICHT OP EEN TOEKOMSTDe foundation wil 15.000 kinderen in 17 kampen helpen.

Logischerwijs betekent dat niet dat iedere leerling een eigen

tablet krijgt. In klassen met jonge kinderen gebruikt de docent

de laptop met projector en krijgen ze zo les. In klassen met

oudere kinderen worden de tablets wel gebruikt, maar delen de

vluchtelingen deze in korte sessies, waarna een andere groep

de apparatuur kan gebruiken. Via het 3G-modem en beamer

kan een leraar bovendien lesgeven aan

één of meerdere kampen tegelijkertijd.

‘Het instapniveau is laag, de jonge

leerlingen weten vaak niet hoe een

touch screen werkt en hebben geen

kennis van virussen of malware. Maar

ze leren snel. De docent kan het

curriculumlokaal invullen, bijvoorbeeld

door leerlingen de locatie van de rivier

de Nijl op te laten zoeken op internet.

Of hij kan rekenapps en taalapps

gebruiken. En we gebruiken firewalls

tegen malafide software.’

Danielle Puma is social brand manager

bij Vodafone Netherlands Foundation.

Zij vult aan. ‘Juist in vluchtelingen-

kampen is de inzet van video en foto heel belangrijk.

Nederlandse kinderen weten bijvoorbeeld allemaal hoe een

leeuw eruitziet. Maar in Tanzania, waar die dieren echt in het

wild leven, hebben sommige kinderen die dieren nog nooit

gezien en herkennen het gevaar niet. Met foto’s en video’s

kunnen we kennis toevoegen. Bovendien bestrijden we zo de

werkloosheid en de verveling in de kampen, en bieden we

uitzicht op een toekomst. In het westen beschouwen we

educatie als iets normaals. Dat zou het voor iedereen moeten

zijn. Ons uiteindelijke doel is om 40.000 Afrikaanse kinderen

uit vluchtelingenkampen toegang te geven tot onderwijs.’ <<

Weebly for educationMet Weebly for education kunnen leerlingen zelf een website bouwen en inrichten. Als

docent kun je accounts voor de leerlingen aanmaken en zo hun zelfgemaakte websites

eenvoudig inzien en ondersteunen. Een stap voor stap uitleg hoe het werkt. DoorHenkBotter

Get started

Als je naar www.weebly.com

gaat, kun je je registreren,

inloggen en een eigen web-

site opzetten, maar als je

dat met een klas wilt doen,

is het handig om controle en

overzicht te hebben. Dat kan

door bij www.weebly.com op

het menu links bovenin het

scherm te klikken. Je kunt

dan kiezen voor Onderwijs

en komt dan bij Weebly for

education (http://education.weebly.com). Via Get started now kun

je met een username, password en emailadres een docentaccount

aanmaken. Een volgende keer kun je uiteraard rechtstreeks inloggen.

Nadat je bent ingelogd, zie je dat er vijf menuonderdelen zijn:

Websites, Mijn studenten, Domeinen, Account en Support.

Mijn studenten

Als je de klas eigen websites wilt laten maken, is het onderdeel

Mijn studenten het belangrijkste om naar te kijken. Bij de gratis

versie van Weebly for education kun je maximaal veertig student-

accounts aanmaken. Die kun je wel verdelen over meerdere klassen

zodat je - als je leerlingen in tweetallen laat werken - in ieder geval

twee of soms zelfs drie klassen kunt invoeren. Als je klikt op Add a

Class, kun je een klassennaam invoeren evenals een niveau. Ook kun

je instellen of de sites van de leerlingen openbaar of privé worden.

Als je kiest voor Private kun je een klassenwachtwoord instellen.

Nadat je een klas hebt aangemaakt, kun je leerlingen toevoegen

door op Add a student te klikken. Je typt dan van elke leerling de

voor- en achternaam in, de username wordt door Weebly samen-

gesteld en je moet vervolgens nog een wachtwoord voor de betref-

fende leerling aanmaken. Je kunt ervoor kiezen om elke leerling

een ander wachtwoord te geven of juist iedereen hetzelfde. Omdat

elke leerling toch een unieke gebruikersnaam heeft gekregen, zullen

leerlingen niet zo snel met een ander account kunnen inloggen.

Gelukkig is er ook een optie om snel meerdere leerlingen van een

account te voorzien. Je klikt daarvoor op Add multiple students en

kiest dan één van de twee methoden: je maakt een CSV-bestand

in Excel of Google Docs waarbij je maar drie kolommen hoeft te

maken met ‘first name’, ‘last name’ en ‘password’ of je typt in een

tekstvak de drie genoemde velden in gescheiden door een komma.

Op deze wijze kun je dus maximaal veertig studenten toevoegen.

Met de knop Print student list krijg je een extra venster met

daarop per leerling de inlognaam en het wachtwoord en de site

waarop ze kunnen inloggen (http//:students.weebly.com) dat je

meteen kunt printen of als pdf kunt opslaan door voor een pdf-

printer te kiezen.

Als een leer-

ling eenmaal

is ingelogd en

gestart is met

het opzetten van

een site, kun

je als docent

onder het kopje

Sites snel en

eenvoudig een

kijkje nemen

op de sites van

de leerlingen.

Ideaal om aan

het einde van de

les even snel de

sites te tonen

op het digibord

of om de sites

te kunnen beoor-

delen. Onderin het scherm

over de Student Website

Accounts kun je zien hoe

leerlingen zich eenvoudig

kunnen aanmelden. Door

op de blauwe knop Student

aanmelden te klikken, krijg

je een voorbeeld van het

inlogscherm te zien.

HOW TO


In de rubriek ‘How To’ leer je stap voor stap werken met een praktische

toepassing die geschikt is voor het onderwijs. Suggesties of verzoekjes

voor deze rubriek? Stuur een mail naar [email protected]

Website bouwen

Met een aange-

maakt leerling-

testaccount

loggen we in als

leerling. Als leer-

ling krijgen we nu

eerst het verzoek

om een domein voor de website te kiezen. Dat domein komt eruit

te zien als http://naamwebsite.weebly.com. Uiteraard ben je hier

wel afhankelijk van de beschikbaarheid van de gekozen domein-

naam. Nadat we een domeinnaam hebben gemaakt, komen we op

Mijn site. Aan de linkerkant zien we diverse grijze rechthoeken met

icoontjes erin. Zoals een toegevoegd tekstballonnetje laat zien,

kunnen we deze elementen naar onze site slepen. Dit zijn elementen

van het menu-onderdeel Bouwen en ze zijn verdeeld in de groepen

Basis, Structuur, Media en Meer. Deze groepen kun je ook snel

benaderen via de vier knoppen die links bovenin het scherm staan.

Op onze site staat Mijn site als naam. Door er met de muis over-

heen te hoveren, zie je drie opties: Uit, Tekst (dat is de huidige

situatie) en Logo. Met Logo kun je een afbeelding van je computer

als logo toevoegen of een afbeelding van internet als url toevoegen.

Als je een logo hebt toegevoegd, kun je dit weer bewerken door

overheen te gaan: je kunt de afbeelding verslepen, maar ook bij-

snijden, draaien en onder andere transparant maken. Ook de stan-

daard achtergrondfoto kun je vervangen door een andere. Je hovert

weer, kiest voor Bewerken en kiest een optie. Er is een voorraad

achtergronden, maar ook hier kun je een eigen afbeelding uploaden.

Via de instellingenknop kun je de grootte van de achtergrondfoto

aanpassen of zelfs verwijderen. Als je die laatste optie kiest, is het

echter lastig om deze achtergrondfoto weer terug te krijgen. We

kiezen daarom zelf een foto door het element Beeld naar het mid-

den van ons scherm te slepen. Wanneer de foto geplaatst is, kun

je er alleen de grootte van veranderen of de afbeelding verplaatsen

of verwijderen. Boven de foto willen we tekst plaatsen: we slepen

het element Tekst boven de foto en door op de tekst te klikken,

kunnen we die

bewerken. We

typen een korte

regel waarbij

een menubalkje

zichtbaar wordt

waarmee allerlei

opmaakkenmerken

kunnen worden

toegevoegd als

er tekst geselec-

teerd is.

Publiceren

Onze testsite gaat over Toscane en we willen op de homepage ook

een kaartje van de omgeving toevoegen. We slepen daarvoor het

element Plattegrond onder de foto. Als we ergens op de kaart klik-

ken, komt er een menu beschikbaar. We typen als adres Firenze in

en kiezen voor zoomniveau 8. Je kunt ervoor kiezen om de schaal-

stok zichtbaar te maken en om de marker te verbergen. Voor het

eerst zijn we tevreden met onze homepage en klikken rechtsboven

op de oranje knop Publiceren. We krijgen weer het scherm met onze

domeinnaam en klikken op Verdergaan. We categoriseren vervolgens

de website en publiceren deze. Deze website kan worden gedeeld

op Facebook of op Twitter, maar je kunt ook even op het adres

klikken om te zien hoe de site eruitziet en daarna het venster

sluiten. Ook kunnen

we nog bekijken hoe

de site er op een

mobiel uitziet.

Rechtsbovenin het

scherm is de knop

Mobiele weergave

beschikbaar. Op

het scherm zie je

nu hoe je site wordt

aangepast naar een

weergave op een

smartphone.

Pagina’s

We hebben nog niet meer

gedaan dan onze homepage

aanpassen. Bovenin het

scherm is de menu-optie

Pagina’s beschikbaar. Met

de blauwe knop + Toevoegen

kunnen we maximaal vijf

pagina’s toevoegen.

Bij betaalde versies kun je

meer pagina’s aanmaken.

Je typt de paginanamen in

en bepaalt de header. Je

kunt kiezen voor een hoge

koptekst, een korte koptekst, geen koptekst en een openingspagina.

Door aan de linkerkant de pagina’s verticaal te verslepen, kun je de

volgorde veranderen, maar je kunt pagina’s ook horizontaal verslepen

om subpagina’s aan te maken. Ook dan blijft echter het maximale

aantal pagina’s van vijf bestaan. Als de indeling in orde is, klikken

we op Opslaan en bewerken en bekijken het resultaat. We kunnen

nu de pagina’s verder gaan inrichten met bijvoorbeeld afbeeldingen,

teksten, kaartjes, YouTube-filmpjes en fotopresentaties.

TIPS• Na het beheersen van de basisprincipes is het slim om bij het ontwerpen

van een nieuwe site goed te kijken naar Design. Daar zijn diverse ‘voor-

gebakken’ thema’s beschikbaar die het inrichten van de site vergemakkelijken.

• Bij Instellingen kun je je site-adres aanpassen en een titel geven.

• Onder het vraagteken zit de helpfunctie (Engelstalig).

• Via www.weebly.com kun je ook zelfstandig, dus zonder tussenkomst van

een docent, een site bouwen. Dan is er een onbeperkt aantal pagina’s

beschikbaar. Er zijn ook abonnementen van 4 tot 25 euro per maand.

Uiteraard heb je bij de duurdere abonnementen meer opties en mogelijkheden.

GRATISALTERNATIEVENwww.wix.com

www.jimdo.com

www.jouwweb.nl


OnderwijsadviseurMichelvandeVen:

‘Ikbeneeninspiratoreninnovatorinhartennieren’Michel van de Ven is onderwijsadviseur bij Onderwijs Maak Je Samen. Samen met Eenbes

basisonderwijs ontwikkelde hij de didactiek DenkBeelden. Met DenkBeelden worden

bestaande opdrachten uit methodes vervangen door één of meerdere DenkBeelden

inclusief aansluitende coöperatieve werkvormen en media/technologie. InterviewMandydeBruijn

U bent onderwijsadviseur in de thema’s kwaliteitszorg,

onderwijsinnovatie, vernieuwende didactiek, onderwijs

& ict. Dat is een heel pakket… Hoe is dat zo gegroeid?

‘Vanuit een creatieve grondhouding ben ik altijd op zoek naar

nieuwe kansen voor succesvolle onderwijsinnovaties met ict,

technologie en media. Als trainer, coach en strategisch adviseur

van bestuurs- en schoolprocessen draag ik al vele jaren bij aan

het implementatieproces van onderwijstechnologie. In mijn

advisering ben ik een inspirator en innovator in hart en nieren.’

Wanneer voelde u voor het eerst die bezieling?

‘Tijdens een studiereis in Engeland kwam ik bij een bezoek aan

een basisschool voor het eerst in aanraking met visuele leer-

strategieën. Hierdoor werd ik geprikkeld en geïnspireerd en is

enkele jaren geleden, in samenwerking met Eenbes basis-

onderwijs in Geldrop de didactiek van DenkBeelden ontwikkeld.

Vanaf begin 2014 werk ik voor Onderwijs Maak Je Samen,

waar ik die didactiek kan doorontwikkelen.’

Waar wordt die didactiek voor ingezet?

‘Om denkvaardigheden bij kinderen op gang te brengen, is het

van belang dat kinderen hun gedachten kunnen verwoorden.

Dat kan met behulp van Denk Beelden. Dit zijn visuele modellen

die structuur bieden aan de denkprocessen van kinderen. Elk

DenkBeeld brengt een specifieke denkstrategie op gang. Door

ict, coöperatief leren en visuele modellen met elkaar te verbin-

1

D E N K B E E L D E N | L E R E N M E T B E E L D E N

Ontwikkeld in samenwerking met

Hoe kan je ... indelen?

KAPSTOK Classificeren

D E N K R A A M

Onderwijs Maak Je Samen


Mindmappen

MINDMAP Brainstormen

D E N K R A A M

Ontwikkeld in samenwerking metOntwikkeld in samenwerking met

Wat is hetzelfde, wat staat tegenover elkaar?

ATOOM Overeenkomsten en tegenstellingen

D E N K R A A M




De ... is ...

BLOEM Beschrijf kenmerken

D E N K R A A M




... staat tot ... zoals ... staat tot ...

BRUG Verbanden zien

ALS

D E N K R A A M


Mindmappen

D E N K R A A M

... staat tot ... zoals ... staat tot ...

ALS

Ontwikkeld in samenwerking metOntwikkeld in samenwerking metOntwikkeld in samenwerking met Wat is hetzelfde, wat is anders?

HOEPELS Overeenkomsten en verschillen

D E N K R A A M


Wat is hetzelfde, wat staat tegenover elkaar?D E N K R A A M

Wat is hetzelfde, wat staat tegenover elkaar?

Ontwikkeld in samenwerking met Wat is hetzelfde, wat is anders?

HOEPELS

D E N K R A A M


Uit welke stukjes bestaat ... ?

STEKKER Geheel-deel-relaties

D E N K R A A M

TREIN Volgorde

Eerst ... , dan ...


D E N K R A A M

Ontwikkeld in samenwerking metOntwikkeld in samenwerking met


Wat weet je van ... ?

CIRKEL Omschrijven van ...

D E N K R A A M


D E N K R A A M

ATOOM Overeenkomsten en tegenstellingen

De ... is ...

Hoe kan je ... indelen?

Overeenkomsten en tegenstellingen

Wat weet je van ... ?

D E N K R A A M


STRIK Oorzaak en gevolg

Hoe komt het dat ... , wat gebeurde er door ... ?

D E N K R A A M

COS JAARGANG 32 NUMMER 10 – 2015 23COS JAARGANG 32 NUMMER 10 – 2015 23

den, worden leerresultaten, mediawijsheid, hogere orde denk-

vaardigheden, enthousiasme, creativiteit, motivatie en betrokken-

heid behoorlijk versterkt. DenkBeelden nodigen leerlingen uit

om actief kennis te verwerven, digitaal en analoog. Deze

didactiek past bij elke methode, ict-keuze en onderwijsconcept

in het primair onderwijs. Het is een laagdrempelige en prakti-

sche werkwijze waarmee alle leraren in staat zijn om stappen

te zetten richting 21ste eeuwse vaardigheden, ict en hogere

orde denkvaardigheden.’

DenkBeelden wordt gecombineerd met coöperatief leren

en de inzet van online media en technologie. Hoe worden

die ingezet en wat leren kinderen hiervan?

‘Uit onderzoek van Robert Marzano Wat werkt in de klas weten

we dat coöperatief leren bijdraagt aan de leerresultaten, maar

vooral ook aan de sociale en communicatieve vaardigheden.

Vanuit het perspectief van de vaardigheden van de 21ste eeuw

willen we onze kinderen toerusten met vaardigheden om met

ict, media en technologie om te gaan. Binnen DenkBeelden

neemt daarom zowel coöperatief leren als ict een belangrijke

plaats in. Met DenkBeelden komen kinderen ook met iPads tot

online collaborative learning met digitale tools als Popplet,

MindMeister en DenkBeelden Online.’

Wat is DenkBeelden Online?

‘Dat zijn visuele leerstrategieën geschikt om digitaal te

verwerken met computer, laptop, tablet of digitaal school-

bord. DenkBeelden Online geeft leerlingen alle ruimte om

content in de visuele leermodellen te verwerken. Denk

aan online beeldmateriaal, video, audio, webpagina’s,

enzovoort.’

Sluit DenkBeelden aan op de manier

waarop kinderen van nu kennis vergaren?

‘De visuele leerstrategieën van Denk Beelden zijn gefundeerd

op hogere orde denkvaardigheden, zoals associëren, overeen-

komsten, verschillen en analogieën. Kinderen van nu maken

meer gebruik van hogere orde denkstrategieën dankzij techno-

logie, de informatie-explosie en een maatschappij die meer en

meer gebaseerd is op visuele informatie en communicatie.’

Wat zijn successen van het gebruik

van DenkBeelden uit de praktijk?

‘Er zijn nu vijftien DenkBeelden-scholen die variërend van één

tot vier jaar werken met de didactiek. In alle gevallen werd

DenkBeelden meteen door de leerlingen omarmd. We zien na

enkele tijd dat leerlingen actief vragen om DenkBeelden om

leervragen te kunnen benaderen, verwerken en oplossen. In

die gevallen kunnen ze vaak gericht aangeven welke visuele

modellen (met de daaraan gekoppelde denkvaardigheid) pas-

sen bij de leervraag. Dat zijn signalen van ontwikkeld begrip en

hogere denkvaardigheden.’

Uw motto is ‘Less is more, geef leerlingen alle

ruimte voor leren’. Wat wilt u met dit motto zeggen?

‘Elke leerling ontwikkelt zich het beste als er sprake is van

eigen keuzes, dus autonomie in leren. Het is belangrijk dat

het onderwijs hierop inspeelt door minder te onderwijzen en

leerlingen veel zelf te laten ontdekken. Het moet zelfsturend

onderwijs zijn, dat is afgestemd op de leerlingen en waarin zij

eigen keuzes kunnen maken. Ict en technologie spelen hierin

een grote rol, maar ook de didactiek van DenkBeelden onder-

steunt en faciliteert deze wijze van leren.’


Leerlingen groeien op in een kennissamenleving die

zich razendsnel ontwikkelt. Hoe moet het onderwijs

hier volgens u op inspringen?

‘Als eerste denk ik dat het belangrijk is om samen een brede

en gedragen visie te ontwikkelen over wat de school aan haar

leerlingen wil meegeven en over de wijze waarop de school de

talenten van leerlingen wil ontwikkelen. Pas dan kan er geke-

ken worden naar ontwerp, naar interventies en oplossingen.

O4NT is een mooi voorbeeld. Als ik kijk naar het onderwijs en

het leren van de toekomst, hebben kinderen meer nodig dan

alleen taal- en rekenvaardigheden. Een stevig fundament is

nodig voor de ontwikkeling van elk kind. Een fundament dat

bestaat uit normen en waarden, maar ook verbindingen met

cultuur, zelfkennis en sociale vaardigheden. Ict-geletterdheid

en mediawijsheid zullen ook een nadrukkelijk onderdeel van

het curriculum moeten gaan vormen. Flexibiliteit is naar mijn

idee dé kernwaarde/attitude voor het onderwijs. Het vermogen

om frequent en kritisch waar te nemen of het onderwijs en

leren wel voldoende aansluiten op de snel veranderende

samenleving, de toekomstige leef- en werkwereld. De school

en vooral de klas van de toekomst zullen een live ontmoetings-

plaats voor leerlingen vormen. Een soort van geweldige oase

waar je sociale vaardigheden kunt ontwikkelen en kunt oefenen

met andere leerlingen in een sociale context. Leren is een

proces van samen denken, praten, schrijven, enzovoort.

Wie inspireren u over leren in de 21ste eeuw?

‘Mensen als Michael Fullan, Howard Gardner, Robert Marzano

en Jef Staes. Michael Fullan signaleert in zijn boek

Stratosphere uit 2013 de ontwikkeling in het (internationale)

onderwijs dat we er niet goed in slagen om het ontwikkelings-

tempo van technologie, media en ict te volgen. Gevolg hiervan

is dat het leerproces onvoldoende profiteert van de rijke

mogelijkheden van technologie en media. Het dagelijkse

leerproces sluit dan ook onvoldoende aan bij de leef- en

denkontwikkeling van leerlingen van nu. Fullan ziet technologie

als de bepalende factor en Jef Staes betoogt dat niet techno-

logie alleen, maar juist ook de explosieve groei en beschikbaar-

heid van informatie, de kritische factor is naar het momentum

van nu. Al die factoren hebben naar mijn idee invloed. Dat is

ook terug te zien in de 21ste eeuwse vaardigheden waarin

zowel technologie als informatie wordt gekend als leerdoelen

voor de toekomst (ict-geletterdheid).’ <<

De eerste Onderwijs Maak Je Samen-nieuwsbrief DenkBeelden

inclusief lesideeën is verschenen. Inschrijven kan via

www.onderwijsmaakjesamen.nl/inschrijven-nieuwsbrief-denkbeelden

Casio XJ-V1: een betrouwbare laser-ledprojector voor een betaalbare prijs

Casio introduceert een duurzame en betrouwbare nieuwe laser-ledprojector: de XJ-V1. Net als de andere

projectoren van de Japanse fabrikant maakt ook deze projector geen gebruik van kwiklampen, waardoor hij

langer meegaat en zuiniger is in het gebruik. Maar het meest bijzondere aan de XJ-V1 is misschien nog wel het

prijskaartje. Met een adviesprijs van 539 euro (exclusief btw) is de laser-ledprojector plotseling ook

aantrekkelijk voor scholen met een lager budget, die normaal gesproken op een lampprojector aangewezen

zijn. De XJ-V1 is vanaf mei verkrijgbaar bij de verschillende dealers.

BetrouwbaarSinds 2010 ontwikkelt Casio geen projectoren meer waarin kwiklampen

zijn verwerkt. Daarmee loopt het bedrijf vooruit op de inwerkingtreding

van het Minamata-verdrag, waarin verschillende landen – waaronder

Nederland – overeenkwamen het gebruik van kwik terug te dringen. Ook de

nieuwe XJ-V1 maakt gebruik van de kwikvrije laser-ledtechnologie: milieu-

vriendelijk én goed voor de portemonnee. Waar de lamp van lampprojectoren

al na zo’n vijf- tot zeshonderd uur een verminderde lichtopbrengst laat zien,

heeft de lichtbron van XJ-V1

een verwachte levens-

duur van 20.000 uur. Wie

bedenkt dat de laser-

ledprojector ook nog

eens minder energie

verbruikt dan de ouder-

wetse kwiklamp, komt

al snel tot de conclusie

dat de XJ-V1 met een

aanschafprijs van 539 euro een prima en duurzaam alternatief is voor

standaard lampprojectoren. Vooral op de middel- tot lange termijn, is de

zogenaamde total cost of ownership na drie jaar een stuk lager dan die van

projectoren met kwiklampen.

Uitstekende prestatiesBehalve op het gebied van duurzaamheid en energieverbruik, biedt de

laser-ledtechnologie ook voordelen in het dagelijks gebruik. De XJ-V1

presteert op een manier zoals je van een projector mag verwachten,

ondanks zijn toegankelijke prijs. Zo produceert de projector een helderheid

van maar liefst 2.700 lumen. Verder zorgt de laser-ledtechnologie ervoor

dat de projector een minimale opstarttijd heeft: binnen vijf seconden na

het aanzetten is de XJ-V1 klaar voor gebruik. Ook wanneer je de projector

uitschakelt en direct weer aanzet. Ideaal voor mensen die na het uitscha-

kelen toch nog een bepaalde slide willen tonen. En perfect voor docenten,

die hun lampprojector niet langer aan hoeven te laten staan tijdens de

lunchpauze omdat hij anders niet op tijd klaar is voor de volgende les.

Eenvoudig in gebruikDe Casio XJ-V1 heeft een simpel design, dat hem visueel aantrekkelijk

maakt. De ronde vormen geven het apparaat een moderne en minimalistische

uitstraling. Daarnaast is de led-laserprojector zeer compact, met zijn

afmetingen van 269,5 bij 269,5 millimeter is de XJ-V1 slechts iets groter dan

een A4’tje. Door zijn ontwerp is de XJ-V1 bovendien zeer intuïtief in het

gebruik, een handleiding is eigenlijk niet nodig. De projector heeft twee

ingangen: een voor hdmi en de andere voor een vga-kabel. Nadat deze zijn

aangesloten hoeft de gebruiker hem alleen maar aan te zetten en de input

te selecteren. Na aanschaf is de projector dus direct te gebruiken, zonder

lastige en tijdrovende installatieprocessen.

Een bijkomend voordeel van de XJ-V1 is dat de behuizing is ontworpen om

de laser-ledlichtbron stofvrij te houden. De projector heeft daarom geen

stoffilter dat om de zoveel tijd vervangen moet worden.

SpecificatiesPrijs: 539 euro (exclusief btw)

Helderheid: 2.700 lumen

Lichtbron: laser-ledlichtbron (levensverwachting circa 20.000 uur)

Displaysysteem: DLP® chip x 1, DLP®-systeem

Contrastratio: 20000:1 (‘helder’ geselecteerd)

Beeldresolutie: XGA (1024 x 768)

Optische ZOOM: 1,1X

Kleurreproductie: Full-color (10,7 miljard kleuren)

Primaire terminals: RGB Input, HDMI, RS-232C

Energieverbruik: 145 watt of minder (met ecomodus ‘eco 1’),

180 watt of minder (met ecomodus ‘uit’)

Afmetingen: (BxLxD): 269,5 x 269,5 x 88,5 mm

Ga voor meer informatie over de XJ-V1 van Casio naar www.casio-projectors.eu/nl/products/xjv1

VAN HOUTDe meeste mensen waren helemaal niet zo blij met het

plan van de ANWB. Ze bleven het liefst in hun eigen dorp.

Bezoekers, uit andere plaatsen, lieten ze het liefst aan zich

voorbijgaan. De eerste wegwijzers waren gemaakt van hout.

Dat was goedkoop, maar bleek ook roofgoed. De houten

wegwijzers verdwenen in kachels of andere vuren bij mensen

thuis. Dat moest anders. Er werd overgestapt op ijzeren

weg wijzers. Duurder, maar meer hufterproof voor die tijd. De

opkomst van wegwijzers had ook even tijd nodig. Langzaamaan

wende men eraan. De mensen werden toch nieuwsgieriger

en gingen op pad. Dat werd steeds gemakkelijker met de

uitvinding van de fiets en later de auto.

Lesidee:Hoe vond men daarvoor de weg op het land?

Waren er al eerdere wegwijzers?

Zoek eens uit hoe dat gebeurde voor 1894.

OP EEN GROTE PADDENSTOEL…Twintig jaar na de invoering van de wegwijzers door de ANWB

barstte de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) uit. Nederland deed

niet mee aan deze oorlog. Het land was neutraal. De mensen

gingen meer reizen, maar konden nu niet naar het buitenland.

Men wilde meer op pad in eigen land. Werk aan de winkel voor

de ANWB. Door de oorlog was er weinig ijzer voor handen. Welk

materiaal zou geschikt zijn om het ijzer te vervangen?

Lesidee:Bespreek met elkaar welk materiaal je zou kunnen gebruiken

als vervanger. Hier lees je waar de ANWB voor koos:

http://bit.ly/1FkBWcF

De toeristische wegwijzers kwamen laag bij de grond te staan.

In de volksmond werden ze na verloop van tijd ‘de paddenstoel’

genoemd. Tegenwoordig staan er zo’n 5.000 stuks verspreid

over ons land. Er schijnt zelfs een heel grote ergens in het land

te staan. Zoek uit waar dat is en waarom deze paddenstoel

geplaatst werd.

Zelf een paddenstoel maken? Dat kan, ga naar deze pagina:

http://bit.ly/1NTdq73

Klik op ‘Download de bouwtekening’ en je kunt aan de slag.

Klaar, dan kun je een foto maken en uploaden op de pagina

(je moet wel inloggen).

Bekijk de door jou gemaakte paddenstoel eens goed. Wat is er

te zien op de paddenstoel? Wat betekent de informatie op de

paddenstoel?

DE WEG KWIJTHeb je wel eens meegemaakt dat je de weg (echt) kwijt was?

Wat deed je toen om de weg terug te vinden? Een kompas kan

je helpen om de weg te vinden. Als we echt de weg niet weten,

maken we gebruik van bijvoorbeeld een TomTom. Die wegwijzer

maakt gebruik van GPS. Klokhuis vertelt in deze aflevering wat

GPS is en hoe het werkt: http://bit.ly/1N8kUIa

Lesidee:Vind op Encyclopedoe uit hoe een kompas werkt en hoe je het

zelf kunt maken: http://bit.ly/1HRGmKM

Wijs me de wegDe ANWB had kortgeleden wat te vieren. In Nederland is 120 jaar geleden de eerste wegwijzer

geplaatst. In 1894 werd als proef bewegwijzering geplaatst op de weg van Utrecht naar

Rotterdam. Vind in dit lesidee je eigen weg in de geschiedenis van de wegwijzers, het kompas

en GPS. Wijs anderen de weg door het maken van een speurtocht in of om de school.DoorHelmarRouwenhorst|[email protected]

Dit lesidee kun je ook downloaden op www.cos-online.nl. Handig want de linkjes zijn dan direct klikbaar.

SPEURTOCHTMaak een speurtocht voor je groep of laat groepjes het voor

elkaar maken. Dat kan met pijlen, lintjes of zelfgemaakte

plattegronden. Digitaal kan het ook. Voor tablets of

telefoons is er de leuke app Troovie: www.troovie.nl

De app heeft allerlei spannende avonturen die je kunt

uitzetten en volgen. Let op, de tablet of telefoon moet

gebruik kunnen maken van GPS. De app is er voor Apple

en Android. Een andere leuke manier is om het te doen

met QR-codes. Hang deze door de school of in de school-

omgeving. Met een app (diverse te vinden in de appstores)

kunnen de codes gescand worden. Denk eraan om ze in

de goede volgorde op te hangen. De gescande code moet

verwijzen naar de volgende code. Lees hier hoe je de

codes maakt en ze kunt toepassen in een speurtocht:

http://bit.ly/1CpEWCT


HOE LEREN LEERLINGENZELFSTANDIG EN GOEDWORD, POWERPOINT OF EXCEL?

www.schoolsupport.nl

Softwareprogramma’s waarmee leerlingen zelfstandig op een uitdagende, digitalemanier de basis van Word, Excel, Powerpointen toetsenbord leren gebruiken.Voor O� ce 2003, 2007 én 2010!Eénmalige licenties, inclusief volgsysteem.

voor O� ce 2003,2007 én 2010

Download gratis proeflessen opschoolsupport.nl/4kids en oordeel zelf!

>

schoolsupport.nl/4kids en oordeel zelf!

www.basisschoolmateriaal.nl

VIND DE MEESTE EN BESTE WERKBLADEN

Lesmateriaal op maat voor hetgehele basisonderwjsMeer dan twintigduizend werkbladenAantrekkelijk licentiemodel

>

NOG MEER

UITGAVEN

COS_zetspiegel_4kids.indd 1 17-10-2014 11:06:57

Ga de betrouwbaarheidsuitdaging met de zakelijke producten van Acer aan

Bij Acer zijn we trots op de hoge kwaliteit en duurzaamheid

van onze producten. Koop tussen 1 mei 2015 en 31 december

2015 een aan de actie deelnemend zakelijk product van Acer

en registreer dit binnen 30 dagen. Als het product tijdens

het eerste jaar onder garantie wordt gerepareerd, komt u in

aanmerking voor het claimen van een TERUGBETALING VAN 100% van de aankoopprijs.

Algemene voorwaarden van toepassing.

Ga voor meer informatie naar promise.acer.com

BIT MORE RELIABLEfor your business

Acer raadt Windows aan.

Motiveer en inspireer leerlingen en leraren met het nieuwe Windows!

CODEPACT - Onderwijs Maak Je Samen...Neelie Kroes, special envoy van StartupDelta, vindt dat alle...

Documents

Transcript of CODEPACT - Onderwijs Maak Je Samen...Neelie Kroes, special envoy van StartupDelta, vindt dat alle...