Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview...

21
Interview met EU-commissaris Neelie Kroes: Horizon2020voorduurzame gezondheids-enwelzijnszorg” pag.8 20 38 Magazine over innovatie en ICT in de zorg Jaargang 1 • Nr. 1 • www.digitalezorg.nl Magazine Beursspecial Zorg & ICT Technologie belangrijkste impuls voor verandering Investeren in eHealth loont, juist nu 36

Transcript of Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview...

Page 1: Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview met EU-commissaris Neelie Kroes: “Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en

Interview met EU-commissaris Neelie Kroes:“�Horizon�2020�voor�duurzame��

gezondheids-�en�welzijnszorg”

pag.�8

20

38

Magazine over innovatie en ICT in de zorg Jaargang 1 • Nr. 1 • www.digitalezorg.nl

Magazine

Beursspecial Zorg & ICT

Technologie belangrijkste impuls voor verandering

Investeren in eHealth loont, juist nu 36

Page 2: Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview met EU-commissaris Neelie Kroes: “Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en

nr. 1 / 2014 3

BREDER IN ZORG EN ICT

De druk op de zorg neemt toe, en daarmee ook de druk op de ICT. Wat is de impact van fusies en samenwerkingsverbanden, wat zijn de gevolgen van het invoeren van nieuwe technologie, hoe beschermt u patiëntgegevens?

Dat alles en meer vraagt om een leverancier met een brede blik op ICT, brede oplossingen en brede ICT-expertise. CSC biedt die bredere aanpak in ICT.

Bezoek CSC op stand E108 (hal 1) op Zorg & ICT kijk op www.csc.com/health_nl

Voorwoord

Colofon

Digitale zorg is mensenwerk

Met trots presenteer ik u de eerste uitgave van het Digitalezorg.nl Magazine. ‘Een papieren magazine in deze tijd van digitale media?’, hoor ik u denken. Een vraag die mij de afgelopen tijd overigens veelvuldig is gesteld. Ja, een papieren magazine in deze tijd. Waar-om? Omdat bladeren leuker kan zijn dan scrollen. Een magazine vraagt tijd. Even een moment van rust om een artikel te lezen en te bladeren.

De inzet van technologie, zoals digitale media, verandert de manier waarop wij werken en leven. Het gaat allemaal een tikje sneller, groter en meer.

Technologie verandert ook de manier waarop wij zorg verlenen. Zorg voor onszelf en voor anderen. Maar daar is nog wel een verbeterslag te maken. Want sneller, gro-ter en meer is niet altijd een garantie voor betere zorg. De inzet van technologie om het proces van zorgen en verzorgen te ondersteunen is niet eenvoudig. Het kan de zorg toegankelijker maken, maar het moet zich niet op-dringen. Het kan de zorg begrijpelijker maken, maar het moet niet overdonderen met informatie. En het kan de

zorg efficiënter maken, maar het moet niet onpersoon-lijk worden. En wie kan dat allemaal beoordelen? Juist de mens! Laten we niet vergeten de mens te betrekken bij de ontwikkeling en implementatie van technologie in de zorg.

Technologie zal zeker de manier waarop zorg wordt verleend kunnen veranderen, maar het blijft bovenal mensenwerk.

Veel lees- en bladerplezier!Paul PelsmaekerHoofdredacteur en voorzitter Stichting Digitalezorg.nl

Digitalezorg.nl Magazine verschijnt 5 maal per jaar

in een oplage van 3.000. Het magazine biedt interviews, praktijkverhalen en achtergronden over ICT in de zorg en zorg-innovatie in de breedste zin van het woord. Speciaal geschre-ven voor bestuurders en zorgprofessionals in het algemeen en ICT-professionals binnen het zorgdomein in het bijzonder.

Toezending van Digitalezorg.nl Magazine vindt plaats op basis van abonnementen en controlled circulation. Vraag uw abonnement aan via [email protected].

UitgeverJos Raaphorst06 - 34 73 54 [email protected]

HoofdredacteurPaul Pelsmaeker06 - 10 60 96 [email protected]

Advertentie-exploitatieJos Raaphorst06 - 34 73 54 [email protected]

Eindredactie/trafficAb Muilwijk

VormgevingStudio Kees-Jan Smit BNO

DrukGrafia Media Groep

Digitalezorg.nl Magazine is een uitgave vanStichting Digitalezorg.nlPostbus 3763400 AJ IJsselstein

FenceWorksBeatrixstraat 22712 CK Zoetermeer

Het kopiëren of overnemen van artikelen, geheel of gedeeltelijk, is uitsluitend toegestaan na schrifte-lijke toestemming van de uitgever.

© Copyright 2014Stichting Digitalezorg.nlUitgeverij FenceWorks

Page 3: Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview met EU-commissaris Neelie Kroes: “Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en

4 Digitalezorg.nl Magazine nr. 1 / 2014 5

Inhoud Agenda

Evenement Datum Plaats

Zorg & ICT 2014 25-27 maart Utrecht

WoHIT 2014 2-4 april Nice

Zorgvoorinnoveren Netwerkbijeenkomst 3 april Utrecht

Med-e-Tel 9-11 april Luxemburg

eHealth Forum 2014 12-14 mei Athene

Doctors 2.0 & You 5-6 juni Parijs

Digitale ontwikkelingen in de zorg 17 juni Utrecht

NSRII Symposium 20 juni Enschede

3 Voorwoord 5 Agenda 6 Kort nieuws 12 Automatische indexeerprocessen voor ongestructureerde

data in medische dossiers 16 Toezicht op domotica en eHealth in de zorg 19 Column ISfTeH 20 Beursspecial Zorg & ICT 30 Met je app naar de dokter 32 Geïntegreerde oplossing voor jeugdhulp in transitie

Horizon 2020 is het nieuwe financieringsinstrument van de Europese Unie (EU) voor onderzoek en innovatie. Dit pro-gramma loopt tot 2020 en financiert veelbelovende Europese projecten rond maatschappelijk relevante onderwerpen. Een van die onderwerpen is ‘Gezondheid, demografische verandering en welzijn’. Neelie Kroes, Europa’s vicevoorzitter en commissaris voor de Digitale Agenda legt uit wat dit onder-werp zo relevant maakt, en waarom zij er als ‘digitale commis-saris’ zo bij betrokken is.

eHealth staat volop in de belangstelling, zowel in beleid als uitvoering. Er zijn veel eHealth initiatieven. Maar de zorg maakt nu nog weinig gebruik van deze mogelijkheden. Loont het wel om in eHealth innovaties te investeren? “Absoluut”, zegt eHealth expert Chris Flim van Zorg voor innoveren. “Juist nu. Er verandert veel in de zorg. Dat biedt kansen voor eHealth.”

Managers binnen Europese zorginstellingen (51%) voorspel-len dat technologieplatforms gedurende de komende drie jaar de meeste impact zullen hebben op hun bedrijfsmodellen. Ze zijn echter bang voor het doorvoeren van snelle verande-ringen vanwege de technologie zelf en de gevolgen hiervan voor medisch onderzoek. De meerderheid (71%) denkt dat hun organisatie de komende drie jaar sneller moet veranderen als ze klaar willen zijn voor de toekomst, 78 procent voelt daad-werkelijk de druk om te veranderen.

8 “Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en welzijnszorg”

36 Investeren in eHealth loont, juist nu

En verder

38 Technologie belangrijkste impuls voor verandering binnen de gezondheidszorg

EvenementenkalenderDigitalezorg.nl Magazine Blijf op de hoogte van de evenementen op het gebied van zorg en ICT. Kijk op www.digitalezorg.nl onder agenda. Zelf een evenement aankondigen? Stuur een mailtje naar [email protected]

Page 4: Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview met EU-commissaris Neelie Kroes: “Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en

6 Digitalezorg.nl Magazine nr. 1 / 2014 7

eHealth-experts komen samen op het eHealth Forum 2014

Ontwikkelaar van eHealth producten IPPZ trekt groeikapitaal aan

ZGT ontvangt stage 6-erkenning van HIMSS voor ICT-systemen

ZGT ontvangt van de Amerikaanse zorg-ICT-organi-saties HIMSS de stage 6-erkenning op de schaal van EMRAM. Dit is de op één na hoogste onderscheiding voor automatisering van de zorg. Zeven ziekenhui-zen, waaronder twee academische, in Nederland heb-ben deze status weten te behalen.

De ICT-systemen van ZGT zijn beoordeeld door een inter-nationaal team van inspecteurs. Deze inspecteurs oor-delen dat ZGT met zijn closed loop medicatieregistratie voldoet aan de stage 6-standaard, met signaleringen van interacties tijdens het voorschrijven door de medisch specialist en het accorderen door de apotheker.

ZGT beschikt over bedside registratie via computers on wheels (COW’s). Gemiddeld is één COW beschikbaar per zeven bedden, waarmee ZGT hoger scoort dan het gemiddelde in andere stage 6-ziekenhuizen. ChipSoft is ontwikkelaar van innovatieve softwareoplossingen en levert zowel zorginformatiesystemen als EPD’s aan ZGT. ChipSoft en ZGT willen gezamenlijk de ICT-systemen verbeteren om het ziekenhuis aan de stage 7-standaard te laten voldoen.

http://www.zgt.nlhttp://www.chipsoft.nl

Dutch Domotics en Ascom gaan een samenwerking aan op het gebied van slimme sensortechnologie. De bedrijven willen samen zorgcliënten met intelligente sensoren beschermen tegen alle mogelijke risico’s. Door een profiel op te stellen van cliënten kan het aantal valse meldingen door sensoren daarnaast aanzienlijk worden teruggedrongen.

De bedrijven gaan oplossingen leveren om bijvoorbeeld vallen of dwalen vroegtijdig te signaleren. Hiervoor worden privacy vriendelijke sensoren (infrarood of radar) geïntegreerd in een draadloze infrastructuur. Hiermee willen Dutch Domotics en Ascom beter en efficiëntere zorg kunnen leveren. De technologie is ontwikkeld door Dutch Domotics en TNO. Ascom wordt exclusief distri-buteur van de oplossing.

Profiel van cliëntenDe oplossing is gebaseerd op informatie die wordt ver-zameld in de bestaande leefcirkels van bewoners. Aan de hand van deze informatie wordt een profiel opgesteld van de cliënt. Dit profiel maakt het mogelijk sensoren in te regelen die cliënten beschermen tegen alle mogelijke risico’s.

Recent is bij een zorginstelling een pilot uitgevoerd met het systeem. Het aantal valse alarmen is sinds de intro-ductie van het systeem verminderd van enkele tientallen per nacht tot minder dan één vals alarm per maand. “We willen hiermee een nieuwe standaard in de markt gaan neerzetten”, legt Co Hoonhoud, Algemeen Directeur van Ascom Benelux, uit.

http://www.ascom.nlhttp://www.dutchdomotics.comhttp://www.tno.nl

IPPZ, ontwikkelaar van eHealth producten voor de (geestelijke) gezondheidszorg, maakt bekend een groeikapitaal te hebben aangetrokken. Participatie-maatschappijen Holland Venture en Dolfin Capital investeren in IPPZ. De investeringen stellen IPPZ in staat verder te groeien.

“Sinds 2009 zijn we bij IPPZ actief met de ontwikkeling van cloud based eHealth software voor de gezondheids-zorg. We maken een stevige groei door. Ons nieuwe product Karify biedt een online ecosysteem waar be-handelaars en patiënten terecht kunnen voor eHealth toepassingen. Hiermee kan de behandelaar zijn patiënt-relaties beter ondersteunen en de behandeling verster-ken. Om onze bestaande en nieuwe klanten goed te blijven bedienen zullen we onze organisatie uitbreiden en verder professionaliseren. De betrokkenheid van Hol-land Venture en Dolfin Capital stelt ons daartoe in staat. We kijken met veel enthousiasme uit naar de samenwer-king met deze nieuwe partners”, zegt Joris Moolenaar, oprichter en directeur van IPPZ.

“IPPZ is een innovatieve onderneming met een onder-scheidend product. Ze stelt zorgaanbieders in staat om op een eenvoudige en flexibele wijze blended care pro-gramma’s te ontwikkelen en deze te integreren met het zorgproces. Blended care programma’s geven invulling aan twee belangrijke behoeften in de sector: effectivi-teit en doelmatigheid. Daarnaast biedt het de zorgcon-sument meer flexibiliteit in de communicatie met zijn behandelaars. Met deze investering ondersteunen Dolfin Capital en Holland Venture betere zorg tegen lagere kosten”, legt managing partner van Holland Venture Ewout Prins uit.

http://www.ippz.nlhttp://www.hollandventure.comhttp://www.dolfincapital.nl

Het Griekse parlement organiseert dit jaar in sa-menwerking met de Europese Comissie het eHealth Forum 2014. Dit evenement brengt experts op het gebied van eHealth in gesprek over de eHealth-prio-riteiten voor Europa.

Het evenement bevat onder andere een sessie met de titel ‘GET Funded & International’. Deze sessie is on-derdeel van het Europese Global eHealth Transforming (GET)-project. Dit project is bedoeld om de ontwikkeling van belangrijke eHealth-diensten te stimuleren. Daar-naast wil de Europese Commissie met het project zowel het mkb als ondernemers ondersteunen en hen uitdagen met elkaar te concurreren.

Deelnemers kunnen op het evenement hun producten voorleggen aan een panel van investeerders, industrie-leiders en klanten om via deze weg feedback op hun ontwikkelingen te krijgen. Daarnaast komen zij in con-tact met internationale klanten en kunnen hun behoeftes nauwkeurig in kaart brengen. Ook zijn mkb’ers aan-wezig die met succes hun product op de internationale markt hebben geïntroduceerd. Deze bedrijven delen hun ervaringen.

http://ehealth2014.orghttp://www.get-ehealth.eu/

Ascom en Dutch Domotics leveren oplossing om vallen of dwalen snel te signaleren

Kort nieuws

Page 5: Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview met EU-commissaris Neelie Kroes: “Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en

8 Digitalezorg.nl Magazine nr. 1 / 2014 9

Interview “ Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en welzijnszorg”

Horizon 2020 is het nieuwe financieringsinstrument van de Europese Unie (EU) voor onderzoek en innovatie. Dit pro-gramma loopt tot 2020 en financiert veelbelovende Europe-se projecten rond maatschappelijk relevante onderwerpen. Een van die onderwerpen is ‘Gezondheid, demografische verandering en welzijn’. Neelie Kroes, Europa’s vicevoorzit-ter en commissaris voor de Digitale Agenda legt uit wat dit onderwerp zo relevant maakt, en waarom zij er als ‘digitale commissaris’ zo bij betrokken is.

tekst: Paul Pelsmaeker

Volgens�het�werkprogramma�van�Horizon�2020�is�gezond-

heid,�welzijn�en�demografische�verandering�één�van�de�

centrale�uitdagingen�waar�Europa�het�hoofd�aan�moet�

bieden.�Hoezo?

De kosten van gezondheids- en welzijnszorg in de Euro-

pese Unie zitten stevig in de lift. We zien een groeiend

aantal kostbare en nieuwe behandelmethoden en steeds

meer mensen die ook nog eens steeds ouder worden.

We verwachten dat er in 2060 twee keer zoveel mensen

boven de 65 en drie keer zoveel boven de 80 zullen zijn.

Steeds meer ouderen, dat betekent steeds meer patiënten

met vaak verschillende chronische aandoeningen tegelij-

kertijd, denk aan diabetes, hartproblemen, longaandoe-

ningen, enzovoorts. En er zullen daarbij relatief steeds

minder jonge mensen zijn om het groeiend aantal vaca-

tures in de gezondheids- en welzijnszorg op te vullen.

Op dit moment besteedt de EU ongeveer 10% van zijn

BNP aan gezondheids- en welzijnszorg. Als niemand

iets doet, kan dit percentage tegen 2050 verdubbelen.

Dat wordt onbetaalbaar. De grote vraag is dan ook: hoe

maken we ons zorgsysteem duurzamer? En hoe zorgen

we dat het beter inspeelt op de veranderende zorgvraag

van ouderen? Nog een stapje algemener: hoe zorgen we

ervoor dat we in Europa langer gezond, actief en zelf-

standig kunnen leven en wonen zoals we willen? Dat zijn

belangrijke vragen. En het antwoord is, zoals iedereen

weet die op dit terrein werkzaam is, niet eenvoudig. Het

vraagt om een mindshift, om een verandering van de

zorgsystemen zoals we die kennen.

Hoe�komt�het�dat�u�als�Eurocommissaris�voor�de�Digi-

tale�Agenda�zich�bezighoudt�met�gezondheid,�welzijn�en�

ouder�worden?

Slimme innovatie met digitale technologie is heel belang-

rijk voor deze thema’s, op allerlei fronten. Innovatieve

ICT-producten en diensten kunnen de zorg efficiën-

ter, beter en, op lange termijn, goedkoper maken. Het

welzijn van de mensen gaat erop vooruit én het is goed

voor de economie: Innovatie in de zorg kan Europa een

voorhoedepositie bezorgen op de snel groeiende wereld-

markt van diensten en producten voor de verouderende

bevolking. Oftewel: een win-win situatie.

Page 6: Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview met EU-commissaris Neelie Kroes: “Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en

10 Digitalezorg.nl Magazine

Willen we de Europese zorgsystemen veranderen, dan is

het belangrijk om de mensen zelf centraal te stellen en

actiever te laten zijn in hun eigen zorg. Met behulp van

ICT kunnen mensen hun eigen gezondheid beter mana-

gen, van huis uit of waar ze ook maar zijn. Dat maakt ze

ook meer betrokken en verantwoordelijk wat betreft hun

eigen gezondheid, ze worden meer een soort partners

van de dokters. Een modern, duurzaam zorgsysteem

zet bovendien in op preventie en actief en gezond oud

worden, dingen waar digitale technologie een steentje

aan kan bijdragen. En dat hoeft niet altijd gecompliceerd

te zijn, ik heb bijvoorbeeld een polsband die mijn stap-

pen telt.

Waar�gaat�het�geld�de�komende�jaren�naartoe?�

In het kader van Horizon 2020 subsidieert de Europese

Unie onderzoeks- en innovatieprojecten rond gezond-

heid, ouder worden en welzijn en digitale technologie.

Alleen al in de periode 2014-2015 wordt zo’n 200 mil-

joen euro geïnvesteerd in projecten die…

• ons begrip verbeteren van de oorzaken en mechanis-

mes die inherent zijn aan gezondheid, ziekte en ouder

worden;

• helpen je gezondheid te monitoren en ziekte te voor-

komen, te detecteren, te behandelen en te managen;

• steun geven aan ouderen om actief en gezond te

blijven en helpen hen hun gezondheidsstatus op te

volgen;

• nieuwe modellen en instrumenten testen en demon-

streren voor een nieuw soort dienstverlening in de

gezondheids- en welzijnszorg, zoals telegeneeskunde

bijvoorbeeld.

Dat�is�een�hele�opsomming,�maar�gaat�dat�ook�echt�hel-

pen?�Gaan�we�daar�iets�van�merken?�

Horizon 2020 is anders dan andere onderzoeks-kader-

programma’s in een paar opzichten. Ten eerste gaat het

ook om innovatie, niet alleen om onderzoek. Bovendien

is er een koppeling met maatschappelijke uitdagingen;

we spreken dus niet alleen over technologische innova-

tie, maar ook over sociale innovatie en systeeminnovatie

in de zorg.

Wat Horizon 2020 vooral wil vermijden is dat weten-

schappelijke en creatieve doorbraken van Europese pro-

jecten blijven steken in laboratoria en pilootprojecten: Ze

moeten de mensen bereiken die erop zitten te wachten.

Belangrijk is ook dat betrokkenen in heel Europa de han-

den in elkaar slaan om die broodnodige systeemveran-

dering op gang te brengen. Zo hebben we voor het eerst

instrumenten als het Haivisio project (zie kaderstuk), het

‘Active Assisted Living Joint Programme’ en komt er een

prijsvraag voor de ontwikkelaars van gezondheids-apps.

In het kader van het ‘European Innovation Partnership on

Active and Healthy Ageing’ werken maar liefst 3.000 par-

tijen uit alle hoeken en gaten van het gezondheidsveld

samen aan het structureel aanpakken van vraagstukken

rond medicijnentrouw, valpreventie, verzwakking en

ondervoeding, integrale zorg, onafhankelijk wonen en

leeftijdsvriendelijke omgevingen. Het is nog vroeg om

concrete resultaten te zien, maar het is een spannende

en nieuwe manier van werken waar ik de komende jaren

veel van verwacht.

Meer informatie:• Horizon 2020:

http://ec.europa.eu/programmes/horizon2020/ • Video Horizon 2020, eHealth en ouder worden:

http://t.co/sBOVi6b1HX• eHealth en Active and Healthy Ageing: http://

ec.europa.eu/digital-agenda/en/digital-life/health” • Active and Assisted Living Joint Programme: www.aal-

europe.eu• EIP AHA: https://webgate.ec.europa.eu/eipaha/• Digitale Agenda: http://ec.europa.eu/digital-agenda/

HaivisioMet behulp van een EU-subsidie gaat het Haivisio project een brug slaan tussen onderzoeksresultaten en hun toepassing in de klinische of niet-klinische praktijk. Hai-visio helpt projectdeelnemers hun resultaten zichtbaar te maken en op de markt te brengen met trainingen, bijeenkomsten, het coördineren van communicatie en een online community. In de afgelopen jaren hebben vele tientallen Europees gefinancierde onderzoeksprojecten rond eHealth en actief en gezond ouder worden opmerkelijke resultaten opgeleverd.

“We zien vaak een gebrek aan communicatie tussen projecten die met verwante problemen bezig zijn“, zegt Blanca Jordán, project manager Haivisio: “En dat terwijl ze samen zoveel sterker zouden staan. Er is bovendien te weinig bewustzijn van de markt, met als gevolg dat te weinig toepassingen in de praktijk worden gebracht.”

Haivisio gaat daar verandering in brengen op Europese schaal. Behalve Atos Spanje doet Age Platform Europe mee, de consultancy Vilabs (Griekenland), HIM (voor de ICT-oplossingen) en The Netwell Centre (een Iers onder-zoeksinstituut voor vraagstukken rond ouder worden, gezondheid, technologie en de omgeving).

Voor meer informatie: www.haivisio.eu. Is het iets voor jouw project? Meld je aan.

OpenXS introduceert een nieuwe generatie domotica die uitvoerig

in de praktijk is getest, de Slimme Optisch Sensor (SOSTM)

Tot 90% minder vaak loos alarm dan met klassieke domotica of zorgoproepsysteem

De SOS vervangt in één keer alle losse melders die nu vaak worden toegepast

De SOS detecteert ook onrust in bed, daarmee wordt u eerder gewaarschuwd bij valgevaar

De SOS biedt meer bewegingsvrijheid voor de bewoner

De SOS geeft meer rust en efficiency voor zorgverleners

De ogen en oren op afstand

OpenXS, de service provider

Uw distribiteur voor diensten en domotica in de zorg

www.openxs.eu

Telefoon: 088 6162 630

Email: [email protected]

Page 7: Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview met EU-commissaris Neelie Kroes: “Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en

12 Digitalezorg.nl Magazine nr. 1 / 2014 13

Big Data

In een complexe wereld vereisen de vraagstukken een

gebalanceerd oordeel op basis van correcte infor-

matie. De hoeveelheid informatie is in de loop der

jaren sterk toegenomen. Daarvan heeft een deel zijn weg

gevonden naar een vorm van gestructureerde, elektroni-

sche opslag in databasesystemen, datawarehouses en da-

tamarts. Met het toenemende consumptieve gebruik van

IT (o.a. mobiele apps en social media) is de hoeveelheid

informatie in onze digitale samenleving verveelvoudigd.

We spreken nu van Big Data, een term die zowel gestruc-

tureerde informatie als ongestructureerde informatie

omvat. Voor de eerste categorie zijn er volop instrumen-

ten voorhanden om uit de massale hoeveelheid data de

juiste gegevens te halen voor het sturen van bedrijfs-

processen. Voor de tweede categorie zijn de middelen

en methoden niet zo evident. Om ze in een gemakkelijk

reproduceerbare vorm op te slaan, moet je ze eerst in-

terpreteren. Ze hebben een betekenis nodig, een waarde

in de context van andere gegevens. Ongestructureerde

data manifesteert zich vooral in tekst, ongeacht of het

nu gaat om lange of korte beschrijvingen, uitgebreide

boodschappen of simpele meldingen.

IKNow oNTRAFElT CoMPlExE KENNIS In veel gebruikelijke tekstanalysemethodieken zoals in

zoekmachines wordt ’fuzzy logic’ toegepast , waarbij

ging van de tekstexploratiefunctionaliteit maakt Caché

geschikt voor het opslaan, beheren en aan zoekopdrach-

ten onderwerpen van alle soorten gegevens, inclusief

tekstgegevens. De prestaties en de schaalbaarheid zijn

op betrouwbare wijze toegepast in verschillende Big

Data-omgevingen. Elke applicatie op basis van Caché

kan iKnow oproepen en kan op die manier zowel tekst

als gestructureerde gegevens analyseren. Voor analyse

doeleinden stelt InterSystems het product DeepSee ter

beschikking. Daarmee laten zich alle tekstanalysefunc-

ties van iKnow oproepen. DeepSee kenmerkt zich door

een analysetechniek met zelfbediening. Gebruikers kun-

nen hun eigen rapporten ontwikkelen en analyses zonder

hulp van IT-experts.

VooRKoMEN FoUTEN IN ADMINISTRATIEVE CoDERINGHoewel de iKnow technologie zijn succes ook heeft be-

wezen voor zoekacties op ongestructureerde data buiten

de medische sector (b.v. de farmaceutische industrie),

lijkt de zorgsector wel de meest voor de hand liggende

doelgroep. Daar zijn aantoonbaar levens te redden wan-

neer bepaalde informatie snel boven water komt. Maar

er zijn tevens kosten te besparen doordat behandelaars

minder tijd kwijt zijn aan het handmatig doorspitten van

dossiers. Daarnaast leent het iKnow indexeringsproces

van de verslagen van intakegesprekken of diagnoses

van artsen zich uitstekend voor automatische codering

alleen kwantiteit de relevantiewaarde kenmerkt. Vanuit

een topdown benadering worden termen herkend die

vooraf zijn gedefinieerd volgens tekstindelingen, gang-

baar in een thesaurus of een ontologie. Om fatale fou-

ten te vermijden moet dat proces van definiëren vooraf

geschieden en wel voor de gehele set aan complexe

termen. Bovendien laten van die complexe termen alleen

delen zich detecteren. Je moet het proces dus meerdere

malen uitvoeren voordat het gehele tekstbestand is ge-

indexeerd. Dat kost tijd. Bij een steeds meer uitdijende

databerg is via een topdown benadering het werk niet

meer door kenniswerkers bij te benen.

InterSystems iKnow is een technologische doorbraak ge-

richt op tekstexploratie. Tekstexploratie is een vorm van

tekstanalyse waarmee organisaties naar behoefte hun Big

Data-teksten kunnen analyseren met dezelfde snelheid

als de bedrijfsvoering. Bij de bottom up benadering van

iKnow vindt indexering plaats op basis van de herkenning

van alle complexe termen in een tekstbestand. De lengte

van de woordgroepen speelt geen rol. De kwalitatieve as-

pecten van het zoek- en indexeringsproces staan voorop.

DEEPSEE VERDIEPT ZElFbEDIENING IN ITInterSystems heeft de iKnow-technologie ingebed in

Caché, een krachtige database-server die veel wordt

toegepast in applicaties voor de zorgsector. De toevoe-

Automatische indexeerprocessen voor ongestructureerde data in medische dossiers

bIG DATA IN DE ZoRG lAAT ZICH VIA TEKSTExPloRATIE FIlTEREN NAAR STUURINFoRMATIE

In de zorgsector is veel informatie opgebouwd uit ongestructu-reerde data. De communicatie tussen behandelaars onderling en tussen behandelaars en patiënten is voornamelijk gebaseerd op tekstuele dossiers, aangevuld met beeldmateriaal of metrieke weergaven. Het ongestructureerde karakter van de informatie-bronnen en de menselijke aspecten van zorgverlening maken het beslissingtraject in de zorg minder abstract en dus ook het gebruik van big Data voor bestuurlijke doeleinden. Een al langer bestaande techniek gaat onder de nieuwe naam tekstuele ana-lyse de digitalisering van de zorg aanjagen.

tekst: Frans van der Geest

MEDICATIEbEwAKING VIA VooRSPEllEND MoDElBig Data is nauw verbonden met business intelligence (BI). Daaraan wordt een nieuwe dimensie toegevoegd, aangeduid als Predictive Analytics (PA). Heel nieuw is dat concept overigens niet; verzekeringmaatschappijen maken al tientallen jaren gebruik van de technieken achter PA. De wiskundige aanpak van PA waait nu stilaan over naar andere domeinen, waar ondertussen ook een kritische massa aan (Big) data is ontstaan die toelaat om zinvolle modellen op te bouwen.

Deze vorm van actieve analyse past InterSystems samen met een partner toe bij klanten in de zorgsector. Eén van die projecten behelst het in kaart brengen van de risico’s op heropname van patiënten. Die blijken erg hoog wan-neer men ze relateert aan het gebruik van bepaalde combinaties van medicijnen. Het ziekenhuis gebruikt de uitkomsten van deze voorspellende analyse bij het uitstippelen van een medicatiebeleid, dat de riskante combinaties zoveel mogelijk uitsluit. Maar de voorspel-ling biedt ook direct uitkomst bij de ontvangstbalie van het ziekenhuis. Wanneer tijdens het intakegesprek voor een opname het PA-model op de gegevens van een patiënt worden losgelaten, volgt er onmiddellijk een waarschuwing wanneer blijkt dat volgens het dossier de persoon in kwestie één van de risicovolle combinaties van medicijnen gebruikt.

Page 8: Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview met EU-commissaris Neelie Kroes: “Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en

14 Digitalezorg.nl Magazine

ten behoeve van de financiële doorbelasting. Dat proces

geschiedt nu veelal handmatig en leidt gemakkelijk tot

fouten in de administraties van zorgverleners en verze-

keraars.

De bekende onafhankelijke business intelligence analist

Rick van der Lans (R20/Consultancy)

schreef een whitepaper over tekstuele analyse en Big

Data. Deze whitepaper is te downloaden via:

http://www.intersystemsbenelux.com/page/nl/tekst_

analyse_en_big_data.html

ENSEMblE GEEFT NIVEAU AAN HEAlTH lEVEl SEVENInteroperabiliteit gaat over het gemak waarmee infor-matiesystemen in de zorg functioneren te midden van andere, verschillende systemen. Zorginstellingen hebben te maken met een groot aantal belanghebbenden: be-handelaars, patiënten, ondersteunende dienstverleners, instellingsbestuurders, zorgverzekeraars en overheidsin-stanties. Die gebruiken allemaal hun eigen systemen om informatie te raadplegen. Die variëteit maakt interopera-biliteit complex.

Om de processen van verschillende systemen te inte-greren, is het noodzakelijk dat alle data van dezelfde structuur zijn: formaat, indeling, codering, etc. In de zorgsector wordt wereldwijd de HL7 standaard toege-past voor elektronische informatie-overdracht (Health Level Seven). Daarin zijn voor alle zorgdomeinen de protocollen en formaten gedefinieerd voor veilige informatie-uitwisseling tussen de afzonderlijke systemen.

Wanneer de techniek voor gegevensuitwisseling goed is verankerd binnen één organisatie, dan hebben de patiën-ten daar direct profijt van. Hun gegevens komen sneller terecht bij de verschillende afdelingen binnen die instel-ling. Is die uitwisseling geregeld binnen een keten van zorgorganisaties, dan weet elektronische informatie van buiten (huisartsen, apothekers, therapeuten enz.) veel sneller zijn weg te vinden naar het centrale patiënten-dossier. Informatie raakt niet langer zoek in een dool-hof van al dan niet toevallige, maar meestal vluchtige contacten tussen vertegenwoordigers van de diverse disciplines.

Zorgverleners moeten werken met een veilige, stabiele structuur, die efficiënt informatie repliceert tussen instellingen, individuele specialisten en zorgcentra. Informatie delen is niet langer een vrijblijvende activi-teit, maar een onmisbaar infrastructureel mechanisme. Het softwareproduct Ensemble staat al jaren hoog genoteerd in de Gartner integratiekwadrant. Ook in Nederland heeft Intersystems een groot aantal partners die Ensemble toepassen in hun specifieke zorgoplos-singen Bekende namen zijn o.a: CSC (o.a. LSP/EPD); BMA (Mosos Verloskundige zorgsysteem); PK Automatisering (CU-Box spoedeisende hulp); Softmedex (On-demand Consultregistratie) ; Tjip (Agile projectontwikkeling); ICT Automatisering (Verwijsindex radiotherapie); Compello (BE4CARE klinische applicaties); Cormel IT Services (QIC integrale zorgketenbeheer); Monaco (Zorgper-soneelsplanning); Hesticare (mobiele apps ambulante zorg); Cymax (Ziekteverzuimbeheer); TM7 (Integratie en Transformatie).

Organizer

Sinds 2002 brengt Med-e-Tel op jaarlijkse basis telemedicine en eHealth stakeholders van over de hele wereld samen in Luxemburg. Med-e-Tel is een evenement van de International Society for Telemedicine & eHealth (ISfTeH), de internatio-nale federatie van nationale verenigingen die telemedicine en eHealth stakeholders in hun land vertegenwoordigen. De missie van de ISfTeH bestaat erin om de internationale uitwisseling van kennis en ervaringen op gebied van telemedicine en eHealth te bevorderen en om een hecht netwerk te vormen van betrokken organisaties en experten vanuit de hele wereld. Med-e-Tel is één van de instrumenten die de ISfTeH helpen om deze missie te realiseren.

eHealth en telemedicine zijn een 'tool' ten dienste van zorgprofessionals en zorginstellingen, patiënten, burgers en beleidsmakers. Deze partijen moeten bijeen gebracht worden met ontwikkelaars en aanbieders van de technologie om de wensen en mogelijkheden wederzijds uit te wisselen, om te leren van onderzoek en ervaringen uit het veld, om de marktwerking te begrijpen, en om nieuwe noden en toepassingen te bespreken. Med-e-Tel is die ontmoetingsplaats met een groot potentieel voor vorming, netwerking en zakelijke contacten.

VORMINGNeem deel aan het uitgebreide Med-e-Tel congresprogramma met meer dan 150 presentaties en workshops, en breng jezelf iets bij dankzij de ervaring die werd opgebouwd door gebruikers en experten in andere landen. Verneem meer over bestaande toepassingen en 'best practices' en over nieuwe ontwikkelingen en hun effect op de zorg.

NETWERKINGMed-e-Tel is de plaats waar waardevolle contacten kunnen gelegd worden. Ontmoet en netwerk met professionals uit de zorg, industrie en kennisinstellingen, om tot nieuwe, internationale samenwerking te komen. Naast de presentaties, biedt het Med-e-Tel kader voldoende tijd en mogelijkheid om diepgaand in gesprek te treden met andere deelnemers, afgewerkt met twee avondrecepties die het informele netwerken bevorderen.

ZAKELIJKE CONTACTENZie telemedicine en eHealth oplossingen van bedrijven en projecten aan het werk op de Med-e-Tel expo. Neem deel aan hun demonstraties die de technologische mogelijkheden nog concreter zullen aantonen.

Voor meer dan een decennium brengt Med-e-Tel nu al telemedicine en eHealth stakeholders samen om tal van praktische resultaten en ervaringen te delen. Het Med-e-Tel 2014 congresprogramma omvat een focus op 'Chronic Disease Management', 'eLearning', 'Telemedicine Initiatives in the Baltic Sea Region (teleconsultation and telemonitor-ing)', 'Intelligent Systems Supporting Decision-Making', 'Legislation and Quality Standards in eHealth', 'Junior Doctors' Perspective and Future Implications', en meer.

Tien jaar geleden stonden we aan het begin van nieuwe technologische ontwikkelingen die meer en betere telemedi-cine en eHealth toepassingen mogelijk hebben gemaakt. Ondertussen zijn we op een punt gekomen waar het daad-werkelijk integreren en opschalen van telemedicine en eHealth in de zorg aan de orde is. Kom van 9 tot 11 April 2014 naar Luxemburg voor de 12e editie van het Med-e-Tel evenement en maak deel uit van deze vooruitgang.

Page 9: Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview met EU-commissaris Neelie Kroes: “Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en

16 Digitalezorg.nl Magazine nr. 1 / 2014 17

Visie

Toezicht op domotica en eHealth in de zorg

In het algemeen kan gesteld worden dat de inspectie

positief staat ten opzichte van technische innova-

ties wanneer deze ten goede komen aan de zorg

voor de patiënt en wanneer de bijkomende risico’s

voldoende beheerst worden. Het gaat altijd om een

goede ‘risk - benefit’ balans. De inspectie zal optreden

wanneer zij onaanvaardbare risico’s voor de patiëntvei-

ligheid vaststelt.

ZoRG VERANDERTFeit is dat de zorgwereld aan verandering onderhevig is.

Enerzijds neemt door de vergrijzing de zorgvraag toe,

terwijl anderzijds door de krimpende beroepsbevolking

minder handen aan het bed komen. De zorg staat daar-

door onder druk, de continuïteit en kwaliteit behoeven

aandacht. Ook vindt een verschuiving plaats van intra-

murale naar extramurale zorg. Om de zorgvoorziening

en de kwaliteit van leven van zorgvragers op het ge-

wenste niveau te houden, is het onontkoombaar dat de

zorg anders georganiseerd zal worden. Inzet van nieuwe

technologie waardoor bijvoorbeeld zorg op afstand

mogelijk wordt, speelt hierbij een belangrijke rol. De

inspectie onderkent deze veranderingen en heeft sinds

enkele jaren gespecialiseerde inspecteurs in dienst op

het gebied van domotica en eHealth. De focus van deze

inspecteurs ligt op de risico’s die dit soort technische

innovaties hebben voor de patiëntveiligheid en de wijze

waarop het veld deze risico’s beheerst.

kan zijn, wordt dit als een zeer ernstig risico geclassifi-

ceerd (overigens betreft het in dit voorbeeld niet alleen

een risico van het medicatiebewakingssysteem maar

ook een organisatorisch risico, de verkeerde dosering

had immers op een aantal plekken ondervangen kun-

nen worden).

Lege�batterij�van�halszender�van�een�alarmeringssysteem

Bij toiletbezoek in de nacht is cliënt gevallen. Hij heeft

niet kunnen alarmeren, omdat de batterij van de hals-

zender leeg was. Gevolg was dat cliënt de volgende

ochtend in de badkamer werd aangetroffen met onder-

koeling en botbreuk, waarna ziekenhuisopname volgde.

Deze alarmsystemen worden zowel intramuraal als

extramuraal veel gebruikt. Omdat de kans in dit geval

hoog is en de gevolgen middelmatig zijn, zal dit risico,

ten opzichte van het risico uit het vorige voorbeeld,

minder ernstig zijn en als ‘ernstig risico’ geclassificeerd

kunnen worden. In dit voorbeeld is het onderhoud van

de techniek onvoldoende geborgd en zijn de verantwoor-

delijkheden in de organisatie niet duidelijk belegd. Vraag

is of de werkprocessen voldoende zijn afgestemd op het

gebruik van deze technologie.

Naast het risico is er altijd ook een ‘benefit’: een reden

om een technologie wel in te zetten. Een zorgvuldige

afweging tussen ‘risks’ en ‘benefits’ moet daarom altijd

gemaakt worden.

ooRZAKENDoor het analyseren van verschillende incidenten met

eHealth en domotica heeft de inspectie vastgesteld dat

de risico’s vaak terug te voeren zijn op één of meer van

de volgende oorzaken:

• De toepassing van technologie sluit onvoldoende aan

bij de zorgvisie en het beleid van de zorgaanbieder;

• Taken en verantwoordelijkheden zijn niet duidelijk of

niet op het juiste niveau belegd;

RISICo’SObjectief gezien kan een risico voor de patiënt worden

gedefinieerd als ‘de kans dat er schade optreedt bij de

patiënt’. Een risico (R) voor de patiëntveiligheid als het

gaat om technologie wordt dan gedefinieerd als: de kans

(P) dat de patiënt ten gevolge van inzet van de techno-

logie schade ondervindt. De ernst (E) van de schade kan

worden uitgedrukt in 5 D’s (dissatisfaction, discomfort,

disability, disease, death). Dit resulteert in de formule:

Risico (R) = Kans (P) * Ernst (E). De vraag is hoe we deze

theoretische formule kunnen toepassen in de praktijk,

waar het afwegen van risico’s ten opzichte van elkaar al-

tijd een bepaalde mate van subjectiviteit in zich zal heb-

ben. Het gaat er vooral om risico’s met elkaar te kunnen

vergelijken om zo te bepalen welke maatregelen nodig

zijn. De voorbeelden hierna illustreren hoe hiermee om

kan worden gegaan.

VooRbEElDEN VAN RISICo’SNiet�goed�functionerende�medicatiebewakingsoftware

Een systeem voor medicatiebewaking neemt leeftijd en

gewicht niet mee bij het vaststellen van de dosering.

Hierdoor wordt bij een kind een veel te hoge dosering

cytostatica voorgeschreven en toegediend. Ten gevolge

van deze te hoge dosering overlijdt het kind. Dit me-

dicatiebewakingssysteem wordt in een groot aantal in-

stellingen gebruikt (kans van optreden = hoog). Omdat

de kans in dit geval hoog is en het gevolg zeer ernstig

• Risicoanalyse voor inzet van nieuwe technologie ont-

breekt;

• Techniek sluit onvoldoende aan bij de wensen en mo-

gelijkheden van de cliënt;

• Bij aanschaf ontbreekt een helder programma van

eisen;

• Onvoldoende afstemming van werkprocessen op het

gebruik van domotica en eHealth;

• Onvoldoende validatie van de nieuwe technologie;

• Personeel is onvoldoende bekwaam en deskundig in

het toepassen van de technologie;

• Onderhoud en beheer van de techniek is onvoldoende

geborgd;

• Onvoldoende gebruik van standaarden ten behoeve

van interoperabiliteit (in de Staat van de Gezondheids-

zorg 2011 heeft de inspectie hier uitgebreid aandacht

aan besteed);

• Onvoldoende aandacht voor informatiebeveiliging.

ToEZICHT IGZHet zorgvuldig produceren, invoeren, gebruiken en behe-

ren van domotica en eHealth is van essentieel belang om

risico’s op schade voor de patiënt te voorkomen. De in-

spectie heeft een wettelijke basis om hierop toe te zien.

De belangrijkste wetten voor het toezicht op de zorgaan-

bieders zijn de Kwaliteitswet zorginstellingen (KWZ),en

de Wet op de beroepen in de individuele gezondheids-

zorg (Wet BIG). De belangrijkste wet voor het toezicht

op fabrikanten is de Wet op de medische hulpmiddelen

(Wmh).

• De KWZ en de wet BIG hebben als uitgangspunt dat een

zorgaanbieder/zorgverlener verantwoorde zorg levert

waarbij de zorgaanbieder zodanig in personeel en ma-

terieel voorziet, dat dit redelijkerwijs leidt tot verant-

woorde zorg. Door het opstellen van veldnormen moet

het veld zelf invulling geven aan het begrip ‘verant-

woorde zorg’. Specifiek voor domotica en eHealth in de

zorg zijn er nog weinig zorgbrede normen ontwikkeld.

Regelmatig wordt gevraagd hoe de Inspectie voor de Gezond-heidszorg (hierna: de inspectie), aankijkt tegen innovatieve ontwikkelingen zoals domotica en eHealth (definities 1 en 2)

tekst: van de redactie

Page 10: Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview met EU-commissaris Neelie Kroes: “Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en

nr. 1 / 2014 1918 Digitalezorg.nl Magazine

• De Wmh/Bmh heeft als uitgangspunt is dat medische

hulpmiddelen relatief snel op de markt moeten kun-

nen komen (omdat dit dan snel ten goede kan komen

aan de patiënt) mits de fabrikant een goede risicobe-

heersing inregelt en zijn product goed volgt en indien

nodig z.s.m. verbetert. De Wmh is van toepassing

wanneer een product onder de definitie van medisch

hulpmiddel valt. Dit is (grofweg) het geval wanneer een

product diagnostische of therapeutische functionaliteit

heeft (zie http://wetten.overheid.nl/BWBR0007307/

geldigheidsdatum_14-02-2014).

DoMoTICA EN EHEAlTH CoNVENANT?Het zorgveld heeft recent verschillende handreikingen

ontwikkeld die zorgaanbieders ondersteunen in het vei-

lig en verantwoord toepassen van domotica en eHealth

in de zorg. Het is nu aan het veld om een breed gedragen

standpunt te bepalen ten aanzien van inzet van nieuwe

technologieën. Mogelijk kan dit een opmaat zijn naar een

convenant, vergelijkbaar met het convenant ‘Veilige toe-

passing van medische technologie in het ziekenhuis’. Een

dergelijk ‘domotica en eHealth’ convenant zou antwoord

moeten geven op de beheersing van de belangrijkste

risico’s die het inzetten van domotica en eHealth in de

zorg met zich meebrengt.

Voor fabrikanten van domotica en eHealth producten

geldt dat zij zich moeten realiseren dat hun producten

mogelijk een medisch hulpmiddel kunnen zijn. Wanneer

dit het geval is, moeten zij voldoen aan de Wmh/Bmh.

De inspectie heeft hierover in 2013 richting softwarele-

veranciers van medische software uitgebreid gecommu-

niceerd en handhaaft vanaf 2014 deze wet voor medi-

sche software die voldoet aan de definitie van medisch

hulpmiddel.

Kortom, er is werk aan de winkel voor zowel zorgaanbie-

ders als fabrikanten…

DEFINITIES •��eHealth

Uitgegaan wordt van de brede definitie die wordt ge-

hanteerd in de NICTIZ whitepaper ‘Ordening in de

wereld van eHealth’: https://www.nictiz.nl/page/

Publicaties?mod[Nictiz_FileCabinet_Module][i]=732

eHealth is het gebruik van nieuwe informatie- en commu-

nicatietechnologieën, en met name Internet technologie,

om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of

te verbeteren.

Voorbeelden hiervan zijn Webapplicaties en webportalen,

Mobiele apps; elektronische patiëntendossiers en per-

soonlijke gezondheidsdossiers, Health sensoren etc.

• �Domotica

Domotica betreft technologische toepassingen ten be-

hoeve van een persoon of groep personen die door een

lichamelijke en/of cognitieve beperking, lichamelijke

en/of psychische ziekte of ouderdom afhankelijk is van

deze toepassing. Het omvat ondersteunende en toe-

zichthoudende technologie en wordt ingezet in zowel de

intramurale als extramurale zorg. Gedacht kan worden

aan automatische oriëntatieverlichting, persoonsalarme-

ring, bewegingssensoren, camerabewaking of ‘slimme’

sensoren die informatie verzamelen over de situatie van

de cliënt.

bIJlAGE III overzicht handreikingenAedes-Actiz * Kenniscentrum Wonen-Zorg. Technologie in de zorg. Een wegwijzer met actuele publicaties over zorgvuldig gebruik. 2013. Beschikbaar via: http://www.kcwz.nl/doc/zorg_en_technologie/ Folder_wegwijzer_technologie.pdf.

Aedes-Actiz * Kenniscentrum Wonen-Zorg. Thuistechnologie voor corporaties. 2013. Beschikbaar via: http://www.kcwz.nl/thuistechnologie_voor_corpo-raties.

Aedes-Actiz * Kenniscentrum Wonen-Zorg. Toolkit Zorg met ICT. 2012. Beschikbaar via: http://www.kcwz.nl/toolkit_zorg_met_ict .

Bezemer RA, Teirlinck CJPM, Kramer AJW. Instrument voor Risico Inventarisatie voor Cliëntspe-cifieke Hulpmiddelen en de Toepassing daarvan IN de Gehandicaptenzorg (RICHTING). Leiden: TNO Kwaliteit van Leven; 2010.

Hilbers-Modderman ESM, Bruijn ACP de. Domotica in de langdurige zorg - Inventarisatie van technieken en risico’s: Handreiking voor risicobeheer-sing door zorgaanbieders. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu; 2013.

NEN. Nederlandse norm NEN 8028 (nl) Medische informatica – Kwaliteitseisen telemedicine. Delft: NEN; 2011.

Niemeijer A, Depla M, Frederiks B, Hertogh C. Toezichthoudende domotica. Een handreiking voor zorginstellingen. Amsterdam: VUmc; 2012.

Ossebaard H, Idzardi K. Whitepaper: Omgaan met de risico’s van eHealth. Den Haag: Nictiz, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu; 2013.

Column

ISfTeH

Het is mij een genoegen om het woord te richten tot u, beste lezer, in dit eerste nummer van Digitalezorg.nl Magazine. ongetwijfeld het eerste van velen en het begin van een mooie toekomst…

Over begin gesproken, de ISfTeH (International Society for Telemedicine & eHealth) is ooit gestart, in het midden van de jaren ’90, als een kleine groep van pioniers en enthousiastelingen die als grootste, of zelfs enige wa-penfeit, een tweejaarlijks congres organiseerden over de ‘medische aspecten van telemedicine’. Gaandeweg is de ISfTeH dan hervormd en uitgegroeid tot de internationale federatie van nationale telemedicine/eHealth vereni-gingen die ze nu is, samen met nog andere kennis- en zorginstellingen, bedrijven, individuele experten en tal van partnerorganisaties.

Dit netwerk, dat een gestage groei kent, heeft al menige, waardevolle samenwerking tot stand gebracht tussen organisaties uit verschillende landen en verschillende continenten. Maar soms brengt het ook mensen samen uit eenzelfde land, die elkaar zonder het netwerk (nog) niet gevonden hadden.

Er zit een enorme hoeveelheid aan collectieve ken-nis en concrete ervaringen bijeengepakt in de ISfTeH. Denk bijvoorbeeld aan de BRIC landen, waar alleen al de afstanden en de uitgebreide populatie nopen tot het gebruik van telemedicine en eHealth toepassing op grote schaal. Zo zijn er de Indische en Russische spoorwegen die medische zorgen tot in afgelegen gebieden brengen met behulp van technologie, of de telemedicine netwer-ken in Brazilië en China die enkele tientallen tot zelfs wel duizend(!) ziekenhuizen en tienduizenden artsen ver-binden. Dit zijn ondertussen gevestigde praktijken, en

ook de gebruikte technologie wordt vaak in die landen zelf ontwikkeld. Het is duidelijk dat – hoewel voor velen onbekend – dit zaken zijn die als ‘good practice’ echt wel kunnen tellen! Uiteraard zijn er ook tal van andere, kleinere voorbeelden, in landen dichterbij, die meer dan de moeite waard zijn om van naderbij te bekijken. Ik moedig u dan ook aan om dit zeker te doen.

Een belangrijke constante die we telkens zien in het hele ISfTeH netwerk, is dat diegenen die er actief aan bijdra-gen er ook het meeste uithalen voor zichzelf. Daarom is een passend motto voor ons netwerk dan ook: ‘Ask not what your association can do for you, but what you can do for your association’!

…En voor wat die toekomst van Digitalezorg.nl Magazine betreft: ‘Ask not what your magazine can do for you, but what you can do for your magazine’ en draag actief bij aan Digitalezorg.nl Magazine en deze community! Succes!

Frank Lievens, Secretaris, International Society for Telemedicine & eHealth (ISfTeH).

Page 11: Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview met EU-commissaris Neelie Kroes: “Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en

nr. 1 / 2014 2120 Digitalezorg.nl Magazine

Er zijn grote verschuivingen gaande binnen de zorg.

Innovatieve ICT is essentiëler dan ooit. Van het oplos-

sen van of ondersteunen bij logistieke problemen tot

het omvormen van gehele zorgprocessen: de juiste

ICT kan het verschil maken.

DE ClIëNT CENTRAAlZorg & ICT 2014 biedt u een relevant en op de toe-

komst gericht aanbod vol innovatieve oplossingen,

heldere informatie en bekwame specialisten. Binnen

het uitgebreide programma, worden dit jaar de the-

ma’s domotica, EPD/ECD en eHealth extra uitgelicht.

Thema’s die alles te maken hebben met de steeds

mondiger wordende cliënt. “De cliënt van nu wil zo

veel mogelijk de regie in eigen handen houden”, zegt

Audrey Wilschut, marktmanager bij beursorganisator

VNU Exhibitions Europe. “Dankzij ICT-oplossingen

kunnen mensen langer zelfstandig zijn, of dat nu

thuis is of in een zorginstelling.” Naast de drie uitge-

lichte thema’s, komen ook onderwerpen als gaming in

de zorg, wet- en regelgeving, health apps, zorgspeci-

fieke software en opleidingen volop aan bod.

NIEUw: DE ZoRGACADEMIEHet exposantenaanbod, boordevol nieuwe pro-

ducten en systemen, wordt net als op voorgaande

edities aangevuld met een uitgebreid inhoudelijke

programma. In een reeks afwisselende presentaties,

workshops en rondetafelgesprekken wordt u volledig

up-to-date gebracht met de laatste ontwikkelingen in

de markt. Naast de theaters Rood, Groen en Blauw, is

DIGITAAl INZAGE IN MEDISCHE GEGEVENSDit sluit naadloos aan bij een andere trend binnen

de zorg: zelfmanagement. “Patiënten willen niet

meer voor elk wissewasje naar de huisarts, maar

ook digitaal zaken kunnen regelen”, zegt Jacqueline

Baardman, adjunct directeur bij de NPCF. Op de

beurs vraagt de federatie aandacht voor het persoon-

lijk gezondheidsdossier. Drijvende kracht achter de

ontwikkelingen is de patiënt: uit recent onderzoek

blijkt dat 70% van de patiënten inzage wil in zijn of

haar medische gegevens.

DICHTERbIJ DE ClIëNTOok exposant Centric ziet de focus verschuiven naar

het perspectief van de cliënt. Om de cliënt grip te

geven op het zorgproces, levert het bedrijf onder-

steunende IT-oplossingen. “Ik ben aangenaam verrast

dat in het zorgakkoord expliciet aandacht wordt

gevraagd voor technische oplossingen” zegt Quirijn

van der Goes, afdelingshoofd productmanagement

bij Centric Housing & Healthcare Solutions. Voor

zorgaanbieders ligt hier volgens hem een grote con-

currentiekans. “Extra kwaliteit, daar willen cliënten

best wat aan uitgeven.”

Beursspecial Het kennisplatform voor mensgerichte zorginnovatie Meld u aan voor gratis toegang via www.zorg-en-ict.nl/toegang

Alle ICT-oplossingen voor de zorg onder 1 dak

op de vakbeurs Zorg & ICT 2014, van 25 t/m 27 maart in de Jaarbeurs in Utrecht, vindt u alles wat u nodig heeft om uw zorgverlening toe-komstbestendig te maken én te houden.

ZoRG & ICT 2014

openingstijdenDinsdag 25 maart: 10.00 – 17.00 uur Woensdag 26 maart: 10.00 – 17.00 uur Donderdag 27 maart: 10.00 – 16.00 uur

locatie Jaarbeurs Utrecht, hal 1

Gratis toegangMeld u aan voor gratis toegang via www.zorg-en-ict.nl/toegang.

Meer informatieW: www.zorg-en-ict.nlE: [email protected]: 030 – 295 2731

Uitgelicht: domotica, EPD/ECD en eHealth

De zorg staat voor grote uitdagingen. De ver-grijzing, een tekort aan personeel en een ver-anderende zorgbehoefte vragen om een andere aanpak. Zorg & ICT 2014 speelt hierop in door extra aandacht te geven aan domotica, EPD/ECD en eHealth.

DE bAAS oVER JE lEEFoMGEVINGZo vraagt Smart Homes op Zorg & ICT 2014 aandacht

voor de kansen van domotica. Waarnemingen in de

markt worden gelinkt aan state-of-the-art ontwikke-

lingen zoals robotica. “Momenteel zijn cliënten erg

afhankelijk van hulp van derden”, zegt Corien van

Berlo, directeur van Smart Homes. “Dankzij domo-

tica is dit niet meer per se nodig. De cliënt krijgt de

regie over zijn of haar eigen leven en dat versterkt de

eigenwaarde.”

er dit jaar voor het eerst de Zorgacademie. Hier kunt

u, in twee zalen, elke dag deelnemen aan kwalita-

tieve, onafhankelijke sessies door NPCF, Artsennet,

Smart Homes, Nictiz, NVEH, Vilans, IHE, Games for

Health en VZVZ. Hierin komen actuele onderwerpen

als domotica, health apps, zelfmanagement, EPD/

ECD, eHealth en gaming in de zorg aan de orde.

UITEENloPENDE ACTIVITEITENWandelend over Zorg & ICT 2014, komt u over di-

verse inspirerende pleinen. Maak kennis met nieuwe

eHealth-oplossingen op het eHealth Start-up Plein

en ontmoet stichtingen en brancheorganisaties op

het Verenigingen Meeting Point. Voor wie snel en

efficiënt wil kennismaken met de nieuwste produc-

ten, biedt de Innovatieroute uitkomst. Klaar om de

volgende stap in uw carrière te maken? Op het Op-

leidingenplein komt u erachter welke opleiding bij u

past. Lees meer over de activiteiten op de volgende

pagina’s. >>

Page 12: Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview met EU-commissaris Neelie Kroes: “Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en

nr. 1 / 2014 2322 Digitalezorg.nl Magazine

Beursspecial Het kennisplatform voor mensgerichte zorginnovatie Meld u aan voor gratis toegang via www.zorg-en-ict.nl/toegang

Naast de theaters Groen, Rood en blauw, heeft Zorg & ICT dit jaar voor het eerst de Zorgacade-mie. Hier kunt u dagelijks terecht voor sessies over actuele onderwerpen als domotica, health apps, zelfmanagement, EPD/ ECD, eHealth en ga-ming in de zorg. Een greep uit het programma:

FUTURE oF GAMES IN HEAlTH IS Now Games zijn een ideaal middel om mensen iets te

leren. Het is zelfs mogelijk om met games mensen te

genezen of een ziekteherstelproces te versnellen. Het

is een kwestie van tijd dat u bij de huisarts een re-

cept uitgeschreven krijgt dat u de komende

drie weken twee keer per dag moet spelen

als medicijn. Het spel krijgt u uiteraard

vergoed door de zorgverzekeraar; de apo-

theek is Bart Smit.

Meer weten? In deze presentatie laat Jurriaan van

Rijswijk u kennismaken met voorbeelden van games

en onderzoek naar de effectiviteit ervan.

Spreker: Ir. Jurriaan van Rijswijk, Applied Games Architect en ontwikkelaar van corporate game strategieën voor o.a. luchtvaartmaatschappijen, zorginstellingen en ministerieswanneer: dagelijks, 12:00 - 12:45 uurwaar: Zorgacademie, zaal 2

INNoVATIES IN DE ZoRG VAN VANDAAG EN MoRGENSteeds vaker worden de mogelijkheden van technolo-

gie als hulpmiddel bij het aanpakken van maatschap-

pelijke problemen, zoals de vergrijzing, eenzaamheid

en personeelstekorten in de zorgsector, onderzocht.

Alles met als doel: plezierig oud worden. Zowel de

zorgsector als de technologiebranche staan niet stil en

ontwikkelingen volgen elkaar snel op. In deze lezing

krijgt u onder andere een antwoord op wat ‘serious

games’ voor de zorg kunnen betekenen, hoe een robot

u kan helpen om zelfstandig te blijven en

hoe technologie zorg en welzijn kan samen-

brengen. Het moet natuurlijk ook nog be-

taalbaar zijn; misschien is energiebesparing

wel de sleutel tot een goede business case.

Sprekers: Henk Herman Nap, projectleider Smart Homes (25 en 27 maart, foto) en Herjan van den Heuvel, projectleider Smart Homes (26 maart)wanneer: dinsdag 25 en donderdag 27 maart, 13:00 - 13:45 uurwaar: Zorgacademie, zaal 1

HET NUT VAN EN DE REGElS oMTRENT MEDISCHE APPSWelk nut heeft een app en is een app een medisch

hulpmiddel? Die vragen staan centraal in deze sessie

in de Zorgacademie.

Arts-onderzoeker Danny Young-Afat heeft voor zijn

promotieonderzoek onder meer on-

derzocht hoe patiënten de app OWise

borstkanker ervaren en hoe de app de

communicatie met de arts beïnvloedt.

Begin dit jaar heeft IGZ het toezicht

op de CE-markeringen voor apps ver-

scherpt. Wat merkt advocaat Sofie van der Meulen van

Axon advocaten daarvan en wat houdt CE-markering

eigenlijk in?

Sprekers: Karin Oost, Hoofd Artsennet (foto), Dr. Anne Bruivels, Founder Px HealthCare, Danny Young-Afat, promovendus UMC Utrecht, Sofie van der Meulen, advocaat Axon advocatenwanneer: dagelijks, 13:00 - 13:45 uurwaar: Zorgacademie, zaal 2

Zorgacademie

Young Professional Programma

Op woensdag 26 maart vindt in samenwerking met

Stichting DigitaleZorg.nl het Young Professional

Programma plaats. Deelnemers maken kennis met

de wereld van Zorg & ICT en ontmoeten innovatieve

bedrijven die kansen bieden aan Young Professio-

nals. Het programma bestaat uit diverse programma-

onderdelen:

•�Young�Professional�Breakfast�

Gedurende de ochtend zullen diverse sprekers

verschillende aspecten van de wereld van Zorg&ICT

belichten. Wat zijn de trends van de komende 5 jaar,

hoe ziet het landschap er internationaal uit en waar

liggen de kansen voor jonge entrepreneurs?

•�Young�Professional�Beursroute�

Deze route brengt de deelnemers in contact met

bedrijven die op dit moment kansen bieden aan

Young Professionals. De bedrijven presenteren

zichzelf en lichten deze kansen toe. Daarna heb-

ben de deelnemers de mogelijkheid om vragen te

stellen en eventueel hun belangstelling kenbaar te

maken.

Domoticapaviljoen

Vragen, twijfels of gewoon geïnteresseerd in Domo-

tica & Slim Wonen? Breng een bezoek aan het Domo-

ticapaviljoen op Zorg & ICT. Experts van Stichting

Smart Homes staan samen met diverse aangesloten

partners klaar om uw vragen te beantwoorden. Ze

laten u kennismaken met de laatste trends én tonen

de nieuwste zorgrobots.

U vindt het Domoticapaviljoen op standnummer

A118.

> KIJK VooR HET VollEDIGE PRoGRAMMA oP www.ZoRG-EN-ICT.Nl

Page 13: Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview met EU-commissaris Neelie Kroes: “Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en

nr. 1 / 2014 2524 Digitalezorg.nl Magazine

Beursspecial

KIJK VooR DE DEElNEMERSlIJST oP www.ZoRG-EN-ICT.Nl

Situatie�per�20�maart�2014.�Wijzigingen�voorbehouden.

Page 14: Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview met EU-commissaris Neelie Kroes: “Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en

Beursspecial Het kennisplatform voor mensgerichte zorginnovatie Meld u aan voor gratis toegang via www.zorg-en-ict.nl/toegang

nr. 1 / 2014 2726 Digitalezorg.nl Magazine

Key2Assistance is juist gericht op de grootste groep ou-

deren: senioren die geen constante zorg nodig hebben

maar wel behoefte hebben aan wat extra zekerheid.

HIxChipSoft�BV,�stand�D010

HiX is één geïntegreerd EPD

waarmee en waarbinnen meerdere

zorginstellingen kunnen samen-

werken. Daarbij delen zij alle

patiëntgegevens met elkaar en dat is uniek in Neder-

land. Of het nu gaat om niet-gefuseerde ziekenhuizen

of om zorggroepen met meerdere instellingen, HiX

biedt hen één systeem waarmee zij de gegevens opti-

maal en veilig kunnen delen. Daarbij staat de patiënt

centraal en profiteren de zorgverleners van tijdbespa-

rende oplossingen.

Doordat HiX ook op de nieuwste devices inzetbaar is

en voortdurend wordt verbeterd aan de hand van de

nieuwste inzichten en technologieën, zijn de samen-

werkende zorginstellingen met HiX verzekerd van een

‘state of the art’ totaaloplossing. Een oplossing die vei-

lige patiëntenzorg door alle ketenpartners faciliteert.

CURASoFT V.2.5I&DT,�stand�C035

Curasoft in een online EPD SaaS

oplossing waarmee het gehele

multidisciplinaire zorgtraject

vanaf planning tot aan de financiële afhandeling kan

worden ondersteund. Door combinatie van logistieke

processen met zorginhoudelijke richtlijnen en geau-

tomatiseerde dossiervorming en ondersteuning met

beslisbomen, wordt zorg op eindresultaten stuurbaar

en transparant.

oNyx VENUS-191Formex-Medical,�stand�B008

De Onyx VENUS is een compleet

nieuw product op de markt: een

mobiele medische panel PC met

twee hot swappable batterijmo-

dules. Dit systeem heeft enkele

belangrijke voordelen:

• Het is overal te gebruiken, ook waar geen stroom is

• Het realiseert een aanzienlijke kostenbesparing:

dure powered carts zijn niet langer vereist

• Het zorgt voor 24x7 beschikbaarheid

schillende afdelingen. Met de AMiS Medicatiemodule

verandert u de “COW” in een handomdraai van een

EVS-werkplek naar een intelligente medicijnverdeel-

wagen met toedieningsregistratie.

SlIMME oPTISCHE SENSoR (SoS)Avics�BV,�stand�B079

De SOS vervangt in 1 keer alle losse (be-

wegings)melders in een kamer. Dankzij

de SOS is het lopen van controlerondes

niet meer nodig en de veiligheid en pri-

vacy van bewoners nemen enorm toe.

Bij bewegingsmelders is elk incident een melding en

dat geeft veel onnodige alarmen en veroorzaakt veel

onnodig lopen. De SOS is door de slimme software

gebeurtenisgedreven en daarmee zijn er tot 90% min-

der loze meldingen dan met de klassieke systemen.

Dat verhoogt het leefplezier van de bewoner en is er

meer werkplezier voor de zorgmedewerker.

De voordelen op een rij:

• Tot 90% minder loze alarmen dan met klassieke

domotica of zorgoproepsysteem

• Vervangt in één keer alle losse melders die nu vaak

worden toegepast

• Detecteert ook onrust in bed, daarmee wordt u eer-

der gewaarschuwd bij valgevaar

• Biedt meer bewegingsvrijheid voor de bewoner

• Geeft meer rust en efficiëntie voor zorg-

verleners

KEy2ASSISTANCECentric,�stand�C108

Key2Assistance biedt senioren een op-

lossing waarmee zij langer zelfstandig

en veilig thuis kunnen blijven wonen.

De senior krijgt een app op zijn of haar

eigen smartphone en koppelt deze via een

portaal aan de mantelzorgers. Wanneer

de senior valt of verdwaalt, worden de mantelzor-

gers gewaarschuwd via een bericht. Onderling zien

mantelzorgers wie actie onderneemt. Als achtervang

is een alarmcentrale beschikbaar.

• Eenvoudig te installeren, doordat er geen bekabe-

ling meer nodig is

SECURERx MDFormex-Medical,�stand�B008

Metro SecureRx MD is een soft-

wareoplossing voor controle op de

medicijnuitgifte in ziekenhuisom-

gevingen. Het garandeert een

veilig medicijndistributiesysteem: vanaf de geautoma-

tiseerde medicijnkast/apotheek tot aan het bed van

de patiënt.

De software communiceert met het ziekenhuisinfor-

matiesysteem en elimineert daarmee de noodzaak

voor arbeidsintensieve en foutgevoelige data-invoer.

De medicijnbakjes op de cart kunnen met SecureRx

MD onafhankelijk worden vergrendeld. Dit zorgt voor

een beveiligde, georganiseerde opslag en een foutloze

uitgifte van medicijnen.

Door de zwakke punten van traditionele medicijndis-

tributiecarts aan te pakken verbetert de software de

werkefficiëntie, de methode van medicijnuitgifte en

de manier waarop de toegang tot medicijnen wordt

beveiligd.

HyGIëNISCH ToETSENboRD SANIKEy PRolIGHTFormex-Medical,�stand�B008

De Sanikey Prolight

Touch LP van Formex

Medical is een toetsen-

bord dat speciaal is

ontworpen voor het gebruik in medische omgevingen,

waar een goede hygiëne van cruciaal belang is. Het

heeft een volledig afgedichte behuizing (water- en

stofbestendig) en is te reinigen met alle in ziekenhui-

zen gangbare alcoholhoudende schoonmaakmiddelen.

Deze behuizing is tevens voorzien van een antimi-

crobiële werking door het gebruik van nanozilver:

microscopisch kleine zilverdeeltjes verwerkt in de

silicone cover bestrijden bacteriën en andere micro-

organismen.

Deze unieke antibacteriële werking levert een belang-

rijke bijdrage op het gebied van infectiepreventie.

Daarnaast beschikt het toetsenbord over een multi-

touch-trackpad dat ook is te bedienen met (vochtige)

latex handschoenen.

Innovatie Award

Met de Innovatie Award Zorg & ICT worden nieuwe of vernieuwende producten of diensten in de schijnwerpers gezet. Hieronder ziet u de nomina-ties. De winnaar wordt gekozen door een vak-kundige jury en op de beurs zelf bekendgemaakt.

Jury• Paul Pelsmaeker, voorzitter Stichting Digitalezorg.nl

(voorzitter) • Oscar Rietkerk, innovatieconsultant eHealth TNO • Luuk Veeken, oprichter Sustainable Healthcare

Challenge • Evert Janssen, informatiemanager Pameijer • Martijn Claus, bestuurslid Stichting Digitalezorg.nl

en Manager ICT Kenniscentrum voor de Ketenzorg • Margo Brands, beleidsadviseur ANBO

InnovatierouteOp Zorg & ICT kunt u dagelijks deelnemen aan de Innovatieroute, die u langs al deze deelnemers leidt. De exposanten geven u meer informatie én een korte demonstratie van de innovatie zelf. De Innovatieroute vindt elke beursdag twee keer plaats, van 10.30 tot 11.30 uur en van 12.30 tot 13.30 uur.

AMIS (AlPHATRoN MobIlE INTEllIGENT CARESTATIoN) MET MEDICATIEMoDUlEAlphatron�Medical,�stand�C011

AMiS, ofwel Alphatron Mobile intelligent

careStation, is een slim en modulair alles-

in-1 concept op het gebied van mobiel

werken. AMiS heeft alle technologie om

veilig, hygiënisch en ergonomisch te

werken standaard inbegrepen. Bovendien

zorgt het voor meer efficiency, snelle acceptatie en ge-

bruiksgemak van de zorgverlener aan het bed.

AMiS gaat verder dan de zogenaamde “Computer op

Wielen”. Het modulaire design inclusief alle acces-

soires biedt de zorgverlener één universele oplossing

voor een groot aantal mobiele toepassingen op ver-

Page 15: Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview met EU-commissaris Neelie Kroes: “Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en

nr. 1 / 2014 2928 Digitalezorg.nl Magazine

Beursspecial Het kennisplatform voor mensgerichte zorginnovatie Meld u aan voor gratis toegang via www.zorg-en-ict.nl/toegang

MANUAlMASTER STARlINGManualMaster,�stand�A010

ManualMaster Starling biedt do-

cumentbeheer in uw vertrouwde

werkomgeving. Terwijl u en uw

collega’s werken in Microsoft Office, zorgt het docu-

mentmanagement van ManualMaster Starling voor een

consistente doorvoer van wijzigingen in alle docu-

menten. ManualMaster Starling houdt de onderlig-

gende relaties up-to-date.

Door de digitale workflow beschikt iedereen over de

enige, juiste en goedgekeurde versie. Logica als afde-

lingen, functies en taken, bevoegdheden en verant-

woordelijkheden kunnen evenals externe normen een-

voudig worden toegevoegd. Het gebruikers-dashboard

is zeer interactief. Zo weet u wat u te doen staat, wan-

neer welk document is gewijzigd en waarom. Zo kunt

u zich concentreren op de inhoud van uw systeem.

ZoRGVERlENERSPoRTAAlMeddex�(voorheen�medischegegevens.nl),�stand�C128

Binnen het Zorgverlenersportaal

ontsluit Meddex op een veilige

manier alle patiëntdata, conform

wet- en regelgeving (WGBO, WBP

en WCZ) voor zorgverleners uit

verschillende zorgaanbieders, vanuit verschillende

medische informatiebronnen. Hiermee is de pati-

entdata op ieder moment direct toegankelijk, met

behoud van privacy en veiligheid, of de informatie

nu uit Ziekenhuis A, B, C of D komt. Om de privacy

van de patiënt te beschermen, gebeurt dat pas als de

patiënt hier zelf toestemming voor heeft gegeven, ge-

heel conform NEN7510.Bijkomend voordeel is dat de

PACS beelden (inclusief verslag) zelfs in diagnostische

kwaliteit getoond kunnen worden.

PQR ExPERIENCE CENTER (PEC)PQR,�stand�B062

In het PQR Experience Center (PEC)

maken klanten en prospects ken-

nis met de nieuwste ontwikkelin-

gen en trends op het gebied van

flexibele IT. Bezoekers van het PEC kunnen aan den

lijve ervaren, zien, beleven en voelen hoe het is om

een mobiele werker, thuiswerker en kantoorwerker

te zijn. En dat op allerlei devices: tablets, notebooks,

desktops, smartphones en video conferencing devi-

ces. In de futuristisch ogende ruimte bij PQR in De

Meern beleven zij de Werkplek van Morgen in onder

andere de zorg.

HET PRoDwARE HEAlTHCARE ClIëNTEN- EN MANTElZoRGPoRTAAlProdware,�stand�E120

Het Prodware Healthcare cliënten-

en mantelzorgportaal biedt de

cliënt digitaal inzage in zijn eigen

dossier, waar en wanneer de cliënt dat wil. Het portaal

geeft inzicht in alle gegevens rondom de zorgvraag

van de cliënt, zoals de agenda, medische gegevens,

vitale waarden en het zorgplan. De gebruikersinter-

face is innovatief en zeer gebruiksvriendelijk en de

applicatie is ontwikkeld voor mobiele toepassingen

(tablets en smartphones). Hierdoor kunnen mede-

werkers, cliënten en mantelzorgers op ieder gewenst

tijdstip, overal ter wereld met elkaar in verbinding

staan. Zij kunnen hun Elektronisch Cliënten Dossier

(ECD) raadplegen en informatie toevoegen, evenals

het vastleggen van afspraken en het communiceren

met de verzorgenden.

VERENIGINGEN MEETING PoINTIn het midden van de beursvloer ligt het Verenigingen

Meeting Point. Op dit plein gaan brancheorganisa-

ties, verenigingen, stichtingen en contentpartners in

gesprek met hun leden. Ideaal dus om informatie of

persoonlijk advies in te winnen.

Greep uit de deelnemers:

• VI&G (Vereniging Informatica & Gezondheidszorg)

• STIPOIZ (Stimuleren van innovaties bij zorgaanbie-

ders)

• DHD (Dutch Hospital Data), Artsennet

• VZVZ (Vereniging voor zorgaanbieder voor zorg-

communicatie)

Een aantal van deze non-profit partijen verzorgt te-

vens presentaties in de Zorgacademie (zie pagina 22).

EHEAlTH START-UP PlEIN & CASESTUDy THEATEROp Zorg & ICT 2014 is een speciaal segment ingericht

voor leveranciers van eHealth-oplossingen. Met onder

andere het eHealth Start-up Plein en het eHealth Case-

study Theater.

Op het Start-up Plein profileren nieuwe aanbieders

van innovatieve eHealth-oplossingen zich gezamen-

lijk. Hier vindt u direct het relevante aanbod bij

elkaar. Voor op het aanbod aansluitende inhoudelijke

eHealth-sessies kunt u terecht in het eHealth Case-

study Theater, waar de hele dag door nieuwe oplos-

singen worden gepresenteerd.

oPlEIDINGENPlEINIs het tijd voor verandering? Een opleiding doen is niet

alleen een goede stap voor uw carrière, ook voor uw

werkgever kan het voordelen opleveren. Wilt u meer

weten over de mogelijkheden voor opleidingen in de

zorg, dan mag u het Opleidingenplein niet missen.

Op het Opleidingenplein vindt u verschillende aanbie-

ders van opleidingen, trainingen maar ook e-learning.

Zij kunnen u alles vertellen over de mogelijkheden en

u dichterbij relevante opleidingen brengen. Het is ook

mogelijk om te praten met ex-studenten over hun be-

levenissen en ervaringen om te zien welke opleiding

en/of opleidingsvorm het beste bij u past. Zo weet u

zeker dat u goed geïnformeerd uw keuze maakt.

Op het Opleidingenplein vindt u onder meer:

• InHolland met de masteropleiding Advanced Health

Informatics Practice

• Cibit Academy, het opleidingslabel van Inspearit

• Quint Academy

• UvA Faculteit der Geneeskunde met Medical Infor-

matics en Health Informatics

ZoRGbESPARINGSRoUTEBesparen in de zorg: het is eerder regel dan uitzonde-

ring. Op Zorg & ICT 2014 wordt daarom de Zorg-

besparingsroute georganiseerd. Deze route leidt u

langs diverse kosten- en/of tijdbesparende oplossingen

voor de zorg. De Zorgbesparingsroute vindt twee keer

per dag plaats: van 11.30 tot 12.30 en van 13.30 tot

14.30 uur.

Page 16: Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview met EU-commissaris Neelie Kroes: “Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en

30 Digitalezorg.nl Magazine nr. 1 / 2014 31

Rick Bolten, student medische informatiekunde aan de UvA, doet bij Nictiz, het Nationaal ICT Instituut in de Zorg, onderzoek naar toepassingen van sensoren op het grensvlak van lifestyle, gezondheid en zorg. Tot dusver vond hij ruim 800 producten van ongeveer 220 merken. Veel producten zijn gericht op fitness en het bereiken of volhouden van een gezonde leefstijl (stappentellers, hartritmemonitors, etc.). Andere producten zijn bedoeld om metingen te doen van allerlei lichaamswaarden, zoals gewicht, longfunctie of het zuurstofpercentage van het bloed. Interessant is dat steeds meer producten ver-bonden kunnen worden aan een (draadloos) netwerk, waardoor meetwaarden makkelijk ‘in the cloud’ kunnen worden verzameld en via sociale media gedeeld met anderen.

De opdracht van Rick is breder dan inventariseren alleen: ‘Nu mensen steeds makkelijker zelf allerlei zaken kun-nen meten, wordt de kans steeds groter dat mensen met die meetwaarden naar bijvoorbeeld hun huisarts gaan. Wat gebeurt er dan? Is de huisarts hier eigenlijk wel op voorbereid? Nictiz heeft me gevraagd om ook in kaart te brengen hoe huisartsen denken over deze ontwikkeling en of je praktische criteria kunt bedenken die belangrijk

gewicht te helpen met afvallen. Al met al kun je zeggen dat huisartsen momenteel vooral nieuwe mogelijkheden zien om bij bestaande aandoeningen makkelijker te volgen hoe de meetwaarden van de patiënt zich in de tijd ontwikkelen.’Henk Hutink, stagebegeleider van Rick, is blij ver-rast met de resultaten: “Het valt vooral op dat huisart-sen actief reageren op deze nieuwe ontwikkelingen en nieuwe kansen zien. Het grote aantal producten geeft al aan dat de ontwikkeling voor consumenten-elektronica die gericht is op gezondheidszorg, een grote impact zal hebben in de toekomst”. In de loop van het voorjaar komt Nictiz met een publicatie rondom Rick’s onder-zoek.

In zijn vrije tijd is Rick Bolten vanaf zijn vijfde jaar een actieve judoka en heeft dus al heel wat wedstrijden achter de rug. Hij is ook een fan van andere sporten, zoals Braziliaans-jiu-jitsu, taekwondo en pencak silat. “Het zou me hartstikke leuk lijken om dit soort fitness-sensoren ook in mijn sport te gebruiken, om mezelf nog hogere doelen te kunnen stellen. Helaas liggen voor mij als student deze gadgets nog net even buiten mijn financiële bereik. Misschien als ze goedkoper worden…”

zijn voor de acceptatie van dergelijke gegevens door zorgprofessionals.”

Inmiddels heeft Rick al de nodige gesprekken met huisartsen achter de rug. ‘Huisartsen vragen nu al aan sommige patiënten om bepaalde waarden te meten, zoals temperatuur, of bloeddruk bij hart-en vaatziekten, of bloedglucose bij diabetes. Vaak ‘ijkt’ de huisarts de apparatuur van de patiënt door te vergelijken met de waarden die in de huisartspraktijk worden gemeten.’ ‘Patiënten komen ook al incidenteel met eigen metingen langs. Dan meet de huisarts meestal toch nog zelf na. Veel huisartsen hebben de ervaring dat patiënten meet-fouten maken of dat patiënten de uitkomsten verkeerd interpreteren: wat voor de één een te hoge bloeddruk kan zijn, kan voor de ander nog in een veilig gebied zit-ten. In principe vinden de huisartsen de moderne thuis-meetapparatuur niet minder betrouwbaar dan hun eigen meters, alleen worden de spullen in de huisartspraktijk wel jaarlijks geijkt.’

‘Sommige huisartsen worden enthousiast van de moge-lijkheden van de fitnesstrackers, zoals Fitbit. Je zou die bijvoorbeeld kunnen inzetten om patiënten met over-

Met je app naar de dokter

Met een app op je iPhone je slaappatronen in kaart brengen, gaat tegenwoordig in een handomdraai. Je hoeft alleen maar je telefoon op een hoekje van je matras te leggen. overdag meet je makkelijk je aantal stappen en je caloriegebruik met één van de vele fitnesstrackers en als je zin hebt om je hart-slag, bloeddruk of bloedglucosewaarde te meten, dan zijn daarvoor tal van apparaatjes beschikbaar. Het aanbod aan op de gewone consument gerichte meetapparaten, vaak fraai vormgegeven, neemt steeds meer toe. Sommige mensen lijken er zelfs een sport van te maken om zoveel mogelijk dingen over zichzelf te meten. Zo is er al een Quantified Self Institute.

tekst: van de redactie foto: Peter de Graaff

Column

wat is TrendITion?Rick’s onderzoek is onderdeel van het TrendITionTM programma, een samenwerking tussen Nictiz en het REshape Center van het Nijmeegse Radboudumc. Johan Krijgsman, manager monitoring & TrendITionTM bij Nictiz: ‘De kern van TrendITionTM is dat we een beeld willen vormen van de komende ontwikkelingen op het terrein van eHealth: wat is, wat gaat, wat komt? Dat doen we door onderzoek, experimenten, rapporten en bijeenkomsten.’

‘De term TrendITionTM hebben we gekozen omdat er elementen inzitten zoals trends, IT en prediction, ac-tion en exploration. De ontwikkelingen op het gebied van eHealth en mHealth gaan razend snel en we mer-ken dat het zorgveld behoefte heeft aan duiding. Waar moeten we rekening mee houden, welke ontwikkelin-gen komen er op ons af? Samen met het Radboudumc willen een goede inbedding van eHealth in de zorg stimuleren, door meer inzicht te creëren en ervaringen te delen. Het REshape Center onder leiding van Lucien Engelen heeft veel ervaring met innovatie en een groot (inter)nationaal netwerk en is daarom voor ons een logische samenwerkingspartner.’

‘De ontwikkelingen op het gebied van sensoren zijn voor ons een mooi voorbeeld. De markt voor sensoren is groeiend. Hoe wordt de zorg beïnvloed als mensen steeds makkelijker en goedkoper zelf zaken kunnen meten? En hoe breng je al die gegevens uit verschil-lende bronnen overzichtelijk bij elkaar? Op dat gebied is men bij REshape ook heel actief, in het patiënten-platform ‘HereismydataTM’ integreert men zelfme-tingen die patiënten thuis kunnen doen met data van zorgaanbieders.’

Volg TrendITionTM op twitter via @trendition_nl

Page 17: Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview met EU-commissaris Neelie Kroes: “Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en

32 Digitalezorg.nl Magazine nr. 1 / 2014 33

“Dat in 2015 de verantwoordelijkheid voor de

jeugdhulp bij gemeentes komt te liggen, is

een mooie kans om weer eens goed na te

denken over hoe we onze hulp aan cliënten beter kunnen

organiseren en ook de inrichting en uitvoering van be-

drijfsprocessen grondig aan te pakken”, zegt Ron Ploeg,

IT & Facility Manager van Parlan. Parlan werkte voorheen

met twee verschillende cliëntregistratiesystemen en wil-

de over naar één centraal systeem, dat medewerkers en

processen integraal zou ondersteunen. Beide bestaande

pakketten konden dat niet bieden en dat was aanleiding

om verder te kijken.

THUIS bIJ HET GEZIN AAN TAFElDe jeugdhulp in zijn geheel en ook Parlan als jeugdhulp-

organisatie wil de eigen kracht van kinderen, opvoeders

en hun omgeving nadrukkelijk vergroten. Ron Ploeg:

“Daar is ook in ICT-opzicht een stap voorwaarts voor no-

dig. We willen ons werk dichter bij het gezin organiseren,

slimmer werken met digitale toepassingen, minder over-

head, kostenefficiënter en transparanter.” Dat betekent

ketenpartners; opdrachtgevers – toegang geven tot voor

hun relevante informatie, met mobiele apps voor ambu-

lante hulpverleners en met de meest gebruikte systemen

in de jeugdhulpverlening, zoals BergOp, HRM-systemen,

de VerwijsIndex, de Monitor JeugdzorgPlus en de ge-

meentelijke basisadministratie (GBA). WinCare zorgt er zo

voor dat doelgroepen direct met elkaar communiceren,

dat iedereen met dezelfde actuele gegevens werkt, dat

hulpverleners makkelijk en prettig mobiel kunnen wer-

ken bij het gezin aan de keukentafel en dat de jeugdhul-

puitvoering en –uitgaven transparant en inzichtelijk zijn.

EEN GEZIN, EEN PlAN, EEN SySTEEMEen van de uitgangspunten van de nieuwe Jeugdzorg is

‘één gezin, één plan, één regisseur’. Met WinCare als cen-

traal platform voor cliënten, organisaties en gemeenten

is het mogelijk om, ook als verschillende hulpverleners

betrokken zijn, gemeenschappelijk en samen met het

gezin te werken aan de uitvoering van het gezinsplan.

Dat voorkomt de extra administratieve last die nu nog

realiteit is en het zorgt ervoor dat er geen gaten vallen in

praktisch gezien dat hulpverleners in de wijk en thuis bij

het gezin aan tafel moeten kunnen werken en over actu-

ele informatie moeten kunnen beschikken. “We willen dat

we de afspraken die we met cliënten maken ter plaatse

kunnen vastleggen in het systeem en direct een vervolg-

afspraak kunnen maken en niet eerst op kantoor alles

moeten (laten) uitwerken. Zo worden processen korter en

inzichtelijker.”

Ron Ploeg: “Dus kiezen we voor veilig mobiel werken;

toegang via tablet en smartphone tot het Microsoft-plat-

form. Mobiel werken scheelt ook enorm in het gebruik

van kantoorruimte en zeker ook in reistijd en kosten.

Daar kunnen we dus een belangrijke efficiencyslag en

kostenbesparing realiseren.“

ClIëNTREGISTRATIESySTEEM, PoRTAlEN EN Mo-bIElE APPSWinCare van Winvision verbindt het cliëntregistratie-

en –volgsysteem (Microsoft Dynamics CRM) met online

portalen die de drie doelgroepen – cliënten/gezinnen;

de jeugdhulp. Het platform geeft bovendien de regie van

de hulp in handen van de cliënt en diens gezin. Dankzij

de gekoppelde digitale toepassingen hebben de jeugdi-

gen alle mogelijkheden om direct te communiceren met

hulpverleners, betrokkenen en ‘lotgenoten’.

GEEN HIATEN MEER IN DE JEUGDHUlPDe oplossing legt ook de basis voor integrale organisa-

tieoverstijgende samenwerking. “Er gaat nu nog wel eens

iets mis omdat organisaties of professionals langs elkaar

heen werken of elkaars taal niet spreken: daardoor is

er soms dubbel werk, irritatie bij cliënten, maar soms

vallen er gaten in de jeugdhulp – met alle persoonlijke

drama’s en aansprakelijkheidsissues van dien. Dat kun

je mede voorkomen door te kiezen voor een centraal

platform. En als zo’n platform het werken ook nog eens

prettiger en efficiënter maakt, dan zou de keuze snel

gemaakt moeten zijn”, zegt Ron Ploeg, die vanaf de start

projectleider is van het nieuwe systeem. Wat Parlan

betreft biedt WinCare van Winvision daarvoor de beste

mogelijkheden.

GEïNTEGREERDE oPloSSING VooR JEUGDHUlP IN TRANSITIE

Parlan kiest voor centraal platform WinCare

Voor Parlan, de organisatie voor Jeugd & opvoed-hulp in Noord-Holland noord, zijn de aanstaande transitie en transformatie van de jeugdhulp dé gelegenheid om systemen en processen ingrijpend te vernieuwen. “Dit is een gouden moment voor de jeugdhulp om daadwerkelijk een stap voorwaarts te zetten.” Parlan kiest voor winCare van winvision, een centraal ICT platform dat de jeugdhulp transpa-ranter en efficiënter maakt en de regie aan het gezin geeft.

tekst: Frank de Smit

Mobiel werken

Page 18: Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview met EU-commissaris Neelie Kroes: “Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en

34 Digitalezorg.nl Magazine

PRIVACy EN GEGEVENSVEIlIGHEIDPrivacy en gegevensveiligheid zijn sleutelelementen in

het systeem. WinCare is een clouddienst die wordt ge-

host in de Microsoft-datacenters in Nederland en Ierland.

Hosting, back-ups, beheer, versleuteling van gegevens

bij gebruik buiten het platform voldoen volledig aan

de strengste eisen voor gegevensveiligheid. De cliënt

bepaalt (mede) wie zijn gegevens mag inzien en krijgt

inzicht in wie welke machtiging heeft en wie daadwerke-

lijk toegang heeft gehad tot de gegevens.

MEER TRANSPARANTIE EN INFoRMATIE VooR GEMEENTENDe gemeente is een belangrijke partij die vanaf 2015

de verantwoordelijkheid krijgt voor de jeugdhulp. De

gemeente is opdrachtgever, financier en partner tege-

lijk. Voor Parlan is de overdracht naar de gemeenten een

te begrijpen keuze: een gemeente heeft immers goed

zicht op het hele maatschappelijke veld dat zich om de

jeugd heen beweegt. Tegelijkertijd ligt er een uitdagende

doelstelling: gemeenten moeten betere jeugdhulp verle-

nen, met vijftien procent minder budget. WinCare biedt

gemeenten concreet ondersteuning bij het inzichtelijk

maken van de ingekochte en lopende trajecten. Voor

gemeenten, waarvan bijna de helft zegt te betwijfelen of

ze met het budget dat het Rijk vanaf 2015 beschikbaar

stelt de jeugdzorg wel goed kunnen uitvoeren, is dat

een belangrijk instrument bij het monitoren en beheer-

sen van de kosten. Ron Ploeg: “De gemeente kan zien

hoeveel burgers – in welk dorp of wijk – welke vorm van

jeugdhulp ontvangen. Ze hebben ook direct inzicht in de

budgettaire impact. Geen rapport achteraf, maar onmid-

dellijk informatie.”

EEN GEZAMENlIJK FoRMAT VooR JEUGDHUlPoRGANISATIESWinCare is nadrukkelijk geen Parlan-systeem. Parlan is

launching customer van WinCare omdat het overtuigd is

van de toegevoegde waarde voor de eigen organisatie en

voor de jeugdhulp in het algemeen. “Wij kiezen samen

met andere jeugdhulporganisaties voor kwaliteit en zijn

mede dankzij WinCare van Winvision bovendien in staat

kostenefficiënter en effectiever te werken.”

Een gezamenlijk format biedt ook de kans om gezamen-

lijk definities te formuleren en de geboden hulp objectief

meetbaar te maken. Iedereen wil dat de jeugdhulp beter

wordt. Dit is het moment om dat te realiseren. 2014

wordt het jaar van de revolutie in de jeugdhulp.”

Samenwerking met winvisionRon Ploeg: “Winvision spreekt onze taal. Zij hebben veel ervaring in zorg en begrijpen voor welke uitdagingen wij staan. Winvision is gewend te denken vanuit de vraag en gaat niet uit van het product. Behalve de enorme exper-tise, is er ook persoonlijk een klik. Er is veel onderling vertrouwen: we weten wat we aan elkaar hebben en we weten ook dat we allebei keihard werken om te zorgen dat het goed komt. Dat werkt prettig en snel. Binnen korte tijd hadden we al een werkende demo, waarin de meeste functionaliteiten al actief waren. Als launching customer investeren we veel in de ontwikkeling ervan, omdat we er echt van overtuigd zijn dat dit systeem bijdraagt aan een betere jeugdhulp.” ICT-dienstverlener Winvision is gespecialiseerd in de zorg- en onderwijs-markt en richt zich op het adviseren, ontwikkelen, im-plementeren en beheren van oplossingen gebaseerd op het Microsoft-platform.

Visuele weergave jeugdhulp app

Page 19: Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview met EU-commissaris Neelie Kroes: “Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en

36 Digitalezorg.nl Magazine nr. 1 / 2014 37

Volgens Flim gaat de bekostiging van zorg zich

minder richten op medische verrichtingen. Dat

biedt meer ruimte voor gezondheidsbevordering

en innovatie. Nieuwe plannen voor de bekostiging van

huisartsenzorg zijn hierop toegesneden. Dat geldt ook

voor de inkoopafspraken die zorgverzekeraars gezamen-

lijk willen maken op het gebied van zelfzorg. Dat doen

ze bijvoorbeeld in het initiatief ZelfzorgOndersteund.

“En dit zijn maar enkele voorbeelden van veranderingen

die meer ruimte voor eHealth gaan bieden. Zo mag de

huisarts sinds 1 januari 2014 het budget voor de prak-

tijkondersteuner GGZ ook inzetten voor eHealth. Ook de

ontwikkeling dat meer ouderen en GGZ-patiënten in hun

eigen omgeving blijven wonen, biedt ruimte voor online

toepassingen die langer wonen in eigen huis mogelijk

maken.”

Investeren in eHealth loont, juist nu

eHealth staat volop in de belangstelling, zowel in beleid als uitvoering. Er zijn veel eHealthinitiatie-ven. Maar de zorg maakt nu nog weinig gebruik van deze mogelijkheden. loont het wel om in eHealth-innovaties te investeren? ‘Absoluut’, zegt eHealth-expert Chris Flim van Zorg voor innoveren. ‘Juist nu. Er verandert veel in de zorg. Dat biedt kansen voor eHealth.’

tekst: van de redactie

eHealthKANSEN IN bEKoSTIGINGMaar hoe vinden zorgvernieuwers geld om hun idee te

ontwikkelen, nu de vanzelfsprekendheid van ontwik-

kelsubsidies voorbij is? Volgens Flim hoeft dit geen

probleem te zijn. “Veel zorgvernieuwers denken dat het

moeilijk is om de ontwikkeling of toepassing van hun in-

novatie bekostigd te krijgen. De investeringskosten zijn

zeker een aandachtspunt, maar er is meer mogelijk dan

je denkt. Daarom heeft Zorg voor innoveren de deel-

website ehealthfinanciering.nl opgezet. Met informatie

over bekostiging vanuit de overheid en financiering door

andere partijen. Het is een goed hulpmiddel om de weg

naar financiering te vinden.”

CREATIEF ZIJNOok buiten de huidige bekostigingssystematiek zijn er

kansen, stelt Flim. “Zo zijn er over investeringskosten

afspraken te maken met zorgverzekeraars. En er zijn

verschillende fondsen die investeren in innovaties, en

dus ook in eHealth. Achmea en Menzis gaan bijvoor-

beeld zestig miljoen euro investeren in zorginnovatie.

Een goed onderbouwde businesscase is dan wel een

voorwaarde. Ik zie ook een belangrijke rol weggelegd

voor gemeenten en andere regionale publieke en/of

private partijen. Denk aan woningbouwverenigingen

of werkgevers. Daarnaast is veel winst te behalen met

samenwerking. eHealth-innovatie is nu vaak een activi-

teit die zich binnen één instelling afspeelt. Maar om een

goede businesscase te maken, heb je vaak meer par-

tijen nodig. Ik adviseer zorgvernieuwers dan ook altijd

slimme allianties aan te gaan. Kijk over de grenzen van

je eigen omgeving heen, wees daarin creatief.”

SAMENwERKING bETAAlT ZICH UITDat samenwerking een belangrijke voorwaarde is voor

een succesvolle innovatie bewijzen ook zorgondernemer

Ronald Nanninga en arts-internist Stephanie Klein Nagel-

voort-Schuit. Zij ontwikkelden een serious game, waar-

mee artsen kunnen oefenen met de zogenoemde Abcde-

methodiek. Een werkwijze waarbij hulp wordt verleend

volgens het principe ‘treat first what kills first’. Vanaf het

begin zijn het Erasmus MC en de SBOH, de werkgever

van huisartsen in opleiding, betrokken bij de innova-

tie. En dat betaalt zich nu uit. “AbcdeSIM is opgenomen

als erkend leermiddel door het Nederlands Huisartsen

Genootschap (NHG). Omdat de beroepsgroep vroegtijdig

was betrokken bij de ontwikkeling en er inhoudelijk ach-

ter stond, konden we abcdeSIM zonder veel moeite laten

accrediteren. Hiermee zijn we de eerste serious game in

Nederland. Zowel voor artsen in opleiding als gevestigde

artsen die studiepunten krijgen als ze een cursus volgen

met abcdeSIM.”

GoED bUSINESSMoDElDoor de serious game via opleidingen aan te bieden,

verzekert Nanninga zich van een continue inkomsten-

stroom. Daarmee vermijdt hij een valkuil waar veel

zorgvernieuwers intrappen. “Ik zie vaak dat er wel geld

is om de eerste versie van een eHealth-innovatie te

ontwikkelen, maar er ontbreekt een goed businessmodel

om geld te genereren om de toepassing te beheren en uit

te breiden. Juist voor eHealth is het zaak om innovaties

te ontwikkelen voor de juiste doelgroep. Dus niet spe-

cifiek voor één ziekenhuis, maar voor een toepassing in

meerdere ziekenhuizen. Het is heel eenvoudig. Zonder

opbrengsten uit bijvoorbeeld licenties wordt er te weinig

verdiend om bijvoorbeeld updates of nieuwe toepassin-

gen te ontwikkelen. Dan is het snel einde verhaal.”

Verder lezenZorg voor innoveren www.zorgvoorinnoveren.nl

Wegwijzer financiering eHealth www.ehealthfinanciering.nl

Samenwerkingsgids www.zorgvoorinnoveren.nl/samenwerkingsgids

Zorg voor innoveren en eHealthZorg voor innoveren is een samenwerking tussen het ministerie van VWS, het College van Zorgverzekeringen (CVZ), de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en ZonMw. Doel van dit initiatief is zorgvernieuwers te faciliteren, zodat ze het innovatieproces snel en zelfstandig kunnen doorlopen. Zo kunnen zij met hun vragen over het in-novatieproces terecht bij het loket van Zorg voor innove-ren. De vragensteller krijgt een eenduidig antwoord van de vier aangesloten organisaties. Hierbij werkt Zorg voor innoveren samen met andere partijen, zoals Nictiz en de Kamer van Koophandel.

Op zorgvoorinnoveren.nl is een kennisdossier te vinden met achtergrondinformatie over eHealth. De website ehealthfinanciering.nl biedt specifieke informatie over de financiering. Onlangs heeft Zorg voor innoveren zorg-vernieuwers, professionals en verzekeraars opgeroe-pen om kansen en belemmeringen met betrekking tot eHealth te delen op eHealthfinanciering.nl.Om zorgvernieuwers te inspireren om samen te wer-ken met andere partijen heeft Zorg voor innoveren de Samenwerkingsgids uitgebracht, met inspirerende praktijkverhalen van zorgvernieuwers waaronder die van Ronald Nanninga.

Page 20: Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview met EU-commissaris Neelie Kroes: “Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en

38 Digitalezorg.nl Magazine nr. 1 / 2014 39

MANAGERS VREZEN IMPACT oP MEDISCH oNDERZoEK

Technologie belangrijkste impuls voor verandering binnen de gezondheidszorg

Toonaangevende bedrijven in de gezondheidszorg

weten dat ze veel te doen staat en dat ze snel-

ler moeten veranderen. Het eHealth Action Plan

van de Europese Commissie beslaat veel terreinen voor

verandering; van patiëntenrechten in grensoverschrij-

dende gezondheidszorg en het bekostigen van R&D, tot

het internationaal borgen van overkoepelende elektroni-

sche registratiesystemen in de gezondheidszorg. Maar

waar beginnen zorginstellingen met het veranderproces?

Zorgen dat hun R&D veilig wordt gesteld?

Het onderzoek wijst uit dat managers in de gezondheids-

zorg verdeeld zijn. Op de vraag waar verandering het

meest cruciaal is, beoordeelden ze het verbeteren van

kernprocessen (34%), het aannemen van nieuw personeel

(34%), klantacquisitie en -behoud (34%), het optimalise-

ren van hun supply chain (34%) en het gebruiken van

nieuwe technologie (32%) als even belangrijk.

Op de vraag op welk gebied ze verwachten in de ko-

mende drie jaar de meeste verandering te zien, was

In de race om traditionele werkwijzen te moderniseren

en de visie van het eHealth Action Plan te realiseren,

benadrukken managers in de gezondheidszorg ook twee

belangrijke belemmeringen die ervoor zorgen dat de

verandering minder snel plaatsvindt. Het eerste is een

gebrek aan een duidelijke business case, het tweede is

het gevolg van tijdgebrek bij professionals in de gezond-

heidszorg. Naast de belemmeringen met betrekking tot

snelheid, toont het onderzoek twee extra knelpunten

voor het vergroten van de algehele flexibiliteit. De uitda-

ging van het effectief koppelen van technologieplatforms

staat op de eerste plaats, gevolgd door de aanwezigheid

van meerdere en potentieel conflicterende initiatieven.

De gezondheidszorg wordt geconfronteerd met een

enorme uitdaging als het gaat om het versnellen van de

voortgang van digitale transformatie. Dit laatste onder-

zoek laat echter zien dat, terwijl technologieplatforms

de meeste impact zullen hebben op bedrijfsmodellen,

managers in de gezondheidszorg het erover eens zijn

dat de obstakels en knelpunten daar niet liggen.

het meest gegeven antwoord ‘het verbeteren van kern-

processen’. De helft is van mening dat data-analyse de

technologie is met de meeste potentie om de gezond-

heidszorg de komende drie jaar te verbeteren. Dat is

veel hoger dan in elke andere industrie: 42 procent

tegen gemiddeld 29 procent voor respondenten uit alle

sectoren.

Pieter Rahusen, Market Development Manager Healthcare

bij Ricoh Nederland: “Het verbeteren van kernprocessen

in de gezondheidszorg is ongetwijfeld het belangrijk-

ste beginpunt. Het is ook zeker dat data-analyses een

belangrijke rol zullen spelen in preventieve maatregelen

in de gezondheidszorg en R&D in de nabije toekomst.

Managers in de gezondheidszorg zullen zich moeten

focussen op de digitale transformatie van patiëntenregis-

tratiesystemen, omdat deze erg documentintensief zijn.

Daardoor zullen ze sneller toegang krijgen tot de infor-

matie die ze nodig hebben, terwijl de vertrouwelijkheid

wordt gewaarborgd en er meer tijd vrijkomt voor patiën-

tenzorg en life science.”

Rahusen stelt: “De gezondheidszorg wordt niet belem-

merd door een gebrek aan investeringen in de juiste

technologie. Dit onderzoek laat zien dat het juist de

processen achter de technologie zijn, alsmede de be-

hoefte aan de juiste business case om die processen te

optimaliseren. Met de juiste ondersteuning kunnen ze

bestaande processen beoordelen en een verbeterplan

opstellen. Dat stelt ons in staat om reeds bestaande

IT-systemen efficiënter te integreren en tijdrovende

administratieve processen significant terug te brengen.

Met deze hernieuwde focus en bespaarde tijd heeft me-

disch personeel elke dag meer uren om te besteden aan

onderzoek en kunnen zij zich richten op het bieden van

excellente zorg. Daarvan zijn diverse goede voorbeelden

beschikbaar, zoals Gelre Ziekenhuizen, het Jeroen Bosch

Ziekenhuis en Isala Klinieken. Hier heeft Ricoh, net als in

diverse andere ziekenhuizen in Nederland, samen met

Logis.P een systeem voor patiëntregistratie en patiënt-

logistiek geïmplementeerd.

Managers binnen Europese zorginstellingen (51%) voorspellen dat technologie-platforms gedurende de komende drie jaar de meeste impact zullen hebben op hun bedrijfsmodellen. Ze zijn echter bang voor het doorvoeren van snelle ver-anderingen vanwege de technologie zelf en de gevolgen hiervan voor medisch onderzoek. De meerderheid (71%) denkt dat hun organisatie de komende drie jaar sneller moet veranderen als ze klaar willen zijn voor de toekomst, 78 pro-cent voelt daadwerkelijk de druk om te veranderen. De bevindingen komen uit een nieuw onderzoek genaamd The Challenge of Speed, dat is uitgevoerd door de Economist Intelligence Unit en is gesponsord door Ricoh. Respondenten uit de gezondheidszorg waren ziekenhuismedewerkers, producenten van medische apparatuur en farmaceutische producenten.

tekst: van de redactie

Onderzoek

Patiëntregistratie en patiëntlogistiek systeem in het Jeroen bosch Ziekenhuis en bij Isala Klinieken

Page 21: Interview met EU-commissaris Neelie Kroesdigitalezorg.nl/digitale/uploads/2014/09/DZM-1.pdfInterview met EU-commissaris Neelie Kroes: “Horizon 2020 voor duurzame gezondheids- en