PeriodiseringTussen wetenschap en assumptie

(Stone 1999). "Fail to plan—plan to fail."

Jan Van Winckel

Literatuur onderzoek

Best practise / Intuïtieve kennis

Aerobe training

>1cm per maand

1. Onderzoek

Leiden medical attention injuries tot time loss injuries?

2. Methode:

Opvolging van blessures van professionele Belgische ploeg gedurende 2 opeenvolgende seizoenen. Odds ratio voor statistische analyse.

3. Resultaten:

25% van alle MA blessures resulteert in een TL blessure. Spelers met MA blessure hebben 4,67 keer meer kans op een TL blessure binnen het jaar.

Inhoud - presentatie

1. Verschillende fases

2. Literatuur studie - Periodisering

3. Theoretische modellen

4. Fatigue management tactics

5. Take home lessons

Definition PeriodisationThe aim of training is to improve performance. The

process of breaking down the training programme into manageable units, each with its own goal is

known as periodisation.

Periodisation is planned long-term variation of the volume and intensity of training to prevent overtraining and promote optimal performance at the desired time.

Periodisering: Opsplitsen van een trainingsprogramma in beheersbare

onderdelen om overtraining te voorkomen en prestaties te verbeteren

Weekplanning

Week 36

Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag vrijdag Zaterdag Zondag

Training18.30 – 20.00

Conditie

Training18.30 – 20.00

Technisch /Taktisch

WedstrijdKatelijne -

Duffel

Verschillende fases in periodisering

1. Het multi-jarenplan of megacyclus

Bij atleten is dit vaak vier jaar of een olympische cyclus. In voetbal wordt deze cyclus enkel gebruikt voor jongere spelers, voor doelstellingen op lange termijn. Zoals bijvoorbeeld het LTAD model van Balyi.

2. Het jaarplan

2. Het jaarplan

Het jaarplan bestaat volgens de meeste modellen uit drie macrocycli: de voorbereidingsfase, de competitiefase en de transitiefase (Wilks, 1995). Meestal wordt deze voorbereidingsfase nogmaals opgesplitst in een algemene en specifieke voorbereiding, en de competitiefase in een pre-fase en een competitiefase (Verhoshansky, 1992).

3. Macro - cyclus De term ‘macro’ komt van het Griekse woord Makros of ‘groot’. De term

cyclus betekent iets dat voortdurend herhaald wordt. Het competitiemodel en het niveau van de atleet bepalen de lengte van de verschillende macrocycli (Verhoshansky, 1992).

4. Meso-cyclus

Dit is een periode van twee tot zes weken die over een macrocyclus herhaald wordt (Wilks, 1995).

In deze tijdsspanne worden microcycli van overload gevolgd door microcycli van unloading. De unloading periode levert progressie op. (Bompa, 1993; Banister & Calvert, 1981; Charnigra, 1993; Fry et al. 1992; Matveyev, 1992).

De volgende mesocyclus wordt het best pas gestart wanneer het herstel volledig is en wanneer de supercompensatie heeft kunnen werken (Harre, 1982; Kukushkin, 1983)

Traditional Meso Cycles

0

20

40

60

80

100

120

Recovery Micro

Loading Micro

Traditional 4 : 1 Meso cycle

0

20

40

60

80

100

120

Recovery Micro

Loading Micro

Traditional 3 : 1 Meso cycle

0

20

40

60

80

100

120

Recovery Micro

Loading Micro

Traditional 2 : 1 Meso cycle

0

20

40

60

80

100

120

Recovery Micro

Loading Micro

Traditional 1 : 1 Meso cycle

Types periodisering1. Omvang en intensiteit

i. Lineaire periodisering & single, double & triple modellenii. Reverse lineaireiii. Niet lineaire, undulating en daily undulating modellen

a. Undulating of golfb. Accumulation/Intensification modelc. Multipele periodisatied. Daily undulating model (DUP)

Figuur: Schema van hamerslingeraar Judson Logan. (Poliquin, 1992).Logan gebruikte mesocycli van drie weken. Bovenaan de figuur zie je de eerste negen weken en onderaan de laatste negen weken voor de verbetering van het wereldrecord. In elke mesocycli stijgt de intensiteit, terwijl de omvang daalt.

5. Microcyclus

Monday TuesdayWednesd

ay Thursday Friday Saturday Sunday

108.30: Wake –up9.00: Breakfast10.00: Departure10.30: Training13.00: Sportsmeal13.15: Meeting13.30 – 14.30: Siesta14.30: Departure16.00: Game Club – ADO (MFC)19.00: Dinner22.00: Evening snack23.00: Sleep

118.30: Wake –up9.00: Breakfast9.45: Departure10.00: Strength11.00: Training13.15: Lunch13.30: Siesta16.30: Snacks16.45: Departure17.00: Training19.30: Dinner22.00: Evening snack23.00: Sleep

128.30: Wake –up9.00: Breakfast9.45: Departure10.00: Strength 11.00: Training13.15: Lunch13.30: Siesta16.30: Snacks16.45: Departure17.00: Training19.30: Dinner22.00: Evening snack23.00: Sleep

138.30: Wake –up9.00: Breakfast9.45: Departure10.00: Strength11.00: Training13.15: Lunch13.30: Siesta16.30: Snacks16.45: Departure17.00: Training19.30: Dinner22.00: Evening snack23.00: Sleep

148.30: Wake –up9.00: Breakfast10.00: Departure10.30: Training13.00: Sportsmeal13.15: Meeting13.30 – 14.00: Siesta14.00: Departure16.00: GameClub – NEC (La Cala)19.00: Dinner22.00: Evening snack23.00: Sleep

158.30: Breakfast9.00: Departure10.30: GameClub – FC Basel (MFC)13.30: Lunch14.00 – 15.00: Siesta15.30: Departure to airport18.15: Departure to Brussels21.25: Arrival in Brussels22.00: Departure to Brugges

16Free

6. Dagplanning

• Opwarming

• Centraal gedeelte

• Revalidatie- en progressietraining

• Cooling down

Literatuur studieGeschiedenis – Milo Of Creton

Matveyev’s Model of Periodization: Appropriate for Novice Athletes

Modifications of Matveyev’s Model of Periodization:for Advanced Athletes

Types periodisering

1. Modellen die variëren op basis van intensiteit en omvang2. Modellen die variëren in het trainen van de basiseigenschappen van de sport (bijvoorbeeld aerobe uithouding, snelheid, …)3. Modellen die variëren in de workload4. Multidisciplinair

1. Intensiteit en omvang

Intensiteit en omvang1. Lineaire modellen

1. Lineaire periodisering / single, double en triple (atletiek)

2. Reverse lineaire (duursporten)

Kritiek: Lineaire

(Zatsiorski 1995): transitiefase nadelig was voor elite-atleten

(Baker, 1993; Bompa, 1993): Lange periodes van hoge intensiteit snel leiden tot (neurale) vermoeidheid

(Zatsiorski 1995): het lichaam niet langer dan drie weken kan trainen met belastingen groter dan 90%

(Balyi, 1995; Bompa, 1993): bi- en tri-cycli modellen een grotere impact Poliquin (1997): multi-piek grotere progressie

Tschiene (1977): profylactische intervallen

Intensiteit en omvang1. Niet lineaire

1. Golf (undulating)

2. Accumulation – Intensification

3. Multiple

4. Daily undulating

Intensiteit & omvang

LO

AD

ING

LO

AD

ING

LineairLineair

UndulatingUndulating

D1 D2 D3 D4 D1 D2 D3 D4 D5 D5

2. Motorische vaardigheden

Sequentiële Parallele ConjugateElke motorische vaardigheid wordt apart getraind

Alle motorische vaardigheden worden samen getraind

Dit systeem traint in de macrocyclus de verschillende fysieke vaardigheden, in een microcyclus een primaire of secundaire doelstelling

Zorgt voor LDTE (Bompa 1993; Stone 1981)Overbelasting goed te monitorenParameters verdwijnen snel als ze niet getraind worden (Poliquin 1988)

Atleten van gemiddeld niveau (Verkhoshansky (1977) Bij topatleten zal deze aanpak weinig effect hebben (Siff 2003)

Dit model heeft de voordelen heeft van de cumulatieve resultaten van training, met daarnaast de accentuatie van de specifieke trainingseffecten van het ‘loaden’ van een specifieke kwaliteit. Siff (2000) en Verkhoskansky (1986) Zorgt voor een grotere prestatieverbetering (Siff, 2000).

Motorische vaardigheden

3. Workload1. Overloading

2. Step type

3. Reverse step loading

4. Flat step loading

5. Pyramid

6. Reverse Pyramid

7. Crash of shock (superload)

8. Pendulum

9. Wave

4. MultidisciplinairMourinho’s bible

1. 36 drills which can be used at either high or low intensity depending on the stage of the weekly microcycle.

2. The tactical periodization format

3. Coaching points needed to place the focus on one of four different periods in the game

4. Fitness programs and progressions for the drilll

5. The overall season plan

Mesocyclus CompetitieFase EDF IF SF ARF

ConditioneelPrimaire

doelstelling EDT EIT/IIT ST ART

Secundaire

doelstelling IDT LT IIT ST

KrachtFase UK EK SK ARK

Technisch

Thema Passing Shooting ActieLong

passingTaktisch

AandachtDefensieve

automatismenOffensieve

automatismenStilstaand

e fasesVeldbezet

tingMentaal

Aandacht Teambuilding WinnaarsmentaliteitGroepsge

voelSpelplezie

r

Conjugate, undulating, flat step loading & multidisciplinair

• Conjugate model waarbij nadruk gelegd worden op een conditionele factor maar de andere factoren toch onderhouden worden.

• Undulating door elke mesocyclus de intensiteit en omvang te variëren.

• Flat loading waarbij de intensiteit en omvang wel variëren maar de trainingload (omvang x intensiteit) steeds dezelfde blijft. Enkel de active recovery fase zal de omvang, intensiteit en dus ook de trainingload dalen.

• Multidisciplinair door alle disciplines op elkaar af te stemmen.

Fysieke evolutie

OXYGENTRANSPORT

CONDITIE POWER

STRENGTH

HEALTH

REST/FATIGUE

NUTRITION

ENERGY SYSTEMS

ABSOLUTE

RELATIVE

SPECIFIC

AEROBIC

ANAEROBICLACTIC

ANAEROBICALACTIC

CENTRALPERIPHERALPERIPHERAL

PULMONARYPULMONARY

SPEED

EXPLOSIVE

INJURY

DISEASE

OVERTRAINING

RECOVERY

SLEEP

REPAIR

FUELS

HYDRATION

NUTRIENTS

1990 -2009 Athletic Factors

• Increased distances covered in ALL positions.• Increased distances covered at high speed.• Increased speed and power - ( higher intensity.)• Game is played at quicker pace – (ball & player speeds.)• Number of sprints per game in Premiership has doubled since 2002.• Average number of high intensity activities has almost doubled since 2002.

• Change in player body-type to muscular mesomorph.• Higher levels of body strength are now required.• Increased resistance to injury now more apparent.• Diet, nutritional understanding has improved significantly.

• Pre – hab sessions now incorporated.• Recovery & regeneration strategies greatly enhanced.• Larger player pools and nationalities / ethnicities.• Increased number and use of substitutes.

Trainingsmodellen

HEALTH

PERFORMANCEPERFORMANCE

OPEN

SKILL

PSYCHOLOGY

PHYSIOLOGY

STRATEGIES

EMOTION

CHARACTER

ENVIRONMENT

ALTITUDEFACILITIES

TEMP

NUTRITION

FOCUS

CONFIDENCE

COMMITTMENT

CLOSED COMPLEX

FIXEDPLAYS

PASSION

SELFCONTROL

ENERGIZE

INTEGRITY

RESPECT

LEADERSHIP

FITNESS

OFFENSIVEDEFENSIVE

1. GAS

2. Supercompensatie2. Supercompensatie• (a) Weinig (a) Weinig

rust rust (overuse)(overuse)

• (b) Op tijd (b) Op tijd (supercompensatie)(supercompensatie)

• (c) Te lang (c) Te lang (detraining) (detraining)

– Zomervakantie?Zomervakantie?

Fysieke toestand

Tijd

Opeenvolging van trainingen

Trainingen volgen elkaar te snel opOnvoldoende recuperatie

=> Prestatiedaling - Overbelasting

Schematische weergave van te snelle opeenvolgende trainingsprikkels met als resultaat een situatie van overtraining (Weineck, 1980)

Training 1

Training 2Training 3

3. Fitness-Fatigue model

Or Two factor model

Fitness-Fatigue model

• Training leidt tot twee antwoorden van het lichaam – Fitness component– Fatigue component

• Fitness component– Duurt lang– Vrij klein

• Fatigue component– Duurt kort– Vrij groot

Fitness-Fatigue model

Of Two factor model

Fitness – Fatigue model

Zo WoDi Do Vr Za ZoMa

Specific effects

Fatigue Management Tactics

Vermoeidheid meten

• RPMF & RPFi (subjectief)• Objectief

– Fatigue inschatten en managen• Slow responder / Early responders• High responders / Low responders

– Logaritme op basis van verschillende parameters zoals trainingsleeftijd / conditie / VO2

Fatigue objectief meten

Workload meten?

Fatigue subjectief meten

iPad AppPowered by Topsportlab

Hamstrings - R

Fatigue

Fit

Very fit

No muscle pain

Light muscle pain

Muscle pain

12/20

14/20

8/20

Fatigue management tactics• Long-term (macrocycle): Tapering voor belangrijke

competitieperiodes. Actieve rust / transitie na competitie.

• Intermediate-term (mesocycle): Rustperiodes na overreaching microcycles of concentrated blocks van stressful competitions

• Short-term (microcycle): A/R verhoudingen respecteren, rustdagen strategische inplannen. Biochemische reacties

Na de wedstrijdBiochemische reacties

• POST GAME (30MIN)– Biochemische piek in

• Witte bloedcellen (Spelen een vorm in het afweersysteem)

• Cytokines (Een cytokine is een proteïne die een rol speelt in de immuunafweer)

• Cortisol (Cortisol wordt soms het stresshormoon genoemd omdat het vrijkomt bij elke vorm van stress, zowel fysiek als psychologisch)

– Glycogeen gehalte in de spier

Post wedstrijd – biochemische reacties

• 24 H (1 DAG)– Spiervermoeidheid (DOMS)– Explosieve kracht (VJ)– Biochemische piek in

• CRP (Na het ontstaan van een ontsteking neemt de hoeveelheid CRP in het lichaam binnen een paar uur toe)

• TBARS (Oxidatieve stress in organismen kan resulteren in de peroxidatie van alle belangrijke biomoleculen, waaronder lipiden. Deze stress kan gemeten worden aan de hand van TBARS)

• DOMS (Delayed onset muscle soreness : Spierpijn)– Spierkracht (1RM)– Sprintsnelheid– Glycogeen gehalte in de spier

Post wedstrijd – biochemische reacties• 48 H (2 DAGEN)

– Spiervermoeidheid (DOMS)– Sprintsnelheid– Spierkracht (1RM)– Biochemische piek in

• CK (bijproduct van energielevering)• LDH (Enzyme verantwoordelijk voor de omzetting van lactaat)• PC (Protein Carbonyl: gebruikt om oxidatieve stress te meten)• –SH (sulfhydryl)

– Explosieve kracht (VJ)

• 72 H (3 DAGEN)– Spiervermoeidheid (DOMS) – Explosieve kracht (VJ)– Sprintsnelheid– 1RM– Spierkracht (1RM)– Biochemische piek in

• Uric Acid (Urinezuur is een product van de stofwisseling, een afbraakproduct van DNA en eiwitten, dat normaal met de urine wordt uitgescheiden)

Take home lessons

Macrocyclus

• Zomervakantie is geen vakantie• Voorbereiding in blokvorm

(unidirectioneel) • Voorbereiding is een absolute

voorwaarde (6 weken)• Afstemming tussen verschillende

disciplines!• Conditie is conditio sine qua non

Influence V4mmol on Hamstrings

Take home lessons

Mesocyclus

• Bouw profylactische periodes in (3 – 6 weken)

• Conjugate model (motorische vaardigheid die je niet traint verdwijnt)

• Aerobe conditie – behouden (VO2 trainingen)

Take home lessons

Microcyclus• Opwarming is opwarming (pas- en trapvorm)• Aandacht voor Medical Attention Injuries• Bouw prehab sessies in• A/R verhoudingen respecteren• Varieer in intensiteit en omvang

“The definition of insanity is doing the same thing over and over again and expecting different results.” Einstein

• Meet workload en manage fatigue• Individualiseer (Hoff)

Einde

Bedankt!!!