Titel: Boekverfilmingen

Vak: CKV/ Nederlands

Duur: 50 minuten excl. filmvertoning

Films: Als twee druppels water (Fons Rademakers, 1963), Turks fruit (Paul

Verhoeven, 1973) en Het zakmes (Ben Sombogaart, 1992)

Benodigdheden: Computers+werkend internet

Koptelefoons (1 per leerling)

Smartboard

Potloden en papier

Als twee druppels water (Fons Rademakers, 1963) en Het zakmes (Ben

Sombogaart, 1992)zijn geheel te downloaden via Ximon tegen een kleine

vergoeding

Inleiding

Het verfilmen van een boek klinkt gemakkelijker dan het is. Het lijkt namelijk heel logisch om een

goed en succesvol boek als basis te nemen voor een goede en succesvolle film. Toch brengt het heel

veel moeilijkheden met zich mee: films hebben een ander tijdsverloop dan boeken en moeten

meestal ingekort worden. Er gaat altijd iets verloren van het oorspronkelijke verhaal en de schrijver is

daar niet altijd even blij mee. En dan heb je uiteindelijk altijd nog de veelgehoorde opmerking ‘het

boek was beter’. Want hoe verfilm je eigenlijk iets wat in het hoofd van zoveel verschillende mensen

een eigen leven heeft geleid?

Als twee druppels water (Fons Rademakers, 1963), Turks fruit (Paul Verhoeven, 1973) en Het zakmes

(Ben Sombogaart, 1992) zijn boekverfilmingen. De films hebben verschillende relaties met het boek

waar ze op gebaseerd zijn. Als twee druppels water staat bekend om de moeizame relatie die naar

aanleiding van de verfilming ontstaat tussen W.F Hermans en Fons Rademakers. Waar Hermans eerst

betrokken is bij het schrijven van het scenario en het bedenken van de titel, neemt hij later afstand

van de film. De problemen beginnen als Hermans een script levert dat bij verfilming minimaal vier

uur in beslag zou nemen, wat geen optie is natuurlijk. Als er geschrapt wordt in het script, blijft er

volgens Hermans een gatenkaas over.

Het zakmes, naar het gelijknamige jeugdboek van Sjoerd Kuyper, is een compleet ander voorbeeld

van een boekverfilming. Kuyper en Sombogaart werken goed samen en treden ook als duo naar

buiten. Kuyper schrijft naast kinderboeken ook veel voor televisie en kijkt anders tegen een scenario

aan dan bijvoorbeeld een auteur als W.F. Hermans: hij heeft geen moeite het script te herschrijven

als blijkt dat iets niet werkt op film. Hij herschrijft uiteindelijk zelfs het boek, naar aanleiding van de

film.

5 minuten, leesopdracht, individueel

Laat de leerlingen bovenstaand artikel Meer weten over boekverfilmingen lezen, te vinden bij de

films Als twee druppels water (Fons Rademakers, 1963), Turks fruit (Paul Verhoeven, 1973) en

Het zakmes (Ben Sombogaart, 1992)

20 minuten, kijk- en schrijfopdracht, individueel

Laat de leerlingen de fragmenten van Als twee druppels water bekijken, te vinden op de tijdlijn.

Vervolgens gaan ze aan de slag met de SCHRIJF! opdracht die bij Als twee druppels water (Fons

Rademakers, 1963), Turks fruit (Paul Verhoeven, 1973) en Het zakmes (Ben Sombogaart, 1992)

hoort. Kijk zelf bij de bijlage voor handige websites en zoektips!

SCHRIJF!

Als twee druppels water (Fons Rademakers, 1963) is een boekverfilming, net als Turks fruit (Paul

Verhoeven, 1973) en Het zakmes (Ben Sombogaart, 1992). Vaak zijn er behoorlijk wat

verschillen tussen het boek en de film en wordt er nogal eens gezegd: ‘het boek was toch

beter!’.

Kies een film, waar je ook het boek van hebt gelezen. Wat zijn de verschillen en de

overeenkomsten, en kun je aangeven welke van de twee je voorkeur heeft? Verzamel alle

informatiebronnen!

TIPS VOOR LEERLINGEN

Tip 1: Zorg ervoor dat je bronmateriaal klopt, net als bij de zoekopdracht

Tip 2: Deze schrijfopdracht gaat niet alleen over jouw mening, maar ook over feitelijkheden. Iets

kan dus waar zijn of niet, houd daar rekening mee!

UITWERKINGSVOORBEELD

Omdat deze opdracht op zoveel verschillende manieren kan worden uitgewerkt, geven we hier

geen voorbeeld van een goed antwoord. Let vooral op dat de leerling heeft beargumenteerd

waarom hij of zij de voorkeur heeft voor het boek of de film en of alle overeenkomsten en

verschillen benoemd zijn.

25 minuten, praktische opdracht, individueel

Laat de leerlingen onderstaande maakopdracht maken, die bij Als twee druppels water (Fons

Rademakers, 1963), Turks fruit (Paul Verhoeven, 1973) en Het zakmes (Ben Sombogaart, 1992)

hoort. Kijk zelf bij de bijlage voor handige websites en tips!

MAAK!

Er worden in Nederland heel wat boekverfilmingen gemaakt. Maar waarschijnlijk nog niet van

jouw favoriete boek.

Selecteer een scène uit jouw favoriete boek die jij wilt verfilmen. Bedenk hoeveel en welke

bekende acteurs je nodig hebt, welke attributen, waar je het wilt opnemen en hoe het er uit

moet komen te zien. Maak dan een storyboard met minstens tien verschillende shots. Vraag je

docent ter begeleiding!

TIPS VOOR LEERLINGEN

Tip 1: Bekijk de fragmenten van Als twee druppels water en Het zakmes in de tijdlijn

Bijlage bij Boekverfilmingen

SCHRIJF! OPDRACHT

Leerlingen schrijven dagelijks. In de klas, op hun mobieltjes, achter de computer…Het zal je vast

wel opgevallen zijn dat leerlingen soms moeite hebben om de stijl die ze privé hanteren los te

laten in de klas.

Leerlingen kunnen kijken op

http://www.schooltv.nl/eigenwijzer/project/2931594/spelling/2931600/home/ voor tips en

tricks over spelling, want dat moet natuurlijk in orde zijn!

NFF Filmarchief: http://www.filmfestival.nl/nl/NFF-Filmarchief/

Audiovisueel erfgoed: http://beeldenvoordetoekomst.nl/nl

Nederlandse filmgeschiedenis: http://www.filminnederland.nl/

Wikipedia: www.wikipedia.nl

Filmkrant: www.filmkrant.nl

Internet Movie Database: www.imdb.com

Lijst van Nederlandse speelfilms die in het archief van beeld en geluid zijn opgenomen:

http://beeldengeluidwiki.nl/index.php/Categorie:Speelfilm

MAAK! OPDRACHT

Deze opdracht vraagt meer begeleiding. Een film maak je niet dagelijks. Onderstaande sites

kunnen de leerlingen helpen om op gang te komen. Ze kunnen zelf filmen met een videocamera

of met een smartphone. Bespreek met de leerlingen wie welke rol tot zich neemt: wie bedient

de camera? Wie komt er in beeld? Wie is de regisseur? Om te monteren kunnen leerlingen

gebruik maken van iMovie of Windows Moviemaker, afhankelijk van of ze over een PC of een

Apple beschikken. Kijk ook eens op:

http://www.inhetonderwijs.com/ddd/digitalisering/videodemontreren/index.html