Cijfers die doen nadenken.

School, vrije tijd en steun…

Tineke Van de Walle, Lieve Bradt & Maria Bouverne-De Bie

Vakgroep Sociale Agogiek - UGent

2

Schoolbeleving: De schoolbeleving van jongeren in Vlaamse en grootstedelijke secundaire scholen

H 2

Vrije tijd: Deelnemen aan jeugdverenigingen en ‘andere dingen doen’.

H 8

Informele en formele steun: Bij wie kunnen jongeren terecht (met een probleem)?

H 4

Deze presentatie?•Enkele bevindingen •Aanzet tot reflectie

Onderzoeksbevinding ≠ beleidsaanbeveling

‘Signalen’, ‘doordenkers’, ‘te verbinden met ander onderzoek’, ‘verder uit te zoeken’

Reflecties: afhankelijk van achtergrond Eigen reflecties: sociale pedagogiek

Focus op ‘gedrag’ van instituties en beleid Bijdrage tot ontplooiing van jongeren?

3

4

Schoolbeleving studenten in grootsteden en in Vlaanderen Weinig verschillen

Beleving van de school als (1) leeromgeving, (2) leefomgeving en (3) sociale praktijk

1.Leeromgeving Bijna ¾ is tevreden over hun opleiding▪ Tegelijk: minder dan de helft is echt geïnteresseerd in

de meeste van de vakken… 1/5 tot 1/10 van de scholieren ervaart studiedruk

5

2. Leefomgeving Jongeren ontmoeten ook leeftijdsgenoten op

school Een (klein) segment voelt zich minder aanvaard▪ ‘Ik word gepest op school’ (1.9% Vl, 2.4% Gs) ▪ ‘Mijn klasgenoten gaan liever met andere klasgenoten

om dan met mij’ (6.9% Vl, 8.4% Gs).

‘Leefomgeving’ toont sterkste samenhang met: ‘Ik voel me vaak ongelukkig als ik op school ben’

6

3. ‘Sociale’ praktijk a) Relatie met leerkrachten ▪ Wordt overwegend positief ingeschat▪ ‘Ik ben tevreden over de contacten met de

leerkrachten’: (slechts) 1/10 niet akkoord ▪ Sterkste samenhang met ‘Ik zou graag van school

veranderen’

b) Iedereen gelijk op school? ▪ 1/5: ‘Onze directie en leerkrachten vinden dat

bso-lln minder waard zijn dan tso- of aso-lln’▪ 66-72%: ‘Op mijn school krijgt iedereen eerlijke

kansen ongeacht rijkdom, geloof of afkomst’▪ 1/10 niet akkoord

7

Wat beïnvloedt deze percepties? Weinig verschillen tussen scholen Verschillen vooral binnen scholen▪ Deels geassocieerd met sociaal-

demografische factoren▪ Afhankelijk van het bestudeerde

schoolaspect, o.a.:▪ Geen relatie tussen gender en sociale aanvaarding▪ Gelijkheid op school vooral negatief beoordeeld in

(d)bso en door jongeren uit blue collar gezinnen en jongeren van niet-Belgische afkomst

8

School: leer(rijke)omgeving? Niet per definitie leefwereldverbredend (cf.

interesse leerinhoud) of leerondersteunend (cf. studiedruk)

School: (ook) leefomgeving en sociale praktijk Belang van leeftijdsgenoten en leerkrachten voor

schoolervaring Sommigen ervaren (al) op school een

‘hiërarchie’

‘School’ = verschillende plek voor verschillende jongeren (Hoe) speelt het onderwijs daar zelf een rol in? 9

10

11

Een gedifferentieerd vrijetijdsveld…

Technische hobby’s

Gaan kijken

sportwedstr

ij

den

Creatieve hobby’s

Deelname

organisaties met

een sociaal doelSport-vereniging

Sms’en of bellen met vrienden

tv

Internet

Op c

afé

gaa

n

Buiten…

Afspreken met vrienden

Dagelijks + meest populair

Niet dagelijks, maar populair

Sport

Fuif, concert…

gezinpartner

workshops

winkelen

Culturele uitstappen

discotheek…

Jeugdbeweging

12

Een gedifferentieerd vrijetijdsveld…

13

Jongeren overschrijden sector- en categoriale grenzen

Gedifferentieerd vrijetijdsveld met hierbinnen jeugdgroepen met ≠ vrijetijdsprofielen

Heeft het jeugdbeleid voldoende oog voor de ontplooiing in de vrije tijd van jongeren ‘buiten hun (jeugd)verenigingen’?

‘jongeren buiten (jeugd)verenigingen’?14

15

Steunfiguren bij wie 12-13 jarigen in Vlaanderen menen terecht te kunnen

16

Steunfiguren bij wie 14-30 jarigen in Vlaanderen menen terecht te kunnen

17

Meest bekende en ‘gebruikte’ sociale voorzieningen bij 14-30 jarigen

18

Meest bekend Meest gebruik van gemaakt

OCMW 1 (96,7%) 7 (6,9%)

CLB 2 (94,4%) 1 (30,3%)

Psycholoog/psychiater 3 (92,1%) 3 (14,8%)

Een telefonische hulplijn 4 (89,9%) 11 (3,0%)

VDAB, BGDA, RVA, Werkwinkel

5 (86,6%) 2 (28,2%)

Sociale huisvestingsmaatschappij…

8 (54,6%) 4 (9,3%)

Centrum Geestelijke Gezondheidszorg

13 (38,7%) 5 (7,1%)

JAC 9 (52,1%) 6 (7%)

Mattheus-effecten? Bekendheid met CLB, JAC en OCMW is minder

groot bij jongeren van niet-Belgische afkomst Bekendheid met CLB is ook minder groot bij

jongeren uit blue collar gezinnen▪ Terwijl het gebruik binnen deze groep wel hoger is▪ Hangt samen met onderwijsvorm (bso vs aso)

19

Familie als belangrijk aanspreekpunt + Bekendheid algemene voorzieningen (o.a. OCMW, VDAB) Verbinding jeugd(hulp)beleid en ruimer

sociaal beleid? Bekendheid en gebruik voorzieningen

= afhankelijk van sociale achtergrond ‘Toegankelijkheid’ en ‘betekenis’ voor

verschillende jongeren?▪ o.a. CLB = studieoriëntering of CLB = ernstige

problemen in schooltraject?20