Chirurgie

Thoracoscopische ingrepen

3

InhoudsopgaveLigging van de longen ���������������������������������������������������������������4

De thoracoscopie ���������������������������������������������������������������������5

Redenen thoracoscopie �����������������������������������������������������������5

De operatie ��������������������������������������������������������������������������������7

Mogelijke risco’s, gevolgen en complicaties ���������������������� 10

Herstel in het ziekenhuis ������������������������������������������������������ 11

Herstel thuis ��������������������������������������������������������������������������� 11

Wanneer moet u contact opnemen met uw arts ������������ 12

Vragen �������������������������������������������������������������������������������������� 12

Tot slot ������������������������������������������������������������������������������������� 13

4

Dit boekje geeft u informatie over de gebruikelijke gang van zaken bij een thoracoscopische ingreep� Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven�

Ligging van de longenDe rechter- en linkerlong bevinden zich in de borstkas, aan weerszijden van het hart� De rechterlong bestaat uit drie longkwabben; de linker uit twee kwabben� De long is omgeven door een longvlies� Dit longvlies bedekt de buitenzijde van de longen en de binnenzijde van de borstkast� De borstkas wordt gevormd door de ribben en het borstbeen� In de ruimte tussen de borstkas en de longen - die dus bekleed is met het longvlies - heerst een vacuüm, een negatieve luchtdruk� Dankzij dat vacuüm kunnen de longen de bewegingen van de borstkas volgen en door het op- en neer bewegen ervan onder invloed van de tussenrib spieren kunnen we in- en uitademen�

5

De thoracoscopieDit is een kijkoperatie waarbij met een kijkbuis (thoracos-coop) in de borstholte wordt gekeken� De thoracoscoop bestaat uit een rechte buis, waarop een kleine videoca-mera is gemonteerd en een lichtbron� De thoracoscoop wordt verbonden met een TV-monitor, zodat de operateur zijn handelingen op een TV-scherm ziet en controleert� Deze thoracoscoop wordt tussen de ribben door in de borstholte gebracht, zodat de buitenzijde van de long kan worden bekeken� Zo nodig kan er een weefselmonster voor onderzoek worden genomen� Bij een thoracoscopische ingreep worden speciale chirurgische instrumenten gebruikt om in de borstholte te kunnen opereren zonder een grote snede (litteken) te maken�

Redenen thoracoscopieRedenen voor een thoracoscopie of een thoracoscopische ingreep kunnen zijn:

Spontane pneumothorax (klaplong)Een operatieve behandeling hiervoor wordt gedaan wanneer een klaplong zich opnieuw voordoet of wanneer de luchtlek-kage, die de klaplong in stand houdt, niet wil stoppen� De thoracoscopische behandeling komt in de plaats van het ‘plakken’ of ‘talken’ wat door de longarts als behandeling van een klaplong kan worden gedaan� De operatieve behandeling heeft het voordeel dat de kans op herhaling van het probleem (recidief pneumothorax) kleiner is�

6

Verwijderen kleine goedaardige gezwellenOok indien een gezwel goedaardig lijkt kan het onder bepaal-de omstandigheden toch verstandig zijn dit te verwijderen� Soms kan dit met een thoracoscopische ingreep�

Diagnostische operatie en ‘open’ longbiopsieBij een aantal longafwijkingen kan het nodig zijn om weefsel-monsters voor microscopisch onderzoek te verkrijgen� Dat kan zijn: longweefsel, lymfklierweefsel, longvliesweefsel� Ook kan het zijn dat langs deze weg gekeken wordt of een longoperatie mogelijk is�

Thoracale sympathectomieDeze operatie wordt gedaan bij mensen, die bijvoorbeeld een overmaat aan zweetproductie van hand(en) en arm(en) hebben of een soort vaatkrampen in de handen� Het gaat dus niet om een longoperatie, maar om een doorsnijding van een bepaalde zenuwbundel die boven in de borstholte loopt�

7

De operatie

Voorbereiden voor de operatieVoorafgaand aan de ingreep heeft u op advies van uw chirurg alle eventueel noodzakelijke aanvullende onderzoeken (bv bloedonderzoek, ECG (hartfilmpje) ondergaan en heeft u tevens, indien noodzakelijk, andere specialisten (bv cardioloog, internist) bezocht zodat u veilig onder narcose kunt�Indien u rookt, zou u daarmee onmiddellijk moeten stoppen�Het gebruik van bloedverdunnende medicijnen moet vaak één dag of een aantal dagen voor de operatie gestaakt worden� Dit moet echter altijd gebeuren in overleg met een arts� Meldt daarom het gebruik van bloedverdunners altijd aan degene die de operatie uitvoert� Indien u op aanraden van uw arts moet stoppen met de bloedverdunners en u bent onder behandeling bij een trombosedienst, dient u contact op te nemen met de trombosedienst binnen uw regio� Vergeet niet te vermelden aan uw chirurg of u homeopathi-sche middelen gebruikt en zo ja, welke�U mag vanaf middernacht voorafgaande aan de ingreep niets meer eten of drinken (nuchter blijven) tenzij anders is bepaald door uw chirurg�

De chirurgische procedureDe anaesthesioloog (narcotiseur) zal u algehele narcose toedienen� Wanneer u onder narcose bent wordt u in de juiste positie op de operatietafel gelegd�Een epiduraal catheter (een klein slangetje in de rug) kan ingebracht worden voor pijnbestrijding wanneer verwacht wordt dat dit na de operatie noodzakelijk is�

8

Er worden een aantal kleine sneetjes gemaakt aan de zijkant van de borstkas tusen de ribben�De chirurg brengt in een van de sneetjes een klein buisvormig instrument in, hierin zit een kleine camera� Via de monitor kan de chirurg nu uw longen zien� Via de andere sneetjes kunnen lange hulpinstrumenten (bv schaartje, paktangetjes) die nodig zijn ingebracht worden�Wanneer de ingreep klaar is, wordt soms een tijdelijk slange-tje ingebracht om eventueel vocht en lucht in de borstkas af te voeren� Deze slang (thoraxdrain) is bevestigd aan een speciale plastic container die aan uw bed hangt� Om de zuigkracht te regelen, hiermee wordt ook het vacuum tussen de long en de borstkaswand weer hersteld, is er in de contai-ner een veiligheidsmechanisme wat lucht aanzuigt van buiten� U hoort dat doordat het apparaat een borrelend geluid maakt�De sneetjes worden dichtgemaakt met hechtingen of nietjes�

Mogelijke operaties:

Thoracoscopische operatie bij spontane pneumothoraxDe zwakke plekken in de long zijn meestal te zien als blazen (bullae) op het longoppervlak� Deze bullae kunnen heel klein zijn, maar ook groot, tot zelfs bijna zo groot als de hele long� De bullae, met name die lucht lekken, worden afgebonden of dicht geniet� Dit laatste gebeurt met een speciaal nietappa-raat� Hierna wordt het longvlies dat aan de borstholte vastzit, ruw gemaakt of gedeeltelijk verwijderd� Daardoor kan de long na de operatie met de borstwand vergroeien, zodat later

9

geen kans meer bestaat op luchtlekkage tussen de long en de borstholte�

Thoracoscopische verwijdering van kleine goedaardige gezwellenDaarbij wordt het longweefsel rondom het gezwel met het boven genoemde nietapparaat afgeniet, waarna het weefsel kan worden verwijderd�

Diagnostische thoracoscopie en ‘open’ longbiopsieZoals bij de verwijdering van een gezwel, kan met een nietap-paraat een stuk longweefsel worden verwijderd voor micros-copisch onderzoek� Ook stukjes longvlies of lymfklier kunnen worden uitgenomen voor onderzoek�

Thoracoscopische sympathectomieHierbij wordt in het bovenste gedeelte van de borstholte de zenuwbaan opgezocht, die met overmatige zweetproductie of met vaatkramp te maken heeft� Er wordt een stukje van enkele centimeters verwijderd met het doel de symptomen te doen verdwijnen of verminderen�

Het is goed er rekening mee te houden, dat wanneer de thoracoscopische ingreep technisch niet goed uitvoerbaar blijkt, er reden kan zijn om de thoracoscopische procedure te staken en aansluitend over te gaan op een ‘normale’ operatie (thoracotomie, openen van de borstholte)�

Aan het eind van een thoracoscopische ingreep worden er meestal één of twee slangetjes (drains) in de borstkas gebracht� Aan deze slangetje(s) wordt een afzuigsysteem

10

bevestigd� Dit afzuigsysteem zorgt ervoor dat de long zich zo goed mogelijk kan ontplooien, waarbij lucht, wondvocht en bloed worden afgezogen� De luchtlekkage is in het algemeen binnen twee tot vijf dagen gestopt� Wanneer de controle röntgenfoto goed is kan de drain worden verwijderd�

Bij thoracoscopische ingrepen, waarbij nogal wat pijn na de operatie te verwachten is, wordt vaak een zeer dun slangetje in de rug (epiduraal catheter) aangebracht� Hier doorheen kunnen extra pijnstillende middelen worden gegeven� Na drie of vier dagen wordt dit slangetje verwijderd en krijgt u eenvoudige pijnstillers�

Mogelijke risco’s, gevolgen en complicatiesDe mogelijke risico’s en complicaties van een thoracoscopie zijn:

• Wondinfectie• Nabloeding waarvoor heel soms een acute ingreep

noodzakelijk is�• Lekkage van lucht in de borstkasholte, hierdoor kan het

noodzakelijk zijn dat u langer in het ziekenhuis opgenomen blijft� Indien en geen thoraxdrain was geplaatst kan dat soms alsnog nodig zijn�

• Pijn of een verdoofd gevoel aan de kant waar de ingreep heeft plaatsgevonden� Het duurt vaak enige weken voordat het gevoel weer deels of in zijn geheel terugkomt�

• Longontsteking (pneumonie)

11

Herstel in het ziekenhuisNa de ingreep wordt u wakker op de uitslaapkamer (verkoe-ver) van de operatieafdeling� In het begin kan u zich suf voelen en dorst hebben� U krijgt vocht en eventueel medicij-nen toegediend via een infuus� U bent aangesloten aan een monitor die uw hartslag, bloeddruk en ademhaling registeert�Na een uurtje wordt u afhankelijk van de uitgebreidheid van de ingreep, uw algehele conditie en eventueel de locale afspra-ken in het ziekenhuis overgeplaatst naar de intensive care of direct de chirurgische of longziekte-afdeling�Indien nodig zal een fysiotherapeut u ademhalingsoefeningen laten doen om uw longen schoon te houden en te voorko-men dat u een infectie oploopt� Afhankelijk van uw toestand en conditie zal een verpleeg-kundige u helpen bij het opstaan uit bed om zo uw herstel te bespoedigen� Het verblijf in het ziekenhuis bij een thoracos-copie is gemiddeld 1 tot 4 dagen� U gaat pas naar huis als alle slangen die u mogelijk heeft, verwijderd zijn�

Herstel thuisWanneer u ontslagen wordt uit het ziekenhuis krijgt u van uw chirurg instructies mee over hoe om te gaan met het herstel van uw operatiewond en uw longen� De instructies kunnen het volgende omvatten:

• Indien u pijnmedicatie heeft voorgeschreven gekregen, neem deze dan volgens recept in zodat u uw activi-teiten kan hervatten, pijn beperkt blijft en u goed kan doorademen�

12

• Blijf vooral de ademhalingsoefeningen doen die u gekregen heeft�

• Ga regelmatig wandelen om uw algehele conditie op peil te houden� Let wel: vermijdt zware inspanning, zwaar tillen en autorijden voor een aantal weken als uw conditie dat niet toelaat�

• Vraag uw arts wanneer u weer kan gaan werken�• Ga naar de controle afspraak met uw arts, die u

meegekregen heeft toen u ontslagen werd uit het ziekenhuis�

Wanneer moet u contact opnemen met uw artsNeem contact op met uw arts wanneer u één of meerdere onderstaande symptomen bemerkt:• Kortademigheid• Rood gebied rondom de wond of lekkage van vocht uit de

wond• Plotselinge scherpe pijn op de borst• Koorts (lichaamstemperatuur hoger dan 38,5 graden

Celsius)• Ophoesten van vers bloed

VragenHeeft u nog vragen, stel ze gerust aan uw behandelend arts of huisarts� Bij dringende vragen of problemen vóór uw behandeling kunt u zich het beste wenden tot de afdeling waar de behandeling plaats moet vinden�

13

Heeft u na uw bezoek aan het ziekenhuis vragen? • De eerste vijf dagen na het bezoek kunt u contact met ons

opnemen via het algemene nummer van het ziekenhuis: 0341-463911� De receptioniste zal u doorverbinden met de afdeling waar u uw vraag kunt stellen�

• Is het langer dan vijf dagen geleden? Neem dan contact op met uw eigen huisarts of buiten kantoortijden met de Huisartsenpost via 0900 – 341 0 341

Tot slotBent u van mening dat bepaalde informatie ontbreekt of onduidelijk is, dan vernemen wij dat graag van u�

14

Uitgave:PatiëntencommunicatieHarderwijk, september 2016 CAZ CH 43�09�16

Ziekenhuis St JansdalWethouder Jansenlaan 90 3844 DG Harderwijk

Postbus 1383840 AC Harderwijk

Telefoon (0341) 463911 www.stjansdal.nl