15 mei 2014

Cellengebouwen; een immer kwetsbare groep

“De zorgelijkheid voorbij”

Leo de Niet

2 15 mei 2014

De Rgd en brandveiligheid

27 oktober 2005 Directe aanleiding: Schipholbrand

21 september 2006 Publicatie rapport Schipholbrand

Aftreden ministers Donner en Dekker

Eind 2006: Start Programma Brandveiligheid Oprichting Programmabureau Brandveiligheid

2011: Programmabureau brandveiligheid ondergebracht in de lijn (tot 2014)

3 15 mei 2014

De Rgd en brandveiligheid

“Zomaar” wat opmerkingen uit de rapportage van de Onderzoeksraad van Veiligheid

“…minder of geen slachtoffers te betreuren waren geweest als de brandveiligheid de aandacht van de betrokken instanties zou hebben gekregen.”

4 15 mei 2014

De Rgd en brandveiligheid

En uit het boek “De Schipholbrand” (een aanrader!)

ISBN: 9789020420500

“…regelgeving bleek ondergeschikt aan tijdsdruk. Maar er was niemand die hardop protesteerde.”

5

Actiepunten n.a.v. Kabinetsreactie 1 Compenserende maatregelen voor centrale deurontgrendeling opnieuw op

hun deugdelijkheid bezien

Afronden meest urgente bouwtechnische maatregelen in de 24 Unitbouw-complexen

Uitvoeren brandveiligheidsscans in de overige 99 justitiële inrichtingen inclusief de meest urgente verbeterpunten

Verbreden brandveiligheidsaanpak naar de gehele voorraad rijks-gebouwen

Voornemen tot verbreden van veiligheidsaanpak naar veiligheidsrisico’s zoals asbesttoepassingen, legionellabesmetting en platte daken

Structureel systeem van periodieke keuringen van rijksgebouwen, waarmee het veilig gebruik van die gebouwen wordt geborgd

15 mei 2014

6

Doorlichten en intern bespreken van alle lopende nieuwbouwprojecten op brandveiligheid

Gerichte opleidingstrajecten en kennismanagement zowel binnen de Rgd als in interactie met kennisinstituten (Nifv/Nibra) en onderzoekswereld

Verinnerlijken veiligheidsdenken in de Rgd-organisatie en inbedden in het in 2005 gestarte proces van organisatie- en cultuurverandering

Verbeteren verslaglegging en dossiervorming

Standaard brandveiligheidsscan bij oplevering; functiescheiding

Uitbreiden brandveiligheidscan met gebruiksaspecten; stimuleren van de ontwikkeling van het model Integrale Brandveiligheid van Bouwwerken; uitbouwen van het risicomanagement bij ontwerp, uitvoering en gebruik

15 mei 2014

Actiepunten n.a.v. Kabinetsreactie 2

7

Vastleggen verantwoordelijkheidsverdeling tussen partijen in de bouw en toezicht op de bouw

Verstrekken gebruikshandeiding bij elk nieuw op te leveren project

15 mei 2014

Actiepunten n.a.v. Kabinetsreactie 3

8 15 mei 2014

De Rgd en brandveiligheid

Toezeggingen aan de Tweede Kamer, oa.: Verbeteren verslaglegging en dossiervorming

Standaard brandveiligheidscan bij oplevering

Doorlichten en intern bespreken van alle lopende nieuwbouwprojecten op

brandveiligheid

Panden met voorrangsverklaring direct aanpakken

Verstrekken gebruikshandleiding bij elk nieuw op te leveren project

Brandveiligheidsscan in nieuw in te huren/aan te kopen objecten

Allemaal om ervoor te zorgen dat bij de start en bij het gereed komen van een project de (brand)veiligheid expliciet beoordeeld en geborgd wordt

15 mei 2014

Kaders

10 15 mei 2014

DJI, van basiscelveiligheid naar nieuwbouwniveau

Fase 0: uitvoering voor 1 juni 2008 Snel en makkelijk uitvoerbare technische maatregelen, die de risico’s in het subbrandcompartiment moeten beperken, aangevuld met organisatorische maatregelen ten behoeve van tijdige ontruiming van het cellenvlak

11 15 mei 2014

DJI, van basiscelveiligheid naar nieuwbouwniveau

Fase 1: Uitvoering basiscelveiligheid: 50% eind 2008 Uitvoering basiscelveiligheid: 100% eind 2009 De subbrandcompartimentering van de cellen én de WBDBO van de hoofdcompartimentering van het cellenvlak op het niveau van minimaal de wettelijke eisen voor bestaande bouw; waar mogelijk direct nieuwbouwniveau realiseren.

12 15 mei 2014

DJI, van basiscelveiligheid naar nieuwbouwniveau

Fase 2: 100% eind 2011 Nieuwbouwniveau realiseren.

15 mei 2014

Proces/ Instrumenten

14 15 mei 2014

Instrumenten brandveiligheid

Hulpmiddelen voor proces en inhoud Procesbeschrijvingen (Tutor)

Instrumentenraamwerk (borging kwaliteit, aantoonbaarheid)

Vastlegging in IRIS en Digidos

Toepassing uitvoeringsbeleid (incl. werkinstructie)

Kostenverdeling 80/20-regeling

Beoordelingsinstrumenten (o.a. POV’s, Project Overstijgende Vraagstukken)

Communicatie voorheen via Infobulletins, nu via Rgd-Nieuwsbrief Rijksportaal: Rgd -> Projecten en Programma’s -> Programma Brandveiligheid

15

De POV’s

POV = ProjectOverstijgend Vraagstuk

Doel: uniformiteit in afweging, beoordelingsmethode en/of oplossingsrichting

Beschikbaar voor de overige voorraad (niet-DJI):

POV Puiconstructies → Hoe bestaande pui beoordelen op brandwerendheid?

POV Doorvoeren → Hoe brandwerende doorvoeren te beoordelen?

POV Brandoverslag → Wanneer uitgebreid onderzoek laten doen?

POV Hoofddraagconstructie → Wanneer uitgebreid onderzoek laten doen?

POV Brandmeldinstallaties → Afwijken van de norm accepteren

POV Ontruimingsalarminstallaties → Afwijken van de norm accepteren

15 mei 2014

16

De Rijksgebouwendienst

15 mei 2014

… ontwikkelt in samenspraak met marktpartijen én de regelgever een aantal

praktische instrumenten om met deze vraagstukken om te gaan…

- Een beoordelingsrichtlijn brandwerende puiconstructies

17

De Rijksgebouwendienst

15 mei 2014

… ontwikkelt in samenspraak met marktpartijen én de regelgever een aantal

praktische instrumenten om met deze vraagstukken om te gaan…

- Een beoordelingsrichtlijn brandoverslag - “oude situatie”

18

De Rijksgebouwendienst

15 mei 2014

… probeert na te denken over de échte problemen en risico’s, in acht genomen het wettelijk kader en datgene wat de wetgever daarmee beoogt

19

De brandkromme

15 mei 2014

Is het wel zo relevant dat een puiconstructie in een verder (zo goed als) leeg

cellenvlak 60 minuten brandwerendheid getest op basis van de

standaardbrandkromme haalt?

Wat voor brand verwacht men hier eigenlijk?

20

De praktijk

15 mei 2014

De gegroeide aandacht voor brandveiligheid brengt deze vraagstukken aan

het licht:

In theorie zijn het principe van brandcompartimentering en de voorgestelde

oplossingsrichtingen goed ingeregeld maar in de praktijk blijven vraagstukken

over.

Hoe om te gaan met de praktische kant van het hele verhaal?

Aantoonbaarheid? Veranderde inzichten?

Het grijze gebied tussen theorie en praktijk wordt langzaam maar zeker

opgevuld door een meer op fysische modellen georiënteerde benadering:

Hoe om te gaan met de kansen, bedreigingen, voor- en nadelen;

21

Met andere woorden:

15 mei 2014

Bruggen bouwen!

22

Instrumentenraamwerk

15 mei 2014

aanbiedingsfase realisatiefase beheerfase

checklist

risico-

inventarisatie

checklist

definitiefase

brandveiligheid

opleverscan plantoets verscherpt

toezicht BOEI integrale

beproeving

initiatief definitie ontwerp uitvoering beheer

RE

GU

LIE

R

aanbiedingsfase realisatiefase beheerfase

INH

AA

LS

LA

G

brandscan

aanvullende

opname

startnotitie

23

Verscherpt toezicht

Raamcontract beschikbaar!

15 mei 2014

24

Integrale beproeving

Behalve certificering, controle en onderhoud op élk van de (brandbeveiligings)installaties… … ook het functioneren in samenhang beproeven! Want elke installatie “spreekt z’n eigen taal”

15 mei 2014

25

Opleverscan NEN 6059

Controle a.d.h.v. voorschriften uit de bouwregelgeving

Ook contractueel belangrijk moment …geaccepteerde werkzaamheden die tóch niet helemaal goed (uitgevoerd) blijken… (zelfs als er verscherpt toezicht was)

Raamcontract beschikbaar!

15 mei 2014

26 15 mei 2014

Vastlegging: Digidos

Specifieke object/projectgegevens:

Vergunninggegevens Materiaal- en constructiegegevens Certificaten, garantieverklaringen Onderhoudscontracten en logboeken Berekeningen en (in ProjectWise) tekeningen

En ‘tweede breinaald’: Ingevulde checklists Rapportages verscherpt toezicht, opleverscan e.d.

Van essentieel belang voor BOEI-inspecties!

27

Overdracht

Eenduidigheid informatie: (revisie)tekenwerk

Volledigheid informatie: Certificaten, attesten, rapportages van toegepaste instrumenten

Handleiding brandveilig gebruik

Afspraken over beheer logboeken

15 mei 2014

Een goede overdracht is begin van succesvol brandveilig beheren!

28

BOEI

Brandveiligheid

Onderhoud

Energie

Inzicht in wet- en regelgeving

B op basis van brandscan maar gericht op conditiemeting

Periodieke controle of kwaliteit (en dus veiligheid) niet terugloopt

Maatregelen worden opgelost middels DO of MUP

0-situatie bereikt mbt inhaalslag

Belangrijk borgingsmechanisme !!!!

15 mei 2014

15 mei 2014

Controle en borging

30

En nu de uitdaging: PI’s brandveilig houden

Nooit meer ‘Schipholbrand’ (politiek belang)

Brief aan DJI van directie beheer (verklaring brandveiligheid)

Niet uitlegbaar als 350 miljoen investering wordt verwaarloosd

Onvervreemdbare verantwoordelijkheid niet weg te contracteren!

15 mei 2014

31

Wat zijn de risico’s in de beheerfase?

Onjuiste, onvolledige, onvindbare gebouwgegevens!!!

Gebruiker: (soms) onwetend, onoplettend, onhandig, onkundig

Overijverige onderaannemers (werkzoekend)

Overschatting controlemechanismen (expertise BOEI-inspecteur)

Lijken uit de kast

Met als mogelijk gevolg:

Onterechte foutmeldingen

Onnodig hoge kosten door overkill (BKW’s)

Onrust

Onveilige situaties

15 mei 2014

32

Afspraken Rgd & DJI beheer brandscheidingen

Factsheet onderhouden en controleren brandwerende scheidingen justitiele inrichtingen

Afspraken verantwoordelijkheid en taakverdeling Rgd/gebruiker

Uitleg jaarlijkse controle brandscheidingen door E&K-installateur

Cellen jaarlijks 100%, overige jaarlijks 25%

In 4 jaar 100% gebouw gecontroleerd, 5e jaar BOEI-inspectie

Registratie in logboek

15 mei 2014

33

Dé ideale borging??

15 mei 2014

15 mei 2014

Nieuwe ontwikkelingen

35 15 mei 2014

Programma van Eisen (Outputspecificaties)

OPDRACHTGEVER

STELT EISEN Uitgangspunten Prestatie-eisen Verificatiemethoden Monitoring exploitatie Periodieke en bij storingen

Verificatie gebouw en dienstverlening

OPDRACHTNEMER

TOONT AAN Visie brandveiligheid Ontwerpoplossingen Bestek Uitvoering en realisatieplan Realisatie gebouw Exploitatie gebouw en dienstverlening

VALIDATIE

Toetsing Rgd in: Ontwerp en Voorbereidingsfase

Toetsing onafhankelijke derde in:

Realisatiefase (verscherpt toezicht)

Exploitatiefase (periodieke meting)

Brandveiligheid in geïntegreerde contracten

36

Stappenplan & Afwegingskader

Tools van maatwerk integreren naar regulier proces o.b.v.

– Gebruiksgemak

– Proportionaliteit

15 mei 2014

37

38

39

40

Stappenplan

1) Opstellen Procesvoorstel of Intake Planmatig Onderhoud (VG/BEH)

2) Besteed aandacht aan brandveiligheid bij de Project Startup a. Achterhaal relevante informatie over brandveiligheid b. Ga na of brandveiligheid wel een issue is.

3) Bepaal de betrokkenheid van de brandveiligheidsadviseur (werkafspraak)

4) Maak afspraken over de overdracht van Beheer naar Projecten en terug (Handleiding overdracht beheer-projecten-beheer)

5) Bespreek brandveiligheid in de Risman sessie (i.v.t.)

41

Stappenplan

6) Bepaal het te hanteren niveau brandveiligheid in het project (startnotitie / A&A / BB2012)

7) Stel marktvraag op voor advies brandveiligheid

8) Bepaal en organiseer de inzet van instrumenten brandveiligheid a. Bepaal welke instrumenten worden ingezet b. Inzetten plantoets brandveiligheid c. Inzetten verscherpt toezicht en opleverscan brandveiligheid d. Inzetten integrale beproeving brandveiligheid

9) Zet brandveiligheid op de agenda van de eerste bouwvergadering

10) Draag het project ‘brandveilig’ over aan de gebruiker

11) Draag het project ‘brandveilig’ over aan de directie Beheer

42

Veilig? Of toch niet……

15 mei 2014

43 15 mei 2014

@: Leo.deniet@rgd.minbzk.nl