Sturing en Ruimte

Als een vis in het water

Henk Roelofs

Directeur Innovatie en Bedrijfsvoering

9 juni 2009

Ontspanning

Inspanning

Paradox

Organiseren

• Organiseren is het maken van overbruggingen tussen individuen en collectieve productieprocessen

• Veranderen is gecompliceerd door allerlei mechanismen die vol “irrationaliteit” zitten

Maximaliseren

Mate van ruimte

Ma

te v

an

stu

ring

PARADOX

maximaliseren sturing en ruimte

Oordeelsvorming

Wenkend perspectief

Waarden succesvolle organisaties

• Bovenstroom

Klant/marktgerichtheid

Resultaatgerichtheid

Snel handelen

Empowerment

Voortdurend leren

Aansprakelijkheid

• Onderstroom

Teamgerichtheid

Respect voor anderen

Constructieve feedback

Oprechtheid

Eerlijk spel spelen

Vertrouwen

Casus waterschap (1)

• Situatie– Één hoofdkantoor, drie regiokantoren– Processturing ingevoerd in 2007

• Probleemstelling:– Klantgerichtheid– Eenduidigheid van werken– Kosten: aflopen huurcontract(en)

• Opdracht 2009– Ontwikkel een optimale oplossing voor het

gebiedsgericht werken binnen onze procesgestuurde organisatie

Casus waterschap (2)

• Bovenstroom

Klant/marktgerichtheid

Resultaatgerichtheid

Snel handelen

Empowerment

Voortdurend leren

Aansprakelijkheid

• Onderstroom

Teamgerichtheid

Respect voor anderen

Constructieve feedback

Oprechtheid

Eerlijk spel spelen

Vertrouwen

Cascade benadering

• Gebruikelijke aanpak– Directie benoemt

werkgroep– Werkgroep houdt

interviews, maakt analyse en legt scenario’s voor

– Scenario’s: 3, 2, 1 of 0 regiokantoren

– Directie beslist

Cascade - benadering

Observaties cascade benadering

• Analyse probleem door staf• Betrokkenheid medewerkers: interviews van

medewerkers in regiokantoren• Top-down: Management stuurt en corrigeert• Beslissing zal betrekking hebben op aantal kantoren• Beleving medewerkers: ‘ze doen maar’, ‘zo gaat het toch

altijd’

• Probleem opgelost?– Ontwikkel een optimale oplossing voor het

gebiedsgericht werken binnen onze procesgestuurde organisatie

Cascade benadering: ESH

Strategie(Stabiliteit)

Structuur(Orde) Systeem(dwang)

Managementstijl(autoriteit &Participatie)

Personeel(saamhorigheid)Cultuur (efficiency)

Conclusie: Sturing > en Ruimte =

Casus waterschap S&R

• Aanpak Sturing en Ruimte– Directie formuleert opdracht

met kaders en ambities voor uitvoering

– Medewerkers geven invulling aan de oplossingsrichting

– Directie en management accepteert oplossingsrichting na toetsing aan kaders

Vistrap benadering

Observaties vistrap benadering

• Medewerkers aan zet• Hoofdkantoor en regiokantoren in gesprek, gaan samen een

zoektocht in• Tantaluskwelling: uit de oplossing blijven!

– Ongeduld/versnellen versus geduld/vertragen– Werken met beelden: hoe ziet ongewenste situatie eruit

• Bewustwording gedrag: – Gaan veranderen is persoonlijk gemaakt ( persoonlijke sense of

urgency)– Groupe think (onbewust) wordt zichtbaar

• Afspraak = aanspreken• Oplossing in houding en gedrag

Vistrap benadering: ESH

Strategie

StructuurSysteem

Managementstijl

Personeel

Cultuur

Observatie: > Verbeteren van het functioneren van het geheel = stroomopwaarts denken> Versnellen / vertragen = plaatsen stuw> Structuur is volgend

Sturing en Ruimte

• Directie en afdelingshoofden sturen door het scherp neerzetten van kaders

• Medewerkers krijgen ruimte, dat doet iets met medewerkers (hoe, wat, wanneer)

• Ze nemen aldus sturing over door zelf invulling te geven aan de ruimte

• Kortom door los te laten ontstaat sturing

Sturing en Ruimte: als een vis in het water

Het is de kunst

van groeien

en toch wendbaar

blijven

“Het water gaat voorbij,

wiss’lend gelijk gebleven,

en heeft stilaan in mij

een nieuw begin

geschreven”

Ida Gerhardt