Cadat Mertens de Wijk Blogt Mailt Twittert Sociaal Bestek 2011.Compressed

8/19/2019 Cadat Mertens de Wijk Blogt Mailt Twittert Sociaal Bestek 2011.Compressed

1/6

Participatie

r k .i r h e m

ICT

a

MÊ Bewonersparticipatie via ICT

De wijk Twittert/ blogt en mailt

M e l l o u k i C a d a t e n H a r r y M e r t e n s

‘Als het om buu rten, wijken en straten gaat, zien we al jaren w at we willen. Wat

we niet zien, dat weten we niet en speelt dus ook geen rol in on ze po gingen om de

socia le kwa liteit en leefbaarh eid van straat en bu urt te verbeteren. We moe ten (...)

proberen internet te gebruiken bij het op een moderne manier dynamiseren van

buurtbetrekkingen (. . .)\

Bovenstaande is afkom stig ui t een bijd rage van Jos van d er Lans u i t 1998 aan het ar t ike l ‘ In ternetaans lu i t ingen ’ in

de publicatie ‘ Indicatoren van A tot Z van het voormalige

Neder lands Ins t i tuu t voor Zorg en W elz i jn /NIZW. Hi j ver-

volgt: ‘We moeten een digitale b uu rt bou wen die de anon im i

sering doorb reekt en mensen via een virtuele wereld dich ter

bij elk aar brengt. Als we daar nu n iet mee beginnen, zijn we er

morgen te laat mee.’

Van der Lans schetst mooi de uitdaging van leefbaarheids

professonals in de bu ur t. Wel nu , hoe staat het 12 jaar later?

Nagenoeg iedereen heeft ook in achterstandswijken toe-

gang tot internet. Sociale media lijken heel goed in staat om

mensen samen te brengen. Hebben buurtprofessionals ICT

ont dekt ? O f laten zij een deel van hun werk liggen? Wat heb-

ben zij ermee gedaan?

Offline/online . . ,. . . ' Interventies op het gebied van leefbaar-

heid vinden totnogtoe voor het overgrote deel plaats zonder

sociale media. Hier zijn verschillende redenen voor: gebrek aan

ICTinfrastructuur, gebrek aan toerusting en vooral gebrek

aan belangstelling en digitale vaardigheden. Betekent dit dat

sociale media niet relevant zijn bij leefbaarheidsinterventies?

WAT VIND JIJ VAN DE DUDOKBUURT?

HEB JE IDEEËN OM JOUW BUURT

TE VERBETEREN?

Is t r bijvoor beeld ten kapotte lantaarnpaal.

‘ gevaarli jke kruising of zwerfafval? Of heb Je een goed Idee zoals bloembakken aan

rj{ lantaarnpalen of een gezamenlijke groentetuin?

j laa t Jouw Ideeën, klachten en wensen horen op www.buurtleven.nl

digitalebuurtschouw

20 sociaolbestek 1/2011

http://www.buurtleven.nl/http://www.buurtleven.nl/


2/6

Participatie

Gecnszin. Waar sociale media gebr uik t wo rden, hebben zij een

meerwaarde: van betere informatieverstrekking tot mobilisa-

tie via interactieve communicatie. Maar let op: it takes two to

tango: online initiatieven zijn gebaat bij offline interventies.

De Amstel Verandert, een project van de Gemeente Amster-

dam, ontw ikkeld door Politiek Onlin e, is winnaar van de ePar

ticipatie award 2009. Op de site ervan kregen buurtbewoners

met botsende meningen de mogelijkheid om gezamenlijk mee

te denken en te beslissen over de toekomstvisie op de inr ich tin g

van de Amstel over 20 jaar. Deze visie is uitg angsp unt bij het

maken van plannen v oor h et gebied. Naast het onlinc gesprek,

onders teund do or Googl e Maps en Google View, organiseerde

De Amstel Verandert b ijeenkomst en. Ideeën kon den via de site

worden ingediend en tijdens de bijeenkomst ingebracht. Ach-

teraf is gekeken hoe goed die ideeën waren. Deze combinatie

online en offline is succesvol gebleken. De meerderheid van

de vijfhonderd mensen Online en van de circa honderdzestig

deelnemers aan de bijeenkomst zagen het nut van de discussie

wel in. Niet alleen de vaste insprekers, maar ook vele andere

bewoners die gewoonlijk niet worden gehoord.

Er is een gemeenschappelijk visiestuk on tw ikk eld d at aan het

bestuur is aangeboden. Dit geeft het b estuur de m ogelijkheid

beleid te on twi kkelen . Nu is een landschapsarchitect ingescha-

keld en er ligt een nieuw plan dat weer interact ief word t voor-

gelegd. Deze eerste discussie over De Amstel Verandert krijgt

een vervolg. Sterke punten waren het bestaan van een master

plan, het directe doel en het directe belang van de bewoners.

B e l e i d Qcbjccjen vvaar beleidsmatig vraagstukken aange-

pakt worden, vormen een goede basis voor efficiënt gebruik

van sociale media bij leefbaarheidsinterventies. Dat is het ge-

val bij planmatige herstructurering van achterstandswijken.

Er is een vraagstuk en een visie op het aanpakken van de ach-

terstand. Sociale media zijn uitstekende tools om burgers te

infor meren, met hen te commun iceren en hen te ondersteu-

nen bij het maken, produceren van beleid.

Competitie ^|ce| m o o j e c n o p }iet eerste gezicht super-

kansrijke initiatieven halen het niet altijd in comp etitie met

‘de grote jongens’, liet blijkt moeilijk mensen aan je te bin-

den, zeker als zij lid moeten worden, b ijvoorbeeld van b uur t

sites.

Transparantie c ., .. . . .Sociale media maken het ontsluiten van

inf orm atie, afspraken, gedragingen en verhoud ingen m ogelijk.

Hoe beter het ICTgebmik op de burger is gericht, hoe groter

de mate waarin een organisatie zich zich tbaar, open en toegan-

kelijk opstelt ten aanzien van de maatschappij. Het online en

openbaar archiveren van afspraken tussen overheid en bu rger

vergroot het bestuurlijkhistorische geheugen enorm en het

vergemakkelijkt het leggen van verantwoording achteraf.

Leefbaarheidsdromen , . . Ac tieve burg ers gaan aan

de slag om leefbaarheidsdromen te realiseren. Daarbij ge-

bru iken zij soms ICTtoepassingen (www. wi jk websites,

nl). Sociale media kunnen daarbij het buurt en wijkgevoel

versterken, want zij sluiten aan bij bestaande sociale initia-

tieven. Beslissen zij om sociale media te gebruiken, dan ge-

bruiken zij algemene tools als websites, weblogs, Facebook,

Hyves en Twit ter. In gebieden waar beleid w ord t on twi kkeld ,

maken zij ook gebruik van digitale tools. Een voorbeeld is

het Amsterdamse meldingsysteem Openbare Ruimte ‘Op de

Digitale buurtschouw

Een gewone buurtschouw heeft twee doelstellingen: het

opknappen van de fysieke en sociale omgeving in buur

ten en wijken en het betrekken van wijkbewoners bij de

verbeterprocessen. Wijkbewoners wonen graag in een

prettige buurt. Daaraan willen ze ook bijdragen door bij

voorbeeld klachten door te geven en zelf soms ook mee

te helpen om de buurt te verbeteren. Wijkschouwen

worden door bewoners, gemeenten en welzijnsinstel

lingen georganiseerd.

Bij een klassieke wijkschouw gaat een gemengde groep

van wijkbewoners, experts en beleidsambtenaren de

wijk in. Zij fotograferen, beschrijven of filmen plekken die

voor verbetering vatbaar zijn en publiceren die. Zij stellen

een lijst met prioriteiten op en rapporteren dat aan de

buurt of wijk. Door de wijkschouwen te digitaliseren,

kunnen bewoners continu rapporteren en gemeenten

continu reageren op de klachten, waardoor het proces

voor de betrokkenen te volgen is. Op deze websites kun

nen ook oproepen en verslagen van wijkschouwen wor

den geplaatst. Voorbeeld is de digitale buurtschouw die

in Amsterdam door het Stadsdeel Nieuw-West, Movisie

en Buurtleven georganiseerd is van 8 november tot 3

december 2010 (www.buurtleven.nl/buurtschouw).

21 soci aaibestek 1/2011

http://www.buurtleven.nl/buurtschouwhttp://www.buurtleven.nl/buurtschouw


3/6

Participatie

6uurt leven.nl

Buurtleven.nl houdt op te bestaan. De vier corporaties in

Amsterdam die Buurtleven.nl financieren, hebben beslo

ten te stoppen. Buurtleven.nl is in hun ogen helaas niet

uitgegroeid tot wat het zou kunnen zijn. Een belangrijke

reden is dat andere sociale netwerken als Hyves,

Facebook en Twitter enorm populair zijn geworden.

Buurtleven.nl wilde mensen in buurten op internet met

elkaar in contact te brengen en zo buurtcontacten bevor

deren. Wat buurtnieuws betreft, vinden de initiatiefne

mers dat Buurtleven als site zeker is geslaagd. De bezoe

kersaantallen zijn in de twee jaar dat Buurtleven.nl

bestond, gestegen tot mooie aantallen. Maar het was

niet de bedoeling dat Buurtleven alleen een nieuwssite

zou zijn. Buurtleven.nl heeft haar plek tussen de andere

sociale media helaas niet kunnen vinden. Discussies

bleven uit en er logden niet genoeg mensen in

(www.buurtleven.nl).

De Twitterende flat

twibkerKaart’ (uAvw.opdekaart.airocerdam.nl/dienscverlening/rnor).

Overheden met een ICTvisie faciliterai combinaties van

online en ofFlinevormen van burgerparticipatie. Zij werken

samen met burgers aan de leefbaarheid van woon en leef-

omgeving. Een nieuwe generatie van ambtenaren en zzp’ers

zoals Kim Spinder (www.digicalaction.nl ), Davied van Berlo

(uAVAv.ambtenaar20.nl) en Jeroen Visser (wAVAv.guus.net)

gaan daarmee zeer bewust om met steun van bewindsleden.

Om da t lok ale overheden een regierol hebben, zijn ze in staat

om lokale partners bij elkaar te brengen om optimaal ge-

bru ik te maken van een com binatie van lok ale voorzieningen

en sociale media. Van info rm atie t ot c oprodu ctic van beleid,

van twitterende bestuurdersei! ambtenaren die meebeslissen,

via Facebook en Hyvesp agina’s, debat faci lit eiten, stem wi j-

zers en online raadplegingen: dit vormt een veelzijdig 1CT

landschap dat het eParticipatie Dashboard van Burgerlink in

kaart wil br engen (www.eparticipatiedashboard.burgerlink.nl).

Twitter inzetten om anders en beter informatie te bieden en te ontvangen tussen bewoners

van gebouwcomplexen en professionals en tussen bewoners onderling. Dat is de doelstelling

van de Twitlerende flat, een experiment van de SEV (Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting)

in het kader van het programma 'Bewoners en invloed.’ Zo willen de initiatiefnemers de

betrokkenheid van bewoners verdiepen door heel dicht bij de mensen te komen, met name

jongeren en allochtonen. Het idee voor het benutten van Twitter ontstond toen iemand van

het projectteam wilde wisselen van telefoonaanbieder. Telefonisch lukte het helemaal niet. Via Twitter was er na 5 minuten

contact. Het leek SEV interessant om aan te sluiten bij veelbelovende sociale media. De ambitie is om bewonersparticipatie

makkelijker en toegankelijker te maken.

In de Twitterende flats wil men via Twitter informele en formele vormen van participatie verbinden. Naast de wijkavond, wijk-

schouw of spreekuur wordt er getwitterd. De verwachting is dat bewoners en professionals het waarderen om direct terug te zien

wat zij online invoeren. Wachten op een spreekuur op een wijkavond is niet meer noodzakelijk. De professional maakt via soci

ale (multi)media zijn werk transparant en tot de verbeelding sprekend (beelden, video's). Hij bouwt snel en direct vertrouwen op

onder bewoners door te laten zien wat hij doet. Het bespaart vergadertijd, want in de Twitterende flats besluit je alleen als het

noodzakelijk is om bij elkaar te komen. Twitteren geeft tevens mensen die geen vergadertijgers zijn de mogelijkheid op hun

gemak hun verhaal te houden. Wel moet je ervoor oppassen dat mensen die geen sociale media gebruiken, niet worden uitge

sloten. Een ander aandachtspunt: niet alleen uitgaan van de informatie en de acties van de woningcorporatie. Zorg dat je de eigen

kracht van burgerinitiatieven in de flat benut. In flats waar bewoners met zeer verschillende leefstijlen wonen, stuit je op de vraag:

hoe breng je al dan niet twitterende culturen bij elkaar? Kansen liggen in directe ontmoetingen: SEV verwacht dat het bestaan van

geplande wijkschouwen een pre is om te kunnen kijken wat leeft onder de mensen. Twitterende flat-pilots starten in Capelle a/d

Ijssel en Utrecht in enkele complexen van Com.wonen, Nijestee en Woonbedrijf lederl (www.detwitterendeflat.nl).

22 soc iaalbestek 1/2011

http://www.buurtleven.nl/http://www.digicalaction.nl/http://www.eparticipatiedashboard.burgerlink.nl/http://www.detwitterendeflat.nl/http://www.detwitterendeflat.nl/http://www.eparticipatiedashboard.burgerlink.nl/http://www.digicalaction.nl/http://www.buurtleven.nl/


4/6

Participatie

We moeten een digitale humt bouwen die de onommisering doorbreekt en mensen via een virtuele wereld dichter bij elkaar brengt'

Digitale pioniers spelen in op de ‘web 2,0 wensen’ van actieve

burgers, sociale professionals en overheden. Zij o ntw ikkelen

digitale instrumenten, maken gebruik van massamedia. Het

aanbod dat zo ont wik keld w ord t, is zeer groo t, divers en sluit

vaak n iet aan bij de vraag. Dat k om t om dat ze vaak niet ver-

schillen van een eenzijdige pogin g om toepassingen te slijten

aan potentiële klanten. De meeste succesvolle ondernemers

pakken het anders aan. Zij zoeken elkaar op om ICTcom

binaties slim te combineren en willen bijdragen aan de ‘pu-

blieke zaak’. Daarom zoeken zij burgers, overheden en pro-

fessionals om in s amenspraak een toepassing te ontw ikkelen

die het verschil kan maken. Sinds 2010 heeft een aantal zich

zodoende verenigd in de koepelorganisatie ‘Ben de Burgers'

(www.bendeburgers.nl ).

Ontmoetingsplaats,......... ,Crisis tijd is kansen pakken: Juist

in een tijd waarin er minder ruimte is voor stenen, bieden

sociale media kansen om meer in mensen te investeren. Wel-

zijnwerkers die geconfronteerd worden met de sluiting van

sociale accommodaties gaan het gebruik van virtuele huis-

kamers verkennen: Facebook, I lyves en Tw itt er wo rden vi nd -

plaats en ontmoetingsplaats.

Vuistregels aj begonnen om een digitale buurt

te bouwen, zoals Van der Lans zich tw aalf jaar geleden af-

vroeg? Ja., en eigenlijk het meervoud: d igit ale bu urten . L r zijn

Verbeterdebuurt.nl

Dit is een mooi voorbeeld van een site om (mobiele)

meldingen te doen van overlast en andere problemen in

de openbare ruimte. Problemen zijn te zien als punaises

op de kaart. Vernieuwend is dat je ook suggesties kunt

doen om de buurt beter te maken. Als je op de site pro

blemen meldt, wordt dat direct doorgegeven aan de

gemeente. Ideeën hebben 10 stemmen nodig om aan de

gemeente te worden doorgegeven. Interessant is ook dat

het technisch heel goed mogelijk is de functionaliteit in

andere sites in te bouwen, bijvoorbeeld in gemeentelijke

websites. Het is een prima middel om mensen te berei

ken die betrokken zijn bij de buurt. Het betreft uit een

interactieve website en een heel goed beoordeeldeIPhone-applicatie. De aanpak van Verbeterdebuurt laat

gemeenten zien dat het heel goed mogelijk is om websi

tes laagdrempelig te maken. Dat is ook hard nodig, want

nu verdwijnen meldingen meestal in een grote black box.

De overheid blijkt een langzame innovator en het zijn de

relatief kleine particuliere bureautjes die de juiste weg

aangegeven. Als een gemeente nu nog niet wil dat

bewoners actief meedoen op hun sites, dan moeten we

constateren dat zij waarschijnlijk gewoon bang zijn.

23 soci aalbestek 1/2011

http://www.bendeburgers.nl/http://www.bendeburgers.nl/


5/6

Participatie

Virtueel Wijkcentrum

In Amersfoort heeft opbouwwerker Hans Versteegh het

Virtueel Wijkcentrum bedacht: een verkenning van de digi

tale mogelijkheden van een brede welzijnsinstelling om

met haar doelgroepen te communiceren. Aanleiding was de

sluiting van een aantal wijkcentra. Deze krimp ziet hij ook

als een kans: minder investeren in stenen moet, meer

investeren in mensen kan. In Amersfoort is 2.0 onderdeel

van het collegeprogramma. In de sector maatschappelijke

ondersteuning plaatst het stimuleringsprogramma Welzijn

Nieuwe Stijl de burger en zijn eigen kracht en talent cen

traal. Bezuinigingen zijn in deze context een kans om te

innoveren. Startpunt is de vraag hoe welzijnswerkers kennismaken met de kracht van sociale media in een aandachtswijk.

Nieuwe doelgroepen kunnen worden bereikt, zoals jongeren die nooit in een buurtcentrum komen. Oroombeeld van

Versteegh is Iedereen online in de sector'. De realiteit is weerbarstig. Nu zijn sociale media nog een witte vlek in welzijns-

land. Sociaal werkers lopen achter, terwijl zij de functie hebben om voorlopers te zijn in de buurt.

Uitwisseling

Opvallend is ook de behoefte aan uitwisseling. Dit kwam sterk naar voren naar aanleding van de bijeenkomst over

Bewonersparticipatie en ICT die door Movisie op 6 oktober 2010 werd georganiseerd. Paradoxaal genoeg is die dag gebleken

dat er een groot aantal ICT-experimenten op gebied van leefbaarheid bestaat dat niets of zeer weinig van elkaar weet,

ondanks het open karakter van internet. Carl Lens (Verbeterdebuurt) kondigde het eerder genoemde bundelend initiatief

bendeburgers.nl aan. En ja, het feit dat zelfs professionals elkaar nog moeten vinden, laat vermoeden dat er ook een wereld

te winnen is voor burgers. Naast digitale platforms als wijkwebsites.nl, bendeburgers.nl en Burgerlink.nl worden ook fysieke

ICT-bijeenkomsten druk bezocht. Het maakt de behoefte van professionals uit verschillende sectoren helder om regelmatig

face-to-face ontmoetingen tussen professionals onderling en met actieve burgers systematisch te organiseren.

namelijk verschillende buurten en digitale toepassingen die

uitgaan van buurtleefbaarheid en participatie. Wij zijn er dus

niet te laat mee. Toch is er veel te doen. Even aantal vuistregels:

• Er moet een bu ur t zijn waar iets leeft: kansen en risico’s;

• Er moeten actieve burgers (prob leemeigen aren) z i jn

die aan de leefbaarheid van de (digitale) buurt wil len

bouwen;

• Er mo et er een overheid zijn m et een visie op maatschap-

pelijke on tw ikk elin gen ICT én een beleidsplan.

• Er mo eten change agents zijn: een professional, opbouw-

werker nieuwe stijl, die een intermediairsrol kan en wil

spelen tussen burgers onderling; burger en overheid; digi-

tale wereld en fysieke wereld;

• Er moeten wil en co m m itm ent zijn van burgers, profes-

sionals en overheid om interactieve 2.0 toepassingen

te gebruiken voor het aanpakken van lokale sociale

vraagstukken;

• Ifyou can V beat them, join hem. Weeg zorgvu Idig af o f je iets

nieuws gaat ontwik kelen en bouwen o f dat je gebrui k

maakt van veelal gr atis sociale media;

• Loka le partners moeten in s taat zi jn om adequaat

met sociale media om te gaan. D it vergt digitale vaardig-

heden. CT

Mellouki Cadat en Harry Mertens maken deel uit van het team

Leefbaarheid van Movisie, kennis en advies voor maatschappelijke ont

wikkeling (www.movisie.nl )

24 sociaalbestek 1/2011

http://www.movisie.nl/http://www.movisie.nl/


6/6

Participatie

Virtueel Wijkcentrum

In Amersfoort heeft opbouwwerker Hans Versteegh het

Virtueel Wijkcentrum bedacht: een verkenning van de digi

tale mogelijkheden van een brede welzijnsinstelling om

met haar doelgroepen te communiceren. Aanleiding was de

sluiting van een aantal wijkcentra. Deze krimp ziet hij ook

als een kans: minder investeren in stenen moet, meer

investeren in mensen kan. In Amersfoort is 2.0 onderdeel

van het collegeprogramma, in de sector maatschappelijke

ondersteuning plaatst het stimuleringsprogramma Welzijn

Nieuwe Stijl de burger en zijn eigen kracht en talent cen

traal. Bezuinigingen zijn in deze context een kans om te

innoveren. Startpunt is de vraag hoe welzijnswerkers kennismaken met de kracht van sociale media in een aandachtswijk.

Nieuwe doelgroepen kunnen worden bereikt, zoals jongeren die nooit in een buurtcentrum komen. Droombeeld van

Versteegh is 'iedereen online in de sector'. De realiteit is weerbarstig. Nu zijn sociale media nog een witte vlek in welzijns-

land. Sociaal werkers lopen achter, terwijl zij de functie hebben om voorlopers te zijn in de buurt.

Uitwisseling

Opvallend is ook de behoefte aan uitwisseling. Dit kwam sterk naar voren naar aanleding van de bijeenkomst over

Bewonersparticipatie en ICT die door Movisie op 6 oktober 2010 werd georganiseerd. Paradoxaal genoeg is die dag gebleken

dat er een groot aantal ICT-experimenten op gebied van leefbaarheid bestaat dat niets of zeer weinig van elkaar weet,

ondanks het open karakter van internet. Carl Lens (Verbeterdebuurt) kondigde het eerder genoemde bundelend initiatief

bendeburgers.nl aan. En ja, het feit dat zelfs professionals elkaar nog moeten vinden, laat vermoeden dat er ook een wereld

te winnen is voor burgers. Naast digitale platforms als wijkwebsites.nl, bendeburgers.nl en Burgerlink.nl worden ook fysieke

ICT-bijeenkomsten druk bezocht. Het maakt de behoefte van professionals uit verschillende sectoren helder om regelmatig

face-to-face ontmoetingen tussen professionals onderling en met actieve burgers systematisch te organiseren.

namelijk verschillende buurten en digitale toepassingen die

uitgaan van b uu rt leefbaarheid en partic ipatie. Wij zijn er dus

niet te laat mee. Toch is er veel te doen. Even aantal vuistregels:

• Er moet een buu rt zijn waar iets leeft: kansen en risico’s;

• Er mo eten actievee burg ers (pr ob leem eigen aren) zijn

die aan de leefbaarheid van de (digitale) buurt wil len

bouwen;

• Er moet er een overheid zijn m et een visie op maatschap-

pelijke on tw ikk elin gen ICT én een beleidsplan.

• Er moeten change agents zijn: een p rofessional, opbouw -

werker nieuwe stijl, die een intermediairsrol kan en wil

spelen tussen burgers onderlin g; bu rger en overheid; dig i-

tale wereld en fysieke wereld;

• Er moeten wil en com mit men t z i jn van burgers, profes-

sionals en overheid om interactieve 2.0 toepassingen

te gebru iken voor het aanpakken van loka le soc ia le

vraagstukken;

• Ifyoti can 't beat them, join hem. Weeg zorgvuldig af o f je i ets

nieuws gaat ont wik kelen en bouwen o f dat je gebruik

maak t van veelal gratis sociale media;

• Lokale partn ers mo eten in staat z i jn om adequ aat

met sociale media om te gaan. Dit vergt digitale vaardig-

heden. IM

Mellouki Cadat en Harry Mertens maken deel uit van het team

Leefbaarheid van Movisie, kennis en advies voor maatschappelijke ont

wikkeling (www.movisie.nl)

24 sociaalbestek 1/2011
http://www.movisie.nl/http://www.movisie.nl/

Cadat Mertens de Wijk Blogt Mailt Twittert Sociaal Bestek 2011.Compressed

Documents

Transcript of Cadat Mertens de Wijk Blogt Mailt Twittert Sociaal Bestek 2011.Compressed