btc ctb Jaarverslag 2002 - Enabel · 2016. 4. 28. · 6/ BTC - Jaarverslag 2002/ 7 «De...
Transcript of btc ctb Jaarverslag 2002 - Enabel · 2016. 4. 28. · 6/ BTC - Jaarverslag 2002/ 7 «De...
btcctb
2002JaarverslagBelgische Technische Coöperatie
JaarverslagBelgische Technische Coöperatie2002
BTC - Jaarvers lag 2002 / 3
Inhoud
5 VOORWOORD
7 INTERCULTURALITEIT
17 DE BELGISCHE TECHNISCHE COÖPERATIE18 Doelstellingen van de Belgische
ontwikkelingssamenwerking 18 Criteria van de Belgische
ontwikkelingssamenwerking18 Prioriteiten van de Belgische
ontwikkelingssamenwerking19 Wettelijk kader20 Maatschappelijk doel van de BTC22 Organen van de BTC
27 ACTIVITEITEN 200227 Uitvoering31 Formuleringen32 Studiebeurzen en stages
35 BTC IN DE WERELD37 Afrika82 Azië96 Latijns-Amerika
108 Opdrachten voor derden108 Partnerships
111 FINANCIËN112 Verslag van het College van Commissarissen114 Beheersverslag
126 BIJLAGEN126 Toelichting bij de landengegevens127 Colofon
37 AFRIKA38 Algerije40 Benin42 Burkina Faso44 Burundi46 Kameroen48 Ivoorkust50 Democratische
Republiek Congo52 Ethiopië54 Kenia56 Mali58 Marokko60 Mozambique62 Niger64 Palestijnse
Gebieden66 Rwanda68 SADC70 Senegal72 Zuid-Afrika74 Tanzania76 Tunesië78 Oeganda80 Angola81 Mauritanië
82 AZIË84 Bangladesh86 Cambodja88 China90 Laos92 Vietnam94 Indonesië95 Filipijnen
96 LATIJNS-AMERIKA98 Bolivia
100 Ecuador102 Peru104 Chili105 El Salvador106 Guatemala
BTC IN DE WERELD
De kernactiviteit van de Belgische Technische Coöperatie is de formulering en de uitvoering van ontwikkelingsprojecten en –programma’s voor de Belgische
staat. In 2002 heeft de BTC deze activiteit fors uitgebreid en efficiënter beheerd: de omzet is met maar liefst 44 % gestegen en de werkingskosten zijn in ver-
houding verder gedaald. Deze positieve ontwikkeling, die al meerdere jaren op rij wordt opgetekend, bewijst dat de BTC in staat is haar deel van de groeiende
Belgische ontwikkelingssamenwerking (0,7 % van het BNP tegen 2010) efficiënt en naar behoren uit te voeren.
De jongste jaren is ook de aanzet gegeven tot een intensievere samenwerking met andere instellingen en ontwikkelingsorganisaties: Europese Unie, Wereldbank,
gewesten en gemeenschappen, provincies, gemeenten… De BTC beschikt over de mensen, de middelen en het netwerk om de diverse opdrachtgevers in de ont-
wikkelingssamenwerking een kwaliteitsservice aan te bieden.
Ontwikkelingssamenwerking is een vak. Een moeilijk vak. Projecten en programma’s moeten technisch en financieel kloppen als een bus. Maar om samen te wer-
ken, moet je elkaar vooral goed begrijpen. Cultuurverschillen bijvoorbeeld kunnen voor misverstanden zorgen en afstanden vergroten. Aan de andere kant kunnen
ze ook een zeer waardevolle verrijking zijn en originele oplossingen aanreiken. We moeten bereid zijn deze subtiele interculturele evenwichtsoefening te maken en
er lessen uit te trekken. Op de volgende bladzijden leest u waarom.
Parallel met dit jaarverslag presenteert de Belgische Technische Coöperatie haar nieuwe website (www.btcctb.org). De inhoud is fors uitgebreid, met onder meer
getuigenissen van begunstigden, praktische informatie voor beursstudenten, kandidaat-ontwikkelingswerkers en experts, landkaarten, tabellen enz.
De Belgische Technische Coöperatie wil zich de komende jaren vastberaden opstellen als het competentiecentrum bij uitstek voor de formulering en de uitvoering
van ontwikkelingsprojecten. De expertise en de ervaring die de BTC in huis heeft, moet zij uitspelen om nog verder te gaan op de weg van partnership, zowel met
de begunstigden in het Zuiden als met de andere geldschieters in het Noorden. Schaalvoordelen zoeken en benutten. Niet alleen in dialoog treden, maar lering
trekken uit die dialoog en er ook concrete samenwerkingsvormen aan koppelen. Mensen doen samenwerken. Ervoor zorgen dat ontwikkelingssamenwerking wérkt.
Yves Haesendonck
Voorzitter van de Raad van Bestuur
BTC - Jaarvers lag 2002 / 5
Voorwoord
1
BTC - Jaarvers lag 2002 / 76 /
«De ontwikkelingslanden worden in hoofdzaak vanuit hunarmoede bekeken. Toch is er vaak ook een enorme rijkdom:de verscheidenheid aan culturen, talen en kunstuitingen.Deze verscheidenheid respecteren, positief waarderen (nietals folklore en nog minder om vreemde invloeden af teweren) en op een open en dynamische manier bevorderen,draagt bij tot de versteviging van de samenlevingen endemocratisering in het Zuiden, voorkomt conflicten enschept indirect ook materiële rijkdom.»(1)
De Belgische Technische Coöperatie voert ontwikkelings-projecten uit op het terrein en heeft dus bevoorrechte con-tacten met de begunstigden van die projecten. Ieder jaarbegeleidt de Belgische Technische Coöperatie ook enkelehonderden beursstudenten, die in België een studie, eenopleiding van de derde cyclus of een korte stage komenafwerken.
Voelen de beursstudenten zich begrepen in het gastland?Hoe groot en ingrijpend zijn de cultuurverschillen? Gevenze aanleiding tot problemen, leveren ze ook verrassendeoplossingen op?
Op de volgende pagina’s laten we een aantal beursstuden-ten uit Afrika, Latijns-Amerika en Azië aan het woord overhun interculturele ervaring in België.Voor deze interviews deden wij een beroep op het Centrumvoor Intercultureel Management en InternationaleCommunicatie (CIMIC) uit Mechelen.
Om het jaarverslag een originele «look» te geven, beslotenwij een beroep te doen op enkele cartoonisten uit hetZuiden. Zo kunnen we een handvol kunstenaars een – wel-iswaar bescheiden – publicatieruimte aanbieden, en tonenwe aan dat humor in de ontwikkelingssamenwerkingbelangrijk is en onze visie verruimt.
Inleiding
(1) Kwaliteit in Solidariteit, Partnerschap voor duurzame ontwikkeling, Kabinet van
de staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking, Directie-generaal
Internationale Samenwerking, maart 2000, p. 5.
Interculturaliteit
BTC - Jaarvers lag 2002 / 98 / BTC - Jaarvers lag 2002
Studeren, verblijven en werken in België is niet evident als je uit een
ander continent komt. Het omgekeerde is evenzeer waar. De Belgische
Technische Coöperatie ontvangt en begeleidt jaarlijks ruim 600 meestal
zeer gemotiveerde beursstudenten en zendt ook voortdurend medewerkers
naar het Zuiden. In twee richtingen ervaart men de complexiteit van het
intercultureel proces. De laatste jaren heeft men – soms met scha en
schande – ingezien dat men voor het welslagen van de relaties ook reke-
ning moet houden met de diversiteit van de lokale culturen (hier en ginds).
Om uit die processen te leren, laten we stemmen aan het woord uit Azië,
Afrika en Latijns-Amerika. Afgezien van het feit dat het hier koud is en veel
regent, hebben buitenlandse studenten ook nog andere problemen en
staan ze te kijken van een aantal dingen, die wij zeer ‘normaal’ vinden. We
vroegen beursstudenten hoe ze hun verblijf in België ervaren.
DE ACHTERGROND IS ZO VERSCHILLEND…Ik woonde in een klein dorpje van duizend inwoners. Er was geen water, geen
weg… Op tweejarige leeftijd werd ik naar het internaat gestuurd. Daar zat
ik vijf jaar, tot mijn zevende. Mijn ouders stuurden ons naar school. Ik heb
twee broers en vier zussen. De jongens gingen studeren, de meisjes niet.
Mijn vader was ertegen dat de meisjes gingen studeren. Ik heb nog gepro-
beerd hem te overtuigen. Mijn ouders waren conservatief. Vrij praten kon
niet. Dat was taboe. Je kunt niet praten met je ouders als vriend. Zij zijn ook
niet naar school geweest en hebben dus een ander ‘educatief’ niveau.
Dankzij hen kon ik toch gaan studeren, en dat is in zekere zin een opoffering
voor hen. Mijn vader bepaalde toch veel in mijn leven. Indien hij had gezegd
dat ik moest stoppen met studeren, dan had ik dat ook gedaan. Ik moet mijn
ouders gehoorzamen.
Dit verhaal van de Marokkaanse student Akki Moha horen we nog een paar
keer. Studenten brachten hun jeugd door op het platteland, verhuisden
naar een grote stad waar ze naar de universiteit gingen en kregen daar
hun eerste cultuurschok.
Men zegt dat ‘wijsheid belangrijker is dan kennis’, maar vele vaders steu-
nen en motiveren hun zonen om te studeren omdat ze zelf geen of te wei-
nig kansen hebben gehad.
De achtergrond van waar de beursstudenten komen, is vaak turbulent.
Oorlog (Palestina), een verscheurd land (Burundi), gezondheidsproblemen
en een gebrekkige gezondheidszorg (Marokko). Warsi uit Bangladesh her-
innert zich de grote schok toen zijn familie verhuisde van het platteland
naar de ‘bruisende stad Dhaka’.
Andere studenten komen uit (betere) milieus waar men wel gestudeerd
heeft, maar waar het evengoed zeer moeilijk is om een job te vinden. Dat
maakt dat men zeer sterk gemotiveerd is en dat de ‘waarden zoals opoffe-
ring, het maken van compromissen en het streven naar harmonie –
belangrijke waarden in collectivistische samenlevingen – ontzettend
belangrijk zijn’, zegt Rokan uit Chittagong (Bangladesh).
Elena en Oscar komen uit het rurale Cochabamba (Bolivia). Hun land lijdt,
er is van alles te kort, en zelfs met een buitenlands diploma ben je niet
zeker van een job. Je hebt er het fenomeen van het ‘amiguismo’ (vriend-
jespolitiek): zonder connecties lukt het niet.
De studenten uit Vietnam komen met heel veel ambitie naar hier omdat ze
het tij willen keren. Alle families hebben hun bijzonder harde oorlogserva-
ringen gehad. Vanuit de sterk beleden familiewaarden (eerlijkheid, opoffe-
ring, waardigheid in de job, respect voor de anderen, gehoorzaamheid
tegenover de ouders) komen ze naar hier.
Voor zowat iedereen is de beurs van de Belgische Technische Coöperatie
een ‘fantastische kans’ om sneller een betere job te vinden… thuis.
Mijn moeder had immers al haar spaargeld in mijn eerste jaar studie geïn-
vesteerd. (Yousef)
Zij komen hier studeren…
RELIGIE Bijna alle studenten uit het Zuiden hebben grote vragen bij de afwezigheid
van het religieuze leven in België.
Wij zijn niet bij machte om godsdienst opzij te zetten, zegt Yousef uit
Palestina. Mijn vader verplichtte ons de religie te volgen. Ik wil zeer graag
het imago verbeteren en een correcter beeld geven van de islam. Daarom
praat ik vaak over religie, zodat de Europeanen een ander beeld zouden krij-
gen. Maar schijnbaar is religie hier een accessoire dat je niet nodig hebt.
Mensen geloven niet. Het is alsof mensen hier voor zichzelf leven en zich niet
laten controleren door religie… Het zal mij er echter niet van weerhouden om
te bidden tot de schepper van het universum. Door hier naar de moskee te
gaan, heb ik veel vriendschapsrelaties met moslims ontwikkeld. Ik ben ook
hoofd van de vereniging van internationale moslimstudenten in Leuven.
Ik vind wel dat de mensen hier vriendelijk zijn, en er is minder corruptie,
minder wanorde, minder onregelmatigheid dan bij ons, waar de religie het
leven controleert.
Ook voor Rokan (Bangladesh) staat religie in het leven centraal. Je moet
consequent blijven. Zonder geloof is al het andere niet echt. Kennis over reli-
gie biedt je een frisse kijk om dieper op de zaken in te gaan.
En Déo Rurimunzu uit Burundi beklemtoont de waarde van zijn katholieke
vooropleiding, die hij niet wil verraden. Bij ons is religie voor iedereen
belangrijk; iedereen participeert. Hier zijn dat maar een paar mensen.
Nguyen Manh Tang uit Vietnam dacht met Kerstmis en nieuwjaar veel meer
vreugde (en lawaai) te kunnen beleven. Tot zijn verbazing zag hij weinig
mensen in de (katholieke) kerk. Zelfs in Vietnam, een communistisch land,
was er veel meer volk in de kerk. Boeddhisten en Taoisten, zoals mezelf, wer-
den er dan verwelkomd en we vierden mee met de christenen...
< Wie is die vent?- Mijn vader. Hij heeft ons zienkussen.Kom hier, schooier! Je hebt demond van mijn dochter opge-geten. Wat is dat voor een cultuur?- Ik vraag me af wat ze zo lek-ker vindt in zijn mond.Walgelijk !
ook verrast dat ze met meisjesstudenten in hetzelfde flatgebouw moesten
leven. Ze mochten immers niet te dicht en niet te vaak in de buurt van vrou-
wen komen. Anderzijds waarderen ze dat Belgische vrouwen actief zijn en zich
onafhankelijk gedragen… Daar kunnen Bengaalse vrouwen iets van leren.
Bengaalse vrouwen zijn te passief en rekenen te veel op de man.
Elena en haar echtgenoot ervaren de atmosfeer op de campus als erg libe-
raal. Ze stonden perplex toen ze affiches zagen waarop activiteiten voor les-
biennes en homo’s werden aangekondigd. In Bolivia is homoseksualiteit «mal
visto» (niet aanvaard). Ook voor Sebastian (Ecuador) trouwens lijkt het drie-
maal zoenen van mannen maar een gekke bedoening. En iemand die een
vrouw in het openbaar omhelst en haar begint te kussen, is ook voor de
Afrikanen en Aziaten ‘niet normaal’. Sowieso is er heel veel publiciteit waar-
bij ‘mensen weinig of geen kleren aan hebben’. Opvallend is voor hen trou-
wens ook dat prostituees zich openbaar kenbaar maken, zich tonen.
Buitenlandse studenten vernemen hier ook dat het percentage scheidingen
erg hoog ligt. Het doet de Bengalezen concluderen dat het huwelijk blijkbaar
niet belangrijk is.
Buitenlandse studenten bouwen hier ook hun geloofwaardigheid op met
betrekking tot de latere partner.
Na de intifada is de mentaliteit van de jongeren met het oog op de toekomst
BTC - Jaarvers lag 2002 / 11
DE STUDIE EN DE PROFESSORENOver de contacten met de professoren zijn de studenten meestal zeer tevreden.
De Belgische proffen zijn altijd bereid me te helpen en op mijn vragen te ant-
woorden. Ze zijn zeer bescheiden, je kunt met hen een kop koffie gaan drin-
ken. Ze zijn ook zeer blij als je hen een vraag stelt. Dit is een samenleving
om in te leren. De proffen staan ter beschikking, er is internet… In Marokko
is de prof een god, je kunt er niet mee praten en dus ook geen vragen aan
stellen. Daar zijn ze niet blij mee. Hier lacht een prof al als hij een vraag
krijgt. (Akki)
Ze zijn toegewijd, zowel voor de binnenlandse als voor de buitenlandse stu-
denten. Ze hebben voor iedereen even veel respect, meer dan in Bangladesh.
Hier mag je de professoren bij de voornaam aanspreken, je kunt ze uitnodi-
gen voor een glas... Maar buitenlandse studenten worden soms onderge-
waardeerd in hun academisch vermogen. (Warsi en Rokan)
Het is voor velen toch nieuw en vreemd dat studenten kunnen en mogen in
discussie treden met de professoren. Professoren vragen je mening, zegt
Elena (Bolivia), ze willen weten wat je denkt. In Bolivia wordt er gedicteerd,
moet je een massa uit het hoofd leren en daarna krijg je een batterij exa-
mens. Hier is er echt een veel grotere interactie.
De mensen zijn hier eenvoudig. Mijn prof is me altijd vóór om goeiedag te
zeggen. Sommige professoren zie je op de fiets aankomen. Dat is in
Palestina ondenkbaar. Als je opklimt in de hiërarchie moet je dat ook
tonen… Die positieve aspecten van de Belgische samenleving, zoals de een-
voud en inzet, hebben wel een impact op mij. (Yousef)
ONTMOETEN EN SOCIALE OMGANG: HET GROTE ZWIJGEN…Over de omgang met de mensen op straat en met de lokale studenten is men
veel minder enthousiast. Mensen spreken zo weinig met elkaar, vinden de
studenten.
In de metro wordt vooral gelezen en gezwegen. Als wij met de metro reizen,
praten we altijd. We maken grappen met de vrienden. Sommige mensen
bekijken ons dan alsof we van een andere planeet komen. Hier spreekt men
zo weinig met elkaar. Bij ons zegt iedereen goeiedag. Iedereen lijkt hier wel
hyperindividualistisch. Maar als ik de mensen dan iets vraag, worden ze
vriendelijk en hulpvaardig. Dat is toch goed. (Akki)
Wat omgangsvormen en communicatie betreft, zijn er zeer grote verschillen.
Vooral de onbereikbaarheid, de timiditeit of de geslotenheid van de Belgen
wordt door iedereen zeer sterk aangevoeld. Zelfs als ik iemand groet op de
gang, krijg ik niet altijd een antwoord, vertelt Déo.
Iemand uitnodigen of bij iemand aanbellen, is hier helemaal niet evident. Je
moet een afspraak hebben. Je kunt niet zomaar onverwachts bij iemand
langs gaan zoals dat bij ons in Marokko het geval is. In onze blok zijn 72
flats. De meeste mensen ontmoet je in de lift. En daar zeg ik dan ‘hallo’
tegen, meer kan niet. Ik wou graag ook de Belgische gemeenschap leren ken-
nen. Dat kan ik nu wel via de universiteit, maar voor mijn vrouw geldt dat
jammer genoeg niet. Ik ben blij als ze met mensen kan praten die we uitno-
digen. (Akki)
Déo woont op een kamer in een studentenblok en beklaagt er zich over dat er
in het gebouw geen plaats is waar mensen samenkomen. Niemand schijnt
trouwens tijd te hebben. Als je mensen wil ontmoeten, moet je dat zelf orga-
niseren. Ik heb geen vriend om me te introduceren, en die moet je hier heb-
ben om ergens bij te geraken.
Sebastian uit Ecuador had verwacht dat hij meer zou opgevangen worden in
zijn nieuwe omgeving. Hij stelt vast dat de studenten en zijn omgeving meer
gesloten zijn, minder gastvrij tegenover vreemdelingen. Hij had ook gedacht
dat de studenten ouder zouden zijn, maar ze blijken veel jonger.
VROUWEN EN MANNEN Dit is een land waar de vrouw veel vrijheid heeft. Het recht van de vrouw en
haar vrijheid is niet slecht. Toch zie ik veel gezinnen waar de man ontbreekt.
De vrouw moet het alleen rooien. Wie is dan de verantwoordelijke? Dat komt
in Marokko weinig voor. De vrouw heeft haar vader altijd naast haar. Die ont-
wikkeling heeft ook grenzen voor de democratie, en al die vrijheid heeft ook
nadelen. Het kind is vaak het grootste slachtoffer.
Er wordt hier ook veel gedronken. Mensen nemen bier mee op de bus of metro.
Vele mensen roken ook, vooral jonge vrouwen. Dat heeft me zeer geraakt, want
dat is stom. Bij ons zou een vrouw die rookt, geen man vinden. Ze wordt
onmiddellijk geklasseerd of slecht bekeken. Als ze dan ook nog drinkt, is dat
héél erg. Dat is een catastrofe. (Akki)
Ook de studenten van Bangladesh waren gewaarschuwd niet al te losjes met
het andere geslacht om te gaan en geen ernstige relaties met vrouwen aan
te knopen. Ze worden verondersteld in Bangladesh te trouwen. Ze waren dan
10 / BTC - Jaarvers lag 2002
< Je zult blij zijn te horendat onze economischekernindicatoren het vol-gens de analisten zeergoed doen.
Ook Déo vindt dat er te veel vrijheid gegeven wordt. Hier spreken meisjes van
twaalf jaar al over hun vriendje. Dat is vreemd voor mij. Het zou bij ons
onmogelijk zijn dat een vriendje blijft slapen... Even onbegrijpelijk is het dat
ouders hun kinderen onbeperkt tv laten kijken en hen alles laten zien.
VERBONDEN MET DE GROOTFAMIL IEVoor alle studenten uit de verschillende continenten geldt dat ze geschokt
zijn door wat ouderen overkomt. Voor Rokan is het heel vreemd om oude men-
sen alleen op straat te zien gaan. Hij deed het verhaal van een oude vrouw
die op het voetpad struikelde en viel. Ze had zich gekwetst. Hij trachtte haar
te helpen, maar ze verstond hem niet. Uiteindelijk belde een voorbijganger de
ziekenwagen; de vrouw werd weggevoerd. Rokan besluit eruit dat het leven
voor oude mensen hier miserabel is. Hij kon zich niet voorstellen om hier in
ons land oud te worden.
Waarom verlaten de kinderen hier zo vroeg hun ouders? Dat was een veel
terugkerende opmerking. Ouders moet je gehoorzamen; je kunt er nooit neen
tegen zeggen, vindt Akki uit Marokko. Voor je ouders en grootouders heb je
groot respect. Beslissingen kun je niet alleen nemen. Een familie bestaat ook
uit ooms, tantes, nichten en neven. Hier is een familie zo beperkt. Het gaat
alleen maar over het kleine gezin… Het is alsof de sociale en solidariteits-
waarden niets met je familie te maken hebben. Ook je buren moet je kennen.
Ik ben hier nu al een jaar en ik ken mijn buren nog niet! (Déo, Burundi)
Ook voor Sebastian Izquierdo (Ecuador) bestaat de dichte familie uit groot-
ouders, ooms, tantes, neven en nichten. En Dinh Thi Thu Trang kan vanuit
zijn Vietnamese situatie niet begrijpen dat onze families zo klein zijn. Ook
voor de Vietnamese studenten staat gehoorzaamheid aan de ouders en res-
pect voor de gezinswaarden centraal.
De relatie kind-ouder is zelfs slecht, vindt Akki. Mannen nemen hun verant-
woordelijkheden niet op. Natuurlijk legt de maatschappij dit gedrag ook op.
Moeder zou moeten thuis blijven. Die situatie bij ons is anders. Er is altijd
iemand die de verantwoordelijkheid opneemt. Voor de Belg lijkt individua-
lisme de belangrijkste waarde: wat hem interesseert is vooral zijn eigen per-
soon.
Doordat ouders zich in het verleden zoveel inspanningen hebben getroost om
hun kinderen te laten studeren, is de band met de familie zo sterk en het ver-
antwoordelijkheidsgevoel zo groot. Veel studenten sparen ook nog geld en
sturen het op naar huis.
KENNIS, COMMUNICATIE EN AFSPRAKEN TOCH GEWAARDEERD. . . Dankzij de kennis die ik hier opgedaan heb, zal mijn samenleving veel kun-
nen leren. Hier is het klimaat gunstig om te leren. Het biedt methodes om te
redeneren, om op een kritische wijze problemen op te lossen. Ik zie hoe er
gepraat wordt met mensen. Dat wil ik meenemen. Hier heerst niet alleen de
competentie, maar is er ook het relationele. Ik wil ook op deze manier praten
met de personeelsleden in het Centre Publique in Marokko. Ik ben echt gepri-
vilegieerd op alle vlakken. Ik heb veel geleerd over het internationaal gezond-
heidssysteem. Nu wil ik graag specialiseren en perfectioneren. Dankzij de
Belgische Technische Coöperatie kan dat. (Akki)
Hoewel men dus enerzijds klaagt over het grote stilzwijgen van de Belg, appre-
cieert men anderzijds de debatcultuur, het beleefd tegenspreken en meningen
uiten. Wat enorm op prijs wordt gesteld, is het feit dat mensen hier toch wel
respect hebben voor iedereen, ook voor degene die een ‘mindere’ job doet.
Niemand wordt het zwijgen opgelegd. Er is in die zin democratie: men mag een
eigen mening hebben! Men vindt wel dat er een te grote vrijheid heerst, maar
anderzijds stelt men vast dat kinderen zich mogen ontwikkelen: Ze gaan naar
de scouts, hebben een verenigingsleven…dat is interessant.
België biedt ook goede sociale ondersteuning. De studenten appreciëren die
zorgbesteding, de werkloosheidsvergoeding en het zeer goed uitgebouwde
gezondheidssysteem! Maar dat kan natuurlijk maar omdat hier veel midde-
len zijn!
De meeste studenten zijn ervan overtuigd dat hun studies in België hun kan-
sen in hun thuisland zullen vergroten. Zowel de carrière, het salaris als de sta-
tus zullen er positief door beïnvloed worden. Er wordt trouwens door de familie
in het thuisland ontzettend veel van hen verwacht.
Déo heeft ondervonden dat het deprimerend is als je niet kunt studeren, want
voor dezelfde baan verdient iemand met een diploma twintig procent meer dan
iemand zonder diploma.
Bovendien is kennis ook een wapen. Palestina is het land met het hoogste
percentage doctors. Dat is het enige wapen dat wij hebben… Alle ouders
zullen hun kinderen stimuleren om te studeren. Yousef ziet ook wat studeren
in België ten goede heeft teweeggebracht: Belgen zijn ontwikkeld en zien wat
er bij ons aan de hand is. Ze zijn zich zeer bewust van onze situatie. Ze kij-
ken niet met de ogen van Amerika… De Belgische studenten hebben een
breed interesseveld en ze begrijpen meer dan alleen hun eigen studievak.
BTC - Jaarvers lag 2002 / 1312 / BTC - Jaarvers lag 2002
veranderd. Nu gaan ze eerst studeren en daarna werken. Ook omdat voor een
jongen het vinden van een meisje een heel project is. Trouwen blijft het ide-
aal, maar het is niet makkelijk omdat families hun dochters niet zomaar
laten trouwen. De verwachtingen zijn hoog: mannen moeten een huis heb-
ben en genoeg geld. Na de universiteit moet je dus snel een goede job vin-
den. Schoonouders geven er niet om welke opleiding je hebt gevolgd.
Mannen die na de school niet verder studeerden, hebben daar nu spijt
van… De norm voor een meisje in Palestina is om geen liefdesrelatie aan te
knopen. Ze mag zeker niet in het geheim een relatie hebben. De man komt
openlijk naar het huis van de ouders om de hand van hun dochter te vragen.
Zij heeft wel het recht om haar man te kiezen. (Yousef)
Het valt de studenten op dat de Belgische vrouw aan alle activiteiten kan
participeren. Vrouwen en mannen kunnen bijvoorbeeld samen gaan zwem-
men. Ik ga vaak zwemmen. Mannen en vrouwen zitten in hetzelfde bad. Dat
is in Palestina niet toegestaan.
< Ga zitten.- Wat afkoeling?Wat een gastvrije mensen. Ik wou dat het bij mij ook zotoeging.- Welkom.Breng water, hij heeft eenlange reis achter de rug. Snel !
BTC - Jaarvers lag 2002 / 15
Een veel voorkomend pluspunt is ook de orde en ons minder corrupt rechts-
systeem. De Belg verbindt er zich toe de wet na te leven. De (verkeers)borden
zijn er om rekening mee te houden; gehandicapten en bejaarden krijgen
voorrang… Hier is de overtreding van de wet, het systeem, een schande. In
Palestina is het overtreden van de normen in sociale relaties een schande
(het niet gehoorzamen van je ouders, relaties buiten het huwelijk). Zo ben ik
bijvoorbeeld in België al op de vingers getikt door een agent omdat ik in mijn
eenrichtingsstraat in de verkeerde richting fietste.
Yousef stelt verder vast dat zelfs de ministers er zijn om te dienen. Je kunt hier
ook grapjes maken over politici; ze zullen er nog zelf om lachen ook. Die vrij-
heid tot expressie kan hij hier heel sterk waarderen.
Respect en orde is ook wat Déo onthoudt. Als je in Burundi een bepaalde sta-
tus hebt, zul je nooit in een lange rij moeten wachten. Hier krijg je geen voor-
rang ter wille van je status. Het treft me ook dat mensen met kleine beroe-
pen projecten kunnen uitwerken en kansen krijgen.
Ook Oscar (Bolivia) is onder de indruk van de maturiteit van de bevolking. Ook
hij verwijst naar het volgen van verkeersregels, algemeen gedrag op straat, en
de omgang met elkaar. Hij stelt vast: Een verblijf in het buitenland is een ver-
rijkende ervaring die je thuis nooit kunt evenaren.
14 / BTC - Jaarvers lag 2002
DE GEÏNTERVIEWDEN WAREN:
> Akki Moha – 38, Marokko, studeert geneeskunde aan de
École de santé publique, Université Libre de Bruxelles
> Yousef Abusamra – 29, Palestina, master farmaceuti-
sche wetenschappen, Katholieke Universiteit Leuven
> Déo Rurimunzu – 36, Burundi, studeert toegepaste
wetenschappen aan de Université Catholique de Louvain
> Oscar Zarate Bermudez – 32, Bolivia, studeert toege-
paste wetenschappen aan de Katholieke Universiteit
Leuven
> Elena Saravia de Orellana – 29, Bolivia, studeert land-
bouwkunde aan de Katholieke Universiteit Leuven
> Sebastian Izquierdo – 26, Ecuador, studeert milieuwe-
tenschappen aan de Université Catholique de Louvain
> Mesbahuddin Chowdhury (‘Rokan’) – 26, Bangladesh,
studeert economie aan de Katholieke Universiteit Leuven
> Mohammed Asgar Khan (‘Warsi’) – 27, Bangladesh, stu-
deert economie aan de Katholieke Universiteit Leuven
> Dinh Thi Thu Trang – 27, Vietnam, studeert pedagogie
aan de Katholieke Universiteit Leuven
> Nguyen Manh Thang – 25, Vietnam, studeert economie
aan de Katholieke Universiteit Leuven
> Kulu Fataki (Senegal)
Studeerde aan de academie voor Schone Kunsten van Dakar en werk-
te achtereenvolgens als tekenleraar, als animator van tekenfilms en
als illustrator van diverse magazines (Le Dek’lik, Odience, Sonatel
Mobiles).
> Zapiro (Zuid-Afrika)
Architect van opleiding. Opgesloten vanwege zijn kritiek op het apart-
heidsregime. Tekende in de jaren ’80 voor politieke organisaties en stu-
deerde nadien aan de School of Visual Arts in New York. Sinds 1998
werkt hij voor de Sunday Times.
CARTOONISTEN
< [Afbakeningsraad]Democratisch verkozen lokaleraden zijn essentieel voor debasisdienstverlening in plattelandsgebieden.Tegen volgende week moetende districten afgebakend zijn.We hebben uw hulp dusnodig...Ik noteer dan maar dat u ernog over nadenkt...
BTC - Jaarvers lag 2002 / 17
2De Belgische Technische Coöperatie is een naamloze ven-nootschap van publiek recht met sociaal oogmerk, die op21 december 1998 werd opgericht. Ze is het uitvoerings-agentschap van de programma’s en interventies voor ont-wikkelingshulp en is exclusief bevoegd voor de formuleringen de uitvoering van de directe bilaterale samenwerkingvan de Belgische staat.
De wet van 25 mei 1999 betreffende de Belgische interna-tionale samenwerking bepaalt de grote lijnen van het nieu-we Belgische beleid inzake internationale samenwerking.De doelstellingen, criteria en prioriteiten zijn erin uitgete-kend.
De BelgischeTechnischeCoöperatie
BTC - Jaarvers lag 2002 / 1918 / BTC - Jaarvers lag 2002
DUURZAME MENSELIJKE ONTWIKKELING
PARTNERSHIP
ARMOEDEBESTRIJDING
DE CONSOLIDATIE VAN DE DEMOCRATIE EN DE RECHTSSTAAT STEUNEN
CRITERIA VAN DE BELGISCHE ONTWIKKELINGSSAMENWERKING
België onderschrijft de basisprincipes voor ontwikkelingssamenwerking van het Development Assistance Committee (DAC)
van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO)
- versterking van de institutionele en beheerscapaciteit,
- economische en sociale impact,
- technische en financiële haalbaarheid,
- efficiëntie van de geplande uitvoeringsprocedure,
- aandacht voor de gelijkheid tussen vrouwen en mannen,
- respect voor en vrijwaring van het leefmilieu,
- levensvatbaarheid op lokaal vlak (empowerment en duurzaamheid).
PRIORITEITEN VAN DE BELGISCHE ONTWIKKELINGSSAMENWERKING
(gouvernementele samenwerking – direct bilateraal)
Geografische concentratie
maximum 25 partnerlanden, vastgelegd bij Koninklijk Besluit
Sectorale concentratie : 5 sectoren
1. basisgezondheidszorg;
2. onderwijs en vorming;
3. landbouw en voedselzekerheid ;
4. basisinfrastructuur ;
5. maatschappijopbouw.
Thematische concentratie : 3 transversale thema’s
1. gelijkheid tussen vrouwen en mannen
2. respect voor het milieu
3. sociale economie
W
DOELSTELLINGEN VAN DE BELGISCHE ONTWIKKELINGSSAMENWERKING
DG Bilaterale
Zaken
DG Consulaire
Zaken
DG Europese
Zakenen Coördinatie
DG Juridische
Zaken
DG Multilaterale
Zakenen Mondialisering
DG Ontwikkelings-samenwerking
BelgischeTechnischeCoöperatie
(BTC)
Voorzitter van de FODDirectiecomité
Bijzonder Evaluator
BeleidVoorbereiding
Controle
FormuleringUitvoering
Beheerscontract
FEDERALE OVERHEIDSDIENST BUITENLANDSE ZAKEN, BUITENLANDSE HANDEL EN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING
WETTELIJK KADERDe hervorming van de Belgische ontwikkelingssamenwerking volgde uit de werk-
zaamheden van de bijzondere parlementaire commissie voor de opvolging van
het Algemeen Bestuur voor Ontwikkelingssamenwerking (ABOS). De hervorming
leidde tot de volgende structuur:
Directie-generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGOS) bij de Federale
Overheidsdienst Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en
Ontwikkelingssamenwerking is verantwoordelijk voor:
- het uitstippelen van het beleid en de strategie;
- het identificeren van de samenwerkingsprogramma’s en -prestaties.
De Dienst Evaluatie Internationale Samenwerking, die van de Voorzitter
van de voornoemde overheidsdienst afhangt, is verantwoordelijk voor de
evaluatie van de samenwerkingsprogramma’s en –prestaties.
De Belgische Technische Coöperatie (BTC) is exclusief belast met de formu-
lering en tenuitvoerlegging van de Belgische directe bilaterale samenwerking.
BTC - Jaarvers lag 2002 / 2120 / BTC - Jaarvers lag 2002
BEHEERSCONTRACT
Tussen de Belgische Staat en de Belgische Technische Coöperatie werd op
23 april 1999 een beheerscontract afgesloten, waarin de rechten en plich-
ten van beide partijen nader omschreven worden. In het najaar van 2002
ondertekenden de overheid en de BTC een nieuw beheerscontract van vijf
jaar, dat op 21 november 2002 in werking is getreden.
Vanuit de ervaring met het eerste contract en met de wil de Belgische bila-
terale internationale samenwerking voortdurend te verbeteren, werden zowel
met betrekking tot de operationele aspecten als op financieel gebied een
aantal wijzigingen aangebracht.
Op operationeel vlak is de grootste wijziging het feit dat een bijzondere over-
eenkomst tussen België en het partnerland al wordt ondertekend na identi-
ARTIKEL 5 VAN DE WET
Taken van openbare d iens t inzake ontwikkel ings-
samenwerking
De BTC heeft de exclusieve bevoegdheid inzake de tenuitvoerlegging, binnen
of buiten het grondgebied van België, van taken van openbare dienst inzake
directe bilaterale samenwerking met de partnerlanden.
De taken van openbare dienst omvatten met name:
- de materiële uitvoering van de projecten en programma's inzake directe
bilaterale samenwerking met de partnerlanden, en het inzetten van de
daartoe vereiste menselijke en materiële middelen;
- de uitvoering van programma's of projecten inzake financiële samenwer-
king en schuldvermindering met partnerlanden;
- de uitvoering van acties met het oog op de ondersteuning van de privé-sec-
tor van de partnerlanden;
- het beheer van het bilateraal beurzen- en stageprogramma, zonder afbreuk
te doen aan de bevoegdheden van de Gemeenschappen inzake onderwijs;
- het formuleren van voorstellen over de wijze van uitvoering van program-
ma's en projecten inzake directe bilaterale samenwerking op verzoek van
de minister onder wie de BTC ressorteert;
- het opstellen van de technische dossiers voor de hoger vermelde projecten
en programma's;
- de noodhulp en de rehabilitatiehulp op korte termijn die krachtens een
beslissing van de ministerraad wordt verleend, alsmede de voedselhulp.
ARTIKEL 6 VAN DE WET
Toewi jz ing van taken van openbare d iens t inzake
ontwikkel ingssamenwerking
Op voorstel van de minister, bevoegd voor de BTC, hierbij motiverend waar-
om het Bestuur moeilijk de taken van openbare dienst hierna bepaald, kan
uitvoeren, zal de minister deze, geval per geval, exclusief voorstellen aan de
BTC :
- de uitvoering van verkennende studies met het oog op de identificatie van
nieuwe programma's en projecten in het kader van de directe bilaterale, de
indirecte bilaterale of de multilaterale samenwerking;
- het vervullen van expertise- en evaluatieopdrachten met betrekking tot de
programma's en projecten in het kader van de indirecte bilaterale en van
de multilaterale samenwerking;
- de opleiding van het overzees personeel;
- de noodhulp en de rehabilitatiehulp op korte termijn die wordt verleend
ingevolge een verzoek van een hulporganisatie.
ARTIKEL 7 VAN DE WET
Andere taken
Naast de taken bedoeld in artikelen 5 en 6, mag de BTC tevens de taken uit-
voeren die haar worden toegewezen door alle Belgische, buitenlandse of
internationale rechtspersonen van publiek recht, inzonderheid de voorberei-
ding, de omkadering, het formuleren van adviezen, de prospectie en de uit
voering inzake ontwikkelingsprogramma's, -projecten en -interventies in
partnerlanden, op voorwaarde dat deze taken verenigbaar zijn met de uit-
voering van taken van openbare dienst, bedoeld in artikelen 5 en 6 en dat
het bod van BTC de wettelijke bepalingen inzake concurrentie respecteert.
MAATSCHAPPELI JK DOEL VAN DE BTC(Wet tot oprichting van de Belgische Technische Coöperatie in de vorm van een naamloze vennootschap
van publiek recht, 21/12/1998)
ficatie van de samenwerking. Het is de bedoeling het begin van de project-
uitvoering te versnellen. Om een en ander zo goed mogelijk te begeleiden,
heeft de BTC een plaats in het Partnercomité. Het Partnercomité is een
nieuw orgaan dat de door de Gemengde Commissie goedgekeurde samen-
werkingsprogramma’s mee stuurt.
Op financieel vlak werd vastgelegd dat de BTC het volledige jaarbudget in
vier vaste schijven zal ontvangen. Voorts bepaalt het nieuwe beheerscon-
tract dat alle financiële middelen, zowel voor projecten in regie als in mede-
beheer, via de BTC moeten transiteren.
Naast de beheerskosten kent de Belgische staat ook 1% winst toe op de
samenwerkingsprestaties die de BTC krachtens artikel 5 van de wet uitvoert.
KADERSTUK 1
BTC - Jaarvers lag 2002 / 2322 / BTC - Jaarvers lag 2002
ORGANISATIE IN DE PARTNERLANDEN : DE PLAATSELI JKE VERTEGEN-WOORDIGING VAN DE BTC
Zoals eerder gezegd concentreert de Belgische Internationale Samenwerking
zich geografisch op maximaal 25 partnerlanden. De BTC voert echter ook
samenwerkingsprestaties uit in niet-partnerlanden.
In de partnerlanden is een vertegenwoordigingskantoor verantwoordelijk
voor de uitvoerende taken. Het kantoor wordt geleid door een Plaatselijk
Vertegenwoordiger. Deze heeft een drievoudige fundamentele rol :
> De BTC vertegenwoordigen tegenover het partnerland (of een subregio-
naal geografisch geheel), tegenover de Belgische ambassade en in het
bijzonder tegenover de Attaché voor Internationale Samenwerking en de
andere gesprekspartners op het terrein (geldschieters, NGO’s, vertegen-
woordigers van de Europese Commissie, van de Verenigde Naties, van de
Wereldbank…);
> Technische ondersteuning van de samenwerkingsprestaties :
- aanbieden van knowhow,
- instaan voor de monitoring van de samenwerkingsprestaties,
- follow-up en coördinatie (opstellen van verslagen, voortgangsbewaking,
actieve deelname aan de vergaderingen van de gemengde lokale over-
legstructuren …),
- inleiden van nieuwe samenwerkingsprestaties: studies, formulerings-
zendingen en prospectie naar nieuwe opdrachten.
> Administratieve, financiële en logistieke ondersteuning van de projecten,
consolidering van de activiteiten van de verschillende projecten en pro-
gramma’s.
De Plaatselijk Vertegenwoordiger wordt ondersteund door een administratief
en financieel verantwoordelijke en een programmacoördinator. Deze functies
worden bij voorrang ingevuld door plaatselijke medewerkers.
KADERSTUK 2
CONTROLEORGANENRegeringscommissarissen
Zij zijn belast met het administratief toezicht op de BTC en waken over de nale-
ving van de wet, de statuten en het beheerscontract. De heer Pierre Gréga is
regeringscommissaris voor Ontwikkelingssamenwerking, de heer Jozef Hendrix
is regeringscommissaris voor de Inspectie van Financiën en Begroting.
College van commissarissen
Een college van vier commissarissen heeft als taak het financieel beheer van
de BTC te controleren. Twee ervan worden door het Rekenhof aangewezen. De
twee andere behoren tot de kamer van Bedrijfsrevisoren en worden door de
Algemene Vergadering benoemd.
In 2002 waren de leden van het college J. Beckers, J. Culot, R. van Maele en
G. van Ryckeghem.
In 2003 bestaat het college uit J. Beckers, D. Claisse, R. van Maele en G. van
Ryckeghem.
Comité van interne audit van de BTC
De Raad van Bestuur houdt toezicht op het beheer. De functies van interne
audit van de BTC kunnen worden toevertrouwd aan een permanent comité van
interne audit. De heer Peter Pauwels is de interne auditeur. In 2002 bestond het
comité uit Y. Haesendonck (voorzitter), E. Knoops en C. Michiels (effectieve
leden) en C. Bougard en L. Van den Neste (plaatsvervangende leden).
DE ORGANEN VAN DE BTC
We onderscheiden twee categorieën van organen, namelijk de bestuursorga-
nen en de controle- en toezichtsorganen:
BESTUURSORGANENAlgemene vergader ing
De Federale Staat wordt in de Algemene Vergadering vertegenwoordigd door
de minister onder wie BTC ressorteert, of zijn afgevaardigde. In 2002 was dat
de heer Eddy Boutmans, staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking, en
vanaf 12 juli 2003 de heer Marc Verwilghen, minister voor
Ontwikkelingssamenwerking. De Algemene Vergadering wordt bijeengeroe-
pen door de Raad van Bestuur of door de Commissarissen. Elk jaar wordt
minstens één Algemene Vergadering gehouden. Indien nodig kan de Federale
staat als enige aandeelhouder een buitengewone Algemene Vergadering bij-
eenroepen.
Raad van Bestuur
De Raad van Bestuur bestaat uit twaalf leden, met inbegrip van de
Voorzitter, die van rechtswege lid van de Raad van Bestuur is. Krachtens het
KB van 23/03/99 zijn de leden van de Raad van Bestuur in 2002 (zes
Nederlandstalige en zes Franstalige leden) : Yves Haesendonck (voorzitter),
Willy Peirens (plaatsvervangend voorzitter), Alice Baudine, Claude Bougard,
Marc Cogen, Étienne Godin, Étienne Knoops, Frank Lambert, Aristide Michel,
Carl Michiels, Milan Rutten en Leen van Den Neste.
In 2003, krachtens het KB van 21/03/03, zijn de leden van de Raad van
Bestuur, benoemd voor een periode van vier jaar: Yves Haesendonck (voor-
zitter), Hilde Vautmans (plaatsvervangend voorzitter), Jihane Annane,
Claude Bougard, Marc Cogen, Étienne Godin, Étienne Knoops, Leen Laenens,
Carl Michiels, Jacques Lefèvre, Willy Peirens en Milan Rutten.
Verantwoordel i jke voor he t Dagel i jks Beheer
De Verantwoordelijke voor het Dagelijks Beheer wordt door de Koning benoemd
voor een hernieuwbare termijn van zes jaar, op basis van zijn kennis van de
Internationale Samenwerking en inzake beheer.
Tot 30 juni 2002 was de heer Albert Dalcq de Verantwoordelijke voor het
Dagelijks Beheer, sinds 11 maart 2003 is dat de heer Ludo Poelaert. De
Verantwoordelijke voor het Dagelijks Beheer wordt uitgenodigd op alle vergade-
ringen van de Raad van Bestuur en heeft er een raadgevende stem. Enkel de
Verantwoordelijke voor het Dagelijks Beheer kan worden belast met het dage-
lijks beheer en met de vertegenwoordiging wat dat beheer betreft. De
Verantwoordelijke voor het Dagelijks Beheer is tevens belast met de door de
Raad van Bestuur overgedragen bevoegdheden, alsook met de uitvoering van
de beslissingen van de Raad van Bestuur. Na akkoord van de Raad van Bestuur
kan de Verantwoordelijke voor het Dagelijks Beheer sommige van zijn bevoegd-
heden overdragen aan een of meerdere leden van het Directiecomité of aan
andere personeelsleden van BTC.
Directiecomité
Het Directiecomité helpt de Verantwoordelijke voor het Dagelijks Beheer bij het
uitvoeren van de taken waarvoor hij bevoegd is. De Verantwoordelijke voor het
Dagelijks Beheer maakt van rechtswege deel uit van het Directiecomité en zit
het voor. Deze is eveneens bevoegd voor de praktische organisatie van het
Directiecomité. De Raad van Bestuur stelt het Directiecomité samen, dat door
de Verantwoordelijke voor het Dagelijks Beheer voorgedragen wordt.
In 2002 bestond het Directiecomité uit de volgende leden: Luc De Lobel, Jean-
Pierre Luxen, Jaak Lenvain en Peter Pauwels. Vanaf 1 augustus 2003 zijn dit de
leden van het Directiecomité: Laurence Janssens (Administratie), Mario
Goethals (Operations) en Jean-Pierre Luxen (Internationale Diensten en
Marketing).
Het mandaat van het Directiecomité bedraagt zes jaar en is hernieuwbaar. Het
is eveneens de Raad van Bestuur die het aantal leden bepaalt (dat niet meer
dan zes mag bedragen).
24 / BTC - Jaarvers lag 2002 BTC - Jaarvers lag 2002 / 25
DE BELGISCHE TECHNISCHE COÖPERATIE IN DE WERELD
Partnerlanden van de Belgische ontwikkelingssamenwerking
De Southern African Development Community - SADC - is een partnerregio van de Belgische bilaterale samenwerking
Landen waar de BTC ook actief is
WESTERNSAHARA
CAMBODIA PHILIPPINES
BURUNDIRWANDA
MAURITIUS
ALGERIA
ETHIOPIA
KENYA
TANZANIA
ANGOLA
ZIMBABWE
LESOTHO
SWAZILAND
SOUTH AFRICA
NAMIBIABOTSWANA
DEM. REP. OF CONGO
UGANDA
CAMEROON
NIGER
CÔTED'IVOIRE
TUNISIA
MOROCCO
MAURITANIA
CHINA
BANGLADESH
INDONESIA
EL SALVADOR
GUATEMALA
BOLIVIA
ECUADOR
PERU
LAOS
VIETNAM
BENIN
BURKINAFASO
MALI
ZAMBIAMALAWI
SENEGAL
CHILE
SEYCHELLES
MOZAMBIQUE
Palestinian Territories
BTC - Jaarvers lag 2002 / 2726 / BTC - Jaarvers lag 2002
3
Activiteiten2002UITVOERINGIn 2002 beheerde de Belgische Technische Coöperatie 256 samenwerkings-
prestaties in 36 landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Ook in België is
er één project, namelijk de Algemene Informatiecyclus (zie kaderstuk nr. 3).
De totale uitgaven (projecten en programma’s, beurzen en de Algemene
Informatiecyclus) stegen tot meer dan 97 miljoen euro in 2002, een stijging
van 44%.
28
67
97
2000 2001 2002
X1 0
00 0
00 €
Ontwikkeling van de uitgaven
0,25%
38%
33%
13%
16%
Noord-Afrika & Palestina
Sub-Saharaans Afrika
Azië
Latijns-Amerika
België
Geografische uitsplitsing van de uitgaven in 2002
DR Congo
Bolivia
Niger
Rwanda
Vietnam
Tunesië
Kenia
Ecuador
Burkina Faso
Benin
Mali
Tanzania
Palestina
Mauritanië
Filipijnen
Ivoorkust
Marokko
Kameroen
China
Senegal
SADC
Laos
Zuid-Afrika
Peru
Algerije
Guatemala
Burundi
El Salvador
Cambodja
Angola
Indonesië
Oeganda
Bangladesh
Ethiopië
Chili
2.000 4.000 6.000 8.000 10.000 12.000 14.000
BTC - Jaarvers lag 2002 / 2928 / BTC - Jaarvers lag 2002
Uitgaven per land in 2002 (1)
ALGEMENE INFORMATIECYCLI
De algemene informatiecycli hebben als doel de kwaliteit van de internatio-
nale samenwerking te verbeteren met het oog op een duurzame ontwikke-
ling. De opleiding omvat informatie, vorming en voorlichting die de integra-
tie van de deelnemers in de ontwikkelingsactiviteiten moet bevorderen. Het
beoogde resultaat is dat de deelnemers een ruimere kennis van de interna-
tionale samenwerking hebben, dat ze inzicht krijgen in de ontwikkelingspro-
blematiek, dat ze de verworven kennis in een concreet geval kunnen toepas-
sen en dat hun beeld van de ontwikkelingsproblematiek en de rol van de
betrokken partijen geëvolueerd is.
De opleiding is bedoeld voor kandidaten en medewerkers van de directe bila-
terale en de indirecte of multilaterale samenwerking, alsook voor hun part-
ners en iedereen die in de internationale samenwerking werkt of aan de slag
wil gaan.
Op verzoek van de staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking werd
het programma van de algemene informatiecycli medio 2002 overgedragen
aan de Belgische Technische Coöperatie. Op basis van een interne en exter-
ne evaluatie van de informatiecycli werden een aantal lessen getrokken uit
het bestaande programma. Deze bevindingen zullen worden gebruikt in het
kader van een nieuwe overeenkomst voor vijf jaar, te rekenen vanaf 2003.
In juli 2002 organiseerde de BTC voor de eerste keer een algemene informa-
tiecyclus, voortbouwend op het programma dat voorheen door het ABOS werd
beheerd. In 2002 heeft de BTC zes cycli van vier weekends georganiseerd
voor in totaal 449 deelnemers.
KADERSTUK 3
Par tner landen
Om doeltreffender te werken, heeft België beslist zijn internationale samen-
werking te concentreren in maximaal 25 landen. Deze landen werden geko-
zen op basis van een aantal criteria, waaronder de zogenaamde 'Human
Development Index'. Deze sociaal-economische indicator, die door de
Verenigde Naties werd ontwikkeld, meet het welzijn van de bevolking in alle
landen van de wereld. De lijst met partnerlanden werd in mei 2000 door de
Ministerraad vastgelegd en ziet er als volgt uit:
Algerije, Bangladesh, Benin, Bolivia, Burkina Faso, Burundi, Cambodja, de
Democratische Republiek Congo, Ecuador, Ethiopië, Ivoorkust, Laos, Mali,
Marokko Mozambique, Niger, Oeganda, de Palestijnse Gebieden, Peru,
Rwanda, Senegal, de Southern African Development Community (SADC),
Tanzania, Vietnam en Zuid-Afrika.
Niet -par tner landen
In de landen die niet meer op de lijst van partnerlanden voorkomen, worden
de lopende projecten voortgezet en de verbintenissen uit het verleden verder
nagekomen. In 2002 was de BTC dan ook actief in de volgende landen:
Angola, Kameroen, Chili, China, El Salvador, Guatemala, Indonesië, Kenia,
Mauritanië, de Filipijnen en Tunesië.
partnerlanden
niet-partnerlanden
Uitsplitsing partnerlanden/niet-partnerlanden
20%
80%
(1) Deze gegevens omvatten ook een aantal projecten van financiële samenwerking.
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 3130 / BTC - Jaarvers lag 2002
Ui tgaven vo lgens ar t ike l 5 , 6 en 7 van de wet to t
opr ich t ing van de Belg ische Technische
Coöpera t ie in de vorm van een vennootschap van
publ iek recht , 21/12/1998
Artikel 5 : Taken van openbare dienst inzake ontwikkelingssamenwerking:
90.997.613,81 € (98 %)
Artikel 6 : Toewijzing van taken van openbare dienst inzake ontwikkelings-
samenwerking: 1.424.562,99 €.
Deze activiteiten betreffen:
> de Algemene Informatiecycli (zie kaderstuk nr. 3);
> verkennende zendingen naar Algerije in de sectoren watervoorziening en
gezondheid;
> de evaluatie van het Tienjarig programma voor Onderwijs (PRODEC) in Mali;
> een expertisezending over de ontwikkeling van KMO’s in Congo-Brazzaville ;
> een evaluatiezending voor een beursproject in Tanzania;
> een project voor voedselhulp in de Democratische Republiek Congo;
> een project voor het sociaal stadsfonds van Kinshasa in de Democratische
Republiek Congo, gefinancierd door het Overlevingsfonds (zie kaderstuk 4);
> 117 beursdossiers voor rekening van derden, in het bijzonder in het kader
van de overeenkomst met het Internationaal Atoomagentschap (IAEA).
Artikel 7 : Activiteiten voor derden: 354.060 €
De voornaamste opdrachten die de BTC in 2002 voor derden uitvoerde, zijn
voor rekening van de Wereldbank, de Europese Unie en de Vlaamse
Interuniversitaire Raad (zie ook p. 108).
Volksgezondheid
Basisinfrastructuur
Landbouw en voedselzekerheid
Maatschappijopbouw
Onderwijs
Sectorale uitsplitsing van de projecten en programma’s
30%
25%18%
15%
12%
Noord-Afrika + Palestina
Sub-Saharaans Afrika
Azië
Latijns-Amerika
Geografische verdeling van de formuleringen in 2002
14%
56%
11%
19%
De Belgische internationale samenwerking concentreert de directe bilatera-
le samenwerking op vijf sectoren, overeenkomstig de wet over de internatio-
nale samenwerking van 25 mei 1999.
Het milieu, de sociale economie en gender zijn als transversale thema’s in
alle projecten geïntegreerd.
Landbouw en voedselzekerheid
Volksgezondheid
Basisinfrastructuur
Maatschappijopbouw
Onderwijs en voming
Formuleringen 2002 per sector
22%
23%
19%
19%
17%
FORMULERINGEN IN 2002In 2002 werden op verzoek van de Directie-generaal
Ontwikkelingssamenwerking (DGOS) 70 formuleringen uitgevoerd. 28 daar-
van zijn nieuwe formuleringen, gestart in 2002. Deze 70 formuleringen over-
koepelen een geschat uitvoeringsbudget van 194.770.540 €.
Net zoals bij de prestaties in uitvoering, richten de formuleringen zich voor-
namelijk op Sub-Saharaans Afrika, West-Afrika en Centraal-Afrika. De
Belgische staat wil de belangrijkheid van de regio van de Grote Meren
onderstrepen; dat blijkt duidelijk uit het aantal formuleringen in Centraal-
Afrika (Burundi, DR Congo en Rwanda).
BELGISCH OVERLEVINGSFONDS
Het Belgisch Overlevingsfonds is een initiatief van het Parlement, in ant-
woord op het "Manifest tegen de honger" dat begin jaren ‘80 door 77
Nobelprijswinnaars opgesteld werd. Bij wet van 3 oktober 1983 werd het
"Overlevingsfonds voor de Derde Wereld" opgericht. Een nieuwe wet tot
oprichting van het Belgisch Overlevingsfonds (BOF) is op 9 februari 1999
afgekondigd. Het koninklijk uitvoeringsbesluit voor deze wet is op 25 april
2000 ondertekend.
Het Belgisch Overlevingsfonds (BOF) werd opgericht om de voedselzekerheid
te verbeteren van de meest kwetsbare bevolkingsgroepen in de armste lan-
den. Het BOF financiert programma’s in landen met een chronisch voedsel-
tekort, ter vrijwaring van de overlevingskansen van personen die bedreigd
worden door honger, ondervoeding, armoede en uitsluiting. De programma’s
hebben een geïntegreerde aanpak om de voedsel- en voedingszekerheid van
gezinnen en plaatselijke gemeenschappen in landelijke en halfstedelijke
omgevingen te verbeteren.
KADERSTUK 4
KADERSTUK 5
BTC - Jaarvers lag 2002 / 3332 / BTC - Jaarvers lag 2002
STUDIEBEURZEN EN STAGESHet aantal studiebeurzen en stages blijft stijgen. In 2002 beheerde de
Belgische Technische Coöperatie 343 stagebeurzen, 142 gemengde beurzen
en 270 studiebeurzen, wat het totaal op 755 brengt. Tegenover 2001 is dat
een stijging van 26 %. Steeds meer beurzen worden aan vrouwen toegekend;
in 2002 namen zij 28 % van de beurzen voor hun rekening.
Voor derden, in het bijzonder in het kader van de overeenkomst met het
Internationaal Agentschap voor Atoomenergie (IAEA), beheerde de Belgische
Technische Coöperatie 117 beursdossiers.
Daarbij komen nog 48 dossiers voor lokale beurzen en een studiereis voor 8
deelnemers, wat het totale aantal behandelde dossiers in 2002 op 928
brengt.
2,9
3,84,1
2000 2001 20020
1
2
3
4
X 1.
000.
000 €
Uitgaven voor Beurzen en Stages
Noord-Afrika + Palestina
Sub-Saharaans Afrika
Azië
Latijns-Amerika
Aandeel van de beurzen per regio
11%
39%
34%
16%
283
600
755
21,5%
26,6%28%
2000 2001 2002
Beurzen% vrouwen
Ontwikkeling van het aantal beurzen en aandeel van de vrouwen
Tijdens de uitvoering wordt concreet gestalte gegeven aan de prestatie op
basis van het formuleringsdossier. De gemengde lokale overlegstructuur
staat in voor de opvolging en de evaluatie van de uitvoering en bereidt de
overname van de prestatie voor.
De ex-post evaluatie vindt plaats twee à drie jaar na het einde van de
prestatie.
DE PROJECTCYCLUS
De identificatie lijnt de vooropgestelde prestatie af binnen de globale ont-
wikkelingsbehoeften van het partnerland. Tijdens deze fase lokaliseert men
de toekomstige prestatie, schat men de behoeften in, wordt de vorm van
samenwerking beschreven en gerechtvaardigd, beschrijft men de aard en
modaliteiten van de prestatie volgens de gekozen samenwerkingsvorm,
schat men de kosten en de duur van de prestatie in, rechtvaardigt men de
keuze van eventuele lokale partners en wijst men de begunstigden aan. De
gemengde lokale overlegstructuur geeft advies over de ontwikkelingsrele-
vantie van het identificatiedossier.
De formulering verifieert de bevindingen van de identificatie, rechtvaardigt
de technische en financiële haalbaarheid, verschaft kwantitatieve en kwa-
litatieve gegevens die nodig zijn voor de uitvoering van de prestatie, preci-
seert de prijs, de duur en de indicatoren om de uitvoering te meten, onder-
zoekt de ontwikkelingsrelevantie van de prestatie. Het formuleringsdossier
stelt tevens de meest adequate manier van samenwerken voor. De formule-
ring verschaft de elementen die de uitvoering zo flexibel mogelijk moeten
laten verlopen met het oog op de duurzaamheid en het toe-eigeningsproces
van de partners. De gemengde lokale overlegstructuur geeft advies over de
ontwikkelingsrelevantie van het formuleringsdossier.
BTC - Jaarvers lag 2002 / 3534 / BTC - Jaarvers lag 2002
4Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de activiteiten perland.In 2002 was de Belgische Technische Coöperatie actief in36 landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika; per landwordt de inventaris opgemaakt van de samenwerkingspres-taties die de BTC in 2002 uitvoerde. In de opsommingkomen eerst de directe bilaterale samenwerkingsprestaties,die de BTC voor rekening van de Belgische overheid uit-voert, en de formuleringen van nieuwe projecten.Vervolgens komen de andere taken van openbare dienstinzake ontwikkelingssamenwerking (op grond van artikel 6van de wet tot oprichting van de BTC), en ten slotte deopdrachten voor derden (artikel 7 van de voornoemde wet).De vermelde bedragen luiden in euro en betreffen de wer-kelijke uitgaven in 2002. Voor projecten en programma’sworden alleen de bedragen vanaf 10 000 euro vermeld,voor formuleringen vanaf 1000 euro.Toelichting bij de kerngegevens die voor ieder land ver-meld zijn, vindt u in de bijlagen.
De BTC in de wereld
Afrika
SomaliBasin
Strait of Gibraltar Me
di t e r r
an
ea n S e a
Re
d
Se
a
Indian Ocean
G u l f o f G u i n e a
SouthAtlanticOcean
Pe r s i a n G u l f
SeaCorsica
Sardinia
Sicily
Crete
Balearic Isl.
Zanzibar
MayotteFrance
SocotraYemen
MadeiraPortugal
Canary Islands Spain
Saint-HelenaUK
AscensionUK
Mecca
Meknès
Marrakech
Las Palmas
Funchal
Casablanca
Oran
Tamenghest
Annaba
SousseSfax
Constantine
Benghazi Alexandria
Aswan
Omdurman
Wad Madani
Kassala
al-Ubayyid
Hargeysa
Mombasa
BeiraBulawayo
Johannesburg
Cape Town
Durban
Bloemfontein
Nampula
Fianarantsoa
Toliara
Kabwe
Kisangani
Sekondi
Timbuktu
Buchanan
St-Louis
Fdérik
Lubumbashi
Bandundu
BambariBouar
Pointe Noire
Port Gentil Lambaréné
Douala
IbadanYamoussoukro
Bobo-D.
Gorom-G.
Kano
Agadez
Suez
Fès
Medina
Aden
Istanbul
Bursa
Izmir Tabrìz
Hamadàn
BàkhtarànEsfahàn
Àbàdàn
Barcelona
Valencia
Sevilla
Porto
Málaga
Naples
Aleppo
Basra
Tel Aviv-Jaffa
Homs
Edirne
Palermo
Salonika
Athens
Valletta
Madrid
Abuja
Lisbon
Rabat
Algiers Tunis
Tripoli
Cairo
Khartoum
Addis Ababa
Nairobi
Dar es Salaam
Antananarivo
LilongweLusaka
Harare
GaboronePretoria
Windhoek
Luanda
Maputo
Maseru
Mbabane
Moroni
Kampala
Kinshasa
LagosAbidjan
Bamako
Monrovia
FreetownConakry
Dakar
Nouakchott
Banjul
Bissau
PortoNovo
LomeAccra
Ouagadougou
Yaoundé
N'Djamena
Niamey
Bangui
Brazzaville
Libreville
Bata
Kigali
Bujumbura
Djibouti
Asmera
Mogadishu
TiranëAnkara
DamascusBaghdad
Riyadh
Manama
Doha
Kuwait
Sana
Tehran
Amman
Beirut
Jerusalem
Nicosia
BakuYerevan
Rome
N I G E R I A
LESOTHO
COMOROS
BURUNDI
RWANDA
U.A.E
QATAR
BAHRAIN
AZERBAIJAN
CYPRUS
AZER.
SYRIA
I R A Q
KUWAIT
SAUDIARABIA
IRANJORDAN
LEBANON
ISRAEL
ALBANIAMACEDONIA
ITALY
MALTA
GREECE
S P A I NTURKEY
S E Y C H E L L E S
A L G E R I A
L I B Y A E G Y P T
S U D A N
E T H I O P I A
KENYA
TANZANIA
ZAMBIAANGOLA
ZIMBABWE
SWAZILAND
NAMIBIA BOTSWANA
SOUTHAFRICA
DEMOCRATICREPUBLIC OF
CONGO
CENTRALAFRICAN REPUBLIC
UGANDA
MO
ZA
MB
I Q
UE
CONGO
CAMEROON
C H A D
GHANA
M A L I
BURKINA FASO
GUINEA
SENEGAL
WESTERNSAHARA
M A U R I T A N I A
IVORYCOAST
SIERRALEONE
GAMBIA
GABON
N I G E R
EQUAT.GUINEASAO TOME
AND PRINCIPE
GUINEABISSAU
DJIBOUTI
PORTUGAL
TUNISIA
ARMENIA
OMAN
YEMENERITREA
SOMALIA
MOROCCO
LIBERIA
TOGO BE
NIN
MALAWI
MADAGASCAR
Palestinian Territories
EQUATOREQUATOR
TROPIC OF CANCER TROPIC OF CANCER
BTC - Jaarvers lag 2002 / 39
AFR
IKA
AFR
IKA
38 / BTC - Jaarvers lag 2002
Projecten en programma’s
ALG/00/001 Opleiding in een simulator van treinbestuurders Basisinfrastructuur 820.332
van de nationale spoorwegmaatschappij
ALG/01/001 Hulp aan de betalingsbalans en het daarmee verbonden tegenwaardefonds Varia -
ALG/01/002 Micro-interventieprogramma 2001 Varia -
ALG/02/002 Modernisering van het onderhoud van de vervoersmaatschappij van Algiers Basisinfrastructuur -
ALG/0299991 Micro-interventieprogramma 2002 Varia -
Taken van openbare dienst inzake ontwikkelingssamenwerking (artikel 6 van de wet)
ALG/02/02E Verkenningszending in de sector volksgezondheid Volksgezondheid 9.633
ALG/02/03E Verkenningszending in de sector watervoorziening Basisinfrastructuur 8.518
2002
2001
2000
200 400 600 800
Uitgaven Algerije Kerngegevens BTC in Algerije
BTC-experts 0
Beursstudenten 36
X 1000 €
VIER PRIORITAIRE SECTOREN VOOR DE TOEKOMSTIn 2002 opende het kantoor van de Belgische Technische Coöperatie in
Algiers officieel zijn deuren. Dit kantoor, gelegen in de wijk El Biar vlakbij de
Belgische ambassade, startte zijn activiteiten in de maand mei. Het is uit-
gerust met krachtige computers en moderne communicatiemiddelen en
werkt met ter plaatse gerekruteerd, sterk gekwalificeerd personeel.
In 2002 heeft de BTC verder werk gemaakt van de uitvoering van het project
« opleiding in een simulator van treinbestuurders van de Société Nationale
des Transports Ferroviaires ». In het kader van dit project werd de nodige
uitrusting ondergebracht in een daartoe geschikt gebouw van de SNTF in
Rouiba. Na afloop van de tests werd de simulator echt in werking gesteld en
werd een programma voor de opleiding van de opleiders opgestart.
In 2002 is de BTC eveneens van start gegaan met de uitvoering van het pro-
ject voor de modernisering en de reorganisatie van het onderhoud van de
Entreprise de Transport Urbain et Suburbain d’Alger (ETUSA), de vervoers-
maatschappij van Algiers. Daarnaast hervatte de BTC de opvolging van de
dossiers met betrekking tot de hulp aan de betalingsbalans ten gunste van
de landbouwsector en van het daarmee verbonden tegenwaardefonds. In dit
verband zij er op gewezen dat de geldigheidsduur van de bijzondere over-
eenkomst verlengd werd via een uitwisseling van brieven. Tot slot heeft de
BTC zeven microprojecten opgestart in de culture en de gezondheidssector,
alsook ten gunste van vrouwen en vluchtelingen.
De belangrijkste gebeurtenis in 2002 was echter de bijeenkomst van de
Gemengde Belgisch-Algerijnse Commissie op 28 oktober. Tijdens die bijeen-
komst werd de algemene lijn uitgestippeld van de bilaterale samenwerking
voor de volgende vijf jaar. Die spitst zich toe op vier prioritaire sectoren:
armoedebestrijding, volksgezondheid, milieuzorg en –bescherming en insti-
tutionele versterking. Men mag er dus van uitgaan dat het aantal activitei-
ten van de BTC in Algerije in de komende jaren aanzienlijk zal toenemen.
ALGERI JEAlgiers
M A L I
MA
UR
ITA
NIA
LIB
YA
M O R O C C O
TUNISIA
N I G E R
T a m e n g h e s t
A d r a r
T i n d o u f
B e c h a r
El BeyyadhNaama
Tilimsen
Ghizilane
I l i z i
Ghardaia
Laghouat
DjelfaTihert
W a r g l a
El Wad
BeskraTbessa
Skikda
BatnaM'sila
Stif
Hoofdstad Algiers
Oppervlakte 2.382.000 km2
Bevolkingsaantal 31.000.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 107
Levensverwachting bij geboorte 69
Inkomen per capita (PPP $) 6.090
Alfabetiseringsgraad (%) 68
40 / BTC - Jaarvers lag 2002
AFR
IKA
BTC - Jaarvers lag 2002 / 41
AFR
IKA
Porto Novo
BorgouAtakora
Zou
Mono
Atlantique
Ouémé
N I G E R I A
T O G O
BENIN
Hoofdstad Porto Novo
Oppervlakte 112.500 km2
Bevolkingsaantal 6.600.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 159
Levensverwachting bij geboorte 51
Inkomen per capita (PPP $) 980
Alfabetiseringsgraad (%) 39
ONDERWIJS, GEZONDHEID EN RURALE ONTWIKKELINGOp het vlak van onderwijs heeft de BTC, in partnership met het Centre
Béninois des Langues Étrangères (CEBELAE) en de Association pour la
Promotion de l’Éducation et de la Formation à l’Étranger (APEFE), een uit-
wisselingsprogramma uitgevoerd waarbij Beninse leraars Frans naar
Nigeria werden gestuurd. Deze interventie werd eind 2002 voltooid.
Op het vlak van de volksgezondheid werd in 2002 verder werk gemaakt van
het project met betrekking tot de steun aan de gezondheidszones in de
departementen Mono/Couffo (PAZS-Mono). Het is de bedoeling dit project tot
december 2003 te verlengen. De interventie, die plaatsvindt in de gezond-
heidszone Comé (250.000 inwoners), omvat een institutionele, materiële en
technische ondersteuning van de diensten van het ministerie van
Volksgezondheid. Deze ondersteuning beoogt een betere werking van de
gezondheidszone, met nadruk op de organisatie en het beheer van de
gezondheidsdiensten, opleiding (met name op het vlak van de chirurgie) en
de bereikbaarheid en toegankelijkheid van de gezondheidsdiensten. Deze
interventie besteedt ook een bijzondere aandacht aan de tarifering van de
gezondheidszorg.
De rurale ontwikkeling is een andere prioriteit van de Belgisch-Beninse
samenwerking. Het project met betrekking tot de rurale ontwikkeling in de
departementen Mono/Couffo (PAMR-Mono) werd in 2002 voortgezet en ver-
lengd tot september 2003. De tussentijdse evaluatie van het project heeft de
sterke en zwakke punten ervan aangetoond. Via deze evaluatie werden ook
de knelpunten geïdentificeerd die het moeilijk maken om aan de platte-
landsbevolking concrete en duurzame hulp te bieden. Responsabilisering
van de basisgemeenschappen, overdracht van technische vaardigheden en
ontwikkeling van de lokale capaciteiten zijn de drie kernbegrippen van het
project.
In januari 2002 vond in Cotonou een Technische gemengde vergadering ter
opvolging van de resoluties van de Grote Gemengde Benins-Belgische
Commissie van 1998 plaats. Tijdens deze vergadering werden de lopende
projecten en de in 2002 te formuleren interventies onder de loep genomen.
Alle geplande formuleringen vonden plaats volgens de daartoe voorziene
kalender. In 2002 werden vier nieuwe interventies geformuleerd. Zij hebben
prioritair betrekking op de gezondheidssector, de rurale ontwikkeling en de
beroepsopleiding.
Projecten en programma’s
BEN/00/001 Deelproject ter ondersteuning van de rurale ontwikkeling in het departement Mono Landbouw en Voedselzekerheid 1.218.872
BEN/00/002 Deelproject voor de organisatie van de gezondheidszones in het departement Mono Volksgezondheid 962.511
BEN/00/003 Benins-Belgisch Studiefonds Varia 104.375
BEN/00/005 Steun aan het programma voor Beninse coöperanten ter bevordering Onderwijs en vorming 103.768
van de regionale integratie door middel van linguïstieke communicatie
BEN/01/003 Steun aan de gezondheidszones van Atacora - Hygiëne en sanering - Volksgezondheid -
Opleiding van medisch personeel: Atacora-Bassila
BEN/01/004 Project ter ondersteuning van de rurale ontwikkeling in Atacora en Donga Landbouw en Voedselzekerheid -
BEN/01/005 Micro-interventieprogramma 2001 Varia 54.355
BEN/02/01P Drinkwater en sanering in rurale gebieden (Atacora en Donga) Basisinfrastructuur -
BEN/02/03P Steun aan de gezondheidszone van Klouékanmey, Toviklin en Lalo Volksgezondheid -
BEN/0299991 Micro-interventieprogramma 2002 Varia -
Formuleringen
BEN/01/001 Steun aan de gezondheidszone van Bassila Volksgezondheid -
BEN/01/002 Steun aan de rurale ontwikkeling in Atacora en Donga Landbouw en Voedselzekerheid 60.360
BEN/01/006 Steun aan de gezondheidszone van Klouékanmey, Toviklin en Lalo Volksgezondheid 48.344
BEN/01/007 Drinkwater en sanering in rurale gebieden (Atacora en Donga) Basisinfrastructuur 31.704
2002
2001
2000
500 1.5001.000 2.000 2.500 3.5003.000
Uitgaven Benin Kerngegevens BTC in Benin
BTC-experts 7
Beurzen 36
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 43
AFR
IKA
42 / BTC - Jaarvers lag 2002
AFR
IKA
Projecten en programma’s
BKF/00/001 Steun aan de strijd tegen SOA’s en aids Volksgezondheid -
BKF/00/002 Steun aan de strijd tegen tuberculose, SOA's en aids Volksgezondheid 108.778
in 4 districten van de gezondheidsregio Kaya
BKF/00/003 Globale steun aan de ontwikkeling van de gezondheidsdistricten van Boussé en Ziniare Volksgezondheid 1.173.649
in het kader van het multisectorale programma van Oubritenga, Kourweogo en Kadiogo
BKF/00/004 Steun aan de vulgarisatie van veeteelttechnieken Landbouw en Voedselzekerheid 329.495
BKF/00/005 Steun aan de verspreiding van de Azawak-zeboe in Burkina Faso Landbouw en Voedselzekerheid 287.219
BKF/00/006 Institutionele steun aan het Vast Secretariaat van de Nationale Raad voor Milieubeheer Milieu 347.237
BKF/00/007 Ontwikkeling van het hoger onderwijs door de bouw en uitrusting van leslokalen Onderwijs en vorming 564.358
aan de Universiteit van Ouagadougou
BKF/00/009 Studie van de secundaire autowegen van Liptako - Gourma Basisinfrastructuur 82.639
BKF/00/010 Financiering van studies en expertises Varia 216.981
BKF/00/011 Multisectoraal ontwikkelingsprogramma voor de provincies Oubritenga, Varia 457.899
Kourweogo en Kadiogo - Project sociale economie
BKF/00/012 Steun aan het institutionele kader voor de sturing, de coördinatie en de uitvoering Varia 41.154
van het Multisectoraal Programma Oubritenga-Kourweogo-Kadiogo
BKF/01/001 Actieplan voor de ontwikkeling van de beroepsorganisaties in de landbouw Maatschappijopbouw -
BKF/01/003 Steun aan het programma FEER II (Fonds de l'Eau et de l'Équipement Rural) Basisinfrastructuur 120.311
in de provincies Bam en Sanmatenga
BKF/01/004 Micro-interventieprogramma 2001 Varia 23.784
BKF/01/005 Multisectoraal programma Oubritenga-Kourweogo-Kadiogo - Basisonderwijs Onderwijs en vorming -
BKF/0299991 Micro-interventieprogramma 2002 Varia -
Formuleringen
BKF/01/002 Multisectoraal programma Oubritenga-Kourweogo-Kadiogo - Onderwijs Onderwijs en vorming 13.914
HET BEVORDEREN VAN EEN ENDOGENESOCIAAL-ECONOMISCHE ONTWIKKELINGEen van de belangrijkste pijlers van de Belgische coöperatie in Burkina Faso
wordt gevormd door het multisectoraal programma voor Oubritenga,
Kourweogo en Kadiogo (PPOKK). Dit programma richt zich op drie provincies
in het centrum van het land en focust zijn activiteiten op de sectoren gezond-
heid, basisonderwijs en sociale economie.
In 2003 wordt het onderdeel onderwijs gestart en wordt werk gemaakt van
een sterkere synergie tussen de diverse onderdelen van het programma.
Wat de veeteelt betreft, verleent de BTC steun aan het ministerie voor
Dierlijke Rijkdommen in het kader van de realisatie van twee projecten. Het
project ter ondersteuning van de verspreiding van de Azawak-zeboe (een ras
dat voorkomt in de Noord-Sahelse regio van het land en in de zone rond de
stad Ouagadougou) heeft reeds zijn grote nut bewezen via de consolidatie
van het programma voor de verspreiding en de vermenigvuldiging van zeboes
bij geassocieerde telers. Dit project wordt erkend als een modelproject inza-
ke de genetische verbetering op nationaal vlak. Bovendien betekent het een
stimulans voor de regionale samenwerking met andere Azawak-programma’s
van de Belgische coöperatie in Mali en Niger. Het project voor de vulgarisatie
Ouagadougou
G H A N AIVORY COAST
TO
GO
M A L I
Comoé
Houé Sissili
MouhounKossi
Sourou
YatengaSoum
Oudalan
Séno
Gnagna
GourmaTapoa
Boulgou
Poni
15
12
4
56
7
89
1011 12
13 143
BougouribaKénédougouBoulkiemdéSanguiéNaouriZoundwéogoBazégaOubritengaPassoréBamSanmatengaNamentengaGanzourgouKouritengaKadiogo
123456789
101112131415
BURKINA FASO
Hoofdstad Ouagadougou
Oppervlakte 274.000 km2
Bevolkingsaantal 12.300.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 173
Levensverwachting bij geboorte 46
Inkomen per capita (PPP $) 1.120
Alfabetiseringsgraad (%) 25
van veeteelttechnieken is actief in de drie landelijke zones van het centrum
en het noorden van het land. Dit project draagt bij tot de versterking van de
technische en organisatorische capaciteiten van de telers, waarbij ze zelf
hun behoeften analyseren, mogelijke oplossingen vooropstellen, enz.
Wat de rurale ontwikkeling betreft, heeft de BTC verder werk gemaakt van
haar steun aan twee door Burkina Faso geïmplementeerde programma’s met
betrekking tot budgethulp. Het betreft enerzijds een hulpprogramma voor de
oprichting van beroepsorganisaties in de landbouwsector en anderzijds de
bijdrage tot het programma van het water- en landbouwuitrustingsfonds.
Op het vlak van het milieu beoogt het project voor de institutionele onder-
steuning van het Vast Secretariaat van de Nationale Raad voor Leefmilieu en
Duurzame Ontwikkeling overleg tussen openbare en privé-actoren met het
oog op bewustmaking van en mobilisatie voor de grote milieu-uitdagingen
waarmee Burkina Faso wordt geconfronteerd. Dit project beoogt tevens een
efficiënter beheer en een betere verspreiding van milieugerelateerde infor-
matie, via de oprichting van een netwerk van milieudocumentatiecentra.
2002
2001
2000
2.0001.000 3.000 5.0004.000
Uitgaven Burkina Faso Kerngegevens BTC in Burkina Faso
BTC-experts 8
Beurzen 39
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 45
AFR
IKA
44 / BTC - Jaarvers lag 2002
AFR
IKA
LakeTanganyika
Bujumbura
R W A N D A
T A N Z A N I ADE
MO
CR
ATI
C R
EP
UB
LIC
OF
CO
NG
O
Makamba
Bururi Rutana
GitegaRuyigi
Muramvya
Bujumbura
BubanzaKayanza
Karuzi Cankuzo
MuhingaNgozi
Kirundo
Cibitoke
BURUNDI
Hoofdstad Bujumbura
Oppervlakte 28.000 km2
Bevolkingsaantal 6.200.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 171
Levensverwachting bij geboorte 40
Inkomen per capita (PPP $) 690
Alfabetiseringsgraad (%) 49
GEZONDHEID, JUSTITIE EN INFRASTRUCTUURDe meeste prestaties van de Belgische bilaterale samenwerking in Burundi
sluiten aan bij de acties die ondernomen werden sinds de beslissing tot het
hervatten van de samenwerking op grond van de restanten van de oude, opge-
schorte projecten.
De steun aan de gezondheidssector staat centraal in de Belgische samenwer-
king. Het hulpproject voor het nationaal programma ter bestrijding van lepra
en tuberculose werd in 2002 voltooid. Bedoeling is evenwel dit programma te
laten overvloeien in een grootschaliger programma dat zou lopen van 2003 tot
2007.
Op het vlak van justitie en behoorlijk bestuur blijft de Belgische coöperatie
haar steun verlenen aan de bibliotheek van het ministerie van Justitie en aan
de bibliotheken van de Hoven van Beroep van Gitega en Ngozi (bouw, compu-
ter- en kantooruitrusting, opleiding, logistieke steun, boeken, tijdschriften en
vakliteratuur, communicatiemiddelen). Daarnaast gaat bijzondere aandacht
naar de vulgarisatie van de Burundese wetteksten (de rechten en plichten van
de burgers in de strafrechtelijke en burgerlijke procedures).
Wat de infrastructuur betreft, is de Belgische coöperatie op het hele grondge-
bied van de Republiek Burundi aanwezig gebleven via haar Tegenwaardefonds
(FBBR, Fonds belgo-burundais de réemploi). Het FBBR, dat hoofdzakelijk aan-
gesproken wordt voor collectieve infrastructuur (lagere scholen, gemeentelijke
colleges, gezondheidscentra, drinkwaterleidingen, bruggen, landbouwwegen,
duikers…), controleerde in 2002 een vijftigtal infrastructuurprojecten.
In het laatste kwartaal van 2002 besliste België nieuwe hulp ten belope van 5
miljoen euro te verlenen aan de betalingsbalans. Deze hulp zal aangewend
worden om het Tegenwaardefonds te stijven.
Nog steeds in het laatste kwartaal van 2002 besliste de Ministerraad 3,5 mil-
joen euro budgethulp toe te kennen aan de Burundese regering voor het uit-
betalen van de achterstallige lonen van de Burundese leerkrachten.
Het Fonds voor de financiering van studies en expertises heeft identificatieop-
drachten gefinancierd voor het secundair technisch en beroepsonderwijs, voor
de ondersteuning van de administraties, voor een ondersteuning van de
Assemblée Nationale de Transition (Nationale Overgangsassemblee) en voor
de ontwikkeling van de moeras- en stroomgebieden in Moso (provincie Ruyigi).
Projecten en programma’s
BDI/00/001 Steun aan het nationaal programma ter bestrijding van lepra en tuberculose Volksgezondheid 80.804
BDI/00/003 Steun aan de bibliotheek van het Ministerie van Justitie en aan de bibliotheken Maatschappijopbouw 116.298
van de Hoven van Beroep van Gitega en Ngozi
BDI/00/004 Steun aan de vulgarisatie van wetteksten in Burundi - Burgerrechten en -plichten Maatschappijopbouw 27.218
BDI/00/005 Fonds voor de financiering van studies en expertises Varia -
BDI/00/006 Belgisch-Burundees tegenwaardefonds Varia 220.693
BDI/01/003 Drinkwatervoorziening van Karambi II (AEP Karambi II) Basisinfrastructuur 53.588
BDI/01/006 Steun aan het Institut Supérieur Agronomique du Burundi (zaaigoed) Landbouw en Voedselzekerheid -
BDI/01/009 Micro-interventieprogramma 2001 Varia 86.241
Formuleringen
BDI/01/002 Steun aan de heruitgave van de wetboeken en wetteksten in Burundi Maatschappijopbouw 7.431
BDI/01/004 Steun aan de provinciale gezondheidszorg in Kirundo Volksgezondheid 6.242
BDI/01/011 Schoolgebouwen en pedagogisch materiaal Basisinfrastructuur 15.444
BDI/02/002 Dringende zorgverstrekking in de gezondheidszone van Mwaro-Kibumbu Volksgezondheid 15.300
BDI/02/03F Steun aan het nationaal programma ter bestrijding van lepra en tuberculose Volksgezondheid 7.870
2002
2001
2000
400200 600 1.200800 1.000
Uitgaven Burundi Kerngegevens BTC in Burundi
BTC-experts 0
Beurzen 56
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 47
AFR
IKA
46 / BTC - Jaarvers lag 2002
AFR
IKA
Maroua
Garoua
Ngaoundéré
Bamenda
Bafoussam
DoualaBertoua
Ebolowa
Yaoundé
Extrême-Nord
Nord
AdamaouaNord-Ouest
OuestSud-Ouest
Littoral
Centre
EstSud
CONGOGABON EQUATORIALGUINEA
NIGERIA
CENTRAL AFRICANREPUBLIC
Buea
KAMEROEN
Hoofdstad Yaoundé
Oppervlakte 475.000 km2
Bevolkingsaantal 15.800.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 142
Levensverwachting bij geboorte 48
Inkomen per capita (PPP $) 1.680
Alfabetiseringsgraad (%) 72
DRINKWATER EN SANERINGDe Belgische interventie verloopt via bilaterale projecten en het Belgisch-
Kameroens ontwikkelingsfonds dat werd opgericht in het kader van de in
1995 goedgekeurde schuldherschikking. De Belgische interventie is hoofd-
zakelijk gericht op de watervoorziening, de sanering en de gezondheid met
als gemeenschappelijke doelstellingen het terugdringen van de watergere-
lateerde ziekten en het verbeteren van de levensomstandigheden.
Wat de gezondheid betreft, werd in het kader van de bilaterale coöperatie
steun verleend aan zeven gezondheidsdistricten in de provincie Extrême-
Nord, meer bepaald door de levering van ziekenhuisuitrusting en genees-
middelen, de bouw en de renovatie van gezondheidsinfrastructuren en het
ter beschikking stellen van een Belgische expertise die geleid heeft tot com-
munautaire participatie, een beter medisch management en een rationali-
sering van de ziekenhuisdiensten. De uivoering van dit project liep van
december 1998 tot december 2002. Via het project voor rurale telefonie wil
men 64 gemeenten op het nationale telefoonnet aansluiten en aldus een
einde maken aan het isolement van de betreffende bevolkingsgroepen.
Het project voor plattelandshydraulica in de provincie Extrême-Nord voorziet
in 100 boorputten en 28 kleine drinkwaterleidingen, terwijl het hydraulica-
project voor de stad Maroua moet instaan voor een toename van de water-
productie- en opslagcapaciteit, de behandeling van het water en de uitbrei-
ding van het distributienetwerk. Het saneringsproject voor de stad Maroua
voorziet in de bouw van regenwatersaneringsinstallaties, van openbare toi-
letten en van vuilniscontainers.
Het Belgisch-Kameroens ontwikkelingsfonds financiert het onderzoek van
het Schéma Directeur pour l’Eau et l’Assainissement (richtschema voor het
water en de sanering) van de stad Maroua. Langs deze weg zal een instru-
mentarium ter beschikking worden gesteld voor de planning, het beheer en
het zoeken naar de financiële middelen met het oog op een harmonieuze ont-
wikkeling van Maroua. Dit fonds financiert eveneens de autonome watertoe-
voer voor de universiteitsstad Soa, de werkzaamheden voor de bouw of de
renovatie van drinkfonteinen en de aanpassing en uitbreiding van het
waternetwerk in drie stadscentra in Sanaga Maritime. Een laatste interven-
tie zal plaatsvinden in Batcham waar drie drinkwaterleidingen hersteld wor-
den en één nieuwe drinkwaterleiding wordt aangelegd.
Projecten en programma’s
CAM/00/001 Steun aan de provinciale delegatie Volksgezondheid van de provincie Extrême-Nord Volksgezondheid 160.422
CAM/00/002 Steun aan zeven gezondheidsdistricten van de provincie Extrême-Nord Volksgezondheid 1.594.713
CAM/00/004 Rurale watervoorziening in de provincie Extrême-Nord Basisinfrastructuur 166.978
CAM/00/005 Rurale telefonie II Basisinfrastructuur -
CAM/00/006 Financiering van studies en expertises van korte duur (Studie- en Adviesfonds) Varia -
CAM/00/007 Ontwikkelingsfonds aansluitend bij de verlichting van de buitenlandse schuld Varia 63.057
van de Republiek Kameroen bij het Koninkrijk België
CAM/00/008 Tegenwaardefonds met betrekking tot de toekenning van een schenking in het kader Basisinfrastructuur -
van een actie ter ondersteuning van het programma voor structurele aanpassing
van 40 miljoen BEF voor de financiering van de aankoop van uitrustingsgoederen
voor landelijke telefonie
CAM/01/002 Rehabilitatie en verbetering van de drinkwatervoorziening van de stad Maroua Basisinfrastructuur 27.220
CAM/01/003 Saneringsproject voor de stad Maroua Basisinfrastructuur -
2002
2001
2000
500 1.000 2.5001.500 2.000
Uitgaven Kameroen Kerngegevens BTC in Kameroen
BTC-experts 0
Beurzen 22
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 49
AFR
IKA
48 / BTC - Jaarvers lag 2002
AFR
IKA
Yamoussoukro
AbidjanBas-
Sassandra
Sud-Bandama
Zanzan
123
45678
9
10 11
1213
LIBERIA
GUINEA
MALI
Sud-Comoé
Lagunes
Agnébi
Nzi-Komoé
Moyen-Komoé
Lacs
Marahoué
Haut-Sassandra
18 Montagnes
Worodougou
Vallée du Bandama
Savannes
Denguélé
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
IVOORKUST
Hoofdstad Yamoussoukro
Oppervlakte 322.000 km2
Bevolkingsaantal 16.400.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 161
Levensverwachting bij geboorte 42
Inkomen per capita (PPP $) 1.490
Alfabetiseringsgraad (%) 50
GEZONDHEID, RURALE ONTWIKKELING ENSTEUN AAN DE PRIVÉ-SECTORHet samenwerkingsprogramma is toegespitst op drie belangrijke thema’s:
gezondheid, rurale ontwikkeling en steun aan de privé-sector. De politieke
gebeurtenissen die zich eind 2002 in Ivoorkust afspeelden, hebben de start
van de nieuwe acties op de lange baan geschoven.
Wat volksgezondheid betreft, verleent de Belgische Technische Coöperatie
steun aan de strijd tegen SOA’s (seksueel overdraagbare aandoeningen) en
aids door het leveren van geneesmiddelen en het organiseren van opleidingen.
Anderzijds heeft de BTC de formulering afgewerkt van de tweede fase van de
algemene ondersteuning van de gezondheidszone Moyen Comoé waarbij
gestreefd wordt naar een betere toegankelijkheid tot de gezondheidszorg voor
de bevolking.
Het programma met betrekking tot de rurale ontwikkeling is toegespitst op de
versterking van het privé-initiatief op het vlak van de teelt, waarbij in het
oosten steun wordt verleend aan de visserijsector en in het zuiden aan de ont-
wikkeling van de melkveehouderij.
Wat de steun aan de privé-sector betreft, werd het ASE-project (Appui et
Services aux Entreprises (steun en dienstverlening aan de ondernemingen))
voortgezet en voltooid. Via dit project wordt de oprichting van kleine en
middelgrote ondernemingen gestimuleerd met het oog op de versterking van
een duurzaam economisch weefsel.
In 2002 heeft de Belgische Technische Coöperatie diverse formuleringen uit-
gevoerd, waaronder de formulering met het oog op de ondersteuning van de
decentralisatie en van de positieve discriminatie van de meest achtergestel-
de regio’s van het land. Deze formulering van het programma ter ondersteu-
ning van de ontwikkeling van de gemeenten van Savannes werd evenwel
onderbroken vermits de terreinopdrachten uitgevoerd moesten worden in het
noorden van het land waar de toestand toen nog verre van stabiel was.
De andere instrumenten van de Belgische coöperatie, waaronder het studie-
fonds, de microprojecten, de beurzenprogramma’s of het door schuldkwijt-
schelding gestijfde ontwikkelingsfonds, werden in 2002 geïmplementeerd.
Projecten en programma’s
IVO/00/001 Steun aan het gezondheidsdistrict centrum-oost van Abengourou Volksgezondheid 83.028
IVO/00/002 Regionale steun aan de strijd tegen aids en SOA's Volksgezondheid 53.406
IVO/00/004 Steun aan de oprichting van kleine en middelgrote ondernemingen; subsidiëring aan Andere 370.259
de naamloze vennootschap 'Appui et Services aux entreprises'
IVO/00/006 Steun aan de visserijsector in het oosten van Ivoorkust - Fase II Landbouw en Voedselzekerheid 337.192
IVO/00/007 Ontwikkelingsfonds Ivoorkust-België Varia 987.885
IVO/00/010 Verbeterde watervoorziening voor de dorpen in de regio's Moyen Comoé en N'Zi Comoé Basisinfrastructuur -
IVO/00/011 Studiefonds Ivoorkust-België Varia 85.472
IVO/01/002 Ontwikkelingsteun aan de melkproductie in het zuiden van Ivoorkust Landbouw en Voedselzekerheid 202.544
IVO/01/003 Micro-interventieprogramma 2001 Varia 41.644
IVO0299991 Micro-interventieprogramma 2002 Varia -
Formuleringen
IVO/01/004 Steun aan het gezondheidsdistrict van Moyen Comoé - Fase II Volksgezondheid 25.846
2002
2001
2000
500 1.000 2.5001.500 2.000
Uitgaven Ivoorkust Kerngegevens BTC in Ivoorkust
BTC-experts 4
Beurzen 16
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 51
AFR
IKA
50 / BTC - Jaarvers lag 2002
AFR
IKA
Lubumbashi
Kisangani
Kinshasa
K a t a n g a
Sud-Kivu
Nord-Kivu
Man
iem
a
H a u t - C o n g o
E q u a t e u r
Kasai- Occidental
Kasai- Oriental
Bandundu
Bas-Congo
A N G O L A
CONGO
DEMOCRATISCHE REPUBLIEK CONGO
Hoofdstad Kinshasa
Oppervlakte 2.345.000 km2
Bevolkingsaantal 55.000.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 167
Levensverwachting bij geboorte 41
Inkomen per capita (PPP $) 680
Alfabetiseringsgraad (%) 63
VERDERE UITDIEPING VAN DE SAMENWERKINGIn 2002 heeft de Congolese overheid blijvende inspanningen geleverd om te
komen tot een vredesregeling tussen de verschillende strijdende partijen. Ze
heeft zich eveneens, met steun van de internationale partners, verder inge-
zet voor een normalisering en opleving van het economisch klimaat.
In deze context heeft België een directe bilaterale samenwerking met de
Democratische Republiek Congo opgezet. Deze samenwerking kan onder de
volgende drie noemers worden samengevat: verdere uitbreiding van de
Belgische bijdrage, voorbereiding en start van meer institutionele samen-
werking, ruimere aanwezigheid op het terrein.
Eind 2002 bedroeg het budget van de directe bilaterale samenwerking met
de Democratische Republiek Congo meer dan 60 miljoen euro, gespreid over
een totaal van vijftien projecten en programma’s.
De belangrijkste sectoren die gesteund worden zijn volksgezondheid, basis-
infrastructuur en multisectorale programma’s. Bij deze laatste worden uit-
sluitend initiatieven van lokale organisaties ondersteund.
De projecten in 2002 situeerden zich in de volgende provincies: Kinshasa,
Bas-Congo, Bandundu, Kasaï Occidental, Kasaï Oriental en Katanga. Het is
ook in die provincies dat de technische experts van de BTC wonen en werken.
In 2002 werd ook een belangrijke studie uitgevoerd met als titel : “Étude de
faisabilité de la réforme de la fonction publique en RD Congo”
(Haalbaarheidsstudie voor de hervorming van het overheidsapparaat in de
DR Congo). Met deze studie wordt de aanzet gegeven voor steun van België
in het begeleiden van het hervormingsproces van het openbaar ambt in DR
Congo. Aan de hand van de resultaten van deze studie zal de Belgische over-
heid een samenwerkingsovereenkomst sluiten met de Congolese overheid
om het ambtenarenapparaat van de DR Congo te moderniseren.
De BTC voert in opdracht van de Europese Unie een project van 3,7 miljoen
euro uit voor de rehabilitatie en het onderhoud van de landbouwwegen in de
provincies Bandundu en Kasaï Oriental.
Ook in opdracht van de Wereldbank is de BTC gestart met de uitvoering van
een project voor de rehabilitatie van negen gezondheidszones in Bas-Congo.
Projecten en programma’s
RDC/00/002 Steun aan de strijd tegen de slaapziekte in de DRC - Fase II Volksgezondheid 2.052.066
RDC/00/003 Studiefonds Varia 393.032
RDC/00/004 Steun aan het technisch en beroepsonderwijs in de DRC Onderwijs en vorming 248.238
RDC/00/009 UNAIDS – Steun aan de strijd tegen AIDS/SOA's Volksgezondheid 206.709
RDC/00/010 Institutionele steun aan het departement Studie en Planning Volksgezondheid 409.324
van het Ministerie van Volksgezondheid
RDC/00/011 Heraanleg en onderhoud van plattelandswegen (Oost-Kasaï en Bas-Congo) Basisinfrastructuur 7.629.052
RDC/00/013 Overgangssteun aan de lokale ontwikkelingsinitiatieven Maatschappijopbouw 1.322.393
RDC/01/006 Micro-interventieprogramma 2001 Varia 357.238
RDC/01/008 Herstel van de infrastructuur in Bandundu door lokale ontwikkelingsorganisaties Basisinfrastructuur 282.698
RDC/01/009 Steun aan de gezondheidssector in Bas-Congo Volksgezondheid 180.033
Formuleringen
RDC/01/005 Rehabilitatie van de infrastructuur in Bandundu Basisinfrastructuur 7.005
RDC/01/007 Steun aan de gezondheidssector in Bas-Congo Volksgezondheid 7.926
RDC/02/03F Steun aan het nationaal programma ter bestrijding van AIDS Volksgezondheid 47.246
RDC/02/05F Rehabilitatie van de gezondheidszone in Kisangani Volksgezondheid 7.910
Taken van openbare dienst inzake ontwikkelingssamenwerking (artikel 6 van de wet)
RDC/00/012 Sociaal stadsfonds van de stad Kinshasa Maatschappijopbouw 733.415
RDC/01/010 Voedselhulp aan kwetsbare bevolkingsgroepen Landbouw en Voedselzekerheid 415.232
Opdrachten voor derden (artikel 7 van de wet)
RDC/02/01P Rehabilitatie van de plattelandswegen in Bandundu Basisinfrastructuur 306.893
en Kasaï oriental - Europese Commissie
RDC/02/04P Rehabilitatie van 9 gezondheidszones in Bas-Congo - Wereldbank Volksgezondheid 10.699
2002
2001
2000
2.000 6.0004.000 16.00014.0008.000 12.00010.000
Uitgaven DRC Kerngegevens BTC in DRC
BTC-experts 12
Beurzen 66
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 53
AFR
IKA
52 / BTC - Jaarvers lag 2002
AFR
IKA
S U D A N
Asayita
Mekele
Asosa
Bahir Dar
Jijiga
Gambela
Awasa
Adis AbebaAddis Ababa
S O M A L I A
K E N Y A
A R A B I A NP E N I N S U L A
E R I T R E A
DJIBOUTI
T i g r e
Afar
Gambela
Benichangoul Goumouz
A m h a r a
S o m a l i
Oromo
Oromo
South Nationalities
ETHIOPIË
Hoofdstad Addis Abeba
Oppervlakte 1.133.000 km2
Bevolkingsaantal 65.400.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 169
Levensverwachting bij geboorte 46
Inkomen per capita (PPP $) 810
Alfabetiseringsgraad (%) 40
EEN LAND DAT DE GECENTRALISEERDE ECONOMIE ONTSTI JGT2002 was het eerste volledige werkingsjaar van de Belgische Technische
Coöperatie in Ethiopië.
Het plaatselijke studiebeursprogramma, dat kleine beurzen verstrekt aan de
meest behoeftige studenten in elf universiteiten in de meeste streken van
het land, werd sterk uitgebreid, van 433 betoelaagde studenten in 2001-
2002 tot bijna 2200 studenten in 2002-2003.
In augustus en september startte een Local Food Procurement project voor
de distributie en lokale aankoop van 5000 ton graan. Gedurende deze twee
maanden werd 5000 ton geleend uit de Emergency Food Security Reserve
(EFSR) en uitgedeeld aan behoeftige families in veel plaatsen. In december
werden twee aanbestedingen gelanceerd via de Disaster Prevention and
Preparedness Commission om dit graan opnieuw aan te kopen om de voor-
raad van de EFSR weer aan te vullen. De lokale aankoop van graan in gebie-
den met een productieoverschot stimuleert de productie en het inkomen van
de landbouwers. In het algemeen is het een betere optie dan voedselgiften
uit het buitenland. Ook betere landbouwpraktijken, diversificatie van de
economische basis en strategische beslissingen op het gebied van land-
pacht, watervergaring en irrigatie zouden moeten bijdragen tot stabielere en
beter voorspelbare oogsten en prijzen.
De Belgische Technische Coöperatie formuleerde een project voor de levering
van tekenmateriaal aan 142 technische middelbare scholen; de bijzondere
overeenkomst met de Ethiopische autoriteiten werd in november onderte-
kend. Het project heeft ten doel technische en beroepsopleidingen te bevor-
deren.
Ook werd een driejarig project opgesteld voor de preventie en opruiming van
verlopen pesticidenvoorraden, in samenwerking met de FAO en de
Wereldbank. Zodra de bijzondere overeenkomst is ondertekend, zal de imple-
mentatie van start gaan.
Daarnaast implementeert de BTC zestien micro-interventies. De meeste
daarvan zijn gericht op het genereren van inkomsten voor landbouwers,
vrouwen of verenigingen van mensen met een handicap. Een aantal is cul-
tureel georiënteerd of ondersteunt muziek- of theatergroepen bij het sensi-
biliseren rond HIV en aids.
Projecten en programma’s
ETH/01/002 Micro-interventieprogramma 2001 Varia 78.123
ETH/02/001 Voedselhulpproject voor lokale aankoop van levensmiddelen Landbouw en Voedselzekerheid -
2002
2001
2000
50 200150100
Uitgaven Ethiopië Kerngegevens BTC in Ethiopië
BTC-experts 0
Beurzen 15
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 55
AFR
IKA
54 / BTC - Jaarvers lag 2002
AFR
IKA
Nairobi
Rift
Valley
Eastern
North
Eastern
Coast
Central
U G A N D A
T A N Z A N I A
E T H I O P I A
Nyanza
Western
KENIA
Hoofdstad Nairobi
Oppervlakte 580.000 km2
Bevolkingsaantal 29.800.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 146
Levensverwachting bij geboorte 46
Inkomen per capita (PPP $) 980
Alfabetiseringsgraad (%) 83
VERBETERING VAN DE LEVENSOMSTANDIG-HEDEN IN HALFDROGE GEBIEDENHet aantal mensen dat in armoede leeft in Kenia is gestegen van 48% in
1990 naar 56% in 2001. Ook het analfabetisme is toegenomen. De levens-
verwachting daalde tot een dieptepunt en de kindersterfte steeg, ook onder
invloed van het oplaaien van de HIV/aids-pandemie.
De Belgische Technische Coöperatie is actief in agrobosbouw, waterbeheer,
gezondheidszorg en infrastructuur.
Via de agrobosbouwprojecten geeft de BTC institutionele steun aan de rege-
ring en technische assistentie aan de landbouwers in droge en halfdroge
gebieden in Kenia. Het team van de BTC hielp de Keniaanse regering bij het
opstellen van de nieuwe bosbouwwet. Deze nieuwe wet geeft de lokale
gemeenschappen de macht om de beschermde bossen samen met de bos-
bouwers te beheren en ze te beschermen tegen illegaal houthakken.
In 2002 startte de BTC met de uitvoering van het eerste waterbeheerproject:
het Water Users Association Support Programme. Het programma is gericht
op het onderzoeken van een aantal geselecteerde waterprojecten door
middel van een eenvoudig geautomatiseerd model om duurzamere oplossin-
gen te ontwikkelen voor de toekomst.
In de gezondheidssector voert de BTC een permanent geneesmiddelenfonds
en een programma voor reproductieve gezondheidszorg uit. Het geneesmid-
delenfonds is een proefproject voor de Keniaanse regering en het projectmo-
del zal in andere districten worden geïmplementeerd.
Tot slot heeft een infrastructuurproject in de internationale luchthaven Jomo
Kenyatta in Nairobi de veiligheid van het luchtverkeer rond deze belangrijke
luchthaven verbeterd.
Projecten en programma’s
KEN/00/001 Agrobosbouw voor de geïntegreerde ontwikkeling Landbouw en Voedselzekerheid 315.038
in de semi-aride zones van Kenia (Aridsak)
KEN/00/002 Steun aan het programma voor bosbouwontwikkeling Landbouw en Voedselzekerheid 28.307
KEN/00/003 Selfsupporting geneesmiddelenfonds Kenia-België voor het district Nyamira Volksgezondheid 762.908
KEN/00/004 Keniaans-Belgisch project voor reproductieve gezondheid in het district Makueni Volksgezondheid 438.051
KEN/00/006 Communicatie- en crisiscentrum in Jomo Kenyatta International Airport Basisinfrastructuur 419.106
KEN/01/002 Geïntegreerd beheer van de natuurlijke rijkdommen in Ukambani Landbouw en Voedselzekerheid 1.633.842
KEN/01/003 Hulpprogramma voor de Watergebruikersvereniging Basisinfrastructuur 405.628
Formuleringen
KEN/01/004 Waterprogramma in Baringo - Fase II Basisinfrastructuur 12.084
2002
2001
2000
1.000 5.0004.0003.0002.000
Uitgaven Kenia Kerngegevens BTC in Kenia
BTC-experts 4
Beurzen 12
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 57
AFR
IKA
56 / BTC - Jaarvers lag 2002
AFR
IKA
VEETEELT, GEZONDHEID EN SANERINGOp het vlak van de gezondheid was de technische en financiële steun aan
de regio’s Kita en Yanfolila toegespitst op de versterking van de basisge-
zondheidszorg en de eerstelijnszorg, alsook op de strijd tegen malaria.
In de noordelijke regio’s (Gao en Timboektoe) is de Belgische coöperatie
actief op het vlak van de veeteelt en van de consolidatie van de vrede.
Het project met betrekking tot de selectie en de vermenigvuldiging van de
Azawak-zeboe beperkt zich niet tot de technische aspecten met betrekking
tot het weer op peil brengen van de door de opeenvolgende droogtes sterk
uitgedunde veestapel van de Azawak-zeboe, maar is eveneens gesteund op
de professionele organisatie en het valoriseren van de subproducten van die
veeteelt, wat de sociaal-economische impact van het project vergroot.
Het proefproject ter ondersteuning van de Comités voor het inzamelen van
lichte wapens van vijf gemeenten van de regio Timboektoe geeft aan de
bezitters van illegale wapens de kans die wapens in te leveren in ruil voor
de financiering van microprojecten voor sociaal-economische ontwikkeling
die de hele plaatselijke gemeenschap ten goede komen. Tegelijkertijd geniet
de Nationale Commissie ter Bestrijding van de Verspreiding van Lichte
Bamako
B E N I N
G H A N A
I V O R YC O A S T
T O G O
GUINEA
M A U R I T A N I A
A L G E R I A
N I G E R
BURKINA FASO
K a y e sK o u l i k o r o
S ikasso
SégouMopt i
G a o
T o mb o u c t o u
K i d a l
MALI
Hoofdstad Bamako
Oppervlakte 1.240.000 km2
Bevolkingsaantal 11.000.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 172
Levensverwachting bij geboorte 48
Inkomen per capita (PPP $) 810
Alfabetiseringsgraad (%) 26
Wapens financiële steun om de Malinese overheid in de mogelijkheid te stel-
len een efficiënte strategie voor de sensibilisering van de betrokkenen te
ontwikkelen.
In 2002 heeft de BTC de formulering afgewerkt van een waterprogramma in
de dorpen van de regio Gao, een programma dat de installatie beoogt van
85 nieuwe waterputten en in die zin tegelijkertijd de decentralisatie van het
waterbeheer ondersteunt.
In de regio Koulikouro heeft de BTC haar werkzaamheden voltooid met
betrekking tot de water- en elektriciteitsvoorziening van elf dorpen en de
opleiding van de gebruikers. Daarnaast werd de proeffase van een multi-
sectoraal project gestart ter voorbereiding van een grootschalig programma
op het vlak van gezondheid, onderwijs én rurale ontwikkeling.
In de regio Sikasso werd in 2002 een nieuw saneringsprogramma gestart
dat voorziet in de bouw van een stortplaats, de levering van de uitrusting
voor de ophaling van huishoudelijk afval en het verstrekken van opleidingen
op het vlak van het beheer van vast afval.
Projecten en programma’s
MLI/00/001 Selectie en vermenigvuldiging van de Azawak-zeboe Landbouw en Voedselzekerheid 510.933
MLI/00/002 Versterking van de basisgezondheidszorg en de eerstelijnszorg in de regio Kita Volksgezondheid 556.381
MLI/00/003 Versterking van de basisgezondheidszorg en de eerstelijnszorg in de regio Yanfolila Volksgezondheid 169.026
MLI/00/004 Waterbevoorrading en micro-elektrificatie van 11 dorpen Basisinfrastructuur 330.945
via hernieuwbare energiesystemen
MLI/00/007 Belgisch-Malinees Studie- en Adviesfonds Varia 15.069
MLI/00/008 Steun aan de lokale commissie voor de inzameling van oorlogswapens Maatschappijopbouw 327.986
van de gemeenten Léré, Dianké, Soumpi, Diré en Tienkour
MLI/00/009 Steun aan de subcommissie Sensibilisering van de Nationale Commissie Maatschappijopbouw 49.637
ter bestrijding van de verspreiding van lichte wapens
MLI/01/002 Coördinatie-eenheid van het multisectoraal en gedecentraliseerd Koulikouro Varia 124.812
ontwikkelingsprogramma in Banamba, Kolokani en Nara in de regio
MLI/01/003 Steun aan het nationaal programma ter bestrijding van paludisme Volksgezondheid 249.974
MLI/01/004 Micro-interventieprogramma 2001 Varia 34.880
MLI/01/007 Steun aan het saneringsprogramma voor de steden Basisinfrastructuur -
van het Afrikaanse voetbalkampioenschap 2002
MLI/0299991 Micro-interventieprogramma 2002 Varia -
Formuleringen
MLI/01/001 Steun aan de decentralisatie van het waterbeheer in de streek van Gao Basisinfrastructuur 3.443
MLI/01/005 Ontwikkelingsprogramma in de sociale en de gezondheidssector (PRODESS) Volksgezondheid 26.520
Taken van openbare dienst inzake ontwikkelingssamenwerking (artikel 6 van de wet)
MLI/02/001 Evaluatie van het Tienjarig programma voor onderwijs Onderwijs en vorming 3.283
2002
2001
2000
500 3.0002.000 2.5001.5001.000
Uitgaven Mali Kerngegevens BTC in Mali
BTC-experts 3
Beurzen 19
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 59
AFR
IKA
58 / BTC - Jaarvers lag 2002
AFR
IKA
Rabat
1
23
457
8
10
9
6
Guelmim - Es Smara
Souss - Massa - Draa
Meknés-Tafilalet
L'Oriental
M A L I
M A U R I T A N I A
W E S T E R NS A H A R A
A L G E R I A
12345678910
Tanger - TétouanTaza - Al Hoceima - TaounateGharb Chrarda - Beni HssenRabat - Salelzemmour - ZaerFes - BoulmaneGrand CasablancaChaouia - OuardighaTadla - AzilalDoukkala - AbdaMarrakech
MAROKKO
Hoofdstad Rabat
Oppervlakte 447.000 km2
Bevolkingsaantal 29.000.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 126
Levensverwachting bij geboorte 68
Inkomen per capita (PPP $) 3.600
Alfabetiseringsgraad (%) 50
WAAR DE WEGEN ELKAAR KRUISENIn 2001 werden vijf projecten geformuleerd en in 2002 nog eens zes. Deze
elf formuleringen garanderen de vernieuwing van de projectenportefeuille en
bekrachtigen de concentratie van de activiteit in de sectoren water (6 pro-
jecten) en beroepsopleiding (2 projecten). Bovendien, naar het voorbeeld
van andere ontwikkelingsorganisaties, stapt de Belgische Technische
Coöperatie geleidelijk af van projecten op het vlak van zware engineering om
een doorslaggevende plaats toe te kennen aan de participatie van de
begunstigde bevolkingsgroepen. De projecten in het kader van het waterbe-
heer en van de geïntegreerde rurale ontwikkeling in de vallei van de Drâa,
de projecten in het kader van de bestrijding van SOA’s (seksueel overdraag-
bare aandoeningen) en aids, alsook het project met betrekking tot de
‘Espace Multifonctionnel des Femmes’ (multifunctioneel vrouwencentrum)
in Ouarzazate hebben in die zin een rechtstreekse weerslag op en feedback
vanwege het verenigingsleven.
De ondertekening, in 2003, van die tien overeenkomsten zal de draagwijdte
van de acties van de BTC grondig wijzigen. In 2002 heeft de activiteit zich
echter vooral toegespitst op de projecten die in 2000 van het ABOS waren
overgenomen.
Zo werden, wat het water betreft, de werkzaamheden voor de bouw van het
ontziltingsstation van Tarfaya en voor de drinkwatertoevoer naar de stad
Tiznit en omgeving voltooid. In 2002 werden ook de werkzaamheden gestart
voor de drinkwatervoorziening van elf “douars” (dorpen) in de Wilaya van
Agadir en van 206 “douars” in de omgeving van Tlat Lakhsass.
Inzake gezondheid werden de werkzaamheden op het vlak van civiele bouw-
kunde in het kader van het project ter ondersteuning van de gezondheids-
zorg in de provincies Ouarzazate en Zagora voltooid. Het project werd even-
wel verlengd tot 31 december 2003 ten einde de uitrusting van de 24 begun-
stigde gezondheidscentra te kunnen voltooien en het opleidingsprogramma
tot een goed einde te kunnen brengen.
Naast deze prestaties is er het eerste micro-interventieprogramma dat op
het einde van het jaar werd afgesloten met een uitvoeringspercentage van
bijna 100%. Als voorbeelden van de meest geslaagde interventies verwijzen
we graag naar de restauratie, in het kader van het programma Agenda 21,
van een markt in Essaouira of naar de steun die werd verleend aan de ver-
eniging Achourouk die zich inzet voor de doven van Ouarzazate door het ver-
strekken van onderwijs aan dove kinderen en die nu ook een hele reeks dien-
sten inzake gehoormeting en –protheses kan aanbieden, diensten waarover
de doven uit de streek voordien nooit konden beschikken.
Projecten en programma’s
MOR/00/001 Steun aan de gezondheidszorg in de provincies Ouarzazate en Zagora Volksgezondheid 1.078.763
MOR/00/002 Marokkaans-Belgische samenwerking voor teledetectie Milieu 33.509
MOR/00/003 Samenwerking met het Bureau voor Beroepsopleiding en Bevordering van de arbeid Onderwijs en vorming -
MOR/00/004 Technische hulp aan het Office National de l'Eau potable Basisinfrastructuur 107.625
MOR/00/005 Cofinanciering van werken voor de drinkwatervoorziening Basisinfrastructuur 122.886
van Tarfaya, Massa, Inintanoute en Thinghir
MOR/00/006 Cofinanciering van een systeem voor digitale cartografie voor de actualisering Basisinfrastructuur 165.829
van de plannen van de waterdistributie en steun aan het beheer van deze netten
MOR/00/007 Drinkwatervoorziening in de rurale omgeving van Agadir Basisinfrastructuur 147.249
MOR/00/008 Financiering van studies en adviesdiensten Varia 105.456
MOR/00/009 Fonds ter bevordering van het toegepast onderzoek en uitwisselingen Varia 57.804
tussen wetenschappelijke, technische en onderzoeksinstellingen
MOR/01/006 Micro-interventieprogramma 2001 Varia 94.897
MOR/01/008 Drinkwatervoorziening in Tlat Lakhsass en de naburige dorpen Basisinfrastructuur 91.647
MOR/01/012 Sanering van de stad Ouarzazate Basisinfrastructuur -
MOR/0299991 Micro-interventieprogramma 2002 Varia -
Formuleringen
MOR/01/013 Geïntegreerde plattelandsontwikkeling in de Draa-vallei Landbouw en Voedselzekerheid 28.744
MOR/01/014 Ontwikkeling van opleidingen via leercontracten Onderwijs en vorming 21.323
MOR/01/015 Opwaardering van de opleiding voor de herstelling van motortoestellen Onderwijs en vorming 15.445
MOR/02/001 Inrichting van een multifunctionele vrouwenruimte in Ouarzazate Gender 8.661
MOR/02/002 Steun aan het nationaal programma ter bestrijding van SOI's en aids Volksgezondheid 16.564
MOR/02/03F Drinkwatervoorziening van vijf centra in de regio Souss Massa Draa Basisinfrastructuur 12.226
2002
2001
2000
2.000 10.0006.000 8.0004.000
Uitgaven Marokko Kerngegevens BTC in Marokko
BTC-experts 4
Beurzen 83
X 1000 €
60 / BTC - Jaarvers lag 2002
AFR
IKA
BTC - Jaarvers lag 2002 / 61
AFR
IKA
Maputo
SOUTHAFRICA
Z I M B A B W E
M A L A W I
Z A M B I A
SWAZILAND
T A N Z A N I A
N iassaCabo
De lgado
NampulaTete
Zambez ia
Sofa la
Manica
InhambaneGaza
Maputo
MOZAMBIQUE
Hoofdstad Maputo
Oppervlakte 799.000 km2
Bevolkingsaantal 19.400.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 170
Levensverwachting bij geboorte 39
Inkomen per capita (PPP $) 1.140
Alfabetiseringsgraad (%) 45
ARMOEDEBESTRIJDINGSinds het einde van de burgeroorlog in 1992 en de eerste democratische ver-
kiezingen in 1994 is Mozambique een van de succesvolste voorbeelden in
Afrika van wederopbouw en ontwikkeling na een conflict geworden. Op grond
van dit perspectief en de politieke stabiliteit dragen de internationale
gemeenschap en diverse hulporganisaties genereus bij tot de ontwikkeling
van het land. Ondanks deze inspanningen blijft Mozambique echter een van
de armste landen ter wereld.
De nieuw opgerichte vertegenwoordiging van de BTC in Mozambique con-
centreert haar inspanningen op wederopbouw na de overstromingen en
macro-economische budgethulp.
In 2000 had België ermee ingestemd om de Mozambikaanse overheid bij te
staan in de wederopbouw van een groot aantal gezondheidsvoorzieningen
die waren getroffen door verwoestende overstromingen in de provincie Gaza,
Inhambane en Sofala. Er zullen 31 stedelijke en landelijke gezondheidscen-
tra worden gerenoveerd of heropgebouwd. De werkzaamheden zijn zo ont-
worpen dat ze rekening houden met de nieuwe demografische realiteit en in
overeenstemming zijn met een mandaat om betere gezondheidsdiensten te
leveren. De fondsen worden gekanaliseerd via het overheidssysteem en via
het agentschap van het ministerie van Volksgezondheid, dat belast is met
investeringsprojecten. Ter garantie dat de fondsen doeltreffend worden
gebruikt, is een audit naar de prijs-kwaliteitverhouding besteld, waarvan de
resultaten rechtstreeks aan de BTC worden gerapporteerd.
Mozambique is een van de ontwikkelingslanden waar donoren hun onder-
steuning van de ontwikkelingssamenwerking kanaliseren via de staatsbe-
groting. De politieke en economische stabiliteit van Mozambique heeft rege-
ringen en hulporganisaties aangemoedigd om de regering begrotingshulp te
verlenen. Er is een speciale werkgroep van de Joint Donor Group (G11) in het
leven geroepen om deze activiteiten te coördineren, waarvan België waarne-
mend lid is. De komende maanden zal België de omvang van zijn steun aan
de G11 bepalen, waarbij met name wordt gefocust op de hervorming van het
systeem voor het beheer van de staatsbegroting.
De langetermijndoelstelling van het gemeenschappelijke programma is de
bestrijding van de armoede, zoals wordt vermeld in het actieplan van de
regering voor de bestrijding van totale armoede.
2002
2001
2000
5 10 3015 2520
Uitgaven Mozambique Kerngegevens BTC in Mozambique
BTC-experts 0
Beurzen 0
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 63
AFR
IKA
62 / BTC - Jaarvers lag 2002
AFR
IKA
Niamey
N I G E R I A
B E N I N
M A L I
A L G E R I A
L I B Y A
D i f faZ inder
Maradi
A g a d e z
Tahoua
Dosso
T i l laber t
NIGER
Hoofdstad Niamey
Oppervlakte 1.267.000 km2
Bevolkingsaantal 10.400.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 174
Levensverwachting bij geboorte 46
Inkomen per capita (PPP $) 890
Alfabetiseringsgraad (%) 17
VERMINDERING VAN DE ARMOEDEDe interventies van de Belgische bilaterale coöperatie in Niger zijn hoofdza-
kelijk afgestemd op een versterking van de inspanningen die door dat land
worden geleverd om de armoede te bestrijden. Recent nog heeft de Nigerese
overheid een « Stratégie pour la Réduction de la Pauvreté » (SRP) (strate-
gie ter vermindering van de armoede) uitgewerkt die gebaseerd is op duur-
zame ontwikkeling. In januari 2002 werd de SPR goedgekeurd door alle ont-
wikkelingspartners. De SPR is sindsdien dan ook het enige referentiekader
geworden voor alle interventies.
De Belgische samenwerking is al lang actief in de gezondheidssector. In het
licht van de prioriteit die door de Nigerese regering wordt verleend aan de
ontwikkeling van districtsgezondheidsdiensten werd in 2001 een program-
ma voor institutionele ondersteuning gestart in vijf districten van de regio
Dosso. Dankzij het gezondheidsprogramma kreeg Gemeente III van Niamey
een volledig uitgerust districtsziekenhuis toegekend dat sinds 2001 opera-
tioneel is. Ook sinds 2001 werkt een orthopedisch chirurg voltijds voor het
nationaal ziekenhuis van Niamey, en dit in het kader van het programma ter
ondersteuning van de afdeling orthopedie en traumatologie. Om de overheid
te steunen in haar campagne tegen de verspreiding van aids werd in de loop
van 2002 materiële en medische hulp verstrekt.
In de rurale sector wordt steun verleend aan centra voor de selectie en de
verspreiding van het Azawak-runderras en van de rode Maradi-geit. Daartoe
werden twee teeltprogramma’s opgestart. Om de bevolking van de stad Birni
N’Gaouré van drinkwater te voorzien, wordt sinds 2001 steun verleend aan
het Hydraulisch Programma voor de regio Dosso in het kader waarvan de
noodzakelijke werken worden uitgevoerd voor de toevoer van drinkwater. Er
wordt eveneens een aanzienlijke bijdrage geleverd aan de inspanningen van
de Nigerese overheid om de erosie in de stad Dosso, waar de bevolking te lij-
den heeft van de degradatie van de bodem en van de vorming van tal van
wadi’s en ravijnen, tegen te gaan.
Tot slot werd, in het licht van het zoeken naar een macro-economisch even-
wicht en met het oog op het verzekeren van sociale stabiliteit, in 2002 bud-
gethulp verleend aan de Nigerese overheid zodat zij aan haar ambtenaren
de achterstallige lonen kon uitbetalen.
Projecten en programma’s
NER/00/001 Steun aan de teelt van het Azawak-runderras in Niger Landbouw en Voedselzekerheid 63.138
NER/00/002 Steun aan de selectie, de bevordering en de verspreiding van de Maradi-geit Landbouw en Voedselzekerheid 59.995
NER/00/003 Project zaaigoed / Office National des Aménagements Hydro-Agricoles (ONAHA) Landbouw en Voedselzekerheid 38.834
NER/00/004 Steun aan de strijd tegen aids en SOA's Volksgezondheid 46.884
NER/00/005 Studiefonds Varia 102.797
NER/00/007 Steun aan de afdeling orthopedie en traumatologie van het ziekenhuis van Niamey Volksgezondheid 163.789
en aan de opleiding in orthopedie-traumatologie in Niger
NER/00/008 Steun aan de ontwikkeling van het stedelijk gezondheidsdistrict Volksgezondheid 399.885
van de gemeente III van Niamey
NER/00/009 Steun aan de ontwikkeling van de gezondheidsdistricten van het departement Volksgezondheid 1.280.233
Dosso in het kader van het multisectorale programma
NER/00/010 Drinkwatervoorziening voor de stad Birni N'Gaouré Basisinfrastructuur 883.948
NER/00/011 Inrichting van de Koris Noord en Zuid van de stad Dosso Basisinfrastructuur 64.175
NER/01/005 Steun aan de teelt van het Azawak-runderras in Niger Landbouw en Voedselzekerheid 317.722
NER/02/001 Betaling van salaris aan ambtenaren van de republiek Niger Maatschappijopbouw 4.739.635
NER/02/002 Hogere inkomsten voor de vrouw in de regio Dosso Gender -
Formuleringen
NER/01/002 Steun aan de teelt van het Azawak-runderras in Niger Landbouw en Voedselzekerheid 10.000
NER/01/003 Hogere inkomsten voor de vrouw in de regio Dosso Gender 2.281
NER/01/004 Steun aan de selectie, de bevordering en de verspreiding van de Maradi-geit - Fase II Landbouw en Voedselzekerheid 21.581
2002
2001
2000
2.000 4.000 10.0006.000 8.000
Uitgaven Niger Kerngegevens BTC in Niger
BTC-experts 9
Beurzen 27
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 65
AFR
IKA
64 / BTC - Jaarvers lag 2002
AFR
IKA
ONDERWIJS EN GEZONDHEIDSZORGOndanks de pijnlijke omslag in de gebeurtenissen en de talloze beperkingen
van de Palestijnse mobiliteit zette de Belgische bilaterale coöperatie haar
werkzaamheden in 2002 voort.
Hoewel sommige projecten zijn gericht op het nationale niveau en daar een
duidelijke impact op hebben, werd het programma beperkt tot de gebieden
op de Westelijke Jordaanoever. De kern van de projecten werd gevormd door
sectoren als onderwijs, gezondheid, capaciteitsopbouw en de ontwikkeling
van de infrastructuur op het platteland.
Ongetwijfeld vormt de onderwijssector een van de belangrijkste bekommer-
nissen van de onlangs opgerichte Palestijnse Autoriteit (1994). Het pro-
gramma van de BTC biedt onder andere steun aan het ministerie van
Onderwijs bij het opstellen van het eerste Palestijnse schoolcurriculum. Er
werden teksten geschreven voor de nieuwe handboeken voor miljoenen leer-
lingen. Diverse rapporten bevestigden dat het schoolcurriculum voldoet aan
internationaal goedgekeurde normen en ontkrachtten enkele controversiële
beweringen inzake de politieke context.
Het programma in Palestina wordt gekenmerkt door een bijzondere nadruk
op de steun aan de tertiaire gezondheidszorg. De eerste plannen zijn in de
maak voor het leveren van apparatuur aan de afdeling intensieve zorg van
twee ziekenhuizen in Ramallah en Oost-Jeruzalem.
De BTC implementeerde een project om de institutionele capaciteit van 23
stads- en gemeentebesturen te versterken. Het project wil mechanismen in
het leven roepen die Palestina voor het eerst duurzame financiële bronnen
en de ontwikkeling van lokale gemeente-infrastructuren garanderen.
Intussen kreeg het ministerie van Planning en Internationale Samenwerking
technische hulp om het coördinatieproces tussen de donoren en de ministe-
ries die technische diensten verlenen te vereenvoudigen.
Daarnaast wordt gewerkt aan de elektriciteitsvoorziening in 29 dorpen in het
gebied rond Nabloez. Voorts werden een aantal beurzen en subsidies voor
microprojecten vrijgemaakt. Tevens was de BTC betrokken bij de voorberei-
dende werkzaamheden van de Internationale Gemeenschap om de hydrolo-
gische en elektrische infrastructuur te herstellen en weer in dienst te nemen.
Projecten en programma’s
PZA/00/001 Steun aan de gezondheidssector in de Palestijnse gebieden Volksgezondheid 22.555
PZA/00/005 Stroomvoorziening in rurale gebieden Basisinfrastructuur 1.258.811
PZA/00/006 Capaciteitsverhoging en institutionele ontwikkeling van het ministerie Maatschappijopbouw 300.832
van planning en internationale samenwerking van de Palestijnse Nationale Autoriteit
PZA/00/007 Palestijns centrum voor curriculumontwikkeling Onderwijs en vorming 513.766
PZA/01/003 Micro-interventieprogramma 2001 Varia 38.150
PZA/01/005 Ontwikkelingsproject voor lokale infrastructuur & capaciteitsopbouw Maatschappijopbouw 13.116
PZA/01/006 Ondersteuning van de medische derdelijnszorg in Palestina: bouw van een Volksgezondheid 87.810
catheterlaboratorium in het overheidsziekenhuis van Shifa in Gaza en van een
intensivecareafdeling/cardiologie-unit in het overheidsziekenhuis in Ramallah
PZA/01/007 Belgische bijdrage aan de bouw van een middelbare school voor meisjes in Kufr Ra'ee Onderwijs en vorming -
Formuleringen
PZA/02/01F Palestijns leerplan: drukken van schoolboeken Onderwijs en vorming 14.722
PZA/02/02F Uitrusting van St Joseph Hospital in Oost-Jeruzalem Volksgezondheid 2.887
2002
2001
2000
500 1.000 2.5001.500 2.000
Uitgaven Palestijnse gebieden Kerngegevens BTC in de Palestijnse gebieden
BTC-experts 2
Beurzen 22
JERUSALEMGaza
Ramallah
J O R D A N
E G Y P T
WEST BANK
GAZA STRIP
PALESTI JNSE GEBIEDEN
De Palestijnse Autoriteit zetelt in Ramallah
Oppervlakte 6.020 km2
Bevolkingsaantal 3.600.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 98
Levensverwachting bij geboorte 72
Inkomen per capita (PPP $) niet beschikbaar
Alfabetiseringsgraad (%) 89
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 67
AFR
IKA
AFR
IKA
66 / BTC - Jaarvers lag 2002
RWANDA
Hoofdstad Kigali
Oppervlakte 26.000 km2
Bevolkingsaantal 7.300.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 158
Levensverwachting bij geboorte 38
Inkomen per capita (PPP $) 1.250
Alfabetiseringsgraad (%) 68
JUSTIT IE EN GEZONDHEIDDe meeste prestaties van de Belgische bilaterale samenwerking in Rwanda
sluiten aan bij de acties die ondernomen werden vóór en na de genocide en
passen in het kader van de prioritaire sectoren en domeinen van de
Belgische samenwerking.
Gelet op het belang dat de Rwandese regering hecht aan de rechtspraak met
betrekking tot de genocide en omwille van de dringende berechting van de
gevangen die betrokken waren bij (of beschuldigd worden van) misdaden
van tweede en derde graad tijdens die genocide, heeft de Belgische coöpe-
ratie van bij de start van het jaar 2002 werk gemaakt van de uitvoering van
twee nieuwe interventies ter ondersteuning van het ministerie van Justitie
en van het Hooggerechtshof.
De steun aan de gezondheidszorg blijft in het kader van de Belgische
samenwerking prioritair. De BTC voert in dit verband diverse prestaties uit,
in samenwerking met de Rwandese partners: het ministerie van
Volksgezondheid, het Centre Hospitalier de Kigali (CHK), de gezondheids-
districten, het Nationaal Programma voor Geestelijke Gezondheidszorg en
het Referentielaboratorium op het vlak van de Volksgezondheid.
De samenwerking richt zich ook op de landbouw. Het betreffende program-
ma is hoofdzakelijk gericht op de ondersteuning van de zaaigoedsector via
onderzoek, productie, kwaliteitscontrole en distributie.
De eindfase van een lang project (dat reeds vóór 1994 was aangevat) met
betrekking tot de ontwikkeling van een pedologische of bodemkaart van
Rwanda werd in 2000 geformuleerd. Het echte startschot voor deze inter-
ventie (opleiding van Rwandese kaders voor het beheer van de gegevens-
bank in het licht van het verzamelen en het verwerken van informatie, de
uitrusting en de overdracht van de informatie) werd in 2002 gegeven.
Daarnaast is momenteel het experimentele project Money for Work in uitvoe-
ring. Dit project heeft weliswaar een economisch doel, maar de resultaten
ervan ressorteren ook onder onderwijs, gezondheidszorg en rurale economie.
Via deze interventie wil men geldstromen naar het platteland op gang bren-
gen, het gebruik van lokale materialen stimuleren en arbeidsplaatsen creë-
ren om lokale infrastructuren te bouwen (scholen, sociaal-medische centra),
om aldus het platteland te « hermonetariseren ».
Projecten en programma’s
RWA/00/003 Steun aan het nationaal centrum voor juridische opleiding Maatschappijopbouw 13.144
RWA/00/004 Money for work Basisinfrastructuur 143.805
RWA/00/005 Steun aan de afdeling Studie en Planning van het ministerie van Landbouw Landbouw en Voedselzekerheid -
RWA/00/006 Steun aan de gezondheidsdistricten van de regio Kigali Volksgezondheid 1.203.051
RWA/00/008 Bouw van een districtsziekenhuis in Remera Volksgezondheid 23.145
RWA/00/009 Steun aan het ziekenhuis van Kigali Volksgezondheid 936.673
RWA/00/010 Steun aan de zaaigoedsector van Rwanda Landbouw en Voedselzekerheid 1.577.947
RWA/00/011 Institutionele versterking van het Ministerie van Volksgezondheid - Fase II Volksgezondheid 186.236
RWA/00/013 Steun aan de laboratoria van de gezondheidsdistricten Volksgezondheid 14.198
RWA/00/014 Steun aan het nationaal programma voor geestelijke gezondheidszorg in Rwanda Volksgezondheid 99.841
RWA/00/015 Steun aan het gezondheidsdistrict Rutongo Volksgezondheid 327.627
RWA/00/016 Belgisch-Rwandees Studie- en Adviesfonds Varia 166.121
RWA/00/017 Tegenwaardefonds Varia 75.547
RWA/01/001 Rehabilitatie van de elektriciteitslijn Kabarondo - Kayonza - Kiziguro Basisinfrastructuur -
RWA/01/002 Pedologische kaart van Rwanda: transfer van de gegevens en van de knowhow Landbouw en Voedselzekerheid -
RWA/01/005 Steun aan de versterking van de rechtsstaat en de justitie in Rwanda: Maatschappijopbouw 283.072
ministerie van Justitie en Institutionele Betrekkingen
RWA/01/006 Institutionele versterking van de strategische planning van het ministerie Maatschappijopbouw -
van Financiën en Economische Planning
RWA/01/007 Micro-interventieprogramma 2001 Varia 67.540
RWA/01/010 Steun aan de versterking van de rechtsstaat Maatschappijopbouw 956.834
en de justitie in Rwanda : Hooggerechtshof
RWA/01/014 Nationaal geïntegreerd programma ter bestrijding van malaria Volksgezondheid -
RWA/01/015 Referentielaboratorium volksgezondheid Volksgezondheid 19.804
RWA/01/016 Steun aan het ziekenhuis van Kigali 2002-2005 Volksgezondheid 137.576
Formuleringen
RWA/01/003 Steun aan de versterking van de rechtsstaat en de justitie in Rwanda Maatschappijopbouw 1.818
RWA/01/008 Steun aan het basisonderwijs Onderwijs en vorming 16.776
RWA/01/009 Nationaal geïntegreerd programma ter bestrijding van malaria Volksgezondheid 14.556
RWA/01/011 Referentielaboratorium volksgezondheid Volksgezondheid 3.493
RWA/01/017 Bouw, renovatie en uitrusting van basisscholen Onderwijs en vorming 24.239
2002
2001
2000
2.000 4.000 12.00010.0006.000 8.000
Uitgaven Rwanda Kerngegevens BTC in Rwanda
BTC-experts 13
Beurzen 61
X 1000 €
Kigali
D E M O . R E P .O F C O N G O
UGANDA
B U R U N D I
TAN
ZA
NIA
BUTARECYANGUGU
KIBUNGO
BYUMBARUHENGERI
KIGALIGITARAMA
GISENYI
KIBUYE
GIKONGORO
BTC - Jaarvers lag 2002 / 69
AFR
IKA
68 / BTC - Jaarvers lag 2002
AFR
IKA
ONTWIKKELING DOOR REGIONALE INTEGRATIEDe Southern African Development Community is een regionale organisatie
van 14 landen in zuidelijk Afrika. De heersende armoede blijft de grootste
uitdaging van de SADC, naast de hoge werkloosheidsgraad. Tegelijk bestaan
er opvallende contrasten tussen arm en rijk, waarbij sommige gemeen-
schappen een veel hoger inkomen per capita hebben dan andere.
De instellingen van de SADC en de regionale samenwerkingsovereenkomsten
tussen de lidstaten bieden mogelijkheden voor conflictbemiddeling en de
versterking van het democratische bestuur. Beide elementen zijn essentieel
voor armoedebestrijding, doordat ze zorgen voor een consequente gelijke
verdeling van de voordelen van de economische groei over alle burgers in de
regio. Bij dit streven koos België ervoor zich te verbinden tot een gestructu-
reerde samenwerking met de SADC ter ondersteuning van de stapsgewijze
benadering van de regionale ontwikkelingssamenwerking, harmonisering
van het beleid en integratie van de markt.
De afgelopen jaren wordt de samenwerking tussen België en de SADC steeds
meer gericht op interventies met het oog op de versterking van de capa-
citeiten voor regionale samenwerking, institutionele ontwikkeling en steun
aan regionale integratie.
Het opgerichte Regional Energy Planning Network zal zich concentreren op
een versterking van de mogelijkheden voor dataverzameling, -analyse, -ver-
werking en -beheer en op de vlotte informatie-uitwisseling tussen de SADC-
gemeenschappen. Het belangrijkste resultaat is de ontwikkeling van een
duurzaam strategisch REPN-plan.
De harmonisering van de landbouw om de concurrentiekracht van de SADC-
gemeenschappen op de wereldmarkt te vergroten, zou een positief effect op
de voedselzekerheid moeten hebben. De BTC geeft technische ondersteuning
aan de SADC om de onderhandelingen over de productie en distributie van
zaden, de bescherming van gewassen en het gebruik van genetisch gemo-
dificeerde gewassen te verbeteren.
Het project "Info 21" zal bijdragen tot een beter begrip van de regionale inte-
gratie van de SADC en haar instellingen. Bij dit proces worden particuliere
media-instituten betrokken om een doeltreffende en professionele over-
dracht van informatie aan het grote publiek te bewerkstelligen.
Projecten en programma’s
SAD/00/002 Levering van diensten en uitrusting voor het District Development Fund, Basisinfrastructuur 16.681
voor de vermindering van de impact van droogte: project voor watervoorziening
en sanering - Zimbabwe
SAD/00/003 Steun aan de Zambiaanse diergeneeskundige diensten in de zuidelijke, Landbouw en Voedselzekerheid 940.972
centrale en oostelijke provincies
SAD/00/004 Regionaal netwerk voor energieplanning – Angola Basisinfrastructuur 342.372
SAD/00/005 Fonds voor institutionele capaciteitsversterking Maatschappijopbouw 23.839
SAD/00/006 Studie- en Adviesfonds Varia 66.443
SAD/00/007 Institutionele steun aan de coördinatie-eenheid voor de oogst in SADC - Zimbabwe Landbouw en Voedselzekerheid 163.625
SAD/01/002 Micro-interventieprogramma 2001 Varia 11.632
Formuleringen
SAD/01/001 INFO 21: sensibilisering voor regionale integratie Maatschappijopbouw 14.249
Lesotho
S e y c h e l l e s
Maur i t ius
Tanzania
ZambiaAngola
Zimbabwe
SwazilandNamibia Botswana
South Africa
Dem.Rep. Congo
Malawi
Mozambique
SOUTHERN AFRICAN DEVELOPMENT
COMMUNITY (SADC)
2002
2001
2000
500 2.0001.5001.000
Uitgaven SADC Kerngegevens BTC in SADC
BTC-experts 2
Beurzen 0
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 71
AFR
IKA
70 / BTC - Jaarvers lag 2002
AFR
IKA
FatickDiourbel
Thiés
Ziguinchor
Saint Louis
Dakar
Saint Louis
Kolda
TambacoundaKaolack
Louga
G U I N E AB I S S A U
G U I N E A
M A U R I T A N I A
G A M B I A
SENEGAL
Hoofdstad Dakar
Oppervlakte 197.000 km2
Bevolkingsaantal 9.700.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 156
Levensverwachting bij geboorte 52
Inkomen per capita (PPP $) 1.500
Alfabetiseringsgraad (%) 38
GEZONDHEID EN WATER: DE TWEE GROOTSTE PRIORITEITENOvereenkomstig de verbintenissen die in 2001 door de Gemengde Commissie
werden aangegaan, is de Belgische bilaterale hulp prioritair gefocust op de
gezondheidszorg en de basisinfrastructuur (rurale hydraulica en sanering).
In 2002 werd verder gewerkt aan de tweede fase van het project ter onder-
steuning van de medische regio Diourbel. Dit project, dat uit verschillende
onderdelen bestaat, kan thans tastbare resultaten voorleggen, vooral op het
vlak van de bevordering van de hygiëne (sensibiliseringsprogramma’s, bouw
van latrines) en de toegang tot geneesmiddelen.
Het project ter ondersteuning van de strijd tegen SOA’s (seksueel overdraag-
bare aandoeningen) en aids werd voortgezet via de levering van opsporings-
materiaal en -uitrusting.
In 2002 werd een bijzonder belangrijk programma ondertekend met betrek-
king tot de watervoorziening in het aardnotenbekken. Dit programma, dat een
looptijd heeft van vijf jaar en waarvoor ongeveer 15 miljoen euro werd uitge-
trokken, zal 360.000 Senegalezen uit 680 dorpen uit de regio’s Diourbel,
Fatick en Kaolack van goed water voorzien. Om deze doelstelling te bereiken,
zullen dertien nieuwe diepe putten worden aangelegd en negentien bestaan-
de putten worden vernieuwd of versterkt. In totaal zal 800 km waterleiding
worden gelegd. In het kader van het nationaal beleid voor de responsabilise-
ring van de bevolking voor het beheer en de distributie van het water zal dit
project ook bijzondere aandacht besteden aan de ondersteuning en begelei-
ding van de ‘Associations des Usagers des Forages’ (Gebruikersverenigingen
van de putten).
Daarnaast blijft de Belgische Technische Coöperatie verder werken aan het
project ter ondersteuning van de groentetelers uit de regio van Niayes.
Daarbij wordt gestreefd naar de verdere optimalisering van hun technische
capaciteiten en naar een verduurzaming van de kredietverenigingen die wer-
den opgericht met het oog op de toegankelijkheid tot de financiële middelen
die de kleine tuinbouwbedrijven broodnodig hebben voor hun verdere ontwik-
keling.
Projecten en programma’s
SEN/00/002 Bevordering van kleine en middelgrote tuinbouwbedrijven Landbouw en Voedselzekerheid 368.221
SEN/00/003 Steun aan de strijd tegen aids en SOA's Volksgezondheid 35.352
SEN/00/005 Financiering van studies en adviesdiensten Varia 39.288
SEN/00/006 Belgisch-Senegalees tegenwaardefonds Varia 37.297
SEN/00/007 Steun aan de medische regio Diourbel - Fase 2 Volksgezondheid 1.196.831
SEN/01/001 Micro-interventieprogramma 2001 Varia 34.614
Formuleringen
SEN/02/01F Verbetering en versterking van de watervoorziening in het aardnotenbekken Basisinfrastructuur 60.007
SEN/02/02F Schoonmaak van Saint-Louis Basisinfrastructuur 35.947
Opdrachten voor derden (artikel 7 van de wet)
SEN/01/002 Drinkwatervoorziening in Keur Demba Ngoye - Koning Boudewijnstichting Basisinfrastructuur -
2002
2001
2000
500 2.0001.000 1.500
Uitgaven Senegal Kerngegevens BTC in Senegal
BTC-experts 3
Beurzen 41
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 73
AFR
IKA
72 / BTC - Jaarvers lag 2002
AFR
IKA
Projecten en programma’s
SAF/01/002 Steun aan het ministerie van Volksgezondheid (HIV/aids en TB) Volksgezondheid -
SAF/01/004 Micro-interventieprogramma 2001 Varia 39.816
SAF/01/006 Steun aan de erkenningscampagne, Commissie voor Landteruggave, Maatschappijopbouw 911.857
Afdeling landzaken
Formuleringen
SAF/01/001 Strijd tegen HIV/aids en tuberculose Volksgezondheid 24.950
SAF/01/005 Steun aan de erkenningscampagne, Commissie voor Landteruggave, Maatschappijopbouw 5.222
Afdeling landzaken
SAF/02/01F Steun aan de Zuid-Afrikaanse politie Maatschappijopbouw - 24.529
conflictpreventie
PretoriaJohannesburg
Kaapstad
N A M I B I A
B O T S W A N A
Z I M B A B W E
LESOTHO
SWAZILAND
M O Z A M B I
Western Cape
Northern Transvaal
Mpumalanga
Pretoria Witwatersrand Vereeniging
North West
OrangeFree State Kwazulu-Natal
Northern Cape
Eastern Cape
1
2
1
Eastern Cape2
ZUID-AFRIKA
Hoofdstad Pretoria
Oppervlakte 1.219.000 km2
Bevolkingsaantal 43.600.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 111
Levensverwachting bij geboorte 51
Inkomen per capita (PPP $) 11.290
Alfabetiseringsgraad (%) 86
AIDS, LANDHERVORMINGEN EN ARMOEDEIn 2002 heeft de BTC haar activiteiten aanzienlijk uitgebreid met een focus
op drie belangrijke problemen in Zuid-Afrika: de bestrijding van HIV/aids en
tuberculose, het landhervormingsproces en misdaad en onveiligheid.
Zuid-Afrika wordt geconfronteerd met een van de ergste epidemieën van
HIV/aids en tuberculose ter wereld. Naar schatting 4,7 miljoen Zuid-
Afrikanen zijn besmet het HIV, van wie waarschijnlijk een derde tuberculose
zal krijgen. Als een gedeeltelijk antwoord op deze situatie heeft België ermee
ingestemd steun te geven aan de plannen van het National Department of
Health om de problemen van HIV en tuberculose gezamenlijk aan te pakken.
Die steun omvat een uitgebreid hulp- en verzorgingspakket, waardoor de
bestaande diensten in de loop van vijf jaar zullen worden uitgebreid naar
alle 175 districten van het land.
Na de eerste democratische verkiezingen in 1994 is een groot aantal klach-
ten ingediend door mensen die onteigend zijn van hun land door het vorige
apartheidsregime. De BTC helpt de Zuid-Afrikaanse regering bij het afhan-
delen van deze klachten. Dat vereist een ingewikkeld administratief en juri-
disch proces. De eerste stap, het ontvankelijk verklaren van de klachten,
werd afgerond in december 2002. De komende drie jaar zal bijkomende
steun worden verleend voor het natrekken van de klachten en voor het advi-
seren van de indieners van de klachten bij het kiezen van verschillende
mogelijke regelingen: teruggave van het land aan de rechtmatige eigenaar,
financiële compensatie of ruil met een ander stuk land of andere woning. De
meest armlastige klachtindieners krijgen een opleiding in het juiste gebruik
van hun nieuwe bezit.
Lokale gemeenschappen hebben het meest te lijden onder de misdaad,
vooral in arme gebieden. Misdaad weegt zwaar op de armere lokale gemeen-
schappen en vormt een ernstige belemmering voor het vinden van een zeke-
re en duurzame vorm van levensonderhoud. Naast het directe verlies van
inkomsten voor huishoudens als gevolg van de criminele activiteiten, wor-
den ook sociale patronen, gemeenschapsrelaties en lokale economieën aan-
getast. Daarom steunt België sinds 1994 de ontwikkeling van een nieuw
opgerichte politiedienst. De nadruk wordt gelegd op de dienstverlening in de
belangrijkste politiebureaus. België steunt de opleiding en de capaciteits-
versterking van de commissarissen en het personeel van het politiebureau,
waardoor zij beschikken over de nodige vaardigheden om grote menigten te
beheersen, misdaden te voorkomen en de beschikbare informatie en midde-
len te verzamelen en te beheren.
2002
2001
2000
200 400 600 800 1.000 1.200
Uitgaven Zuid-Afrika Kerngegevens BTC in Zuid-Afrika
BTC-experts 0
Beurzen 4
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 75
AFR
IKA
74 / BTC - Jaarvers lag 2002
AFR
IKA
Kilimandjaro
Dar Es SalaamDodoma
M A L A W IM O Z A M B I Q U E
Z A M B I A
U G A N D A
K E N Y A
BURUNDI
RWANDA
IringaPwani
Morogo
ro
L i n d i
Kigoma
Kagera
Mwanza
Shinyanga
M a r a
A r u s h a
Tanga
Dodoma
SingidaT a b o r a
R u k w a
M b e y a
MatwaraRuvuma
TANZANIA
Hoofdstad Dodoma
Oppervlakte 945.000 km2
Bevolkingsaantal 37.000.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 160
Levensverwachting bij geboorte 44
Inkomen per capita (PPP $) 520
Alfabetiseringsgraad (%) 76
EEN NIEUWE START2002 betekende voor de Belgisch-Tanzaniaanse samenwerking het jaar van
een nieuwe start. Door de ondertekening, in oktober 2002, van een nieuwe
Algemene Overeenkomst werden de globale context en de principes van een
dynamische samenwerking tussen de beide landen opnieuw geformuleerd. Er
werd een nieuw Indicatief Samenwerkingsprogramma (ISP) goedgekeurd, met
een budget van ongeveer 40 miljoen euro. Daardoor zou het aantal te formule-
ren en door de BTC te implementeren prestaties over vijf jaar (2003-2007)
moeten verviervoudigen.
Het indicatief programma, gebaseerd op de nationale strategie ter verminde-
ring van de armoede (Poverty Reduction Strategy), past in de thematische en
sectorale prioriteiten van de Belgische bilaterale coöperatie.
De belangrijkste sectoren van de hernieuwde samenwerking zijn het basis-
onderwijs en de strijd tegen de verspreiding van aids, een ziekte die ongeveer
één op de drie Tanzanianen treft, en tegen SOA’s (seksueel overdraagbare aan-
doeningen).
Hoewel milieu niet opgenomen is in het nationaal programma ter bestrijding
van de armoede, werd het toch in aanmerking genomen als een van de priori-
taire sectoren van het indicatief programma. Ons land heeft zijn wil te kennen
gegeven om Tanzania te steunen in zijn beleid om de lokale gemeenschappen
te betrekken in het duurzaam beheer van de natuurlijke hulpmiddelen.
Een ander belangrijk thema van de samenwerking tussen België en Tanzania
is het behoorlijk bestuur. Er werd daarom beslist na te gaan in welke mate
België zou kunnen participeren in het basket fund van de partners die betrok-
ken zijn bij het programma ter hervorming van de justitie.
De infrastructuursector werd evenmin vergeten. België heeft immers beslist om
zijn steun aan de Tanzaniaanse spoorwegen te verlengen tot eind 2003, via
technische bijstand aan de Tanzania Railways Corporation en de levering, de
installatie en het onderhoud van bijkomende wissels.
De BTC beheert eveneens een omvangrijk programma met betrekking tot loka-
le beurzen waardoor Tanzaniaanse en Burundese studenten (uit vluchtelingen-
kampen) hogere opleidingen kunnen volgen aan Tanzaniaanse universiteiten
en instellingen. Zo werd in 2002 een honderdtal beurzen toegekend.
Projecten en programma’s
TAN/00/002 Levering, installatie en onderhoud van wissels aan de Tanzania Railways Corporation Basisinfrastructuur 1.660.874
TAN/00/003 Technische hulp aan de Tanzania Railways Corporation Basisinfrastructuur 159.600
TAN/01/004 Micro-interventieprogramma 2001 Varia 46.213
TAN/01/005 Studie- en Adviesfonds Varia -
Formuleringen
TAN/00/005 Ontwikkelingsprogramma ten behoeve van Kagera Varia 1.305
TAN/02/01F Levering van 40 wissels aan de Tanzania Railways Corporation Basisinfrastructuur 5.480
Taken van openbare dienst inzake ontwikkelingssamenwerking (artikel 6 van de wet)
TAN/02/02P Evaluatie van het beursproject van Burundese studenten in Tanzania Onderwijs en vorming 3.518
2002
2001
2000
500 2.000 2.5001.000 1.500
Uitgaven Tanzania Kerngegevens BTC in Tanzania
BTC-experts 2
Beurzen 28
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 77
AFR
IKA
76 / BTC - Jaarvers lag 2002
AFR
IKA
Tunis
LIBYA
MahdiaSidi BouZidGafsa
Tozeur
Bebil i
Sfax
GabesMedenine
Tataouine
123
56
7 89
1011 12
13
4
KasserineKairouanMonastirSousseSilianaEl KefJendoubaBejaBizerteArianaBen ArousNabeulZaghouan
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
TUNESIË
Hoofdstad Tunis
Oppervlakte 164.000 km2
Bevolkingsaantal 9.800.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 91
Levensverwachting bij geboorte 73
Inkomen per capita (PPP $) 6.390
Alfabetiseringsgraad (%) 72
MODELPROJECTTunesië werd niet in aanmerking genomen als partnerland voor België met
betrekking tot de directe bilaterale samenwerking en daarom heeft de
Belgische Technische Coöperatie zich in 2002 beperkt tot het uitvoeren van
de projecten waartoe de Belgische regering zich in het verleden had geën-
gageerd.
Een aantal belangrijke projecten werd in 2002 voltooid. Dit is bijvoorbeeld
het geval voor het project ter ondersteuning van het Nationaal
Solidariteitsfonds (FSN), dat het terugdringen beoogt van de armoede in
acht minder ontwikkelde gebieden van de bestuursdistricten El Kef en
Jendouba. Dit project wordt thans beschouwd als een modelproject dat
nationale of internationale navolging verdient. De resultaten van het project
werden trouwens gezamenlijk door het FSN en de BTC voorgesteld op de Top
van het Microkrediet, die in november 2002 in New York plaatsvond. Ook het
CSFMI-project (sectoraal opleidingscentrum voor industrieel onderhoud)
werd voltooid. De vooropgestelde doelstelling van dit project werd ruim-
schoots bereikt: er werden basis- en voortgezette opleidingen verstrekt op
het vlak van industrieel onderhoud die perfect aansloten bij de door de
plaatselijke ondernemingen uitgedrukte behoeften en wensen. Tot slot is er
het Centrum voor exportpromotie, dat een krachtig computersysteem toege-
kend kreeg voor het valoriseren van de commerciële capaciteiten van de
Tunesische bedrijven, voor het stimuleren van hun export en voor het bevor-
deren en verbeteren van hun concurrentievermogen.
Drie andere projecten werden in 2002 voortgezet en zullen ook in 2003 ver-
der geïmplementeerd worden: de bouw en uitrusting van de afvalwaterzui-
veringsinstallatie en de versterking van het saneringsnetwerk van de stad
Zaghouan; het leveren van bijkomende uitrusting voor het zuiveringsstation
van El Kef; de Unité de Pilotage des Actions d’Assistance aux Entreprises
(acties ter ondersteuning van de ondernemingen) die, zo blijkt uit de con-
clusies van een recentelijk uitgevoerde evaluatie, een aanzienlijke vooruit-
gang heeft geboekt sinds de uitvoering, in 2001, van haar nieuwe wer-
kingsplan.
Naast die klassieke projecten waren in 2002 nog een twintigtal kleine en
middelgrote projecten en studies lopend, gefinancierd door het fonds voor
technologieoverdracht, door het studie- en multisectorale-consultatiefonds,
door het studiefonds voor industriële projecten of door het uit de hulp aan
de betalingsbalans ontstane tegenwaardefonds.
Projecten en programma’s
TUN/00/001 Steunproject ter benutting van het potentieel van de zuivelproductie Landbouw en Voedselzekerheid 321.451
TUN/00/002 Begeleiding van hulpacties voor ondernemingen Andere 660.299
TUN/00/003 Structuur voor basis- en voortgezette opleiding Onderwijs en vorming 488.594
in technologie en industrieel onderhoud
TUN/00/004 Samenwerking met de scheepvaartschool van Sousse Onderwijs en vorming -
TUN/00/005 Steun aan het opzetten van een commercieel informatiesysteem Andere 145.858
voor het Centrum voor Exportbevordering
TUN/00/006 Nationaal Solidariteitsfonds Maatschappijopbouw 1.071.561
TUN/00/007 Bouw en uitrusting van een waterzuiveringsstation en uitbreiding Basisinfrastructuur 98.029
van het waterzuiveringsnet van de stad Zaghouan
TUN/00/008 Fonds ter bevordering van de uitwisseling en beheersing van technologie tussen Varia 122.442
wetenschappelijke, technische en onderzoeksinstellingen
TUN/00/009 Financiering van studies voor de uitvoering van industriële projecten Andere -
TUN/00/010 Financiering van multisectorale studies en adviesdiensten Varia 76.878
TUN/00/011 Steun aan de betalingsbalans en het daarmee verbonden tegenwaardefonds Varia 1.314.174
TUN/01/001 Bijkomende werken aan het zuiveringsstation van El Kef Basisinfrastructuur -
2002
2001
2000
1.000 4.000 5.0002.000 3.000
Uitgaven Tunesië Kerngegevens BTC in Tunesië
BTC-experts 3
Beurzen 25
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 79
AFR
IKA
78 / BTC - Jaarvers lag 2002
AFR
IKA
Projecten en programma’s
UGA/00/001 Ontwikkelingsplan voor het district Kasese Varia 20.313
UGA/01/001 Ontwikkelingsplan voor het district Kasese 2000/1 - 2002/3 Varia 166.693
UGA/01/002 Controle van de budgethulp voor volksgezondheid in het kader Volksgezondheid -
van het Special programme for Africa
UGA/01/003 Micro-interventieprogramma 2001 Varia 22.513
Formuleringen
UGA0200501 Financiering van een school voor getraumatiseerde kinderen Onderwijs en vorming 5.448
en kindsoldaten in Oeganda
OEGANDA
Hoofdstad Kampala
Oppervlakte 241.000 km2
Bevolkingsaantal 24.000.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 147
Levensverwachting bij geboorte 45
Inkomen per capita (PPP $) 1.490
Alfabetiseringsgraad (%) 68
PLATTELANDSONTWIKKELINGHet Kasese District Rural Community Development Programme werd onder-
tekend in mei 2001 en ging daadwerkelijk van start in december.
De algemene doelstelling van deze samenwerking is de levensstandaard
van de plattelandsbevolking, met name de meest benadeelde inwoners,
duurzaam te verbeteren. Dit sluit aan op het Poverty Eradication Action
Plan en het decentraliseringsbeleid van de Oegandese regering, die beide
de nadruk leggen op de deelname en de verantwoordelijkheid van de loka-
le gemeenschappen bij het identificeren, ontwerpen en uitvoeren van ont-
wikkelingsactiviteiten en op de noodzaak van de versterking van de capa-
citeiten in het district Kasese.
De activiteiten van het programma beslaan een brede verscheidenheid van
sectoren en subsectoren. In 2002 hadden de belangrijkste activiteiten
betrekking op de verbetering van de watervoorziening en het wegennetwerk
op het platteland, de uitbreiding van de productie en de landbouw, een
betere verstrekking van de gezondheidszorg en een versterking van de
capaciteiten in human resources. Aan het einde van het jaar werden grote
inspanningen geleverd voor de oprichting van het Sub-County Development
Fund, dat het creëren van economische activiteiten zou moeten stimuleren
en de ontwikkeling van privé-bedrijven zou moeten verbeteren.
Het micro-interventieprogramma 2001 bevatte 10 projecten en werd beëin-
digd in 2002. Het micro-interventieprogramma 2002 heeft in totaal 11 pro-
jecten, waarvan de implementatie in 2003 zal worden voortgezet.
In totaal 43 mensen zijn de begunstigden van de lokale en regionale oplei-
dingsprogramma's. 28 van hen, allen landbouwers, kregen de landbou-
wersopleiding. Acht medewerkers van de internationale luchthaven van
Entebbe kregen in samenwerking met de luchthavenautoriteiten van Kenia
een opleiding in het trainingscentrum voor luchtvaartveiligheid in Nairobi.
Zeven medewerkers van de gemeenteraad van Kampala kregen een oplei-
ding in milieubeheerplanning en afvalbeheer in Zuid-Afrika.
2002
2001
2000
50 100 300150 200 250
Uitgaven Oeganda Kerngegevens BTC in Oeganda
BTC-experts 1
Beurzen 14
X 1000 €
Kampala
T A N Z A N I ARWANDA
S U D A N
1
23
4
5
6
7 8 910
1112
1314
15G U L U
M O R O T OA P A CL I R A
S O R O T IM A S I N D I
L U W E R OH O I M A
MUBENDEKABAROLE
MASAKA
RAKAI
MBARARA
M O Y OA R U A
K I T G U MK O T I D O
KABALE1
RUKUNGIRI2
BUSHENYI3
4 KASESE
BUNDIBUGYO5
MPIGI6
7 MUKONO
JINJA8
IGANGA9
10 TORORO
KAMULI11
KUMI12
13 MBALE
KAPCHORWA14
NEBBI15
BTC - Jaarvers lag 2002 / 81
AFR
IKA
80 / BTC - Jaarvers lag 2002
AFR
IKA
Luanda
N A M I B I A
ZA
MB
IA
D E M O C R A T I CR E P U B L I CO F C O N G O
Cabinda
ZaireUige
Lunda NorteBengo
CuanzaNorte Malanje
Lunda SulCuanza Sul
Huambo BieMoxico
Cuando Cubango
Huila
Cunene
Benguela
Namibe
ANGOLA
Hoofdstad Luanda
Oppervlakte 1.200.000 km2
Bevolkingsaantal 10.500.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 164
Levensverwachting bij geboorte 40
Inkomen per capita (PPP $) 2.040
Alfabetiseringsgraad (%) 44
PROGRAMMA VOOR DE BEHEERSING VANTRYPANOSOMIASIS IN DE PROVINCIEKWANZA NORTEIn 2001 startte de BTC met een project in Angola om het aantal sterfgeval-
len als gevolg van slaapziekte (menselijke Afrikaanse trypanosomiasis) in
de provincie Kwanza Norte te verminderen. De begunstigden van het project
zijn de inwoners van de provincie (500.000 mensen).
Een component van het project is gericht op de versterking van de bestuur-
lijke en technische vaardigheden en de coördinatie tussen alle organisaties
in Angola die zich met trypanosomiasis bezighouden.
De operationele ingrepen van het project dienen ter ondersteuning van het
permanente centrum voor de diagnose en behandeling van slaapziekte in de
regionale hoofdstad N'Dalatando.
Tijdens het droge seizoen (van maart tot november) bezoeken twee teams
van laboratoriumtechnici 98 dorpen in het doelgebied om alle mensen te
onderzoeken en nieuwe gevallen van slaapziekte te behandelen. In 2002
werden meer dan 19.000 mensen onderzocht en 57 patiënten behandeld.
Projecten en programma’s
ANG/00/002 Strijd tegen de slaapziekte in de provincie Kwanza Norte Volksgezondheid 271.422
2002
2001
2000
50 100 150 200 250 300
Uitgaven Angola Kerngegevens BTC in Angola
BTC-experts 0
Beurzen 0
X 1000 €
Nouakchott
S E N E G A LM A L I
Hodh EchChargui
T a g a n t
Brakna
Tiris Zemmour
A a d r a r
Trarza
Hodh ElGharbihhha
GuidimakaGorgol
El Assaba
Inchiri
DakhletNouadhibou
MAURITANIË
Hoofdstad Nouakchott
Oppervlakte 1.030.000 km2
Bevolkingsaantal 2.800.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 154
Levensverwachting bij geboorte 52
Inkomen per capita (PPP $) 1.990
Alfabetiseringsgraad (%) 41
PROJECTEN EN PROGRAMMA’SDe Belgische samenwerking heeft de aankoop van schoolmeubilair gefinan-
cierd in het kader van het vierde Special Programme for Africa (SPA IV). Het
ging meer bepaald om de aankoop en de levering van 40.000 schoolbanken
voor lagere scholen. Er werden ook technici opgeleid voor het monteren en
onderhouden van het betreffende schoolmeubilair zodat het project ook op
lange termijn duurzame resultaten zal kunnen voorleggen.
De BTC verleende technische assistentie aan de ambassade van Mauritanië
in België, die het initiatief voor dit project genomen had.
Projecten en programma’s
MIE/00/001 Aankoop van schoolmeubilair voor basisscholen. Fase II Onderwijs en vorming 2.257.411
2002
2001
2000
500 2.5001.500 2.0001.000
Uitgaven Mauritanië Kerngegevens BTC in Mauritanië
BTC-experts 0
Beurzen 0
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 83
Azië
Gulf of Aden
Gulf ofCarpentaria
TorresStrait
PersianGulf
Bay
of
Bengal
Gulf ofOman
Gulf ofThailand
PH
IL
IP
PI
NE
SE
A
TIMORSEA
BISMARCKSEAI N D I A N
O C E A N
CA
SP
IA
NS
EA
ANDAMAN
SEA
SOUTHCHINA
SEA
EASTCHINA
SEA
YELLOW SEA
JAPAN SEA
SULUSEA
CELEBESSEA
JAVA SEABANDA SEA
ARAFURA SEA
Honshu
Kyushu
Shikoku
Hokkaido
R yuk yu Is
lands
Hainan
S p a r t l y
I s l a n d s
ParacelIslands
Luzon
Palawan
Mindanao
Samar
Negros
Panay
Mindoro
Java
Sumatra
Bali
Lom
bok
Sum
bawa Sumba
Flores
Timor
Buru
KepulauanSula
Celebes
Mo
luc
ca
s
B o r n
eo
Seram
Tanimbar
Aru
New Guinea
ChristmasIsland
CocosIslands
Siberut
Nias
Simeulue
Sulu Arch.
Lakshadweep Islands
AndamanIslands
NicobarIslands
Socotra
Sakhalin
Reunion
ayotte
C a r o l i n e I s l a n d s
M
Ma r i
a n aI s
l an
ds
New Britain
Guam
Irra
wadd
y
Mekong
Brahmaputra
Mekong
Nu Jiang
Yangtze
Yello w RiverY ellow Riv
er
Kaxgar He
Krishna
Godavari
Mahanadi
Ganges BrahmaputraIndus
Indus
Sutlej
Sutlej
Irtysh
Ishim
Amur
Amur
SelengeKerulen
Dzavhant
Tobol
Volga
Narmada
Flinders
Ysyk-Köl
OzeroBalkhashAral
Sea
Zaliv Kara-Bogaz Gol
LakeKhanka
Bosten Hu
Lop Nur
anölü
UvsNuur Hyargas
Nuur
Har UsNuur
HövsgölNuur
Hulun NurOzeroZaysan
OzeroAlakol'
OzeroTengiz
OzeroSiletiteniz
OzeroBaykal
Vodokhranilishche
KuybyshevskoyeVodokhranilishche
QinghaiHu
DongtingHu Poyang Hu
PORTMORESBY
KOROR
MALE
DOHA
THIMPHU
KUWAIT
BANDAR SERI BEGAWAN
SINGAPORE
DACCA
KATHMANDU
KABUL
TASHKENT
DUSHANBEASHKHABAD
BAKU
BISHKEK
ASTANA
HANOI
PHNOM PENH
VIENTIANE
BANGKOK
RANGOON
TAIPEI
PEKING PYONGYANG
SEOUL
TOKYO
MANILA
KUALA LUMPUR
JAKARTA
DILI
COLOMBO
DELHI
ISLAMABAD
TEHRAN
AGHDAD
RIYADHABU DHABI
MUSCAT
SANAA
LISIAN
ULAN BATOR
ANTANANARIVO PORTLOUIS
BOUTI
MOGADISHU
Alma-Ata
Khabarovsk
Qom
Tabriz
Irkutsk
Krasnoyarsk
Novosibirsk
Barnaul
OmskChelyabinsk
Kazan'
Samara Orenburg
Ufa
Saratov
Volgograd
Astrakhan'
Penza
Donu
SaigonHo Chi Minh City
Chengdu
HongKong
Canton Shenzhen
ShanghaiNanjing
Wuhan
Xi'an
Taiyuan
Tientsin
ZiboJinan
Shenyang
Dalian
Harbin
Vladivostok
YokohamaNagoyaOsaka
KobeHiroshima
FukuokaKitakyushu
Medan
Palembang
BandungSemarang
YogyakartaSurabaya
Ujungpandang
MadrasBangalore
Bombay
Hyderabad
New Delhi
LahoreFaisalabad
KarachiHyderabad
Shiraz
Isfahan
Calcutta
Kandahàr
Herat
Mazar-eSharif
Nukus
Urgench
Samarkand
Namangan Andizan
Khujand
TurkmenabatMary
Turkmenbashi
Osh
Karaganda
Taraz
Shymkent
Kyzylorda
Aktyubinsk
Ural'sk
Atyrau
Petropavlosk
KokshetauKustanay
Yining
Semipalatinsk
Ust'-Kamenogorsk
Haiphong
Da Nang
Mandalay
Sittwe
Dawei
Pathein
Guwahati
ZhaotongPanzhihua
Neijiang
Mianyang
Kaohsiung
Fuzhou
Shantou
Meizhou
Xiamen
Macau
Shaoguan
Nanning
Liuzhou
Guiyang HengyangChangsha
ChangdeNanchang
JingdezhenWenzhou
NingboHangzhou
Hefei
Huainan
Chongqing
Suizhou
ZhengzhouXianyang
Lanzhou
LuoyangXuzhou
Shijiazhuang
ZhangjiakouDatong
Baoding
Tangshan
DongyingYantai
Qingdao
Hohhot
Baotou
Yinchuan
Fuxin
AnshanHamhung
Chongjin
Changchun Jilin
Yanji
QiqiharDaqing
Blagoveshchensk
Mudanjiang
Fuyuan
Nakhodka
Manzhouli
UrumqiShihezi
Kashi
Yumen
Xining
Lhasa
InchonTaegu
Pusan
Sapporo
Hakodate
Sendai
Aomori
Niigata
Kòchi
Nagasaki Kagoshima
Quezon City
Cebu
Cagayan de Oro
Davao
GeneralSantos
Sandakan
Tawau
Sibu
Pontianak
Johor Baharu
Kuantan
KotaBaharu
George Town
Padang
Tanjungkarang-Telubketung
Palu
Manado
Banjarmasin
Samarinda
Kupang
Jayapura
Taldykorgan
Cochin Madurai
Trivandrum
Pondicherry
Sholapur
Panaji
Nagpur
Vishakhapatman
BhubaneshwarDurg
Bhopal
Porbandar
IndoreAhmadabad
VadodaraRajkot
Surat
Gandhinagar
Jaffna
Galle
PatnaVaranasi
Kanpur
Chittagong
LucknowJaipur
Chandigarh
Srinagar
Jodhpur
MultanQuetta
Peshawar
Zahedan
Kerman
Bandar-e´Abbas
Gorgan
Abadan
Ahvaz
Kermanshah
Al Basrah
Kirkuk
wsil
Ad Dammam
Harad
dah
bha
Dubai
Salalah
Aden
Choybalsan
DarhanErdenet Birobidzhan
Komsomol'sk-na-Amure
Yuzno-Sakhalinsk
Ust'-Ordynskiy
Ulan-UdeChita
AginskoyeKyzyl
Abakan
Kemerovo
Gorno-Altaysk
KurganCheboksary NaberezhnyyeChelny
Simbirsk
Tol'yatti
mbov
Saransk
GroznyyNal'c
hik
Vladikavkaz
Elista
essk
Kunming
Qujing
Hargeysa
Townsville
Cairns
Darwin
Makhachkala
KASHMIR
T I B E T
S I N K I A N GI N N E R M O N G O L I A
COMOROS
P A L A U
FRANCE
FRANCE
YEMENINDIA
INDIA
INDIA
AUST.
AUST.
U.S.A
U.S.A
JAPAN
M A U R I T I U S
I A
MADA
GASC
AR
S E Y C H E L L E S
AFGHANISTAN
PAKISTAN
I R A N
AUDI ARABIA
RAQ
ARMENIA
KYRGYZSTAN
TAJIKISTAN
K A Z A K H S T A N
CAMBODIA
L AO
S
THAILAND
MYANMAR
SRI LANKA
MALDIVES
C H I N A
M O N G O L I A
-BURMA-
BHUTAN
N E P A L
BANGLADESH
VI
ET
NA
M
KUWAIT
BRUNEI
NORTH KOREA
TAIWAN
PHILIPPINES
EASTTIMOR
JAPANSOUTHKOREA
M A L A Y S I A
I N D O N E S I A
I N D I AQATAR
U . A . E
Y E M E N
AZERBAIJAN
O MA
N
BAHRAIN
O MA
LI
A
EQUATOREQUATOR
TROPIC OF CANCER
BTC - Jaarvers lag 2002 / 85
AZ
IË
84 / BTC - Jaarvers lag 2002
AZ
IË
Bay o f Benga l
Dhaka Dacca
Chittagong
Sylhet
Khulna
Rajshahi
Rajshahi
Dhaka Sylhet
Chittagong
Khulna
I n d i a
BANGLADESH
Hoofdstad Dhaka
Oppervlakte 144.000 km2
Bevolkingsaantal 133.000.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 139
Levensverwachting bij geboorte 61
Inkomen per capita (PPP $) 1.610
Alfabetiseringsgraad (%) 41
PARTNER VOOR DE TOEKOMSTBangladesh is er de afgelopen twintig jaar fors op vooruitgegaan. Het inko-
men per capita is in de jaren ’90 gestegen; de bevolkingsgroei werd aan-
zienlijk ingedijkt en het aantal kinderen dat de lagere school bezoekt, is
meer dan verdubbeld.
Niettegenstaande deze vooruitgang blijft Bangladesh een ontwikkelings-
land. De armoedecijfers variëren naargelang de bron, maar ongeveer 60 %
van de bevolking leeft onder de armoedegrens (meer op het platteland dan
in de stad, meer vrouwen dan mannen). Ruim 20 miljoen mensen leven in
absolute armoede. Armoedebestrijding bepaalt dan ook de ontwikkelings-
agenda.
Tegen deze achtergrond besliste de Belgische regering in mei 2000 om
Bangladesh aan de lijst van partnerlanden toe te voegen. Sindsdien werden
een aantal concrete acties uitgevoerd die inhoud moeten geven aan het sta-
tuut van partnerland. In 2002 werd door de administratie een strategienota
goedgekeurd die de krachtlijnen voor de toekomstige samenwerking met
Bangladesh bevat. De BTC heeft twee verkennende zendingen uitgevoerd
waarbij contacten werden gelegd met de overheid en potentiële partners
voor de uitvoering van de toekomstige programma’s.
De directe bilaterale samenwerking tussen België en Bangladesh beperkte
zich in 2002 tot het voortzetten van een onderzoeksprogramma in het kader
van het International Centre for Diarrhoeal Diseases Research (ICDDR-B),
dat zich toespitst op factoren die veilig moederschap bedreigen. Dat pro-
gramma loopt tot december 2003 en past in de inspanningen om het
gezondheidssysteem in het land te hervormen (Health and Population Sector
Programme - HPSP).
Projecten en programma’s
BAN/00/001 Internationaal centrum voor onderzoek naar buikloopziekten Volksgezondheid 193.338
2002
2001
2000
100 200 300 400 500
Uitgaven Bangladesh Kerngegevens BTC in Bangladesh
BTC-experts 1
Beurzen 8
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 87
AZ
IË
86 / BTC - Jaarvers lag 2002
AZ
IË
PHNOM PENH
Battambang
P u r s a t
Siem Reap
OddarMeanchey Preah
Vihear
KompongThom
KompongChhnang
KompongSpeu
Koh Kong
Kampot TakeoKandal
Kratié Mondolkiri
RatanakiriTrengStung
PreyVeng
SvayRieng
Kompong Cham
L A O S
VI
ET
NA
MTH
A
IL
AN D
CAMBODJA
Hoofdstad Phnom-Penh
Oppervlakte 181.000 km2
Bevolkingsaantal 12.700.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 130
Levensverwachting bij geboorte 58
Inkomen per capita (PPP $) 1.860
Alfabetiseringsgraad (%) 69
STRATEGIE TEGEN DE ARMOEDEIn 2002 werden twee projecten gestart met betrekking tot de ontwikkeling
van de navigatie in het Mekong-stroomgebied: enerzijds een financiële hulp
aan Cambodja met het oog op de integratie van dit land in de « Mekong
River Commission », een subregionale instantie die opgericht werd met het
oog op een harmonieuzer gebruik van de middelen die het betreffende
stroomgebied oplevert, en anderzijds een project ter verbetering van de com-
petenties van de hoofdactoren die rechtstreeks betrokken zijn bij de naviga-
tie en ter versterking van de instellingen die in het kader van ditzelfde pro-
ces in het leven werden geroepen.
De sectoren gezondheid en onderwijs werden door de vorige Gemengde
Commissie geselecteerd. Een project ter ondersteuning van de gezondheids-
sector werd geïdentificeerd in de provincies Siem Reap en Otdar Meanchey.
Dit project heeft tot doel de gezondheidszorg bij de bevolking van beide pro-
vincies te verbeteren, waarbij bijzondere aandacht uitgaat naar de meest
kwetsbare en de meest achtergestelde groepen. Deze samenwerkings-
prestatie wil de toegang tot de gezondheidszorg herstellen, de financiële
drempel verlagen, de kwaliteit van de prestaties verhogen, een mentali-
teitswijziging tot stand brengen en de lokale bevolkingsgroepen garanderen
dat ze toegang hebben tot een billijke zorgverstrekking van goede kwaliteit.
Een omvangrijk project in het kader van het basisonderwijs en het lager
secundair onderwijs werd geïdentificeerd en geformuleerd in de drie provin-
cies Siem Reap, Otdar Meanchey en Kampong Cham. Dit project zal bijdra-
gen tot een betere kwaliteit van de basiseducatie en zal alles in het werk
stellen om aan iedereen een billijke toegang tot het onderwijs te garande-
ren. Daartoe wordt voorzien in een betere geografische spreiding via nieuwe
schoolinfrastructuren. De beperkte financiële middelen staan de toegang
van de armsten, en met name van jonge meisjes, tot het lager secundair
onderwijs in de weg. Daarom werd een systeem van financiële betoelaging
uitgewerkt om deze negatieve impact te reduceren.
Een ander onderdeel waaraan prioriteit wordt verleend, is de ontwikkeling
van de zwakke competenties van de leerkrachten. In dit verband dient er aan
herinnerd te worden dat de meeste leerkrachten en professoren tijdens de
genocide om het leven gekomen zijn en dat het ministerie van Onderwijs nog
steeds een beroep doet op contractueel personeel dat slechts mondjesmaat
vervangen wordt door pas aan de normaalscholen afgestudeerde jonge leer-
krachten, die tijdens hun studies slechts een geringe omkadering genoten.
Het laatste onderdeel van het project voorziet in een beter beheer, in een
betere planning van de activiteiten en in de monitoring ervan binnen het
onderwijssysteem van de provincie.
Projecten en programma’s
KAM/01/001 Oprichting van een Cambodjaans-Belgisch Adviesfonds Varia 164.009
KAM/01/003 Gedeeltelijke financiering van de Cambodjaanse bijdrage Varia 358.542
aan de Commissie voor de Mekong-rivier
KAM/02/01P Institutionele versterking en capaciteitsopbouw Maatschappijopbouw 38.738
voor navigatie in Cambodja
Formuleringen
KAM/01/004 Institutionele versterking en capaciteitsopbouw voor navigatie in Cambodja Maatschappijopbouw 46.117
KAM0200501 Basisonderwijs en lerarenopleiding in tien provincies van Siem Reap, Onderwijs en vorming 3.815
Otdar Meanchey & Kampong Cham
2002
2001
2000
200100 300 700400 600500
Uitgaven Cambodja Kerngegevens BTC in Cambodja
BTC-experts 2
Beurzen 4
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 89
AZ
IË
88 / BTC - Jaarvers lag 2002
AZ
IË
BeijingPeking
Q i n g h a iShaanxi
ShanxiHebei
Liaonin
J i l i n
Heilongjiang
Y u n n a n
GuizhouHunan
Xinjiang Uygur Zizhiqu
Sinkiang
H u b e i
Ningxia
Chongking
X izang Z izh iquTibet
Guangx i
Hainan
Guangdong
JiangxiFujian
ZhejiangS i c h u a n
Henan
Shandong
N e i M o n g o l Z i z h i q u
G a n s u
Anhui
Jiangsu
M O N G O L I A
CHINA
Hoofdstad Peking
Oppervlakte 9.597.000 km2
Bevolkingsaantal 1.275.000.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 104
Levensverwachting bij geboorte 71
Inkomen per capita (PPP $) 4.020
Alfabetiseringsgraad (%) 86
BESTRIJDING VAN DE EXTREME ARMOEDE IN DE PROVINCIE SHAANXIDe Belgisch-Chinese coöperatie heeft in 1998 een geïntegreerd sociaal-eco-
nomisch ontwikkelingsprogramma (ISEDP, Integrated Socio Economic
Development Program) opgericht en gefinancierd ter verlichting van de
armoede in één van armste streken van China.
Het project werd opgestart in 2000 en richt zich op de zes armste platte-
landsdistricten in het noorden van de provincie Shaanxi. Doel van het pro-
ject is het verhogen van de levenskwaliteit en van het levenspeil via acti-
viteiten die inkomsten opleveren (bouw van plastic serres, nieuwe aanplan-
tingen van jujubes en abrikozenbomen); door de aanleg van dertig nieuwe
drinkwaternetwerken, hoofdzakelijk via de aankoop van een machine voor
het boren van diepe putten en de uitrusting van 31 diepe putten met dom-
pelpompen; door de installatie van handpompen in de woestijngebieden en
de opleiding van onderhouds- en herstelteams; door de verbetering van het
gezondheidsniveau via medische opleidingsprogramma’s met bijzondere
aandacht voor artsen en verplegend personeel op het platteland en de
specifieke bestrijding van tuberculose, een ziekte die telkens weer de kop
opsteekt, en tot slot door de ontwikkeling van de plattelandsvrouwen door
middel van alfabetiseringsprogramma’s en een praktische agrarische
opleiding.
Deze programma’s omvatten eveneens een landbouwdemonstratiebasis en
een bosbouwbasis in de zanderige woestijnzone.
Op provinciaal niveau werkt het project nauw samen met vier hoofdpartners:
de Vrouwenunie, het Departement Volksgezondheid, het Departement
Watervoorziening en het Departement Bosbouw van Shaanxi (PPMO).
Projecten en programma’s
CPR/99/001 Geïntegreerd sociaal-economisch ontwikkelingsprogramma Varia 1.974.504
voor de arme gebieden in de provincie Shaanxi
2002
2001
2000
500 1.000 2.5001.500 2.000
Uitgaven China Kerngegevens BTC in China
BTC-experts 1
Beurzen 39
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 91
AZ
IË
90 / BTC - Jaarvers lag 2002
AZ
IË
Viangchan Vientiane
T H A I L A N D
C A M B O D I A
VI
ET
N
A
M
Phongsali
Oudomxai
Vientiane
Savannakhet
Salavan
Champasak
Xekong
Attapu
Houaphan
Louang
BokeoNamtha
Louangphabang
Xaignabouli
12
3
4
5
Préfecture de VientianeXaisombounXiangkhoangBolikhamxaiKhammouan
1 2 3 4 5
LAOS
Hoofdstad Vientiane
Oppervlakte 237.000 km2
Bevolkingsaantal 5.400.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 135
Levensverwachting bij geboorte 54
Inkomen per capita (PPP $) 1.620
Alfabetiseringsgraad (%) 66
EFF IC IËNTE SOCIALE DIENSTEN DIE B I JDRAGEN TOT HET TERUGDRINGEN VAN DE ARMOEDEMei 2002 was een belangrijke maand voor de samenwerking tussen België
en Laos. In die maand werd immers door beide landen een nieuw Indicatief
Samenwerkingsprogramma ondertekend. De belangrijkste doelstelling van
dit nieuwe programma is het verlenen van bijstand aan de Laotiaanse over-
heid in haar prioritaire strijd tegen de armoede.
Door dit programma zal de reeds bestaande steun van België bij de instal-
latie van efficiënte sociale diensten op het vlak van onderwijs, gezondheid
en rurale ontwikkeling nog geïntensifieerd kunnen worden. Er zullen nieuwe
projecten worden gestart die de reeds lopende projecten op het vlak van
sociale zekerheid, gezondheid, waterbevoorrading en rurale ontwikkeling
zullen aanvullen.
Het gezondheidsproject heeft aangetoond dat zelfs met beperkte externe
steun de plattelandsbevolking toegang tot kwalitatieve gezondheidszorg
kan worden geboden. Het succesvol repliceren van het model door de pro-
vinciale partners vormde in 2002 de belangrijkste actie. Momenteel worden
de vaccinaties, de prenatale raadplegingen en de sensibiliseringsacties
rond hygiëne uitgevoerd in gezondheidscentra die door de lokale bevolking
sterk op prijs werden gesteld.
Het tweede lopende project betreft de toegang tot drinkwater, zowel op het
platteland als in de steden.
Net zoals bij het gezondheidsproject is ook dit project erop gericht de natio-
nale kaderleden beter in staat te stellen de technische kennis op te doen die
nodig is voor de ontwikkeling van hun land. Deze actiestrategie van de
samenwerking vertaalt zich dus op het terrein in gezondheidsdiensten en
drinkwatervoorziening.
De geïntegreerde plattelandsontwikkeling in de provincie Savannaketh is
een ander belangrijk project. Dit project heeft thans als doelstelling het voor
de inwoners van 30 arme en geïsoleerde dorpen mogelijk te maken een aan-
vaardbaar levenspeil te bereiken door middel van participatieve en geïnte-
greerde acties die hun autonomie moeten ontwikkelen.
Landbouw, onderwijs, drinkwater, gezondheid en toegang tot het wegennet
vormen de belangrijkste werkterreinen, met daarbij de steeds terugkerende
aandacht voor de opleiding van de nationale kaders zodat zij later de betref-
fende lopende acties kunnen herhalen.
Het opstarten van nieuwe acties op het vlak van sociale zekerheid en onder-
wijs zal de reeds lopende acties enkel ten goede kunnen komen.
Projecten en programma’s
LAO/00/001 Hervorming van het gezondheidszorgsysteem en malariabestrijding Volksgezondheid 608.588
LAO/00/002 Ontwikkeling van de sociale zekerheid Volksgezondheid -
LAO/00/003 Versterking van de nationale strategieën Basisinfrastructuur 345.241
inzake drinkwatervoorziening en sanitair in Laos
LAO/01/003 Micro-interventieprogramma 2001 Varia 43.475
LAO/01/004 Dorpsontwikkeling in de provincie Savannaketh Varia 97.360
LAO/02/002 Hervorming van de gezondheidszorg en malariabestrijding Volksgezondheid 296.382
Formuleringen
LAO/01/001 Dorpsontwikkeling in de provincie Savannaketh Varia 110.515
LAO/02/001 Hervorming van de gezondheidszorg en malariabestrijding Volksgezondheid 15.205
LAO/02/03F Financiële en bedrijfstechnische versterking van de sociale zekerheid Maatschappijopbouw 14.876
2002
2001
2000
500 2.0001.5001.000
Uitgaven Laos Kerngegevens BTC in Laos
BTC-experts 4
Beurzen 13
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 93
AZ
IË
92 / BTC - Jaarvers lag 2002
AZ
IË
HANOI
L A OS
T H A I L A N D
C A M B O D I A
Hoa Binh
Can ThoHo Chi Minh
Vinh Phuc
VIETNAM
Hoofdstad Hanoi
Oppervlakte 332.000 km2
Bevolkingsaantal 81.000.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 109
Levensverwachting bij geboorte 69
Inkomen per capita (PPP $) 2.070
Alfabetiseringsgraad (%) 93
ARMOEDEBESTRIJDING EN AANDACHT VOOR DE VROUW EN HET MIL IEUDe directe bilaterale samenwerking tussen België en Vietnam richt zich
vooral op armoedebestrijding in de steden en op het platteland, waarbij de
genderproblematiek en het milieu centraal staan. Andere sectoren die op
steun kunnen rekenen, zijn landbouw en voedselzekerheid, onderwijs en vor-
ming, basisinfrastructuur, volksgezondheid en maatschappijopbouw.
Samen met de Vietnamese Vrouwenunie streeft de Belgische Technische
Coöperatie in een plattelandsontwikkelingsproject naar het verbeteren van
de levenstandaard van arme vrouwen in ruraal gebied. Het project wil de
institutionele capaciteit van de Vrouwenunie inzake het beheer van krediet-
en spaarprogramma’s versterken en consolideren, alsook een levensvatbaar
en effectief microfinancieringssysteem oprichten.
In de milieusector werkt de BTC nauw samen met de Vietnamese partner om,
via een sanerings- en stadsontwikkelingsproject in het bekken van het Tan
Hoa Lo Gom-kanaal, de levenskwaliteit van de bewoners in de kanaalzone te
verbeteren, alsook de capaciteit van de lokale gemeenschap en de auto-
riteiten te versterken. Op deze manier worden de inspanningen niet alleen op
de milieuproblematiek gericht, maar ook op sociale ontwikkeling.
In de landbouwsector probeert de BTC via het project “Ontwikkeling van
ondersteunende activiteiten voor de zuivelsector in Zuid-Vietnam” samen
met de Vietnamese partner de levenstandaard van kleine melkveehouders te
verbeteren met het oog op zelfvoorziening inzake melkproductie.
Wat onderwijs en vorming betreft, streeft het project “Opleiding van leer-
krachten voor het secundair onderwijs in zeven provincies van Noord-
Vietnam” naar de verbetering van lagere en secundaire opleiding van leer-
krachten, onder meer via de verbetering van pedagogische methoden en de
opwaardering en verbetering van kwalificaties.
De BTC steunt ook het instituut voor textielontwikkeling, draagt bij aan een
studie voor een haventerminal in Vung Tau en steunt een project inzake
malariabestrijding in de provincie Hoa Binh. Een multisectoraal platte-
landsontwikkelingsproject in Quy Chau en een project voor administratieve
hervorming in de provincie Can Tho kunnen eveneens rekenen op een nauwe
samenwerking tussen de BTC en de Vietnamese partner.
Projecten en programma’s
VIE/00/001 Ontwikkeling en uitbreiding van de landbouw en de melkveesector rond Hanoi Landbouw en Voedselzekerheid 71.513
VIE/00/002 Ontwikkeling van ondersteunende activiteiten voor de zuivelsector in Zuid-Vietnam Landbouw en Voedselzekerheid 26.356
VIE/00/005 Opleiding van leerkrachten voor het secundair onderwijs Onderwijs en vorming 342.249
in zeven provincies van Noord-Vietnam
VIE/00/007 Onderzoek en hydraulisch-sedimentologische studie en milieu-impactstudie Varia 426.059
van de multifunctionele terminal van Cai Mep in Vung Tau - Thi Vai
VIE/00/008 Versterking van de capaciteit van het onderzoeksinstituut voor textiel Onderwijs en vorming 364.542
inzake onderzoek, opleiding en experimentele ontwikkeling van textieltechnieken
VIE/00/009 Steun aan de hervorming van de overheidsadministratie in de provincie Can Tho Varia 59.773
VIE/00/012 Versterking van de institutionele capaciteit van de Vietnamese vrouwenunie Andere 1.729.345
met betrekking tot het beheer van krediet- en spaarprogramma's
ten behoeve van kansarme vrouwen - Fase II
VIE/00/013 Oprichting van een Belgisch-Vietnamees Studie- en Adviesfonds Varia -
VIE/00/015 Multisectorale rurale ontwikkeling in Quy Chau Varia 293.958
VIE/01/005 Haalbaarheidsstudie over sanering en stadsvernieuwing Basisinfrastructuur 921.745
in het bekken van het Tan Hoa Lo Gom-kanaal
VIE/01/006 Sanering van het Tan Hoa-Lo Gom kanaal en stadsvernieuwing in Ho Chi Minh City Basisinfrastructuur 718.385
- Uitbreiding
VIE/01/007 Micro-interventieprogramma 2001 Varia 5.567
VIE/01/008 Samenwerking op het vlak van de strijd tegen malaria in de provincie Hoa Binh Volksgezondheid 102.711
Formuleringen
VIE/01/004 Steun aan de strijd tegen malaria Volksgezondheid 1.533
2002
2001
2000
1.000 5.0002.000 3.000 4.000
Uitgaven Vietnam Kerngegevens BTC in Vietnam
BTC-experts 6
Beurzen 32
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 95
AZ
IË
94 / BTC - Jaarvers lag 2002
AZ
IË
JAKARTAPalembang
Bandung Surabaya
KendariAmbon
Jayapura
Ujungpandang
Banjarmasin
Medan
A U S T R A L I A
Singapore
INDONESIË
Hoofdstad Jakarta
Oppervlakte 1.905.000 km2
Bevolkingsaantal 206.000.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 112
Levensverwachting bij geboorte 66
Inkomen per capita (PPP $) 2.940
Alfabetiseringsgraad (%) 87
UITBREIDING VAN HET INLAND WATERWAYS AND FERRIES TRAININGCENTRE IN PALEMBANG IN EEN ASEANREGIONAL CENTREHet Inland Waterways and Ferries Training Centre (IWFTC) in Palembang is
een centrum dat opleidingen biedt op het gebied van de binnenvaart en fer-
rytransport. De oprichting en ontwikkeling van dit centrum was een geza-
menlijke inspanning van de Belgische en Indonesische regering.
Tijdens de ASEAN-conventie van 1993 in Jakarta werd het centrum in
Palembang geselecteerd als ASEAN Centre of Excellence. De projectovereen-
komst voor de uitbreiding van het opleidingscentrum in een ASEAN Regional
Traning Centre werd ondertekend in 1997. Het project liep ten einde in juli
2002. Ter gelegenheid van het laatste bezoek van een Belgische delegatie
werd duidelijk dat het project met succes zijn doelstellingen had bereikt,
waardoor de opleidingscursussen voldoen aan de internationale normen.
Contacten van het secretariaat van ASEAN en diverse donoren streven ernaar
het centrum beter bekend te maken bij potentiële kandidaten, zodat de regio-
nale status geconsolideerd kan worden.
Projecten en programma’s
INS/00/001 Uitbreiding van het 'Inland Waterways en Ferries Training Centre' Onderwijs en vorming 256.347
in Palembang tot een 'ASEAN Regional Training Centre'
2002
2001
2000
100 500400300200
Uitgaven Indonesië Kerngegevens BTC in Indonesië
BTC-experts 0
Beurzen 2
X 1000 €
MANILA
Cebu
Dumaguete
ILOCOSCAGAYAN VALLEYCENTRAL LUZONCENTRAL VISAYASNORTH MINDANAOCENTRAL MINDANAOMUSLIM MINDANAO
1 2 3 4 5 6 7
SOUTHTAGALOG
WESTERNVISAYAS
EASTERNVISAYAS
SOUTHMINDANAO
BICOL
WESTERNMINDANAO
1 2
4
5
6 7
6
3
F IL IP I JNEN
Hoofdstad Manilla
Oppervlakte 300.000 km2
Bevolkingsaantal 77.000.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 85
Levensverwachting bij geboorte 70
Inkomen per capita (PPP $) 3.840
Alfabetiseringsgraad (%) 95
REFERENTIEPROGRAMMA VOOR ANDERE DONORENSamen met haar belangrijkste partner, het departement voor landbouwher-
vorming, werkt de BTC aan de voltooiing van de tweede fase van het Belgian
Integrated Agrarian Reform Support Programme (BIARSP). Een derde en
laatste fase zou volgens planning in 2003 van start moeten gaan. Veel van
de activiteiten in 2002 waren gericht op de voorbereiding van deze volgen-
de fase, die de vorige moet consolideren door te zorgen voor de nodige inte-
gratie van management en implementatie in de huidige betrokken instellin-
gen, zodat die volledig zijn voorbereid op de voortzetting van het werk zon-
der externe hulp.
Voor het Pangan-an Island Solar Energy project (PISEP) werd een uitbreiding
goedgekeurd. Met behulp van de resterende fondsen zou een uitbreiding van
zes maanden voldoende moeten zijn.
2002
2001
2000
500 1.000 3.0002.5001.500 2.000
Uitgaven Filipijnen Kerngegevens BTC in de Filipijnen
BTC-experts 4
Beurzen 5
X 1000 €
Projecten en programma’s
PHI/00/004 Belgisch geïntegreerd steunprogramma voor landbouwhervorming - fase II Landbouw en Voedselzekerheid 2.257.793
Latijns-Amerika
Estrecho de Magallanes
SOUTHATLANTIC OCEAN
NORTH ATLANTICOCEAN
CARIBBEANSEA
Archipiélago de ColónEcuador
NetherlandsAntilles
Archipiélago Juan Fernández
Chile
Falkland IslandsUK
Isla Grande deTierra del Fuego
South GeorgiaUK
BarquisimetoMérida
Maracaibo
Medellín
Cali
Cartagena
Guayaquil
IquitosManaus
Boa Vista
Cuzco
Arequipa
Trujillo
Arica
Iquique
Antofagasta
Valparaíso
Salta
Córdoba Santa Fé
Puerto Montt
La Plata
RosarioMendoza
Ushuaia
Punta Arenas
Belo Horizonte
GoiâniaCuiabá
Pôrto Velho
Vitória
Rio de JaneiroSão Paulo
Salvador
Belém São Luis
Teresina
Fortaleza
João Pessoa
Aracaju
Recife
Maceió
Natal
Porto Alegre
Florianópolis
Curitiba
Bahía BlancaMar del Plata
Barranquilla
Cabimas
Cúcuta
Pasto
Cuenca
Huancayo
La Serena
Rancagua
Talca
Temuco
RíoCuarto
ParanáRivera
Mercedes
Salto
Corrientes
Resistencia
Pedro JuanCaballero
Palmas
San Miguelde Tucumán
Calama
Anápolis
CampinasNova Igaçu
Santiagodel Estero
Posadas
Santos
Concepción
Río Gallegos
Comodoro Rivadavia
CochabambaSanta Cruzde la Sierra
Potosí
Tarija
CampoGrande
Rio Branco
Pucallpa
Santarém
Macapá
SullanaPiura
Chiclayo
Chimbote
SanCritóbal
Ciudad Guayana
Cayenne
Maturín
Ciudad Bolívar
Manizales
Popayán
Esmeraldas
Portoviejo
CARACAS PORT OF SPAIN
SANTA FEDE BOGOTÁ
SAN JOSÉ
MANAGUA
GUATEMALA
S. SALVADORTEGUCIGALPA
BELMOPANKINGSTON
PANAMÁ
QUITO
LIMA
LA PAZ
SUCRE
ASUNCIÓN
BRASÍLIA
MONTEVIDEOSANTIAGO
BUENOSAIRES
GEORGETOWN
PARAMARIBO
BELIZE
GUYANA
VENEZUELA
COLOMBIA
ECUADOR
PANAMACOSTA RICA
EL SALVADOR
GUATEMALA
NICARAGUA
HONDURAS
JAMAICAEXICO
PERU BOLIVIA
B R A Z I L
ARGENTINA
PARAGUAY
URUGUAY
SURINAM GUYANEFRANÇAISE
TRINIDAD AND TOBAGO
CH
IL
E
EQUATORATOR
LAT
IJN
S-A
ME
RIK
A
LAT
IJN
S-A
ME
RIK
A
BTC - Jaarvers lag 2002 / 9998 / BTC - Jaarvers lag 2002
Trinidad
La Paz
Sucre
Cobija
Santa Cruz de la SierraCochabamba
Oruro
Potosí
Tarija
CHILE ARGENTINAPARAGUAY
B RA
Z
I
L
Santa Cruz
Beni
Pando
La Paz
Cochabamba
Oruro
Chuquisaca
TarijaPotosí
BOLIVIA
Hoofdstad Sucre / La Paz
Oppervlakte 1.099.000 km2
Bevolkingsaantal 8.500.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 114
Levensverwachting bij geboorte 63
Inkomen per capita (PPP $) 2.300
Alfabetiseringsgraad (%) 86
HERFOCUSSEN OP NIEUWE PRESTATIESIn 2002 was de implementatie van de bilaterale ontwikkelingsprestaties
door de BTC hoofdzakelijk toegespitst op voedselzekerheid, sociale ontwik-
keling en institutionele versterking.
Het project voor de rurale ontwikkeling van Ichilo-Sara (Santa Cruz) heeft
zijn activiteiten op het terrein gestart, in eerste instantie via de project-
onderdelen productie en sanering. Daarnaast werd ook de formulering van
het kredietaspect afgerond, dat een verbetering beoogt van de leefomstan-
digheden van honderden boeren, georganiseerd in solidaire verenigingen. Zij
willen hun inkomsten verhogen door een beter rendement van hun traditio-
nele activiteiten (veeteelt, landbouw) of door innovatie in bepaalde sectoren
die vooraf werden geïdentificeerd aan de hand van een studie waarbij voor-
al de waardeketens, eigen aan deze regio, nader werden onderzocht (bijen-
teelt, ambachtelijke activiteiten, toerisme).
De referentietermen van de studie voor de formulering van de bijkomende
acties in het kader van het project voor het integraal beheer van de stroom-
gebieden van de Tunari-bergketen (Cochabamba) werden uitgewerkt met
het oog op de identificatie van een aantal interventiegebieden waarvoor in
2003 duurzame technische en financiële voorstellen geformuleerd zullen
worden om de impact van het project te versterken.
Het project voor gezondheidszorg op het platteland in de provincies Ichilo en
Sara (Santa Cruz) heeft het rurale gezondheidsnetwerk verder versterkt, de
implementatie van het strategisch gezondheidsplan voor de beide provin-
cies ondersteund en het gebruik en de verspreiding van de traditionele
geneeskunde in die regio gestimuleerd.
De drie gezondheidsprojecten (SILOS – CUMETROP – CENETROP) werden
met negen maanden verlengd. Daardoor konden deze worden geconsolideerd
en afgesloten met een bijzonder positieve balans vermits de doelstellingen
voor 95% werden bereikt. De laboratoria en bloedbanken die in het kader
van die prestaties werden opgericht, verwierven een uitstekende reputatie
en dragen bij tot de epidemiologische vrijwaring van het land.
De projecten van het Nationaal Plan voor de Tewerkstelling (PLANE – La Paz)
en voor drie scholen van El Alto werden goedgekeurd en aangevat. Daarna
volgde de voorbereiding van de beschermingswerken in La Paz. De BTC ver-
leende eveneens haar steun aan de processen voor de identificatie van nieu-
we rurale gezondheidsprestaties en onderwijsprestaties in Chayanta,
Oropeza en Chaparé (Cochabamba) en van nieuwe stedelijke gezondheids-
prestaties in El Alto en Santa Cruz.
Projecten en programma’s
BOL/00/002 Ontwikkeling van het lokale openbare gezondheidssysteem in de stad Santa Cruz Volksgezondheid 421.867
BOL/00/003 Tropische geneeskunde en volksgezondheid in het departement Volksgezondheid 527.100
Cochabamba en langs de as Ichilo-Mamore
BOL/00/004 Versterking van de wetenschappelijke activiteiten aan Volksgezondheid 327.191
het Nationaal centrum voor tropische ziekten
BOL/00/005 Rurale gezondheidszorg in de provincies Ichilo en Sara Volksgezondheid 553.902
BOL/00/006 Globaal ruraal ontwikkelingsprogramma Varia 702.958
voor de stroomgebieden van de Tunari-bergketen
BOL/00/007 Integrale rurale ontwikkeling van de provincies Ichilo en Sara Varia 907.075
BOL/00/009 Gefuseerd tegenwaardefonds Varia 1.843.945
BOL/01/001 Derde programma voor hulp aan de betalingsbalans: aankoop van vaccins Volksgezondheid 2.886.659
BOL/01/002 Micro-interventieprogramma 2001 Varia 70.486
BOL/01/005 Steun aan de Contraloría General de la República (algemene inspectie van financiën) Maatschappijopbouw 430.461
Formuleringen
BOL/01/003 Steun aan de Defensor del Pueblo (ombudsman) Maatschappijopbouw 9.640
2002
2001
2000
4.0002.000 6.000 10.0008.000
Uitgaven Bolivia Kerngegevens BTC in Bolivia
BTC-experts 5
Beurzen 29
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 101
LAT
IJN
S-A
ME
RIK
A
LAT
IJN
S-A
ME
RIK
A
100 / BTC - Jaarvers lag 2002
Projecten en programma’s
ECU/00/001 Versterking van het gezondheidssysteem door toepassing Volksgezondheid 1.350.735
van de strategie Basisgezondheidszorg
ECU/00/002 Ontwikkeling van de kaasproductie in de Sierra Norte - Fase 2 Landbouw en Voedselzekerheid 443.096
ECU/00/003 Postgraduaatprogramma in aquacultuur Onderwijs en vorming 479.418
ECU/00/004 Programma voor rurale financiële diensten in de Sierra Norte Landbouw en Voedselzekerheid 1.198.652
ECU/00/005 Derde cyclus in sociale wetenschappen gespecialiseerd in inheemse kwesties Onderwijs en vorming 157.205
ECU/00/006 Fonds voor de financiering van studies en expertiseopdrachten Varia 199.482
ECU/01/002 Micro-interventieprogramma 2001 Varia 23.181
ECU/02/001 Drinkwaterprogramma voor de Sierra Norte Basisinfrastructuur -
ECU/02/08P Versterking van de commercialisering en de productie Landbouw en Voedselzekerheid -
van zuivelproducten in de Sierra Norte
ECU/0299991 Micro-interventieprogramma 2002 Varia 31.631
Formuleringen
ECU/01/001 Drinkwaterprogramma voor de Sierra Norte Basisinfrastructuur -
ECU/01/003 Versterking van de commercialisering en de productie Landbouw en Voedselzekerheid 15.653
van zuivelproducten in de Sierra Norte
ECU/02/02F Bevordering van de seksuele en reproductieve rechten van de adolescenten Maatschappijopbouw 29.063
ECU/02/03F Ontwikkeling van de vleesproductie in het noorden van Ecuador Landbouw en Voedselzekerheid 15.730
ECU/02/07F Versterking van de gezondheidsdiensten in het hoofdstedelijk district van Quito Volksgezondheid 17.426
QUITO
P E R U
C O L O M B I A
N a p o
Pastaza
Morona Santiago
ZamoraChinchipe
Loja
Azuay
El Oro
Guayas
Manabi
Pichincha
EsmeraldasImbabura
Carchi
Cañar
Chimborazo
BolivarCotopaxi
Los
ECUADOR
Hoofdstad Quito
Oppervlakte 284.000 km2
Bevolkingsaantal 12.900.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 97
Levensverwachting bij geboorte 71
Inkomen per capita (PPP $) 3.280
Alfabetiseringsgraad (%) 92
NIEUWE UITDAGINGEN VOOR DE TOEKOMSTIn 2002 liepen een aantal projecten van de Belgische Technische Coöperatie
in Ecuador ten einde. Zo werd het project ter ondersteuning van meer dan
tien gezondheidsdistricten in heel het land met succes afgerond. In het
kader van de samenwerkingsprestatie voor de ontwikkeling van de zuivel-
productie in de Sierra Norte, waar 500 landbouwersgezinnen bij betrokken
waren, werd het bedrijfsbeheer van de zuivelcoöperatieve geconsolideerd.
Voorts werden in 2002 meer dan vijftig beurzen toegekend aan doctoraal-
studenten in aquacultuur, sociale wetenschappen in indiaanse zaken,
hydrologie en aan kandidaat-masters in volksgezondheid.
Twee financiële instellingen, Banco Solidario en Financoop, werken via de
toekenning van kleine en goedkope kredieten (1,5 miljoen euro) en nieuwe
spaarmogelijkheden voor de plattelandsbevolking mee aan de ontwikkeling
van de provincies Imbabura en Cárchi. Daarnaast werd in dezelfde regio
gestart met een drinkwatervoorzieningsproject voor 40.000 mensen.
Na de gemengde commissie van maart 2001 werden 17 nieuwe projecten
geïdentificeerd, voornamelijk in de sectoren volksgezondheid, plattelands-
ontwikkeling en voedselveiligheid, en maatschappijopbouw via gedecentra-
liseerd beheer van overheidsdiensten.
Hierbij aansluitend werden in 2002 verschillende nieuwe projecten gefor-
muleerd : de ondersteuning van de seksuele en reproductieve rechten van
meer dan 100.000 adolescenten in elf grote steden, de productie en verkoop
van vleesproducten van de plattelandsbevolking in de Sierra Norte, steun
aan een basisgezondheidssysteem en bijbehorende sociale zekerheid voor de
bevolking van de hoofdstad Quito. Intussen werd ook begonnen met de for-
mulering van de steun aan 2000 kleine koffieboeren in de centrale kust-
streek van Manabi en de inrichting van een museum over traditionele
ambachten in Quito.
De impact van de Belgische ontwikkelingssamenwerking op provinciaal en
politiek vlak wordt ook nog versterkt door de identificatie van het program-
ma voor de uitbouw van het wegennet, de watervoorziening, de productieca-
paciteit en de onderwijsinfrastructuur in Loja en Zamora aan de grens met
Peru en een project ter versterking van het gemeentebeleid op het vlak van
de volksgezondheid, het toerisme en het stedelijk milieu in Ibarra.2002
2001
2000
1.000 2.000 5.0004.0003.000
Uitgaven Ecuador Kerngegevens BTC in Ecuador
BTC-experts 6
Beurzen 27
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 103
LAT
IJN
S-A
ME
RIK
A
LAT
IJN
S-A
ME
RIK
A
102 / BTC - Jaarvers lag 2002
Lima
B R A Z I L
COLOMBIA
ECUADOR
L o r e t o
U c a y a l i
Amazonas
San MartinCajamarca
La Libertad
Ancash
Junin
Cuzco
Madre de Dios
Arequipa
Puno
TacnaMoquegua
Lima
Huancavelica
IcaAyacucho
Apurimac
Huanuco
Pasco
Lambayeque
Tumbes
Piura
PERU
Hoofdstad Lima
Oppervlakte 1.285.000 km2
Bevolkingsaantal 26.100.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 82
Levensverwachting bij geboorte 69
Inkomen per capita (PPP $) 4.570
Alfabetiseringsgraad (%) 90
NIEUWE ALGEMENESAMENWERKINGSOVEREENKOMSTHet jaar 2002 was het jaar waarin het samenwerkingsprogramma tussen
België en Peru daadwerkelijk van start is gegaan en waarin de algemene
context van de samenwerking tussen de beide landen geactualiseerd werd
door de ondertekening, op 15 oktober 2002, van een nieuwe Algemene
Overeenkomst ter vervanging van de Overeenkomst van 1965.
De acties van de Belgisch-Peruviaanse samenwerking situeren zich hoofd-
zakelijk op het vlak van de institutionele ondersteuning van bestaande pro-
gramma’s of organisaties.
Op nationaal niveau wordt de steun toegespitst op de mensenrechten en op
de versterking van de rechtsstaat, alsook op de bestrijding van het drugs-
gebruik en op de rehabilitatie van drugsverslaafden.
Op regionaal niveau beogen de samenwerkingsinspanningen de bevordering
van de tewerkstelling en van het concurrentievermogen in de context van het
herstelbeleid dat door Peru wordt gevoerd ten gunste van de slachtoffers
van het politiek geweld, het verspreiden van een vredescultuur (provincies
Andahuaylas en Chincheros), de bevordering van de kleine en micro-onder-
neming (departement Ayacucho), alsook de strijd tegen het familiaal en sek-
sueel geweld (departementen Ayacucho en Huancavelica).
Het project « Institutionele versterking van de Defensoría del Pueblo voor de
bevordering en de verdediging van de burgerrechten » heeft zijn activiteiten
in februari aangevat. Eind december waren de voor de afgelopen periode
vastgelegde doelstellingen ruimschoots bereikt. Het project heeft het beleid
voor territoriale ontplooiing van de Defensoría del Pueblo versterkt door het
ondersteunen van 21 regionale kantoren en van twee rondreizende modules,
waardoor een sterkere aanwezigheid van de instelling op het terrein verwe-
zenlijkt kon worden. Daarnaast werd via het project een volledig computer-
gestuurd systeem ontwikkeld voor de programmering van de uitgaven en
voor de opvolging en de permanente evaluatie van het dertigtal kantoren en
diensten waarover de instelling beschikt.
Projecten en programma’s
PER/01/002 Institutionele versterking van de Defensoría del Pueblo voor de bevordering Maatschappijopbouw 903.113
en de verdediging van de burgerrechten
PER/01/004 Micro-interventieprogramma 2001 Varia 39.685
PER/02/001 Preventie van druggebruik en rehabilitatie van drugsverslaafden Volksgezondheid -
Formuleringen
PER/00/005 Formulering van 4 projecten (armoedebestrijding, drugspreventie, preventie van geweld Varia 95.500
in het gezin, niet-financiële diensten aan bedrijven)
PER/01/005 Ontwikkelingsproject van kleine houtbedrijven in Cajamarca Landbouw en Voedselzekerheid -
PER/01/006 Integraal programma ter bestrijding van geweld in het gezin en seksueel geweld Maatschappijopbouw 28.307
2002
2001
2000
200 400 1.2001.000600 800
Uitgaven Peru Kerngegevens BTC in Peru
BTC-experts 1
Beurzen 14
X 1000 €
LAT
IJN
S-A
ME
RIK
A
LAT
IJN
S-A
ME
RIK
A
BTC - Jaarvers lag 2002 / 105104 / BTC - Jaarvers lag 2002
Atacama
SANTIAGO
Temuco
Tarapaca
Coquimbo
Valparaíso
MauleBíoBío
La Araucania
Los Lagos
A i s é n
O'Higgins
Magallanesy AntrticaChilena
Antofagasta
CHIL I
Hoofdstad Santiago
Oppervlakte 757.000 km2
Bevolkingsaantal 15.500.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 43
Levensverwachting bij geboorte 76
Inkomen per capita (PPP $) 9.190
Alfabetiseringsgraad (%) 96
FUNDACIÓN DE LA FAMIL IADe Fundación de la Familia is een Chileense privé-instelling zonder winst-
oogmerk die werd opgericht om de levenskwaliteit van gezinnen met een
laag inkomen te verbeteren. Het project ter versterking van de sociale actie
van de Fundación de la Familia werd door de Chileense overheid geher-
definieerd, waardoor het betreffende programma geïmplementeerd kon wor-
den. De BTC heeft twee missies uitgevoerd die geleid hebben tot de formu-
lering van een nieuw infrastructuur- en uitrustingsprogramma dat in 2003
van start moet gaan.
Formuleringen
CHI/01/001 Opleidingscentra voor de Fundación de la Familia in Santiago en Temuco Maatschappijopbouw 31.824
2002
2001
2000
5 10 352015 25 30
Uitgaven Chili Kerngegevens BTC in Chili
BTC-experts 0
Beurzen 2
X 1000 €
SanSalvador
HONDURAS
GUATEMALA
12 3
4
5
6
78
910
11121314
Ahuachapan Santa AnaChalatenangoCabanas San Miguel MorazanLa Union Usulutan San Vicente La PazCuscatlan San SalvadorLa LibertadSonsonate
123456789
1011121314
EL SALVADOR
Hoofdstad San Salvador
Oppervlakte 21.000 km2
Bevolkingsaantal 6.400.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 105
Levensverwachting bij geboorte 70
Inkomen per capita (PPP $) 5.260
Alfabetiseringsgraad (%) 79
SOCIALE EN ECONOMISCHE WEDEROPBOUWHet project ter ondersteuning van de sociale en economische wederopbouw
van Guazapa, een landelijke regio in het departement Cuscatlán ten noord-
oosten van de hoofdstad San Salvador, werd in 2002 geconsolideerd.
Drie landelijke gemeenten werden met pompinstallaties voor drinkbaar
water uitgerust. Kleine boeren en ondernemers in de streek kregen in totaal
meer dan 100.000 euro aan microkredieten toegekend om economische acti-
viteiten te ontwikkelen. In de departementshoofdstad Suchitoto werd een
ecologische stortplaats voor selectieve afvalverwerking en –recyclage aan-
gelegd.
Ten slotte wordt aan het Suchitlán-meer de kleine haven San Juan voor
binnenlands toerisme uitgebouwd. Een en ander zorgt ervoor dat de globale
economische en sociale ontwikkeling van dit voormalige oorlogsgebied met
sprongen vooruit gaat.
Projecten en programma’s
SAL/00/001 Steun aan de sociale en economische wederopbouw van de regio Cerro Guazapa Maatschappijopbouw 645.884
2002
2001
2000
200100 300 700400 600500
Uitgaven El Salvador Kerngegevens BTC in El Salvador
BTC-experts 1
Beurzen 0
X 1000 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 107
LAT
IJN
S-A
ME
RIK
A
106 / BTC - Jaarvers lag 2002
LAT
IJN
S-A
ME
RIK
A
Guatemala
BELIZE
EL SALVADOR
P e t é n
Quiché
Alta VerapazIzabal1
2
34 5
67
891011
12
13 14
15 16 17
QuetzaltenangoQTotonicapanBaja VerapazEl ProgresoEl ProgresoEl
acapaacapaZacaacaacaChiquimulaChChChJalapaJJGuatemalaSacatepequezChimaltenangoHONDURASmaltenanRetalhuleuulSuchitepequezEscuintlaSanta RosaJutiapia
1233
567778999
101101011121314151617
GUATEMALA
Hoofdstad Guatemala
Oppervlakte 109.000 km2
Bevolkingsaantal 13.000.000
Menselijke ontwikkelingsindex (ranking op 175 landen) 119
Levensverwachting bij geboorte 65
Inkomen per capita (PPP $) 4.400
Alfabetiseringsgraad (%) 69
SOCIALE ECONOMIE EN ONDERWIJSHet project ter ondersteuning van de kleine en middelgrote ondernemingen
in Guatemala is erop gericht de technische en beheerstechnische kennis van
wevers, vissers, houtbewerkers, ambachtslui enz. uit te breiden, zodat zij
autonoom hun economische activiteiten kunnen ontwikkelen.
Vierduizend kleine ondernemers uit het hele land verbeterden in 2002 op die
wijze hun concurrentiepositie op de nationale markt.
Het project ter versterking van het tweetalig intercultureel onderwijs (Maya-
Mam en Spaans) in de provincie San Marcos komt ten goede aan meer dan
17.000 leerlingen. In 2002 werd de nadruk gelegd op het verspreiden van
teksten en leerboeken in Maya-Mam in 69 lagere scholen.
Projecten en programma’s
GLA/00/001 Versterking van het tweetalig en intercultureel onderwijs in de regio Onderwijs en vorming 515.902
Maya-Mam van het departement San Marcos
GLA/01/001 Steun aan de consolidatie van de KMO-sector Andere 222.667
2002
2001
2000
200100 800600 700400 500300
Uitgaven Guatemala Kerngegevens BTC in Guatemala
BTC-experts 1
Beurzen 0
X 1000 €
BELGIËOok in België heeft de BTC een aantal contacten gelegd.
Vlaanderen
Met het oog op de uitbreiding van haar activiteiten heeft de Belgische
Technische Coöperatie in 2002 contacten gelegd met het Vlaams gewest,
zowel in België als op het terrein. De BTC wil haar expertise en knowhow
aanbieden en nagaan welke samenwerkingsvormen mogelijk zijn. De con-
tacten met het Vlaams gewest hadden in het bijzonder betrekking op
Marokko en Mozambique, twee concentratielanden van de Vlaamse ontwik-
kelingssamenwerking. Vlaanderen zal zijn volledige projectenportefeuille
voor beide landen laten beheren door een uitvoerend agentschap en plant
een aanbestedingsprocedure voor deze opdrachten. Vanaf 2003 hoopt de
BTC concrete invulling te geven aan deze nieuwe samenwerking.
De BTC en de provincie Oost-Vlaanderen sloten eind 2002 twee overeenkomsten
in Ho Chi Minh City (Vietnam), waarbij de BTC belast werd met de opvolging en
de uitvoering van de samenwerking tussen de provincie Oost-Vlaanderen en
District 6 van Ho Chi Minh City, een stadsdeel met 200.000 inwoners.
Wallonië
De Belgische Technische Coöperatie had een ontmoeting met het kabinet van
de Minister-president van het Waals gewest, belast met Buitenlandse
Betrekkingen, om na te gaan hoe de institutionele samenwerking tussen
beide organen kan worden versterkt. Vertegenwoordigers van het kabinet en
de Espace International Wallonie-Bruxelles maakten kennis met de activitei-
ten van de BTC en gaven toelichting bij mogelijke samenwerkingsvormen.
Voor specifieke projecten werden al partnerships tot stand gebracht. In
Benin werkt de Association pour la promotion de l’éducation et de la forma-
tion à l’étranger (APEFE) mee aan een project; zendingen naar Bolivia wor-
den in samenspraak voorbereid; in Algerije gebruiken de delegaties op het
terrein dezelfde kantoren in de beste verstandhouding… Verschillende ont-
moetingen vonden plaats met de Waalse Vereniging van Steden en
Gemeenten, tijdens welke de BTC toelichting gaf bij haar expertise in talrij-
ke projecten en programma’s op het gebied van decentralisatie en lokaal
partnership met de gemeenten.
Brussel
Vertegenwoordigers van ministerkabinetten bezochten de Belgische
Technische Coöperatie om beter kennis te maken en mogelijke samenwer-
kingsverbanden voor specifieke projecten te onderzoeken (bijvoorbeeld : ver-
werking van stedelijk afval in Senegal).
Aansluitend bij vragen van ambassades van partnerlanden in Brussel had
de directie Buitenlandse Betrekkingen van het ministerie meerdere contac-
ten met de BTC om eventuele samenwerkingsvormen te analyseren met het
oog op een grotere efficiëntie.BTC - Jaarvers lag 2002 / 109
EUROPAOp Europees vlak maakt de BTC deel uit van het European Network of
Implementing Development Agencies (EUNIDA), dat uitvoerende organen
voor ontwikkelingshulp van verschillende lidstaten van de Europese Unie
verenigt. Het hoofddoel van EUNIDA is informatie-uitwisseling tussen de
leden op gang te brengen en met de Europese Commissie samenwerkings-
strategieën te ontwikkelen, meer bepaald in de context van de hervorming
die de Commissie doorvoert op het vlak van het buitenlandse hulpbeleid.
Een van de belangrijke strategische elementen van die hervorming is de
noodzaak om de principes voor samenwerking en complementariteit tussen
de Europese Commissie en de lidstaten concrete invulling te geven.
De leden van EUNIDA hebben uiteenlopende achtergronden en structuren,
maar ze delen wel gemeenschappelijke waarden. Zij streven geen winst na,
hun klanten zijn ontwikkelingslanden of landen in een overgangsperiode.
Hun kernactiviteit is de uitvoering van hulpprogramma’s, inclusief de bila-
terale programma’s van de lidstaten. Ze zijn door hun respectieve overheden
gemandateerd om een efficiënt ontwikkelingsbeleid ten uitvoer te leggen dat
de armoede in de wereld moet verminderen, met name via de toepassing van
de Millenniumdoelstellingen van de Verenigde Naties.
In 2002 werden gemiddeld om de zes weken vergaderingen van EUNIDA
gehouden, met deelname van agentschappen uit Oostenrijk, België (BTC),
Frankrijk (France Coopération Internationale), Duitsland (GTZ), Griekenland
(Hellenic Aid), Luxemburg (Lux-Development), Nederland (SNV), Spanje
(AECI) en het Verenigd Koninkrijk (Crown Agents). De eerste helft van het
jaar werden die vergaderingen voorgezeten door GTZ, vervolgens door Lux-
Development. EUNIDA heeft ook regelmatig contact gehad met EuropeAid
(AIDCO), het ontwikkelingsagentschap van de Europese Commissie, over de
gunning van opdrachten aan de nationale ontwikkelingsagentschappen in
het kader van de cofinanciering door de Europese Commissie en de lidsta-
ten.
108 / BTC - Jaarvers lag 2002
De BTC voor derden Partnerships
De voornaamste opdrachten die de BTC in 2002 voor
derden uitvoerde, zijn voor rekening van de Wereldbank
en de Europese Unie in de Democratische Republiek
Congo. In 2002 bedroeg de omzet 354.060 €.
PROJECTEN IN UITVOERING IN 2002
EUROPESE COMMISSIE
De Belgische Technische Coöperatie leidt voor rekening van de Europese
Commissie een project voor de vernieuwing van plattelandswegen in
Bandundu en Oost-Kasaï in de Democratische Republiek Congo.
In Rwanda werkte de BTC aan de voorbereiding van een Europees program-
ma ter ondersteuning van de gezondheidssector, dat in 2003 van start gaat.
WERELDBANK
Voor rekening van de Wereldbank werkt de BTC aan de rehabilitatie van
negen gezondheidszones in de provincie Bas-Congo in de Democratische
Republiek Congo.
VLAAMSE INTERUNIVERSITAIRE RAAD (VL IR)
De Vlaamse Interuniversitaire Raad deed een beroep op de expertise van de
Belgische Technische Coöperatie voor de evaluatie van de institutionele uni-
versitaire samenwerking met de Can Tho University en de Hanoi University
of Technology in Vietnam.
KONING BOUDEWIJNSTICHTING
De BTC heeft in 2002 voor rekening van de Koning Boudewijnstichting een
project voor de drinkwatervoorziening van Keur Demba Ngoye in Senegal
afgewerkt.
MilieuvriendelijkbeheerIn de Belgische internationale samenwerking is het milieu een transversaal
thema waarmee in iedere samenwerkingsprestatie rekening moet worden
gehouden. Het spreekt dan ook voor zich dat de Belgische Technische
Coöperatie een milieuvriendelijk bedrijfsbeheer moet voeren.
Eind 2001 ondertekende de Belgische Technische Coöperatie het charter van
de “Ecodynamische onderneming” van het Brussels Instituut voor
Milieubeheer (BIM). Dat was de eerste stap naar de invoering van een
milieubeheersysteem voor de zetel in Brussel. Een transversale werkgroep,
ECO, stelde in juni 2002 het kandidaatsdossier voor het eco-label op. Drie
maanden later verkreeg de BTC haar eerste ster als Ecodynamische onder-
neming voor de nauwgezetheid van de eerste milieuanalyse en de doelge-
richtheid van het actieprogramma. De BTC kreeg hierbij assistentie van een
stagiair van het Institut Eco-Conseil in Namen. De samenwerking met de
stagiair werd in 2002 vernieuwd en ook zijn opdracht werd verruimd : de
referentietermen omvatten nu ook elementen in verband met indirecte
milieuaspecten (de BTC-vertegenwoordigingen op het terrein en ook de ont-
wikkelingsprojecten).
In 2002 werd vooral aandacht besteed aan de registratie van het energie-,
water- en papierverbruik en aan de analyse van deze gegevens tegenover
betekenisvolle indicatoren. Andere milieuactiviteiten waren onder meer de
aankoop van gerecycled papier en milieuvriendelijke producten, selectieve
afvalinzameling, regelmatige communicatie met het personeel, een mobili-
teitsenquête en de aankoop van vier fietsen voor verplaatsingen in de stad.
In 2003 komen de externe aspecten aan bod. Het is de bedoeling een boek
met goede milieubeheersingspraktijken op te stellen, bestemd voor de
plaatselijk vertegenwoordigers, de samenwerkingsdeskundigen en de part-
ners in de ontwikkelingsprojecten.
KADERSTUK 6
110 / BTC - Jaarvers lag 2002 BTC - Jaarvers lag 2002 / 111
5Financiën
J a a r r e k e n i n g e n 2 0 0 2
2. B I JKOMENDE VERKLARINGEN EN INL ICHTINGEN
Het College van Commissarissen vult zijn verslag aan met de volgende bij-
komende verklaringen en inlichtingen die niet van aard zijn de draagwijdte
van zijn verklaring over de jaarrekening te wijzigen:
2.1 Wet te l i jk vere is te verk lar ingen
> Het jaarverslag, zoals opgenomen onder delen 1.3, 1.4, 1.5 en 2 van het
Beleidsverslag 2002 van de Raad van Bestuur, bevat de door de wet ver-
eiste inlichtingen en stemt overeen met de jaarrekening.
> Het College dient U geen enkele verrichting of beslissing mee te delen die
in overtreding met de statuten en de vennootschappenwet zou zijn gedaan
of genomen met uitzondering wat betreft de bepalingen van artikel 143
van de vennootschappenwet met betrekking tot het tijdig overmaken door
de Raad van Bestuur aan het College van de jaarrekening en het jaarver-
slag.
> Onverminderd formele aspecten van ondergeschikt belang wordt de boek-
houding gevoerd en de jaarrekening opgesteld overeenkomstig de in
België toepasselijke wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften.
> De resultaatverwerking die aan de algemene vergadering wordt voorge-
steld, stemt overeen met de wettelijke en statutaire bepalingen.
2.2 Bi jkomende in l ich t ingen
> Het College herhaalt de vraag om aandacht van de aandeelhouder voor
een aantal leemten in de administratieve organisatie en de interne con-
trole. Door de uitvoering van additionele werkzaamheden kon het een rede-
lijke mate van zekerheid verkrijgen dat de jaarrekening geen onjuistheden
van materieel belang bevat. Het verwijst hierbij naar punt 3, (ii), voor-
laatste alinea van het verslag van de Algemene Vergadering gehouden op
24 mei 2002, waarin deze de Raad van Bestuur en het Directiecomité van
de vennootschap verzoekt de nodige maatregelen te nemen voor het goed
functioneren van de interne controle.
> Zonder afbreuk te doen aan zijn verklaring, verwijst het College naar arti-
kel 2.1.4 van het jaarverslag 2002 van de Raad van Bestuur, waarin mel-
ding wordt gemaakt van het feit dat, overeenkomstig de overgangsmaat-
regelen voorzien in het tweede beheerscontract, een aanvang wordt geno-
men met de afstemming van de reële projectuitgaven van de vorige boek-
jaren die werden gefinancierd volgens de modaliteiten van het eerste
beheerscontract.
Brussel, 14 juli 2003
Het college van commissarissen
De leden van het Instituut der Bedrijfsrevisoren
> Ernst & Young Bedrijfsrevisoren BCV (B160), vertegenwoordigd door
R. Van Maele, vennoot
> Van Nerom, Lelieur, Van Ryckeghem & co BVBA (B220), vertegenwoor-
digd door G. Van Ryckeghem, vennoot
Het Rekenhof, vertegenwoordigd door
> D. Claisse, Raadsheer in het Rekenhof
> J. Beckers, Raadsheer in het Rekenhof
BTC - Jaarvers lag 2002 / 113
Vers lag van het co l lege van commissar issen over
he t boek jaar a fges lo ten op 31 december 2002
voorges te ld aan de a lgemene vergader ing van de
aandee l houde r s van de Be l g i sche Techn i sche
Coöpera t ie , vennootschap van publ iek recht met
sociaal oogmerk.
Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen en meer bepaald arti-
kel 144 van het Wetboek Vennootschapsrecht, dat krachtens artikel 29 § 1,
van de wet van 21 december 1998 tot oprichting van de "Belgische
Technische Coöperatie" in de vorm van een vennootschap van publiek recht
van toepassing is op de Belgische Technische Coöperatie, brengt het College
U verslag uit over de uitvoering van de controleopdracht die het werd toe-
vertrouwd.
Het College heeft de controle uitgevoerd van de jaarrekening, opgesteld
onder de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur van de vennoot-
schap, over het boekjaar afgesloten op 31 december 2002, met een balan-
stotaal van 36.292.394,07 EUR en waarvan de resultatenrekening van het
boekjaar afsluit met een winst van 714,39 EUR. Het heeft eveneens de bij-
komende specifieke controles uitgevoerd die door de wet zijn vereist.
1. VERKLARING OVER DE JAARREKENINGMET VOORBEHOUD
De controles werden verricht overeenkomstig de normen van het Instituut der
Bedrijfsrevisoren. Deze beroepsnormen eisen dat de controle zo wordt geor-
ganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkre-
gen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat,
rekening houdend met de Belgische wettelijke en bestuursrechterlijke voor-
schriften met betrekking tot de jaarrekening.
Overeenkomstig deze normen werd rekening gehouden met de administra-
tieve en boekhoudkundige organisatie van de vennootschap, alsook met de
procedures van interne controle. De verantwoordelijken van de vennootschap
hebben de vragen naar opheldering of inlichtingen beantwoord. Het College
heeft op basis van steekproeven de verantwoording onderzocht van de
bedragen opgenomen in de jaarrekening. Het heeft de waarderingsregels, de
betekenisvolle boekhoudkundige ramingen die de vennootschap maakte en
de voorstelling van de jaarrekening in haar geheel beoordeeld. Het is van
oordeel dat deze werkzaamheden een redelijke basis vormen voor het uit-
brengen van zijn oordeel.
Met betrekking tot de uitgaven in het buitenland heeft het College in de loop
van 2002 de administratieve en boekhoudkundige organisatie van 35 pro-
jecten en 7 representaties ter plaatse onderzocht. De uitgaven voor deze pro-
jecten vertegenwoordigen ongeveer 20 % van het totaal van de projectuit-
gaven over het boekjaar 2002.
De controle over de overige uitgaven in het buitenland werd beperkt tot het
steekproefgewijze onderzoek van de verantwoordingsstukken die ter beschik-
king worden gehouden op de zetel van de Belgische Technische Coöperatie
in België en omvatte niet de evaluatie van de administratieve en financiële
organisatie in de landen waar de vennootschap een betekenisvolle activiteit
ontplooit. Dit houdt een beperking in van de controlewerkzaamheden,
waardoor het College, overeenkomstig de algemene controlenormen van het
Instituut der Bedrijfsrevisoren, een voorbehoud dient te formuleren.
Het is van oordeel dat, onder voorbehoud van bovenstaande paragraaf met
betrekking tot een gedeelte van de buitenlandse uitgaven, rekening houdend
met de toepasselijke wettelijke en bestuursrechterlijke voorschriften, de
jaarrekening afgesloten op 31 december 2002 een getrouw beeld geeft van
het vermogen, van de financiële toestand en van de resultaten van de ven-
nootschap en dat een passende verantwoording wordt gegeven in de toe-
lichting.
112 / BTC - Jaarvers lag 2002
Verslag van het College van Commissarissen
BTC - Jaarvers lag 2002 / 115
JAARREKENINGENVoorafgaande opmerking
De voorgestelde jaarrekening omvat de consolidatie van de activiteiten van
openbare dienst, uitgevoerd op verzoek van de Belgische Staat, en van de
activiteiten voor derden, uitgevoerd op verzoek van andere organisaties.
In het kader van de activiteiten van BTC moet een onderscheid gemaakt wor-
den tussen drie soorten kosten en inkomsten:
> kosten van de samenwerkingsprestaties;
> kosten van de zetel;
> kosten van de plaatselijke vertegenwoordigingen, die gelijkgesteld worden
met kosten van de zetel.
Overeenkomstig de wet tot oprichting van BTC worden de kosten van de zetel
en de vertegenwoordigingen – werkingskosten – geboekt op afzonderlijke
rekeningen dan die welke voor de samenwerkingsprestaties worden gebruikt.
Conform de boekhoudwet worden de kosten en de opbrengsten pas geboekt
wanneer ze ook effectief gerealiseerd zijn. Dit betekent dat de bedragen die
aan samenwerkingsprestaties zijn toegewezen, niet als kosten maar wel als
voorschotten (actiefzijde) worden geboekt zo lang die kosten niet werkelijk
zijn gemaakt.
In het kader van het eerste beheerscontract gebeuren de stortingen op de
rekeningen in medebeheer niet via BTC, maar worden deze door DGOS recht-
streeks gestort. Toch worden deze uitgaven in de BTC-boekhouding gere-
gistreerd en maken bijgevolg integraal deel uit van de omzet.
De saldi van de financiële rekeningen in medebeheer (saldo van de stortin-
gen door DGOS en de gedane uitgaven van de samenwerkingsprestaties)
behoren BTC niet toe; zij worden dan ook bij het afsluiten van het boekjaar
buiten de balans gebracht.
114 / BTC - Jaarvers lag 2002
RESULTATENREKENING - BTC 2002 (IN €):
Activiteiten Activiteiten Totaal
van openbare dienst voor derden van de activiteiten
WERKINGSKOSTEN 15.994.105 19.624 16.013.729
PERSONEELSKOSTEN 9.158.877 15.888 9.174.765
LEVERINGEN 5.284.736 3.739 5.288.474
AFSCHRIJVINGEN 881.529 881.529
ANDERE WERKINGSKOSTEN 42.097 42.097
FINANCIËLE KOSTEN / OPBRENGSTEN (-) 626.866 -3 626.863
OPBRENGSTEN -16.192.049 -7.517 -16.199.566
SUBSIDIES DGOS -16.539.149 -16.539.149
Subsidies lopende jaar -16.451.564 -16.451.564
Saldo subsidies vorig jaar -87.585 -87.585
MARK-UPS - MANAGEMENT FEES - VARIA -618.153 -7.517 -625.669
UITZONDERLIJKE KOSTEN / OPBRENGSTEN (-) 965.253 965.253
RESULTAAT WERKINGSKOSTEN -197.944 12.107 -185.838
Kosten van de projecten 96.655.627 354.060 97.009.687
Opbrengsten van de projecten -96.655.490 -366.881 -97.022.371
Mark-up op projecten 137 -12.821 -12.684
RESULTAAT -197.807 -714 -198.521
Beheersverslag
OMZET
Resul taa t
Opmerking over de activiteiten van openbare dienst
De activiteiten die verband houden met de prestaties op het vlak van ont-
wikkelingssamenwerking, worden tijdens het eerste beheerscontract volle-
dig door de Belgische Staat gefinancierd.
Wat de activiteiten van openbare dienst betreft, worden de werkingskosten
van de BTC gefinancierd door de Belgische Staat via een previsionele bij-
drage. Voor het jaar 2002 bedraagt die 16.451.564 €.
De activiteit van openbare dienst van de BTC geeft voor 2002 een batig
saldo van 197.807€ tegenover de reële werkingskosten. Dat bedrag is over-
gedragen naar de bijdrage voor 2003, en komt dus aan de passiefzijde van
de balans.
Act iv i te i ten voor derden
Voor de activiteiten voor derden boekt de BTC de directe kosten en opbreng-
sten. Aangezien deze activiteiten niet door de staat gefinancierd worden,
kan de BTC hierop een resultaat boeken dat haar toebehoort en onderworpen
is aan de gecoördineerde wetten op de handelsvennootschappen.
Deze activiteiten hebben een te bestemmen winst van 714€ opgeleverd, die
als volgt werd verwerkt:
Toevoeging aan de wettelijke reserve (5 %) : 35,72 €
Over te dragen winst: 678,87 €
TOTAAL 714,59 €
ONTWIKKELING VAN DE OMZETDe omzet is gestegen van 67 miljoen euro in 2001 tot meer dan 97 miljoen euro
in 2002, dat is een stijging van 44 %. Voor 2003 wordt op zijn minst een ver-
gelijkbare groei verwacht. De verwachte omzet bedraagt ongeveer
152.000.000 €, waarvan 8.500.000 € voor rekening van derden.
Daartegenover staat dat het aandeel van de werkingskosten de afgelopen jaren
gedaald is van 21 % in 2001 tot 16,5 % in 2002.
BTC - Jaarvers lag 2002 / 117116 / BTC - Jaarvers lag 2002
OMZET
Prestaties (in €)
Openbaar Derden Totaal
OMZET 96.655.627 354.060 97.009.687
INVESTERINGEN 33.100.206 205.305 33.305.511
Uitrusting 24.425.284 100.295 24.525.579
Gebouwen 8.674.922 105.010 8.779.932
TECHNISCHE HULP 12.186.182 0 12.186.182
Lonen en lasten 10.459.800 0 10.459.800
Huisvesting 1.251.809 0 1.251.809
Reizen 474.573 0 474.573
BEURZEN 910.678 0 910.678
OPLEIDING EN VORMING 3.876.772 21.622 3.898.394
CONSULTANTS 17.738.232 0 17.738.232
WERKINGSKOSTEN 11.649.368 91.689 11.741.057
Missies 2.866.444 18.831 2.885.275
Werkingskosten 4.274.838 33.664 4.308.502
Lokaal personeel 4.508.086 39.194 4.547.280
VARIA -2.370.986 0 -2.370.986
FINANCIËLE HULP 15.489.266 0 15.489.266
BEURZEN BUITEN PROJECT 4.075.910 35.444 4.111.354
waarvan MEDEBEHEER -45.509.556 0 -45.509.556
waarvan MIP -1.541.447 0 -1.541.447
De gerealiseerde omzet op basis van de uitgaven van de samenwerkingsprestaties bedraagt: 97.009.687
Daaraan moet worden toegevoegd:
> de management fees: 168.770
> de « mark-up » op de samenwerkingsprestaties met de privé-sector 12.821
> de aanpassing kosten/facturering: -137
Totale omzet 97.191.141
97.191.141
Omzet
Werkingskosten
Ontwikkeling van de omzet en de werkingskosten
20
2000 2001 2002
40
60
80
100
De versterking van de interne controle van de financiële en operationele pro-
cessen in Brussel en op het terrein werd voortgezet, mede door de verdere
uitbouw van de IT-infrastructuur (in 2003 zullen de modules voor projectbe-
heer en financiële opvolging geëvalueerd worden) en door het voortdurend
verbeteren, invoeren en aanleren van de correcte werkwijzen op alle niveaus.X
1.00
0.00
0 €
BTC - Jaarvers lag 2002 / 119118 / BTC - Jaarvers lag 2002
Samengevatte balans op 31 december 2002 (in €)
ACTIVA PASSIVA
NETTO VASTE ACTIVA 1.962.377 EIGEN VERMOGEN 7.458.884
Oprichtingskosten 0 Kapitaal 7.436.806
Immateriële vaste activa 102.701 Reserves 1.104
Materiële vaste activa 1.725.238 Overgedragen winst 20.974
Financiële vaste activa 134.438
VOORZIENINGEN 1.046.705
VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE ÉÉN JAAR 18.218.530 SCHULDEN OP TEN HOOGSTE ÉÉN JAAR 27.468.437
Handelsvorderingen 18.112.733 Financiële schulden 0
Overige vorderingen 105.797 Handelsschulden 2.618.335
Ontvangen voorschotten op bestellingen 23.706.368
Schulden voor belastingen, 1.143.734
bezoldigingen en sociale lasten
Andere schulden 0
GELDBELEGGINGEN EN LIQUIDE MIDDELEN 5.183.316
OVERLOPENDE REKENINGEN 10.928.171 OVERLOPENDE REKENINGEN 318.368
TOTAAL ACTIVA 36.292.394 TOTAAL PASSIVA 36.292.394
Toel ich t ing b i j de balansrubr ieken - ACTIVA
VASTE ACTIVA 1.962.377 €
Deze vaste activa betreffen enkel de activa van de zetel en de plaatselijke
BTC-vertegenwoordigingen.
De vaste activa die in het kader van samenwerkingsprestaties worden aan-
gekocht, worden immers onmiddellijk in resultaat genomen vanuit de rede-
nering dat deze activa bij het beëindigen van een samenwerkingsprestatie
toch aan het partnerland worden overgedragen.
De immateriële vaste activa bestaan uit diverse computerprogramma’s,
waaronder voornamelijk het boekhoudprogramma Navision Financials®.
Er dient opgemerkt te worden dat er wel informaticaontwikkelingen hebben
plaatsgevonden, maar dat deze niet geactiveerd werden gelet op hun speci-
fieke aard voor de activiteiten van BTC.
De financiële vaste activa bestaan uit waarborgen die gestort werden door
de plaatselijke vertegenwoordigingen. Voor de zetel zijn er geen gestorte
waarborgen.
VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE ÉÉN JAAR 18.218.530 €
Handelsvorderingen 18.112.733 €
Deze rubriek bestaat uit:
> vorderingen 14.931.636 €
> op te stellen facturen voor de
samenwerkingsprestaties die
op 31 december 2002 nog niet gefactureerd
waren, maar die betrekking hebben
op het boekjaar 2.946.687 €
> Te ontvangen kredietnota’s 232.300 €
> Ontvangen voorschotten 2.110 €
Op te merken is dat volgens de overgangsbepalingen van het tweede
beheerscontract de op te stellen facturen over 2002 eerst afgeboekt dienen
te worden van de 5X-voorschotten(1). Het eventuele saldo wordt gefactu-
reerd. Deze toewijzingen aan de 5X-voorschotten werden gedaan op basis
van de individuele voorschotten per samenwerkingsprestatie, en niet glo-
baal.
Dit betekent dat de 5X-voorschotten in bepaalde gevallen worden aangezui-
verd en dat de schuld aan de Belgische Staat afneemt, maar dat de over-
eenstemmende facturen niet zullen worden betaald. In andere gevallen blijft
er een voorschotsaldo, dat als schuld aan de passiefzijde van de balans
wordt opgenomen. Over de bestemming van dat saldo zal met de Belgische
staat worden onderhandeld: het saldo kan worden gebruikt voor de betaling
van andere openstaande facturen en, als het een creditsaldo is, kan de
Belgische staat ofwel een vastgesteld recht instellen ofwel het saldo van een
toekomstige betaling aftrekken.
BTC en DGOS zijn overeengekomen om samen fiches op te stellen voor alle
projecten om zo de beschikbare saldi op 31 december 2002 te bepalen. Deze
fiches zullen na discussie door de beide partijen ondertekend worden. De
mogelijk impact op het resultaat van 2003 wordt als miniem beschouwd.
Het saldo van de 5X-voorschotten na bestemming bedraagt 14.165.697€.
Dat saldo zal niet volledig worden aangewend voor het totaal van de factu-
reringen van de prestaties op 31 december 2002, dat 1.993.431 €
bedraagt.
Overige vorderingen 105.797 €
Deze rubriek omvat:
> terug te vorderen BTW 5.916 €
> diverse vorderingen m.b.t. voorschotten
aan het personeel 23.780 €
> terug te vorderen bedrijfsvoorheffing 76.101 €
(1) De 5X is een voorschot op de werkingskosten van een project, dat betaald wordt
bij de start van een project en overeenstemt met een gemiddelde van vijf maanden
werking op basis van het budget van het project. Dat voorschot wordt in de laatste vijf
maanden van het project aangezuiverd via de facturering van de werkelijke kosten.
Aspecten van de wet
INVESTERINGENDe belangrijkste investeringen van 2002 betreffen rollend materieel, infor-
matica- en kantooruitrusting. De netto-investeringen m.b.t. het jaar 2002
bedragen 748.835 €. Sinds de oprichting van BTC werd 3.952.911 € geïn-
vesteerd. Daarvan werd al 2.124.974 € afgeschreven.
BTC - Jaarvers lag 2002 / 121
GELDBELEGGINGEN EN LIQUIDE MIDDELEN 5.183.316 €
De bankrekeningen van de zetel en de vertegenwoordigingen van BTC zijn in
deze rubriek opgenomen.
OVERLOPENDE REKENINGEN 10.928.171 €
Deze rubriek bestaat uit diverse over te dragen kosten en verworven
opbrengsten uit de lopende activiteiten, en voornamelijk:
> saldi van de bankrekeningen van de prestaties in regie op de datum van
afsluiting; deze worden immers beschouwd als toekomstige kosten en dus
niet als liquide middelen. 9.689.431 €
> wisselkoersverschillen m.b.t. projecten in regie. Deze verschillen worden pas
in resultaat genomen bij het afsluiten van de samenwerkingsprestaties.
792.829 €
Toelichting bij de balansrubrieken - PASSIVA
EIGEN VERMOGEN 7.458.884 €
Het eigen vermogen omvat, naast het kapitaal van 7.436.806 €, de wette-
lijke reserve en de overgedragen winst van de activiteiten voor derden.
VOORZIENINGEN VOOR RISICO'S EN KOSTEN 1.046.705 €
Deze voorziening bestaat uit:
> Voorziening voor pensioenen 71.427 €
Dit betreft de voorziening voor de groepsverzekering van personen
die minder dan een jaar in dienst zijn.
> Voorziening voor geschillen 975.278 €
De in 2002 aangelegde voorzieningen betreffen voornamelijk lopende of
mogelijke geschillen.
SCHULDEN OP TEN HOOGSTE ÉÉN JAAR 27.468.437 €
Deze rubriek bestaat uit:
> Handelsschulden 2.618.335 €
> Ontvangen voorschotten 23.706.368 €
DGOS 1.048.794
5X 14.165.697
Beurzen 6.505.150
MIP (netto besteed) 742.500
Andere schenkers 1.244.227
> Schulden voor belastingen, bezoldigingen en sociale
lasten (RSZ, DOSZ, bezoldigingen, voorzieningen voor
vakantiegeld) 1.143.734 €
OVERLOPENDE REKENINGEN - PASSIVA 318.368 €
Dit bedrag bestaat voornamelijk uit verschillende kosten die aan 2002 moe-
ten worden toegerekend (198.063 €), en de voorschotten van de Belgische
Staat voor de projecten in eigen beheer (118.549 €).
120 / BTC - Jaarvers lag 2002
INVESTERINGEN (in duizenden euro’s)OP 31 DECEMBER 2001 OP 31 DECEMBER 2002
Maatschappelijk kapitaal op 31/12 7.437 7.437
Wettelijke reserve 1 1
Overgedragen winst 20 21
EIGEN VERMOGEN 7.458 7.459
Investeringen Brussel 1.153 1.600
Investeringen Vertegenwoordigingen 2.051 2.353
Vorderingen en borgtochten in contanten 133 134
Afschrijvingen -1.256 -2.125
NETTO INVESTERINGEN 2.081 1.962
Het zwaartepunt van de investeringen verschuift in 2002 terug naar de zetel;
het leeuwendeel van de investeringen gaat dus niet meer naar de plaatse-
lijke vertegenwoordigingen. Vooral de informatica-investeringen zijn hiervan
de oorzaak; deze waren al voorzien voor 2001 maar liepen toen enige vertra-
ging op. De grootste investeringen in de vertegenwoordigingen werden
gedaan in Algerije, Ethiopië, Burkina Faso, Rwanda en Tanzania.
Investeringen
BrusselInvesteringenVertegenwoordigingen
Investeringen 2002
40%
60%
BEZOLDIGINGENOp 31 december 2002 werkten er 218 personen voor BTC waarvan 78 perso-
nen op de zetel en 140 in het buitenland. Van het personeel in het buiten-
land, zijn er 23 plaatselijk vertegenwoordigers. De toename van de loon-
BTC - Jaarvers lag 2002 / 123
BEHEERSKOSTEN De beheerskosten van BTC ten laste van de provisionele bijdrage
(16.539.000 €) bedroegen 16.353.000 € in 2002, en dit inclusief de
afschrijvingen, het uitzonderlijk resultaat en het financieel resultaat.
122 / BTC - Jaarvers lag 2002
BEHEERSKOSTEN IN €2001 2002
Personeel vertegenwoordigingen (inbegrepen lokaal personeel) 4.886.263 5.154.161
Personeel Brussel 5.305.854 5.235.963
TOTAAL PERSONEEL 10.192.117 10.390.124
Beheerskosten vertegenwoordigingen 2.190.907 3.436.812
Beheerskosten Brussel 1.842.350 2.526.377
TOTAAL BEHEERSKOSTEN 4.033.257 5.963.189
TOTAAL 14.225.374 16.353.313
De verhouding van de beheerskosten t.o.v. de prestaties vertoont een neerwaartse trend:
BEHEERSKOSTEN TEGENOVER PRESTATIES (IN €)2000 2001 2002 2003 (est.)
Beheerskosten 10.957.000 14.225.374 16.353.189 18.945.237
Prestaties 28.441.000 67.087.665 97.009.687 152.000.000
% 37% 21% 16,5% 12,5%
De prestaties hebben echter nog steeds niet het hoogste niveau bereikt. Op
korte termijn is een terugvordersysteem van de beheerkosten op basis van
een percentage van het prestatievolume, nog steeds onhaalbaar. De
beheerskosten zullen blijven stijgen in 2003 (tot 18.945.237 €), maar het
volume van de prestaties zal nog sterker stijgen (tot 152.000.000 €) waar-
door de positieve verschuiving verder gaat.
Prestaties
Beheerskosten
Beheerskosten vs. Prestaties (in duizenden euro's)
20.000
2000 2001 2002 2003
40.000
60.000
80.000
100.000
120.000
140.000
De beheerkosten verschuiven steeds duidelijker naar de vertegenwoordigin-
gen: 24% in 2000, 49% in 2001 naar 53% in 2002.
massa is voornamelijk te wijten aan een hogere personeelsbezetting in de
plaatselijke vertegenwoordigingen en aan een hoger aantal samenwer-
kingsdeskundigen.
BEZOLDIGINGEN (€)2000 2001 2002
Lonen Brussel 4.362.926 5.305.854 5.818.905
Lonen Plaatselijke Vertegenwoordigingen 1.512.151 3.923.199 4.071.472
Lonen samenwerkingsdeskundigen 6.420.442 10.665.082 10.892.448
TOTAAL 12.295.519 19.894.135 20.782.825
Noot: deze tabel omvat de lokale vertegenwoordigers, de samenwerkings-
deskundigen en het personeel in het buitenland, met uitzondering van het
lokale personeel in dienst van de prestaties en de vertegenwoordigingen.
Zoals blijkt uit de grafiek, ligt het zwaartepunt van de loonkosten op het
terrein.
Lonen Brussel
Lonen Plaatselijke
vertegenwoordigingen
Lonen
samenwerkingsdeskundigen
Lonen 2002
26%
20%
54%
WWW.BTCCTB.ORG
DE BELGISCHE TECHNISCHE COÖPERATIEPRESENTEERT HAAR NIEUWE WEBSITEParallel met dit jaarverslag presenteert de Belgische Technische Coöperatie
haar nieuwe website.
Op deze website vindt u informatie over onze acties. Ontdek in welke landen
en sectoren we actief zijn. Kom meer te weten over ons programma in de
verschillende landen, de projecten en de begunstigden. Grasduin in onze
projectendatabase.
Via onze website kunt u on line solliciteren. U vindt er een overzicht van de
vacatures, informatie over hoe u moet solliciteren alsook enkele getuigenis-
sen van BTC-medewerkers.
De BTC werkt regelmatig met consultants (vb. voor de formulering van een
project). Via de website kunt u uw CV doorsturen en up-to-date houden.
BTC - Jaarvers lag 2002 / 125124 / BTC - Jaarvers lag 2002
Op onze website kunt u ook terecht voor informatie over beurzen. En u kunt
on line inschrijven voor ons opleidingsprogramma ‘Algemene
Informatiecycli’.
Daarnaast vindt u er informatie over onze missie, waarden en organisatie
alsook een nieuwsrubriek.
Voor elk van onze vertegenwoordigingen in het buitenland komt er bovendien
een subsite (vb. www.btcctb.org/laos). Daar vindt u onder meer informatie
over de projecten, beurzen, micro-interventieprogramma’s, lokale vacatures…
Ook dit jaarverslag kunt u downloaden van de website.
TOELICHTING BI J DE KERNGEGEVENS IN DE LANDENFICHES
Mensel i jke-ontwikkel ings index
Een ingeburgerde indicator om de 'menselijke ontwikkeling' van een land te
meten, is de Human Development Index (HDI) of Menselijke-ontwikkelingsin-
dex, die jaarlijks voor alle landen wordt berekend door UNDP, het ontwikke-
lingsprogramma van de Verenigde Naties. De HDI meet de gemiddelde men-
selijke ontwikkeling van de bevolking van een land op drie vlakken: kennis,
inkomen en levensverwachting. De respectieve scores worden opgeteld en
gedeeld door drie (GILLIS e.a., 1996: 78-79).
Een voorbeeld: (uit Human Development Report 2003)
In de index van 2003 werden 175 landen in beschouwing genomen en in
drie groepen ingedeeld:
> High human development (HHD) - hoge menselijke ontwikkeling:
HDI van 0,800 of meer: 55 landen (België 0,937)
> Medium human development (MHD) - gemiddelde menselijke ontwikke-
ling: HDI van 0,500 tot 0,799: 86 landen (Vietnam: 0,688)
> Low human development (LHD) - lage menselijke ontwikkeling:
HDI onder 0,500: 34 landen (Mozambique: 0,356)
Levensverwacht ing b i j de geboor te
Aantal jaren dat een pasgeboren kind zou leven indien het mortaliteitspa-
troon op het moment van geboorte hetzelfde zou blijven gedurende zijn hele
leven (Human Development Report 2003, p. 354).
Inkomen per capi ta , Bruto Nat ionaal Product per
inwoner in PPP $ (Purchasing Power Par i ty)
Het BNP van een land is de som van de toegevoegde waarde van alle goe-
deren en diensten die gedurende een jaar worden geproduceerd binnen de
grenzen van een land. Inkomen verdiend door in het buitenland verblijvende
landgenoten wordt ook meegerekend. Wat door de buitenlanders binnen de
grenzen van het land wordt verdiend, behoort dan weer niet tot het BNP.
Het BNP wordt hier uitgedrukt in Purchasing Power Parity $. Dit betekent dat
het inkomen wordt aangepast aan de consumptieprijzen van de afzonderlij-
ke landen aan de hand van de zogenaamde koopkrachtpariteit. Met één dol-
lar kun je namelijk meer kopen in Tanzania dan in België. Op deze manier
kan men internationaal beter gaan vergelijken (GILLIS e.a., 1996 : 36-37).
Al fabet iser ingsgraad b i j vo lwassenen
Percentage mensen van 15 jaar en ouder, die in staat zijn om een korte en
eenvoudige tekst over hun dagelijks leven te lezen en te schrijven (Human
Development Report 2003, p. 354).
Geraadpleegde bronnen
> Human Development Report 2003. UNDP, New York: Oxford University Press
> Gillis, M. (1996), D. Perkins, M. Roemer, D. Snodgrass, Economics of
Development. New York: W.W. Norton & Company, 604 p.
126 / BTC - Jaarvers lag 2002
Bijlagen
COLOFON
Verantwoordelijke uitgever: Ludo Poelaert
Coördinatie en eindredactie:
Guido Couck, Nathalie Grégoire, Jean-Pierre Luxen
Redactie: dit jaarverslag kwam tot stand dankzij de inzet van alle BTC-
medewerkers, in het bijzonder die van de directie Operaties, de directie
Financiën en de plaatselijke vertegenwoordigingen.
Speciale dank aan: Yousef Abusamra, Mohammed Asgar Khan
(‘Warsi’), Centrum voor Intercultureel Management en
Internationale Communicatie (Mechelen), Mesbahuddin
Chowdhury (‘Rokan’), Sebastian Izquierdo, Nguyen Manh Thang,
Giang Minh Duc, Célestin Misigaro, Akki Moha, Déo Rurimunzu,
Elena Saravia de Orellana, Bui Thi Ngoc Tuan, Dinh Thi Thu
Trang, Luu Van Thanh, Oscar Zarate Bermudez, BTC Senegal,
BTC Zuid-Afrika
Vormgeving: Debie Graphic Design
Druk: Imprimerie Chauveheid
Foto's: Ima Pictures – I. Hendrikx
Vertaling: IGTV, Elena Pabón, Thierry Pirard, DICE
Gratis beschikbaar in het Nederlands, Frans, Engels en Spaans.
Inlichtingen: [email protected]
Dit jaarverslag werd gedrukt op niet chloorgebleekt 100% kringlooppapier.
Service Public Fédéral Affaires Étrangères, Commerce Extérieur et Coopération au Développement
Federale Overheidsdienst Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
Federal Public Service Foreign Affairs, Foreign Trade and Development Cooperation
Servicio Público Federal Asuntos Exteriores, Comercio Exterior y Cooperación al Desarrollo
Coopération Technique Belge
Belgische Technische Cooperatie
Belgian Technical Cooperation
Cooperación Técnica Belga
btcctb
Direction Générale de la Coopération au Développement
Directie-generaal Ontwikkelingssamenwerking
Directorate-General for Development Cooperation
Dirección General de la Cooperación al Desarrollo
Belgische Technische CoöperatieNaamloze vennootschap van publiek recht met sociaal oogmerk
www.btcctb.org