Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van...

33
Eerlijk en Oprecht Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik

Transcript of Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van...

Page 1: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Eerlijk en OprechtBron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

1Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik

Page 2: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Inhoud

Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik 2

1. Theater en liegen2. Lachen om liegen3. Quotes4. Liegen is..5. Vormen van liegen6. Liegen over je zelf, hypocrisie7. Waarom liegen?8. Mensenrechten9. Waarheid en geheimen10. Waarheid en beroepsgeheim11. De eerste leugen12. Waarheid en godsdiensten

.

Page 3: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik 3

Theater en liegen

Clip: liegen, stelen,

bedriegen

1. Noteer uit het lied de lessen over “Liegen stelen en bedriegen”.2. Schrijf een reactie.

Page 4: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik 4

Lachen om liegen

Als gevraagd wordt “liegt u wel eens”, dan wordt met een lach

gezegd “ja” of “soms”.Waarom wordt er dan

gelachen?

Page 5: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

5

Quotes‘Vertel een leugen vaak genoeg, luid genoeg, en lang genoeg en het volk zal je gaan geloven.’ (Adolf Hitler)

‘Als één persoon een leugen vertelt, zijn er talloze anderen die haar als waarheid doorvertellen.’ (uit Zen)

‘Leugen is de moeder van het geweld.’ (Mahatma Gandhi)

Is een kind eenmaal in ingewikkelde huiselijke omstandigheden opgevoed, waar de leugen een normaal iets is dan hanteert het met even grote natuurlijk-heid de leugen. Het kind zegt onwillekeurig altijd de dingen die met zijn belang stroken. Een zin voor waarheid, een tegenzin tegen de leugen kent het niet en begrijpt het niet. Zo liegt het kind in alle onschuld. (Nietzsche.)

Noteer en Reageer .

Welke gezegdes ken je?

Page 6: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

6

Onderzoek en liegen

NOS Journaal over liegen en waarheid spreken.a. Noteer kernwoorden (tijdens kijken).Daarna: beantwoord de vragen. b. Hoe kijkt men aan tegen ‘de waarheid spreken’?c. Waarom is dat?

Page 7: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

7

Onderzoek en liegen

Dr. Vasudevi Reddy van de faculteit psychologie van de universiteit van Portsmouth:

Bij baby's, vanaf zes maanden, kunnen al zeven verschillende vormen van 'bedrog' worden waargenomen

Zo leren baby's al heel vroeg dat ze door te doen alsof ze huilen of lachen vaak hun zin kunnen krijgen. Als ze een maand of acht zijn, proberen ze de aandacht van hun ouders af te leiden wanneer ze met iets verkeerds bezig zijn en zich daarvan bewust zijn en rond de tweede verjaardag proberen ze soms al te bluffen wanneer ze een bestraffing zien aankomen.

Bron: www.goedgevoel.be

Page 8: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik 8

Onderzoek en liegen

www.thebabywebsite.com,

Ouders liegen gemiddeld 3000 keer per jaar tegen hun kinderen ... Kinderen krijgen het liegen met de paplepel ingegoten.

Page 9: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik 9

Voorbeelden

Top elf van leugens die we kinderen vertellen

1. We hebben je onder een struik gevonden.2. Als de wind draait, blijf je zo. 3. Als je niet slaapt, komt Sinter Klaas niet.4. Het is allemaal weg. 5. De winkel was gesloten.6. Fluffy ( = een konijn) gaat heel lang slapen.7. Wat heb je dat mooi geverfd.8. Wat kun je dat goed.9. We zijn er bijna.10. Dit doet geen pijn.11. Papa is er niet

Page 10: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik 10

Voorbeelden

Top tien van kinderleugens

1. Dat was ik niet2. Ik heb niks gedaan3. Het was al kapot4. Dat heb ik niet opgegeten5. Dat heb ik helemaal zelf gemaakt6. Nergens 7. Niemand8. Dat moest ik van hem/haar9. Ik zal het betalen10. Dat doe ik zo

www.thebabywebsite.com,

Page 11: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik 11

Onderzoek en liegen

Waar liegen we over? 79% liegt als hij iets niet mooi vindt, zoals een cadeautje64% liegt over de reden waarom hij een afspraak afzegt34% over hoeveel geld hij heeft uitgegeven 31% over zijn gewicht28% over de kwaliteit van zijn relatie18% over zijn prestaties, zoals studie- of sportresultaten16% over zijn salaris10% over zijn arbeidsverleden (op zijn cv)

bron: onderzoek Psychologie Magazine, http://mens-en-samenleving.infonu.nl

Page 13: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

13

Wie zegt dat hij nooit liegt is een ….

Ik lieg dus ik ben, http://www.human.nl/dusikben/laadvideo-4-44478

Liegen! We doen het allemaal gemiddeld zo'n 10 keer per dag. We ontkennen, misleiden, overdrijven, nuanceren, van kleine verdraaiingen tot grote verzinsels: uiteindelijk zijn we allemaal fantasten. Maar om wiens bestwil liegen we eigenlijk? Wat is waarheid? En wat is die waard? Met o.a. Theodor Holman, Nick Davies, Paul Ekman.

1. Noteer kernwoorden per interview. Doe dit in een tabel met een kolom voor waarheid en één voor leugen.2. Maak een korte samenvatting.3. Welke vragen komen in je op?In tweetallen.

Persoon leugen waarheid

Page 14: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik 14

Wie zegt dat hij nooit liegt is een ...

Page 15: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Mensen liegen om …..

De waarheid spreken 15

• Om goede indruk te maken• Om te worden bewonderd• Om voordeel te behalen• Om te kunnen spotten met iemand• Om ongestraft te blijven• mensenvrees

Bedenk voorbeelden!

Page 16: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Liegen is:

Waarheid spreken 16

• Bewust onwaarheid vertellen• Misbruik maken van het spraakvermogen• ‘Misbruik’ van geheimhouding• Hypocriet; oneerlijk naar jezelf zijn• Onrechtvaardig, oneerlijk • Mensonwaardig, haalt de waarde van de mens omlaag• Beschadigend voor iemands eer en reputatie

Geef jouw mening!

Page 17: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Vormen van liegen

De waarheid spreken 17

• Het gebruik van smoesjes, uitvluchten, etc.• Ontwijkende antwoorden tijdens toetsen• Grootspraak; overdrijven en opscheppen• Kruiperigheid, vleierij en ogendienst• Kwaadsprekerij en spot• Manipulatie• Hypocrisie of schijnheiligheid

Bedenk voorbeelden!

Page 18: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Liegen over jezelf: hypocrisie

De waarheid spreken 18

• Je anders voordoen dan je werkelijk bent• Vroom spreken, kwaad bedrijven• Bewust een verkeerd beeld geven• Vertrouwen winnen omwille van eigen belang• Iets doen wat je naar anderen toe veroordeelt

Bedenk voorbeelden

Page 19: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik 19

Een voorbeeld

Filmfragment: arrestatie en verhoor van Christus (Johannes. 18)

1. Wie spreken de waarheid / Wie liegen? Leg uit!2. Wat herken je van voorgaande bij Petrus, Pilatus Jesus. Maak een tabel. Bespreek dit in tweetallen.

Pilatus Petrus Jesus

Page 20: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik 20

Pathologische leugenaar

Als je een pathologische leugenaar bent heb je een onbedwingbare drang om te liegen, je leeft in een fantasiewereld. Bron: http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/ziekten/17421-pathologische-leugenaar.html

Page 21: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Mensenrechten en de leugen

De waarheid spreken 21

Een verdachte heeft het recht te

zwijgen. Niet het "recht om een leugen

te vertellen".

Wanneer men dus geen gebruik van

het zwijgrecht wenst te maken, wordt

men geacht de waarheid te vertellen.

(N.a.v. artikel 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens )Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Cautie_(strafrecht)

Page 22: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Waarheid en geheimen

De waarheid spreken 22

Rekening houden met:a. Het welzijn van de anderb. De eerbied voor het

privéleven van de anderc. Algemeen welzijn van de

samenleving

Discretie: strikte geheimhouding om opspraak te voorkomen

Bedenk voorbeelden waar geheimhouding aanvaard wordt! Bedenk voorbeelden waarbij geheimhouding niet aanvaardbaar is!

Page 23: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Waarheid en beroepsgeheim

De waarheid spreken 23

Discretie: strikte geheimhouding om opspraak te voorkomen

Beroepsgeheim en biechtgeheim

Bedenk voorbeelden waar geheimhouding aanvaard wordt! Bedenk voorbeelden waarbij geheimhouding niet aanvaardbaar is!

Page 24: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

De eerste leugen

De waarheid spreken 24

‘Jullie zullen helemaal niet sterven,’ zei de slang. ‘Integendeel, God weet dat jullie de ogen zullen opengaan zodra je daarvan eet, dat jullie dan als goden zullen zijn en kennis zullen hebben van goed en kwaad.’ (Bron: Genesis 3:4)

Gevolg: angst voor God ‘Ik hoorde u in de tuin en werd bang omdat ik naakt ben; daarom verborg ik me.’

Page 25: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Koran en de waarheid spreken

De waarheid spreken 25

Voor diegene die in dit leven beloond willen worden: gelovigen blijf oprecht. Blijf steeds eerlijk getuigen, zelfs al is het tegen uzelf, uw ouders of familieleden – en onafhankelijk van de rijkdom van de persoon die tegen u getuigt.

Bron: Verhalen uit de Islam, voor meer spiritualiteit in uw leven, blz. 57 (Koran 4:134-135, 148-149 en 173)

1. Welke vragen roept dit bij jou op? Welke antwoorden verwacht je?2. Wat doet dat met het karakter van de mens?

Page 26: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Koran en de waarheid spreken

De waarheid spreken 26

Koran, Sura 33: 70O, gij die gelooft! Vreest Allah en spreekt de waarheid.

Vraag/opdrachtWat wordt bedoeld met de waarheid ?Hoe zou deze ayat worden bedoeld?

Page 27: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Koran en de waarheid spreken: Takiyye

De waarheid spreken 27

De soennitische korangeleerde Ibn Kathir over Takiyye: 'gelovigen die voor hun veiligheid vrezen door ongelovigen, mogen zich vriendschappelijk opstellen jegens de ongelovigen. Deze vriendschap mogen zij aan de buitenkant tonen, maar nooit van binnen voelen.‘(toegepast bij veiligheidskwesties)Sura Het geslacht van Imran 28 en Sura De Bijen 106Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Takiyya

1. Wanneer kan iemand iets vrezen?2. Kan je hier een voorbeeld van geven?3. Ken je Bijbelse voorbeelden waar dit voorkomt?

Takiyye moet volgens de moslim in historisch perspectief worden bezien.

Page 28: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Thora en de waarheid spreken

De waarheid spreken28

Leg over een ander geen vals getuigenis af.Bron: Exodus 20:2-17

Adam en EvaAbraham in Egypte, Genesis 12 Jacob, Genesis 27Jozef, Genesis: 39

1. Wat zouden de lessen zijn van b.g. verhalen m.b.t. het spreken van de waarheid.2. Wat doet dat met het karakter van de mens?

Page 29: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Evangelie en de waarheid spreken

De waarheid spreken 29

1. Wat kan je zeggen over dit voorbeeld?2. Wat leert dit voorbeeld?

Jesus, die alles wist wat Hem zou overkomen, trad naar voren en vroeg: ‘Wie zoekt u?’ Ze antwoordden: ‘Jesus, de Nazareeër.’ ‘Ik ben het’, zei Hij.(Bron: Johannes 18: 5-5)

Page 30: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Evangelie en de waarheid spreken

De waarheid spreken 30

1. Wat kan je zeggen over dit voorbeeld?2. Wat leert dit voorbeeld?

‘Meester, deze vrouw is op heterdaad betrapt toen ze overspel pleegde. Mozes draagt ons in de wet op zulke vrouwen te stenigen. Wat vindt u daarvan?’ Dit zeiden ze om hem op de proef te stellen, om te zien of ze hem konden aanklagen. Jezus bukte zich en schreef met zijn vinger op de grond. Toen ze bleven aandringen, richtte hij zich op en zei: ‘Wie van jullie zonder zonde is, laat die als eerste een steen naar haar werpen.’ Hij bukte zich weer en schreef op de grond.(Bron: Johannes 8:3-8)

Page 31: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Evangelie en de waarheid spreken

De waarheid spreken 31

1. Wat kan je zeggen over dit voorbeeld?2. Wat leert dit voorbeeld?

‘Op grond van welke bevoegdheid doet u die dingen? En wie heeft u die bevoegdheid gegeven? Zeg ons dat eens.’ Jezus antwoordde: ‘Ook ik zal u iets vragen waarop u antwoord moet geven: Doopte Johannes in opdracht van de hemel of van mensen?’ Ze overlegden met elkaar: ‘Als we antwoorden: “Van de hemel,” zal hij vragen: “Waarom hebt u hem dan niet geloofd?” Maar als we antwoorden: “Van mensen,” zal het volk ons willen stenigen, omdat iedereen ervan overtuigd is dat Johannes een profeet was.’ Dus antwoordden ze dat ze het niet wisten. Daarop zei Jezus tegen hen: ‘Dan zeg ik u ook niet op grond van welke bevoegdheid ik die dingen doe.’(Bron: Johannes 8:3-8, Willibrord Vertaling)

Page 32: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Evangelie en de waarheid spreken

De waarheid spreken 32

Laat jullie ja, ja zijn, en jullie nee, nee; wat je daaraan toevoegt komt voort uit het kwaad. (Matteüs 5:37)

1. Welke vragen roept dit bij jou op? 2. Welke antwoorden verwacht je?3. Wat doet dat met het karakter van de mens?

Page 33: Bron: De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik. 1 Bron: `De verborgen kracht van vriendelijkheid, Lawrence G. Lovasik.

Waarachtigheid

De waarheid spreken 33

a. Daden en woorden komen met elkaar overeenb. Geen dubbelhartigheid, geen schijnheiligheid , geen veinzerijc. Houdt het midden tussen openbaren en geheimhouden en omvat oprechtheid en discretied. Waarheid is men verschuldigd aan de andere. Werk aan een zuiver geweten

(bron: Catechismus voor de katholieke kerk)