Brochure Zomeracademie 2011

2

01

3

Woord Vooraf

10 JAAR ZOMERACADEMIE!

Precies 10 jaar geleden in juli 2001 werd de eerste zomeracademie aangeboden met een meerdaagse cursus over het Hertogdom Brabant

verzorgd in de Abdij van Heeswijk-Dinther. Vanaf die tijd, maar vooral na 2007 is de zomeracademie verder uitgegroeid tot in dit jaar de keuze uit maar liefst 8 uiteenlopende cursussen. Van filosofie tot kunstbeschouwing en van psychologie tot China en Berlijn.

Inspirerende docenten…De zomercursussen hebben één ding gemeen: gemotiveerde en inspirerende docenten. U bent immers 1, 2 of 3 dagen intensief bezig met het bestuderen van het cursusthema dus een prettige doceerstijl en regelmatige afwisseling zijn van groot belang.

Net een beetje extra…Uit de evaluaties van onze vorige zomercursussen blijkt dat de deelnemers de extra’s die we in de zomeracademie bieden zeer op prijs stellen. Ontvangst met een kopje koffie, een gezamenlijke lunch en afsluitend een borrel, maakt dat de deelnemers niet alleen naast elkaar zitten maar elkaar ook echt ontmoeten. Ook over de inhoud van de cursus wordt soms nog flink nagepraat. Onderling en met de betreffende docent. Kortom, een ervaring die verder gaat dan het volgen van een college in een prettige ambiance.

Ik wens u allen een heel plezierige en leerzame zomer toe en hoop u tijdens of na afloop van een van de zomercursussen persoonlijk even te ontmoeten.

Korrie van HelvertDirecteur HOVO Brabant Seniorenacademie

organisatie dr. Korrie van Helvert DirecteurShirley Welten BureaumanagerRenata van den Berg Bureaumedewerker

secretariaatPostadres: Bezoekadres:HOVO Brabant Seniorenacademie HOVO Brabant SeniorenacademieUniversiteit van Tilburg Universiteit van Tilburg, kamer P07 Postbus 90153 Warandelaan 25000 LE TILBURG 5037 AB TILBURG

Telefoon: 013-4668119 Fax: 013-4668124e-mail: [email protected]: www.hovobrabant.nl

BereikBaarheidOns kantoor is telefonisch bereikbaar van maandag tot en met donderdag van 9.30 – 16.30 uur en vrijdag van 9.30 – 12.00 uur. U kunt ons uiteraard ook altijd mailen.

In de zomervakantie is ons kantoor gesloten van 18 juli tot en met 5 augustus.

organisatie

01

Waarom hoVo?Als stichting stellen wij ons ten doel om zoveel mogelijk mensen van 50 jaar en ouder in Brabant de gelegenheid te geven om hoger onderwijs te (blijven) volgen. Niet in de vorm van beroepsgerichte opleidingen maar gericht op kennisverwerving en persoonlijke ontwikkeling. Door een leven lang te le-ren, blijven mensen actief en betrokken op de wereld en de samenleving. Een HOVO-cursus volgen betekent jezelf uitdagen om samen met de docent en medecursisten nieuwe kennisgebieden te verkennen of aanwezige kennis uit te breiden of te actualiseren. Samen studeren is samen genieten.

Wie zijn Wij?De vier grote instellingen voor hoger onderwijs in Brabant, Avans Hogeschool, Fontys Hogescholen, Technische Universiteit Eindhoven en de Universiteit van Tilburg, hebben hun krachten gebundeld in de stichting HOVO Brabant Seni-orenacademie. Met deze stichting zetten zij zich in om “een leven lang leren” op hoger onderwijsniveau in Brabant mogelijk te maken. De stichting heeft als doel: gelegenheid bieden om (hernieuwd) kennis te maken met het hoger onderwijs in diverse wetenschapsgebieden en thema’s. Onze hoofdactiviteit is HOVO, hoger onderwijs primair gericht op 50+ers maar wij zijn gastvrij voor iedere serieus geïnteresseerde. We doen dat in de vorm van cursussen (dag en avond) en intensieve winter- of zomercursussen van enkele dagen. De cur-susplaatsen zijn Tilburg, Eindhoven, ‘s-Hertogenbosch en Breda. Behalve de excursies vindt onze zomeracademie vanwege de centrale ligging in Brabant plaats op de Universiteit van Tilburg.

Wat Bieden Wij?De cursussen worden gegeven op academisch niveau, uiteenlopend van inlei-dend tot verdieping. De kwaliteit van ons onderwijs staat of valt bij de kwaliteit van de docenten die zorgvuldig worden gekozen. Behalve een uitstekende do-cent, is ook een goede organisatie van belang voor de kwaliteit van ons onder-wijs. Met een kleine staf doen wij al het mogelijke u goed van dienst te zijn en om alles tijdens de cursussen probleemloos te laten verlopen. De Universiteit van Tilburg is uitstekend te bereiken per auto of trein.

aLgemene informatie

4

Wat VerWachten Wij?Een formele vooropleiding wordt niet vereist. Van de cursisten wordt tenmin-ste verwacht dat zij zelfstandig Nederlandse en eventueel Engelse literatuur kunnen en willen bestuderen en dat zij, waar die ruimte bestaat, actief inbreng hebben tijdens de (werk)colleges. De meeste deelnemers hebben reeds een studie in het hoger onderwijs afgerond.

sed Vitae en VerLichting studiekostenDoor de Stichting Studiefonds Sed Vitae kan aan cursisten van HOVO Bra-bant verlichting van studiekosten worden gegeven. Wie moet rondkomen van een besteedbaar inkomen onder € 1.250,00 per maand en in Noord-Brabant woont, kan zonder bezwaar een beroep doen op dit fonds. Voor nadere infor-matie over de procedure en aanmelding kunt u terecht bij mw. W. Breedveld-Gerretsen, 013-5710225 of mail: [email protected]

zomeracademie 2011

gastVrij Voor iedereen!Hoewel wij ons primair richten op personen van 50+ staat ons zomerprogramma open voor iedere serieus geïnteresseerde deelnemer. Als u dus zelf wel tot de doelgroep behoort, maar de cursus graag wilt volgen samen met een jonger ie-mand uit uw naaste omgeving, dan is het geen enkel bezwaar dat u deze persoon bij ons introduceert. Bent u zelf jonger dan 50 jaar maar staat u positief tegenover het volgen van onderwijs samen met senioren, dan kunt u zich zonder bezwaar inschrijven voor de zomercursussen. U bent van harte welkom.Wij willen zoveel mogelijk leergierige en cultuurminnende geestverwanten de gelegenheid bieden van ons zomeraanbod gebruik te maken!

afWisseLend en actiefNatuurlijk verwachten de docenten in de zomercursussen niet van u dat u 6 uur op een dag passief luistert naar hun verhaal. In alle cursussen is voldoende ruimte ingebouwd voor variatie in aanbiedingsvormen zodat niet alleen uw oren gestreeld worden maar ook uw ogen en u actief kunt bezig zijn met de leerstof. De docenten zullen er alles aan doen u “bij de les” te houden op een prettige manier en de dagen zodoende zinvol in te vullen.

5

01 01

7

Mr. Hans van TartwijkDrs. Fred Greve Dr. Paul Overmeer

BERLIJNDICHTERBIJ

01

02

03

04

05

06

07

08

inhoudsoPgaVe

Blz.234,56

7 t/m 10

11 t/m 14

15 t/m 18

19 t/m 22

23 t/m 26

27 t/m 30

31 t/m 34

35 t/m 38

3940-424243,4445-48

Organisatie, Secretariaat Woord Vooraf Algemene informatie Inhoudsopgave BerLijn dichterBijDiverse docenten

art nouVeauDrs. Joris van Sleeuwen

de BraBander: taaL en identiteitDiverse docenten

de BioLogie Van het rechtMr. dr. Hendrik Gommer

PsychoLogie Van de emotiesDiverse docenten

china in één dagDrs. Evert Jan Ouweneel

kunst, cuLtuur en natuur in mönchengLadBachDrs. Cora Westerink

Waarom mensen Vreemde dingen geLoVenDiverse docenten

10 jaar ZomeracademieInschrijfvoorwaardenColofonAanvraagformulierInschrijfformulieren

6

01

donderdag 9 juni09.45 – 10.00 Inloop met koffie/thee10.00 – 11.00 Blok 1: Algemene informatie over de stad, geschiedenis en huidige stedelijke problematiek (Hans van Tartwijk: HvT)11.00 – 11.15 Koffie/thee-pauze11.15 – 12.30 Blok 2: vervolg Blok 112.30 – 13.30 Lunchpauze13.30 – 14.15 Blok 3: Paul Overmeer (PO) en Fred Greve (FG) praten over hun persoonlijke fascinatie voor Berlijn14.15 – 14.30 Korte pauze14.30 – 15.15 Blok 4: Berlijn tijdens de Weimarrepubliek 1919-1933 (HvT) 15.15 – 15.30 Koffie/thee-pauze15.30 – 16.30 Blok 5: vervolg Blok 4

Vrijdag 10 juni09.45 – 10.00 Inloop met koffie/thee10.00 – 11.00 Blok 1: Berlijn tijdens het Derde Rijk 1933-1945 (FG) 11.00 – 11.15 Koffie/thee-pauze11.15 – 12.30 Blok 2: vervolg Blok 112.30 – 13.30 Lunchpauze13.30 – 14.15 Blok 3: Globale informatie over de te bezoeken plaatsen (alle docenten)14.15 – 14.30 Korte pauze14.30 – 15.15 Blok 4: Berlijn, bezet en verdeeld 1945-1989 (PO)15.15 – 15.30 Koffie/thee-pauze15.30 – 16.30 Blok 5: vervolg Blok 416.30 uur Afsluitende borrel

Mr. Hans van Tartwijk, drs. Fred Greve en dr. Paul Overmeer zijn bevriende historici met een warm hart voor Berlijn. Zij hebben een jaren-lange ervaring als reisleider in deze stad. Zij zijn of waren werkzaam bij Fontys Hogescholen Tilburg.

BerLijn dichterBij

De stad Berlijn heeft een indrukwekkende geschiedenis. In deze cursus wordt gesproken over Berlijn in de achtereenvolgende tijdvakken:

de Weimar-Republiek, de jaren dertig, de tweede wereldoorlog, en de periode voor èn na 1989. De historische en culturele informatie over de stad Berlijn wordt met visueel materiaal verdiept. Bovendien wordt een overzicht gegeven van de locaties in Berlijn uit de genoemde tijdvakken, die vandaag nog te bezichtigen en te bezoeken zijn. De cursus is bestemd voor iedereen, die de geschiedenis en de cultuur van Berlijn beter wil leren kennen.

De tweedaagse cursus wordt gegeven door drie docenten. Mr. Hans van Tartwijk, drs. Fred Greve en dr. Paul Overmeer (kerndocent) zijn be-vriende historici met een warm hart voor Berlijn. Zij hebben een jaren-lange ervaring als reisleider in deze stad. Zij zijn of waren werkzaam bij Fontys Hogescholen Tilburg.

Zij zijn ook de organisatoren en gids tijdens een aansluitende studiereis van dinsdag 14 t/m zaterdag 18 juni 2011 (per trein). De studiereis is voor-al bedoeld voor degenen, die de highlights van de stad Berlijn al bezocht hebben: er worden nu speciale plaatsen bezocht en er wordt bijzondere informatie gegeven. De reisgroep van maximaal dertig personen wordt opgedeeld in drie groepen van tien (kosten voor de studiereis zijn € 425,-). De cursusprijs is exclusief de studiereis.

Voor het deelnemers aan de cursus is deelname aan de studiereis niet verplicht. Indien men niet deelneemt aan de studiereis, krijgt men ad-viezen op papier voor een eigen bezoek aan Berlijn.

Handouts.

01

8

Inhoud

Literatuur

Programma

Docenten

01

9

10 11

Drs. Joris van Sleeuwen

02

ART NOUVEAU data

De cursus vindt plaats op donderdag 9 en vrijdag 10 juni 2011.

inschrijVen mogeLijk tot uiterLijk 23 meiDaarna alleen op aanvraag, mits er nog plaats is.

LocatieUniversiteit van Tilburg

inBegrePen• Iedere ochtend bij aankomst koffie/thee• Koffie/thee in de pauze• 2 x lunch op de campus van de Universiteit van Tilburg• Een drankje ter afsluiting van de cursus• Het lesmateriaal

Prijs€ 160,-

BijzonderhedenInformatie over het programma van de cursus en studiereis kunt u inwin-nen bij Paul Overmeer, [email protected], telefoon 013 – 5342610. Aanmelding studiereis uiterlijk 5 mei 2011.

BerLijn dichterBijPraktische informatie

01

art nouVeau

Art Nouveau is een reactie tegen het steeds weer gebruik maken van historische motieven en vormen uit vroegere perioden in

de architectuur en de decoratieve kunsten gedurende de 19e eeuw. De kunstenaars van de Art Nouveau gaan uit van de gedachte dat er door middel van geheel nieuwe vormen eenheid moest komen in de ontwerpen en decoraties van gebouwen en interieurs. Uitgaande van een grondmotief, bijvoorbeeld een onregelmatige gebogen lijn, wordt de hele decoratie van een gebouw of interieur bepaald. Zo kan bij het ontwerpen van een gebouw een nauwe samenwerking ontstaan tussen architecten, vormgevers, schilders en beeldhouwers. Spottend wordt deze nieuwe stijl van vloeiende lijnen ook wel spaghetti- of serpentinestijl genoemd. Toch gaan bepaalde kunstenaars liever uit van de geometrie en de rechte lijn. De nieuwe stijl beperkt zich niet tot architectuur en interieurs maar manifesteert zich ook in tapijtontwerpen, affiches, boek-omslagen en –illustraties, keramiek en de vrije schilder- en beeld-houwkunst.

Een groot aantal namen van bekende kunstenaars en architecten zullen de revue passeren: E. Gallé, V. Horta, J. Olbrich, A. Mucha, W. Crane, Ch.Macintosh, H. Guimard, G. Dijsselhof en J.Toorop. De term Art Nouveau is niet gemakkelijk te definiëren, zoals al blijkt uit de vele benamingen die worden gebruikt: Jugendstil, Sezession, Liberty- en Tiffanystijl, Nieuwe Kunst en Modernismo. Inspiratie wordt opgedaan bij zeer verschillende bronnen: onder-meer Rococo, Japanse prentkunst, Symbolisme en batikkunst. Daarnaast bestaat er onenigheid over de te volgen productie- methode: ambacht of industrie.

Al met al levert deze boeiende mengeling van uiteenlopende visies en werkwijzen een uiterst verfijnde en esthetische vormentaal op die tot de Eerste Wereldoorlog bepalend zal zijn in Europa.

02

12

Inhoud

maandag 4 juLi09.30 – 10.00 Ontvangst met koffie/thee10.00 – 11.15 Blok 1: Inleiding; Voorgeschiedenis en karakterisering11.15 – 11.30 Koffie/thee-pauze11.30 – 12.30 Blok 2: Engeland; Industriële Revolutie en Arts & Crafts 12.30 – 13.30 Lunchpauze13.30 – 14.30 Blok 3: Frankrijk; Parijs (H. Guimard) en Nancy (E. Gallé) 14.30 – 14.45 Korte pauze14.45 – 15.30 Blok 4: België; Brussel: V. Horta, P. Hankar, P. Cauchie 15.30 – 15.45 Koffie/thee-pauze15.45 – 16.30 Blok 5: Duitsland; Darmstadt (J. Olbrich, P. Behrens), München (A.Endell, F. von Stuck)

dinsdag 5 juLi09.30 – 10.00 Ontvangst met koffie/thee10.00 – 11.00 Blok 1: Spanje; Barcelona: A. Gaudí, D.i Montaner, J.Jujol 11.00 - 11.15 Koffie/thee-pauze11.15 – 12.30 Blok 2: Oostenrijk-Hongarije; Praag (A.Mucha,O.Polivka), Budapest (O.Lechner) en Wenen (Wiener Werkstätte)12.30 – 13.30 Lunchpauze13.30 – 14.15 Blok 3: Glasgow (Ch.Mackintosh)14.15 – 14.30 Korte pauze14.30 – 15.15 Blok 4: Nederland15.15 – 15.30 Koffie/thee-pauze15.30 – 16.30 Blok 5: Nederland16.30 Afsluitende borrel

Drs. Joris van Sleeuwen is in 1991 als kunsthistoricus afgestudeerd aan de Rijksuniversiteit Leiden. Voordien behaalde hij in 1982 aan de KU Nijmegen zijn doctoraal geschiedenis. Hij is gespecialiseerd in archi-tectuurgeschiedenis. Vanaf 1987 is hij werkzaam in het volwassenen-onderwijs en verzorgt hij HOVO-cursussen, lezingen en kunstreizen. Reader.

Programma

Docent

Literatuur

02

13

15

Prof. dr. Jos SwanenbergProf. dr. Arnoud-Jan BijsterveldEric Kolen

De Brabander: taal en identiteit

03

dataDe cursus vindt plaats op maandag 4 juli en dinsdag 5 juli 2011.

inschrijVen mogeLijk tot uiterLijk 19 juniDaarna alleen op aanvraag, mits er nog plaats is.


inBegrePen• Iedere ochtend bij aankomst koffie/thee• Koffie/thee in de pauze• 2 x lunch op de campus van de Universiteit van Tilburg• Een drankje ter afsluiting van de cursus• Het lesmateriaal

Prijs€ 160,-

BijzonderhedenBij voldoende belangstelling wordt door de docent een Art Nouveau-reis georganiseerd. De deelnemers worden hierover vooraf door de docent ge-heel vrijblijvend benaderd en geïnformeerd.

02 art nouVeauPraktische informatie

14

Woensdag 6 juLi09.30 – 09.45 Ontvangst met koffie/thee09.45 – 10.45 Blok 1: Dialecten in Noord-Brabant (JS)10.45 – 11.00 Koffie/thee-pauze11.00 – 12.30 Blok 2: Ontstaan van het taallandschap (JS)12.30 – 13.30 Lunchpauze13.30 – 14.15 Blok 3: Brabantse identiteit (AB)14.15 – 14.30 Koffie/thee-pauze14.30 – 15.15 Blok 4: Streektaal als groepstaal (AB)donderdag 7 juLi09.30 – 10.00 Excursie naar Omroep Brabant. Ontvangst met koffie/thee 10.00 – 10.45 Blok 1: Dialect in de media (JS & EK) 10.45 – 11.00 Koffie/thee-pauze11.00 – 12.30 Blok 2: Omroep Brabant en de Brabantse identiteit (EK)12.30 – 13.30 Lunchpauze13.30 – 14.15 Blok 3: Rondleiding/ toelichting in de studio14.15 – 14.30 Koffie/thee-pauze14.30 – 16.00 Blok 4: Workshop door Eric KolenVrijdag 8 juLi09.30 – 09.45 Ontvangst met koffie/thee09.45 – 10.45 Blok 1: Jongerentaal in Brabant (JS)10.45 – 11.00 Koffie/thee-pauze11.00 – 12.30 Blok 2: Dynamiek van taal en dialect (JS)12.30 – 13.00 Op eigen gelegenheid naar het café13.00 – 14.00 Echte Brabantse Koffietafel bij Brabants café Bet Kolen – Tilburg

Prof.dr. Jos Swanenberg (JS) promoveerde in de Letteren als dialectoloog bij de RUN in 2000. Sinds 2009 is hij bijzonder hoogleraar ‘Diversiteit in taal en cultuur in Brabant’ bij de Universiteit van Tilburg. Daarnaast is hij streektaalfunctionaris voor Noord-Brabant namens Stichting het Brabants. Prof.dr. Arnoud-Jan Bijsterveld (AB) is hoogleraar Cultuur in Brabant aan de Universiteit van Tilburg. Hij doceert op het gebied van geschiedenis, heemkunde en cultuur. Eric Kolen (EK) is presentator van het radioprogramma BrabantLeeft!. Hij is eigenaar van het Bureau Erasmus cultuur & communicatie.

de BraBander: taaL en identiteitDe dialecten van Noord-Brabant

De dialecten van Noord-Brabant laten een enorme rijkdom en verschei-denheid in woord en klank horen. Zo speelt bijvoorbeeld de rivier

de Donge een belangrijke rol als dialectgrens. Woorden uit Brabant ten westen van de Donge zoals peekes (worteltjes), puit (kikker) en klok-kebaaie (bosbessen) worden in het oosten niet gebruikt en dat geldt andersom ook voor typisch Oost-Brabantse woorden als vatte (pakken), boks (broek), flodderbon (tuinboon) en romme (melk). Waar komen die verschillen tussen de dialecten vandaan?

Brabantse identiteit, feit of fictie? In hoeverre wordt de hedendaagse identiteit van de Brabanders gedic-teerd door de geschiedenis? Is het op grond van die geschiedenis eigenlijk wel zo logisch te spreken over een Noord-Brabantse identiteit? De ge-schiedenis laat ook zien dat er een voortdurende wisselwerking is tussen geschiedbeeld en identiteitsvorming: de manier waarop Brabanders tegen zichzelf aankijken, wordt sterk bepaald door hun beeld van het verleden. Hedendaags taalgebruik in Noord-Brabant Onze dialecten zijn aan het veranderen. Ouderen spreken een veel au-thentieker Brabants dan jongeren. Anderzijds is er volop belangstelling voor literatuur, muziek, cabaret in het dialect. Sterft het Brabantse dia-lect nu uit of niet? Toch is het niet zo dat jongeren allemaal smetteloos Nederlands spreken. Zelfs van jongeren van allochtone herkomst, kun je vaak heel goed horen dat ze uit Brabant komen.

Brabants en de media. Hier gaan we onder meer in op de rol van accent en dialect in de media, zoals in advertenties en reclame. En wat doet Omroep Brabant eigenlijk aan het uitdragen van de Brabantse identiteit? De ‘autochtone’ Braban-der vindt dat de Omroep Brabant beslist te weinig doet aan de Brabantse identiteit. Toch kent de omroep verschillende programma’s op de radio waarin aandacht wordt besteed aan identiteit gerelateerde onderwerpen, zoals ‘Op z’n Brabants’ en ‘BrabantLeeft!’.

03

16

Inhoud

03

Programma

Docenten

17

18 19

Mr. dr. Hendrik Gommer

De biologievan het recht

04de BraBander: taaL en identiteit Praktische informatie

03

dataDe cursus vindt plaats op woensdag 6, donderdag 7 en vrijdag 8 juli 2011.


LocatieWoensdag Universiteit van Tilburg, donderdag Omroep Brabant (Son) vrijdag Universiteit van Tilburg en café Bet Kolen.

inBegrePen• Iedere ochtend bij aankomst koffie/thee• Koffie/thee in de pauze• 1 x lunch op de campus van de Universiteit van Tilburg• 1 x lunch bij Omroep Brabant• 1 x Brabantse Koffietafel bij Bet Kolen• Rondleiding bij Omroep Brabant

Het vervoer naar de verschillende locaties is op eigen gelegenheid.

Prijs€ 165,- (aantal plaatsen beperkt tot 25 personen)

aanBeVoLen LiteratuurArnoud-Jan Bijsterveld: Maakbaar Erfgoed. Perspectieven op regionale ge-schiedenis, cultureel erfgoed en identiteit in Noord-Brabant. Tilburg 2009. Jos Swanenberg & Har Brok: Het Brabants beschreven. Dialect in Noord- Brabant, met een bibliografie van 1776 tot 2007. Alphen aan de Maas 2008.

BijzonderhedenTijdens de workshop bij Omroep Brabant worden de deelnemers actief betrokken bij de samenstelling van een programma dat ècht en voor 100% Brabants is!

21

de BioLogie Van het recht

Biologie en recht, het lijken wel twee uitersten. Biologie gaat over hoe organismen in elkaar zitten, over genetica en hersenopbouw. Recht

vind je in het wetboek en lijkt een rationele bezigheid die niets met biolo-gische mechanismen te maken heeft. Dat is althans nog steeds de mening van veel Nederlandse juristen en filosofen. De docent Hendrik Gommer denkt daar anders over. De biologie kan ons veel vertellen over hoe mensen in elkaar steken en waarom ze zich op een bepaalde manier gedragen. Recht geeft voorschrif-ten voor dat gedrag. Maar waarvoor dienen die voorschriften eigenlijk? Is het opstellen en beoordelen van voorschriften echt wel een rationele bezigheid of is het recht doorspekt met emotie? Wie terugdenkt aan een conflict dat hij gehad heeft, zal moeten erkennen dat emotie daarbij een prominente rol speelde. Waar komt die emotie vandaan en waarom kan er alleen recht gevonden worden met behulp van emotie? Een cursus waarin stapsgewijs wordt gewerkt vanuit de eigenschappen van genen, via emoties en groepsmoraal naar ons huidige rechtssysteem.

In de cursus vragen we ons eerst af waar onze moraal op gebaseerd is. Vervolgens bestuderen we evolutionaire aspecten van ons gedrag en de rol die genen daarbij spelen. Dan zal blijken dat free riders, die min of meer parasiteren op de groep een evolutionair voordeel hebben. De groep maakt dat voordeel ongedaan door te straffen. Het lijkt een simpel mechanisme, maar tot op heden gaan de meeste rechtsfilosofen ervan uit dat er een barrière ligt tussen normen en feiten. Normen kun je niet afleiden van fei-ten en dus hoeven juristen geen kennis te nemen van biologische wetten en psychologische wetmatigheden. Het gevolg is dat bijvoorbeeld in de rechtszaal soms – voor psychologen – evidente fouten worden gemaakt. Het lijkt er echter op dat zich sinds de ontwikkeling van de sociobiologie in de jaren zeventig langzaam aan een paradigmaverandering in het den-ken over het recht aandient. Het recht zou wel eens een afgeleide van de menselijke natuur kunnen zijn. Een gedachte die overigens al terug te vinden is bij Hugo de Groot, maar sinds de Verlichting afgewezen wordt. Om dit aan te tonen zal de docent ook resultaten presenteren uit recent eigen onderzoek.

04

20

Inhoud maandag 11 juLi09.45 – 10.00 Ontvangst met koffie/thee10.00 – 10.45 Blok 1: Waar komt onze moraal vandaan? Een inventarisatie (inleidend gesprek en kennismaking)10.45 – 11.00 Koffie/thee-pauze11.00 – 11.45 Blok 2: Eigenschappen van onze genen. Een korte beschouwing 11.45 – 12.30 Blok 3: Het is/ought probleem. Kennistheoretische valkuil 12.30 – 13.30 Lunchpauze13.30 – 14.30 Blok 4: Het effect van onze genen op ons gedrag 14.30 – 14.40 Korte pauze14.40 – 15.35 Blok 5: Het belang van fractals voor de natuur en de mens 15.35 – 15.50 Koffie/thee-pauze15.50 – 16.45 Blok 6: Van een stabiel DNA naar een stabiele groep Conformisme (video en presentatie)dinsdag 12 juLi09.45 – 10.00 Ontvangst met koffie/thee10.00 – 10.45 Blok 1: Indrukken van dag één (discussie)10.45 – 11.00 Koffie/thee-pauze11.00 – 12.30 Blok 2: Free riding en altruistic punishment 12.30 – 13.30 Lunchpauze13.30 – 14.15 Blok 3: Emoties in de rechtszaal (video en discussie)14.15 – 14.25 Korte pauze14.25 - 15.25 Blok 4: Een biosociologische beschouwing op het illegaal downloaden en de moord op een rijke weduwe (Socratisch gesprek)15.25 – 15.40 Koffie/thee-pauze15.45 – 16.45 Blok 5: Van gen tot recht. Een simpel reductionisme? (discussie)16.45 Afsluitende borrel

Tijdens de cursus worden suggesties voor nadere studie gegeven.

Mr. dr. Hendrik Gommer is bioloog, filosoof en jurist. Hij doceert mo-menteel aan de Rechtenfaculteit van de Universiteit van Tilburg.

Programma

Literatuur

Docent

04

22 23

05

Prof.dr. Ad VingerhoetsProf.dr. Marcel ZeelenbergDr. Niels van de Ven (o.v.)Dr. Joris Lammers

dataDe cursus vindt plaats op maandag 11 juli en dinsdag 12 juli 2011.



inBegrePen• Iedere ochtend bij aankomst koffie/thee• Koffie/thee in de pauze• 2 x lunch op de campus van de Universiteit van Tilburg• Een drankje ter afsluiting van de cursus

Prijs€ 160,-

de BioLogie Van het rechtPraktische informatie

04

Psychologievan de emoties

24 25

Inhoud PsychoLogie Van de emoties

In deze zomercursus zullen onderzoekers van het departement Psycho-logie van de universiteit van Tilburg u bijpraten op hun vakgebied. Allen

houden zich bezig met de rol van emoties voor het menselijk handelen. Soms is die relatie heel direct zoals bij het huilen, wat een expressie is van de emotie. Soms zit de emotie meer verborgen maar stuurt wel degelijk de beslissingen en gedragingen van de mens. Een zeer actueel onderwerp en een unieke kans om met deze onderzoekers in discussie te gaan na afloop van het college.

Prof. dr. Ad Vingerhoets - Is huilen wel gezond?Huilen wordt in het algemeen beschouwd als een onvrijwillige, bijna re-flexmatige reactie op verdriet. Dat is ver bezijden de waarheid. Huilen is een gedrag, dat (a) met het ouder worden grote veranderingen ondergaat (zowel in hoe het zich manifesteert als in de aanleidingen) en (b) ook in sterke mate beïnvloed wordt door cultuur. In deze bijdrage zal worden in-gegaan op de evolutionaire achtergrond van huilen en tranen. Verder zal kritisch worden bekeken in hoeverre de volkswijsheid dat huilen gezond is wetenschappelijk houdbaar is.

Prof.dr. Marcel Zeelenberg - Psychologie van de emotiesIn zijn college over de psychologie van emoties zal prof. Zeelenberg in- gaan op wat emoties zijn en waarom we emoties hebben. Hij zal een overzicht geven van zijn onderzoek naar de morele emoties spijt, schuld, en schaamte. Ook presenteert hij een overkoepelende emotietheorie en zal hij uitleggen hoe emoties zich uiten in gedrag. Het geheel wordt door-spekt met voorbeelden uit onderzoek en uit het dagelijks leven.

Dr. Ing. Niels van de Ven (o.v.) - Waarom hij wel en ik niet?Afgunst is de pijnlijke ervaring die kan ontstaan als anderen beter af zijn dan jezelf. Deze emotie wordt vaak als iets heel negatiefs gezien, en is bijvoor-beeld een van de zeven hoofdzondes in de katholieke traditie. Onderzoek van de docent laat echter zien dat dit maar voor een deel klopt: het kan ook een positieve kracht zijn die mensen er toe aanzet hun situatie te verbeteren.

05

Dr. Joris Lammers - Wat doet macht met mensen?Wat doet macht met mensen? Plato zag dat wanneer politici en volksver-tegenwoordigers in het oude Athene aan macht wonnen, dat een sterk effect op hun persoonlijkheid had. Mensen met macht gedragen zich an-ders en denken anders over de wereld, dan mensen zonder macht. In dit college wordt duidelijk gemaakt welke deze effecten zijn, waarom ze op-treden, en hoe ze gekanaliseerd kunnen worden.

dinsdag 16 augustus09.45 – 10.00 Ontvangst met koffie/thee10.00 – 11.00 Is huilen wel gezond? deel 1 (Vingerhoets)11.00 – 11.15 Koffie/thee-pauze11.15 – 11.45 Is huilen wel gezond? deel 211.45 – 12.15 Vragen en discussie 12.30 – 13.30 Lunchpauze13.30 – 14.30 Psychologie van de emoties deel 1 (Zeelenberg)14.30 – 14.45 Koffie/thee pauze14,45 – 15.15 Psychologie van de emoties deel 215.15 – 15.30 Vragen en discussie

Woensdag 17 augustus09.45 – 10.00 Ontvangst met koffie/thee10.00 – 11.00 Waarom hij wel en ik niet? deel 1 (Van de Ven, o.v.)11.00 – 11.15 Koffie/thee-pauze11.15 – 11.45 Waarom hij wel en ik niet? deel 2 11.45 – 12.15 Vragen en discussie 12.30 – 13.30 Lunchpauze13.30 – 14.30 Wat doet macht met mensen? deel 1 (Lammers)14.30 – 14.45 Koffie/thee-pauze14,45 – 15.15 Wat doet macht met mensen? deel 215.15 – 15.30 Vragen en discussie 15.30 Afsluitende borrel

De docenten zijn verbonden aan het Departement Psychologie aan de Universiteit van Tilburg.

05

Programma

Docenten

26 27

dataDe cursus vindt plaats op dinsdag 16 en woensdag 17 augustus 2011.

inschrijVen mogeLijk tot uiterLijk 7 augustusDaarna alleen op aanvraag, mits er nog plaats is.



Prijs€ 130,-

BijzonderhedenDe volgorde van de docenten kan nog wijzigen.

05 PsychoLogie Van de emotiesPraktische informatie

Drs. Evert Jan Ouweneel

China in één dag

06

28 29

Inhoud

Literatuur

Programma

Docent

Woensdag 24 augustus

09.30 – 09.45 Ontvangst met koffie/thee

09.45 – 11.15 Blok 1: Chinese geschiedenis

11.15 – 11.30 Koffie/thee-pauze

11.30 – 12.30 Blok 2: Chinese cultuur

12.30 – 13.30 Lunchpauze

13.30 – 14.45 Blok 3: Sterkten en zwakten

14.45 – 15.00 Korte pauze

15.00 – 16.15 Blok 4: Kansen en bedreigingen

16.15 – 16.30 Koffie/thee-pauze

16.30 – 17.30 Blok 5: Blik op de toekomst

17.30 Afsluitende borrel

Drs. Evert Jan Ouweneel studeerde cum laude af in de filosofie. Hij ver-zorgt lezingen en seminars over grote maatschappelijke ontwikkelingen in heden, verleden en toekomst (www.websophia.com). Daarnaast is hij Corporate Identity Advisor voor de Europese kantoren van hulp- en ontwikkelingsorganisatie World Vision International.

china in één dag

Over enkele jaren is China weer de grootste economie ter wereld. Niets nieuws onder de zon, want tot 1750 nam zij al eeuwenlang deze

positie in.

China had even een dip van 300 jaar, stapte te laat op de trein van de industrialisatie en kreeg te maken met bloedige burgeroorlogen en ramp-zalig wanbeleid.

Maar China is terug van weggeweest en binnenkort staat zij weer boven-aan de ladder.

- Of ziet het er allemaal minder rooskleurig uit? - In hoeverre is China een land dat in de lift zit, en in hoeverre vormt zij een gevaar voor zichzelf en haar omgeving? - Waarom weten Chinezen al zo lang hun stempel te drukken op de wereldgeschiedenis? - Wat kenmerkt China op cultureel, economisch en politiek terrein? - Wat is hun kracht, wat is hun zwakte? En wat hebben Confucius, Marx en Mao momenteel nog in te brengen?

Belangrijke vragen voor wie steeds meer te maken krijgt met deze aan-stormende grootmacht.

Aan deze vragen is deze dagcursus gewijd.

Tijdens de cursus wordt een reader ter beschikking gesteld.

0606

3130

07

Drs. Cora Westerink

Kunst, cultuur en natuur in Mönchen-gladbach

dataDe cursus vindt plaats op woensdag 24 augustus 2011.



inBegrePen• ‘s-Ochtends bij aankomst koffie/thee• Koffie/thee in de pauze• Lunch op de campus van de Universiteit van Tilburg• Een drankje ter afsluiting van de cursus• Het lesmateriaal

Prijs€ 130,-

BijzonderhedenDeze cursus is een herhaling van de wintercursus 2010.

06 china in één dagPraktische informatie

32 33

Programma

Docent

Literatuur

donderdag 25 augustus13.00 – 13.15 Ontvangst met koffie/thee13.15 – 14.00 Blok 1: Schloss Rheydt14.00 – 14.30 Blok 2: Museum Abteilberg; geschiedenis en collectie14.30 – 14.50 Koffie/thee-pauze14.50 – 15.35 Blok 3: Museum Abteilberg; toonaangevende kunstenaars15.35 – 15.45 Korte pauze15.45 – 16.30 Blok 4: Museum Abteiberg; toonaangevende beeldhouwers

Vrijdag 26 augustus08.15 – 08.30 Verzamelen op parkeerplaats van de Universiteit van Tilburg 08.30 – 10.30 Vertrek busreis naar Mönchengladbach met inleiding door Cora Westerink10.30 – 11.00 Ontvangst met koffie/thee11.00 – 12.30 Rondleiding door Schloß Rheidt12.30 – 13.30 Lunch13.30 – 13.40 Busrit naar Museum Abteilung13.40 – 16.00 Bezoek Museum Abteilung13.40 Korte inleiding door Cora Westerink in hal museum15.00 Korte inleiding door Cora Westerink in tuin museum16.00 Vertrek busreis naar de Universiteit van Tilburg18.00 Verwachte aankomst op de parkeerplaats van de Universiteit van Tilburg

Drs. Cora Westerink studeerde in 1990 af aan de Academie voor Beel-dende Vorming in Tilburg en heeft sindsdien een praktijk opgebouwd als beeldend kunstenaar. In 2002 voltooide ze een tweede studie cum laude aan de Universiteit van Tilburg in Taal en Cultuurwetenschappen. Zij werkt als freelance docente kunsten cultuurgeschiedenis en initieert kunstprojecten in beeldende vorming (www.corawesterink.eu).

Reader.

0707

Inhoud kunst, cuLtuur en natuur in mönchengLadBach

Het Schloß Rheydt is een kasteel dat dateert uit de 12e eeuw. Het uiterlijk wordt gekenmerkt door de verbouwing vanaf midden van

de 16e eeuw, zodat het museum nu wordt gepresenteerd als het enige volledig bewaard gebleven renaissance complex op de Neder-Rijn. In de afgelopen jaren werd het museum uitgebreid gerestaureerd. Van het oor-spronkelijke interieur van het huis zijn open haarden, plafond- en muur-schilderingen en de vloer bewaard gebleven. We bezoeken het kasteel en de bijbehorende tuin.Het Museum Abteiberg is het belangrijkste kunstmuseum van de Duitse stad Mönchengladbach in de deelstaat Noord-Rijnland-Westfalen. Tevens bevat het museum een aangrenzende sculpturentuin. Tot de vaste collectie van het museum behoren werken van de vertegenwoordigers van alle belangrijke stromingen in de kunst vanaf het Expressionisme tot Constructivisme, Dadaïsme, Fotografie, Op-art, Zero, Nieuw realisme, Pop-art en Minimal Art. Enkele kunstenaars die de moderne en hedendaagse kunst vertegenwoordigen zijn: Karel Appel, Max Beckmann, Joseph Beuys, Otto Dix, Sigmar Polke, Gerhard Richter, Kurt Schwitters, Jean Tinguely, Andy Warhol en Ossip Zadkine.

Voorafgaande aan de excursiereis naar Mönchengladbach vindt er een in-leidende studiemiddag plaats van vier collegeblokken aan de Universiteit van Tilburg. De studiemiddag begint met een college over het Schloß Rheydt, haar ontstaansgeschiedenis en haar culturele waarde. Daarna volgt een collegewaarin de geschiedenis van het museum Abteiberg en zijn kunstcollectie in Mönchengladbach besproken worden. In het derde onderdeel van deze middag wordt een beeld geschetst van de vaste collec-tie van het museum. Er wordt ingezoomd op een aantal toonaangevende werken. Hoe is de verzameling opgebouwd, waar ligt het zwaartepunt en hoe wordt dit over het voetlicht gebracht? In het vierde afsluitende onder-deel richten we onze aandacht op de collectie beeldhouwwerken. Allemaal zaken die grondig besproken en ingeleid worden zodat u op de volgende excursiedag goed geïnformeerd met veel plezier en diepgang het kunstavontuur in Mönchengladbach zult ondergaan en beleven.

Joseph Beuys

34 35

08

Dr. Hans DooremalenDr. Herman de Regt

Waarom mensen vreemde dingen geloven

kunst, cuLtuur en natuur in mönchengLadBachPraktische informatie

dataDe cursus vindt plaats op donderdag 25 en vrijdag 26 augustus 2011.


LocatieUniversiteit van Tilburg en Mönchengladbach.

inBegrePen• ’s-Middags (25 augustus) koffie/thee• Vervoer per luxe touringcar tussen Tilburg en Mönchengladbach• Koffie/thee bij aankomst bij Schloß Rheidt• Entree + rondleiding in Schloß Rheidt (www.schlossrheydt.de)• Lunch bij Schloß Rheidt• Entree in Museum Abteiberg (www.museum-abteiberg.de)• Het lesmateriaal

Prijs€ 130,- (bij een minimale deelname van 30 personen)

BijzonderhedenNaast de docent zal Shirley Welten vanuit HOVO Brabant de excursie orga- nisatorisch begeleiden. De te bezoeken locaties zijn ruim opgezet, dus wilt u alles goed zien, moet u veel kunnen lopen.

07

36

Inhoud

37

donderdag 25 augustus09.30 – 09.45 Ontvangst met koffie/thee09.45 – 10.00 Introductie van een aantal vreemde overtuigingen10.00 – 10.45 College 1: Het filosofisch framework: Pragmatisme & Naturalisme10.45 – 11.00 Koffie/thee-pauze11.00 – 12.30 College 2: Diagnose wetenschap12.30 – 13.30 Lunchpauze13.30 – 14.15 College 3: Mediums (deel 1)14.15 – 14.30 Korte pauze14.30 – 15.15 Mediums (deel 2)15.15 – 15.30 Koffie/thee-pauze15.30 – 16.30 Werkcollege: Mentalisme en ‘Magic’

Vrijdag 26 augustus09.30 – 09.45 Ontvangst met koffie/thee09.45 – 10.45 College 4: Buitenlichamelijke ervaringen tijdens bijna doodervaringen10.45 – 11.00 Koffie/thee-pauze11.00 – 12.30 College 5: Hypnose als een grensgeval12.30 – 13.30 Lunchpauze13.30 – 14.15 College 6: Geloven in god 14.15 – 14.30 Korte pauze14.30 – 15.15 College 7: Waarom mensen vreemde dingen geloven (1)15.15 – 15.30 Koffie/thee-pauze15.30 – 16.30 Waarom mensen vreemde dingen geloven (2)16.30 Afsluitende borrel

Dr. Herman de Regt en dr. Hans Dooremalen zijn beiden filosoof en als docent werkzaam aan het Departement Filosofie van de Universiteit van Tilburg.

Herman de Regt & Hans Dooremalen, Wat een onzin! Wetenschap en het paranormale (2008), Boom, Amsterdam. ISBN: 9789085066323 € 19,50

0808

Waarom mensen Vreemde dingen geLoVen

Mensen hebben nogal eens exotische (d.w.z. vreemde) overtuigingen. Zelfs “normale” mensen hebben vaak zulke overtuigingen: zon-

der enige goede reden geloven ze vreemde dingen. Waarom geloofde Sir Arthur Conan Doyle, schrijver van de Sherlock Holmes verhalen, in elfjes? Waarom geloven mensen dat Uri Geller lepels kan buigen louter ge-bruikmakend van zijn geest? Waarom geloven zoveel Amerikanen dat ze ooit ontvoerd zijn door ‘aliens’? Waarom geloven zoveel mensen in het bestaan van God? Waarom geloven mensen dat mediums kunnen con-verseren met de zielen van overleden personen? Waarom geloven zelfs ‘wetenschappers’ dat de geest zonder lichaam kan? Is het dan werkelijk zo moeilijk om onze vreemde overtuigingen bij te stellen als dat nodig is? De vraag die we daarom willen beantwoorden, is deze: Waarom geloven zoveel mensen zulke vreemde dingen die ze juist niet zouden moeten geloven?

Belangrijk hierbij is de vaststelling dat mensen (onterecht) vreemde dingen geloven omdat ze niet of niet goed redeneren. De werking van schijnbaar onhandige denkinstincten resulteert op die manier in schijnbaar exotische overtuigingen. We gaan daarom op zoek naar een verklaring voor onze na-tuurlijke neiging om denkfouten te maken en doen dat voornamelijk vanuit een evolutionair perspectief. We geven daarbij tevens aan in welke mate we onze denkinstincten zelf kunnen waarnemen en corrigeren.

De reden waarom het in onze ogen belangrijk is om onderzoek te doen naar en aandacht te schenken aan ongefundeerde exotische overtuigingen is het gevaar dat ermee gepaard kan gaan. Aangezien mensen handelen naar hun overtuigingen bestaat er het risico dat mensen schade wordt berokkend op het moment dat onze overtuigingen niet in overeenstem-ming zijn met de werkelijkheid. Dit kan variëren van iemand onopzet-telijk voorliegen tot aan het veroorzaken van de dood van anderen. Reden genoeg om te weten hoe het komt dat zoveel mensen zulke rare dingen geloven.

Programma

Docenten

Literatuur

38

01

39

We vieren graag samen met u het 10-jarig bestaan van onze zomeracademie. Iedere deelnemer aan de

zomeracademie 2011 maakt kans op een

KORTING VAN 10% OP DE CURSUSPRIJS.

Iedere 10de inschrijver voor iedere cursus krijgt 10% korting. Bent u voor uw cursus de 10de of 20ste of 30ste inschrijver?

Dan krijgt u direct 10% korting op uw cursusbedrag.

Voor deze aanbieding houden wij de volgorde aan van inschrijving in onze cursusadministratie.

10 JAAR ZOMERACADEMIE!

dataDe cursus vindt plaats op donderdag 25 en vrijdag 26 augustus 2011.




Het boek (à € 19,50) is niet inbegrepen.

Prijs€ 160,-

BijzonderhedenDeze cursus is een iets aangepaste herhaling van de avondcursus in voor-jaar 2009.

08 Waarom normaLe mensen Vreemde dingen geLoVen Praktische informatie

40

Lees vóór inschrijving de volgende informatie nauwkeurig door.

Met het versturen van uw inschrijfformulier (via de website, mail, fax of post) gaat u een financiële verplichting aan voor de cursuskosten en voor eventuele bijkomende kosten zoals inschrijfgeld, administratiekosten en lesmateriaal.

Inschrijving geschiedt op volgorde van binnenkomst. In verband met de grote belangstelling raden wij u aan om na het maken van uw keuze, niet te lang te wachten met uw inschrijving. Indien de inschrijving op een cursus het maximum aantal deelnemers overschrijdt, wordt er een wachtlijst aangelegd. Als er geen plaats meer is, wordt u hiervan per email of telefonisch op de hoogte gesteld en krijgt u alsnog de gelegenheid een keuze te maken uit de cursussen waar op dat moment nog plaats is.

Mocht u na het insturen van uw inschrijving niet in staat zijn de cursus te vol-gen, dan bestaat de mogelijkheid tot annulering (zie de annuleringsregeling).

U krijgt na ontvangst van uw inschrijving van ons een e-mail ter bevestiging van uw inschrijving. Het kan zijn dat uw spamfilter of virusscanner ons bericht als ongewenst ziet, controleer daarom ook altijd uw spamfolder.

PriVacy BeschermingWanneer u zich inschrijft, gaat u er mee akkoord dat uw naam, adres, telefoon-nummer en e-mailadres worden opgenomen in een deelnemerslijst die wordt verspreid onder de deelnemers van de cursus en de docent. Wanneer u hiertegen bezwaar heeft, verzoeken we u dit via uw inschrijfformulier aan te geven.

uiterste inschrijfdatumPer cursus gelden verschillende inschrijfdata, deze staan bij de cursus ver-meld. Bij inschrijving ná de uiterste inschrijfdatum van een cursus, worden € 5,- administratiekosten in rekening gebracht. Nieuwe deelnemers zijn hier-van vrijgesteld.

VoorzieningenDe lokalen zijn in de regel toegankelijk ook voor minder validen, maar hebt u specifieke aanpassingen nodig, neem dan voor de zekerheid vooraf aan uw in-

Praktische informatie Bij inschrijVing zomer 2011

schrijving even contact met ons op. Niet in alle leslokalen is geluidsversterking mogelijk. Ook waneer u problemen heeft met horen, adviseren wij u dringend vooraf even contact met ons op te nemen (013-4668119).

kostenAls u zich voor het eerst inschrijft bij HOVO Brabant Seniorenacademie, bereke-nen wij eenmalig € 10,- inschrijfgeld. Wie moet rondkomen van een minimum inkomen en in Noord-Brabant woont, wijzen wij op het bestaan van de reductie- regeling van Stichting Studiefonds Sed Vitae.

BetaLingU kunt uw betaling op 2 manieren doen:• viaeenéénmaligeautomatischeincasso• viaovermakingo.v.v.eenbetalingskenmerkU kunt uw voorkeur kenbaar maken op het inschrijfformulier.

annuLeringsregeLingWanneer u zich heeft ingeschreven voor een of meer cursussen en u wilt of kunt deze cursus(sen) niet volgen, dan kunt u annuleren. Annuleren kan uitsluitend schriftelijk gebeuren per post: HOVO Brabant Senioren- academie, Universiteit van Tilburg, Postbus 90153, 5000 LE Tilburg of via e-mail: [email protected]. Aan annulering van zomercursussen zijn de volgende voorwaarden verbonden: • €20,-bijannuleringtotdeuitersteinschrijfdatum.• Vanafdeuitersteinschrijfdatumisannulerennietmeermogelijkenbentude volledige cursusprijs en eventuele bijkomende kosten verschuldigd. Dit heeft te maken met de tijdig vast te leggen kosten rondom catering en eventuele excursies.

In uitzonderlijke gevallen van overmacht, zoals ernstige ziekte of overlijden van de cursusdeelnemer voor aanvang van de cursus, kan een schriftelijk ver-zoek om de betalingsverplichting gedeeltelijk teniet te doen, dan wel het reeds betaalde cursusgeld gedeeltelijk te restitueren, per post worden ingediend t.a.v. mevr. K. van Helvert, HOVO Brabant Seniorenacademie, Universiteit van Tilburg, Postbus 90153, 5000 LE Tilburg of via e-mail: [email protected] t.a.v. mevr. K. van Helvert. Of er sprake is van overmacht is ter beoordeling van HOVO Brabant. U ontvangt schriftelijk uitsluitsel over dit besluit. In alle gevallen bent u tenminste € 35,- ad-ministratiekosten verschuldigd. In geen enkel geval bestaat er recht op gedeelte-lijke restitutie van cursusgeld.

Het is ons helaas niet mogelijk om u voor cursussen een annuleringsverzekering aan te bieden.

41

42

01Wanneer een cursus niet doorgaatEen cursus kan alleen doorgaan bij voldoende deelnemers. Wanneer er op de uiterste inschrijfdatum onvoldoende inschrijvingen zijn om de cursus door te kunnen laten gaan, ontvangt u daarvan zo spoedig mogelijk bericht. U wordt dan zo mogelijk nog ingeschreven in een andere cursus naar keuze zonder ex-tra kosten en mits daar nog plaats is. In dit geval wordt het cursusgeld uiteraard niet van uw rekening afgeschreven of z.s.m. geretourneerd. Bij ziekte van een docent is het mogelijk dat vervanging plaatsvindt.

oVermacht, Wijziging en annuLering door hoVo BraBant In het geval van onvoorziene omstandigheden, waaronder onvoldoende deel-name voor een cursus, ziekte van een docent en omstandigheden die zich voor-doen met betrekking tot personen en/of materialen welke voor een behoorlijke uitvoering door HOVO Brabant noodzakelijk zijn, daartoe aanleiding geven, dat uitsluitend ter beoordeling van HOVO Brabant, kan HOVO Brabant de docent vervangen, de cursus onderbreken, verplaatsen en/of annuleren.

uitgaVe

ontWerPAttak, www.attakweb.com

druk Drukkerij Damen, Werkendam

Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van HOVO Brabant Seniorenacademie verveelvoudigd en/ of openbaar gemaakt worden door middel van druk, offset, fotokopie of microfilm of in enige digitale, elektronische, opti-sche of in andere vorm of (en dit geldt zonodig in aanvulling op het auteursrecht) het reproduceren ten behoeve van een onderneming, organisatie of instelling of voor eigen oefening, studie of gebruik welk(e) niet strikt privé van aard is of voor het overnemen in enig dag-, nieuws- of weekblad of tijdschrift (al of niet in digitale vorm of online).

42

coLofon

Verzoek om toezending Van de cursusBrochure

aanVraagformuLier

najaar 2011

In het najaar biedt HOVO Brabant een groot aantal cursussen in Tilburg, Eindhoven, Breda en ’s-Hertogenbosch. Deze brochure biedt een duidelijk overzicht daarvan.

Wilt u deze brochure graag ontvangen of iemand uit uw omgeving attenderen op ons cursusaanbod? Na ontvangst van de ingevulde bon zenden wij de brochure t.z.t. graag toe.

zomer 2011

In de zomer biedt HOVO Brabant u een aantal intensieve zomercursussen aan. In deze meerdaagse cursussen gaat u samen met de docent en medecursis-ten op een mentale reis die uw geest en zinnen zal prikkelen.

Verzoek om toezending Van een cursusBrochure

Naam en Voorletters

Straat

Postcode en Woonplaats

Graag ontvang ik van u:

• zomer 2011 ...... stuks

• najaar 2011 ...... stuks

Voldoende gefrankeerd in een enveloppe zenden aan:

HOVO Brabant SeniorenacademiePostbus 901535000 LE Tilburg

U kunt deze gegevens ook e-mailen naar:[email protected]

Ons actuele cursusaanbod is ook te vinden op:

www.hovobrabant.nl

Dhr. / Mevr. Voorletters

Naam

Straat

Postcode

Plaats

E-mail

Telefoonnummer

Mobiel

Geboortedatum

Was u al eerder cursist? ja / neeZo nee -> We brengen éénmalig €10 inschrijfgeld in rekening

Schrijft zich in voor:

01 BerLijn dichterBij02 art nouVeau03 de BraBander: taaL en identiteit04 de BioLogie Van het recht 05 PsychoLogie Van de emoties06 china in één dag07 kunst, cuLtuur en natuur in mönchengLadBach 08 Waarom mensen Vreemde dingen geLoVen

Zie ommezijde voor vervolg inschrijfformulier en ondertekening

Ondergetekende:

ontv.

NAS

inschrijfformuLier

inschrijfformuLierVervolg inschrijfformulier zomeracademie 2011

Hierbij verklaar ik dat ik akkoord ga met een éénmalige machtiging tot incasso van het totale bedrag voor de door mij geboekte cursus(sen) en eventuele administratiekosten. Dit bedrag wordt afgeschreven voor aan-vang van de cursus.Wanneer een cursus niet doorgaat wordt het bedrag vanzelfsprekend niet van mijn rekening afgeschreven of zo spoedig mogelijk teruggestort.

Mijn rekeningnummer is:

Op naam van:

Ik kies niet voor de eenmalige machtiging en betaal na ontvangst van de betalingsinstructie o.v.v. het betalingskenmerk het totale bedrag voor de door mij geboekte cursus(sen) en eventuele administratiekosten.

Wij attenderen u erop dat u met het ondertekenen en insturen van uw inschrijfformulier een betalingsverplichting aangaat voor de zomercur-sus. U wordt pas geplaatst in de zomercursus wanneer wij uw betaling hebben ontvangen.

Ik ga akkoord met de voorwaarden voor inschrijving, betaling en annule-ring zoals vermeld in deze brochure en op de website.

Datum

Handtekening

Dit formulier volledig ingevuld en ondertekend opsturen naar:

HOVO Brabant Seniorenacademie Universiteit van TilburgPostbus 901535000 LE Tilburg

of faxen naar: 013- 466 8124of inscannen en e-mailen naar [email protected]

Dhr. / Mevr. Voorletters

Naam

Straat

Postcode

Plaats

E-mail

Telefoonnummer

Mobiel

Geboortedatum

Was u al eerder cursist? ja / neeZo nee -> We brengen éénmalig €10 inschrijfgeld in rekening

Schrijft zich in voor:

01 BerLijn dichterBij02 art nouVeau03 de BraBander: taaL en identiteit04 de BioLogie Van het recht 05 PsychoLogie Van de emoties06 china in één dag07 kunst, cuLtuur en natuur in mönchengLadBach 08 Waarom mensen Vreemde dingen geLoVen

Zie ommezijde voor vervolg inschrijfformulier en ondertekening

Ondergetekende:

ontv.

NAS

inschrijfformuLier

inschrijfformuLierVervolg inschrijfformulier zomeracademie 2011

Hierbij verklaar ik dat ik akkoord ga met een éénmalige machtiging tot incasso van het totale bedrag voor de door mij geboekte cursus(sen) en eventuele administratiekosten. Dit bedrag wordt afgeschreven voor aan-vang van de cursus.Wanneer een cursus niet doorgaat wordt het bedrag vanzelfsprekend niet van mijn rekening afgeschreven of zo spoedig mogelijk teruggestort.

Mijn rekeningnummer is:

Op naam van:

Ik kies niet voor de eenmalige machtiging en betaal na ontvangst van de betalingsinstructie o.v.v. het betalingskenmerk het totale bedrag voor de door mij geboekte cursus(sen) en eventuele administratiekosten.

Wij attenderen u erop dat u met het ondertekenen en insturen van uw inschrijfformulier een betalingsverplichting aangaat voor de zomercur-sus. U wordt pas geplaatst in de zomercursus wanneer wij uw betaling hebben ontvangen.

Ik ga akkoord met de voorwaarden voor inschrijving, betaling en annule-ring zoals vermeld in deze brochure en op de website.

Datum

Handtekening

Dit formulier volledig ingevuld en ondertekend opsturen naar:

HOVO Brabant Seniorenacademie Universiteit van TilburgPostbus 901535000 LE Tilburg

of faxen naar: 013- 466 8124of inscannen en e-mailen naar [email protected]

Brochure Zomeracademie 2011

Documents

Transcript of Brochure Zomeracademie 2011