Brochure leon 2015 2016

LeON 2015-2016

campus Kruidtuin - Mechelen

2 | LeON 2015-2016

Wie zijN Wij?LeON is het kenniscentrum voor nascholing en professionalisering in onderwijs van de lerarenopleiding in Mechelen. Kennis delen en verwerven wordt centraal gesteld in meer dan honderd nascholingen en studiedagen. Via een ruim aanbod aan activiteiten werkt LeON mee aan de professionalisering van alle actoren uit het onderwijsveld. Daarin staan de diverse basiscompetenties van de leraren, zoals decretaal vastgelegd door de Vlaamse overheid, centraal. in het individueel gerichte aanbod wordt aandacht besteed aan: de leraar als begeleider van leerprocessen, de leraar als cultuurparticipant, de leraar als inhoudelijk expert, de leraar als innovator en onderzoeker, de leraar als opvoeder, de leraar als organisator, de leraar als partner van ouders, de leraar als partner van externen en de leraar als lid van een schoolteam. Scholen en schoolbesturen kunnen beroep doen op LeON om tra jecten op maat te maken.Daarnaast ondersteunt LeON de Mechelse lerarenopleidingen bij activiteiten in het kader van de maatschappelijke dienstverlening.

CONtaCtgegeVeNSLeON, kenniscentrum voor onderwijs Lerarenopleiding Campus KruidtuinLange Ridderstraat 442800 Mechelentel 015 36 92 79

[email protected]/leon

CaMpuSOVeRStijgeNDLeON en het Donchecentrum, de twee centra voor nascholing en professionalisering in onderwijs van de lerarenopleidingen van thomas More, werken nauw samen maar behouden hun regionale verankering en eigenheid. er is afstemming in het cursusaanbod maar ook specialisatie op elk van de campussen waar thomas More lerarenopleidingen aanbiedt. Samen waken ze over de kwaliteit van elke nascholing en het samenstellen van een ruim aanbod dat aansluit bij noden in het werkveld of nieuwe impulsen kan geven aan de dagelijkse praktijk.

Het Donchecentrum organiseert nascholingen op Campus turnhout en Vorselaar.LeON organiseert zijn nascholingen op Campus Kruidtuin in Mechelen.

LeON 2015-2016 | 3

pROfeSSiONaLiSeReNLeraren leren ‘levenslang’ en ‘nascholing & professionalisering’ zijn daarbij sterke instrumenten. Onze twee centra voor nascholing en professionalisering in onderwijs – Donche en LeON - stellen voor het academiejaar 2015-2016 opnieuw een sterk programma samen. Het sluit nauw aan bij de noden van kinderen, leerlingen, studenten en leraren in alle onderwijsvormen en volgt op de voet de huidige ontwikkelingen in het onderwijs.

Onze lesgevers – zowel externen als eigen docenten - zijn gemotiveerde onderwijsmensen met feeling voor de praktijk. Hun inzet en gedrevenheid staat garant voor kwaliteitsvolle opleidingen.

in deze brochure maak je kennis met het aanbod van LeON, centrum voor nascholing en professionalisering in onderwijs van thomas More, lerarenopleiding Mechelen.

in het aanbod dat voorligt, zal je veel activiteiten terugvinden die wij voor het eerst aanbieden in Mechelen. Daarnaast hernemen we ook sessies op vraag van leerkrachten die we vorig jaar teleurstelden omdat de cursus volzet was.

We beseffen dat onze programmatie niet alle facetten van het onderwijs omvat. Directies en schoolbesturen die een tra ject op maat wensen, mogen ons steeds contacteren. Vele van onze lesgevers zijn immers bereid om samen met jouw team op weg te gaan.

alle cursussen staan open voor alle onderwijsactoren. in ons ruim aanbod aan vakinhoudelijke vormingen vinden individuele leerkrachten zeker hun gading. Directies, zorgcoördinatoren, beleidsmedewerkers en medewerkers van de Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB) en de pedagogische begeleidingsdiensten zijn altijd welkom evenals kinderverzorg(st)ers, kinesisten en logopedisten die in het onderwijs werken. Ook personeelsleden van kinderdagverblijven of naschoolse kinderopvangcentra kunnen meerdere van onze activiteiten in hun professionaliseringstra ject inbedden.

We hopen je te ontmoeten op één van onze activiteiten. praktische informatie rond de inschrijvingsprocedures en bereikbaarheid van onze campus kan je achteraan in deze brochure terugvinden.

jan Wauters, directeur lerarenopleiding thomas More MechelenMarc gorremans, coördinator LeON kenniscentrum onderwijsLeen Hoste, medewerker LeON nascholing voor leraren

4 | LeON 2015-2016

Gedrag & sociale vaardighedenBreng kwaliteiten van jouw leerlingen in kaart met My Digital Me ............................................................................ 6eigen baas over je gedachten ................................................................................................................................................7Kinderen leren omgaan met emoties .................................................................................................................................7testen, plagen, pesten ................................................................................................................................................................7als ik neen zeg, bedoel ik ook neen! ................................................................................................................................. 8Kom op tegen pesten ................................................................................................................................................................ 8Storend gedrag positief ombuigen .................................................................................................................................... 8eigen baas over je gedachten ............................................................................................................................................... 9in m’n sas in de klas .................................................................................................................................................................... 9Help, mijn klas leeft! .................................................................................................................................................................... 9

Media & ICTiCt-interactie in je les ...............................................................................................................................................................10Hoe werkt mijn ipad? ................................................................................................................................................................10Webquests maken met google Sites ................................................................................................................................ 11Caspargame ................................................................................................................................................................................... 11iCt in de taalles ............................................................................................................................................................................ 11De meerwaarde van sociale media ................................................................................................................................... 12Creëren met de ipad ................................................................................................................................................................. 12produceren met de ipad .......................................................................................................................................................... 12Spelen met media (Nugames) ............................................................................................................................................ 13Maak je klaswebsite met Weebly ....................................................................................................................................... 13Luisterspelen creëren met ipads ......................................................................................................................................... 13Naar buiten met de ipad .........................................................................................................................................................14Digitaal presenteren ..................................................................................................................................................................14iCt-toepassingen inzetten bij differentiatie ..................................................................................................................14

Muzisch getintHet mysterie van de muzisch beeldende bouwstenen ontrafeld ................................................................................ 16Muzisch aan de slag met testbeeld .................................................................................................................................. 16Van kerststal naar 3D-kunstwerk ........................................................................................................................................ 17Drama in de klas .......................................................................................................................................................................... 17Collagetechnieken in de voetsporen van Carla Sonnheim ................................................................................... 17Dat lust ik niet … of wel? ........................................................................................................................................................... 18MuzO-challenge ......................................................................................................................................................................... 18Drama, ook in het secundair onderwijs ........................................................................................................................... 19Breng de wereld naar je klas ................................................................................................................................................. 19Maken van poppen .................................................................................................................................................................. 19Creatieve technologie .............................................................................................................................................................20Maak (te) gekke kunst: haal meer uit je tekenmateriaal .......................................................................................201001 manieren om muzisch te werken met boeken ................................................................................................... 21Muzische knutselkunst voor moeder- en vaderdag .................................................................................................. 21De muziekkoffer ........................................................................................................................................................................... 21Moeder-vaderdag- ideeën: knutselkunst .................................................................................................................... 22Van lap stof tot creatief kunstwerk .................................................................................................................................. 22Kinderklanken .............................................................................................................................................................................. 22Spelen met handpoppen in je klas ...................................................................................................................................23zelfstandig aan de slag: een blik op 7 kunstenaars ................................................................................................23Dramatisch spel ..........................................................................................................................................................................24Kunst en schilderijen in de klas...........................................................................................................................................24Kleuren in al hun verscheidenheid....................................................................................................................................24

Pedagogisch & didactisch handelenSamen werk maken van een sterke leescultuur in een multiculturele schoolcontext ............................26Met 2,5 en 3 jarigen aan de slag ........................................................................................................................................26Spiekpietjes ................................................................................................................................................................................... 27Welkom annapop ....................................................................................................................................................................... 27Meer lezen, beter in taal! ...................................................................................................................................................... 27juf , ik wil meer ...........................................................................................................................................................................28anders en breder evalueren! Hoe? zo! ............................................................................................................................28Van proberen kan je leren .....................................................................................................................................................28Spelbegeleiding in de hoeken ...........................................................................................................................................29Rust brengen in je klas ............................................................................................................................................................29

LeON 2015-2016 | 5

Inhoud

talent4event - eerste graad s.o. .......................................................................................................................................29Welkom Rikkipop ...................................................................................................................................................................... 30Doe het eens op mijn manier ............................................................................................................................................ 30Ken je kwartiermakers? ...................................................................................................................................................... 30taalpret gegarandeerd ............................................................................................................................................................ 31gezocht: nieuwsgierige leerkracht ................................................................................................................................... 31talent4event - tweede graad s.o. ...................................................................................................................................... 31taal- en rekenachterstand gaan vaak hand in hand ...............................................................................................32Bewegingsintegratie in het kleuteronderwijs ..............................................................................................................32Leesmotiverende boekbesprekingen ..............................................................................................................................32is iedereen mee? ........................................................................................................................................................................33Meer lezen, beter in taal .........................................................................................................................................................33SMaRt Notebook 2015: basistraining .............................................................................................................................34SMaRt Notebook 2015: training voor gevorderden ..................................................................................................34SMaRt - lesson activity toolkit ............................................................................................................................................34i3 LeaRNHuB: knoppentraining en kennismaking met i3 .....................................................................................35i3 LeaRNHuB: interactief aan de slag..............................................................................................................................35i3 LeaRNHuB: differentiëren ...............................................................................................................................................35

Techniek en STEMBasishandelingen voor de les techniek .......................................................................................................................... 37je doet meer aan techniek dan je denkt....................................................................................................................... 37Werken met leds in de les techniek .................................................................................................................................38Logistiek spel in de les techniek ........................................................................................................................................38techniek in de kleuterklas .....................................................................................................................................................38

WiWeTeR... ?SteM - programmeren met arduino ................................................................................................................................39SteM - Didactiek ...................................................................................................................................................................... 40SteM - Leren programmeren met en zonder robot ................................................................................................ 40SteM - Leren met projectielen ........................................................................................................................................... 40SteM - De brug naar de chemie ....................................................................................................................................... 40WiWeteR on tour: SteM - nascholingen op maat, in jouw school .....................................................................41Kiezen voor SteM: Ontdekdag met diverse workshops - 9 maart 2016 ........................................................41

Zorg en onderwijskansenjuf mag ik overvaren? .............................................................................................................................................................42Differentiëren in de kleuterklas .........................................................................................................................................42De zorgcoördinator: probleemoplosser of coach .....................................................................................................43Oudergesprekken: een uitdaging......................................................................................................................................43Wie schrijft die blijft… dus het schrijven moet blijven .............................................................................................43Meer doen … met minder stress ......................................................................................................................................... 44Ontwikkelingsvoorsprong en hoogbegaafdheid ...................................................................................................... 44SSt... Wij zijn aan het kikkeren ........................................................................................................................................... 44Combineer zorg met je ipad ................................................................................................................................................45ik ben niet bom, ik hep taalent ...........................................................................................................................................45ik zie het anders .........................................................................................................................................................................46Nederlands in de kleuterklas ...............................................................................................................................................46‘ik kan dat niet’, zegt mijn kind ...........................................................................................................................................47Workshop materialendoos gO4ty ....................................................................................................................................47jonge kinderen stimuleren in hun ontwikkeling ........................................................................................................47ik ben een stress kieken? Wat is er aan de hand? ....................................................................................................48Kennismaken met cognitieve vaardigheden ...............................................................................................................48Schoolrijpheid en werkhouding versus pengreep ....................................................................................................49Basisonderwijs geven aan kinderen in kansarmoede ..............................................................................................49Coachen van ‘buiten-gewoon’ gedrag ...........................................................................................................................49Yoga and teaching .....................................................................................................................................................................50Omgaan met diversiteit .........................................................................................................................................................50preventief omgaan met probleemgedrag op school en in de klas ........................................................................50aan de slag met verdriet: zelf een rouwkoffer maken ............................................................................................. 51experten in zorg: banaba zorgverbreding & remediërend leren ......................................................................52

InfoWelkom op Campus Kruidtuin ............................................................................................................................................53info & inschrijven ........................................................................................................................................................................54

6 | LeON 2015-2016

doelgroep: lager onderwijs

infoin samenwerking met het Departement Onderwijs en Vorming van de Vlaamse gemeenschap, ontwikkelde VLajO het digitaal talentenportfolio My Digital Me Junior (MDM) voor de leerlingen van de derde graad basisonderwijs en de eerste graad secundair onderwijs.

My Digital Me Junior (MDM) is een gratis instrument dat leerlingen op een speelse manier laat reflecteren over zichzelf. Via klassikale bordlessen en individuele activiteiten staan ze onder andere stil bij wie ze zijn als persoon en hoe zij functioneren in omgang met anderen. ze worden uitgedaagd om op zoek te gaan naar vaardigheden en attitudes waarin ze reeds goed zijn en waarin ze zich nog verder willen ontwikkelen.

Het resultaat van het werken met MDM kan afgedrukt worden als bijlage bij het individueel rapport of de BaSO-fiche.

al de ‘MDM junior-talenten’ worden ondergebracht in een overzicht van de leergebiedoverschrijdende (BaO) en vakoverschrijdende (SO) eindtermen.in deze sessie ga je concreet aan de slag met MDM en leer je leerlingen breder en anders te evalueren. Na afloop kan je de module inzetten als tool om leerlingen actief te betrekken bij het rapporteren van hun eigen vaardigheden en attitudes.

lesgeverjurn Van den Meerssche (VLajO)

datumdinsdag 13 oktober 2015 van 9.00 tot 12.00 uur

cursusgeld € 20

Breng kwaliteiten van jouw leerlingen in kaart met My Digital Me NIEUW

cursuscode: M1516/gDSOV001

LeON 2015-2016 | 7

gedrag & sociale vaardigheden

doelgroep: kleuter- en lager onderwijs

infoWanneer pesten zich al gemanifesteerd heeft in jouw school, mag je de ogen hier niet voor sluiten. in deze sessie zoeken we hoe we ‘pesten’ bespreekbaar kunnen maken bij kinderen en overlopen we enkele mogelijke oplossingen.

We verkennen:•de verschillende vormen van pesten•het verschil tussen pesten en plagen•het belang van de verschillende groepen in een

pestsituatie•de gevolgen voor slachtoffer en dader

lesgeverHendrik gaublomme (Namaskara)

datumdinsdag 17 november 2015 van 9.00 tot 16.00 uur

cursusgeld € 105 (broodjeslunch inbegrepen)

Testen, plagen, pesten NIEUW


infoWe zijn het er allemaal over eens: leerkracht zijn is heel wat meer dan leerstof aanbieden. je bent naast lesgever ook een luisterend oor voor kinderen met verdriet, een bemiddelaar bij pesterijen, een scheidsrechter bij ruzies, … in deze workshop krijg je kant-en-klare tips om kinderen te helpen zich goed uit te drukken en hen te leren omgaan met die waaier van emoties. We bekijken wat de functie is van elke emotie. Daarnaast leren we enkele gesprekstechnieken aan om dieper in gesprek te kunnen treden met kinderen. Ook bekijken we hoe we dit verder kunnen exploreren met beelden, expressieve werkvormen en verteltekeningen. zo krijgen we meer zicht op emoties die soms achter moeilijk gedrag schuil gaan.

lesgeverKarin genijn

datumdonderdag 15 oktober 2015 van 9.00 tot 12.00 uur

cursusgeld€ 50

Kinderen leren omgaan met emoties NIEUW


doelgroep: lager onderwijs (derde en vierde leerjaar)

infoLeer positief denken! Eigen baas over je gedachten! is een wetenschappelijk onderbouwd en effectief preventieprogramma voor de lagere school. in zes klassikale lessen leren kinderen van het derde en vierde leerjaar de baas te worden over negatieve gedachten, gevoelens en gedragingen. ze leren positief denken en problemen actief aan te pakken.uit onderzoek, uitgevoerd door de cursusleider in vijf Vlaamse scholen, blijkt dat deze training het zelfbeeld van kinderen verhoogt en zorgt dat ze beter om kunnen gaan met negatieve emoties. tijdens de cursus maak je kennis met positieve psychologie en cognitieve gedragstherapie en krijg je inzicht in het trainingsprogramma. Met het werkboek voor de leerling, de handleiding voor de trainer en het praktische werkmateriaal kan je nadien meteen zelf aan de slag in je klas.

Deze sessie wordt herhaald op 17 maart 2016.

lesgeverWendy de pree


cursusgeld € 110 (broodjeslunch inbegrepen)een set werkmaterialen (€ 25) om met het project in de eigen klas aan de slag te gaan, is niet inbegrepen en kan nadien bij de lesgever besteld worden

Eigen baas over je gedachten NIEUW



8 | LeON 2015-2016


infoOp school krijg je er hoe langer hoe meer mee te maken: kinderen lijken licht ontvlambaar en vertonen vaak agressief gedrag. als leerkracht of begeleider is het niet altijd eenvoudig om hier het hoofd aan te bieden. Deze cursus geeft je enkele pasklare antwoorden. Vanuit de praktijkervaring vertelt een ‘groene leerkracht’ hoe zij in haar school te werk gaat om het welbevinden van leerlingen én leerkrachten te ondersteunen. tijdens de sessie volgen er heel wat aanpaktips rond moeilijk gedrag: omgaan met conflicten, agressie, lastige klasgroepen, storende leerlingen, drukke speelplaatsmomenten, … accent ligt steeds op een

Storend gedrag positief ombuigen

herstelgerichte aanpak. tijdens de workshop worden theorie en praktijkmomenten boeiend afgewisseld en worden er materialen getoond. Op het einde ga je naar huis met een rugzak vol ideeën om onmiddellijk mee aan de slag te gaan.


datumdonderdag 3 maart 2016 van 9.00 tot 12.00 uur

cursusgeld € 50


infoiedereen komt het wel tegen in zijn school: pesterijen! ze zijn niet meer weg te denken en sluipen vaak ongezien de klasgroepen binnen via de cyberwereld… Moeten we dan ook lijdzaam toezien? en indien niet: wat kunnen we er dan aan doen?We schetsen eerst een kort theoretisch kader. Daarna gaan we dieper in op de verschillende manieren waarop je pesten te lijf kan gaan. We stellen de aanpak af op de aard van de pesterijen en de aard van de betrokken partijen. Naast een aanpak op maat kijken we ook wat we verder preventief kunnen doen om pesten te vermijden. als kers op de taart bekijken we welk zinvol materiaal er op de markt is rond dit thema en nemen we een duik in de antipestkoffer die de nascholer toelicht.


datumwoensdag 24 februari 2016 van 9.00 tot 12.00 uur

cursusgeld € 50

Kom op tegen pesten NIEUW


infoVeel te vaak laten we onze grenzen ongemerkt overschrijden. in deze cursus leren we onze grenzen beheren: verleggen? verdedigen? nemen? uitwisselen? Hiervoor gaan we aan het werk met diverse methodieken. We leren in onze kracht te staan (machtsdriehoek), we leren om actief en duidelijk te communiceren (kritiek geven en nemen, feedback geven, ik boodschappen). We leren beter te zorgen voor onszelf (zelfzorg) en gebruiken de krachten van ons lichaam (ademhaling, stevig staan, evenwicht, …). Kortom, je krijgt inzicht in het belang van grenzen stellen en verwerft technieken om assertiever voor de dag te komen.

lesgevererwin Vermesen

datumvrijdag 19 februari 2016 van 9.00 tot 16.00 uur


Als ik neen zeg, bedoel ik ook neen!




LeON 2015-2016 | 9

gedrag & sociale vaardigheden


infoin deze cursus krijgen de deelnemers inzicht in de principes van groepsdynamiek en worden specifieke tools aangereikt om met deze dynamiek om te gaan. We kijken analytisch naar een klas als een systeem waar zich onzichtbare groepsdynamische processen afspelen. Vaak zien we deze dingen veel te laat en komen we terecht in strijd, conflict en soms gepest. We bieden enkele ‘brillen’ aan om deze dynamieken te ontdekken en er mee aan de slag te gaan: wat kunnen we waar en wanneer nog doen?

De tools zijn: • rollen en posities (krachtenveldanalyse) en soorten

groepen•de psychologische rollen in groepen

Help, mijn klas leeft! NIEUW

•groepsfasen in het leven van een klasgroep (ontstaan, ontwikkeling, groepsfenomenen)

• kijken met vijf wetmatigheden naar een systeem (plek, rangorde, geven en nemen, loyaliteit)


datummaandag 25 april 2016 van 9.00 tot 16.00 uur



infoeen kind dat goed in z’n vel zit, doet het beter op school, zoveel is zeker. toch zien we vaak kinderen in onze klas die niet graag naar school komen, klagen over buikpijn en weinig zelfvertrouwen hebben. Dit laag welbevinden ligt soms mee aan de grondslag van dalende schoolresultaten. Deze vorming is zeer praktisch opgebouwd. We werken rond vier boeiende en herkenbare thema’s waarrond oefeningen worden opgebouwd:•mijn eigen plekje: goede kennismakingsoefeningen •een hechte groep: oefeningen om de groepssfeer te

verbeteren•als het moeilijk gaat: oefeningen om stoom af te

laten en even te chillen• ik ben een kei: oefeningen en tips om eigenwaarde

en zelfvertrouwen te stimuleren


datumdonderdag 21 april 2016 van 9.00 tot 12.00 uur

cursusgeld € 50

In m’n sas in de klasWelbevinden en zelfvertrouwen op school stimuleren


doelgroep: lager onderwijs (derde en vierde leerjaar)

infoLeer positief denken! Eigen baas over je gedachten! is een wetenschappelijk onderbouwd en effectief preventieprogramma voor de lagere school. in zes klassikale lessen leren kinderen van het derde en vierde leerjaar de baas te worden over negatieve gedachten, gevoelens en gedragingen. ze leren positief denken en problemen actief aan te pakken. uit onderzoek, uitgevoerd door de cursusleider in vijf Vlaamse scholen, blijkt dat deze training het zelfbeeld van kinderen verhoogt en zorgt dat ze beter om kunnen gaan met negatieve emoties. tijdens de cursus maak je kennis met positieve psychologie en cognitieve gedragstherapie en krijg je inzicht in het trainingsprogramma. Met het werkboek voor de leerling, de handleiding voor de trainer en het praktische werkmateriaal kan je nadien meteen zelf aan de slag in je klas.

Deze sessie is identiek aan de cursus van 13 oktober 2015 (M1516/GDSOV002)

lesgeverWendy de pree


cursusgeld € 110 (broodjeslunch inbegrepen)een set met werkmaterialen kan nadien bij de cursusleider besteld worden (€ 25,00) en is niet in-begrepen in de cursusprijs

Eigen baas over je gedachten NIEUW



10 | LeON 2015-201610 | LeON 2015-2016

Daarna bekijken we hoe je het toestel personaliseert (taal instellen, toegankelijkheid, …) en hoe je apps installeert. We verkennen even de mogelijkheden om documenten te delen via airdrop en airplay en tonen de mogelijkheden om het scherm van je ipad te tonen via een beamer of digitaal bord.

lesgevertom Van den Broeck (iCt-atelier vzw)

datumwoensdag 25 november 2015 van 13.30 tot 16.30 uur

cursusgeld € 50

doelgroep: kleuter-, lager en secundair onderwijs

infoMet een ipad heb je alles wat je nodig hebt voor school gewoon bij de hand. in de app Store kun je vele duizenden apps downloaden, bijvoorbeeld om je huiswerk bij te houden, notities te maken of te blokken voor een examen. geef je zelf les? Dan kan je apps downloaden om de progressie van je leerlingen te registreren en je klasadministratie netjes op orde te houden. tijdens deze cursus leer je hoe je jouw toestel naar je hand kan zetten, zodat je met vertrouwen je ipad kan inschakelen tijdens lesgeven en leren.Wat leer je in deze cursus, waarin je met een toestel dat wij je ter beschikking stellen aan de slag gaat? We beginnen met de ipad basisbewegingen (tikken, schuiven, …).

Hoe werkt mijn iPad? NIEUWbasiscursus ipadgebruik

ICT-interactie in je les


infoiCt-toepassingen maken je les interactiever en verhogen vaak de motivatie van je leerlingen. Via iCt heb je de mogelijkheid om je leerstof aan te bieden met andere werkvormen dan de klassieke. Leerlingen hebben de mogelijkheid om digitaal samen te werken en te reageren. interactie kan ook uitgebreid worden naar de buitenwereld. Leerlingen kunnen de resultaten van hun werk tonen aan anderen die kunnen reageren. tijdens deze nascholing probeer je verschillende gratis interactieve iCt-tools uit in de computerklas en maak

je uitgebreid kennis met praktijkvoorbeelden over het gebruik van interactieve iCt-toepassingen in de klas.

lesgeveringe De Cleyn (Creatief met iCt)

datumwoensdag 21 oktober 2015 van 13.30 tot 16.30 uur

cursusgeld € 45

cursuscode: M1516/iCtMe002


LeON 2015-2016 | 11LeON 2015-2016 | 11

media & ict


datumwoensdag 20 januari 2016 van 13.30 tot 16.30 uur

cursusgeld € 45


infoComputer en taal… Het is een dankbare combinatie. Verschillende iCt-toepassingen bieden een meerwaarde om in de taalles mee aan de slag te gaan. tijdens deze nascholing gaan we praktisch aan de slag met enkele ‘talige’ toepassingen. je krijgt concrete voorbeelden en je mag verschillende toepassingen uitproberen in de computerklas. De volgende zaken komen zeker aan bod: werken met een wiki, sociale verhalen maken, eenvoudige animaties maken, zelf een krant ontwerpen, hoe een online enquête afnemen, je eigen sociaal netwerk uitbouwen, mindmapping.

ICT in de taalles NIEUW

beschikbare tijd en gewenste mediawijsheidstopics. tijdens deze nascholing bekijken we hoe we dit spel in onze klaspraktijk kunnen gebruiken. We ontdekken de verschillende variatiemogelijkheden, leren de spelregels kennen en gaan op ontdekkingstocht doorheen de mogelijkheden van Caspargame. je krijgt de spelkaarten na afloop mee, zodat je het Caspargame direct kan gebruiken in je klasgroep. Meer info: www.caspargame.eu

lesgevermedewerker Mediaraven vzw

datumdonderdag 10 december 2015 van 9.30 tot 12.30 uur

cursusgeld € 50een set kaarten Caspargame is in de prijs inbegrepen

doelgroep: lager onderwijs (derde graad) en secundair onderwijs

infoVilla Cross Media en thomas More hogeschool (Mechelen) ontwikkelden samen met Mediaraven vzw een interactief spel rond mediawijsheid. Caspargame is een boeiend kaartspel dat je zowel met kleine als met grote groepen kan spelen en dat toegankelijk is voor iedereen vanaf 11-12 jaar. zoveel mogelijk kaarten verzamelen, dat is het doel van dit spel. Dat doe je door vragen en opdrachten over ‘nieuwe media’ juist te beantwoorden. je speelt het spel met kaarten en met je smartphone of tablet. Door een QR-code te scannen die op de speelkaart staat, komt een vraag tevoorschijn en kan het spel beginnen. afhankelijk van de leeftijd of voorkennis van de spelers, kan je het ‘niveau’ van de vragen aanpassen. Het spel focust niet enkel op de gevaren van het internet maar gaat ook dieper in op de kansen van digitale media. Het spel is een mix van kennis-, reflectievragen en doe-opdrachten en biedt de mogelijkheid het spelverloop aan te passen aan de groepsgrootte,

Caspargame NIEUW

hoe we op eenvoudige wijze afbeeldingen en filmpjes kunnen toevoegen.


datumwoensdag 2 december 2015 van 13.30 tot 16.30 uur

cursusgeld€ 45


infoeen webquest is een internetopdracht (een eenvoudige site) waarbij je als leerkracht zelf vooraf een aantal bronnen uitzoekt waarmee je leerlingen aan de slag gaan. er wordt steeds dezelfde structuur gebruikt om de opdracht op te bouwen, zodat het een makkelijk instrument wordt om iCt te implementeren in je eigen klas. Webquests worden gebruikt in verschillende vakken en op verschillende onderwijsniveaus. je kan een webquest laten uitvoeren door één leerling of gebruiken voor groepswerk.tijdens de workshop in de computerklas gebruiken we de gratis tool google Sites om zelf een webquest aan te maken die bruikbaar is voor je eigen klas. We leren hoe we technisch aan de slag moeten met google Sites en

Webquests maken met Google Sites NIEUW




12 | LeON 2015-201612 | LeON 2015-2016

Voor deze cursus is geen basiskennis vereist. Na de cursus weet jij veel meer over het sociaal medialandschap.Meteen heb je een basis gelegd voor je toekomstige digitale communicatie.

lesgeverRandall Van Duytekom (De proefkonijnen)

datumdonderdag 28 januari 2016 van 09.00 tot 15.30 uur



infozijn de sociale media leuk in de vrije tijd en verbannen we ze daarom best uit onze klas of school? Dat hoeft echt niet. als je weet hoe ermee om te gaan, kunnen de sociale media een meerwaarde betekenen voor je klas. Deze cursus loodst je op adequate en complete wijze door de wereld van sociale media. je leert hoe je facebook, twitter, instagram, Snapchat, … op een verantwoorde manier kan gebruiken als communicatiemiddel voor jouw school. Dat kan zowel binnen de schoolmuren tussen directie, leerkrachten en leerlingen als daarbuiten als handig extern communicatie- en promotiemiddel naar ouders, toekomstige leerlingen, de gemeenschap en overheden.

De meerwaarde van sociale mediaSociale media als communicatie-instrument


infoeen ipad wordt geleverd met een aantal apps voor de dingen die je elke dag doet, zoals e-mailen en internetten. Wil je je creatief uitleven, dan kun je onder andere de apps iMovie en garageBand downloaden. Het zijn apps die je ook kan gebruiken in je klas! Met iMovie kun je immers verborgen talenten ontdekken in de klas. je kunt HD-video-opnamen maken op de ipad en ze er mee bewerken. garageBand tovert je ipad om in een muziekinstrument en een opnamestudio. je bespeelt de touch-instrumenten gewoon met je vingers op het tablet. Vervolgens kun je de muziek opnemen, mixen, op cd zetten en met anderen delen. tijdens deze cursus leer je hoe je de creatieve mogelijkheden van de ipad kan inschakelen in jouw klas. Volgende topics komen aan bod: een instructiefilmpje maken en koppelen aan een QR code, interactieve

boeken maken (foto, video, audio,…), hoe samenwerken aan en delen van materialen (met andere leerkrachten, leerlingen, ouders, …).

als je deze nascholing wil volgen, heb je een primaire basiskennis van het gebruik van de ipad nodig.

lesgevermedewerker iCt-atelier vzw


cursusgeld € 50

Creëren met de iPad NIEUW


infoeen ipad wordt geleverd met een aantal apps voor de dingen die je elke dag doet, zoals e-mailen en internetten. Wil je de productieve kant op, dan kun je onder andere de apps pages, Keynote en Numbers downloaden.pages is een veelzijdige tekstverwerker met een voudig te gebruiken opmaakfuncties en een groot scherm-toetsenbord. Met Keynote stel je in een handomdraai een presentatie met indrukwekkende animaties en effecten samen. tijdens deze cursus leer je hoe je de productieve mogelijkheden van de ipad kan inschakelen in jouw klas. Om daarna je leerlingen teksten, presentaties of instructiefilmpjes te laten aanleveren. Deze kan jij dan op gepaste wijze evalueren.We leren hoe je een brainstorm organiseert via apps of sites, hoe je huiswerk laat inleveren en kan verbeteren,

hoe je een instructiefilmpje maakt, hoe je een reflectiemoment organiseert via apps of sites.

als je deze nascholing wil volgen, heb je een primaire basiskennis van het gebruik van de ipad nodig.

lesgevermedewerker iCt-atelier vzw


cursusgeld € 50

Produceren met de iPad NIEUW




LeON 2015-2016 | 13LeON 2015-2016 | 13

media & ict

doelgroep: secundair onderwijs

infoNugames gebruiken media en technologie om nieuwe ervaringen in je spel te laden. Want media en technologie zijn het nieuwe speelgoed van de 21ste eeuw! geef klassieke spelen zelf een extra dimensie door er een uitdagende saus ‘nieuwe media en technologie’ over te gieten. Wat denk je van een facebookladderspel, een rondje gSM-tikkertje of een heuse QR-tocht? alles kan!Na een introductie in het wel en wee van de Nugames, reiken we je een handig stappenplan aan om zelf een multimediaal spel in elkaar te steken. We brainstormen, proberen uit en ontdekken hoe verrijkend het is om met deze tools aan de slag te gaan in je eigen klas.


infoDe schoolwebsite toont algemene informatie van de school. Leerkrachten tonen vaak de eigen activiteiten uit de les op een eigen website. Misschien wil jij ook een eigen klaswebsite maken? Weebly is een gratis toepassing waarmee je op een eenvoudige manier een eigen website kan maken. Op deze website kan je dan als leerkracht je eigen klas- of vakwerking voorstellen. je kan ook leerlingen laten meewerken aan de website, waarop je tekst, foto’s, video’s en zoveel meer toont.Stap voor stap bouw je tijdens deze nascholing je eigen website en maak je ook kennis met een aantal goede praktijkvoorbeelden.


infoLuisterde jij ook al eens naar luisterspelen zoals ‘De Wilde zwanen’, ‘De Nachtegaal’ en ‘De Mestkever’? en vond je het leuk? Dan kan je nu je hart ophalen en zelf een luisterspel creëren. zijn luisterspelen je onbekend? Dan is het nu het moment om ze te leren kennen en er zelf één te maken!in deze nascholing ontdekken we de vele mogelijkheden van onze stem om een personage zoals een hippe gast, een chique madame of oude heer na te spelen. We gaan op ontdekkingstocht en nemen onze eigen geluidseffectjes op. Met al deze materialen gaan we in groepjes aan de slag en maken van een bestaand verhaal een luisterspel. We gebruiken daarbij een ipad en de app garageBand.Na deze nascholing kan je in je klas aan de slag om je leerlingen op een eenvoudige manier hun eigen verhaaltje te laten opnemen en monteren met behulp van de ipad.

lesgevermedewerker Mediaraven vzw

datumdinsdag 23 februari 2016 van 9.30 tot 12.30 uur

cursusgeld € 50


datumwoensdag 2 maart 2016 van 13.30 tot 16.30 uur

cursusgeld € 45

lesgeverRozemie Smissaert (Spetters)

datummaandag 14 maart 2016 van 09.00 tot 15.00 uur


Spelen met media (NuGames) NIEUW

Maak je klaswebsite met Weebly NIEUW

Luisterspelen creëren met iPads NIEUW




14 | LeON 2015-201614 | LeON 2015-2016


infoVroeger gingen kinderen met een schepnetje de sloot verkennen. Nu verklappen slootjes al hun geheimen als je ook een digitale (onderwater)camera, je gps en google earth inzet. Met je ipad maak je een foto van een vogel, het geluid neem je op en een speciale app determineert het diertje. plaats een schaal met slakken onder een microscoop, en de slakken kruipen ineens over je scherm. zo breng je de natuur in de klas.tijdens deze cursus leer je hoe een ipad de onderwijsmogelijkheden kan vergroten, zowel in de klas als daarbuiten. We bekijken hoe we ipads inschakelen op bos-, zee- of stadsklassen en welke apps we kunnen integreren in een ‘buiten’activiteit en leerwandeling.


infoeen presentatie maken doen we allemaal wel eens. presenteren wordt eens zo leuk als het eens op een andere manier kan. er zijn verschillende toepassingen beschikbaar om je presentatie op een originele manier aan te pakken. Vaak kan je het resultaat zelfs delen via het internet.tijdens de workshop proberen we verschillende gratis toepassingen uit om een aantrekkelijke presentatie te maken. Komen aan bod: prezi, glogster, Sway en Kizoa.


infoDifferentiëren in de les is niet altijd eenvoudig. Verschillende iCt-toepassingen kunnen een hulp zijn voor de leerkracht of de leerling om op eigen niveau te werken of ondersteuning te bieden.tijdens de workshop bekijken we hoe je de computer op een eenvoudige manier teksten kan laten voorlezen, hoe je goede handleidingen en stappenplannen kan maken, hoe je visuele ondersteuning kan bieden aan leerlingen met lees- en leermoeilijkheden. Ook manieren om extra oefeningen aan te maken en leerstof te structureren worden bekeken.

lesgeverKurt Klynen (iCt-atelier vzw)

datumwoensdag 13 april 2016 van 13.30 tot 16.30 uur

cursusgeld € 50



cursusgeld€ 45


datumwoensdag 25 mei 2016 van 13.30 tot 16.30 uur

cursusgeld€ 45

Naar buiten met de iPad NIEUW

Digitaal presenteren NIEUW

ICT-toepassingen inzetten bij differentiatie NIEUW




LeON 2015-2016 | 15LeON 2015-2016 | 15

media & ict

16 | LeON 2015-201616 | LeON 2015-2016


infotestbeeld wil leerkrachten op een eenvoudige manier toegang bieden tot film- en audiomateriaal van de openbare omroep, de regionale omroepen en diverse erfgoedinstellingen zoals musea en archieven. tijdens het schooljaar 2014-2015 bleef de toegang tot testbeeld nog beperkt tot een vast aantal testleerkrachten. Die periode is nu achter de rug, zodat de site toegankelijk wordt voor iedereen. in deze sessie bekijken we hoe we het project kunnen gebruiken in onze klas. We bestuderen de bouwstenen binnen de verschillende domeinen van muzische vorming en bekijken dan enkele filmpjes. Wat kan je

er mee doen en op welk manier ga je ze inzetten? je exploreert, maar creëert evengoed zelf lesideeën aan de hand van coöperatieve werkvormen. Op het einde van de workshop ken je de mogelijkheden van testbeeld en heb je ook de nodige bagage om er muzisch mee aan de slag te gaan.


datummaandag 12 oktober 2015 van 09.00 tot 12.00 uur

cursusgeld € 45

Muzisch aan de slag met Testbeeld NIEUW

Het mysterie van de muzisch beeldende bouwstenen ontrafeld NIEUW


infoDe basiselementen van de kunstdiscipline ‘beeld’ ken je wel: vormsoorten, patronen, silhouet, lichtbronnen, schaduw, sfeer … Maar wat bedoelen ze daar precies mee? en hoe breng je dat in de praktijk?We nemen al deze basiselementen onder de loep en ontleden elke bouwsteen aan de hand van de theorie uit het boek ‘zeppelin’ van Koen Crul. Daarna is het tijd om te brainstormen en ideeën te vormen bij de bouwstenen. je deelt jouw ervaringen met anderen, je ontdekt nieuwe kunstenaars om te beschouwen en je krijgt een opfrissing van mogelijke technieken. Daarmee ontwikkel je uiteindelijk zelf een goede muzische activiteit die rekening houdt met verschillende aspecten: Welke doelen streven we na? Hoe stimuleer je creatief gedrag? Hoe zet je leerlingen aan tot beschouwen? Kortom, je kijk op de didactiek voor muzische vorming beeld wordt verruimd met nieuwe ideeën voor opdrachten gelinkt aan muzische doelen.

Het praktijkgedeelte is in deze vorming beperkter dan in andere sessies van Bazarts vzw, maar alle muzisch beeldende bouwstenen worden volledig toegelicht en verklaard.elke deelnemer brengt een schort mee en een grote tas of een plooibox om de gemaakte werkjes mee naar huis te nemen.

lesgeveringe Vanhoof (Bazarts vzw)


cursusgeld € 105 (broodjeslunch inbegrepen)materiaal workshop (verf, inkt, papier, …) is in de prijs inbegrepen

cursuscode: M1516/MuVOR002


LeON 2015-2016 | 17LeON 2015-2016 | 17

muzisch getint


infoVanuit eenvoudige en speelse opdrachten wakkeren we de creativiteit van de leerlingen in onze klas aan. Met allerlei materialen verwerken we onze tekeningen en creëren we een beeldend werk vanuit het niets. inkt, acryl, waterverf, potlood, alles passeert de revue. Het leren kijken en loslaten en geloven in eigen kunnen staat centraal. Na deze workshop ga je terug naar je klas met allerlei speelse opdrachten die ieder kind op een leuke manier aan het tekenen en beeldend werk zet. je leert er ook vanuit je eigen proces, te kijken naar het proces van kinderen.elke deelnemer brengt een schort mee en een grote tas of een plooibox om de gemaakte werkjes mee naar huis te nemen.


datummaandag 16 november 2015 van 09.00 tot 15.00 uur


Collagetechnieken in de voetsporen van Carla Sonnheim NIEUW


infoDrama is een waardevolle werkvorm voor alle leerlingen, verplicht zelfs volgens de eindtermen. toch blijkt uit onderzoek dat te weinig leerkrachten toneel in hun lessenpakket opnemen, omdat ze gewoon niet weten ‘hoe’ ze er mee aan de slag moeten gaan. je hoeft er echt zelf geen begenadigd acteur voor te zijn en je hebt er al helemaal geen podium voor nodig. in deze cursus krijg je de tools aangereikt om dramatische werkvormen op verschillende manieren te integreren in de lessen muzische opvoeding. We bekijken welke randfactoren belangrijk zijn, hoe je een dramales opbouwt en welke doelen je ermee kan bereiken. achteraf krijg je een stappenplan mee naar huis met basisinfo, tips en toepassingen. zo ben jij straks die creatieve leerkracht die zijn klas helemaal doet openbloeien!




Drama in de klas NIEUW

elke deelnemer brengt een schort mee en een grote tas of een plooibox om de gemaakte werkjes mee naar huis te nemen.




Van kerststal naar 3D-kunstwerk NIEUW

doelgroep: kleuteronderwijs (vanaf 4 jaar)ook voor kinderverzorg(st)ers werkzaam in het onderwijs

infoin een kerststal vind je een grote variatie aan figuren en dieren. Het ideale vertrekpunt om een 3D-werk op te bouwen! tijdens deze vorming leer je allerlei figuren maken met gemakkelijke technieken, zoals papier-maché, gipsverband, collage en assemblage. Belangrijk is dat we werken met verschillende materialen. We gebruiken afvalproducten en spullen die je al in de klas hebt staan, maar je leert ook de voordelen kennen van nieuwe materialen zoals silk en foam clay. in deze navorming laten we ons inspireren door kunstenaars die met beeldhouwen bezig zijn, zodat je de werken met je kleuters kan beschouwen.Na afloop neem je een eigen ‘gevarieerde’ kleurrijke kerststal mee samen met een uitgebreide syllabus waarin we verwijzen naar stappenplannen en muzische doelen.




18 | LeON 2015-201618 | LeON 2015-2016

lesgeverWim Collin (Hikketakketoe)


cursusgeld € 50

doelgroep: kleuteronderwijs (oudste kleuters) en lager onderwijsook voor kinderverzorg(st)ers werkzaam in het onderwijs

infoMuzisch aan de slag gaan, is niet zo moeilijk indien je je klasgroep voldoende prikkels geeft. in deze nascholing voeren de deelnemers per twee korte, eenvoudige en uitdagende muzische opdrachten uit. alle domeinen komen aan bod: verrassende poëzie, eenvoudig verteltheater, rollen- en schimmenspel, werken met ritmes , tableau vivants, jabbertalk, …. Kortom: uitdagingen waarmee je de volgende dag in je eigen klas aan de slag kan om je kleuters en leerlingen te prikkelen en uit te dagen.

MUZO-challenge NIEUW

ook een extra motivatie om te eten. Verder werken we met zoutdeeg en afbeeldingen van Kandinsky om een klassikaal kunstwerk te maken.De belangrijkste ontwikkelingsaspecten en leerplan-doelen van wereldoriëntatie, muzische vorming en Nederlands komen in deze nascholing volop aan bod.elke deelnemer brengt een kookschort mee en een doos om gemaakte werkjes mee naar huis te nemen. zorg voor een goede appetijt, want wat we samen maken eten we ook samen op!



cursusgeld € 105 (lunch inbegrepen)materiaal workshop (groenten, fruit, creamateriaal,…) is in de prijs inbegrepen

doelgroep: kleuteronderwijs (vanaf 4 jaar) en lager onderwijs (eerste leerjaar)ook voor kinderverzorg(st)ers werkzaam in het onderwijs

infojonge kinderen nieuwe dingen laten proeven is niet altijd gemakkelijk. een goed trucje? Laat ze zelf iets maken. Door gekende ingrediënten anders te combineren, krijgen ze een vertrouwd gevoel en worden ze gestimuleerd om andere dingen te proeven. Wat dacht je bijvoorbeeld om fruit in de soep te mengen om het wat zoeter te maken? Of banaan te gebruiken als zoet- en bindmiddel in havermout? en heb jij je al eens afgevraagd wat je nog allemaal met havermout kunt doen?in deze navorming gaat het om samen koken, proeven en gezellig eten. je krijgt daarbij praktische tips over hoe je de kinderen gemakkelijk ingrediënten kunt laten afmeten en wegen. en we delen ervaringen over je klasorganisatie, budget en recepten. Maar er is meer: deze activiteiten hebben ook een muzisch tintje! Het boekje ‘Kunst op je bord’ geeft ons inspiratie om met enkele eenvoudige ingrediënten in een handomdraai een eigen kunstwerkje te maken. Wat dacht je van boterhammen in de vorm van een dier of een sprookjesfiguur? Dat is niet alleen lekker, maar geeft

Dat lust ik niet … of wel? NIEUW



LeON 2015-2016 | 19LeON 2015-2016 | 19

muzisch getint





infoDroom jij ook van een reis rond de wereld? ga dan in deze nascholing mee op avontuur en stop in Marokko, turkije, tibet, China, Rusland en Mexico. je ontdekt er prachtige beeldende en culturele kunstwerken en leert hoe je die integreert in de klas.tijdens deze opleiding kijken we naar het leven van alledag in allerlei landen. We beschouwen hun culturele gebruiken en gaan op zoek naar de overeenkomsten met onze tradities. Daarbij hebben we oog voor de diversiteit die in elke cultuur en in elk land aanwezig is. Laat je leerlingen nadien zelf in je eigen klas ontdekken dat we allemaal anders zijn … maar toch hetzelfde. Wij kaderen alle activiteiten binnen de muzische leerplannen.elke deelnemer brengt een schort mee en een grote tas of een plooibox om de gemaakte werkjes mee naar huis te nemen.

Breng de wereld naar je klas NIEUW

je lessen. We bekijken welke randfactoren belangrijk zijn, hoe je een dramales opbouwt en welke doelen je ermee kan bereiken. achteraf krijg je een stappenplan mee naar huis met basisinfo, tips en toepassingen. zo ben jij straks die creatieve leerkracht die z’n klas helemaal doet openbloeien en nieuwe impulsen geeft aan jouw vak!


datumdonderdag 10 december 2015 van 09.00 tot 15.30 uur



infoDrama is een waardevolle werkvorm voor alle leerlingen, zeker in de middelbare school. Het leent zich ertoe thema’s als drugs, vriendschap of seksualiteit op een laagdrempelige en creatieve wijze aan te snijden. Het is bovendien een manier om in dialoog te gaan met de klasgroep, te zien wat er leeft, zonder dat de leerlingen doorhebben wat ze eigenlijk prijsgeven.uit onderzoek blijkt dat te weinig leerkrachten toneel en drama-activiteiten in hun lessenpakket opnemen, omdat ze gewoon niet weten ‘hoe’ ze er aan beginnen. je hebt helemaal geen podium nodig en je moet zelf geen begenadigd acteur zijn om met drama aan de slag te gaan in je eigen klas.in deze cursus krijg je de tools aangereikt om dramatische werkvormen op verschillende manieren te integreren in

Drama, ook in het secundair onderwijs NIEUW

lesgevermedewerker De Notenboom


cursusgeld € 60de verbruiksmaterialen zijn in de prijs inbegrepen

doelgroep: kleuter- en lager onderwijsook voor kinderverzorg(st)ers werkzaam in het onderwijs

infopoppenspelers weten het: om een publiek te boeien moet je één worden met je pop. Dat kan alleen wanneer je je pop door en door kent. De beste manier is natuurlijk om, net als guepetto die zijn pinokkio tot leven bracht, onze eigen unieke handpop te maken. in deze workshop maken we onze persoonlijke pop en creëren we ons ‘alter ego’. Welke uitstraling geven we de pop mee? Hoe zetten we de kleine kantjes van onze pop in de verf?alle materialen liggen klaar en worden toegelicht. De technieken worden aangeleerd. je kan volop experimenteren. Niets zal je nadien nog in de weg staan om op later tijdstip en op je eigen tempo, de mooiste pop ter wereld te maken!

Maken van poppen




20 | LeON 2015-201620 | LeON 2015-2016

materialen die geschikt zijn voor ons eigen hoekenwerk. Linken met het muzische leerplan zijn niet veraf.

elke deelnemer brengt een schort mee en een grote tas of een plooibox om de gemaakte werkjes mee naar huis te nemen.


datumdinsdag 26 januari 2016 en van 9.30 tot 15.30 uur


doelgroep: kleuteronderwijs (vanaf 4 jaar)

infoja, je kleuters kunnen alleen aan de slag in hun hoekenwerk. Dikwijls grijpen ze ook naar tekenmaterialen en kleurplaten. Wat kan je dan als alternatief aanbieden? Hoe inspireer je je kleuters zonder dat je continu bij hen bent? Met de creatieve aanzetten in deze navorming ervaar je zelf hoe je hen (en ook jezelf) helemaal kunt laten gaan met tekenmaterialen.

We kijken met een muzisch-beeldende bril naar het werk van een aantal kunstenaars en onderzoeken hoe ze lijnen, kleuren en vormen gebruiken. Die beeldelementen passen we dan met verschillende technieken en materialen toe in gevarieerde opdrachten. inzicht en plezier gegarandeerd! We ontdekken tussendoor originele ideeën om de kinderen hun fantasie te prikkelen. We maken kennis met uitgewerkte voorbeelden en met

Maak (te) gekke kunst: haal meer uit je tekenmateriaal NIEUW



cursusgeld € 50


infotechniek in de klas binnenbrengen is een uitdaging voor elke leerkracht van de lagere school. in combinatie met muzische vorming is dit perfect mogelijk. in deze sessie vervullen de deelnemers een aantal uitdagende techno – muzische opdrachten met eenvoudige materialen. Nadien kan je met de opgedane kennis onmiddellijk aan de slag in de eigen klas.

Creatieve technologie



LeON 2015-2016 | 21LeON 2015-2016 | 21

muzisch getint




doelgroep: kleuteronderwijsook voor kinderverzorg(st)ers werkzaam in het onderwijs

infoCreatieve knutselwerkjes voor mama’s en papa’s maken en tegelijkertijd werken rond kunst, beeld en je muzische doelen? Het is mogelijk! tijdens deze navorming ontdek je hoe …We vertrekken vanuit beeldkenmerken van bekende kunstenaars, waarmee je daarna zelf aan de slag gaat om je eigen interpretatie uit te werken, zowel in 2D als in 3D. Na deze vorming zit je gegarandeerd boordevol ideeën voor plezierige activiteiten waarbij kleuters leren kijken naar kunst, techniek aanleren en hun kunstwerk mooi leren presenteren. een extra voordeel? alle ideeën kan je ook gebruiken voor andere momenten. zo maak je het hele jaar door geschenkjes voor iedereen!elke deelnemer brengt een schort mee en een grote tas of een plooibox om de gemaakte werkjes mee naar huis te nemen.

Muzische knutselkunst voor moeder- en vaderdag NIEUW

lesgeverHilde Van Beveren


cursusgeld € 45


infoin de lessen muzikale opvoeding in de lagere school blijft ‘muziek maken’ de hoofdbrok in het aanbod naar de kinderen. er zijn diverse projecten en liedbundels voor vocaal musiceren beschikbaar maar het instrumentaal musiceren blijft een beetje in de kou staan. Met deze sessie willen wij individuele leerkrachten enerzijds vaardiger maken om muziekinstrumenten in hun lessen te integreren en anderzijds hen warm maken om een voortrekkersrol op zich te nemen om in hun school een ‘schoolmuziekkoffer’ samen te stellen die door alle klassen kan gebruikt worden. je maakt kennis met een basispakket muziekinstrumenten dat in zulke koffer kan zitten en de manier waarop je ze kan gebruiken in de klas. We bieden volop activiteiten aan om kinderen instrumentaal te laten musiceren en improviseren.

De muziekkofferMusiceren met instrumenten


infoWelke schat aan muzische kansen zit er in prentenboeken, verhalen, sprookjes, tijdschriften, gedichtenbundels, strips en kranten om muzisch mee te werken? We nemen het allemaal onder de loep en koppelen er in deze doe-sessie alle muzische domeinen aan en integreren ze in onze klaspraktijk.



cursusgeld € 50

1001 manieren om muzisch te werken met boeken




22 | LeON 2015-201622 | LeON 2015-2016

lesgeverHilde Van Beveren


cursusgeld € 45

doelgroep: kleuteronderwijs

infoin deze cursus krijg je lied- en spelmateriaal aangereikt dat tegemoet komt aan de motorische, spraak/taal, sociale, emotionele, zintuiglijke, verstandelijke en muzikale ontwikkelingsfasen van de peuter/kleuter. geen saaie theorie want alle informatie wordt dadelijk verduidelijkt met praktische voorbeelden. je gaat aan de slag met eenvoudig spelmateriaal, simpele muziekinstrumenten en keert naar huis met een rugzak vol nieuwe liedjes, muziekjes en versjes.

Kinderklanken

van techniek, maken wij unieke, creatieve en kleurrijke creaties die passen in de leerplannen beeld. alle deelnemers brengen zelf overschotjes van garen, draad, stofjes, vilt … mee.


datumdinsdag 15 maart 2016 van 9.30 tot 15.30 uur



infoStof, wol, garen, vilt, koord … Nee, dat is niet zomaar de inhoud van een overschotjesdoos, maar wel het materiaal dat we gaan gebruiken om textielkunst mee te maken. Want met kleine overschotjes maak je een prachtig kunstwerk. Ook in jouw klas, met jouw leerlingen!De nadruk in deze navorming ligt op textiel, maar we gebruiken ook andere producten om onze werkstukjes mee te maken. je leert uiteenlopende technieken om te werken met o.a. stof, garen en vilt. je experimenteert met kleine opdrachten die voor iedereen haalbaar zijn in de klas en ontdekt hoe je hiermee verder aan de slag kan samen met je leerlingen. elk experiment maakt op het einde deel uit van één grote mozaïek.We kijken ondertussen ook naar kunstenaars die met textiel werken en verdiepen ons in culturele gebruiken en ambachten. en hoewel dit deels overlapt met de doelen

Van lap stof tot creatief kunstwerk NIEUW

lesgeveringe Vanhoof (Bazarts)

datumdonderdag 25 februari 2016 van 9.30 tot 15.30 uur


materiaal workshop (verf, inkt, papier, …) is in de prijs inbegrepen


infoCreatieve knutselwerkjes voor mama’s en papa’s maken en tegelijkertijd werken rond kunst, beeld en je doelen muzische vorming? Het is mogelijk! tijdens deze navorming ontdek je hoe …We vertrekken vanuit beeldkenmerken van bekende kunstenaars, waarmee je daarna zelf aan de slag gaat om je eigen interpretatie uit te werken, zowel in 2D als in 3D. Na deze vorming zit je gegarandeerd boordevol ideeën voor plezierige activiteiten waarbij leerlingen leren kijken naar kunst, techniek aanleren en hun kunstwerk mooi leren presenteren. een extra voordeel? alle ideeën kan je ook gebruiken voor andere momenten. zo maak je het hele jaar door geschenkjes voor iedereen!elke deelnemer brengt een schort mee en een grote tas of een plooibox om de gemaakte werkjes mee naar huis te nemen.

Moeder-vaderdag- ideeën: knutselkunst NIEUW




LeON 2015-2016 | 23LeON 2015-2016 | 23

muzisch getint

lesgevermedewerker De Notenboom


cursusgeld € 60


infoWat is er leuker dan handpoppen tot leven brengen? je kan je lekker verschuilen achter een pop die de grappigste, meest gedurfde of gekste dingen zegt en doet. Wist je dat poppen ook wel eens lastige karakters hebben en een tikkeltje brutaal durven zijn? anderen zijn dan weer heel verlegen. en heb je al ooit een eend een liefdesliedje horen zingen of een varken de chachacha zien dansen? Maar om een pop ‘levensecht’ te hanteren, moet je enkele basistechnieken kennen. We leren onder leiding van een specialist enkele knepen van het vak, die er voor zorgen dat onze ‘pop’ centraal staat bij een volgend ‘optreden’ in onze klas.

Spelen met handpoppen in je klas

doelgroep: lager onderwijs, secundair onderwijs (eerste graad)

infoWat laat je kinderen doen die eerder klaar zijn? Laat je ze vrij tekenen?Kies er voor om met eenvoudige opdrachten de doelen van beeld aan te leren. Kom zelf ontdekken welke doelen en hoe je dat aanpakt. We laten ons inspireren door: Miro, Matisse, giacometti, edvard Munch, Dubuffet, Luc tuymans en arne Quinze. je krijgt uitgewerkte lesjes mee, afbeeldingen van de kunstenaars maar vooral een klare kijk op lijn, kleur, vorm, compositie en beweging. Deze korte opdrachten zullen de kinderen inspireren, plezier bezorgen én hen een open kijk bezorgen op kunst!elke deelnemer brengt een schort mee en een grote tas of een plooibox om de gemaakte werkjes mee naar huis te nemen.


datumdinsdag 19 april 2016 van 9.30 tot 15.30 uur


Zelfstandig aan de slag: Een blik op 7 kunstenaars



24 | LeON 2015-201624 | LeON 2015-2016


infotijdens deze actieve workshop gaan we op een veilige, laagdrempelige manier met verschillende dramatische werkvormen aan de slag. Op die manier geven we muzische opvoeding een echte plek in onze klas. zo ondervinden de deelnemers meteen dat ‘dramatisch spel’ binnen het bereik van iedereen ligt. Na deze nascholing trek je met een massa aan creatieve ideeën en tips terug naar je eigen klas.


infoWist je dat naast alle andere educatieve verplichtingen je je leerlingen ook in aanraking moet brengen met ‘kunst’? Maar hoe kan je nu een Van gogh interessant maken voor leerlingen van de basisschool? Of hoe kan je Rubens in het klaslokaal krijgen? Wat doe je achteraf nog met je klasgroep na het bezoek aan een museum? in deze cursus leer je op zeer ludieke wijze ‘kunst’ te integreren in je lessen muzische opvoeding. aan bod komen een aantal zeer boeiende kunstwerken die we bespreken waarna we dan samen uitzoeken wat we ermee kunnen in de klas. Met deze lestips en praktijkvoorbeelden kan je dan daarna in je eigen klas meteen aan de slag gaan.


infoin deze nascholing staat de bouwsteen ‘kleur’ centraal binnen het domein beeld. De werken van de kunstenaar Rothko, alechinsky, … vormen het uitgangspunt om dieper in te gaan op het werken rond kleur. We blijven niet bij het technische aspect maar gaan naast beschouwen ook zelf aan de slag. Hoe kun je kinderen laten experimenteren en dan ook creëren? We proberen het eerst zelf en kunnen het nadien in onze eigen klas in de praktijk brengen.elke deelnemer brengt een schort mee en een grote tas of een plooibox om de gemaakte werkjes mee naar huis te nemen.



cursusgeld € 50


datumdinsdag 3 mei 2016 van 09.00 tot 12.00 uur

cursusgeld € 50


datummaandag 9 mei 2016 van 09.00 tot 12.00 uur

cursusgeld € 45

Dramatisch spel

Kunst en schilderijen in de klas NIEUW

Kleuren in al hun verscheidenheid NIEUW




LeON 2015-2016 | 25LeON 2015-2016 | 25

muzisch getint

26 | LeON 2015-201626 | LeON 2015-2016

Samen werk maken van een sterke leescultuur in een multiculturele schoolcontext


infogoed kunnen lezen is van groot belang. als kinderen kunnen lezen, kunnen ze informatie verwerken en hun wereld vergroten. Daarnaast is het in het dagelijks leven van het grootste belang dat mensen vlot kunnen lezen, omdat heel veel communicatie met geschreven tekst gebeurt. Om een lees- en boekenbeleid in een multiculturele schoolcontext te kunnen ontwikkelen, is het belangrijk om de succesfactoren van een goed leesbeleid te kennen en uit te diepen. in deze sessie krijg je een rode draad voor een leesbeleid, goede praktijkvoorbeelden, tips en er is ruimte om te leren van elkaar.Deze concrete vragen komen o.a. aan bod:

doelgroep: kleuteronderwijsook voor kinderverzorg(st)ers werkzaam in het onderwijs

infoHet zijn de allerkleinsten op de school en ze hebben nog ontzettend veel nood aan veiligheid en geborgenheid. Het zijn ‘snuffelaars’, ‘prutsers’, … en ze gaan dagelijks op ontdekkingstocht. een hoek is niet om in te blijven, een handtas dient om vol te proppen. juf, kijk naar mij en leer!

•Soms kunnen kinderen technisch lezen maar begrijpen ze inhoudelijk de teksten niet. Hoe kan je deze kloof dichten?

•Wat is het effect van leesplezier op woordenschat, spelling- en wiskundeprestaties? taal- en rekenachterstand gaan vaak hand in hand. Hoe kan je preventief en effectief werken.

lesgeverDaniëlle Daniëls



lesgeverels Menu (CegO)


cursusgeld€ 120 (broodjeslunch inbegrepen)

Met 2,5 en 3 jarigen aan de slag

cursuscode: M1516/peDiD002


LeON 2015-2016 | 27LeON 2015-2016 | 27

pedagogisch & didactisch handelen

doelgroep: kleuter- en lager onderwijs (eerste leerjaar)ook voor kinderverzorg(st)ers werkzaam in het onderwijs

infoVragen jouw kinderen zich ook wel eens af hoe Sinterklaas nu weet welke kinderen er lief zijn, en welke stout? De Spiekpietjes geven je daar een haarfijn antwoord op! De piepkleine pietjes zijn namelijk zo’n beetje de spionnen van Sinterklaas. Spiekpietjes is dan ook een heerlijk en grappig verhaal, waarbij het op iedere pagina weer een zoektocht is om de Spiekpietjes te zoeken. Het verhaal is helemaal bij de tijd, met mobiele telefoons en al. Het leukste van het boek is nog wel dat je zelf zo’n Spiekpietje krijgt. De ‘Spiekpiet’ pop is even groot als het boek en zorgt voor extra interactie, niet alleen tijdens het voorlezen. Het boek heeft een groot voorleesformaat (30 x 24 cm) dat zich uitstekend leent voor gebruik in de klas. grappige kleurrijke illustraties zorgen voor een heerlijke, knusse winterse sfeer. Kinderen kunnen op zoek naar Spiekpietjes die hier en daar verstopt zijn in het boek.


infoDe boeken van anna zijn een vaste waarde in kinderdagverblijven en kleuterscholen, maar ook bij veel gezinnen thuis. Kinderen versnellen hun taalontwikkeling en vergroten hun gevoelswereld door de rijke ervaringen van anna.poppen zijn het ideale middel om kinderen spelenderwijs kennis te laten maken met hun omgeving en de wereld. Kinderen hebben een groot vertrouwen in poppen, waardoor ze hun gedachten, gevoelens, ideeën en fantasieën gemakkelijker kunnen uiten.

in deze sessie introduceren we de anna handpop in de klascontext. We onderzoeken de meerwaarde en bespreken de valkuilen van een klaspop. je krijgt een heleboel tips om de ontwikkeling van kinderen te verrijken met de boeken van anna en de anna handpop.

doelgroep: lager onderwijs (tweede en derde graad)

infoin heel wat scholen zijn er leerlingen die zeggen dat ze een hekel hebben aan lezen. Kinderen die te weinig lezen, kunnen taal ook bij andere vakken als struikelblok ervaren. anderstalige kinderen kunnen teksten wel technisch lezen, maar begrijpen vaak de inhoud niet. en wist je dat een heleboel leerlingen van het zesde leerjaar niet snel genoeg kunnen lezen om de ondertitels van vertaalde films te volgen? jongens in de derde graad lezen dan weer opvallend minder dan meisjes, met een gebrekkigere leesvaardigheid als resultaat.

in deze sessie krijg je tips om de Spiekpietjes op een kindvriendelijke manier te gebruiken in je klas. Het jonge kind met autisme krijgt ook aandacht in deze sessie. zin in een leuke muzische sessie voor prettige Sinterklaasdagen in de klas?



cursusgeld € 80inclusief boek en Spiekpiet t.w.v. € 29,95

Bovendien kun je anna de volgende dag introduceren in de klas, want je krijgt een anna handpop mee naar huis!tijdens deze sessie gaan we ook kijken hoe je via spel de hoeken met boekentaal kan verrijken. je mag je favoriete anna-boekje meebrengen. We doen er een leuke oefening mee.


datumvrijdag 23 oktober 2015 van 9.00 tot 15.30 uur

cursusgeld € 105 (broodjeslunch inbegrepen)inclusief pop t.w.v. € 29,95

We werken een hele dag rond concrete leesproblemen, met een kindgerichte aanpak bij elke kwestie. je krijgt een heleboel praktijktips die je de volgende dag kan uitproberen.


datumvrijdag 13 november 2015 van 9.00 tot 15.30 uur


Spiekpietjes

Welkom Annapop NIEUW

Meer lezen, beter in taal! NIEUWMeer leesplezier in de tweede en derde graad




28 | LeON 2015-201628 | LeON 2015-2016



cursusgeld € 45


infotijdens deze workshop verkennen we verschillende mogelijkheden om breder en anders te evalueren. Heel wat vaardigheden en attitudes kunnen niet met punten worden beoordeeld. toch behoort het tot één van onze taken om deze bij kinderen te ontwikkelen en de ontwikkeling ervan verder op te volgen. in deze workshop gaan we praktisch aan de slag, passen interactieve werkvormen toe en verkennen mogelijkheden om breder te evalueren. Leergebiedoverschrijdende eindtermen (leren leren en sociale vaardigheden) staan hierbij centraal. Verschillende evaluatievormen worden verkend om leerlingen actief bij hun evaluatie te betrekken zodat ze er uit kunnen leren. Na het volgen van de workshop krijg je toegang tot het leerkrachtgedeelte van de VLajO-website waar je talrijke tips en opdrachten terug vindt.

Anders en breder evalueren! Hoe? Zo!

lesgeverinne jackers (CegO)



doelgroep: kleuteronderwijs ook voor kinderverzorg(st)ers werkzaam in het onderwijs

infoVan een zelfstandige kleuter, daar ga je van blinken. je ziet ze groeien, steeds verder en verder. Kinderen verantwoordelijkheid geven, hen kansen bieden om mee hun ontwikkeling in handen te nemen. je start hiermee bij de jongste kleuters. We bespreken hoe we dit aanpakken en hoe we hierin verder groeien. We proberen instrumenten (kleuterdagboek, scenario-boekjes, stappenplannen, speelhoeken samenstellen, activiteitenbord, contractwerk, …) uit om ze nadien in onze klas te gebruiken. We gaan een stapje verder en zoeken naar dat wat het verschil maakt.

Juf , ik wil meer NIEUWik ben een zelfstandige kleuter

verwachten we je op deze nascholing. Na het volgen van deze sessie krijg je toegang tot het leerkrachtgedeelte van de VLajO-website waar je talrijke tips en opdrachten terugvindt.

lesgeverMartin Nica (VLajO)



doelgroep: kleuteronderwijs infoOnze kinderen zijn vaak gefocust op lukken. “falen is geen optie!”, scandeert Rox op televisie. Hoe leren we onze kleuters dan nog omgaan met mislukken? Want van proberen kan je leren! Wij gaan samen met jou kijken hoe je een sterke speel- en leeromgeving uitbouwt. We ontdekken hoe je van ‘sturen’ naar ‘coachen’ groeit en hoe evalueren een middel wordt om kleuters te ondersteunen.Nadien zullen een ‘open’ onthaal, een uitdagende invulling van hoeken, bewuste interventies en tussenkomsten, terugblikmomenten met kleuters om een stap verder te zetten, … behoren tot je dagelijks klasmanagement.Kortom… zoek je een antwoord op de vraag: Hoe daag ik mijn kleuters nog meer uit en creëer ik nog meer kansen om hen beter en breder te leren kennen? Dan

Van proberen kan je leren NIEUW Ondernemend spelen en leren in de kleuterklas




LeON 2015-2016 | 29LeON 2015-2016 | 29


lesgeverDaisy Boonen (CegO)




infoals er iets is in jouw job dat je zou kunnen veranderen, wat zou dat dan zijn? ‘Rust in de klas’ is het antwoord dat heel vaak terugkomt.Kleuters krijgen zoveel prikkels over hen heen en nemen die onrust mee naar de klas. ze zijn nog niet in staat deze grote hoeveelheid prikkels te verwerken. in deze nascholing geven we heel concreet invulling aan de ‘rust’ die daarvoor nodig is. We verkennen de achtergronden en oorzaken van toenemende ‘onrust’ in de kleuterklas. We focussen op de leerkracht: Wanneer kom je zuurstof tekort voor je kinderen? We focussen op de kleuter: Hoe kan je kinderen leren om met bewuste aandacht hun gevoelens waar te nemen en hier gepast op te reageren, zonder te oordelen, zonder anderen te kwetsen?

Rust brengen in je klas NIEUW

lesgeverjan Van de Wiele (CegO)




infoin deze vorming leggen we de focus op het begeleiden van ‘vrij spel’. Hoe doelgericht spelen kleuters in een hoek en is spelevolutie merkbaar? Welke interessegebieden komen aan het licht en hoe kan je als leerkracht hierop inspelen om de spelkwaliteit en het leerrendement gaandeweg te verhogen? gerichte spelimpulsen en samen reflecteren staan in deze nascholing centraal. aan de hand van praktijkvoorbeelden leggen we een basis voor doelgericht en ervaringsgericht hoekenwerk in jouw klas.

Spelbegeleiding in de hoeken NIEUWgerichte spelimpulsen maken het verschil

Na de workshop keer je naar huis met een kant-en-klaar pakket (inclusief stickers voor teamdoos, festivalbandjes per talent, uitgeschreven handleiding) om met een klasgroep van 24 leerlingen aan de slag te gaan. je krijgt toegang tot de website, waar je uitgewerkte documenten kan downloaden en meer informatie kan terugvinden.

lesgevertine feyaerts (VLajO)

datumdinsdag 8 december 2015 van 9.30 tot 12.30 uur

cursusgeld € 45

doelgroep: secundair onderwijs (eerste graad)

infotalent4event is een nieuw project van VLajO voor het secundair onderwijs en stimuleert zelfstandig denken en actief leren in het kader van talentontwikkeling. iedere leerling krijgt immers de kans zijn eigen talent(en) te ontdekken en beter te ontwikkelen door coöperatief samen te werken met anderen. afhankelijk van hun kwaliteiten nemen ze een verantwoordelijkheid op binnen de groep. Deze aanpak kan nadien in eender welk groepswerk toegepast worden. Door breed te evalueren wordt het leerproces van de leerlingen via dit event beter in kaart gebracht. zelfevaluatie- en peerevaluatiefiches werden hiervoor ontwikkeld. in dit project komt ondernemingszin sterk aan bod. Binnen het project wordt er in functie van ondernemingszin doelgericht gewerkt aan de VOeteN context 3 ‘socio-relationele ontwikkeling’.tijdens deze nascholing leer je het project van nabij kennen en ontdek je hoe je het kan toepassen in de eigen school. aan de hand van uitgewerkte documenten tonen we je aan op welke manier je alle vakken kan betrekken bij talent4event.

Talent4Event NIEUWvoor de eerste graad s.o.




30 | LeON 2015-201630 | LeON 2015-2016

tijdens deze sessie gaan we ook kijken hoe je via spel de hoeken met boekentaal kan verrijken. je mag je favoriete Rikki-boekje meebrengen. We doen er een leuke oefening mee.



cursusgeld € 105 (broodjeslunch inbegrepen)inclusief pop t.w.v. € 29,95


infoDe boeken van Rikki zijn een vaste waarde in kleuterscholen, maar ook bij veel gezinnen thuis. Kinderen versnellen hun taalontwikkeling en vergroten hun gevoelswereld door de rijke ervaringen van Rikki.poppen zijn het ideale middel om kinderen spelenderwijs kennis te laten maken met hun omgeving en de wereld. Kinderen hebben een groot vertrouwen in poppen, waardoor ze hun gedachten, gevoelens, ideeën en fantasieën gemakkelijker kunnen uiten.in deze sessie introduceren we de Rikki handpop in de klascontext. We onderzoeken de meerwaarde en bespreken de valkuilen van een klaspop. je krijgt een heleboel tips om de ontwikkeling van kinderen te verrijken met de boeken van Rikki en de Rikki handpop. Bovendien kun je Rikki de volgende dag introduceren in de klas, want je krijgt een Rikki handpop mee naar huis!

Welkom Rikkipop NIEUW

je ziet de concrete materialen die zijn uitgewerkt rond ‘kwartiermakers’!


datumdinsdag 26 januari 2016 van 9.00 tot 15.30 uur



infoLezen is cruciaal voor de persoonlijke ontwikkeling. Leesachterstand wordt vrijwel nooit meer goed gemaakt. De leesvaardigheid van kinderen neemt enorm toe als ze iedere dag een kwartier lezen. Daarom is uitgeverij zwijsen samen met uitgeverij Clavis het initiatief gestart om scholen te motiveren iedere dag 15 minuten met de kinderen te lezen. een leesritueel van een kwartier lezen per dag op school krikt het niveau van kinderen snel op. en met een hoger leesniveau worden andere vakken toegankelijker en kunnen kinderen hun talent beter ontwikkelen.in deze sessie krijg jij een heleboel praktijk- en boekentips om met kwartiermakers aan de slag te gaan.

Ken je kwartiermakers? NIEUW Leesvaardigheid verhogen met effect

Laten we de uitdaging aangaan om vanuit jouw eigen stijl een aanpak te vinden waarin de leerstijlen van jouw leerlingen zoveel mogelijk aangesproken worden. We werken met de leercirkel van Kolb en gaan er vooral praktisch mee aan de slag. Na het volgen van de workshop krijg je toegang tot het leerkrachtgedeelte van de VLajO-website waar je talrijke tips en opdrachten terugvindt.

lesgeverfabienne geuens (VLajO)


cursusgeld € 45


infoDe uitdaging bestaat erin om als leerkracht de verschillende kwaliteiten van jouw leerlingen te interpreteren en te nuanceren. in deze nascholing zoeken we samen antwoorden op de vragen: Hoe kan ik meer variatie brengen in mijn lessen om mijn leerlingen beter te betrekken? Hoe ga ik in de dagelijkse praktijk om met de verschillen tussen mijn leerlingen en wat levert dit op? Hoe kan ik mezelf en mijn leerlingen anders gaan bekijken? Hoe ver kan ik gaan om mijn eigen leerkrachtstijl te verruimen? iedereen heeft een voorkeurstijl om het leerproces te starten, een manier van omgaan met leerstof en leeractiviteiten. Sommigen leren eerst door veel vragen te stellen. anderen gaan liever meteen aan de slag en leren door het te doen.

Doe het eens op mijn manier NIEUWDifferentieer in stijl




LeON 2015-2016 | 31LeON 2015-2016 | 31




cursusgeld€ 60inclusief boek t.w.v. € 16,95

doelgroep: kleuteronderwijs, lager onderwijs (eerste graad)ook voor kinderverzorg(st)ers werkzaam in het onderwijs

infozoekboeken! jong en oud is dol op het genre. Volwassene en kind kunnen samen uren kijkplezier beleven en hun eigen verhaal verzinnen bij de zoekplaten. Vanwege het grote succes worden er steeds nieuwe zoekboeken bedacht – ook voor heel jonge kinderen.zin om het rijke aanbod van zoekboeken te leren kennen én de meerwaarde te ervaren? Schrijf je dan nu in!

Taalpret gegarandeerd NIEUW zoekboeken voor peuters, kleuters en eerste graad

we je aan op welke manier je alle vakken kan betrekken bij talent4event. Na de workshop keer je naar huis met een kant-en-klaar pakket (inclusief stickers voor teamdoos, festivalbandjes per talent, uitgeschreven handleiding) om met een klasgroep van 24 leerlingen aan de slag te gaan. je krijgt toegang tot de website, waar je uitgewerkte documenten kan downloaden en verder informatie kan terugvinden.

lesgevertine feyaerts (VLajO)


cursusgeld € 45

doelgroep: secundair onderwijs (tweede graad)

infotalent4event is een nieuw project van VLajO voor het secundair onderwijs en stimuleert zelfstandig denken en actief leren in het kader van talentontwikkeling. iedere leerling krijgt immers de kans zijn eigen talent(en) te ontdekken en beter te ontwikkelen door coöperatief samen te werken met anderen. afhankelijk van hun kwaliteiten nemen ze een verantwoordelijkheid op binnen de groep. Deze aanpak kan nadien in eender welk groepswerk toegepast worden. Door breed te evalueren wordt het leerproces van de leerlingen via dit event beter in kaart gebracht. zelfevaluatie- en peerevaluatiefiches werden hiervoor ontwikkeld. in dit project komt ondernemingszin sterk aan bod. Binnen het project wordt er in functie van ondernemingszin doelgericht gewerkt aan de VOeteN context 3 ‘socio-relationele ontwikkeling’.tijdens deze nascholing leer je het project van nabij kennen en ontdek je hoe je het kan toepassen in de eigen school. aan de hand van uitgewerkte documenten tonen

Talent4Event NIEUWvoor de tweede graad s.o.

lesgeverDaisy Boonen (CegO)

datummaandag 1 februari 2016 van 9.30 tot 15.00 uur



info‘ik heb geen speciaal talent. ik ben slechts nieuwsgierig,’ stelde albert einstein al meer dan duizend jaar geleden. en dit blijft een actueel topic. Wetenschap en techniek nemen binnen onze huidige maatschappij steeds een belangrijkere plaats in. Kinderen willen greep krijgen op die evoluerende technische maatschappij waarvan zij deel uitmaken. ze zijn onderzoekers die, vanuit een nieuwsgierige houding, betekenis willen geven aan dingen door verklaringen te vinden of te ontdekken hoe voorwerpen werken. ervaar zelf hoe je in onderzoekend en ontwerpend leren geprikkeld wordt. De beste manier om nieuwsgierigheid over te brengen is om als leerkracht zelf nieuwsgierig te zijn. ga mee met ons op pad waarbij praktijkvoorbeelden, exploreren, experimenteren en verwondering centraal staan.

Gezocht: nieuwsgierige leerkracht NIEUW




32 | LeON 2015-201632 | LeON 2015-2016


datumdinsdag 15 maart 2016 van 9.00 tot 15.30 uur



infoOp het einde van deze sessie heb jij een reeks nieuwe werkvormen uitgeprobeerd waarmee jij kinderen aan het lezen krijgt en hen kritisch leert nadenken over hun leesmotivatie tijdens het lezen. praten over boeken is cruciaal om het leesplezier in de klas te vergroten. Klassieke boekbesprekingen leveren te weinig op en vergroten het leesplezier in de klas te weinig. zin in een actieve sessie? Schrijf je dan in!

Leesmotiverende boekbesprekingen NIEUW

lesgeverMarie Vandebroek i.s.m. Dorien Wassink


cursusgeld € 50

doelgroep: kleuteronderwijs ook kinderverzorg(st)ers werkzaam in het onderwijs

infoHoe kan je als leerkracht, kinderverzorger of als andere onderwijspartner een rijke leeromgeving ontwikkelen met voldoende aandacht voor beweging? Hoe kan je via gerichte activiteiten de concentratie van kleuters verhogen en hun bewegingsrepertoire verder ontwikkelen? tijdens deze workshop wordt vertrokken van een theoretisch kader om het belang van beweging voor de ontwikkeling van kleuters te duiden. Nadien focussen we op het integreren van bewegingsactiviteiten bij het aanleren van cognitieve doelen (bijv. wiskunde, taal, …). Dit gebeurt door het tonen van uitgewerkte praktijkvoorbeelden rond bewegingsintegratie die onmiddellijk geïmplementeerd kunnen worden in de eigen praktijk.

Bewegingsintegratie in het kleuteronderwijs NIEUW



cursusgeld € 105 (broodjeslunch inbegrepen)inclusief boek t.w.v. € 16,95

doelgroep: kleuter- en lager onderwijs (eerste graad)

infotaal-en rekenachterstand gaan jammer genoeg vaak hand in hand. Kinderen die in de kleuterklas en de eerste graad een taalachterstand hebben, hebben vaak ook een rekenachterstand. Dat concludeert orthopedagoog tijs Kleemans in zijn proefschrift aan de Radboud universiteit Nijmegen. Het goede nieuws: zoals voorlezen helpt voor de taalontwikkeling, zo kunnen leerkrachten ook de ontwikkeling van het kind gunstig beïnvloeden door voor te lezen met een focus op rekenen. Maar hoe doe je dat? KpC, ’s Hertogenbosch (NL), heeft een methodiek uitgewerkt om leerkrachten competenter te maken om prentenboeken hiervoor te gebruiken. Het rendement werd onderzocht en de resultaten waren positief. in deze sessie krijg jij uitleg bij de methodiek en oefenen we de methodiek. jij ziet veel meer rekenkansen in boeken na deze sessie. je krijgt een leuk boek mee om uit te proberen in je klas!

Taal- en rekenachterstand gaan vaak hand in hand prentenboeken + rekenontwikkeling = 2 handen op 1 buik




LeON 2015-2016 | 33LeON 2015-2016 | 33





doelgroep: lager onderwijs (eerste graad)

infoin deze sessie bespreken we werkvormen om het leesplezier van kinderen in de eerste graad te verhogen, met als doel de leesvaardigheid van alle kinderen te verbeteren. We bespreken ook werkvormen om kinderen in de klas meer leeskansen te geven. Onze maatschappij verandert razendsnel maar lezen blijft uitermate belangrijk om je persoonlijk te ontwikkelen.Welke boeken voor eerste lezers zijn leesstimulerend en waarom knappen sommige kinderen af op technisch lezen?We bekijken recente boeken voor eerste lezers en bespreken de nieuwe concepten. interesse in een leesbevorderende sessie? Schrijf je dan in!

Meer lezen, beter in taal NIEUWMeer leesplezier in de eerste graad

Op die manier wil de VLajO-Droomfabriek je inspireren en je op weg helpen om meer rendement uit groepstaken te halen.Na het volgen van de workshop krijg je toegang tot het leerkrachtgedeelte van de VLajO-website waar je talrijke tips en opdrachten terugvindt.



cursusgeld€ 45


infoHoe haal ik meer rendement uit mijn instructies? Welke werkvormen zijn er? Binnen welke lessen kan ik ze gebruiken? Hoe stimuleer ik met interactieve werkvormen het ondernemend gedrag van mijn leerlingen? Hoe kan ik mijn groepen samenstellen? Hoe leer ik mijn leerlingen beter samenwerken? Hoe laat ik mijn leerlingen op een prettige manier samen werken? Hoe dragen deze werkvormen bij tot een aangenaam klasklimaat? aan welke leergebiedoverschrijdende doelen werk ik door het inzetten van interactieve werkvormen?De VLajO-Droomfabriek biedt op al deze vragen een duidelijk antwoord. tijdens een actieve workshop leer je al doende de verschillende werkvormen kennen. We bootsen lessituaties na waarin je zelf actief aan de slag gaat. telkens staan we stil bij de organisatie van de werkvormen en zoeken we naar verschillende toepassingsmogelijkheden en voorbeelden (concrete lesonderwerpen, werkvormen binnen andere organisatievormen bv. hoekenwerk/ contractwerk, …).

Is iedereen mee?interactieve werkvormen in het lager onderwijs



34 | LeON 2015-201634 | LeON 2015-2016

We gebruiken voor deze sessie de software SMaRt Notebook 2015, maar ook gebruikers van Notebook 11 of Notebook 2014 kunnen aansluiten. tijdens de opdrachten in de sessie differentieert de lesgever naargelang het onderwijsniveau van de deelnemers.

lesgeverSMaRt - certified teacher


cursusgeld € 50

doelgroep: alle onderwijsniveaus

infoSMaRt Notebook 2015 is een programma dat werkt op elk digitaal bord of op interactieve tablets (Wacom,…). Het is de opvolger van Notebook 2014.

een digitaal bord is uiteraard meer dan alleen maar een schrijf- en/of kijkbord. Het is vooral bedoeld om interactieve leersituaties te creëren. tijdens deze hands-on training wordt aandacht gegeven aan interactieve werkvormen met functies uit de SMaRt Notebook software. zo zet je het digitaal bord nog efficiënter in je eigen klas in.Leerkrachten kunnen na deze opleiding met een aantal basisvaardigheden het SMaRt Board gebruiken in gelijk welke toepassing en een interactieve les in de SMaRt Notebook software ontwerpen, alsook werken met de zwevende hulpmiddelen en SMaRt ink om op elk ander document te kunnen schrijven. tips om te werken met bordboeken komen ook aan bod.

SMART Notebook 2015 basistraining

tOOLS VOOR je DigiBORD


infoDit is een training voor gevorderde gebruikers van het digibord met de SMaRt Notebook software. indien je wil deelnemen, beheers je de basistools van de software en kan je de ‘werkbalken’ werkelijk gebruiken. tijdens deze uitgebreide hands-on sessie worden nieuwe functies en interactieve technieken aangeleerd. Leerkrachten kunnen na deze opleiding een interactieve en procesgerichte les met leuke pop-up- en verdwijntrucs volledig in SMaRt Notebook voorbereiden.We gebruiken voor deze sessie de software SMaRt Notebook 2015, maar ook gebruikers van Notebook 11 of Notebook 2014 kunnen aansluiten. SMaRt Notebook 2015 is een programma dat werkt op elk digitaal bord

of interactief tablet (Wacom,…). Het is de opvolger van Notebook 2014.tijdens de opdrachten in de sessie differentieert de lesgever naargelang het onderwijsniveau van de deelnemers.



cursusgeld€ 50

SMART Notebook 2015training voor gevorderden

doelgroep: LO, alle onderwijsniveaus

infoLesson activity toolkit maakt het nog gemakkelijker om je lessen eenvoudig van interactie te voorzien. Door gebruik te maken van sjablonen kan je eenvoudig een extra interactieve oefening maken. je vindt deze in de galerij van de Notebook-software. als je wil deelnemen aan deze cursus, is het aangewezen om de basisvaardigheden van het programma SMaRt Notebook (versie 11 of 2014 of 2015) te kennen. We verkennen tijdens deze sessie de Lesson activity toolkit van a tot z met voldoende voorbeelden en hands on training. We gebruiken de software SMaRt Notebook 2015, maar ook gebruikers van Notebook 11 of Notebook 2014 kunnen aansluiten. SMaRt Notebook 2015 is een

programma dat werkt op elk digitaal bord of interactief tablet (Wacom,…). Het is de opvolger van Notebook 2014. tijdens de opdrachten in de sessie differentieert de lesgever naargelang het onderwijsniveau van de deelnemers.



cursusgeld€ 50

SMART - lesson activity toolkit NIEUW

cursuscode: M1516/DigiB001



LeON 2015-2016 | 35LeON 2015-2016 | 35


in deze cursus leer je het programma kennen, overlopen we de basisknoppen en leer je hoe je thuis eenvoudig in i3LeaRNHuB een complete les kan klaarmaken om ze nadien in de klas te openen op jouw digibord (ongeacht het merk) of een andere digitale drager.

lesgeveranneke Verbeeck


cursusgeld € 50


infoi3LeaRNHuB is een nieuwe generatie online software voor samenwerkend leren en zorgt er voor dat je meteen je lesmateriaal op eender wel digibord kan gebruiken, aangezien het werkt via een website die je op je bord projecteert. je hoeft niets te installeren op je computer! i3LeaRNHuB werd ontwikkeld op basis van de inbreng en de behoeften van zowel leerkrachten als leerlingen. Dankzij de eenvoudige interface, die ontdaan is van alle franjes en alleen de essentie aanbiedt, weerspiegelt de software de eenvoud van traditionele leermiddelen en zorgt er voor dat het bedienen van je digitaal bord zeer makkelijk is.

i3 LEARNHUB NIEUWknoppentraining en kennismaken met i3

De basisvaardigheden van i3LeaRNHuB komen even aan bod, maar we gaan er van uit dat je de knoppentraining reeds stevig in de vingers hebt.



cursusgeld€ 50


infoDifferentiatie kan je makkelijk inbouwen in een i3LeaRNHuB project. je leert in deze sessie om snel een interactieve, gedifferentieerde les uit te werken. je zet differentiatie-opdrachten klaar en ontdekt hoe je alles concreet toepast in de klaspraktijk, in je contractwerk of hoekenwerk. Sommige opdrachten zijn ideaal om gericht te werken, één op één. Met andere apps kun je in kleine groepjes de leerstof inoefenen. uitbreidings- of herhalingsoefeningen zet je, tijdens het voorbereiden van je les, online klaar en je gebruikt ze nadien in je klas op eender welk toestel (digibord, tablet, ...) dat je kan verbinden met de i3LeaRNHuB-website.

i3 LEARNHUB NIEUWdifferentiëren

i3LeaRNHuB-project. je les wordt een stuk attractiever! Maak koppelingen, gebruik apps, geluidjes, … alles kan! We overlopen heel snel de basis van i3LeaRNHuB, maar gaan er van uit dat je de knoppentraining reeds in de vingers hebt.



cursusgeld € 50


infoervaar om met i3LeaRNHuB, de online bordonafhankelijke software, eenvoudig de alles-in-één-les klaar te zetten. Deze cursus is een vervolg op de basiscursus M1516/DigiB004 van 20 januari 2016. i3LeaRNHuB is een nieuwe generatie software voor samenwerkend leren en zorgt er voor dat je meteen je lesmateriaal op eender wel digibord kan gebruiken, aangezien het werkt via een website die je op je bord projecteert.Werk samen met anderen door je les of presentatie te delen, maak snel een ‘poll’ of bevraging met Quizzit, … Het is helemaal niet moeilijk en vooral leuk, gemakkelijk en interactief. in deze sessie ontdek je toffe technieken en interactieve tools en leer je ze te integreren in je

i3 LEARNHUB NIEUW interactief aan de slag

i3LEARNHUB

i3LEARNHUB

i3LEARNHUB




36 | LeON 2015-201636 | LeON 2015-2016

LeON 2015-2016 | 37LeON 2015-2016 | 37

techniek en stem

Basishandelingen voor de les techniek NIEUW


infoVeel leerkrachten krijgen het vak ‘techniek’ in de schoot geworpen, maar zijn oorspronkelijk opgeleid om andere vakgebieden te onderwijzen. Daardoor ontbreekt het hen soms aan enige basiskennis. in deze nascholing nemen we, onder leiding van een expert, een aantal primaire vaardigheden onder de loep. Bij het maken van realisaties of werkstukken bij de verschillende toepassingsgebieden van het vak techniek worden immers diverse gereedschappen gebruikt zoals zagen, boren, schroeven, …

in de eerste sessie van deze nascholing leer je proefondervindelijk de juiste gereedschappen gebruiken voor elke opdracht. je krijgt antwoorden op vragen zoals: Welke schroevendraaier voor welke schroef? Welke soorten schroeven bestaan er? Welke schroef gebruik je best wanneer? Hoe voorkom ik dat mijn hout splijt tijdens het schroeven? Welke soorten boren bestaan er? Welke boor gebruik ik best wanneer? Hoe span ik mijn werkstuk het best in tijdens het figuurzagen of het boren? ….in de tweede sessie verruim je verder je vakkennis en bekijken we verbindingstechnieken binnen elektriciteit/energie. Centraal staat de vraag: Wanneer gebruik je welke verbinding het best en welke gereedschappen heb je daarvoor nodig? je leert degelijke verbindingen maken met soepele en

massieve draad en hoe je dit kan overbrengen naar de leerlingen. We bekijken samen welke de meest geschikte soldeerbout is voor het gebruik in onze klas en welk soort soldeertin je best gebruikt. Nadien leer je elektronische componenten op een printplaat solderen. Ondertussen hebben we het ook over de juiste tangen en knipgereedschappen en leren we die werktuigen gebruiken op een correcte manier. utp-connectoren op een draad plaatsen en ondertussen verschillende soorten aderhulsen en kabelschoentjes gebruiken brengt ons tot slot naar ons eigen ‘breadboard’, een testpaneel om elektronische schakelingen mee te maken. Met de kennis die je opdoet tijdens deze workshops maak je tot slot een eigen schakelbox. Deelnemers brengen naar de workshop zelf een soldeerbout (25 watt) en soldeerboutsteun mee.

lesgeverSteven Dehond

datumwoensdag 14 oktober en 21 oktober 2015 van 9.00 tot 12.00 uur

cursusgeld € 105inclusief alle verbruiksmaterialen, testpanels, …


infoje staat er waarschijnlijk niet bij stil, maar bij het maken van een knutselwerkje pas je zonder het te beseffen heel wat technieken toe. Wat je precies kan doen om een knutselwerkje of een andere bestaande lesactiviteit om te zetten in ontwikkelingsdoelen en eindtermen die passen bij het domein techniek tonen we je in deze workshop.

Het technisch proces is een belangrijk gegeven binnen het WO-domein techniek en voor leerkrachten die hierover graag een duidelijk beeld willen krijgen hoe ze dit kunnen implementeren in hun klasactiviteiten, is deze workshop een aanrader. Voor leerkrachten die reeds gedreven bezig zijn met techniek in hun klas, is deze sessie overbodig.

We doorlopen in deze nascholing aan de hand van een ‘knutselwerkje’ dat we samen maken de vijf stappen van het technisch proces. je krijgt daardoor een beter zicht op de aanpak van een lesje techniek dat bestaat uit: een stappenplannetje maken, een evaluatiefiche maken en criteria vastleggen, technieken aanleren, gereedschap en materialen bestuderen. We zoeken samen naar manieren om bestaande klasactiviteiten om te zetten naar een les techniek.

lesgevertine feyaerts

datumdonderdag 26 november 2015 van 13.30 tot 16.30 uur

cursusgeld € 45

Je doet meer aan techniek dan je denkt NIEUW

cursuscode: M1516/teCHN002


38 | LeON 2015-201638 | LeON 2015-2016


infoMet het ‘explora logistiek spel’ krijgen leerlingen al spelend inzicht in de betekenis en het belang van logistiek. De bedenker van het spel, dat niet in de handel verkrijgbaar is, speelt het samen met jou en deelt zijn ervaringen vanuit zijn eigen klaspraktijk. alles wordt rijk geïllustreerd met praktijkfilmpjes en praktijkgetuigenissen. je krijgt concrete tips om sturingen te koppelen aan dit spel. De onderdelen voor het spel bestaande uit 200 blokken, 800 pionnen, etiketten en een complete handleiding krijg je na afloop mee, zodat je de opgedane kennis probleemloos in je eigen klas kan toepassen.



cursusgeld € 85inclusief alle materialen om het spel te spelen in je eigen klas


infoDe werking van leds (light-emitting diodes) integreren en exploreren, behoort tot het toepassingsgebied energie, verkenningsgebied elektriciteit van de leerplannen in het secundair onderwijs.in deze nascholing maak je zelf een realisatie (werkstuk) waarin leds een actieve rol spelen. al doende leer je alles wat je moet weten over leds zoals het schakelen van leds, het werken met weerstanden, het berekenen van weerstanden, soldeertechniek en hoe je leds kan integreren in sturingen. je bouwt zelf een schakeling met leds op een handig ‘breadboard’ (testpaneel) en integreert het ineens ook in een ‘uitvoerorgaan’ dat je nadien met gelijk welke sturingsmodule kan sturen. Ondertussen stapelen de didactische tips op en worden linken gelegd naar jouw klaspraktijk.

je eigen realisatie, het uitvoerorgaan met de leds en het ‘breadboard’ krijg je nadien mee naar huis als voorbeeld voor jouw klas.



cursusgeld € 85 inclusief alle verbruiksmaterialen, testpanels, leds, weerstanden, …

Werken met leds in de les techniek NIEUW

Logistiek spel in de les techniek NIEUW

doelgroep: kleuteronderwijs (vier- en vijfjarigen)

infotechniek is niet meer weg te denken in de leef- en belevingswereld van onze kleuters. Het biedt zeer veel leer- en ontwikkelingskansen en zorgt voor uren speelplezier en betrokkenheid. een grote uitdaging in het kleuteronderwijs is de kleuters nieuwsgierig te maken voor de wondere wereld van techniek. ze houden er namelijk van om dingen uiteen te halen, terug in elkaar te zetten, beter te maken en zelfs te laten werken. Hun ‘technische’ denkontwikkeling wordt hierbij aangesproken. Door deze nascholing krijg je een gevarieerde kijk op techniek. zelf doen en ontdekken vormt de rode draad. We doen enkele proefjes, ontdekken onze creaties en wat we er mee aankunnen in onze klas. We experimenteren met diverse techniekdozen rond de thema’s: elektriciteit, tandwielen, magneten, openen en sluiten, … en ontdekken de meerwaarde ervan voor onze eigen praktijk.

lesgeverMarleen peeters


cursusgeld € 55inclusief alle verbruiksmaterialen

Techniek in de kleuterklas NIEUW




LeON 2015-2016 | 39LeON 2015-2016 | 39

WIWeTeR - academIe

STEM - Programmeren met Arduino NIEUW


infoeen knipperlicht, verkeerslicht, spoorwegslagbomen of straatverlichting programmeren? Het kan allemaal met arduino, een opensource computerplatform en een soort microcontroller die je kan programmeren. Met arduino is het mogelijk apparaten en objecten te creëren die reageren op hun omgeving door middel van digitale en analoge inputsignalen. Via arduino stuur je een erg populaire en goedkope microcontroller met ongekende mogelijkheden. De microcontroller luistert naar de input van bijvoorbeeld een schakelaar, bewerkt die informatie, en stuurt op die manier de output aan (zoals bijvoorbeeld een lichtje).

in deze nascholingsreeks maak je kennis met de software en het schakelbord, leer je grafisch programmeren,

verruim je je basiskennis elektronica en ontdek je praktische realisaties van verschillend niveau gemaakt met arduino. je gaat actief aan de slag tijdens de hands-on sessies. Breng gerust je eigen laptop mee!

lesgeverWim Verreycken (thomas More)

datumdonderdag 18 februari, 26 februari en 3 maart 2016 van 9.00 tot 12.00 uur

cursusgeld€ 120

WiWeTeR... ?

WiWete® staat voor Wiskunde, Wetenschappen, techniek en Onde®nemingzin en is gericht op de inhoudelijke en didactische uitbouw van het SteM-actieplan van de Vlaamse gemeenschap (SteM = science, technology, engineering en mathematics) binnen thomas More. Het is onze bedoeling om jongeren warm te maken voor Wetenschappen en techniek en via intrinsieke motivatie de ingenieurs, wetenschappers en kritische denkers van de toekomst te vormen. We doen dit met een aangepaste didactiek waarbij leerlingen al doende de wetenschappelijke werkwijze toepassen en onderzoekend leren. Via praktijkgerichte sessies leer je denken en handelen als een wetenschapper of technicus. Met het vervaardigde materiaal kan je meteen zelf in de klas aan de slag. Meer informatie kan je ook nalezen op www.wiweter.be

cursuscode: M1516/WiWet001

40 | LeON 2015-201640 | LeON 2015-2016

doelgroep: lager onderwijs (derde graad), secundair onderwijs (eerste graad)

infoHoe bouw je een les techniek of wetenschappen op, zodat de leerlingen van begin tot eind geboeid blijven? je leert de wetenschappelijke werkwijze kennen aan de hand van een concreet fysisch voorbeeld: het maken van een windmolen. Waarom hebben de meeste windmolens trouwens 3 wieken? Het antwoord mag je verwachten op het eind van de sessie.



cursusgeld € 50

STEM - Didactiek


infoaan de hand van een robotje in een doolhof leer je ‘denken’ zoals een computer dat doet. Spelenderwijze geef je de robot commando’s en voor je het weet heb je een heus computerprogramma gebouwd. je gebruikt hierbij zowel een virtuele robot als een levensecht exemplaar. gebruikte software: Blockly en Robomind.



cursusgeld € 50

STEM - Leren programmeren met en zonder robot


infoje leert kanonnen maken die op verschillende manieren projectielen kunnen afvuren. Daarna ga je op zoek naar de optimale instelling van het kanon, waarbij het projectiel (onder de vorm van een marshmellow) zo ver mogelijk raakt. Het opstellen van wiskundige grafieken zal je hierbij ‘verder’ helpen.



cursusgeld € 50

STEM - Leren met projectielen


infoMet behulp van snoepjes, tandenstokers, kranten en kleefband kan je levensechte bruggen en andere constructies maken. Op zoek naar de meest stabiele constructie kom je structuren tegen die ook bij de kleinste kristallen en moleculen bestaan. je maakt je eigen model van een diamant en leert meteen waarom diamant zo sterk is.



cursusgeld€ 50

STEM - De brug naar de chemie





LeON 2015-2016 | 41LeON 2015-2016 | 41

WIWeTeR - academIe


infoDe docenten achter het project WiWeteR e SteM zijn ook bereid om teamgerichte nascholingen rond topics uit het WiWeteR-project te verzorgen op verplaatsing. Misschien in jouw eigen school?

Ook bij de opstart van SteM-richtingen kan je bij hen terecht voor advies, begeleiding en nascholingen op maat. indien gewenst kan een teamgerichte nascholing ook in de lokalen van thomas More Mechelen georganiseerd worden. Voor meer informatie, contacteer je ons via [email protected]

WiWeTeR on tour STEM - nascholingen op maat, in jouw school

Kiezen voor STEMOntdekdag met diverse workshops - 9 maart 2016

doelgroep: lager onderwijs (derde graad), secundair onderwijs

infoWe zetten de deuren van Campus Kruidtuin wagenwijd open voor alle leerkrachten die durven kiezen voor de implementatie van SteM in de eigen klaspraktijk (SteM = science, technology, engineering en mathematics of in het Nederlands exacte wetenschappen, techniek & technologie, het ingenieursvak en wiskunde). zowel in de lagere school als in het secundair onderwijs is het belangrijk dat we kinderen en jongeren warm maken voor technisch, wetenschappelijk getinte studierichtingen en beroepen.

tijdens deze dag kiezen we resoluut voor SteM. jijzelf kiest uit een ruim aanbod aan workshops en ontdekt hoe je op een eenvoudige manier SteM-activiteiten een plaats geeft in jouw curriculum. tussendoor ontdek je nieuwe materialen en invalshoeken om meteen in je eigen klas aan de slag te gaan.

Interesse?Surf dan naar de projectwebsite www.thomasmore.be/stemdag en ontdek het volledige programma en de inschrijvingsmodaliteiten.


42 | LeON 2015-201642 | LeON 2015-2016


infoals kinderen allemaal dezelfde kip moeten knippen, kunnen ze hun ei niet kwijt.

in de kleuterklas moeten alle kinderen gelijke kansen krijgen, dus, kinderen die ‘ongelijk’ zijn, mogen niet gelijk behandeld worden. Daarom is het belangrijk hen een rijke speel- en leeromgeving aan te bieden zodat ‘alle’ kinderen hun talenten laten zien. Met het M-decreet in het achterhoofd, evolueren we meer en meer van product- naar procesgericht onderwijs. Ruimte vrijmaken (loslaten) voor een efficiënte, kindgerichte differentiatie is de boodschap. We maken kennis met verschillende werkvormen zodat we optimaal kunnen differentiëren in onze kleuterklas; zodat het

verschil in de bagage van de ‘kwetsbare’ kinderen wordt gecompenseerd.

We gaan al ‘spelend leren’ en maken kennis met didactisch materiaal (dat we nadien eenvoudig kunnen namaken) waarmee we onmiddellijk aan de slag kunnen.

lesgeverLieve Van Beeck



Differentiëren in de kleuterklas NIEUWOmdat kinderen verschillend zijn

Juf mag ik overvaren?Schoolrijpheid: overgang van kleuters naar het eerste leerjaar

doelgroep: kleuteronderwijs (oudste kleuters), lager onderwijs (eerste graad)

infoDe overgang tussen de kleuterklas en het eerste leerjaar verloopt voor veel kinderen niet vlot. Heb je er al eens bij stil gestaan hoe een grote sprong een kleine stap wordt? De deelnemers aan deze cursus krijgen een antwoord op volgende vragen:•Wat is het grote verschil tussen de laatste

kleuterklas en het eerste leerjaar en hoe komt het dat deze overgang nog steeds zo groot is?

•Welke zijn de voorwaarden voor schoolrijpheid en wat moet een kind dan allemaal kennen en kunnen?

•Hoe denken kinderen zelf over schoolrijpheid en welke thema’s zijn voor hen belangrijk?

•Hoe wordt schoolrijpheid bepaald en gemeten en hoe kan het veel beter?

•Wat is een goede schoolrijpheidsproef en hoe moeten wij hiermee omgaan?

•Welke mogelijke adviezen zijn er en wanneer is welk advies het beste?

•Wat kunnen school en leerkrachten doen om hun kleuters beter te begeleiden naar schoolrijpheid? Wat doen ze beter niet?

•Welke oefeningen en activiteiten kunnen we doen en welke oefenblaadjes zijn goed?

•Welke alarmsignalen zijn er i.v.m. schoolrijpheid en hoe pakken we problemen aan?

lesgeverMarc Litière

datummaandag 5 oktober 2015 van 9.00 tot 12.00 uur

cursusgeld€ 45

cursuscode: M1516/zOROK001


LeON 2015-2016 | 43LeON 2015-2016 | 43

zorg & onderwijskansen


infoBen je pas als zorgcoördinator gestart en ga je er met volle moed tegenaan? Of misschien ben je al een aantal jaren van je loopbaan met ‘zorg’ bezig en lijk je een pedagogische duizendpoot op school? in deze vorming lijnen we de positie van de zorgcoördinator af en bekijken we hoe ver opdracht en draagkracht reiken en waar de grenzen liggen. We verkennen inzichten en vaardigheden om het zorgbeleid op school te versterken. Samen met andere zorgcoördinatoren reflecteren we op de eigen opdracht om samen expertise op te doen en te delen met elkaar.


infoWat is schrijven en waarom is dit zo moeilijk? Wat zijn de deelbewegingen van de schrijfbeweging? Hoe is de correcte potloodgreep en waarom? Wie leert deze potloodgreep aan, wanneer en hoe? Hoe is de juiste schrijfhouding en –beweging en waarom? Welke voorbereiding gebeurt er best in de kleuterklas? Welke moeilijkheden zijn er bij het leren schrijven en wat is de taak van de verschillende participanten? Welke tips, oefeningen, adviezen en hulpmiddelen kunnen we geven om het schrijven te vergemakkelijken? Wanneer gebruiken we een computer en wanneer moeten we als leerkracht kinderen verwijzen voor extra hulp? We hebben aandacht voor: proces en product, linkshandigheid, dysgrafie, omkeringen en andere schrijfmoeilijkheden. er zal getekend en geschreven worden en we kijken kritisch naar schrijfmethodes. Sleutelwoorden zijn: procesgericht, uniformiteit, kindvriendelijk, bewegingsvriendelijk, positiviteit, 15 gouden regels, deelvaardigheden, souplesse.

lesgeverivan Van gucht (CegO)




datumdinsdag 20 oktober en maandag 16 november 2015 van 9.00 tot 12.00 uur

cursusgeld€ 90

De zorgcoördinator: probleemoplosser of coach NIEUW


infogesprekken met ouders lopen dikwijls erg vlot. Maar wat als je nu een slechte boodschap moet brengen en het niet vlot verloopt? tijdens deze nascholing gaan we op zoek naar wat goede en duidelijke communicatie kan zijn. We leren hoe we een moeilijke boodschap kunnen overbrengen. We vertrekken vanuit de leefwereld van het kind, de wereld van de ouders, maar vergeten zeker niet het deel van diegene die de boodschap moet geven. We staan stil bij de valkuilen. Wat willen en kunnen ouders horen en waar liggen mijn angsten en onzekerheden als zender? je verwerft concrete technieken in het communiceren met ouders.


datumvrijdag 16 oktober 2015 van 9.00 tot 16.00 uur


Oudergesprekken: een uitdaging

Wie schrijft die blijft… dus het schrijven moet blijvenSchrijfmotoriek: mogelijkheden, moeilijkheden en beperkingen




44 | LeON 2015-201644 | LeON 2015-2016

in deze sessie leer je omgaan met (de emotionele moeilijk- en mogelijkheden van) een hoogbegaafd kind door te weten te komen wat er eigenlijk aan de hand is… je maakt kennis met spelmateriaal, puzzels, sudoku’s, codes kraken, beginnende geletterdheid, beginnende gecijferdheid, proefjes doen,… We zoeken ook een antwoord op de vragen: Wanneer mogen we spreken over hoogbegaafdheid? Hoe worden deze kinderen opgespoord? Doen we een iQ – onderzoek en/of andere testen? Laten we kinderen versnellen en zo ja, wanneer dan?





infois dit kind een slimmerik of eerder hoogbegaafd? Dan is de hoogbegaafdheid op zich meestal niet zo’n probleem, wel de manier waarop de omgeving er mee omgaat. Het zelfbeeld kan schade oplopen met als resultaat gedragsproblemen, teruggetrokken gedrag, faalangst, ... Bij hoogbegaafde kinderen vormt een gezond zelfbeeld soms een probleem. Naar school gaan is voor hen vaak een teleurstelling. in hun ogen wordt er alleen maar gespeeld dus merken ze snel dat ze ‘anders’ zijn dan de klasgenootjes: verschillen in kennis, andere interesses, ander taalgebruik, andere grapjes, het stellen van een heel ander soort vragen, ... een hoogbegaafd kind krijgt dikwijls door deze verschillen onbedoelde negatieve feedback (‘ik snap jou nooit’, ‘wat praat je ingewikkeld’, ‘jij wilt het altijd anders’,...) op zijn gedrag door zijn medeleerlingen. je kan echter pas in contact komen met anderen als er een gezamenlijke interesse is, een zelfde manier van denken, als er herkenning is.

Ontwikkelingsvoorsprong en hoogbegaafdheid

•projecten in goede banen leiden en begeleiden•bereikbaarheid: wanneer, hoe•genieten van een werkomgeving, waar ‘tijd en

mens’ terug in evenwicht komen....





info‘tijd’ is een zeldzaam goed geworden. Dus hoog ‘tijd’ om dit goed beter te beheren. in deze nascholing leren we hoe ‘tijdsbeheer’ kan ingepland worden in je loopbaan of organisatie. tijdsindeling in kaart brengen, prioriteiten zoeken, rekening houden met contexten, nieuwe planning, anders omgaan met agenda’s, delegeren en opvolgen...Wat komt aan bod?•doelgericht en planmatig werken, vergaderen•betere e-mail planning•opdrachten sneller uitvoeren•een goed agendagebruik maakt je hoofd leeg•prioriteiten en contexten vergelijken•opstellen van actie- en projectenlijsten

Meer doen … met minder stress NIEUW

te zoeken en hoe je op een creatieve manier hieraan kan werken in de klas.je leert gloednieuw materiaal en werkvormen kennen om met kinderen in de klas aan de slag te gaan. De figuur van de kikker speelt hierin een grote rol… Samen ‘kikkeren’ dus!

lesgeverellen aerts


cursusgeld€ 45


infoHoe vaak zien we niet dat kinderen zich niet goed in hun vel voelen? Hoe vaak zijn er geen kinderen in onze klas die met een hoofd vol zorgen aan een lesdag moeten beginnen? Hoe vaak dragen ze niet ‘een rugzak’ die te zwaar is? Misschien kunnen wij, als leerkracht, helpen om hen kapstokken te geven waar ze deze ‘rugzakjes’ af en toe eens kunnen aanhangen. Misschien kunnen wij, als leerkracht, deze kinderen ademruimte geven om deeltjes uit ‘de rugzak’ even los te laten? tijdens deze nascholing stap je mee in de ontdekkingsreis die de lesgever maakte op zoek naar manieren om het welbevinden in haar klasgroep te verhogen en mag je mee ervaren hoe het is om met de kinderen rust in jezelf

SST... Wij zijn aan het kikkeren NIEUW




LeON 2015-2016 | 45LeON 2015-2016 | 45


ten goede komt zodat zij de lesstof kunnen vertalen naar woordbeelden. in deze sessie proberen we antwoorden te geven op volgende vragen: Hoe wordt de wereld ervaren als je in beelden denkt? Wat zijn sterktes en wat zijn zwaktes? Waarom worden deze kinderen vaak niet begrepen?Naast inzicht en begrip krijg je ook een heleboel leertips, te gebruiken door de (zorg)leerkracht op school en door de beelddenker zelf.



cursusgeld € 45


infoeen grote groep ondergewaardeerde leerlingen heeft juist een bijzondere gave: het zijn beelddenkers! zij denken niet in woorden, maar in beelden. Vaak hebben beelddenkers een leerachterstand of denkt men aan dyslexie. Beelddenken is een andere, non-verbale manier van denken. Het plaatst zich tegenover taaldenken (of woorddenken), ook tegenover begripsdenken en abstractie. Beelddenkers denken primair in beelden, d.w.z. met de rechterhersenhelft. een beelddenker kan echter wel leren om zijn linkerhersenhelft te gebruiken, al zal het nooit zijn eerste natuur worden. een taaldenker kan ook leren om creatief te zijn en beter met beelden om te gaan…Het onderwijs sluit onvoldoende aan bij alle denkwijzen omdat de meerderheid auditief – digitaal leert. Slechts een kleine groep leert visueel. in de klas beschouw je de beelddenker zoveel mogelijk als een gewone leerling, mits rekening te houden met een aantal punten die hun manier van leren

Ik ben niet bom, ik hep taalentKijk en luister naar ‘Beelddenkers’

teksten om naar spraak, bekijken we hoe we aan de slag kunnen met ingebouwde woordenboeken. Natuurlijk passeren diverse aangepaste apps de revue en zien we welke accessoires je kan gebruiken in de zorgklas. Kortom: zelfs met één of twee ipads op school kan je het welbevinden van kinderen met een beperking (in de ruimste zin van het woord) stimuleren.

lesgevertom Van den Broeck (iCt-atelier vzw)


cursusgeld € 50


infoipads zijn van zichzelf al heel intuïtief in het gebruik, maar ze hebben ook nog eens een hele reeks hulptechnologieën aan boord. Die kunnen een hulp zijn voor leerlingen met een beperking. al die handige en leuke functies van het besturingssysteem iOS kunnen gebruikt worden binnen het kader van ons zorgbeleid op school. Leerlingen met concentratieproblemen of andere cognitieve- of leerproblemen kun je ‘op maat’ motiveren en uitdagen door hen aan de slag te laten gaan met ipads en de ingebouwde (soms onbekende) tools. zo kun je visuele prikkels makkelijk beperken door leerlingen slechts in één app te laten werken. tekst-naar-spraak- en definitiefuncties kunnen een meerwaarde betekenen in je onderwijsproces. in deze nascholing krijgen we praktijkgetuigenissen en ontdekken we hands-on de zoekassistent Siri (met spraakherkenning), zetten

Combineer zorg met je iPad NIEUW



46 | LeON 2015-201646 | LeON 2015-2016

mits de begrippen op een functionele manier in de dagelijkse klaspraktijk gebruikt worden. in deze sessie maak je kennis met gO4ty en de bijhorende materialen, spelletjes, pictogrammen … Ontdek taaldozen en andere methodes om verder te kunnen gaan met het aanbieden van meer woordenschat.Wie deze sessie gevolgd heeft, kan nadien ook deelnemen aan de nascholing van 13 januari 2016 - M1516/zOROK014 – Workshop materialendoos gO4ty - waarin je samen met de lesgeefster de materialen die je nodig hebt voor jouw klas effectief aanmaakt.



cursusgeld € 45


infoin het kleuteronderwijs worden we hoe langer hoe meer geconfronteerd met peuters en kleuters die het Nederlands niet beheersen. Leerkrachten doen doorgaans al wat in hun mogelijkheid ligt om die kinderen een gevoel van veiligheid en geborgenheid te geven. taalontwikkeling staat hierbij centraal. Het is via het geleidelijk beheersen van ‘nieuwe’ taal, dat kinderen greep krijgen op de (school)wereld en zich verder kunnen ontwikkelen.peuters en kleuters verwerven taal op een heel natuurlijke wijze. Via een rijk aanbod en veel interactie met het accent op spreken, verruimen kinderen hun woordenschat.gO4ty is een lijst van 40 woorden die de basis vormt waarop anderstalige instappende peuters en kleuters verder kunnen bouwen met meer woordenschat. De beheersing van die 40 woorden vraagt expliciete, gerichte en intensieve aandacht van de leerkracht wanneer anderstalige peuters en kleuters instappen. De woorden kunnen in een drietal weken begrepen worden,

Nederlands in de kleuterklas

•Welke aanverwante problemen zijn er? • is dit dan dyslexie en dyscalculie?•Wat kunnen we doen bij richtingsmoeilijkheden?•Dit is niet fout: voorbeelden van anders redeneren.•Welke feedback wordt er gegeven en kan dit

anders?•Welke oefeningen kunnen we geven aan kinderen

met richtingsmoeilijkheden?•Wat is de link met faalangst, schrijven, lezen,

schoolrijpheid?


datumdinsdag 1 december 2015 van 9.00 tot 12.00 uur

cursusgeld € 45


infoWat als een kind consequent van het woord tak, kat maakt en de s blijft spiegelen? Of sommen altijd van rechts naar links oplost, in plaats van omgekeerd?ieder kind maakt al eens een fout. Maar als een kind voortdurend moeilijkheden heeft met richtingen en letters en cijfers blijft spiegelen, is er misschien meer aan de hand.Onder het motto ‘Bekijk het van twee kanten’, gaan we samen aan de slag. Volgende topics komen aan bod: •Wat zijn richtingsmoeilijkheden en welke signalen

zijn er?•Hoe komt het dat kinderen spiegelen en letters en

cijfers omkeren?•Wat is nog normaal en wanneer is het een

probleem?•Wat is het verschil tussen richtingsmoeilijkheden en

–problemen?

Ik zie het andersOmgaan met richtingsmoeilijkheden bij kinderen

foto vind ik niet terug in de map en bij onze beeldenhet zou een archief foto zijn



LeON 2015-2016 | 47LeON 2015-2016 | 47


doelgroep: kleuteronderwijs (oudste kleuters), lager onderwijs (onderbouw)

infoOnder het motto ‘Bekijk het steeds positief’ zoeken we samen antwoorden op vele vragen:•Waarom zeggen kinderen ‘ik kan dat niet!’?•Welke boodschap willen ze hiermee overbrengen?•Hoe ontstaat faalangst en welke soorten faalangst

zijn er?•Wat is de link tussen faalangst, schrijven,

schoolrijpheid en richtingen?•Wat met leerproblemen?•Waarom willen sommige kinderen niet tekenen,

puzzelen, schrijven?• Hoe reageer je best als jouw kind zegt: ‘ik kan dat niet!’?•Wat mag je zeker niet doen en wat kan je wel doen?•Hoe vermijden we dat onze kinderen zeggen: ‘ik kan

dat niet!’?

•Hoe brengen we onze kinderen er toe om een opdracht toch te volbrengen?

•Welke oefeningen zijn er belangrijk en waarom? De lesgever werkt als psychomotorisch systeemtherapeut samen met kinderen en hun omgeving (ouders, school, grootouders). Hij is gespecialiseerd in psychomotorische diagnostiek en -therapie bij kinderen met allerhande problemen en auteur van diverse boeken over dit onderwerp.


datumdinsdag 12 januari 2016 van 9.00 tot 12.00 uur

cursusgeld€ 45

‘Ik kan dat niet’, zegt mijn kindOmgaan met faalangst bij kinderen


infogO4ty is een lijst van 40 woorden die de basis vormt waarop anderstalige instappende peuters en kleuters verder kunnen bouwen met meer woordenschat. De beheersing van die 40 woorden vraagt expliciete, gerichte en intensieve aandacht van de leerkracht wanneer anderstalige peuters en kleuters instappen. De woorden kunnen in een drietal weken begrepen worden, mits de begrippen op een functionele manier in de dagelijkse klaspraktijk gebruikt worden. De basis daarvoor neem je mee in de cursus M1516/zOROK012 – Nederlands in de kleuterklas (9 december 2015).in deze sessie maak je zelf een materialendoos gO4ty, zodat je het project kan gebruiken in je eigen klas. De lesgever zorgt voor de nodige leermaterialen. jijzelf brengt 100 lamineerhoesjes a4, 3 lamineerhoesjes a3, lijmstift, opbergdoosjes en –mapjes mee.

Deze workshop is alleen voorbehouden voor leerkrachten die de cursus ‘Nederlands in de kleuterklas’ van Marleen peeters gevolgd hebben op 9 december 2015 of vorig schooljaar (in Mechelen of Vorselaar).



cursusgeld€ 95 (broodjeslunch inbegrepen)inclusief leermaterialen om de doos aan te maken

Workshop materialendoos GO4ty NIEUW

doelgroep: kleuteronderwijs, lager onderwijs (eerste graad)

infoDe wetenschappelijke wereld gaat steeds meer akkoord over het grote belang van de interactie die een opvoeder/leerkracht heeft met het jonge kind. Nieuwe ontwikkelingen in de neurowetenschap leveren onomstotelijke bewijzen hiervoor. De goede boodschap is dat het in ieders mogelijkheden ligt om dit soort interactie te ontwikkelen. Voor de inhoud van deze nascholing wordt er geput uit de kaders van S. greenspan, Maslow, Laevers, maar vooral van p. Klein die in haar MiSC-concept gebruik maakt van de meest recente ontwikkelingen in het wetenschappelijk onderzoek m.b.t. het belang van de relatie voor de ontwikkeling van het kind.in deze vorming krijg je:

• tools om stil te staan bij je relatie met de kinderen van je klas,

• inzicht in de kenmerken van een ontwikkelingsgerichte interactie,

• inzicht in het belang van een kwaliteitsvolle interactie met jonge kinderen voor de ontwikkeling van de hersenen.

lesgeveralbert janssens (CeSMOO)



Jonge kinderen stimuleren in hun ontwikkeling NIEUW




48 | LeON 2015-201648 | LeON 2015-2016


infoMaatschappelijk komen deze thema’s zoals ‘stress’ steeds meer voor en bovendien bij steeds jongere personen. Stress is de voorbije jaren één van de belangrijkste oorzaken van ziekteverzuim geworden. elke dag opnieuw sta je in het onderwijs immers in voor het welzijn van anderen maar vaak is de boog te lang, soms te kort gespannen met alle gevolgen van dien.in deze nascholing geven we je meer achter grond-informatie en inzicht in stress, burn-out en bore-out. tijdens deze vorming willen we zowel het hoofd als het lichaam inzicht geven in de achterliggende mechanismen. We zoeken een antwoord op de vragen: Wat is stress? Welke soorten zijn er? Waaraan verliezen we onze energie? Wanneer is het genoeg of juist teveel te weinig?

We leren doseren, ontladen, bewegen, goed reageren en gaan via dynamisch balanceren op zoek naar een gezond evenwicht (fysiek, emotioneel, mentaal en sociaal) in leven en werken.




Ik ben een stress kieken? Wat is er aan de hand? NIEUWOver stress, burn-out en bore-out

doelgroep: lager en secundair onderwijs

infoSinds de vakoverschrijdende eindtermen ‘leren leren’ in de school van kracht werden, hebben de begrippen vaardigheden en competenties meer en meer ingang gevonden in het taalgebruik van de professionals die met kinderen en jongeren werken. toch merkt men vanuit allerlei doorlichtingen en studies dat het trainen van cognitieve vaardigheden in de praktijk nog erg moeilijk gerealiseerd wordt. eén van de belangrijkste redenen hiervoor is dat leerkrachten en therapeuten zelf nog te weinig inzicht hebben welke die cognitieve vaardigheden zijn die kinderen moeten aangeleerd krijgen. Cognitieve vaardigheden zijn de dieperliggende doelen binnen het werk. ze zitten in alles wat we doen, zorgen ervoor dat iets lukt of mislukt, en worden opgebouwd op lange termijn en geoefend in zoveel mogelijk verschillende situaties (transfer). Wanneer een kind of jongere de ‘leerrol’ moet lossen, gaat het vaak om een aantal cognitieve vaardigheden die onvoldoende zijn ontwikkeld. Dat uit zich dan in een algemene uitval. Symptomen bestrijden (vooral vanuit vakken bezig zijn) helpt in dat geval niet, er moet

gewerkt worden aan de fundamenten: de cognitieve vaardigheden. therapeuten en leerkrachten die met kinderen en jongeren de weg willen gaan van het verwerven van cognitieve vaardigheden, zullen in de eerste plaats zelf een goede kennis moeten hebben van deze cognitieve vaardigheden en van de leerhoudingen (competenties) die deze vaardigheden ondersteunen. in een tweede stap kunnen ze dan leren hoe deze kennis kan getraind worden met kinderen, zodat die tot meer zelfstandig handelen kunnen komen.




Kennismaken met cognitieve vaardigheden NIEUW



LeON 2015-2016 | 49LeON 2015-2016 | 49


doelgroep: kleuteronderwijs, lager onderwijs (eerste graad)

infoWe kaderen drie subthema’s i.v.m. de werkhouding van onze kinderen (concentreren en volhouden; planmatig werken; probleemoplossend denken) binnen een groter geheel: dat van ‘schoolrijpheid’. een te veel (of misschien wel te weinig) besproken onderdeel binnen schoolrijpheid is de pengreep: wat kan en wat mag je aanbieden om niet voorbij te gaan aan naaste ontwikkeling? Hele generaties kinderen zijn vanaf zeer jonge leeftijd opgevoed met het idee dat je het best iets kan leren als je stilzit, met je armen over elkaar, je voeten op de grond en recht naar voor kijkt. Maar stilzitten stimuleert vaak een andere visueel – motorische reactie, namelijk het op zoek gaan naar interessante(re) gebeurtenissen (plagen, friemelen, wiebelen, prutsen, …) waardoor kinderen bij leerkrachten overkomen als afgeleid en

rusteloos. Onderzoek wijst echter uit dat jonge kinderen informatie beter verwerken door beweging.Het is perfect in jouw dagelijkse klaspraktijk te integreren om jonge kinderen te stimuleren tot een rustige, stille, omgevingsvriendelijke leer-bewegings-omgeving die enerzijds de concentratie bevordert en anderzijds ten goede komt aan fijn-motorische vaardigheden zoals de pengreep.




Schoolrijpheid en werkhouding versus pengreep NIEUWOvergang kleuterschool - eerste leerjaar


infoWie aan leerkrachten vraagt hoe ze kijken naar kinderen in kansarmoede, krijgt vooral structurele kenmerken van kansarmoede als antwoord: financieel tekort, bedreiging van gezondheid, voedseltekort, …Wie luistert naar hoe de kansarme zijn basisschool heeft ervaren, krijgt een ander verhaal te horen: verstoorde identiteitsontwikkeling, stress, cognitieve dysfuncties, …Deze nascholing vertrekt vanuit het verhaal van mensen in kansarmoede en zoekt van daaruit naar oplossingen om kinderen uit deze doelgroepen beter tegemoet te komen in hun ontwikkelingsbehoeften.




Basisonderwijs geven aan kinderen in kansarmoede NIEUW


infoWaarom zijn kinderen soms heel koppig en anderen extreem uitdagend? Waarom blijven sommige kinderen discussiëren en chanteren anderen je graag emotioneel? tijdens deze vorming presenteren we vier ‘sleutels’ om dit gedrag beter te begeleiden.persoonlijkheid rust op vier pijlers: emotionele, rationele, zintuiglijke en analytische behendigheid. Bij de meeste kinderen zijn deze vier zuilen voldoende ontwikkeld. Kinderen kunnen kiezen hoe ze reageren op bepaalde situaties. Bij een aantal kinderen zijn één of twee behendigheden sterk ontwikkeld, maar bleven andere pijlers onderontwikkeld. Deze kinderen zijn sterk beperkt in hun keuzeproces en blijven dan ook reageren vanuit hun vertrouwelijke pijler: via emotionele chantage, of discussie, of lijflijke prikkels, of koppigheid.inzicht in deze processen biedt je meer mogelijkheden om kinderen efficiënter te begeleiden naar een gewenst gedrag. elk patroon heeft zijn unieke sleutel om vertrouwen en luisterbereidheid los te weken.




Coachen van ‘buiten-gewoon’ gedrag NIEUW




50 | LeON 2015-201650 | LeON 2015-2016


infoalert blijven vraagt heel wat inzet, waakzaamheid en energie. Hoe kunnen we ons denken, ook na een zware dagtaak, nog steeds alert en genietbaar houden? Misschien kunnen yoga-technieken ons helpen?Yoga heeft, dankzij zijn eerbiedwaardige leeftijd, heel wat technieken ontwikkeld om ons denken tot rust te brengen. Niet alleen via lichaamshoudingen, maar ook via ademhalingstechnieken (pranayama) en voorbereidende meditatietechnieken. tijdens deze vorming oefenen we met ademhaling en meditatie:•Kapalabathi, actieve snelle uitademing•Volledige yogische adem•Samaveta, trage uitademing•ajapa japa, meditatie

Wie deelnememt krijgt een verfrissend inzicht en behendigheid in oefeningen die leiden naar een relativerend en inspirerend totaaloverzicht van ons drukke bestaan.




Yoga and teaching NIEUWYoga en de genoegens van het lesgeven


infoOnze maatschappij vertrekt nog te vaak vanuit ‘de gemiddelde mens’. Men gaat uit van diegene die weinig of niet afwijkt van wat wij geleerd hebben als ‘normaal’ te beschouwen. gelukkig staan wij in ons onderwijs al een stapje verder. We proberen onze klassen en onze lessen op alle mogelijke manieren toegankelijk te maken voor ‘alle’ kinderen en we slagen daar keer op keer wonderwel in. Maar soms is de energie op, de trukendoos leeg, het warme water al uitgevonden… Soms vraagt dat ene kind zo veel dat er niet veel meer overschiet voor de anderen. in deze nascholing willen we concrete handvaten bieden om elke dag opnieuw aan de slag te gaan met de grote verscheidenheid in de klas. Met direct toepasbare tips zetten we in op het welbevinden van die kinderen die

vaak al binnen komen met een rugzak of een etiket… kortom: we willen jouw klaspraktijk zo inclusief mogelijk maken. Want elk kind verdient immers een aanpak die voor hem of haar werkt.

lesgevergreet Herssens (CegO)

datumdinsdag 26 april 2016 van 9.30 tot 15.00 uur


Omgaan met diversiteit NIEUW


infoprobleemgedrag komt voor in elke school. Het is een aspect dat we niet meer kunnen wegdenken. Leerkrachten moeten er op reageren. ze kunnen niet anders, willen ze dat het probleemgedrag niet escaleert. Reageren vanuit intuïtie helpt zelden in dit geval. een professionele houding is daarbij erg belangrijk. We bekijken eerst welke de mogelijke oorzaken zijn van het probleemgedrag dat kinderen stellen. Wetenschappelijk onderzoek stelt immers dat het meeste probleemgedrag zich installeert tussen 0 en 3 jaar. Vervolgens gaan we op zoek naar de bril waarmee we naar kinderen die moeilijk doen willen kijken. is het een bril die kijkt naar het probleemgedrag als symptoom of een bril die ook de onderliggende problemen van het kind weergeeft? als de bril duidelijk is, dan kunnen we op zoek gaan naar een wijze om met het probleemgedrag om te gaan. er wordt vertrokken vanuit de overtuiging

dat het beter is te voorkomen dan te genezen. De vijf pijlers van patterson geven een mogelijkheid tot gericht nadenken over preventie. Ook de technieken ‘straffen en belonen’ passen we in het plaatje. Naast een aantal basisprincipes, leggen we de valkuilen en gevaren ervan bloot. De preventiepiramide van Deklerck vormt het laatste deel van de studiedag. Dit model geeft de kans om de ganse school met al zijn betrokkenen onder de loep te nemen m.b.t. het voorkomen van probleemgedrag.




Preventief omgaan met probleemgedrag op school en in de klas NIEUW




LeON 2015-2016 | 51LeON 2015-2016 | 51


doelgroep: kleuteronderwijs (oudste kleuters), lager onderwijs

infoje wordt op school regelmatig geconfronteerd met verlieservaringen: een overlijden van een (groot-)ouder, vriend, familielid of huisdier van een leerling, iemand die kanker krijgt, … Het komt er dan op aan om snel en goed materiaal te vinden om leerlingen de nodige zorg en begeleiding te bieden. Vaak ben je in tijd beperkt en is het dus zinvol om vooraf zelf de nodige werkvormen te inventariseren.in deze workshop gaan we samen op zoek naar wat een degelijke rouwkoffer moet bevatten. We bekijken bestaand materiaal, oefenen met enkele werkvormen en doen talrijke ideeën op. Daarnaast gaan we ook zelf aan de slag en maken samen ons eerste voorwerp uit de koffer. zo ben je alvast uit de startblokken gegaan om je eigen bruikbare rouwkoffer verder uit te bouwen.


datumdonderdag 12 mei 2016 van 9.00 tot 12.00 uur

cursusgeld € 50

Aan de slag met verdriet: zelf een rouwkoffer maken NIEUW


52 | LeON 2015-2016

Experten in zorg Banaba Zorgverbreding & Remediërend leren

infoin september 2015 start de lerarenopleiding van thomas More Mechelen een nieuwe driejarige cyclus van de bachelor-na-bachelor opleiding zorgverbreding & Remediërend leren (60 studiepunten)in deze opleiding ontwikkel je de nodige competenties om binnen je school kinderen, ouders en collega’s te begeleiden en te ondersteunen op het vlak van ‘zorg’. Vertrekkende vanuit je eigen werksituatie richt de opleiding zich op de begeleiding van individuele kinderen en de ondersteuning op klas- en schoolniveau. Doorheen je leerproces word je gestimuleerd om kritisch constructief naar je onderwijspraktijk te kijken.

je kan de opleiding ‘zorgverbreding & Remediërend leren’ volgen als je ….• in het bezit bent van een diploma bachelor leraar kleuter-, leraar lager of leraar secundair onderwijs,• in het bezit bent van een diploma van een specifieke lerarenopleiding (of daaraan gelijkgestelde opleiding die

een bewijs van pedagogische bekwaamheid oplevert), •werkt in het onderwijs mits het volgen van een voorbereidingsprogramma.

De lessen gaan door in Campus Kruidtuin (Mechelen) op zaterdagvoormiddag (9.00 – 13.00 uur). uitzonderlijk zijn er tijdens de opleiding enkele lesmomenten tot 17.00 uur.

Het programma omvat gemeenschappelijke en tra jectspecifieke opleidingsonderdelen. Bij aanvang kies je voor één van de opleidingstra jecten: kleuterschool, lagere school of secundaire school.

Heb je interesse voor deze opleiding? Neem dan contact op met annelies Walschap, opleidingscoördinator [email protected] | 015 36 29 77.

Meer informatie kan je nalezen op www.thomasmore.be/banaba-zrl

LeON 2015-2016 | 53

Zandpoortvest

Augustijnenstr

aat

voetweg

Lange Ridderstraat

Cafetaria Creativity

Gym

Residentie

Kruidtuin

(Op kot)

STIP living

Campus Kruidtuin (Onderwijs)

Campus Faydherbe(Design)

Kruidtuinpark

CafetariaCampus De Ham(Media)

basisschool

jeugd-herberg

Campus De Vest (Business)

P P

Welkom op Campus Kruidtuin

al onze nascholingen worden, tenzij expliciet anders gemeld, georganiseerd in Campus Kruidtuin. Het officieel adres van deze campus is Lange Ridderstraat 44 2800 Mechelen. Helaas is dit adres niet meteen bereikbaar met je wagen wegens het project ‘autoluwe binnenstad, Mechelen’. je gps zal je meteen naar een foute locatie sturen. Op de campus is er geen parkeermogelijkheid voorzien.

De campus is altijd bereikbaar via een voetweg in de augustijnenstraat (straat net tegenover Campus De Vest op de zandpoortvest). je wagen parkeren kan op de betaalparkings aan de zandpoortvest. Meer informatie kan je nalezen op de website www.mechelen.be/parkings.

Met de trein en het openbaar vervoer bereik je snel onze campus. De stations Mechelen en Mechelen-Nekkerspoel liggen op wandelafstand. Wie met de bus komt, vindt haltes op de Veemarkt of op de zandpoortvest. Meer info op www.delijn.be.

Meer info over de bereikbaarheid van de campi van thomas More in Mechelen kan je vinden op de website www.thomasmore.be.

54 | LeON 2015-2016

Info & inschrijven

• inschrijven gebeurt uitsluitend online via www.thomasmore.be/leon. Noteer bij inschrijving steeds nauwkeurig je eigen mailadres. je ontvangt dan automatisch een bevestiging van de inschrijving.

•tijdig aanmelden (ten laatste drie lesweken voor de eerste sessie van de cursus) is noodzakelijk.

•Wie inschrijft betaalt ook, ongeacht de reden van niet deelname. een factuur wordt geruime tijd vooraf opgestuurd naar het opgegeven facturatieadres. je inschrijving is persoonlijk; bij overmacht kan de school een vervanger in jouw plaats laten deelnemen. Via mail laat je dit aan ons vooraf weten.

•ten laatste één week voor de start van de nascholing, sturen we een e-mail met meer informatie. indien er te weinig deelnemers geregistreerd zijn, annuleren we op dat moment de cursus. indien je dan al de factuur voldaan hebt, wordt het bedrag teruggestort.

•Bij effectieve deelname, ontvang je een ‘attest van nascholing’.

• indien de cursus een ganse dag duurt, voorzien we een broodjeslunch. Deze is in het cursusgeld inbegrepen. indien je bepaalde voedselallergieën hebt, gelieve dit op je inschrijvingsformulier te melden.

•De nascholingen gaan door in Campus Kruidtuin van thomas More Mechelen. De campus is makkelijk bereikbaar met het openbaar vervoer en op wandelafstand van zowel het station Mechelen als het station Mechelen-Nekkerspoel. er worden geen parkeerplaatsen voorzien. Wie met de wagen komt, kan parkeren op één van de betaalparkings in de omgeving van de hogeschool.

•Veel nascholers, die met ons samenwerken, zijn bereid om hun cursus op maat van jouw team aan te bieden (voor een studiedag, personeelsvergadering,…) op een locatie naar jouw keuze. Neem vrijblijvend contact met ons op om dit samen uit te werken.

•Heb je omwille van een beperking of handicap extra voorzieningen nodig? Laat het ons dan tijdig weten.

Heb je vragen of wens je informatie? Contacteer ons via 015 36 92 79 of [email protected]

Find us on Facebook Badge CMYK / .ai

www.facebook.com/LeONMechelen

LeON 2015-2016 | 55

Deze brochure werd opgemaakt met de meeste zorg. De bedragen van de cursusgelden werden opgenomen onder voorbehoud van wijzigingen.

eventuele aanpassingen worden gepubliceerd op onze website.De informatie op www.thomasmore.be/leon is bindend.

samenstelling: Marc gorremans – juni 2015illustraties: iStock.com, Marc gorremans, Shutterstock, VSV© 2015 – LeON / thomas More Mechelen – antwerpen vzw

opmaak en druk: Campinia Media cvb – vso geel

www.thomasmore.be/leon

Welkom op campus Kruidtuin - Mechelen

Lange Ridderstraat 44, 2800 Mechelentel. + 32 (0)15 36 92 79

Brochure leon 2015 2016

Documents

Transcript of Brochure leon 2015 2016