Maandag 10 juni 2013 Ontwerpbeurs open-design hulpmiddelen Een initiatief van Howest | Industrial Design CenterPh: Lieven De Couvreur Client : Carine Co-design team : Jolien Goemare , Julie Deschepper, Eva Van Breuseghem, Xavier Vandenberghe.

Situering

Design for (every)one is een interdisciplinair onderzoeksproject waarin de studenten industrieel ont-werpen en ergotherapie van Howest samen met eindgebruikers nieuwe hulpmiddelen ontwikkelen. Het project wenst een antwoord te bieden voor diverse uitdagingen in de wereld van assistieve tech-nologie: geen twee personen of beperkingen zijn dezelfde en toch kunnen deze unieke gebruikers slechts kiezen uit een klein aanbod van universele hulpmiddelen die geproduceerd worden volgens massaproductiestandaarden.

Vandaag creëren nieuwe digitale prototyping technologieën, de open-design cultuur en het internet opportuniteiten voor deze nichemarkt. Ze openen de weg naar nieuwe design scenario’s waarin de eindgebruiker en zijn omgeving in staat zijn om zelf hulpmiddelen op maat te ontwikkelen, te produ-ceren en hieromtrent ervaringen te verspreiden ... a design for (every)one.

Aan de hand van de action research methodiek worden elk jaar een 10-tal codesign projecten geor-ganiseerd waarin diverse methodieken rond empathie, creativiteit en prototyping worden toegepast.

Programma

14.00u : Introductie Design for (every)one een brug tussen sociale en technologische disciplines.

14:30u : Overzicht 10 codesign cases. Totaal overzicht van de unieke en vraaggedreven uitdagingen rond individuele clienten en hun mantelzorgers.

15:00u : Opening ontwerpbeurs, beoordeling door de professionele jury en mogelijkheid om persoonlijke ervaring en expertise uit te wisselen. Demonstratie van de verschillende hulpmiddelen ontwikkeld door eindgebruikers en de studenten master Industrieel ontwerpen i.s.m. de studenten bachelor Ergotherapie.

16:00u : Eervolle vermelding “Best Practice”

16.15u : Netwerkmoment + Receptie

Praktisch

Locatie: Industrial Design Center | Howest - Marksesteenweg 58 - 8500 Kortrijk http://www.industrialdesigncenter.be/Inschrijving: deelname is gratis - inschrijvingen verplicht via http://twikilist.com/ONTWERPBEURS2013

Dit evenement wordt mede ondersteunend door het Howest aanmoedigingsfonds en de handicap international “design with a heart”.

BREIHULP 1.3De hobby van onze cliënt Carine is breien. Helaas lukt dit de laatste tijd niet meer omdat Carine he-miplegie heeft. Hierdoor kan ze slechts 1 arme ge-bruiken, wat erg moeilijk werkt om te breien. In het revalidatiecentrum werd er getest met een hulp-stuk die 1 van de naalden diende vast te houden. Helaas zonder succes. Bovendien heeft Carine ook last van slecht zicht en neglect van haar ver-lamde linker kant, zodat het een extra uitdaging werd om het breipro-bleem van Carine op te lossen.

Het idee achter dit ont-werp is deels een hack op een bestaand pro-duct en deels zelf gevon-den door ondervinding. Er werd vertrokken van-uit het breiraam. Dit zijn twee rijen naalden waar-rond draad gewonden wordt. Door het principe van punniken worden ste-ken gemaakt. De twee rijen laten echter weinig ruimte voor verschillende steken. En dat was ook een van de wensen van

Carine. Bovendien wou ze liefst een handige kit zo-dat ze alles mooi kan op-bergen. Twee breinaalden nemen immers ook niet veel plaats in.

Daaruit ontstond het eindproduct. Een modu-laire breihulp die alle ste-ken vasthoudt, net zoals een breistok. Gecombi-neerd met een handlei-ding om steken te maken en enkele voorbeeldpro-jecten. Bovendien is het omzetten van “normale” patronen mogelijk, zodat Carine alles kan maken wat ze wenst.

De breihulp is specifiek ontworpen voor Carine, maar iedereen kan deze kit gebruiken om te (le-ren) breien.

TEAM

CLIENT: CarineIO: Eva Van Breuseghem, Xavier VandenbergheERGO: Julie Deschepper, Jolien Goemaere

PROCESS

http://breihulp2013.blogspot.be/http://designforeveryone.howest.be/

2013

TROMBONEHULP 1.8Simeon verloor drie jaar geleden zijn rechterarm door een ongeval. Hij draagt nu een geavan-ceerde prothese. Deze heeft vele mogelijkhe-den, maar heeft toch nog enkele beperkingen. Si-meon’s grote passie, trombone spelen, is bijna onmogelijk geworden. Het is namelijk moeilijk om de trombone vast te grij-pen met de prothesehand. Daarnaast moet het hele gewicht van de trombone ondersteund worden door zijn prothese-arm, wat een grote belasting ver-oorzaakt op de schouder.

Tenslotte kan door de beperkt instelbare elle-booghoek van de prothese geen normale houding aangenomen worden. Door dit alles is het pijn-lijk om langer dan enkele minuten te spelen.

De trombonehulp biedt hier een oplossing. Het is een compact hulpstuk dat gemakkelijk in de in-strumentkoffer past. De trombonehulp bestaat uit drie hoofdonderdelen. Het steunonderdeel wordt

rond de nek gehangen en is via een dunne staaf verbonden met de klem. Deze klem wordt eenma-lig aan de trombone be-vestigd. Daarnaast is er nog een schouderband die de trombone in de juiste positie houdt.

Op die manier is het mo-gelijk om met één arm trombone te spelen. Zo is de prothesearm overbo-dig geworden en bijgevolg dus vrij van elke vorm van belasting. De trombone-hulp biedt Simeon zo te-rug de kans om een pijn-loze, normale manier te kunnen genieten van het trombonespelen.

TEAM

CLIENT : Simeon IO : Arne Malfait, Jonas Maertens ERGO : Elien Vanhee, Suzan debuysere

PROCESS

http://trombonehulp2013.blogspot.comhttp://designforeveryone.howest.be/

2013

KABELSCHOENHULP 1.9 Eddy is 46 jaar en door zijn slecht zicht tewerk-gesteld in de beschutte werkplaats ‘t Veer. Zijn zichtvermogen gaat ach-teruit waardoor hij op dit moment weinig werk meer kan verrichten. Wanneer zijn zicht nog verder vermindert zal Eddy niet meer kunnen werken waardoor hij da-gelijks naar het dagcen-trum zal moeten.

Een opdracht die in de beschutte werkplaats veel voorkomt is het de-nuderen van kabels en het aanbrengen van ade-reindhulsjes. Doordat dit werk zeer nauwkeurig moet gebeuren is dat voor Eddy momenteel ondoen-baar door zijn beperking.Om Eddy te helpen zijn 2 hulpmiddelen ontwik-keld. Eén om draden te strippen en een ander om adereindhulzen te beves-tigen. De rode draad in deze werktuigen is dat al-les wat klein is wordt uit-vergroot. Er moeten veel kleine draadjes in kleine gaatjes. We zorgden dus telkens voor een uitver-groot gat om de draad

makkelijker te kunnen positioneren in het klein gat (systeem van een trechter).

Het systeem werkt als volgt: de aders van de ka-bel moeten worden ge-denudeerd, dit gebeurd door 1 ader vast te nemen en deze door de trechter te duwen. Deze ader duw je tot je tegen de stop in de klem zit en niet verder meer kan. Daarna druk je de tang met 1 hand dicht waarna de kabel gede-nudeerd is. Erna moet een adereindhuls op de ader worden gefixeerd. Dit gebeurd door het an-dereindhulsje in een vul-systeem te brengen die dan geplaatst wordt in een houder. Deze hou-der zorgt ervoor dat de huls in lijn gepostioneerd is met tang en trechter. Wanneer de ader door de trechter gestoken wordt neemt hij de adereindhuls mee tot in de tang. Terug met 1 simpele druk op de tang wordt het hulsje ge-klemd en kun je de ader uithalen.

TEAM

CLIENT : EddyIO : Mathijs Casteele, Jan Folens ERGO : Soenen Marlies; De Rycke Ashley

PROCESS

http://kabelschoenhulp2013.blogspot.comhttp://designforeveryone.howest.be/

2013

JASHULP 2.5Via het project VLETER-wonen van Dominiek Sa-vio (Gits) kan David, onze cliënt, ondanks zijn fy-sieke beperking toch zelf-standig wonen. David is zeer op zijn zelf-standigheid gesteld. En daarom is dit woonproject voor hem ideaal opdat hij op deze manier autonoom kan functioneren en te-gelijk de aangepaste zorg krijgt.

Eén van de dagdagelijk-se elementen die David frustreert, is het feit dat hij zijn jas zonder hulp moeilijk of zelf niet kan uitdoen. Dit komt door de fysieke beperking in de bovenste ledematen.Voor hem is het onmoge-lijk de schouderbeweging te maken welke essenti-eel is om een jas op con-ventionele manier uit te doen.

Jashulp 2.0, het vervolg-project van vorig jaar, helpt David zijn jas zelf-standig uit te trekken. Aan beide zijden van z’n jas, ter hoogte van zijn schouders, hangt een textielen ring. Deze sluit

zichzelf om de koordjes van zijn kap door magne-ten.

Deze zijn op hun beurt dan weer de essentie van de jashulp. Bij David thuis werden oranje, zijn lie-velingskleur, magneet-borden aan de muur be-vestigd. Wanneer David thuiskomt, ritst hij zijn jas openen en plaatst hij zich van zijn rolwagen op zijn draaistoeltje.Door met zijn schouders vervol-gens elk op z’n beurt naar de muur toe te bewegen, ‘klikken’ de magneten vast aan de plaat. Hier-bij maakt hij een draai-beweging waarbij de jas van zijn schouders valt. Het enige wat David moet doen is de jas verder af-schudden.

TEAM

CLIENT : DavidIO : Cloë Vandamme, Dieter Van den StocktERGO : Ellen Vandenheede, Jolien Van Den Heede

PROCESS

http://jashulp2013.blogspot.comhttp://designforeveryone.howest.be/

2013

STRANDMOBIEL 1.5In samenwerking met Mi-chiel, een jongetje van 6 jaar, hebben wij de Strandmobiel ontwik-keld. Michiel is geboren met een open rug en is verlamd vanaf zijn navel. Hij beweegt zich voort in een rolstoel of kruipt over de vloer. Zoals de meer-derheid van de kinderen gaat Michiel dolgraag naar zee. Op het zand zelf wordt Michiel in een bol-derkar voortgeduwd.

Deze kar kan hij zelf niet bedienen en eens in de kar kan Michiel niet maar aan het zand. Om ergens naartoe te kunnen is hij volledig afhankelijk van derden.

Na aftoetsen van zijn wil-len en kunnen zijn we met een concept afgekomen waarmee Michiel over het zand kan tuffen van A naar B en er zonder extra hulp ook zelfstandig in en uit de Strandmobiel kan. Vertrekkend vanop het zand naast zijn zandkas-teel rolt hij op een doek dat in het zand ligt. Via een joystick kan hij het doek, dat via kabels aan

een aluminium frame bevestigd is, laten optil-len. Nu Michiel boven de grond hangt in een com-fortabele zitpositie, kan hij via een menu op de joystick naar de drive mode gaan. Vanaf dan kan Michiel zelf beslissen waar naartoe te gaan.

TEAM

CLIENT : MichielIO : Maxim Solomaniuck, Alexandre De Bie ERGO : Febe Collie, Lieselot Seynaeve

PROCESS

http://strandmobiel2013.blogspot.be/http://designforeveryone.howest.be/

2013

HARNASKLEDIJ 1.7Bernoux is een enthou-siaste zestienjarige die graag toffe kleding wil dragen zoals haar leef-tijdsgenootjes. Bernoux moet echter een harnas en pamper dragen en kan niet zelfstandig rechtop-staan. Hierdoor was het moeilijk om gepaste kle-ding te vinden die over het harnas past en er boven-dien ook nog eens goed uitzag.

Samen met haar vader zochten we naar een op-lossing zodat Bernoux en haar vader samen stijvol-le trips konden maken in de rolstoel.

We kozen voor een chino broek, een hedendaagse broek die iets wijder is op de heupen en smaller wordt langs te benen. De plooitjes bovenaan mas-keren de pamper, terwijl de smalle pijpen de slan-ke benen van Bernoux benadrukken. Door een voldoende hoge taille te voorzien, accentueren we de versmalling in het har-nas ter hoogte van haar taille, om zo het vrouwe-lijke figuur te verkrijgen.

Bovendien zorgt de hoge taille er ook voor dat, on-danks het starre harnas, Bernoux’s broek niet af-zakt in zithouding.

Daarnaast brachten we bretelklemmen aan in de broek om deze vast te maken aan het shirt. Zo blijft alles steeds mooi op z’n plaats zitten.Met een slimme styling creeërden we een mooie outfit die niet langer het harnas in de kijker zet, maar wel Bernoux zelf.

TEAM

CLIENT : Bernoux, Dominique DemeulemeesterIO : Hanna Eggermont, Samantha WerbrouckERGO : Jynke Raeymaekers, Shade Debonnez

PROCESS

http://harnaskleding2013.blogspot.comhttp://designforeveryone.howest.be/

2013

OPRAAPHULP 1.6Els is een rolstoelpatiënt met spasmen. Ze heeft moeite met stabiliteit en grijpen omdat ze maar 1 functionele hand heeft, nl. haar linkerhand. Van-wege haar beperking laat ze vaak iets vallen op de grond en moet ze telkens haar begeleidster bellen om het voorwerp op te ra-pen. Els wil dan ook graag zelfstandig voorwerpen kunnen oprapen, maar de huidige hulpmiddelen zijn voor haar te moeilijk.

De nieuwe opraaphulp is bevestigd aan de rolstoel zodat Els de tool niet laat vallen en ze hem altijd bij zich heeft. Met een een-voudig verbindingstuk kan de opraaphulp op haar verschillende rolstoelen bevestigd worden zonder tools.

Eerst en vooral moet Els haar rolstoel via de joy-stick zodanig positione-ren dat het voorwerp juist naast haar linker voorwiel ligt. Hier heeft Els al er-varing mee, het positione-ren is dus geen probleem en verloopt vlot.Via een draaibeweging

kan Els de opraaphulp uit zijn rustpositie zetten in verticale stand. Vervol-gens laat ze de tool hand-matig zakken stap voor stap. Dit kan ook door op de bijhorende knop te drukken.

Wanneer de opraaphulp gezakt is tot de hefboom op haar armleuning rust kan ze de grijper openen door de hefboom in te drukken. Daarna laat ze de hulp zakken tot over het voorwerp en haalt ze de hendel over, waardoor de grijper zichzelf sluit en het voorwerp vastgrijpt. Het openen van de grijper kan ook eerst gebeuren vooraleer ze haar rolstoel positioneert. Dit is af-hankelijk van haar eigen voorkeur en we laten haar hierbij de keuze.

TEAM

CLIENT : ElsIO : Lander Herreman, Peter MortelmansERGO : Hanne Desimpelaere

PROCESS

http://opraaphulp2013.blogspot.comhttp://designforeveryone.howest.be/

2013

LEESHULP 1.3Claire leest heel graag boeken, kranten en tijd-schriften. Het is echter een hobby die ze met de jaren minder en minder kon beoefenen. Ze lijdt namelijk aan discopathie, waardoor ze haar nek moeilijk naar voren kan buigen, een beweging die we allemaal doen bij het lezen. Om het lezen com-fortabeler te maken, be-dacht Claire zelf verschil-lende hulpmiddelen. Door bestaande voorwerpen aan te passen, gaande van een klapstoel tot een afwasrek, ontwikkelde ze een achttal boekenhou-ders. Geen enkele vol-deed echter volledig aan haar wensen. Haar boe-ken bleven dus onaange-roerd liggen.

Omdat ze in een huis woont dat bestaat uit vele verdiepingen, was een van de vereisten dat de leeshulp gemakkelijk te transporteren moet zijn naar de verschillende lo-caties waar Claire graag leest. Dit vertaalde zich in een leeshulp die licht en plooibaar is. Bovendien wisselt ze graag af van

zit- of ligmeubel. De ene dag ontspant ze graag in haar ligzetel in de eetka-mer op de tweede verdie-ping. De ander keer ligt ze liever in de woonkamer op de eerste verdieping. Verder zit ze aan tafel of ligt ze in een strooien lig-meubel.

Dankzij deze leeshulp kan Claire weer genie-ten van het lezen. Hij is opgebouwd uit verschil-lende onderdelen van be-staande producten en is ontworpen om tegemoet te komen aan de verschil-lende leeslocaties. De leeshulp is ook verstel-baar in hoogte en de ge-articuleerde arm laat toe om een tekst te oriënte-ren in de ideale positie. Bovendien zorgt de inge-bouwde lamp voor extra licht wanneer het nodig is.

TEAM

CLIENT : ClaireIO : Mwenge Sikuli, Sten VerhaegenERGO : Christophe Vandeginste

PROCESS

http://leeshulp2013.blogspot.comhttp://designforeveryone.howest.be/

2013

STOELKLEM 1.5Zurab, een leerling van het Dominiek Savio Insti-tuut in Gids, wilt op een aangename manier les kunnen volgen. Hiervoor zit hij op een bureaustoel, die hem meer bewegings-vrijheid geeft dan zijn rol-stoel. Maar bij het gaan zitten op de bureaustoel, rolt deze ongewild weg. Er zijn reeds bestaande oplossingen op de markt voor dit probleem zoals de trippelstoel, maar deze zijn vaak op maat ge-maakt en zeer kostelijk. De focus van dit project was om een bureaustoel rem te ontwikkelen die Zurab zelfstandig kan be-dienen en die low cost is.

De grootste troef van de stoelklem is de eenvoud en het gebruik van goed-kope materialen. De ba-sis van de rem is een oud fietswiel, dat voorzien is van rubberen lapjes. Het fietswiel wordt achter de rolstoel op de grond geplaatst. Wanneer de wieltjes op het rubber rij-den, ontstaat er wrijving en dus een remmend ef-fect. Hierdoor zal Zurab veiliger kunnen gaan zit-

ten. Aan het fietswiel zijn handvaten bevestigd die eenvoudig te hante-ren zijn. Deze handvaten kunnen gemakkelijk in de houders op de arm-leuning van de stoel ge-plaatst worden. Op deze manier kan de rem mee-genomen worden bij het verplaatsen van de stoel.

Voor de productie hebben we gezorgd dat de stoel-klem vervaardigd kan worden met handgereed-schap, waardoor hij een-voudig reproduceerbaar is.

TEAM

CLIENT : ZurabIO : Joke Wellens, Olivier De BieERGO : Jens Claus

PROCESS

http://stoelklem2013.blogspot.comhttp://designforeveryone.howest.be/

2013

KOOKHULP 1.5Alain kreeg op zijn 47ste levensjaar een beroerte. Als gevolg hiervan heeft hij een linker hemiplegie. De linkerzijde van Alains lichaam functioneert dus niet meer naar behoren. Alains beperking vertaalt zich concreet in het feit dat hij tijdens het roeren in potten op het fornuis, geen controle heeft over de beweging van de kook-potten. Dit is uiteraard niet risicoloos en zelfs gevaarlijk!

Onze cliënt probeerde al tal van hulpmiddelen toe te passen tijdens zijn kookmomenten, maar geen van allen voldeed aan zijn eisen. Waren ze bedienbaar met 1 hand, dan bleef de pot dansen. Werd de pot gefixeerd, kon Alain het mechanis-me niet zelf opbouwen of afbreken. Koken, een be-zigheid die er al zijn hele leven was geweest en welke hij altijd had uitge-voerd met plezier, werd plots een bron van frus-tratie.

Met behulp van Gecko-tape, hebben wij Alain het genoegen dat hij haalde uit koken en experimen-teren met smaken, doen terugvinden. Geckotape is een sterke, hittebestendi-ge silicone die we hebben verwerkt in een compac-te, ergonomische (bedien-baar met 1 hand) en han-dige add on. Alle eisen die Alain had gesteld werden in acht genomen. Zo is de add-on afwasbaar, kan hij gebruikt worden op ver-schillende oppervlakken en hoeft hij niet steeds opgeborgen te worden door zijn esthetisch as-pect.

We kozen ervoor de kook-hulp uit te voeren in hit-tebestendige mortel. Bouwmaterialen zijn van-daag immers een heuse trend binnens-keukens. Het houten handvatje geeft het product opnieuw een persoonlijke toets. De geckotape op het ge-kromde vlakje vooraan en het ondervlak, zorgen voor de functionaliteit.

TEAM

CLIENT : AlainIO : Stephanie Van Haecke, Thomas WalgraveERGO : Kim Casselein, Jana Vanackere

PROCESS

http://kookhulp2013.blogspot.comhttp://designforeveryone.howest.be/

2013