BP Interieurvormgever

STUDIE 21

B E R O E P S P R O F I E L

interieurvormgever (m/v)

B E R O E P S P R O F I E L

interieurvormgever (m/v)

sector : architectuurstudiegebied : architectuuropleiding : interieurvormgevingberoep : interieurvormgever

Werkgroep beroepsprofiel van de Vlaamse Hogescholenin opdracht van de Vlaamse Onderwijsraad

D/1997/6356/9

De leden van de werkgroep beroepsprofielen zijninhoudelijk verantwoordelijk voor het beroepsprofiel.

De VLOR heeft enkel ingestaan voor een uniforme en toegankelijke lay-out.

B E R O E P S P R O F I E L I N T E R I E U R V O R M G E V E R

I N H O U D

1 S I T U E R I N G V A N H E T B E R O E P 1

2 B E R O E P S P R O F I E L 2

2.1 Exacte benaming van het beroep 22.2 Globale situering van het beroep 2

2.2.1 Omschrijving van het beroep 22.2.2 Beschrijving van de beroepscontext 2

2.2.2.1 Omstandigheden 22.2.2.2 Hoedanigheden 32.2.2.3 Werkverbanden 32.2.2.4 Toepassingsvelden 3

2.3 Vereiste opleiding 4

2.3.1 Diploma 42.3.2 Niveau 42.3.3 Interieurarchitect 42.3.4 Beroepsvereniging 62.3.5 Typefunctie: voorstudie 7

2.3.5.1 Deelfunctie: kennismaking probleeminstelling 72.3.5.2 Deelfunctie: waarneming 82.3.5.3 Deelfunctie: documentatie 92.3.5.4 Deelfunctie: synthese 102.3.5.5 Deelfunctie: aspect beschouwing 102.3.5.6 Deelfunctie: presentatie 112.3.5.7 Deelfunctie: terugkoppeling 122.3.5.8 Deelfunctie: uitwerking uitvoeringsdossier 12

2.3.6 Typefunctie: ontwerp 14 2.3.6.1 Deelfunctie: studie 15 2.3.6.2 Deelfunctie: sturing 15 2.3.6.3 Deelfunctie: voorontwerp 16 2.3.6.4 Deelfunctie: ontwerp 17

2.3.7 Typefunctie: advies 18 2.3.7.1 Deelfunctie: advies interieurvormgeving 18 2.3.7.2 Deelfunctie: advies in winkel 19 2.3.7.3 Deelfunctie: materiaaladvies 19 2.3.7.4 Deelfunctie: kleuradvies 20 2.3.7.5 Deelfunctie: verlichtingsadvies 20

2.3.8 Typefunctie: verkoop 212.3.8.1 Deelfunctie: verkoop project 212.3.8.2 Deelfunctie: verkoop eigen product 222.3.8.3 Deelfunctie: verkoop ander product 22

B E R O E P S P R O F I E L I N T E R I E U R V O R M G E V E R

2.3.9 Typefunctie: organisatie 232.3.9.1 Deelfunctie: planning 232.3.9.2 Deelfunctie: uitvoering 24

2.3.10 Bronnen 25

3 L I J S T V A N M E D E W E R K E R S 26

4 I D E N T I F I C A T I E G E G E V E N S 27

5 B I J L A G E N 28

B E R O E P S P R O F I E L I N T E R I E U R V O R M G E V E R 1

1 S I T U E R I N G V A N H E T B E R O E PI N D E S E C T O R E N

e beroepencluster waartoe de interieurvormgever behoort is deze van de (interieur)-architect en de productontwikkelaar. Het beroep van de interieurvormgever is mul-tisectorieel.

Als ontwerper kan hij/zij werkzaam zijn in de bouwsector, waarbij inrichting en afwerking,en ook meubilair, zijn specifieke werksegment uitmaken. Hij is dus actief op het terrein vanverbouwingen en vernieuwbouw en heeft een gedeeltelijke opdracht bij nieuwbouw. Binnengrotere beroepsverbanden (zie verder) kan zijn taak afgebakend zijn en toegespitst op crea-tie of presentatie of calculatie.

Het uit te voeren programma van zijn opdrachten in de bouwsector kan onbeperkt verschei-den zijn: van programma’s in de privé-sfeer tot de openbare, over het commerciële, hetculturele, beroepsruimten, kantoren, (zie verder).

Even belangrijk is de plaats van de interieurvormgever in de meubelsector. Hier ontwerpthij meubels en objecten voor interieur en exterieur. Dit kan zowel vast aangebouwde meu-bels betreffen, als het losstaand exclusief meubelobject. Soms doet hij aan productontwik-keling (meubelontwerp voor productie op grote aantallen), echter met een lage graad vantechniciteit. Hetzelfde geldt binnen de sector van het design.

Maar ook in de verlichtingssector en de verf- en textielsector kan hij een dergelijke rol spe-len. Niet enkel beweegt hij zich als ontwerper in deze sectoren, maar mogelijk ook als advi-seur op het gebied van meubels, verlichting of kleur. In bepaalde gevallen zelf als verkoper,vertegenwoordiger of als uitbater van een gespecialiseerde handelszaak.

Heel dikwijls is hij als ontwerper actief in de sector van de standenbouw, bij beursconcep-ten, tentoonstellingen, displays en signalisatie.

D

B E R O E P S P R O F I E L I N T E R I E U R V O R M G E V E R2

2 B E R O E P S P R O F I E L

2.1 De exacte benaming van het beroep

Beroep : Interieurvormgever

In het verleden werden de termen binnenhuisarchitect(uur), binnenhuisontwerper,binnenhuiskunst door elkaar gebruikt.

In specifieke situaties worden ook de termen meubelontwerper, standenontwerper,decorateur gebruikt. Deze laatste beroepen worden niet in afzonderlijke beroeps-profielen behandeld omdat een interieurvormgever zich zelden exclusief tot dezetoepassingsvelden beperkt. In de praktijk wisselt hij (meestal) opdrachten van al-lerlei aard en specialisatie af.

Het beroep van interieurvormgever mag niet verward worden met de uitvoerendeberoepen: schilder-decorateur, meubelmaker, wooninrichter.

2.2 De globale situering van het beroep

2.2.1 Omschrijving van het beroepHet vormgeven, organiseren, plannen, visualiseren en realiseren van het interieurvan de gebouwde omgeving en al haar elementen.

Uitgaande van een programma in een bepaalde ruimtelijke situatie en maatschap-pelijke context wordt een concept uitgewerkt dat als sturend element zal gebruiktworden om de fysische en psychische omgeving van de mens vorm te geven.

De uitstraling van identiteit en karakter, de praktische oplossingen voor functiona-liteit en gebruikscomfort, het beheer van budget en timing worden zorgvuldig be-studeerd en opgelost met geschikte materialen, aangepaste constructiewijzen enhedendaagse technologie.

2.2.2 Beschrijving van de beroepscontext

De interieurvormgever is opgeleid om een groot gamma van beroepsmogelijkhedenop instapniveau aan te kunnen. Er is echter een nog groter aantal verschillende om-standigheden, hoedanigheden, werkverbanden en toepassingsvelden waarin hij uit-eindelijk terecht kan komen.

2.2.2.1 Omstandigheden

De betrekking/het beroep wordt thuis of in een bureau/tekenatelier en/of op dewerf/het uitvoeringsatelier (als controleur) uitgeoefend.


2.2.2.2 Hoedanigheden

De Interieurvormgever kan zijn/haar beroep uitoefenen als zelfstandig interieur-vormgever, als vennoot, als ontwerper/uitvoerder, beheerder van een speciaalzaak,in dienstverband.

Interieurvormgevers kunnen de functie invullen van ontwerper, standenbouwont-werper, decoratieontwerper, octrooihouder, coördinator, werfcoördinator, organi-sator, tekenaar, bestekmaker, kostprijsberekenaar, vertegenwoordiger, verkoper,adviseur, deskundige, lesgever, publicist, aannemer van interieurrealisaties. Niet aldeze functies echter zijn instapfuncties.

2.2.2.3 Werkverbanden

Het beroep kan vaste samenwerking noodzaken met andere ontwerpberoepen diedeelnemen aan het concept (architect, ingenieur) of aan de realisatie (aannemers,vaklui, ambachten). Interieurvormgevers kunnen werkzaam zijn in een ontwerp-bureau, een interieurvormgeversbureau, een interieurarchitectenbureau, een archi-tectenbureau, een bureau voor productontwikkeling, of in gemengde vormen (enb.v. samen met ingenieurs) in een bouwbureau, een bouwbedrijf en een inrichtings-bedrijf.

De interieurvormgever kan dan specifieke competentie (ontwikkeld) hebben in te-kenwerk, opmetingen, plantekenen, normtekenen, beeldende media, modelbouw,prototypebouw, visualiseren en perspectieftekenen, CAD. Of in materiaalgebruik,(-toepassing, -verwerking), in meubilair, in technische installaties (elektriciteit,sanitair, verwarming), in wand-, vloer-, plafondafwerking, inergonomie, hygiëne encomfort, in verlichting, kleur, domotica, in decoratie, in onderhoud en herstel ofbinnen de immobiliënsector.

2.2.2.4 Toepassingsvelden

Vooral de toepassingsvelden zijn onuitputtelijk. Het gaat dikwijls om gebouwen(privé, openbaar, semi-openbaar) en heeft het doorgaans met meubels en vast meu-bilair of inrichting en interieurafwerking te maken.

Voor de hand liggend zijn de inrichtingen in particuliere woningen of appartemen-ten, in hun geheel of per afzonderlijke private woonvertrekken: leefruimten, keu-ken, sanitair.

Voorts zijn er de commerciële ruimtes, handelszaken, winkelinrichtingen (boetiek,apotheek, voeding), warenhuizen, winkelgalerijen.

Ook de horeca: hotel, restaurant, keukenuitrusting, zaaluitrusting, administratieveruimtes, conferentieruimtes, service-uitrusting, ontvangst, balie en hotelkamerinte-rieur.

Verder bureelinrichting, kantoren en ruimten voor administratie, (systeemmeubi-lair, systeemwanden, -vloeren en -plafonds), conferentieruimten (didactisch-, pro-jectie- en communicatiemateriaal). Beroepslokalen: inrichting van dokters- entandartskabinetten, advocaten- en notariskantoren.

En openbare gebouwen: inrichting van bioscopen, feestzalen, kerken, banken, (in-komhallen, ontvangstlokalen, vergaderzalen) en bibliotheken.


Ziekenverzorging, hospitalen, medische en paramedische praktijkruimten. Scholenen vormingscentra, inrichting cursus- en leslokalen, inrichting auditoria en projec-tielokalen, inrichting werkplaatsen en ateliers, kantines en ontmoetingsplaatsen.

Tentoonstellingsarchitectuur, museuminrichting, inrichting culturele centra, stan-denbouw, showrooms, etalages, tentoonstellingen, handelsbeurzen, displays, signa-lisatie, stilering en decoratie, theater- of tv-decor en rekwisitie.

Meubels, verlichtingsarmaturen, prototypes, gebruiksvoorwerpen, designobjecten.Restauratie interieurs en/of meubels.

Kleurenstudies, materialenkeuze, hedendaagse afwerkingstechnieken, woonadvies,zelfbouwadvies, licht- en verlichtingsadvies, domotica, technische uitrustingen.

Publieke ruimte (exterieur), het ontwerp van buiteninterieurs. Hij/zij creëert straat-meubilair.

2.3 Vereiste opleiding

2.3.1 DiplomaHiervoor verwijzen we naar het vigerende decreet betreffende de hogescholen in deVlaamse Gemeenschap van 13 juli 1994.

Basisopleiding : gegradueerde in de interieurvormgeving

studieduur : drie studiejaren (3x 60 studiepunten), één cyclus

studiegebied : architectuur

2.3.2 NiveauHiervoor verwijzen we naar het Europese SEDOC-systeem voor niveaubepaling(Art.2, Besluit van de Raad d.d. 16 juli 1985). Het beroep van interieurvormgeverbehoort tot niveau 4. Het betreft hier een kwalificatie die het mogelijk maakt opautonome en onafhankelijke manier verantwoordelijkheid op te nemen voor plan-ning en/of leiding en/of beheer.

De toegang tot het beroep veronderstelt dus een artistieke en technische vormingvan behoorlijk niveau (bewijs van technieker in toegepaste artisticiteit). De studietot interieurvormgever wil de student een ruime, polyvalente, kwalitatief hoog-staande basisopleiding meegeven, voortbouwend op een lange traditie en ervaringter zake in de opleiding binnenhuisarchitectuur-binnenhuiskunst.

2.3.3 Interieurarchitect1

De interieurvormgever is de logische opvolger van de vroegere binnenhuis-architect (qua studentenprofiel instroom, qua vakgebied der studie, qua beroepsbe-zigheden na het afstuderen). Bij de opsplitsing, vanaf september ’93, van de vroe-gere opleiding tot binnenhuisarchitect in, enerzijds, de opleiding tot interieurarchi-tect en, anderzijds, de opleiding tot interieurvormgever heeft zich in Vlaanderenhetzelfde studentenpubliek (stijgend in aantal) ingeschreven voor de opleiding totinterieurvormgever als datgene dat zich voordien inschreef voor de opleiding totbinnenhuisarchitect.

1 De Vlor wijst erop dat deze visie tot de verantwoordelijkheid van de auteur behoort.


Vóór ‘93 had de opleiding tot binnenhuisarchitect in alle hogescholen (behalveéén) een studieduur van vier jaren. Zij behoorden allen tot het korte type (of tot eenniet toegekende tweede graad). Niets wees erop dat er een niveauverschil zou ge-weest zijn tussen de opleidingen in de verschillende hogescholen.

In ’93 komt daar plots verandering in, en wel zonder dat hier maatschappelijk enigebehoefte toe was (is). Vooral de docenten binnenhuisarchitectuur binnen de hoge-scholen voelden zich tot het toenmalige “lange type” aantrokken. Reeds langvóór’93 wou men de studies van binnenhuisarchitect naar het lange type loodsen.

In het decreet betreffende de hogescholen van de Vlaamse Gemeenschap wordt dusingeschreven: na de kandidatuurjaren (eerste cyclus) van de opleiding tot architectkan de student kiezen voor een tweede cyclus architectuur of voor een tweede cy-clus van twee jaren, waarvoor de graad van interieurarchitect wordt verleend. Doorop deze manier de studie interieurarchitectuur te koppelen aan de studie architec-tuur sloot men meteen al die hogescholen uit die géén architectuuropleiding in-richtten. Waar men geen eerste cyclus architectuur inrichtte kon men immers ookgeen interieurarchitecten meer opleiden. De binnenhuisarchitectuuropleidingen vandeze hogescholen moesten dus node omgevormd worden tot een opleiding zondergebruik van het woord “architectuur” in de titel. Vandaar: gegradueerde in de inte-rieurvormgeving, na één driejarige cyclus.

Een consequentie van deze “upgrade” voor de interieurarchitectuuropleiding naareen opleiding van twee cycli is de inbreng van een wetenschappelijke basis in dekandidatuurjaren. Vraag hierbij is of de kandidaat-studenten interieurarchitectuurdat niveau aankunnen.

Dus kozen Antwerpen (Henry van de Velde) onmiddellijk en Hasselt (PHAI) zeersnel om de studenten voor architectuur reeds bij de inschrijving van het eerste jaarop te splitsen in studenten architectuur enerzijds, en studenten interieurarchitectuuranderzijds (Sint-Lucas houdt de kandidatuurjaren consequent gemeenschappelijk,zowel te Gent als te Brussel). Onder het mom van “verschillende accenten leggenin de beide kandidaturen” haalde men dus in twee van de vier hogescholen voorinterieurarchitectuur de drempel van de opleiding tot interieurarchitect terug om-laag.

Ook slaagt men er op geen enkele manier in de maatschappelijke relevantie van eenopleiding op academisch niveau tot het beroep aan te tonen. De opleidingen tot in-terieurarchitect slagen er, inhoudelijk en qua niveau, niet in afstand te nemen vande interieurvormgevingopleidingen.

Afsplitsen van de architectuuropleidingen, drempelverlagend werken om het typi-sche studentenpubliek vooralsnog te rekruteren en dus de facto terugkeren naar hetvroegere korte type is bovendien een totaal onwettelijke toestand: het decreet toontin bijlage 1 duidelijk dat er maar één (gemeenschappelijke) eerste cyclus architec-tuur kan georganiseerd worden, waarvoor de graad van kandidaat in de architectuurwordt verleend. Pas in de tweede cyclus mag er gedifferentieerd worden tussen ar-chitectuur en interieurarchitectuur.

Als het decreet conform zou worden uitgevoerd, zou er geen conflict zijn quaoverlappend beroepsprofiel en later nog minder qua overlappend opleidingsprofiel.Echter duidelijk moet zijn: de huidige hogescholen voor interieurvormgeving be-hoorden met hun opleidingen binnenhuisarchitectuur tot het korte type en organi-seren nu logischerwijs een ééncyclusopleiding interieurvormgeving. Zij kunnen methun profielen en programma de lijn van de binnenhuisarchitectuur doortrekken.Wie echter een hogere graad ambieert moet zich als zodanig herprofileren.


2.3.4 BeroepsverenigingDe AINB (Associatie van Interieurarchitecten van België), vroeger beroepsvereni-ging van alle binnenhuisarchitecten, heeft zich achter de “lange typevisie” ge-schaard en aanvaardt bijgevolg geen interieurvormgevers. (Zie brief dhr. Jan DeSchepper, voorzitter, in bijlage)

De UDB (Unie Designers België), die in afzonderlijke kamers naast grafisch ont-werpers en productontwikkelaars ook binnenhuisarchitecten onder haar hoedeheeft, erkent interieurvormgevers en neemt ze op als lid. (Robert Permentiers,UDB-voorzitter kamer binnenhuisarchitecten, woonde de vergadering bij van 26mei ’96).2

De opleiding interieurvormgeving, gedwongen “bevrijd” uit de architectuurwereld,heeft immers haar blik verruimd van het interieur tot design en productontwikke-ling (met een lage graad van complexiteit). De opleiding geldt momenteel als het“korte type equivalent” van zowel de architectuuropleiding als van de opleiding totproductontwikkelaar (ze behandelt een afgebakend deelgebied van deze beide op-leidingen, is veel beroepsgerichter van inhoud, geeft geen wetenschappelijke basis).Vandaar dat het spijtig is dat architectuur en productontwikkeling in twee verschil-lende studiegebieden zijn ondergebracht.

♦ Specifieke beschrijving van de beroepsactiviteiten

Het beroep interieurvormgever heeft één hoofdtypefunctie: creatie. Altijd heb-ben zijn/haar handelingen, rechtstreeks of onrechtstreeks, tot doel het creërenvan iets nieuws. Hetzij via het realiseren van een ontwerp, voor een ruimte ofvan een object, via het veranderen van een bestaande situatie door toevoegingvan een element, via het beantwoorden van een vraag betreffende de fysischeomgeving of via het ontwikkelen van een idee. Altijd betreft het een creatievedaad, verstandelijk ontwikkeld, al dan niet uitgevoerd.

De hoofdtypefunctie creatie wordt het makkelijkst getypeerd met het beeld vande zelfstandige interieurvormgever die een project realiseert. De cyclus vanhandelingen die hiervoor nodig zijn is dus de meest logische leidraad om hetberoep op te splitsen in functies en taken. Toch kan de interieurvormgever inzijn specifieke beroepssituatie, in zijn specifiek werkverband, instaan voor eengedeelte of zelf maar voor één van de opgesomde functies of taken van de to-tale cyclus.

De typefuncties zijn: voorstudie, ontwerp, advies, verkoop, organisatie. De ty-pefunctie voorstudie heeft in de hierna volgende tekst het grootste aantal deel-functies en taken. Omdat deze typefunctie als eerste wordt beschreven, werdeneen aantal deelfuncties hierbij ingedeeld terwijl ze ook als deel zouden kunnenbeschouwd worden van de typefuncties ontwerp of organisatie (waar zij nietwerden hernomen). Advies en verkoop krijgen wel de titel van typefunctie toe-bedacht, terwijl ze niet in dezelfde mate typerend zijn voor het beroep als deandere drie echte typefuncties: voorstudie, ontwerp, organisatie.

2 Unie Designers België, Washingtonstraat 40 bus 12, 1050 Brussel, tel 02/640.12.00 - fax 02/640.14.25


2.3.5 Typefunctie: voorstudieDe hoofdtypefunctie creatie houdt voor de interieurvormgever altijd eerst eenvoorbereidende fase in. Een groot deel van zijn/haar activiteiten valt onder ‘voor-studie’ omdat zijn/haar inbreng grotendeels een uitvoering voorafgaat, gaande vaneen eerste gesprek, over de analyse van het programma of de probleemstelling, tothet opmaken van een uitvoeringsdossier.

2.3.5.1 Deelfunctie: kennismaking probleemstelling

♦ Taken

Taak: afspraak maken

Met de opdracht(gever) komt de interieurvormgever doorgaans eerst telefo-nisch in contact. De probleemstelling wordt in dat gesprek reeds heel summieraangehaald. Men oordeelt dat het zinnig is een afspraak te maken voor een eer-ste gesprek.

Taak: een gesprek voeren

Een eerste gesprek voeren waarin men enerzijds zichzelf (en zijn werk) voor-stelt en anderzijds kennis neemt van de opdracht en verder peilt naar de pro-bleemstelling en het programma.

Taak: een verslag maken

In sommige omstandigheden is het nodig om een verslag te maken van een eer-ste gesprek (en het ter bevestiging op te sturen).

♦ Contextgegevens

Zoals hierboven reeds aangehaald is de typecontext deze van een cliënt en eenals zelfstandige gevestigde interieurvormgever.De probleemstelling hoeft niet altijd een woning te betreffen, het kan ook gaanom een winkel, kantoren, iets in de horeca, standenbouw (volledige opsommingzie hoger).

Is de opdracht een meubel dan spreekt men over een eisenpakket. Wordt hetmeubel in grote getallen geproduceerd dan refereert men naar een doelgroep.De interieurvormgever kan echter ook, binnen een firma of bureau, door eenmedewerker of overste gebrieft worden.

♦ Ondersteunende kennis

Een telefoongesprek kunnen voeren. Een afspraak kunnen maken in een agen-da. Zichzelf en het reeds gerealiseerde werk in een eerste gesprek kunnen voor-stellen. Kunnen luisteren en peilen naar de wensen van de opdrachtgever, of deinhoud van een briefing. Een verslag kunnen maken.

♦ Beroepshoudingen

Contactbereidheid, imagobewustzijn, empathie.


2.3.5.2 Deelfunctie: waarneming

♦ Taken

Taak: opmeten

Opmeten en (met de vrije hand) optekenen van de site, waarin het programmamoet gerealiseerd worden, in zijn bestaande toestand.

Taak: analyseren ruimte

Niet enkel de metrische gegevens van (een) gegeven ruimte(n) zijn belangrijk.De ruimte(n), de architecturale omgeving moet ook waargenomen worden. Infunctie van het ontwerpen (zie verder) wordt de ruimte reeds beoordeeld tijdenshet meten, het programma wordt (in gedachten) getoetst. Er zijn de proporties,de zonering, de doorkijken, de looplijnen. Er is ook de constructieve en bouw-fysische analyse, het materiaalonderzoek.

Taak: nota nemen van de omgeving

Het uitzicht en de oriëntatie van (een) ruimte(n) zijn belangrijk. Dus moet ookde verdere omgeving en de context van het project onderwerp zijn van analyse.Deze zintuigelijke waarnemingen kunnen leiden tot het noteren van aandachts-punten en (waardevolle) eigenaardigheden.

Taak: opnemen beelden situatie

Foto’s nemen van ruimte(n), video-opnamen, digitaliseren, multimedia.

♦ Contextgegevens

Voor het opmeten en waarnemen van een bestaande toestand wordt gewerktdoor één, twee à drie mensen in een ruimte of een gebouw of in een heel com-plex. Het gebouw kan reeds in gebruik zijn of in ruwbouwtoestand. Naargelangde schaal van het project wordt gewerkt met plooimeters (2m), lintmeters (5mtot 25m), hoogtemeters, niveautoestellen. Soms betreft de opdracht een groteingreep, soms gewoon de inpassing van (een) meubel(s). Bij een meubel dat ingrote hoeveelheden zal geproduceerd worden, is een opmeting van de bestaan-de toestand uiteraard niet van toepassing. In het geval van standenbouw wordter ontworpen binnen de afmetingen van het perceel dat is opgegeven.


Ruimtelijk inzicht hebben. Met de vrije hand een plan kunnen schetsen. Detechniek beheersen om een ruimte of gebouw op te meten. De apparatuur hier-voor nodig (lint- en plooimeter, hoogtemeter, niveautoestel) kunnen hanteren.Foto’s kunnen nemen (multimediatechnieken). De opmeting schetsmatig kun-nen optekenen als hulp voor de latere uittekening op schaal. Een gebouw ookkunnen wegen op zijn (bouw)fysische en emotionele kwaliteiten. Architectuurkunnen lezen en begrijpen. Ook oude, zelfs historische gebouwen, interieurs,meubels en meubilair, kunnen lezen en begrijpen. (Historische) stijlkennis ar-chitectuur, interieur en meubel. De omgeving van het project fysisch en psy-chisch kunnen aanvoelen.


Accuratesse, zin voor samenwerking.


2.3.5.3 Deelfunctie: documentatie

♦ Taken

Taak: informatie verzamelen

Typische informatie over de functie van het project (bakkerswinkel, kabinetvan een dokter) moet worden ingewonnen, zeker als men de eerste keer met eenproject voor deze functie wordt geconfronteerd. De vigerende reglementeringennagaan (bouwverordeningen, voorschriften brandveiligheid, algemeen arbeids-reglement. Deze informatie wordt verkregen via de opdrachtgever, opzoe-kingswerk, het bezoeken van bestaande situaties met een gelijkaardige functie.‘Productieve informatieverwerking’ is echter niet opgenomen als typefunctie.Het verwerken van informatie is voor de interieurvormgever geen doel op zich,maar maakt integrerend deel uit van de voorstudie.

Taak: actualiteit opvolgen

Zich op de hoogte houden van de actualiteit en evolutie der verschillendestrekkingen in de architectuur, wooncultuur, mode, kunst, design, meubel enindustriële evoluties. Het efficiënt en kritisch leren verwerken van professioneledocumentatie en vakliteratuur. Bibliotheekbezoek, lezingen, tentoonstellingen,musea.

Taak: zich op de hoogte houden van materialen

Permanent professioneel verzamelen van stalen en folders, catalogi van materi-alen. Hier ook de evoluties volgen. Vertegenwoordigers uitnodigen, bedrijvenen vakbeurzen bezoeken.

Taak: externe adviseurs inlassen

Inschatten waar externe adviseurs moeten geraadpleegd worden: ingenieur, ar-chitect, expert, adviseur (b.v. verlichtingsadviseur - kan een andere, gespeciali-seerde interieurvormgever zijn), studies bijzondere technieken (b.v. nieuwe uit-voeringen) of technische installaties (b.v. lift).

♦ Contextgegevens

De interieurvormgever documenteert zich door te lezen: inhoudelijke en techni-sche vakliteratuur. Hij/zij verkrijgt informatie door te telefoneren, te faxen. Ofhij/zij verplaatst zich naar firma’s, beurzen, tentoonstellingen, recente repre-sentatieve realisaties.


Basiskennis van uiteenlopende programma’s: keuken, badkamer, woonvormen,winkels, horeca, kantoren, standenbouw, vast meubilair, losstaande meubels,verlichtingsarmaturen. Begrijpend kunnen lezen (inhoudelijk zowel als tech-nisch). Kunnen opzoeken. Een bibliotheek kunnen raadplegen. Documentatie-centra kunnen raadplegen. Internet kunnen raadplegen. Telefoneren en faxen.Zich vlot kunnen verplaatsen. Reeds verschillende fabrieken, merken en beur-zen bezocht hebben. Ervaring hebben met internationale contactname op vlakvan interieur. Reeds culturele manifestaties (theater, dans, muziek, beeldendekunst, opera, film, literatuur) meegemaakt hebben. Zich permanent willen bij-scholen (via tentoonstellingen, lezingen, literatuur, beurzen).Technisch en artistiek ontwikkeld zijn. Kunst- en cultuurhistorisch ontwikkeldzijn. Intellectuele bagage hebben.


In het geval hij/zij op vaste basis samenwerkt met adviseurs of andere interi-eurvormgevers: op de hoogte zijn van mogelijke vennootschapsvormen.‘Samenwerking’ is niet opgenomen als typefunctie, al is het meer en meer be-langrijk in de uitvoering van het beroep. Maar het kan niet beschreven wordenlosstaand van de andere functies die het beroep typeren.


Kritische ingesteldheid, zin voor initiatief, leergierigheid, (desgevallend) zinvoor samenwerking.

2.3.5.4 Deelfunctie: synthese

Deze deelfunctie is eventueel ook te beoordelen als eerste stap van het ontwerpen.(Ontwerp is als volgende typefunctie beschreven).

♦ Taken

Taak: programma afleiden

Uit het eerste gesprek (of de mondelinge briefing) moet een probleemstellingen programma gepuurd worden (bij schriftelijke briefing is dit meestal reedsgebeurd). De interieurvormgever moet het programma weten te herformulerentot een geschematiseerd en bespreekbaar beeld.

Taak: beoordelen ruimte

Uit de analyses van de gegeven ruimte (plan, geometrie, (bouw)fysiek) en zijnomgeving moeten conclusies worden getrokken (krachtendaling, dragende con-structies, lichtinval, looplijnen).

Taak: ordenen en selecteren

Het programma analyseren en ordenen volgens hiërarchie van prioriteiten: es-sentie, noodzaak, wenselijkheid, ondergeschiktheid en overbodigheid, afbake-ning van mogelijkheden, beperkingen, uitdagingen, geven van meerwaardenaan de basisopties.

2.3.5.5 Deelfunctie: aspect beschouwing

Is nog meer dan de vorige deelfunctie, ook te beoordelen als deel uitmakend vanhet ontwerpproces (Ontwerp is als volgende typefunctie besproken).

♦ Taken

Taak: reflecteren

Deze taak slaat op het psychisch-inzichtelijk aspect van het beroep. Interieur-vormgeving wordt steeds voor mensen gemaakt. Een grote bezorgdheid voor enaffiniteit met is gewenst met betrekking tot de menselijke psyche en noden,maatschappelijke context, het historische kader, ... .

Taak: stelling nemen

Vanuit reflectie over het gestelde programma ontwikkelt de interieurvormgevereen persoonlijke stellingname, die hij of zij als sturende idee hanteert om tot


een visie te komen (dit laatste, een visie ontwikkelen, behoort al echt tot hetontwerpen).

♦ Contextgegevens

Deze taken worden ‘uitgevoerd’ zonder materieel of plaats: zij gebeuren in hethoofd van de interieurvormgever. Zijn/haar verantwoordelijkheid is hier zeergroot: hij/zij bepaalt in hoge mate zelf het resultaat van het project of concept.


Over een gezonde dosis psychologie beschikken. Inleving in de mondiale con-text van de huidige maatschappij (overstijgt eventueel de grenzen van de eigencultuur). Stelling kunnen, durven nemen.


Kritische ingesteldheid, assertiviteit, beslissingsvermogen, empathie, leergie-righeid.

2.3.5.6 Deelfunctie: presentatie

♦ Taken

Taak: voorstellingswijzen onderzoeken

Inschatten welke visualeringstechniek(en) de meest geschikte is (zijn) voor eenbepaald project (bv. 3D-modellen of tekeningen, manuele of geautomatiseerdetechnieken).

Taak: grafisch visualiseren

Het project grafisch visualiseren naar een leek (cliënt) toe. Schetsen maken,perspectieftekeningen maken, manueel of computergestuurd.

Taak: maquette maken

Maken van schaalmodel of prototype.

Taak: nota maken

Verklarende nota ten behoeve van cliënt. Of voor een wedstrijd, of naar de me-dia toe.

Taak: mondeling presenteren

Zie verder typefunctie verkoop.

♦ Contextgegevens

Om dit voorstellingsdossier op te maken werkt de interieurvormgever in zijnbureel, tekenkamer of atelier. Hij of zij beschikt over een tekentafel en eencomputer voor tekst- en tekeningverwerking. De kwaliteit van de presentatieheeft een grote invloed op de beslissing het project door te laten gaan.


Een artistiek aanvoelen hebben. Tekenvaardig zijn: kunnen schetsen, manueleen computergestuurde voorstellingstechnieken beheersen. Voorstellingswijzen


beheersen (perspectief, isometrie, ...). Maquettes kunnen maken. Techniek vangeautomatiseerde tekstverwerking beheersen.


Accuratesse, zin voor esthetiek, imagobewustzijn.

2.3.5.7 Deelfunctie: terugkoppeling

Maakt eigenlijk deel uit van het ontwerpproces (Ontwerp is als volgende typefunc-tie beschreven). Maar vaak betekent terugkoppelen ook: teruggaan naar de fasevoorstudie.

♦ Taken

Taak: bijsturen

Na bespreking met cliënten of na andere evaluatiesessies in één of meerdereevoluerende fasen, moet een voorontwerp of een deelaspect bijgestuurd wor-den.

Taak: herwerken

Soms moet een concept helemaal herwerkt worden, of moet men zelf totaal af-wijken van de initiële idee, het initiële programma (of zelfs de initiële locatie).Soms moet naar een variante oplossing gezocht worden.

♦ Contextgegevens

Normale bureau-omstandigheden. Zelfde verantwoordelijkheden als bij ont-werp-deelfuncties.


Idem als voor respectievelijke deelfuncties van voorstudie en ontwerp.


Doorzettingsvermogen, flexibiliteit, kritische ingesteldheid, zin voor esthetiek,assertiviteit, beslissingsvermogen, empathie.

2.3.5.8 Deelfunctie: uitwerking uitvoeringsdossier

♦ Taken

Taak: uittekenen bestaande toestand

De schetsen van de bestaande toestand, verkregen door opmeting, uittekenenop schaal, in plan(nen van de niveaus) en doorsneden en eventuele aanzichten,volgens de geldende normen.

Taak: raming maken

In de verschillende stadia (preliminaire schets, voorontwerp, goedgekeurd ont-werp) een inschatting van de te verwachten uitgaven maken, toetsen aan hetvooropgestelde budget en bijstellen.


Taak: timing opmaken

Kalender opmaken van het verloop van het project en bijstellen in de verschil-lende fasen.

Taak: opmaken bouwaanvraag

In opdracht binnen een architectenbureel een bouwaanvraagdossier voorberei-den. Voor zover ook privé-personen binnen de wettelijke beperkingen eenbouwaanvraag kunnen indienen (beperkingen welke zijn uitgedrukt in m2 ver-anderde geveloppervlakte, of in m3 bijgebouwd volume) maakt de interieur-vormgever desgevallend het bouwaanvraagdossier van zijn eigen project op,voor de opdrachtgever.

Taak: uittekenen uitvoeringsplannen

In de voorbereidende fase maakt de interieurvormgever werktekeningen betref-fende de in te richten ruimtes of het te realiseren object. Naar de uitvoering toeworden technische tekeningen en detailtekeningen gemaakt. Deze plannen,sneden en opstanden geven de plaatsing aan van structuur-elementen, wanden,perforaties, vloeren en plafonds, trappen en liften, meubilair… of (in het gevalvan een meubel) beslag, verbindingen, plaatmateriaal, structuurelementen,mallen,… (zie ook opsomming bij de deelfunctie ontwerp 2.3.6.4, typefunctieontwerp).

Taak: opmaken lastenboek

Een lastencohier opmaken waarin de materialen en hun plaatsing of verwerkingworden beschreven, waarin kwaliteitseisen worden gesteld, termijnen bepaald.

Taak: opmaken meetstaat

In de metingstaat worden de afmetingen en hoeveelheden (nagemeten op deplannen) van de materialen of elementen die het project uitmaken aangegeven.

Taak: offertes opvragen

Aan de hand van lastenboek en meetstaat kan een aanbesteding gebeuren doorhet opvragen van vergelijkbare offertes.

Taak: selecteren van de uitvoerders

Aan de hand van de offertes kan de interieurvormgever, na prijsvergelijking, dewerken gunnen aan de uitvoerders (en kan een definitieve kostprijsberekeningworden opgemaakt).

Taak: rekeningen nazien

Na (en bij grote werken tijdens) de uitvoering ziet de interieurvormgever de(eventuele vorderingstaten en uiteindelijk) afrekeningen na.

♦ Contextgegevens

Tekeningen, metingen en beschrijvingen gebeuren aan een werktafel en teken-tafel, vandaag meestal geautomatiseerd (computer). Als zelfstandige draagt deinterieurvormgever hier juridisch een grote verantwoordelijkheid. In een archi-tectenbureau (of bureau voor productontwikkeling) is de interieurvormgeverhelemaal betrokken op het uitvoeringsdossier van interieurelementen. Eventu-eel tewerkgesteld bij aannemersuitvoerders is zijn taak veeleer het verwerkenvan de gegevens naar uitvoerbaarheid toe.



Beheersen van de tekennormen. Al deze taken noodzaken van langsom meerhet gebruik van gedigitaliseerde tekstverwerkings- en tekentechnieken. Verder:planinzicht en ruimtelijk inzicht hebben, technieken tekenen, lastenboeken,meetstaten, vorderingstaten beheersen. Vaardigheden hebben op administratiefvlak. Prijsaanvragen, brieven kunnen opstellen. Kennis van facturatie. Notiesvan bedrijfsorganisatie.

Door de snelle evolutie van de wetenschap is het hoofdzaak inzicht te verwer-ven in de basismechanismen en structuren in de bouw- en afbouwsector. Eendegelijke technische scholing hebben op dit vlak: technologie (materialenken-nis), constructieleer met betrekking tot bouw, afwerking (interieurtechnieken),en meubel (meubelconstructie, meubeltechniek, meubelproductie), technischeinstallaties in gebouwen (verlichting, elektriciteit, sanitair, verwarming). Gron-dige kennis ergonomie. (Desgevallend) kunnen samenwerken.


Accuratesse, flexibiliteit, omgaan met stress, organisatievermogen, resultaatge-richtheid, zelfstandigheid, zin voor samenwerking.

2.3.6 Typefunctie: ontwerp (creatie)

De hoofdtypefunctie creatie houdt altijd een ontwerpfase in. Het woord creatiewordt dikwijls vereenzelvigd met de type- (of zelfs de deelfunctie) ontwerp. Maarde interieurvormgever “creëert” niet zomaar vrijblijvende kunst. Er is een concreetprogramma, er is ook de noodzakelijke voorstudie, het dossier en de organisatievan de uitvoering (zie laatste typefunctie: organisatie).

Ontwerpen kan de interieurvormgever dus pas na een grondige voorstudie. Devoorstudie vloeit over in het ontwerp. De grens waar de voorstudie eindigt, en waarhet ontwerpen begint, is eigenlijk niet te bepalen. Zelfs een fase van overgang vanhet ene naar het andere is niet aan te duiden. Tijdens de voorstudie treden de ont-werpmechanismen reeds (onbewust) in werking.

Er is bij de typefunctie voorstudie, hoger in de tekst, reeds aangeduid dat de deel-functie synthese (2.3.5.4), met als taken “programma afleiden”, “beoordelen ruim-te”, “ordenen en selecteren programma”, zeker reeds met het ontwerpen te makenheeft. Dat geldt eveneens en in nog hogere mate voor de deelfuncties beschouwing(2.3.5.5) en terugkoppeling (2.3.5.7). Bij “beschouwing” ontwikkelt de interieur-vormgever een (ontwerp)visie, bij “terugkoppeling” doet hij/zij een (paar)stap(pen) terug in het (ontwerp)proces.

Mogelijk nog moeilijker te bepalen is waar het ontwerpen eindigt. Tijdens de op-maak van de presentatie (2.3.5.6) en vooral bij het uitwerken van het uitvoerings-dossier (2.3.5.8) blijft de interieurvormgever ontwerpbeslissingen nemen. Tot enmet de uiteindelijke uitvoering (zie typefunctie organisatie, deelfunctie uitvoering2.3.9.2) moet er creatief omgegaan worden met noodzakelijke bijsturingen, ofmoeten ontwerpbeslissingen worden herzien.

De typefunctie ontwerp is zelf ook het moeilijkst te beschrijven of op te delen indeelfuncties en vooral taken. Wat speelt zich af in het hoofd van een ontwerper?Zijn “een koffietje nemen”, “het blokje omlopen”, “er eens over slapen” valabeletaken?


Het artistiek-creatieve aspect van het beroep berust op een zeker talent. Een gevolgvoor het opleidingsprofiel zal zijn: creativiteit en artisticiteit kan niet aangeleerd(als zijnde een geheel van taken), maar wel ontwikkeld worden! Opleidingspro-gramma’s zullen hier vooral ‘ruimte’ moeten aan geven.

2.3.6.1 Deelfunctie: studie

♦ Taken

Taak: instuderen van het programma

Bestuderen eisen opdrachtgever, situatie, doelstellingen, prioriteiten, middelen,context.

Taak: zich eigen maken opdracht

Zich inleven in de opdracht(gever), de eisen.

♦ Contextgegevens

Niet gebonden aan plaats of omstandigheden. Meestal bureel.


Inzicht kunnen hebben en kunnen houden in (soms) complexe gehelen met(soms heel) veel randvoorwaarden.


Kritische ingesteldheid, beslissingsvermogen, empathie.

2.3.6.2 Deelfunctie: sturing

♦ Taken

Taak: visie ontwikkelen

Van sturende idee, de initiële standpunten die tijdens voorstudie reeds wordeningenomen, werken naar een visie toe (en later een concept, maar dat is reedsde volgende deelfunctie: voorontwerp).

♦ Contextgegevens

Niet bepaald, meestal bureel.


Consequent kunnen werken vanuit een visie


Resultaatgerichtheid, beslissingsvermogen.


2.3.6.3 Deelfunctie: voorontwerp

♦ Taken

Taak: aftasten

Onderzoeken van mogelijke oplossingen voor de probleemstelling om uitein-delijk (volgens procedures of methodes die persoonsgebonden zijn, en die duszeker niet in een beroepsprofiel horen, ook niet in het opleidingsprofiel, even-tueel wel in de programma’s van de respectievelijke hogescholen) te kunnen:

Taak: creëren

Creatieve benadering van organisatie, zonering, afbakening structuren, geome-trie, maat, schaal, proporties, rekening houdend met oriëntatie en belichting, fy-sische en psychische ruimte-ervaringen. Of in het geval van een meubel: func-tie, gebruik, structuur, vorm, geometrie en proporties.

Taak: varianten zoeken

Eventueel kan de interieurvormgever variante oplossingen zoeken op hetzelfdethema of vanuit verschillende visies werken.

(Het geschikt maken van deze schetsontwerpen, voorontwerpen voor een eerstegesprek met de opdrachtgever werd behandeld onder 2.3.5.6 presentatie, eendeelfunctie van de typefunctie voorstudie).

♦ Contextgegevens

Meestal ontwerpt de interieurvormgever in zijn bureau. Hij gebruikt potlood ofcomputer om te ontwerpen. Of werkt via studiemaquettes, ontwerpmaquettes.


Artistiek-creatieve capaciteiten. Creatief talent. Originaliteit. Soepelheid vangeest. Ruimtelijk inzicht hebben. Het ontwerpen van interieurs onder de kniehebben. Het ontwerpen van vast meubilair, afzonderlijke meubels, productie-meubels en verlichtingsarmaturen onder de knie hebben. Vlot kunnen schetsen.Kennis computertekenen en computermanipulatie. Vormbeheersing. Kenniskleurenpsychologie. Kennis ergonomie. Esthetisch-technische capaciteiten. Instaat zijn een meerwaarde toe te voegen aan een project. Historisch-cultureelinzicht hebben betreffende o.a. wooncultuur, interieurs en meubel. Op dezevlakken ook op de hoogte zijn van de actualiteit.


Doorzettingsvermogen, flexibiliteit, kritische ingesteldheid, resultaatgericht-heid, zin voor esthetiek, zin voor initiatief, beslissingsvermogen, empathie,zelfstandigheid, (desgevallend) zin voor samenwerking.


2.3.6.4 Deelfunctie: ontwerp

♦ Taken

Taak: beslissen

Definitief beslissen tot een creatief èn realistisch, technisch haalbaar concept,rekening houdend met het programma, persoonlijk standpunt, site & context endoelgroep.

Taak: uitwerken

Het concept volledig vormgeven, in het geval van een interieurproject, van ge-heel naar detail: architectuur, structuurelementen (kolom, balk, paneel,spant,…), verantwoorde en bewuste selectie (stapelen, plaat, vakwerk, kabel,pneumatisch, …) voor bodem, vloer, verticale verbindingen, trap, lift, hellendvlak, wanden (vast of verplaatsbaar, tijdelijk of definitief, systeem-, scher-men…), plafond, dak, overkapping, systeemplafonds, perforaties en onderbre-kingen (deuren, vensters, luiken, leidingen, kokers, schouwen), materialen enconstructiewijzen, relaties tussen bouwmateriaal, afwerkingsmateriaal, con-structiewijze modulaire systemen, meubilair (vast -, mobiel, lig, zit-, leg-,bergmeubel, esthetische samenhang, kleurgebruik, oppervlakte-structuur, af-werking, belichting (daglicht: lichtopeningen en zonwering), verlichting (plan-ning en oplossingen, bediening en armaturen), meubel, objecten, voorwerpen,….

Voorgaande opsomming toont duidelijk dat het ontwerpen blijft doorlopen tij-dens de uitwerking van het uitvoeringsdossier (2.3.5.8).

Standenbouw heeft zijn eigen techniciteit. In het geval van een te ontwerpenmeubel liggen de beslissingen op een andere schaal: structuur, verbindingen,plaatmateriaal, beslag, …. Bij een productiemeubel zijn er nog andere produc-tiemogelijkheden: schuimen, gietvormen, spuitgiettechnieken, vacuümvormen,…

♦ Contextgegevens

Bureelsituatie. De interieurvormgever is verantwoordelijk voor al zijn ont-werpbeslissingen. De consequenties van deze beslissingen zijn vaak groot, zezijn ingrijpend in het dagelijkse leven van de opdrachtgever, de doelgroep.


Bij het ontwerpen spelen functionele en esthetische overwegingen mee. Maarcreativiteit wordt hier gevoed door een grondige technische kennis. Kennis vanen inzicht in bouwconstructie, technologie, interieurtechnieken, meubelcon-structie en bijzondere technieken (verwarming, sanitair, elektriciteit, verlich-ting). Het beheersen van een ontwerpmethodiek voor interieurs, vast meubilair,losstaande meubels, verlichtingsarmaturen. Verder: ruimtelijk inzicht hebben,binnen een budget kunnen werken, computergestuurd kunnen tekenen, vormbe-heersing, kennis kleurenpsychologie en ergonomie.



Accuratesse, doorzettingsvermogen, flexibiliteit, kritische ingesteldheid, resul-taatgerichtheid, zin voor esthetiek, zin voor initiatief, beslissingsvermogen,zelfstandigheid, (desgevallend) zin voor samenwerking.

2.3.7 Typefunctie: adviesDe hoofdtypefunctie creatie houdt voor de interieurvormgever meestal de voor-waarde in dat de opdrachtgever het uitgebrachte advies, in de vorm van een ont-werp, idee of voorstel, opvolgt en laat realiseren of aankoopt.

2.3.7.1 Deelfunctie: advies interieurvormgeving

Een interieurvormgever kan, vrijblijvend, gecontacteerd worden voor inlichtingen.Daarnaast kan hij echt informatie en raad verstrekken, ambulant of via een voor-ontwerp.

♦ Taken

Taak: inlichtingen verstrekken

Zoals elke vrijberoepsbeoefenaar verstrekt de zelfstandige interieurvormgeverinformatie over zijn beroep, de procedure waarmee hij of zij werkt, de con-tractvoorwaarden. Hij of zij kan een algemeen beeld schetsen van de stappen,fasen die zich voordoen tussen aanvang van de opdracht en de realisatie.

Taak: advies formuleren

De interieurvormgever kan mondeling of schriftelijk een advies of raad formu-leren aangaande een probleem in de sfeer van de interieurvormgeving.

Taak: voorontwerp

Meestal gebeurt het advies in grafische vorm of via een ruimtelijk schaalmodel.Een voorontwerp is eigenlijk een advies: de opdrachtgever wordt aangeradenom via het voorgestelde ontwerp antwoord te geven op de probleemstelling(typefunctie ontwerp, zie hoger).

♦ Contextgegevens

Interieurvormgeverspraktijk uitgerust met computer voor grafische- en tekst-verwerking (werktafel, eventueel tekentafel). De interieurvormgever is verant-woordelijk voor zijn advies.


Op de hoogte zijn van de procedures en werking eigen aan het beroep, de de-ontologie van het beroep. Op de hoogte zijn van inhoud en waarde van eencontract. Kunnen antwoorden op een probleemstelling binnen de sfeer van deinterieurvormgeving. Een nota kunnen opstellen.


Kritische ingesteldheid, zin voor esthetiek, assertiviteit, beslissingsvermogen,contactbereidheid, dienstverlenende ingesteldheid, empathie, imagobewustzijn.


2.3.7.2 Deelfunctie: advies in winkel

In de commerciële sector kan hij instaan voor deskundig advies bij aankoop encombinatie van meubilair, interieurobjecten, decoratieve producten, verlichtings-armaturen, textiel, ….

♦ Taken

Taak: adviseren in winkel

In bovengenoemde speciaalzaken kan een interieurvormgever tewerkgesteldzijn om de cliënten bij te staan in de combinaties van stukken of materiaal, deinpasbaarheid in een ruimte (soms via voorontwerp: zie hoger bij de typefunc-tie ontwerp). (Zuiver verkoop: zie verder typefunctie verkoop.)

♦ Contextgegevens

Speciaalzaak. De interieurvormgever heeft de verantwoordelijkheid over de in-houd van zijn advies.


Kennis van wat op de markt is in de specifieke sectoren en ook algemeen quaobjecten en producten. Kunnen inschatten wat het beste antwoord is op de pro-bleemstelling. Een advies kunnen formuleren.


Flexibiliteit, kritische ingesteldheid, zin voor esthetiek, assertiviteit, beslis-singsvermogen, contactbereidheid, dienstverlenende ingesteldheid, empathie,leergierigheid, zelfstandigheid.

2.3.7.3 Deelfunctie: materiaaladvies

De interieurvormgever kan advies geven op vlak van materiaalgebruik voor de af-werking van (een) ruimte(n).

♦ Taken

Taak: materiaaladvies geven

Adviseren op vlak van materiaal: antwoorden op probleemstelling betreffendehet gebruik van afwerkingsmaterialen of stoffering.

Taak: opmaken van materiaalstudie

Plan voor de plaatsing van de verschillende afwerkings- of stofferings-materialen.

♦ Contextgegevens

Bureau van de interieurvormgever. Hij of zij draagt de verantwoordelijkheidover de inhoud van zijn/haar advies of studie.


Grondige kennis van afwerkingsmaterialen en hun toepassing. Kunnen samen-werken met plaatsers van afwerkingsmaterialen.



Zin voor esthetiek, beslissingsvermogen, zelfstandigheid.

2.3.7.4 Deelfunctie: kleuradvies

Een interieurvormgever kan advies geven op vlak van kleuren. Hij of zij kan erzich ook exclusief op toeleggen, zich specialiseren en optreden als kleuradviseur.

♦ Taken

Taak: kleuradvies geven

Adviseren op vlak van kleuren: antwoorden op probleemstelling betreffendekleuren, materialen en texturen van de elementen van het interieur.

Taak: opmaken van kleurenstudie

Een voorstel (via plan of schaalmodel) opmaken betreffende de kleuren entexturen van de elementen van het interieur.

♦ Contextgegevens

Bureel van interieurvormgever, kleuradviseur. Hij of zij draagt de verantwoor-delijkheid over de inhoud van zijn/haar advies of studie.


Kennis van kleurentheorieën, kleurenclassificaties, kleurenwerking, kleuren-psychologie.



2.3.7.5 Deelfunctie: verlichtingsadvies

De interieurvormgever kan advies geven op het gebied van verlichting. Hij of zijkan hier ook een specialisatie van maken: verlichtingsadviseur.

♦ Taken

Taak: verlichtingsadvies geven

Adviseren op het gebied van verlichting: antwoorden op probleemstelling be-treffende belichting en verlichting.

Taak: opmaken van verlichtingsstudie

Plan van lichtpunten en schakelaars, berekening lichtsterkten, reflexiewaarden,sfeerbepaling,….

♦ Contextgegevens

Bureau van interieurvormgever, verlichtingsadviseur. Hij of zij draagt de ver-antwoordelijkheid over de inhoud van zijn/haar advies of studie.



Grondige kennis van verlichting (lichtsterkten, reflexie, …). Kennis van elek-triciteit. Kunnen samenwerken met verlichtingsinstallateur, architect.



2.3.8 Typefunctie: verkoopDe hoofdtypefunctie creatie houdt meestal in dat men het ontwerp moet ‘verkopen’aan de cliënt. Een interieurvormgever kan echter ook vertegenwoordiger zijn vooreen specifiek materiaal in de sfeer van de interieurafwerking, of voor een meubel -of verlichtingsmerk. Hij kan ook verkopen in een eigen speciaalzaak (meubel, ver-lichting).

2.3.8.1 Deelfunctie: verkoop project

Op de keper beschouwd verkoopt de interieurvormgever een ontwerp in ruil vooreen ereloon. Via een voorontwerp verwerft hij/zij definitief de opdracht. Een ont-werp verdedigen bij de opdrachtgever heet dus soms een ontwerp ‘verkopen’.

♦ Taken

Taak: mondeling presenteren

Een idee, een ontwerp, een project, argumenteren (toelichten, verdedigen).

Taak: verslag presentatie maken

Zo nodig een schriftelijke neerslag maken met de conclusies van de presenta-tievergadering.

Taak: contract afsluiten

De verbintenis die zijn/haar ontwerpopdracht omschrijft formeel vastleggen.

♦ Contextgegevens

In domicilie cliënt, of in eigen kantoor. Een contract aangaan voor het realise-ren van een product of project is een grote verantwoordelijkheid.


Kunnen onderhandelen. Beheersen noties van verkoops- en andere marketing-technieken. Schriftelijke neerslag van een gesprek kunnen maken. Contractenkunnen afsluiten met cliënt, met de uitvoerder, (met de werkgever).


Assertiviteit, contactbereidheid.


2.3.8.2 Deelfunctie: verkoop eigen product

Een eigen product (meubel, verlichtingsarmatuur,…), in een (eventueel klein) aan-tal aangemaakt, kan verkocht worden aan de gebruiker. Of een ontwerp van eendergelijk product (eventueel prototype) kan verkocht worden aan een producent.

♦ Taken

Taak: prototype verkopen

Ontwerpen van objecten (meestal met lage complexiteit), verkopen aan produ-cent.

Taak: object verkopen

Objecten, in klein aantal geproduceerd, verkopen aan de eindgebruiker.

♦ Contextgegevens

Ter plaatse bij de producent, of via een speciaalzaak of galerie, of in de eigenpraktijk. De interieurvormgever is verantwoordelijk voor zijn product.


Beheersen noties verkoops- en andere marketingtechnieken.


Zin voor initiatief, assertiviteit, contactbereidheid.

2.3.8.3 Deelfunctie: verkoop ander product

♦ Taken

Taak: een merk vertegenwoordigen

Een merk van een afwerkingsmateriaal, van meubilair of van verlichting. ‘On-derhandelen’ wordt in dit geval wel een typefunctie.

Taak: verkopen

Presentatie in toonzaal. Een op de markt bestaand product voor een bestaandeomgeving aanbieden en er de eigenschappen van demonstreren, met als doelaanzetten tot aankoop, en de verkoop afsluiten.

Taak: een eigen winkel beheren

Kiezen van collecties en beheren van een eigen speciaalzaak. Inkoop/aankoopwordt in dit geval een typefunctie.

♦ Contextgegevens

Een speciaalzaak van verlichting of meubels. Als vertegenwoordiger bezoekaan bureaus voor interieurvormgeving of (interieur)architectenbureaus.



Taalvaardigheid is hier belangrijk, een goed verkoopsgesprek kunnen voeren,verkoopstechnieken beheersen, prijzenkennis, kennis van boekhouding, eenwinkel kunnen beheren.


Kritische ingesteldheid, zin voor esthetiek, zin voor initiatief, assertiviteit,contactbereidheid, dienstverlenende ingesteldheid, empathie, imagobewustzijn,zelfstandigheid, (desgevallend) zin voor samenwerking.

2.3.9 Typefunctie: organisatieInterieurvormgeving is een toegepaste kunst: wat bedacht wordt moet uiteindelijkgerealiseerd worden. De hoofdtypefunctie creatie houdt dus, tenzij in de enkele ge-vallen waar de interieurvormgever zelf uitvoert wat hij ontwierp, het realiseren invia derden. Dat brengt een enorme organisatie mee voor het beroep, een aspect datheel veel tijd in beslag neemt. Veel van het organisatorische aspect is reeds aanwe-zig in de deelfuncties die onder de typefunctie voorstudie vallen. Wat hierna nog isopgenomen zijn de elementen planning en controle van de uitvoering zelf.

Inschakeling in en medewerking aan (de organisatie van) grootschalige conceptenis mogelijk wanneer zijn/haar opleiding aangevuld wordt met specifieke ervaring ofeen gespecialiseerde opleiding na zijn/haar basisstudie. Omdat we het beroep in ditprofiel op instapniveau ontwikkelen, zijn typefuncties als bedrijfsbeleid of bedrijfs-beheer niet weerhouden. Een interieurvormgeverspraktijk groeit doorgaans gelei-delijk doorheen de jaren.

2.3.9.1 Deelfunctie: planning

♦ Taken

Taak: organiseren

Praktische organisatie en planning van het verdere projectverloop, de concreteuitwerking. Ordening dus van handelingen en middelen met als doel de realisa-tie van een bepaald project of product.

Taak: timing opmaken

Kalenderschema’s maken met het oog op het realiseren, binnen de vooropge-stelde termijn, van het project of product. In dit schema de werktijden van deverschillende partijen, incluis het eigen werk (typefunctie voorstudie en type-functie ontwerp) verwerken.

Taak: uitbesteden

Taken die buiten de bevoegdheid van de interieurvormgever vallen besteedthij/zij uit (b.v. stabiliteitstudie, studie bijzondere technieken). In het geval hijof zij ook de uitvoering in opdracht heeft en dus als aannemer optreedt, geldtdit uitbesteden voor alle onderaannemingen nodig voor de uitvoering. (In hetcourantere andere geval is de interieurvormgever gewoon coördinator van deuitvoering: zie volgende taak.)


Taak: coördineren

Het plannen en coördineren der verschillende aannemersuitvoerders. De interi-eurvormgever is tussenpersoon tussen cliënt en aannemers.

♦ Contextgegevens

De interieurvormgever maakt, als zelfstandige of in dienstverband, de planningop in zijn bureau of praktijk. Het steeds bijsturen van de planning eist een vol-ledige betrokkenheid bij het project en een grote (financiële) verantwoordelijk-heid.


Kunnen organiseren en zèlf binnen een termijn kunnen werken (deadlines).Brief, faxbericht kunnen opmaken. In het geval van vaste samenwerking metandere beroepsmensen: basiskennis bedrijfsbeheer.


Doorzettingsvermogen, flexibiliteit, omgaan met stress, organisatievermogen,resultaatgerichtheid, zin voor initiatief, beslissingsvermogen, contactbereid-heid, zelfstandigheid, zin voor samenwerking.

2.3.9.2 Deelfunctie: uitvoering

De deelfunctie planning blijft doorlopen tijdens de (deelfunctie) uitvoering. In hetgeval van een project is er sprake van een werf, in het geval van een product ui-teraard niet. Dan zijn er eventueel wel verschillende (deel)uitvoerders en assembla-ge achteraf.

♦ Taken

Taak: organiseren werf

De werf opstarten en begeleiden (zie ook volgende taken).

Taak: opvolgen

Werfopvolging van de werken tot de volledige realisatie.(Controle: zie volgende taak.)

Taak: controleren

Werfcontrole: zorgvuldig controleren van de door verschillende aannemers uit-gevoerde werken. Het slagen van een ontwerp hangt af van een correcte mate-riële uitvoering door de vaklui. Controle is echter geen typefunctie voor de in-terieurvormgever.

Taak: werfverslag opmaken

Tijdens of na de werfcontrole wordt een verslag opgemaakt (met de stand vanzaken, de gevraagde wijzigingen) en meegedeeld aan alle aanwezige partijen.

Taak: opleveren

Opleveringen van de door verschillende aannemers uitgevoerde werken.

Taak: nakijken rekeningen

Nazicht van de rekeningen van de verschillende aannemers en budgetcontrole.


♦ Contextgegevens

Behoudens het nakijken van de rekeningen worden deze taken uitgevoerd op dewerf. De verplaatsingen zijn veelvuldig en de uitvoeringstermijnen van eenopdracht brengen onregelmatige werktijden mee. Geen type dag- of weekinde-ling.


Organisatietalent. Het nodige technische inzicht en kennis gekoppeld aan ge-zond verstand. Basiskennis bouwconstructie, interieurtechnieken, meubelcon-structie, bijzondere technieken (verwarming, sanitair, elektriciteit, verlichting).De interieurvormgever moet zich bewust zijn van de hoge professionele eisendie gesteld worden in de beroepenwereld. Oog voor professionalisme en vak-manschap. Goede notie van stabiliteit en bijzondere technieken. Bovendienmoet een interieurvormgever voldoende communicatiekwaliteiten ontwikkelen.Hij of zij moet zich kunnen aanpassen aan verschillende communicatieniveausvan werfleiders, aannemers, cliënten, architecten. Kennis kleurenclassificaties.Techniek verslag opmaken. Vergadertechniek.


Doorzettingsvermogen, flexibiliteit, kritische ingesteldheid, omgaan met stress,organisatievermogen, resultaatgerichtheid, zin voor esthetiek, zin voor initia-tief, assertiviteit, beslissingsvermogen, contactbereidheid, zelfstandigheid, zinvoor samenwerking.

2.3.10 BronnenDit beroepsprofiel werd uitgeschreven volgens de richtlijnen van de “Handleidingvoor het schrijven van beroepsprofielen”, uitgegeven door de Dienst Voor On-derwijsontwikkeling (DVO).


3 L I J S T V A N M E D E W E R K E R S

♦ Hugo De BelderDepartementshoofdDepartement architectuur, audiovisuele en beeldende kunsten van deVlaamse Autonome Hogeschool Gent

♦ Carlo SeminckWerkgroep beroepsprofiel

♦ A.J.L. JanssensDepartementshoofdDepartement architectuur van de Hogeschool voor Wetenschap en Kunst

♦ Raf Van Den StormOpleidingscoördinator interieurvormgeving

♦ W. De GreefDirecteurRik DenysAfdelingshoofdInterieurvormgeving Hogeschool Sint-Lukas Brussel

♦ A. VerbeeckDepartementshoofdKoen KennesOpleidingscoördinator interieurvormgevingDepartement Coloma van de Katholieke Hogeschool Mechelen

B E R O E P S P R O F I E L I N T E R I E U R V O R M G E V I N G 27

4 I D E N T I F I C A T I E G E G E V E N SH O G E S C H O L E N

♦ Vlaamse Autonome Hogeschool GentDepartement architectuur, audiovisuele en beeldende kunstenJozef Kluyskensstraat 69000 Genttel: 09/266.08.82fax: 09/266.08.81Departementshoofd: Hugo De Beldertel & fax: 09/225.42.00Werkgroep opleidingsprofiel: Carlo Seminck

♦ Hogeschool voor Wetenschap En KunstDepartement architectuur St.LucasZwartezustersstraat 69000 Genttel: 09/225.42.90fax: 09/223.46.36Departementshoofd: A.J.L.JanssensOpleidingscoördinator interieurvormgeving: Raf Van Den Stormtel: 02/466.13.99

♦ Hogeschool Sint-Lukas BrusselPaleizenstraat 701030 Brusseltel: 02/250.11.00fax: 02/250.11.11Directeur: W. DegreefAfdeling interieurvormgevingAfdelingshoofd interieurvormgeving: Rik Denystel & fax: 03/652.06.36

♦ Katholieke Hogeschool MechelenDepartement ColomaColomalaan 12800 Mechelentel: 015/41.09.46fax: 015/42.38.60Departementshoofd: A. VerbeeckOpleidingscoördinator interieurvormgeving: Koen Kennestel: 075/81.90.21fax: 015/27.00.06

B E R O E P S P R O F I E L I N T E R I E U R V O R M G E V I N G28

BIJLAGEN

BIJLAGE 1: Brieven van de beroepsverenigingen.

BIJLAGE 2: Enquête afgestudeerden.

Een kopie van deze bijlagen kan opgevraagd worden op de Vlaamse Onderwijsraad.

BP Interieurvormgever

Documents

Transcript of BP Interieurvormgever