BP Fotograaf

23
STUDIE 69 BEROEPSPROFIEL fotograaf

Transcript of BP Fotograaf

Page 1: BP Fotograaf

STUDIE 69

B E R O E P S P R O F I E L

fotograaf

Page 2: BP Fotograaf

B E R O E P S P R O F I E L

fotograaf (m/v)

A sector : beeldende, muzische en dramatische kunststudiegebied : audiovisuele en beeldende kunstopleiding : beeldende kunstopties : fotografie (1ste en 2de cyclus)

B sector : audiovisuele productiestudiegebied : industriële wetenschappen & technologieopleiding : audiovisuele techniekoptie : fotografie (één cyclus)

Werkgroep beroepsprofiel van de Vlaamse Hogescholenin opdracht van de Vlaamse Onderwijsraad

D/1998/6356/8

De leden van de werkgroep beroepsprofielen zijninhoudelijk verantwoordelijk voor het beroepsprofiel.

De Vlor heeft enkel ingestaan voor een uniforme en toegankelijke lay-out.

Page 3: BP Fotograaf

INHOUD BEROEPSPROFIEL FOTOGRAAF

I N H O U D

1 IDENTIFICATIE 11.1 Identificatiegegevens 11.2 Opdracht 1

1.2.1 Opdrachtgever 11.2.2 Doelstelling 1

1.3 Procedure 11.4 Methode 1

2 BEROEPSPROFIEL 22.1 Vooronderzoek 2

2.1.1 Socio-economische ontwikkeling in de sector 22.1.2 Gegevens van tewerkstelling in de sector 3

3 VASTLEGGING VAN DE BEROEPENSTRUCTUUR EN DEBEROEPENCLUSTERS 73.1 Beschrijving van het beroep van fotograaf/beeldend kunstenaar 73.2 Opdrachten liggen onder meer op het vlak van 7

4 IN KAART BRENGEN VAN RELATIE BEROEPEN ENOPLEIDINGEN 8

5 HET EIGENLIJKE BEROEPSPROFIEL 95.1 Benaming 95.2 Beschrijving van het beroep 95.3 Beschrijving van de activiteiten 9

5.3.1 Taken 95.3.2 Beroepscontext 11

5.4 Ondersteunende kennis 115.4.1 Gemeenschappelijke basiskennis 115.4.2 Algemeen beroepsgerichte kennis 115.4.3 Specifiek beroepsgerichte kennis 125.4.4 Aanbeveling naar leerplan 12

5.5 Beroepshoudingen 125.5.1 Beroepshoudingen 125.5.2 Beroepsdrempels 13

6 NIVEAU VAN HET BEROEP IN DE SECTOR 146.1 Omschrijving van het niveau 146.2 Criteria 146.3 Niveaubepaling 14

Page 4: BP Fotograaf

INHOUD BEROEPSPROFIEL FOTOGRAAF

7 CONTROLE INTERNE CONSISTENTIE EN NAZICHTREALISTISCH KARAKTER 15

8 BIBLIOGRAFIE 168.1 Vraag naar de opleiding 168.2 Gebruikte bronnen 16

8.2.1 Inventaris beroepsprofielen 168.2.2 Bibliografie 16

9 MEDEWERKERS 17

BIJLAGEN 18Bijlage 1: Artikel “Fotograat moet fotograferen” 18Bijlage 2: Nieuwsbrief NVB 19

Page 5: BP Fotograaf

BEROEPSPROFIEL FOTOGRAAF 1

1 I D E N T I F I C A T I E

1.1 IdentificatiegegevensSector: audiovisuele productie; fotografie: 1 cyclus

beeldende, muzische en dramatische vorming: 2 cycliBeroep: fotograafBeroepsprofiel: fotograaf

1.2 Opdracht

1.2.1 OpdrachtgeverVLOR (Vlaamse Onderwijsraad)

1.2.2 DoelstellingenHet opstellen van een beroepsprofiel (BP) om van hieruit een opleidingsprofiel(OP) af te leiden.

1.3 ProcedureUitgaan van BP zoals opgesteld door Gijsels/Devijver/Heyndrickx, na consult vande NVB (Nationale Vereniging van Beroepsfotografen).Om de representativiteit te verhogen zal dit profiel worden voorgelegd aan eenaantal experten uit de beroepspraktijk:− Pool Andries (Museum Fotografie)− Marc Callebaut (Kodak) Patrick Cambien (Agfa-Gevaert)− Erik Eelbode (red. De Morgen / Amarant)− Robert Feyens (fotograaf)− Piet Germeys (NEWS)− Ann Kumps (fotograaf)− Vital Kuypers (fotograaf)− Luc Peeters (NVB)− SOFAM− Marc Steculorum (galerij, adres via Museum Fotografie)− Johan Van de Cappelle (Fuji)− Roger Van der Stockt− Bart Van Leuven (fotograaf)− Hans Vos− Christoph Ruys: (tijdschrift ‘Obskuur’)− Johan Van Becelaere (publiciteitsfotograaf)

1.4 MethodeVolgens handleiding BP (DVO/VLOR)

Page 6: BP Fotograaf

2 BEROEPSPROFIEL FOTOGRAAF

2 B E R O E P S P R O F I E L

2.1 Vooronderzoek

2.1.1 Socio-economische structurele ontwikkeling in de sector

2.1.1.1 Macro-economische situering van de sector

Het betreft hier een zeer gediversifieerd landschap waar tot nu toe weinig studiesover bestaan. We kunnen vanuit onze ervaring stellen dat er een uitgebreide marktis, dat er enkele duizenden mensen in tewerk gesteld zijn en dat de verdiensten zeeruiteenlopend kunnen zijn.Ook afgestudeerden met een opleiding elektronica, chemie of informatica wordentewerkgesteld in welbepaalde delen van de sector.De specialismen en niveaus zijn zo uiteenlopend dat hier moeilijk algemene of al-gemeen geldende uitspraken kunnen worden gedaan.

2.1.1.2 Beschrijving van de ontwikkelingen in de sector

♦ Socio-economische factoren (afzetmarkt en arbeidsmarkt)

Fotografen en fotohandelaars

Vlaanderen Brussel Wallonië Het Rijk1992 2104 614 961 3679

NL FR Totaal1994 2717 1829 4546

De detailhandel en traditionele fotostudio vormt een belangrijk aandeel in de ar-beidsmarkt. Hiernaast is er werkgelegenheid voor creatieve fotografen, is er noodaan fotografen in grotere bedrijven en overheidsinstellingen (commercieel, tech-nisch, realisatie van fotografische beelden).

De concrete invulling is zeer uiteenlopend: de hierboven opgenomen cijfers betref-fen voornamelijk de detailhandel, verder zijn er: creatieve aspecten, reclame, illu-stratie, pre-press, nieuwe media, fotografie ten dienste van grote bedrijven, musea,ministeries, parastatalen. De hierboven genoemde aantallen betreffen alleen dekleinhandel.

Het aangehaalde cijfermateriaal is mits voorbehoud aanvaardbaar. De behoefte aanfotografen die de ingesteldheid bezitten van de beeldend kunstenaars (een beelden-de kunstenaar concipieert, ontwerpt en er wordt gesteld dat hij kritisch omgaat methet medium fotografie) is reëel. Buiten zijn kennis van vaktechnische toepassingenmoet hij een eigen fotografische visie ontplooien. Hij is de geschikte persoon dieook kan participeren in de multimediaproducties of zich profileren in de onderwijs-of culturele sector.

Page 7: BP Fotograaf

BEROEPSPROFIEL FOTOGRAAF 3

♦ Technologische factorenNieuwe technieken, zowel op gebied van vernieuwingen in de traditionele sector(bv. minilabs) als specifieke vernieuwingen (digitale beeldmanipulatie, multimedia,enz ...) leiden er toe dat er nieuwe banen ontstaan. Hiervoor is een gedegen techni-sche basis en aanpassing van de opleidingen/bijscholing nodig.De technische kennis van de fotograaf moet bijdragen tot de ondersteuning en devernieuwing van de creatieve expressie. De hogeschool zal de technische inzichtengeregeld moeten bijsturen. De werkgroep wijst hier ook op het belang van bijscho-ling voor de fotograaf die kan aangeboden via voortgezette opleiding.

♦ Politiek-maatschappelijke factorenDit is een terrein dat nog heel wat studie vraagt.In het kader van de belangen van de sector, de bescherming en een algehele kwali-teitsverhoging van het beroep van fotograaf had de Beroepsvereniging op 6 februa-ri '97, op het Kabinet een onderhoud met Minister van KMO, Karel Pinxten.

Zij vroegen:− de actualisering van de vestigingswet− het optrekken van de beheers- en beroepskennis voor de toetreding en uitoefe-

ning van het beroep van fotograaf− de concrete naleving van de vestigingswet− de middelen om een systematisch kwaliteitsbeleid op te zetten door middel van

integrale kwaliteitszorg− de mogelijkheid om een stage in te voeren− de opname van de persfotografen in de vestigingswet− de verzekering dat het fotograferen en de diensten in verband met fotografie

(opname & afwerking) voorbehouden worden aan fotografen

De Minister had begrip voor deze problematiek en engageerde zich om maatrege-len in overweging te nemen en door te voeren. De Beroepsvereniging blijft dit op-volgen en evalueren.

♦ Structuur van de bedrijvenEr zijn vooral kleine bedrijven met 1 of 2 werknemers (zelfstandige fotografen).Daarnaast is er een groep met een 5-tal werknemers-fotografen (bv. studio’s voorreclamefotografie, persorganen). Zoals reeds gezegd is het moeilijk gegevens tevinden over het aantal fotografen in grotere bedrijven of overheidsinstellingen.

2.1.2 Analyse van de arbeidsmarkt

2.1.2.1 Gegevens van tewerkstelling in de sector

♦ Huidige tewerkstellingIk verwijs naar de hierboven genoemde getallen: 2717 zelfstandige fotografen (inVlaanderen, telling 1994) + de (nog) niet in kaart gebrachte fotografen (bedrijven,ministeries, parastatalen, enz ...). We kunnen hier een voorzichtige schatting vanongeveer 2.000 eenheden vooropstellen.

Het beroep situeert zich ook in de beeldende expressie, in een confrontatie met op-drachtgevers; het omvat een uitvoerende technische functie of een participeren inde multimedia sector.

Page 8: BP Fotograaf

4 BEROEPSPROFIEL FOTOGRAAF

♦ Toekomstige tewerkstellingHet traditionele veld wordt uitgebreid onder invloed van nieuwe technieken, deconvergentie van verschillende beeldproducerende takken en het te verwachtensteeds meer toenemend belang van de audiovisuele sector.Omwille van hun bekwaamheid adequaat te kunnen omgaan met beelden die geëntzijn op de realiteit, zijn de zowel technisch als esthetisch gevormde fotografen goedgeplaatst om ‘Beeldeducatie’ in toepassing te brengen (en dit zowel in het onder-wijs als in een algemeen ruim kader).De taak van de fotograaf is één facet in het geheel van de audiovisuele en multime-diale sector.

♦ InstroomproblematiekHet traditionele beroep bestaat nog, hiernaast groeit er een waaier van mogelijkhe-den. Wat betreft de verhouding vraag werknemers/aanbod werknemers kan menstellen dat dit een aan de conjunctuur gerelateerd gegeven vormt en dat dit mo-menteel niet zeer gunstig ligt. Door de convergentie van taken en opdrachten (bv.Multimedia) is er een te verwachten groeiende vraag naar flexibele fotografen.Hierbij verwijzen wij naar een studie van Caroline Pauwels (deze studie is vooralgericht op de massamedia, maar we kunnen zeker een vergelijking maken naar defotografische sector): “de Europese audiovisuele markt behoort met een reële groeivan 6 % tot de snelst groeiende in de wereld.” Verder wordt uitvoerig aangetoonddat het beleid terzake nog voor heel wat verbeteringen vatbaar is.In de beschrijving van het beroep moet erop gewezen worden dat de fotografiegeen neutraal medium, geen loutere techniek is, maar integendeel een zeer beladenentiteit, met een eigen betekenislogica, een immense maatschappelijke werkzaam-heid.

♦ SectoronderzoekIn samenwerking met het VIZO bereidt de Beroepsvereniging momenteel een sec-torstudie over de vakfotografie en de fotohandel uit en werkt deze verder uit. Ditonderzoek zal rond zijn in het najaar.

2.1.2.2 Gegevens over het beroep

♦ Classificatie van het beroep in de sectorHet beroep situeert zich in de audiovisuele sector en beeldende kunst. Wij verstaanhieronder alle fotografische creaties en realisaties (met inbegrip van de nieuwemultimedia).

♦ BeroepenveldEr is een uitgebreid gamma van verschillende fotografische specialisaties, gaandevan polyvalente fotografie (kleinhandel, pasfoto’s, reportages) over technische rea-lisaties tot fotografie dienstig aan alle mogelijke socioculturele doeleinden en in debeeldende kunst.

♦ Beschrijving van het beroep/werkveldenEr is een grote verscheidenheid aan invullingen van het fotografische beroep. Eenrealisator van foto’s moet in staat zijn een fotografische opdracht uit te voeren,meestal in dienst van een opdrachtgever. Eenzelfde fotograaf kan actief zijn in ver-schillende werkvelden.

Page 9: BP Fotograaf

BEROEPSPROFIEL FOTOGRAAF 5

Hier volgt een overzicht:− algemene fotografie (polyvalent fotograaf)− portretfotografie− reclamefotografie− setfotografie− foodfotografie− persfotografie− sportfotografie− theaterfotografie− fotografie binnen de criminalistiek (= documenteren rond criminologie)− modefotografie− natuurfotografie− industriële fotografie / architectuurfotografie− fotolaboratorium / reprografie− het beroep kan uitmonden in dat van video-operator− bewerking digitale beelden− medische fotografie− finishingfotografie / kwaliteitscontrole− handelsvertegenwoordiging fotografische producten en diensten− Desk Top Publishing en Pre-press− beoefenaar audiovisuele en beeldende kunst− fotohandel (verkoop, advies, dienstverlening en klantenservice)

Dit is een niet-exhaustieve lijst.

2.1.2.3 Gegevens over de functies verbonden aan het beroep

♦ FunctiesEen adequaat opgeleide fotograaf beantwoordt aan bestaande noden in de maat-schappij.

♦ Beschrijving van de functiesEen fotograaf is verantwoordelijk voor de realisatie van fotografische producties(creatie, technische verwerking en verkoop) zoals gevraagd door de opdrachtgever(individu, bedrijf, industrie, overheid).De fotograaf werkt alleen of in teamverband, afhankelijk van de specificiteit van deopdracht.Een goede artistieke creatie is van groot belang. De fotograaf zal op een professio-nele manier visueel vorm geven aan een boodschap of een idee. Deze boodschapkan ontstaan vanuit de zuiver persoonlijke visie van de artiest. Zij kan ook het re-sultaat zijn van de confrontatie met opdrachtgevers en industrie.Alle leden van de werkgroep gaan akkoord dat de rol van de fotograaf in de beel-deducatie zeer belangrijk is.

Page 10: BP Fotograaf

6 BEROEPSPROFIEL FOTOGRAAF

2.1.2.4 Relateren van de functies aan het beroep

Een fotograaf moet Gerelateerde functieseen fotografisch beeld creëren creatieve functieeen fotografische opdracht uitvoeren uitvoerende functieOntwikkelen verwerkende functieafwerken en presenteren uitvoerende / creatieve functiecreëren van digitale beelden creatieve functiebewerken van digitale beelden uitvoerende functieonderhandelen / verkopen commerciële functiezijn bedrijf leiden bedrijfseconomische vaardigheidzelfstandig optreden oordeels- en beslissingsvaardigheidin de maatschappij functioneren sociale functie

Page 11: BP Fotograaf

BEROEPSPROFIEL FOTOGRAAF 7

3 V A S T L E G G I N G V A N D EB E R O E P E N S T R U C T U U R E N D E

B E R O E P E N C L U S T E R S

3.1 Beschrijving van het beroep van fotograaf/beeldend kunstenaarEen fotograaf geeft op vakkundige wijze visueel/fotografisch vorm aan een bood-schap of een idee.

Hiertoe moet hij:− een fotografisch beeld dat uniek is en kwalitatief goed is kunnen maken, afwer-

ken en verkopen− onder de meest verscheiden omstandigheden, alleen of in teamverband, een fo-

tografische opdracht kunnen uitvoeren, binnen een bepaalde tijdsspanne en vol-gens de instructies van de opdrachtgever of op eigen initiatief.

− achterliggende dimensies (sociaal, cultureel, politiek, maatschappelijk, econo-misch) visueel kunnen weergeven

− kunnen samenwerken met opdrachtgever, model, stylist, art director, enz ...

3.2 Opdrachten liggen onder meer op het vlak van− fotograferen van: mensen, kleine en grote objecten, situaties, landschappen zo-

wel in de studio als op locatie− creatief omgaan met licht (sfeer scheppen)− beelden manipuleren (o.a. bewerken van het perspectief)− ontwikkelen en afwerken− reproducties maken− presenteren− retoucheren, zowel manueel als digitaal− aanmaken van foto’s met nieuwe technologieën− een beeldend kunstenaar gebruikt het medium fotografie voor het realiseren van

een artistieke creatie− systematisch onderzoek naar en overbrengen van de beeldtaal

(Niet-exhaustieve lijst)

Page 12: BP Fotograaf

8 BEROEPSPROFIEL FOTOGRAAF

4 I N K A A R T B R E N G E N V A N D ER E L A T I E B E R O E P E N E N

O P L E I D I N G E N

De hogescholen spelen duidelijk in op de concrete vragen vanuit de beroeps- en/of artistie-ke wereld. Deze polyvalente opleidingen willen tegemoet komen aan de grote hoeveelheidspecialisaties door in de studie uit te gaan van een gedegen basiskennis zodat een flexibeleverdere uitbouw mogelijk wordt. Zij trachten te beantwoorden aan de maatschappelijkebehoeften, hun programma’s hierop af te stellen en contacten te onderhouden met de profes-sionele wereld. Dit resulteert in een hoge vorm van maatschappelijke relevantie.

Meer en meer wordt duidelijk, niet in het minst door de toenemende beeldcultuur, de snelleevolutie en de opkomst en het succes van de nieuwe technologieën, dat een driejarige oplei-ding niet meer kan volstaan. Er is een zeer sterke vraag bij de studenten een stageperiode nade studies toe te voegen.

Page 13: BP Fotograaf

BEROEPSPROFIEL FOTOGRAAF 9

5 H E T E I G E N L I J K E B E R O E P S P R O F I E L

5.1 BenamingDe naam “fotograaf” verwijst naar een brede waaier van specifieke beroepen: al-gemeen fotograaf (polyvalent fotograaf), portretfotograaf, reclamefotograaf, setfo-tograaf, foodfotograaf, persfotograaf, modefotograaf, industrieel fotograaf, archi-tectuurfotograaf, wetenschappelijk fotograaf, foto-archivaris, fotorestaurateur en -conservator, fotolaborant, reprograaf, bewerker digitale beelden, medisch foto-graaf, finishingfotograaf, kwaliteitscontroleur, handelsvertegenwoordiger fotografi-sche producten en diensten, beeldend kunstenaar. De algemene benaming kent zo-veel implementaties als er maatschappelijke noden bestaan. Een zelfde fotograafkan actief zijn in verschillende werkvelden.

5.2 Beschrijving van het beroepDe fotograaf heeft een zelfstandige persoonlijkheid. Hij is kritisch en creatief envolgt de evolutie. Hij is dikwijls werkzaam als zelfstandige en moet goed alleenkunnen functioneren. Anderzijds zijn er specialiteiten waar hij goed moet kunnensamenwerken in teamverband of ten dienste moet kunnen staan van de opdrachtge-ver. Hij staat niet los van de maatschappij maar heeft er op een intelligente en sen-sitieve manier voeling mee.

De fotografie is een verschijnsel met veel facetten. Aan de ene kant is het een soci-ale techniek geconstrueerd rond informatie. Fotografie is hier in de breedste zin‘documentair’. Aan de andere kant kan fotografie natuurlijk ook als een techniek,als een louter plastisch ‘middel’ beschouwd worden. Iets dat door iedereen, dus inprojecten van plastische kunstenaars kan gebruikt worden. Het merkwaardige is nudat er zich vanuit en binnen de informatieve cultuur van de fotografie een estheti-sche potentialiteit ontwikkelt. En dat en geen andere - is de eigenlijke geschiedenisvan de fotografie sinds 150 jaar.

5.3 Beschrijving van de activiteitenDe fotograaf realiseert fotografische opdrachten. Hij leeft zich in in de denkwereldvan de opdrachtgever. Daarenboven laat hij zijn persoonlijke creativiteit aan bodkomen, afhankelijk van de specifieke opdracht of in de problematiek van de kun-stenaar.

5.3.1 Taken

5.3.1.1 Taakgebieden (typefunctie(s))

De fotograaf moet kunnen ontwerpen, uitvoeren en de uitvoering opvolgen en bij-sturen, ofwel in opdracht ofwel zelfstandig.

Page 14: BP Fotograaf

10 BEROEPSPROFIEL FOTOGRAAF

5.3.1.2 Aanverwante taakgebieden

Aanverwante gebieden treft men aan in de reclame, drukkerij- en uitgeverswereld.Ook in de kunst, de cultuur en het onderwijs. Ook in de nieuwe media ziet menmeer en meer convergentie van verschillende audiovisuele taken.

5.3.1.3 Specifieke beschrijving van de taakgebieden (typefunctie(s)), in taken-clusters (deelfuncties) en taken

(hieruit worden in het derde en laatste stadium de ‘vakken’ gedistilleerd)

Taakgebied Takenclusters TakenMaatschappij-kritisch denken

Onderzoeken − hij informeert zich

Analyseren − hij analyseert het mens- en wereldbeeldVoorbereiden Communiceren − hij onderhandelt met de opdrachtgever

Analyseren − hij analyseert de opdracht− hij formuleert de doelstellingen− hij concretiseert de opdracht

Ontwerpen Onderzoeken − hij onderzoekt verschillende opname mogelijk-heden

− hij selecteert onderwerpen in verband met bood-schap, context enz.

Informeren − hij neemt inlichtingen en verwerkt deze totbruikbare informatie

Scheppen − hij maakt een ontwerp of voorstudieBudgetteren Informeren − hij vraagt prijzen op

Beheren − hij maakt prijsopgave, rekening houdend metalle facetten van de prijsberekening

− hij berekent supplementenProduceren Organiseren − hij regelt de nodige afspraken

Plannen − hij plant de opname in tijd, ruimte en middelen− hij zoekt naar oplossingen binnen het budget

Realiseren Visualiseren − hij brengt alle elementen samen voor het makenvan de opname volgens ontwerp

Regisseren − hij zorgt voor decor, modellen, enz.− hij bepaalt de sfeer in functie van de opdracht

Realiseren − hij maakt de opname met het juiste opnamema-teriaal

Verwerken − hij zorgt voor de ontwikkeling van het opna-memateriaal

− hij zorgt voor de fotografische prints− hij zorgt voor de digitale uitput− hij zorgt voor retouche (digitaal of niet)− hij zorgt voor digitale bewerking

Evalueren Oordelen − hij controleert samen met de opdrachtgever degemaakte beelden

Verbeteren − hij brengt de nodige verbeteringen aan of her-maakt de opname

Beheren Factureren − hij maakt factuurBoekhouden − hij houdt de boekhouding bijInventariseren − hij inventariseert alle gegevens over de opdracht

Page 15: BP Fotograaf

BEROEPSPROFIEL FOTOGRAAF 11

5.3.2 Beroepscontext

5.3.2.1 Contextgegevens

a Werkomstandigheden studio, laboratorium, afwerkingsruimte, computerlokaal, kantoor, op locatieb Hulpmiddelen diverse technische hulpmiddelen: camera, verlichtingsinstallatie, verwerkings-

apparatuur, computer, ...c Vereiste resultaten adequate invulling van opdrachten of uitvoering van eigen visie

5.3.2.2 Organisatie van de arbeid

a organisatievorm: afhankelijk van de opdracht/doelstellingb organisatie in de werkplaats (kan ook in de natuur)

• grondstoffen: fotomateriaal, chemie• gebruik van de hulpmiddelen: apparatuur• beschrijving van de werkvloer: studio, laboratorium, kantoor, commerciële ruimten

c organisatieregels buiten de werkplaats• milieu• veiligheid• gezondheid en hygiëne• deontologie

5.4 Ondersteunende kennis

5.4.1 Gemeenschappelijke basiskennisEen algemene vorming met accenten naar technische en esthetische kennis is ge-wenst. Taal- en sociale vaardigheden zijn nodig.Ook van belang zijn artistieke en humane wetenschappen, maatschappijkennis, so-ciologie, psychologie, filosofie, kunsthistorisch inzicht, semiotiek.

5.4.2 Algemene beroepsgerichte kennis− grondige kennis van de optische beeldvorming; kennis betreffende de verschil-

lende objectieven, voorzetlenzen en filters en alles wat ermee verband houdt:brandpunt, sluiters, diafragma, belichtingstijd en lichtmeetmethodes

− kennis van de fotochemische en elektronische opnametechnieken: ontwikkelingen afwerking van negatief en positief en de manipulatie van elektronisch mate-riaal; retouche, reproductie, keuze van de gevoelige materialen en de daarbijhorende techniek; bijbehorigheden en alle apparaten voor de behandeling vanzwart-witfilm, kleurenfilm en andere beelddragers

− kennis van fotografische scheikunde, van de scheikundige producten die ge-bruikt worden in de foto- en cinematografische onderneming; kennis van de sa-menstelling van de baden en ontwikkelingsprocédés, fixeren en bewerken vande negatieven en positieven in zwart-wit en kleur

− kennis van elementaire fysica− kennis van de opbouw en verwerking van elektronische en andere beelddragers− noties van milieubeheer− commerciële en bedrijfseconomische kennis:

• financieel inzicht en beheer: kostprijsberekening en prijsbepaling

Page 16: BP Fotograaf

12 BEROEPSPROFIEL FOTOGRAAF

boekhouding, BTW en facturatie• klantenbeleid en omgaan met klanten• bedrijfsbeheer• inkoopbeleid• marketing• noties van vestigingsformaliteiten en handelspraktijken• documenten- en databeheersing

− kunsthistorisch inzicht− semiotiek

5.4.3 Specifiek beroepsgerichte kennis

♦ Traditionele kennis− kennis van het marktaanbod− kennis van eigenschappen, toepassingen en gebruik van fotografisch en elektro-

nisch materiaal en apparatuur− gebruik van camera’s: van kleinbeeld tot technische camera− beheersen van het licht en kunnen werken met diverse lichtbronnen (zowel na-

tuurlijk licht als kunstlicht: flits, halogeenlicht, ... )− noties van druk- en verwerkingstechnieken (pre-press)− kundigheden op het vlak van foto-afwerking− kennis van de gevoelige materialen en hun gebruik in de foto- en cinematografi-

sche onderneming, zowel voor zwart-wit als in kleur en andere beelddragers− kennis van de sensitometrie− kennis van de colorimetrie− kennis van de foto-, cinematografische en andere beelddragende artikelen voor

de detailhandel, van alle apparaten en alle bijhorigheden, het gebruik ervan, hetladen en ontladen en het verrichten van eenvoudige herstellingen

− geïntegreerde kennis van de beeldcompositie

♦ Nieuwe technologie− kunnen werken met digitale apparatuur

5.4.4 Aanbeveling naar leerplanHet programma van de technische hogescholen voldoet over het algemeen aan deverwachtingen. Er is wel vraag naar meer uitgebreide kennis van bedrijfsbeheer envoortgezette opleidingen.

5.5 Beroepshoudingen

5.5.1 Beroepshoudingen− capaciteiten eigen aan het zelfstandig beroep:

• doorzettingsvermogen• flexibiliteit• resultaatgerichtheid• verantwoordelijkheidszin• zelfstandigheid• zelfvertrouwen• zin voor initiatief

− commercieel inzicht− creativiteit− kwaliteitsbewustzijn

Page 17: BP Fotograaf

BEROEPSPROFIEL FOTOGRAAF 13

− zin voor esthetiek− zelfstandigheid− sociale vaardigheden− orde, netheid, nauwkeurigheid en stiptheid− meertaligheid

5.5.2 BeroepsdrempelsZware handicaps, blindheid.

Page 18: BP Fotograaf

14 BEROEPSPROFIEL FOTOGRAAF

6 N I V E A U V A N H E T B E R O E P I N D ES E C T O R

6.1 Omschrijving van het niveau

De opleidingen in Vlaanderen zouden best afgestemd worden op de Europese ni-veaus: niveau 5 en 4. (zie bijlagen)

6.2 CriteriaEr zijn verschillende criteria:− verantwoordelijkheid− complexiteit− transfer (nieuw gebied exploreren)

6.3 NiveaubepalingVerantwoordelijkheid:− niveau 5: leiding geven, argumentatie, beheersen van de wetenschappelijke

achtergronden van het beroep− niveau 4: op een autonome of onafhankelijke manier verantwoordelijkheid ne-

men voor planning, leiding en beheer

De uitvoering van de taken van de fotograaf zijn complex: hij past nieuwe proce-dures toe en zoekt naar nieuwe ideeën.Hij is ook in staat nieuwe gebieden te exploreren.

Page 19: BP Fotograaf

BEROEPSPROFIEL FOTOGRAAF 15

7 C O N T R O L E I N T E R N EC O N S I S T E N T I E E N V E R I F I C A T I E

R E A L I S T I S C H K A R A K T E R

Dit document wordt getoetst aan de mening van experten (zie p. 1).Zij worden gecontacteerd en geconsulteerd door de heer Willy Vermorgen van de VLOR.

Page 20: BP Fotograaf

16 BEROEPSPROFIEL FOTOGRAAF

8 B I B L I O G R A F I E

8.1 Vraag naar de opleidingUit een studie van het NVB blijkt dat een groot aantal fotografen redelijk tevredenis over hun opleiding en vraagt om verdere bijscholing.

8.2 Gebruikte bronnen

8.2.1 Inventaris beroepsprofielenIs gesteund op ervaring, verklaringen, contacten met mensen uit de beroepswereld.

8.2.2 Bibliografie

Gegevens NVB / SERV / Marktselect

♦ BURGELMAN J.C., BILTEREYST D. en PAUWELS C. Audiovisuele Mediain Vlaanderen. VUBPress Brussel. 1994. 262 p.

♦ Nieuwsbrief Nationale Vereniging voor Beroepsfotografen/februari 1997 (6 p.)

♦ WILSSENS (M.-A.). Fotograaf moet fotograferen; Het Laatste Nieuws(20-11-1996).

Page 21: BP Fotograaf

BEROEPSPROFIEL FOTOGRAAF 17

9 M E D E W E R K E R S

♦ Hugo Bal (Sint-Lukas, Brussel)

♦ Jan Carlier (Academie Antwerpen, Hogeschool Limburg)

♦ Jan Devijver (W&K, NARAFI)

♦ André Gijsels (Karel de Grote Hogeschool)

♦ Erik Heyndrickx (Hogeschool voor Wetenschap en Kunst, NARAFI)

♦ Nikki Huts (secretaris Nationale Vereniging voor Beroepsfotografen)

♦ Luc Peeters (voorzitter Nationale Vereniging voor Beroepsfotografen)

♦ Carl Uytterhaegen (Hogeschool Gent)

♦ Patrick Van Hoof (fotograaf)

Page 22: BP Fotograaf

18 BEROEPSPROFIEL FOTOGRAAF

B I J L A G E 1

Artikel “Fotograaf moet fotograferen”.

Een kopie van deze bijlage kan opgevraagd worden op de Vlaamse Onderwijsraad.

Page 23: BP Fotograaf

BEROEPSPROFIEL FOTOGRAAF 19

B I J L A G E 2

Nieuwsbrief NVB.

Een kopie van deze bijlage kan opgevraagd worden op de Vlaamse Onderwijsraad.