Bouwstenen van Bedrijvenbeleid - Groene Groei

Bouwstenen van Bedrijvenbeleid Hoofdstuk:

Groene Groei

In opdracht van DG Bedrijfsleven & Innovatie van het ministerie van Economische Zaken

Versie maart 2016

Klik hier

voor de

handleiding

van deze

presentatie

Navigatie groene groei

Beleidspijlers en –

domeinen

Groene groei

Beleid in cijfers Beleids-

instrumentarium

2 Versie maart 2016

Beleidsthema’s en –doelen groene groei Voedsel

3

Overheid als netwerkpartner

5

Slimme marktprikkels

1

Stimulerende wet- en regelgeving

2

Innovatie

3

Vergroening via hulp, handel en investeringen

4

Groene groei

1

Nederlandse

concurrentiekracht

en verdienvermogen

versterken

2

Belasting van het

milieu en

afhankelijkheid van

fossiele energie en

grondstoffen

terugdringen

Energie Biobased

Economy Klimaat

Grondstoffen

en circulaire

economie

Gebouwde

omgeving en

stad

Voedsel Mobiliteit Water

Dwarsdoorsnijdende, Rijksbrede aanpak

EZ EZ I&M I&M W&R EZ I&M I&M

https://www.rijksoverheid.nl/binaries/rijksoverheid/documenten/rapporten/2015/06/18/tussenbalans-groene-groei-2015/tussenbalans-groene-groei-2015.pdf

Beleidsthema’s en –doelen groene groei | Pijlers | Slimme marktprikkels

Slimme prikkels stimuleren groene productie

4

•Concrete afspraken voor eenduidige informatievoorziening

•Objectief en neutraal overzicht van ken- en keurmerken Keurmerken

•Opbrengst milieubelastingen hoog in OESO-verband

•Bewaken van internationaal speelveld Milieubelastingen

•Derde fase (2013-2020): regels meer harmoniseren en veiling belangrijkste instrument voor op de markt brengen emissierechten

Emissiehandel

•Dit jaar plan om duurzaam inkopen bij Nederlandse overheid te stimuleren Duurzaam inkopen

•Groter aantal bedrijven weegt maatschappelijke kosten mee in beslissingen

•Overheid bekijkt hoe natuurlijk kapitaal beter mee te wegen in instrumenten Natuurlijk kapitaal meewegen

•MVO Nederland en Transparantiebenchmark Maatschappelijk verantwoord ondernemen


Beleidsthema’s en -doelen groene groei | Pijlers | Stimulerende wet- en regelgeving

Regels die stimuleren of belemmeren

5

•‘Dynamische certificering’ Normen en certificering

•Overheid zoekt samen met ondernemers naar meer ruimte in wet- en regelgeving voor innovatieve investeringen in groene groei

Ruimte in Regels

•Decentrale overheden beter op de hoogte van aangepaste regels Betere decentrale informatie

•Bedrijven gebruiken eenvoudiger elkaars afval zonder onnodige obstakels Ruimte in afvalregels

•Organische meststoffen in plaats van kunstmest in Nederland en Europa Ruimte in mestregels

•Betere balans tussen stimuleren van hergebruik en uitfaseren schadelijke stoffen in EU

•Stimulerende regelgeving voor innovatieve investeringen Ruimte in REACH

•Minder energie- en grondstoffengebruik door betere benutting van bestaande goederen Ruimte voor deeleconomie


Beleidsinstrumentarium groene groei | Pijlers | Innovatie

Innovatie voor groene groei

6

•Groot aandeel duurzaamheid in innovatie-instrumentarium Innovatie-instrumentarium

•Maatschappelijke uitdagingen realiseren via topsectorenaanpak

•Kennis- en innovatieagenda’s Topsectoren

•Maatschappelijke doelen in onderzoeksthema’s van universiteiten, NWO en KNAW

Nationale Wetenschapsagenda


Beleidsinstrumentarium groene groei | Pijlers | Vergroening via hulp, handel en investeringen

Impulsen voor internationale vergroening

7

•Duurzaamheidsissues nieuwe handelsverdragen en akkoorden

•Liberalisering van handel in milieugoederen en –diensten

•Afbouw van kunstmatige prijzen/subsidies voor fossiele brandstoffen

Duurzame handel en investeringen

•Groene groei op de agenda bij elke economische missie Missies

•PPS voor verbinding met internationale agenda’s

•DGGF, FDOV, FDW en Dutch Agro & Water Climate Alliance Wereldwijde partnerschappen

•MVO Sector Risico Analyse leidt tot MVO-convenanten IMVO


Beleidsinstrumentarium groene groei | Pijlers | Overheid als netwerkpartner


8


•Bedrijven, maatschappelijke organisaties en de overheid werken samen aan groene groei

•Negen thema’s (groene groei én biodiversiteit)

•Duurzame initiatieven uit de samenleving staan aan de basis

•De overheid faciliteert en versnelt initiatieven door wegnemen van knelpunten op alle pijlers

Green Deals


Beleidsthema’s en –doelen groene groei Voedsel

Klimaat

9

Energie Biobased

Economy Klimaat

Grondstoffen

en circulaire

economie

Gebouwde

omgeving en

stad

Voedsel Mobiliteit Water

Dwarsdoorsnijdende, Rijksbrede aanpak


Beleidsthema’s en –doelen groene groei | Domeinen | Energie

Ambitieuze doelen voor hernieuwbare energie

10

•Doel: 14 % hernieuwbaar in 2020, 16% hernieuwbaar in 2023

•SDE+

•Duurzaamheidscriteria voor bijstook biomassa

Energieakkoord 2013

•20% energiebesparing EU in 2020 Richtlijn energie-efficiëntie

•In 2020 maken 1 miljoen huishoudens en mkb-bedrijven substantieel gebruik van lokale energie en duurzame opwekking voor eigen gebruik

Lokale/decentrale energie

•Stimuleren van investeringen in infrastructuur voor hernieuwbare energie

•Sustainable Energy for All Hernieuwbare energie in

ontwikkelingslanden


Beleidsthema’s en –doelen groene groei | Domeinen | Biobased Economy

Van fossiel naar hernieuwbaar

11

•2 Nederlandse projecten van de 10 projecten uit eerste call Joint Undertaking Biobased Industries

•Maximale benutting biomassa door verdere ontwikkeling bioraffinage Cascadering

•€ 270 miljoen van 180 bedrijven en DLO, TNO, NWO, ECN en VNO Onderzoeksagenda 2015-2027 TKI BBE

•Pilots biobased inkopen voor verder ontwikkeling en toepassing van biobased materialen

Biobased inkopen


Beleidsthema’s en –doelen groene groei | Domeinen | Voedsel

Verdere verduurzaming van voedsel

12

•Voorwaardenscheppend klimaat voor mestverwerking (fosfaten)

•Op termijn professioneel drones in de landbouw Mestwet

•Energiebesparing en –verduurzaming in de tuinbouwsector Programma

Kas als Energiebron

•Programma Plantgezondheid

•Programma Glastuinbouw Waterproof TKI’s


Integraal beleid

1

Ambitieuze kennis-

en innovatieagenda

2

Eenduidige

duurzaamheidscriteria

3

Europese en internationale

samenwerking

4

Programma Biobased Economy

Dwarsdoorsnijdend thema

topsectoren

1

2

3

4

5

6

Substantiële CO2-reductie in Nederland

Verminderde afhankelijkheid van olie en

gas

Versnelde innovatie

Behoud / nieuwe werkgelegenheid

Duurzaamheid door hele waardeketen

van biomassa

BBE verankerd als integraal concept in

de EU

Biobased 30% vervanging van

Nederlands gebruik

van fossiele

grondstoffen voor

energie en materialen

door biomassa in 2030

Economy 25% van de waarde

van alle Europese

bioproducten in of door

Nederland in 2025

Beleidsthema’s en –doelen groene groei

13

https://www.rijksoverheid.nl/binaries/rijksoverheid/documenten/rapporten/2013/10/04/voortgangsrapportage-biobased-economy/voortgangsrapportage-biobased-economy.pdf

Beleidsdoelen en –thema’s groene groei | Programma Biobased Economy | Integraal beleid

Integraal beleid en Ruimte in Regels

• Samenbrengen van marktpartijen, wetenschap en overheid

• Sectoroverstijgende en regionale samenwerking

• Wegnemen van belemmeringen in wet- en regelgeving met Ruimte in Regels

14

Business platformen

Transitiehuis MKB

biobased economy.nl

Netwerk- bijeen-

komsten

Maatschap-pelijke dialoog

WTC Ruimte in Regels

68 87

Opgepakte belemmeringen Ruimte in Regels

Afgerond In bewerking


Beleidsdoelen en –thema’s groene groei | Programma Biobased Economy | Ambitieuze innovatie- en kennisagenda

Onderzoeksagenda voor 2015-2027

15

TKI BBE

• Chemie • Energie • Agri & Food

1

2

3

4

Thermische conversie van biomassa

(biomassa verwerken onder hoge temperatuur)

Chemisch katalytische conversietechnologie

(biomassa verwerken met chemische reacties)

Biotechnologische conversietechnologie

(biomassa verwerken met micro-organismen)

Solar capturing & biomassa productie

(rechtstreeks grondstoffen en producten maken uit CO2 en zonlicht

met behulp van micro-organismen en innovatieve teelten)

Bioraffinage Cascadering

https://www.rijksoverheid.nl/binaries/rijksoverheid/documenten/rapporten/2015/05/12/onderzoeksagenda-biobased-economy-2015-2027/onderzoeksagenda-biobased-economy-2015-2027.pdf

Beleidsdoelen en –thema’s groene groei | Programma Biobased Economy | Cascadering

Cascadering als kern van BBE

1

2

3

Onderzoek en innovatie brengen commerciële toepassing

dichterbij - TKI BBE

Korte termijn energiedoelstelling, lange termijn CO2-reductie

als uitgangspunt

Beter benutten van biotische reststromen - VANG

Optimaal mogelijk

benutten van

biomassa

1. In tijd – inzet van biomassa voor elkaar opvolgende toepassingen

2. In functie - scheiding van biomassa in functionele componenten

Bioraffinage Hout en

houtige biomassa

Akkerbouw

gewassen

Groene

biomassa

Algen en

zeewier

16

https://www.rijksoverheid.nl/binaries/rijksoverheid/documenten/kamerstukken/2014/06/17/kamerbrief-over-meer-waarde-uit-biomassa-door-cascadering/14084926.pdf

Beleidsdoelen en –thema’s groene groei | Programma Biobased Economy | Intensieve Europese en internationale samenwerking

Veel gezamenlijke Europese initiatieven

Duitsland

• Duitsland en Nederland spreken gezamenlijk

DG Research over strategie en governance binnen

Horizon2020

• Green Deal certificering van groene grondstoffen

voor industrieel gebruik

Frankrijk

• Belangrijke partner bij verdere invulling van

Europese ‘Bio-Economy Strategy’

Vlaanderen

• Innovatie- en opleidingscentrum ‘Bio Base Europe’

• Chemelot

• Biobased Deltaprogramma

Europa

• Actieplan ‘Innovating for Sustainable Growth: a

Bioeconomy for Europe’

• JTI Biobased Industries

17

http://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.enchantedlearning.com/geography/europe/outlinemap/&ei=Q9wbVaPhEMi-PPGrgJgJ&bvm=bv.89744112,d.d2s&psig=AFQjCNGRJeV29V1UVcP3t7ckriqNd6lfFg&ust=1427975616325861


Beleidsdoelen en –thema’s groene groei | Programma Biobased Economy | Intensieve Europese en internationale samenwerking

Vijf prioriteitslanden in de wereld

Brazilië

• MoU Biobased Economy tijdens Handelsmissie

2012

• Seminar Biobased met minister Ploumen

Maleisië

Oekraïne

• Workshop ‘Business in Biobased Economy en bio-

energie in Oekraïne’ bij RVO.nl in juni 2013

Canada

Verenigde Staten

18

http://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://wiki.alternatehistory.com/doku.php/blank_map_directory/world_2&ei=teAbVc6SHofgONP3gIgP&bvm=bv.89744112,d.d2s&psig=AFQjCNELkccbxwTBGcAs7wQlhZSxJCU8eQ&ust=1427976750941739


Beleidsinstrumentarium groene groei | Interdepartementaal Programma Biobased Economy

Voortgang geboekt en verankerd

19

2014

Interviews en theoretische

analyse

• ‘Het IPBBE levert […] een belangrijke bijdrage aan

het realiseren van de door het kabinet gewenste

Groene Groei en de economische, sociale en

technologische innovatie die daar bij komt kijken.’

• Duurzaam en zelfgedragen netwerk in gang gezet

• Succesvolle praktijk van

• Combineren van buitenwereld van het netwerk en

interne dynamiek van organisatie

• Consolideren van de bereikte voortgang

http://www.nsob.nl/wp-content/uploads/NSOB-14-11-Geslaagde-strategie_web_DEF-hyperlinks.pdf

Focusgebieden

1

Kansrijke segmenten 2

Bevorderen van

verdienpotentieel

3

Aanpak Elektrisch

Vervoer

1

2

200.000 elektrische voertuigen in 2020

1 miljoen elektrische voertuigen in 2025

• Versterking economische positie

Nederland

• Bijdrage aan energievoorzieningszekerheid

Nederland

• Bijdrage aan klimaatdoelen door reductie

CO2

• Verbetering leefbaarheid steden door

afname luchtvervuiling


20

https://www.rijksoverheid.nl/binaries/rijksoverheid/documenten/richtlijnen/2011/10/03/bijlage-2-plan-van-aanpak-elektrisch-vervoer-elektrisch-rijden-in-de-versnelling/bijlage-2-plan-van-aanpak-elektrisch-vervoer-elektrisch-rijden-in-de-versnelling.pdf

Ophalen van belemmeringen

1

Analyseren van belemmeringen

operationeel / structureel 2

Communiceren over belemmeringen

voor andere ondernemers

3

Ruimte in Regels voor Groene

Groei

R2G2


Meer ruimte in

wet- en regelgeving voor

innovatieve investeringen

in groene groei

21

http://www.ruimteinregels.nl/programma/doelstelling-werkwijze/

Navigatie beleid in cijfers

22

Energy Trilemma Index Ontwikkeling Nederland en top 5, 2011-2015 en ontwikkeling Nederland per pijler 2011-2015

Energy Trilemma Index

Bbp en milieudrukindicatoren

Economie

Milieudrukindicatoren productieactiviteiten

Voetafdrukindicatoren

Leefomgeving en biodiversiteit

Milieubelastingen en -heffingen

Milieubelastingen en -heffingen

(Hernieuwbare)

energie

Kernindicatoren groenegroeibeleid

Fiscaal

Ranglijst OESO-landen 2015

Ontwikkeling bbp, energiegebruik, broeikasgasemissies en gebruik biomassa, 2000-2014

Trends sinds 2001, trend sinds 2008 en positie van Nederland in vergelijking met Europa




Opbouw milieubelastingen en –heffingen Nederland, 2014

Verhouding van milieubelastingen en -heffingen tot bbp (%), EU-landen, 2013

Projecten langs de S-curve

Werkgelegenheid BBE Monitoring Biobased Economy

2014

Output projecten langs de S-curve uitgedrukt in totale investeringskosten

Werkgelegenheid BBE, 2010-2014

Toegevoegde waarde BBE

Biobasedclusters Nederland

Toegevoegde waarde BBE, 2010-2014

Plattegrond met omschrijving van de 7 biobased clusters in Nederland

Beleid in cijfers groene groei | Energy Trilemma Index

Prestaties Nederland op Energy Trilemma Index stabiel

Score op Energy Trilemma Index is over de jaren in

grote lijnen onveranderd gebleven …

… en als ‘Pack leader’ heeft Nederland de drie

pijlers van Energy Trilemma goed in balans

23

5,00

6,00

7,00

8,00

9,00

10,00

2011 2012 2013 2014 2015

Top 5 en Nederland 2015, ontwikkeling 2011-2015

Zwitserland Zweden Noorwegen

Verenigd Koninkrijk Oostenrijk Nederland

0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00

6,00

7,00

8,00

9,00

Energy security Energy equity Environmental impactmitigation

Energy Trilemma index, the Netherlands, 2011-2015

2011 2012 2013 2014 2015

https://www.worldenergy.org/data/trilemma-index/country/netherlands/2015/

Beleid in cijfers groene groei | Energy Trilemma Index

Nederland neemt 11e plek in op Energy Trilemma Index

World Energy Council noemt Nederland ‘one of the

world’s top performers’op Energy Trilemma Index …

… Zwitserland, Zweden en Noorwegen gelden als

absolute toplanden op index van 2015

24

7,72

0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00

6,00

7,00

8,00

9,00

10,00

Totaalscore Sustainability Index, OECD-landen, 2015

https://www.worldenergy.org/data/trilemma-index/

Beleid in cijfers groene groei | Monitor Duurzaam Nederland 2014

Ontwikkeling bbp en milieudrukindicatoren

25

80

85

90

95

100

105

110

115

120

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

bbp, broeikasgasemissies, energieverbruik en verbruik biomassa, 2000-2014

bbp Broeikasgasemissies Energieverbruik Verbruik biomassa

Bbp is sinds 2000 harder gestegen dan

energieverbruik …

… broeikasgasemissies en verbruik biomassa zijn

gedaald ten opzichte van 2000

http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/4C92327D-B9C8-4BB5-9F46-5914F4D9B3A4/0/monitorduurzaamnederland2014indicatorenrapportpub.pdf



Als gevolg van de financiële en economische crisis

is de economie sinds 2008 gekrompen …

… in Europees verband scoort Nederland

overwegend goed op de economische

kernindicatoren

26

Thema/indicator Trend sinds 2001 Trend sinds 2008 Positie van NL in vergelijking met

Europa

Economie

Bbp l l l

Consumptieve bestedingen

huishoudens l l l

Werkgelegenheid l l l

Bruto investeringen in vaste activa l l l

Octrooien l l l

l trend met negatief effect op groene groei, of lage internationale positie

l neutraal of onbekend effect van trend op groene groei, of gemiddelde/gelijkblijvende internationale positie

l trend met positief effect op groene groei, of hoge internationale positie

l geen data beschikbaar om trend te bepalen of om vergelijking te maken met andere EU-landen




27


Europa

Milieudrukindicatoren

productieactiviteiten

Broeikasgasemissies l l l

Nutriëntenoverschot l l l

Energieverbruik l l l

Verbruik grondwater l l l

Verbruik biomassa l l l

Verbruik mineralen l l l

Verbruik metalen l l l

Bijna alle milieudruk-indicatoren laten zien dat zowel

emissies als verbruik van grondstoffen door

Nederlandse productieactiviteiten is afgenomen …

… Europees gezien scoort Nederland gemiddeld op

deze indicatoren








28


Europa

Voetafdrukindicatoren

Koolstofvoetafdruk l l l

Watervoetafdruk l l l

Grondstoffenvoetafdruk l l l

Biodiversiteitvoetafdruk l l l

De consumptiegerelateerde

(voetafdruk) indicatoren laten een wisselend beeld

zien …

… de koolstofvoetafdruk neemt niet toe sinds 2001,

maar die voor grondstoffenverbruik sinds 2008 wel








29


Europa

Indicatoren voor leefomgeving en

biodiversiteit

Luchtkwaliteit: stedelijke blootstelling

fijnstof l l l

Biodiversiteit: ontwikkeling

weidevogels l l l

Biodiversiteit: Rode Lijsten l l l

De indicatoren voor leefomgeving en biodiversiteit

laten een wisselend beeld zien …

… de luchtkwaliteit is verbeterd, terwijl de

biodiversiteit in Nederland nog steeds onder druk

staat






Beleid in cijfers groene groei | Centraal Bureau voor de Statistiek

Opbouw milieubelastingen

30

De overheid incasseerde in 2014 voor 19,4 miljard

euro aan milieubelastingen en 4,5 miljard aan

milieuheffingen …

… grote posten zijn de motorrijtuigenbelasting,

accijnzen op brandstoffen en energiebelasting op

aardgas en elektriciteit

0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 7,00 8,00 9,00

Accijns op brandstoffen

Motorrijtuigenbelasting

Energiebelasting

BPM

Overige milieubelastingen

Afvalstoffenheffing en reinigingsrechten

Rioolrechten

Wet verontreiniging oppervlaktewateren

Overige milieuheffingen

Mili

eub

ela

stin

gen

Mili

euh

eff

ing

en

Opbouw milieubelastingen en milieuheffingen (€ mld), 2014

http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/dossiers/eu/publicaties/archief/2015/milieubelastingen-brengen-bijna-24-miljard-euro-op-2014.htm

Beleid in cijfers groene groei | Centraal Bureau voor de Statistiek

Milieubelastingen in Nederland relatief hoog

31

Nederland staat binnen Europa op de vijfde plaats

als de inkomsten uit milieubelastingen worden

afgezet tegen de omvang van de economie …

… de verhouding kwam in 2013 uit op 3,3 procent,

tegen een EU-gemiddelde van 2,5 procent

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

4,5

Verhouding van milieubelastingen en –heffingen tot bbp, EU-landen 2013

http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/dossiers/eu/publicaties/archief/2015/milieubelastingen-brengen-bijna-24-miljard-euro-op-2014.htm

Beleid in cijfers groene groei | Monitoring Biobased Economy 2014

Meeste investeringen energiegerelateerd

32

Grootste investeringen in fasen ‘marktformatie’ en

‘marktintroductie’ en dit zijn in hoofdzaak

energiegerelateerde projecten …

… kanttekening is dat van projecteninvesteringen in

energie 80% bekend is (veelal SDE-projecten) en

van de overige projecten maar circa 60%

0

200

400

600

800

1000

1200

Miljo

en

en

Output projecten langs de S-curve uitgedrukt in totale investeringskosten

pharma

food/feed

duurzame energie

bbe materiaal

bbe polymeer

bbe composiet

bbe halfproduct t.b.v. polymeer

bbe halfproduct t.b.v. composiet

bbe brandstoffen

diversen/onbekend

https://www.rijksoverheid.nl/binaries/rijksoverheid/documenten/rapporten/2015/04/20/monitoring-biobased-economy-in-nederland-2014/monitoring-biobased-economy-in-nederland-2014.pdf

Beleid in cijfers groene groei & biobased economy | Monitoring Biobased Economy 2014

Directe werkgelegenheid BBE stabiel

33

Omvang van directe werkgelegenheid stabiel te

noemen in periode 2010-2013 …

… de indirecte werkgelegenheid in 2011 is ongeveer

31.500 fte

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

40.000

45.000

50.000

2010 2011 2012 2013

Werkgelegenheid (fte) biobased economy, 2010-2013

Minimum Maximum

Indirecte effecten minimum Indirecte effecten maximum

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

16.000

2010 2011 2012 2013

Directe werkgelegenheid (fte) biobased economy, 2010-2013

Minimum Maximum



Toegevoegde waarde BBE stabiel

34

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

4500

5000

2005 2010 2011 2012 2013

Toegevoegde waarde (€ mln) biobased economy, 2010-2013

Minimum Maximum

Indirecte effecten minimum Indirecte effecten maximum

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

2005 2010 2011 2012 2013

Toegevoegde waarde (€ mln) biobased economy, 2010-2013

Minimum Maximum

Ook de toegevoegde waarde is stabiel over de

afgelopen jaren, hoewel deze schatting met meer

onzekerheid omgeven is …

… de indirecte werkgelegenheid was in 2011

ongeveer € 2,6 miljard



Biobasedclusters in Nederland

35

Biobased Delta

Biobased Connections

Biobased Economy Noord Nederland

Flevoland

Biobased Economy Cluster Oost-Nederland

Biobased Business Oost-Brabant

Biobased Economy Limburg




36

Biobased Economy Noord Nederland

• Verwaarding van organische reststromen

• Eiwitten en koolhydraten (food/feed/industrie)

• Fibres en biopolymeren

• Chemical building blocks

• Biofuels

Avebe, Friesland Campina, Cosun, Agrifirm, BioMCN,

Grassa, DOC, PKI, API, Cumapol, Eemshaven,

Stenden PRE, Wetsus, BiobRUG, Biocab,

HanzeHogeschool, CCC, HANNN, Provincie

Groningen, Drenthe en Friesland, Nom, et cetera


Flevoland



37

• Bio-energie

• Cascadering

• BBE experimenteren/testen/demonstraties

WUR ACRRES, Provincie Flevoland en Eneco,

HarvestaGG, CAH Vilentum, Ringg, OMFL


Biobased Economy Cluster Oost-Nederland



38

• Bio-energie (pyrolyse/fermentatie)

• Biobased coatings

• Biobased garens, textiel en biopolymeren

• Verwaarden van cellulosehoudende materialen,

gebruik van mest en slib als

biomassagrondstof en toepassing van nieuwe

biomassastromen algen en kroos

Bio-energie Cluster Oost Nederland, BTG, Byosis, Ten

Cate, AkzoNobel, Van Wijhe, Rolsma, ROVA, GTC,

Utwente, WUR, BIC Oost-Nederland, Provincie

Gelderland en Overijssel, Oost NV, et cetera




39

Biobased Connections

• Inzet organische reststromen voor bio-energie,

biofuels en biomaterialen

ICL, Cargill, Greenmills, AEB, Haven Amsterdam,

Orgaworld, AIM, Schiphol, HvA, UvA, Amsterdam

Economic Board, Waternet, Aalsmeer,

Haarlemmermeer, Amstelveen, Photonol, SADC,

Ursapaint, Pharma-filter, Jagran, Hempflax, et cetera




40

Biobased Delta

• Bio building blocks

• Biobased aromatics

• Performance materials & chemicals

• Agro functionals / hoogwaardige

plantinhoudsstoffen

• Aquatische biomassa

• Coatings

• Witte bio-technologie voor fuels en

chemicaliën

• Bioport

• Bio-energie en biobrandstoffen

Green Chemistry Campus, DOW, Cosun, Purac, Sabic,

NPSP, Bio Base Europe, Avans Hogeschool, Provincie

Zeeland, Brabant en Zuid-Holland, Haven Rotterdam

(BioPort), TUD, Leiden Universiteit, Plant One, RCI,

BE-BASIC, DSM, Pilotplant, Biotechpark Delft,

Kenniscentrum Plantenstoffen, Growport, Greenport,

BOM, REWIN, Impuls, InnovationQuarter, et cetera


Biobased Business Oost-Brabant



41

• Verwaarden van mineralen uit dierlijke en

plantaardige nevenstromen richting food, feed

en pharma

Food Tech Park Brainport, BOM, SRE, Avans

Hogeschool, HAS, ZLTO, Biotech System Platform, et

cetera


Biobased Economy Limburg



42

• Biobased performance materials & chemicals

• Biomedical materials

• Processtechnology & biobased building blocks

• Biobased tuinbouwtoepassingen &

Agroraffinage

• Neutraceuticals en cosmetica

Source B, Innovatie Centrum Greenport &

biotransitiehuis Venlo, Chemelot, DSM, Sabic, Lanxess,

Avantium, Papier- en kartonindustrie, Universiteit

Maastricht, Zuyd Hogeschool, Provincie Limburg, LIOF,

et cetera


Navigatie beleidsinstrumentarium

43

Groene groei in instrumentarium EI, SBIR, MIT, TKI, JTI, Eureka, SEED, IK, Eurostars, WBSO, RDA

WBSO/RDA

MIT Groene groei

Maatschappelijke

Uitdagingen

Maatschappelijk uitdagingen in instrumentarium

MIT

TKI-toeslag

Horizon2020

TKI-toeslag

Green Deals

Horizon2020

Aantal unieke projecten WBSO per thema en geschatte omvang budgetgebruik WBSO/RDA per thema

Aantal projecten per thema en omvang subsidie per thema

Aantal projecten per thema en omvang toeslag per thema

Projecten met Nederlandse inbreng en aantal Nederlandse deelnames in gefinancierde projecten

Slagingspercentage Nederland en internationale positie subsidiebedragen

Aantal Green Deals, aantal Deals per thema en onderverdeling deelnemende partijen

EI, SBIR, MIT, TKI, JTI, Eureka, SEED, IK, Eurostars, WBSO, RDA

Aantal projecten per thema en omvang subsidie per thema

Aantal projecten per thema en omvang toeslag per thema

Nederland algemeen | Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

€ 290 miljoen voor Groene Groei

44

De geschatte bijdrage van het financiële innovatie-

instrumentarium aan groene groei is gemiddeld 14%

naar projecten en 22% naar budgetten…

… in elk innovatie-instrument ligt het geschatte

Groene Groei-aandeel minimaal rond 13%

100%

69%

66%

48%

45%

29%

20%

18%

15%

13%

EI

SBIR

MIT

TKI

JTI

Eureka

SEED

IK

Eurostars

WBSO/RDA

Geschat duurzaamheidsaandeel naar projecten, 2014

100%

66%

58%

53%

41%

38%

20%

16%

13%

13%

EI

SBIR

MIT

JTI

TKI

Eureka

SEED

IK

Eurostars

WBSO/RDA

Geschat duurzaamheidsaandeel naar budgetten, 2014

http://www.rvo.nl/sites/default/files/2015/10/8. Kernindicatoren duurzaamheid 2015.xlsx

Nederland algemeen | Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

€963 miljoen voor Maatschappelijke Uitdagingen

45

Van zowel de projecten als het budget heeft circa

70% van het financiële innovatie instrumentarium

betrekking op de maatschappelijke uitdagingen…

… het geschatte duurzaamheidsaandeel naar

projecten is het hoogst binnen EI, SBIR en IK en

naar budgetten binnen EI, JTI en Eureka

100%

96%

93%

91%

88%

86%

85%

71%

67%

60%

EI

SBIR

IK

JTI

MIT

Eureka

Eurostars

TKI

WBSO/RDA

SEED

Geschat duurzaamheidsaandeel naar projecten, 2014

100%

98%

94%

92%

92%

86%

83%

70%

58%

50%

EI

JTI

Eureka

SBIR

Eurostars

IK

MIT

WBSO/RDA

TKI

SEED

Geschat duurzaamheidsaandeel naar budgetten, 2014


Nederland algemeen | WBSO

Energie & Klimaat grootste GG-thema binnen WBSO/RDA

46

In 2014 meer dan 4.700 projecten en circa €95 mln.

van de budgetten (inclusief RDA) gericht op Energie

& Klimaat…

… ook Biobased Economy heeft relatief groot

aandeel, met ruim 1.800 projecten en €34 mln. van

geschatte budgetverbruik van WBSO en RDA

4.736

1.806

1.154

895

456

449

272

Energie & Klimaat

BiobasedEconomy

Afval

Water

Bouw

Mobiliteit

Voedsel

Groene Groei: aantal unieke projecten in WBSO, 2014

95.000

34.000

19.000

11.000

8.000

5.000

5.000

Energie & Klimaat

BiobasedEconomy

Afval

Water

Mobiliteit

Bouw

Voedsel

Groene Groei: geschatte omvang budgetgebruik WBSO + RDA (€ dzd), 2014


Beleidsinstrumentarium groene groei | MIT

Energie en Voedsel grootste GG-thema’s in MIT

47

Van alle MIT-projecten zijn er respectievelijk 107 en

127 projecten ondersteunend aan de thema’s

Energie en Voedsel…

… deze thema’s hebben ook het grootste aandeel in

de omvang van verleende subsidie, Energie met

€6,7 mln. en Voedsel met €5,6 mln.

127

107

47

43

29

24

20

18

Voedsel

Energie

Afval

Water

Klimaat

Biobased Economy

Bouw

Mobiliteit

Groene Groei: aantal projecten met MIT-subsidie, 2014

6.713

5.602

3.149

3.090

2.353

1.986

1.618

1.356

Energie

Voedsel

Klimaat

Afval

Water

Biobased Economy

Mobiliteit

Bouw

Groene Groei: omvang MIT-subsidie (€ dzd), 2014


Beleidsinstrumentarium groene groei | MIT

MIT, Societal Challenges: meeste subsidie op thema Climate

48

Meeste projecten op thema Food Security … … van de Societal Challenges wordt na Climate

Action meeste MIT-subsidie besteed aan thema’s

Food Security en Energy

8.025

7.623

7.589

5.516

2.796

1.127

1.068

Climate action, environment, resourceefficiency and raw materials

Food security, sustainable agriculture andforestry, marine and maritime and inland

water research

Secure, clean and efficient energy

Health, demographic change and wellbeing

Smart, green and integrated transport

Secure societies - Protecting freedom andsecurity of Europe and its citizens

Europe in a changing world - inclusive,innovative and reflective Societies

Maatschappelijke Uitdagingen: omvang MIT-subsidie (€ dzd), 2014

154

116

102

66

33

14

13


water research







Maatschappelijke Uitdagingen: aantal projecten met MIT-subsidie, 2014


Beleidsinstrumentarium groene groei | TKI-toeslag

TKI-toeslag naar Groene Groei: grootste aandeel voor Voedsel

49

Thema Water is in aantallen projecten nagenoeg net

zo groot als thema Voedsel …

… maar is naar omvang van ingezette TKI-toeslag

ongeveer half zo groot

59

58

36

28

18

11

7

4

Voedsel

Water

Energie

Klimaat

Afval

Biobased Economy

Bouw

Mobiliteit

Groene Groei: aantal projecten met ingezette TKI-toeslag, 2014

17.436

8.324

5.171

4.338

3.166

3.059

459

336

Voedsel

Water

Energie

Afval

Klimaat

Biobased Economy

Mobiliteit

Bouw

Groene Groei: omvang ingezette TKI-toeslag (€ dzd), 2014


Beleidsinstrumentarium groene groei | TKI-toeslag

TKI en Societal Challenges: Food Security grootste thema

50

Ruim twee keer zoveel projecten met TKI-toeslag op

Food Security dan op thema Health…

… en bijna drieënhalf van de ingezette TKI-toeslag

121

59

53

35

28

7

4


water research







Maatschappelijke Uitdagingen: aantal projecten met ingezette TKI-toeslag, 2014

29.326

8.629

7.490

5.164

3.513

618

490


water research







Maatschappelijke Uitdagingen: ingezette TKI-toeslag (€ dzd), 2014

http://www.rvo.nl/sites/default/files/2015/10/4. Kernindicatoren internationaal innoveren 2015.xlsx

Beleidsinstrumentarium groene groei | Horizon2020

H2020: Nederlandse deelname grootst op thema Health

51

Thema Health heeft meeste projecten met minimaal

één Nederlandse deelnemer …

… en is ook het thema met hoogste aantal

Nederlandse deelnemers

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

SC: Health SC: Food SC: Energy SC:Transport

SC: ClimateSC: Society SC:Security

Projecten met Nederlandse inbreng in Societal Challenges, 2014

Projecten met Nederlandse deelnemers Projecten met Nederlandse penvoerders

0

20

40

60

80

100

120

140

160

SC: Health SC: Food SC: Energy SC:Transport

SC: ClimateSC: Society SC:Security

Aantal Nederlandse deelnames in gefinancierde projecten in Societal Challenges, 2014

Waarvan deelnames door MKB Waarvan deelnames door bedrijven


Beleidsinstrumentarium groene groei | Horizon2020

H2020: hoogste slagingspercentage op thema Transport

52

Totale slagingspercentage Nederland wat projecten

onder Societal Challenges betreft was 15% …

… Nederland staat op de zesde plaats wat

subsidiebedragen op de Societal Challenges betreft

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

Slagingspercentage Nederland in Horizon 2020, Societal Challenges, 2014

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

Internationale positie Nederland subsidiebedragen, totaal Societal Challenges, in 2014

Waarvan MKB Waarvan bedrijven


Beleidsinstrumentarium groene groei | Green Deals

Meeste Green Deals op thema Energie

53

185 Green

Deals in 2011-

2015…

… onder 1.225 partijen

zijn 655 bedrijven … meeste Green Deals

op thema Energie …

75

71

13

17

9

Aantallen Green Deals, 2011-2015

2011 2012 2013 2014 2015

110

66

59

48

34

32

30

14

12

Energie

Biobased economy

Grondstoffen

Bouw

Mobiliteit

Voedsel

Biodiversiteit

Klimaat

Water

Green Deals per thema, 2011-2015

655

213

179

98

65

15

Bedrijven

Brancheverenigingen

Overheid (m.u.v. Rijk)

Maatschappelijkebelangenorganisaties

Kennisinstellingen

Financiële instellingen

Type deelnemende partijen, 2011-2015

http://www.greendeals.nl/wp-content/uploads/2015/11/Green-Deals-in-Beeld-2011-2015.pdf

Beleidsinstrumentarium groene groei | Green Deals

Case Community of Practice Bedrijven en Biodiversiteit

54

• ‘Hoe integreren we biodiversiteit in onze bedrijfspraktijk?’

• Green Deal van 15 bedrijven uit verschillende branches – foodservice, bouw, jachthavens en banken – en EZ

• Ondernemingen als Heijmans, Heineken, Interface en Eneco zijn ermee verder gegaan

https://www.duurzaamdoor.nl/sites/default/files/Bedrijven en Biodiversiteit_0.pdf

https://www.duurzaamdoor.nl/sites/default/files/Bedrijven en Biodiversiteit_0.pdf

Handleiding

Als u op dit icoon klikt, keert u terug naar het startscherm van deze presentatie

Als u op dit icoon klikt, vindt u broninformatie of achtergrondinformatie bij de desbetreffende slide

Als u op dit icoon klikt, keert u terug naar het navigatiescherm van het deelhoofdstuk waarin u zich bevindt

Door te klikken op de vierkante vlakken

gaat u naar de drie hoofdpijlers binnen de

presentatie:

• Beleidsthema’s en –doelen

• Beleid in cijfers

• Beleidsinstrumentarium

Hiermee navigeert u door de grafieken die

een cijfermatig beeld geven van het

beleidsterrein

Hiermee navigeert u door het

beleidsinstrumentarium:

= grafiek over instrumentgebruik

= evaluatie

= case/voorbeeld

http://www.rvo.nl/onderwerpen/innovatief-ondernemen/research-development/volg-innovatie/bouwstenen-van-bedrijvenbeleid

http://www.rvo.nl/onderwerpen/innovatief-ondernemen/research-development/volg-innovatie/bedrijvenbeleid-beeld

Dit is een publicatie van:

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

Prinses Beatrixlaan 2

E: [email protected]

www.rvo.nl

Deze publicatie is tot stand gekomen in opdracht van:

DG Bedrijfsleven & Innovatie van het ministerie van Economische

Zaken

Bouwstenen van Bedrijvenbeleid - Groene Groei

Documents

Transcript of Bouwstenen van Bedrijvenbeleid - Groene Groei