bouwkunst d eG ri k nst ap l, Ro m zj M b boogconstructies ... KG-KB 4 de... · De Romeinse kunst...
Transcript of bouwkunst d eG ri k nst ap l, Ro m zj M b boogconstructies ... KG-KB 4 de... · De Romeinse kunst...
KG-KB 4 aantekeningen van ___________________________________________________
UC marjet de romeinse cultuur
De klassieke oudheid is een benaming voor De Griekse en Romeinse beschaving. De westerse beschaving heeft veel te danken aan de klassieke oudheid: tot op de dag van vandaag gebruiken we Griekse en Romeinse kunst als voorbeeld. De Romeinse beschaving loopt voor een deel parallel aan de Griekse en overvleugelt deze vanaf de eerste eeuw voor Christus. West-Europa maakte voor het eerst kennis met de Griekse cultuur door de uitbreidingen van het Romeinse Rijk.
De Romeinse kunst bouwde zowel technisch als praktisch voort op de erfenis van de Etruskische en Griekse kunstuitingen. De Etrusken lieten hen kennismaken met tempels op een verhoogd podium, en het tongewelf. Daaruit ontwikkelden de Romeinen het kruisgewelf en het koepelgewelf. De Romeinse kunst hangt nauw samen met het staatkundig streven naar wereldheerschappij en het tonen van macht. Na de val van het West-Romeinse rijk ontwikkelde zich in het Oost-Romeinse rijk de Vroeg-Christelijke of Byzantijnse kunst.
bouwkunst de Grieken stapelden, de Romeinen zijn meer metselaars Met baksteen maken ze boogconstructies voor bruggen en aquaducten. Koepels en gewelven worden afgeleid van deze rondbogen. De toepassing van een soort beton maakt het mogelijk grote ruimtes te overwelven. • toepassing van architraafbouw • ontwikkeling van kruisgewelf en koepel • veel openbare gebouwen: badhuizen, arena’s, amfitheaters, stadspoorten • daarnaast villae en stadswoningen • nuttige openbare werken: aquaducten, bruggen • tempelbouw, plattegrond en opbouw naar Griekse en Etruskische voorbeelden
o basilicavorm, later op basis van een ronde plattegrond o composietorde o toepassing van de zuilenorden boven elkaar (Dorisch, Ionisch, Corintisch of composietorde)
• triomfbogen en zuilen ter ere van gewonnen veldslagen • materialen:
o natuursteen, baksteen, beton en marmer o marmer werd vaak toegepast als bekleding van een bakstenen ondergrond
�
�
�
triomfboog – aquaduct – mozaïken – tongewelf – kruisgewelf -
De Grieken waren idealisten en filosofen, onze schoonheidsidealen zijn beïnvloed door de eenvoudige en harmonieuze Griekse tempels. Ideeën over de ideale maten van de mens en de ideale samenleving vinden we terug bij de overlevering van de Grieken. Rond 550 vC werd rond Athene de democratie voor het eerst toegepast. Naast kunst, wetenschap en politiek vindt ook de westerse sportbeoefening zijn oorsprong in de klassieke oudheid. Ook het gebruik van munten is afkomstig van de Grieken.
De Romeinen waren ingenieurs en wereldveroveraars. Aan de Romeinse uitvinders hebben we het maken van overspanningen door middel van bogen en het gebruik van cement te danken. Praktische levenslessen en oorlogsstrategieën zijn Romeinse bijdragen aan de Westerse beschaving. Bijna alle Romeinse kunst is praktisch: zij heeft een duidelijk doel. Veel van wat wij nu kunst noemen, was vooral bedoeld als uiterlijk vertoon, ofwel: pracht en praal. Men wilde imponeren, laten zien hoe machtig het Romeinse rijk wel niet was. De stijl van de Grieken kwam daarbij goed van pas. Van de Grieken namen ze ook de Goden over, zij het vaak met andere namen.
A verhoging B pilasters C kroonlijst
UC marjet de romeinse cultuur 2
beeldhouwkunst • kopieën van Griekse sculptuur • realistische portretten • reliëfs van historische gebeurtenissen met een grote mate van realisme • sarcofagen en grafstenen
-------------- ---------- reliëf
schilderkunst • muurschilderingen, vondsten te Herculaneum en Pompeï (fresco’s) • in deze muurschilderingen
o weergave van landschappen o toepassing van de vroegste vorm van perspectief
• Fayoem portretten (encaustiek)
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- encaustiek
mozaïken • vloer- en wandschilderingen opgebouwd uit vlakke steentjes of stukjes glas • voorstellingen:
o zie schilderkunst en beeldhouwkunst o afbeeldingen van dieren
moz
aïk
UC marjet de romeinse cultuur 3
TIJDBALK - - - - 400 - - - - - 300 - - - - - 200 - - - - - 100 - - - - - 0 - - ----------------------------------- Colosseum - - - 100 ------------------------------------------- Pantheon -- - - - - 200 - - - - - 300 - geloofsvrijheid voor de Christenen
- - - - 400 - - - - - 500
------
------
opk
omst
van
het
Rom
eins
e rij
k --
------
--
------
-----
uitb
loei
van
het
Rom
eins
e Ri
jk --
------
- ---
------
------
------
- bl
oeip
erio
de v
an h
er R
omei
nse
Rijk
----
------
------
------
------
476
192
264
--
----
-- e
trusk
en -
------
------
-
Etru
skisc
he te
mpe
l
Het Pantheon (tempel voor alle Goden) is een goed voorbeeld van de ingenieuze constructies waartoe de Romeinen in staat zijn. In tegenstelling tot de Grieken was het interieur van de tempel belangrijker dan het exterieur. In de koepel zijn cassettes uitgespaard waardoor er een netwerk van ribben ontstaat. Het totale gewicht van de koepel wordt zo minder, terwijl de stevigheid groter wordt. Een zware, dragende muur ondersteunt de koepel. Binnen is deze massieve muur uitgehold en vervangen door zuilen, waardoor het interieur minder plomp lijkt. De grote, ronde tempel heeft een klassieke voorgevel met een Grieks uiterlijk. De Romeinen verborgen hun knappe metsel- en betonwerk achter marmeren platen, waardoor het lijkt alsof er op de Griekse wijze gestapeld is met marmeren blokken. De verhoudingen raken hierdoor een beetje zoek. Het Pantheon is bijvoorbeeld veel groter dan de voorgevel doet vermoeden.
Het Colosseum, een Romeins amfitheater, is bedoeld voor vermaak: een stadion dat plaats bood aan duizenden bezoekers van sportspektakels en gladiatorenspelen. De Griekse ‘cadeauverpakking’, de marmeren platen waarmee de Romeinen baksteen en beton bekleedden, is grotendeels verdwenen. Aan de buitenkant zijn nog wel de pilasters en halfzuilen zichtbaar. Deze zijn tegen de zware pijlerconstructie geplakt, en hebben alleen een decoratieve functie. De ‘nep’zuilen verwijzen naar maar liefst drie bouworden. Het combineren en stapelen van bouworden was voor de Grieken ondenkbaar, maar de Romeinen pasten dit veel toe in gebouwen met meerdere bouwlagen. Het speelvlak van een amfitheater wordt Arena genoemd, rondom zijn tribunes. Onder de tribunes en de arena ligt een ingewikkeld stelsel van gangen en ruimten voor de leeuwen, gevangenen, gladiatoren en alles wat nodig was voor een opwindende en bloederige gladiatorenshow.
opst
and
van
het
Colo
sseu
m
trave
e �