Bosplan 2012 – 2016

Het Amsterdamse Bos:

een uniek stadsbosnovember 2011

Bosplan 2012 – 2016

2

Inhoud

3

Inleiding 5 Aanleiding 6 Samenvatting 8 HetAmsterdamseBos2011invogelvlucht 10

1 Ambities 121.1 Strategischevisie 131.2 Gebiedszoneringalsbasisvooronstoetskader 161.3 Maatschappelijkeambities 171.4 Omgeving:vanbedreigingnaarkans 251.5 Bereikbaarheid 311.6 Bosorganisatieintransitie 34

2 Uitvoering 2012-2016 352.1 Beheer 372.2 Duurzaamheid 392.3 Sport 402.4 Recreatie 422.5 Evenementen 432.6 Economie 452.7 Educatieveactiviteitenennatuureducatie 462.8 Lerenenwerken 472.9 Kunst&cultuur 522.10 Wensen 53

3 Bosorganisatie 55

4 Marketingcommunicatieplan 62

5 Bijlagen 64

LeeswijzerHetBosplan2012-2016ismeerdaneenbeleidsplan.InHoofdstuk1benoemenwijdemissie,visie,koers,hoofddoelen,kadersenbeleidsambitiesvoordeontwik-kelingvanhetAmsterdamseBosophoofdlijnen.Hoofdstuk2beschrijftdeuitvoe-ring,waarbijhetaccentligtopprioriteitenenquickwins.Hiermeedoenwerechtaandeuitgebreideraadplegingdiewemetonzestakeholdershebbengehad.DezezogenoemdeBosateliershebbenhonderdenaanbevelingen,adviezen,ideeënenwensenopgeleverd(hetDromenboekAmsterdamseBosistedown-loadenopwww.amsterdamsebos.nl).Hoofdstuk3,deBosorganisatie,geefteenbeeldvandeveranderingendiedekomendejarenplaatsvindenindestructuurenwerkwijzevanonzeorganisatie.Hoofdstuk4behandeltmarketingcommunicatie.Debijlagenenbronnenbiedenverdereverdiepingenreferentiemateriaal.

4

Inleiding

5

HetAmsterdamseBos:

eenuniekstadsbosEengroeneplekwaarjaarlijks6miljoenmensenkomenomtesportenenteontspannenisbelangrijkvoordestad.DaaromishetAmsterdamseBossinds2008onderdeelvandeDienstMaatschappelijkeOntwikkeling.DMOstaatmiddenindesamenlevingeninvesteertinAmsterdammers.DitBosplanlaatzienwathetnuvoorAmsterdamenomgevingdoetenindenabijetoekomstgraagwilbetekenen.

HetAmsterdamseBosrendeertvanafhetmomentdatin1934despadesdegrondinwerdengeschoven.Ennogiederedag,opwegnaardetachtigsteverjaardag,bewijsthetBoszijnmeerwaarde.Desporters,toppersenamateurs,degezinnenbijdegeitenboerderij,bezoekersvanhetOpenluchttheater,kinderendieklaute-reninhetklimparkFunForest,derustzoekersopdewandelpadenofinsaunaSpaZuiver:mensendieplezierenontspanningzoekenendatvindeninhetAmster-damseBos.OpeenanderemanierrendeerthetBosevengoed:viade530tonaanCO2-opnamedoordebomenenalsbiotoopmet150boomsoortenentientallendier-enplantsoorten.Bovendienzijnerdagelijks100mensenaanhetwerkvialeer-werkstages,maatschappelijkestages,re-integratietrajectenofvrijwilligers-werk.InditBosplankomenallevormenvandit‘maatschappelijkrendement’vanhetAmsterdamseBosterug.

DemaatschappelijkemeerwaardevanhetBosweerspiegelteennieuwedyna-miek:mensenhebbenanderebehoeften,hetboswordtandersenintensievergebruiktdanvoorheen.BovendienligthetAmsterdamseBosineenomgevingdievoortdurendensteedssnellerverandert.ErkomenmeerbezoekersuiteensteedsgrotereomgevingengrootstedelijkeontwikkelingenzoalsdeZuidas,deSportAs,deOlympischeAmbitie,deStructuurvisie2040endeverbredingvandeA9zijnvaninvloed.

HetcollegevanB&Wheeftbegin2011opdrachtgegevenomeennieuwbeleids-planoptestellen.AandeenekantdwingtdeeconomischerecessiehetAmster-damseBostotzorgvuldigekeuzes.AandeanderekantzijndeontwikkelingenrondhetBosendegroeiendewensenvanuitdesamenlevingonontkoombaar.HetdoelisomditcultureleerfgoedvanAmsterdamduurzaaminstandtehoudenenomtegelijkertijdhetmaatschappelijkerendementervanteverhogen.Wantergebeurtalveel,maarerkanmeeropde1000hectarediehetAmsterdamseBosgrootis:vanavontuurlijkespeelplekkenvoorkinderenenskeelerroutes,toteenzomerbosfestival,deproductievanhoutartikelenennogmeerleer-enwerkplek-kenvoorAmsterdammersdiezichwillenontwikkelen.DebalanstussendegroeneendemaatschappelijkefunctievanhetBosvormtbijiederenieuwestaphetbelangrijksteaandachtspunt,metduurzaamheidalsdegroterandvoorwaarde.

InhetAmsterdamseBosvaltvooriederebezoekerwinsttehalen.Hetbosbiedttopervaringenophetgebiedvansport,vrijetijdsbeleving,kunstencultuur,maarvooralookeenvoudigweghetgenietenvanderustindenatuur.Enhetmooisteisdatinditgastvrije,respectvolle,diverseeninspirerendeBosplekisvooriedereen.Onzeboodschapisdanook:neemhetAmsterdamseBosin,alsgroenpodiumvoorjeeigenwensenenambitiesenweesergelukkig.Intermenvanrendementisdatpurewinst.

FreekOssel,wethouderOpenbareRuimteenGroen

6

AanleidingHetvorigeofficiëlebeleidsplanvanhetAmsterdamseBosstamtalweeruit1994.Inzeventienjaartijdiserveelveranderd,inhetAmsterdamseBoszelf,maarookoporganisatorischenfinancieelvlak.Deeconomischerecessiedwingtonstotzorgvuldigekeuzes.Minstensevenrelevantisdatermeerwensenenbehoef-teszijnvanuitdesamenleving.HetAmsterdamseBosvande21steeeuwwordtandersdoordebezoekers1gebruikt:meertakkenvansport,meerrecreatievor-men,meeralsnatuurlijkeomgevingvoormaatschappelijkeactiviteiten.DezedynamiekheeftertoegeleiddathetBosnaastdetraditionelefunctiealsgroenge-biedeengroteremaatschappelijkefunctieheeftgekregen.

VanafdeaanlegligthetAmsterdamseBosineenomgevingdievoortdurendverandert.Hettempovandeveranderingenisdeafgelopenjarensterkversneld.Wijmerktensteedsvakerdatweonvoldoendeantwoordhaddenoptalvanzakendieoponsafkomen.Metsteedsmeerbezoekersuiteensteedsgrotereomgeving,mettoenemendewensenvanondernemers,metzakenalsdeontwikkelingvandeZuidasendeOlympischeAmbitievanAmsterdamboodhetoudeplandeBosor-ganisatieonvoldoendehouvastomindezetijdtesturen.HetwashoogtijdvooreennieuwbeleidsplanvoordeBosorganisatieendestakeholdersvanhetBos.HetBosplan2012-2016isdeleidraadenhetkadervoorhuidigekeuzesen(toekom-stige)ontwikkelingen.

Balans tussen groen en maatschappij DekomendejarenstaathetAmsterdamseBosvoordegroteuitdagingomeengoedebalanstevindentussendegroeneendemaatschappelijkfunctie,binnendegrenzenvanwatecologisch(groen),maatschappelijkenfinancieelverantwoordis.ZozorgenmeergroteevenementenophetLandvanBossevoorinkomsten,maargevendezeookeentijdelijkedrukopdefloraenfaunaendeparkeercapa-citeit.Zozorgengrotesportevenementenvoortevredensporters,enthousiastpubliekenmooiereclamevoorAmsterdam,maargevendezeookoverlastvoorwiegeenliefhebberisvansport.Bezoekersdierustzoeken,willenhetliefsteen

1 GrootGroenonderzoek2009(DRO)entrendonderzoekAmsterdamseBos(Strabo2010)signalerensterketoenamevangebruikeneenmeerdiverswordendactiviteitenpatroonenveranderingeninrecreatiegedrag.

7

bosvoorzichalleen.Scholierendiehierhunsportdaghouden,willenzichkunnenuitleven.Schiphol,dathetmoethebbenvanongestoordevliegbewegingen,wileenBoszonderganzen.Deringslangwilongestoordkunnenbroeden,hondenwillenloslopeneneekhoornswillengeenhondentegenkomen.

Strategische ambassadeurs Doordestijgendebezoekersaantallenentoegenomenmaatschappelijkefunc-ties,zoalsvoorlichting,lerenenwerken(re-integratie)enevenementen,ver-bredendetakenvandeBosorganisatievanalleenbeherennaarookfaciliterenenontwikkelen.DeBosorganisatieisorganischnaardehuidigevormgegroeid,maarnietmeertoegerustophaartaken.Immers,hetAmsterdamseBosopereertineenkrachtenveldwaaringrotestrategischebelangenophetspelstaan.Zoisbijvoorbeelddefinancieringvanre-integratietrajectenen-projectenmomenteelonzeker.Ooknemendemogelijkhedenomteinvesterenmetgroenegeldenbijalleoverhedenaf.

VoordeBosorganisatieishetondoenlijkomdebelangenvanalonzestakeholderstebehartigenbinnenditkrachtenveld,temeeromdatwijtemakenhebbenmetverschillendeoverheden:gemeentes,provincieenRijk.HetAmsterdamseBosiseenbeherende,faciliterendeorganisatie,geenstrategischebeleidsorganisatie.Wijzoekendaaromkundigeambassadeurs.

Prioriteiten, quick wins en wensen HetAmsterdamseBosneemteenuniekepositiein.Wijzijngeenstadsdeel,geenrecreatieschap,maarhetstadsbosmeteengroenpodiumvoorAmsterdamenomstreken.WijmerkendathetAmsterdamseBoswelbekendis,maardatonvol-doendeduidelijkiswaardituniekestadsbosvoorstaat.DaaromleggenwijinditBosplanvastwathetAmsterdamseBosis,welkerolhetvervult,welkewaardenwijwillenbehoudenenwelketakenenrollendeBosorganisatieheeft.Devoorgestel-degebiedszoneringendeoverigespecifieketoetskadersvormeneenstevigkadervanwaaruitwijkunnenreagerenénanticiperenophethedenendetoekomst.HetBosplangeeftookeenbeeldvanonzehuidigeuitvoeringspraktijkenvanonzeprioriteiten,quickwinsenwensendiebijdragenomhetrendementvanonzefunctiesverdertevergroten.DezewensenwillenwezoveelmogelijkbinnendebegrotingvanhetAmsterdamseBosrealiseren.Voorzoverdatnietluktzoeken

we(co)financieringvanpartnersofsponsors.Quickwinszijnwensendiewevrijeenvoudigkunnenrealiseren,binnendejaarlijksebegrotingvanhetBos,eventu-eelmetsteunvanderden.

WijhebbeneenlijstgemaaktmetonderdelenuitonsMeerjarenOnderhoudsplan,zonderdaarmeeeenfinanciëleclaimneerteleggenbijdegemeenteAmsterdam.Ookkunnenwemeerrendementhalenuitactiviteitenofaanvragenindienenbijfondsen.Opditpuntzittenweineenovergangsfasewaarinwenieuweinitiatievenontplooienennadrukkelijkdesamenwerkingzoeken.Wemakenjaarlijksuitvoe-ringsplannen,waarinwevoornemensvertaleninconcreteactiesenvaneenplan-ningvoorzien.

HetBosplanisniethétantwoordopallewensenenuitdagingen,maarvormtweldebasisomervolenthousiasmeendeskundigeinzetaantewerken.Eenprofessi-oneleorganisatie,transparantebedrijfsvoering,helderecommunicatieenpartner-schapmetonzestakeholderszorgenvoorderest.

8

SamenvattingHetAmsterdamseBosstaatmiddenindesamen-levingeninvesteertinAmsterdammers.HetBosbiedttopervaringenophetgebiedvansport,vrijetijdsbe-leving,kunstencultuur,rustennatuur.HetAmster-damseBosheeftnaastdetraditionelefunctiealsgroengebiedeengroteremaatschappelijkefunctiegekregen.HetBosplan2012-2016isdeleidraadenhetkadervoorhuidigekeuzesen(toekomstige)ont-wikkelingen.

Balans tussen groen en maatschappij HetAmsterdamseBosstaatvoordeuitdagingomeengoedebalanstevindentussendegroeneendemaat-schappelijkfuncties.DemaatschappelijkefunctiesvanhetBoszijnhetfaciliterenvansportbeoefening,recreatie,evenementen,(educatieve)activiteiten,hetaanbiedenvannatuureducatie/voorlichting,plaatsbiedenaankunstencultuur,enmenseninstaatstel-lenomteleren,tewerkenenzichteontwikkelen.

Hoofddoelen Omzoweldenatuurkwaliteitalsdemaatschappelijkewaardetekunnenborgen,kiezenwijvooreennieuwegebiedszoneringalstoetskader.Onzehoofddoelenzijn:hetAmsterdamseBosalscultureelerfgoedvanAmsterdamduurzaaminstandhoudenenhetmaatschappelijkerendementvanhetAmsterdamseBosverhogen.In2016is55%vandeAmsterdammersweleensinhetAmsterdamseBosgeweest(In2010:50%)enwordendegedefinieerdemaatschappelijkefunctiesmeteen7,5gewaardeerd.BovendienbiedthetBosdagelijksvoorgemiddeld150menseneengeschiktevrijwilligers-,stage-ofleerwerkplek.DeorganisatiewerktCO2neutraalenhetonderhoudisverbeterd:70%vandefietspadenisinvoldoendestaat(nuis66%involdoendeofingoedestaat),de

toplaagvan75%vandespeelweidenisinvoldoendestaat,desystematiekvoor8700zorgplichtigebomenisingevoerd,jaarlijksis2hectarevandesloten(33hectare)gebaggerd(incl.jaarlijksoverwinteringplaat-senvoorvissen)en95%vandehoofdwatergangenendeAmstelveensePoelhebbenvoldoendediepte(hoogheemraadschapRijnland).

Missie, identiteit en kernwaarden HetAmsterdamseBoslevertalsuniek,betekenisvol,groenstadsboseengroenpodiumvooreengezondenactieflevenvanAmsterdammersenbezoekersvanelders.HetBosisgastvrij,respectvol,inspirerendendivers.DezekernwaardenweerspiegelenookonzeAmsterdamseidentiteit.HetAmsterdamseBosismetjaarlijkszesmiljoenbezoekenhetdrukstbezochterecreatiegebiedvanAmsterdamenomgeving.Hetwordtdoordebezoekershooggewaardeerd.HetAmsterdamseBosiseenstadsbosmeteengroenpodium.Dekrachtschuiltinhetveelzijdigekarakterendeschaal.

Gebiedszonering als basis voor ons toetskader HetAmsterdamseBosfunctioneertalskrachtig,dyna-mischenorganischgeheeldankzijdriezonesmeteeneigenprofiel:deNatuurzone,deActiviteitenzoneendeRustzone.DegebiedszoneringwaarborgtdeidentiteitendenatuurkwaliteitvanhetBos.

Omgeving: van bedreiging naar kans Meerwensenenbehoeftesvanuitdesamenlevinghebbengeleidtotmeerfuncties.Stedelijkeactivi-teitenzettendegrenzenonderdruk.Degrenzenzijnhard,defysiekeverschijningsvormvanhetBosblijftonveranderd.Ontwikkelingenalsdevraagnaarverduurzaming,deOlympischeAmbitieeneducatie

biedenkansenvoorhetBos.HetAmsterdamseBoswilzichbeterpositionerendoordeeigenidentiteitenwaardekrachtigerneertezettenenproactiefteparticipereninnieuweontwikkelingen.

Ambities en uitvoering

Beheer Naonderzoekvandestaatvanonderhoudisin2009eenMeerjarenOnderhoudsplan(MOP)opgesteld,datdientalskadervoorjaarlijkseonderhoudsplan-neneninspecties.DeonderhoudstoestandvanhetAmsterdamseBosisoverhetalgemeenopordeenerzijngeenacuterisico’s.Opeenaantalonderdeleniseenextrainspanningnodigomhetonderhoudteverbeteren,zoalshetwater,hetpadenstelsel,despeelweidenendebomen.

Duurzaamheid HetAmsterdamseBosleverteenbijdrageaandeverduurzamingvandestedelijkeomgevingendeklimaatdoelstellingenvandegemeenteAmsterdam.Wijbeoordeleninitiatievenopduurzaamheid,zowelvoorwatbetreftenergie-enmilieubeleidalssoci-aal-maatschappelijkedoelstellingen.Wijcreëreneigenbedrijfsvoeringenwerkprocessendieaandezecriteriavoldoen.In2016ishetAmsterdamseBosenergieneutraal.

Sport Wijzetteninophetbeterbenuttenvanbestaandevoorzieningen,sliminvestereninverbeteringenensamenwerkingmetsportievepartnersinarrangemen-ten.Deaangepastegebiedszoneringzorgtvooreengoedebalanstussendewensenvandesportersen

9

anderegebruikersendenatuurlijkeomgeving.WijoptimaliserendesamenwerkingmetDMOSportenDMOSportservice.

Recreatie WijstellenbezoekerszoveelmogelijkinstaatomopeigenwijzevandenatuurinhetAmsterdamseBostegenieten.IndekomendeperiodekomenwijtegemoetaandewensomhetBosavontuurlijkertemaken.Hiervoorzoekenwijdesamenwerkingmetondernemers,maatschappelijkeorganisatiesenanderepartners.

Evenementen Ervindenjaarlijksmeerdan250evenementenengroepsactiviteitenplaats.Sportieve,culturele,natuur-envrijetijdsevenementensluitengoedaanbijdeidentiteitvanhetAmsterdamseBos.WijstimulerennieuweevenementeninhetBosdiebijdragenaandevergrotingvanhetmaatschappelijkrendement.Duurzaamheidenrespectzijnbelangrijkekaders.

Economie Wijvragenondernemersommaatschappelijkeweder-kerigheidenduurzaamondernemen.Verderlettenwijoplaagdrempeligheid,openbaarheid,financiëlecon-sequenties,landschappelijkeinpasbaarheid,conse-quentiesvoorfloraenfauna,architectonischeuitstra-ling,doelgroepenenomvangvandevoorziening.

Educatieve publieksactiviteiten HetBezoekerscentrumvervulteenhoofdrolbijdenatuur-enmilieueducatie.HetBezoekerscentrumwordtfrontofficevoorallepubliekscontacten,ookvoorondernemersenevenementenorganisatoren.Aansluitendopdeaangepastegebiedszoneringkun-

nenwijverschillendedoelgroepenarrangementenbieden,insamenwerkingmetonzesamenwerkings-partners.

Leren en werken OpditmomentishetBosdegrootsteleer-enwerk-plekvandestad.Desondanksisernogveelwinstteboekenvoordestad,deomgeving,hetBosendedoelgroepenvanveleAmsterdamseorganisatiesdieondersteuningbiedenbijwerk,integratie,onderwijsenparticipatie.Wijkiezenvooreenactieve,facilite-renderol.SamenmetonzepartnersvergrotenwehetmaatschappelijkrendementvanhetBosendevaardighedenvandeelnemers.

Kunst & cultuur Wijverwelkomenkunst-encultuuruitingendiedeidentiteitvanhetBosversterken.Doorsamentewerkenmeteducatieveenvrijwilligersorganisaties,ondernemersendeBosorganisatieleverenkunstencultuureenbijdrageaanhetvergrotenvandenatuur-beleving.

Wensen Onzewensenzijn:verbeterenwatersysteem,aanlegecologischeverbindingen,verbeteringbewegwij-zeringfiets-enautoverkeer,eenavontuurlijkerBos,gebruiknieuwemediaenmeer(vaste)beeldendekunst.DezewensenwillenwezoveelmogelijkbinnendebegrotingvanhetAmsterdamseBosrealiseren.Voorzoverdatnietluktzoekenwe(co)financieringvanpartnersofsponsors.

Bosorganisatie in transitie DeBosorganisatiezorgtvoorhetBosendebezoe-kers.DeBosorganisatieheeft50,67fte.Wijheb-bendeopdrachtomheterfgoedvoortoekomstigegeneratiestebewaren.WijwakenoverdeintrinsiekewaardevanhetBos,beherenenonderhoudenhetBosenmakengebruikervanruimhartigmogelijk.Wijverleggendefocusvanaanbodgerichtnaarvraag-gerichtwerken.Onsveranderplanbevatorganisato-rischeveranderingenopdeniveausvanklant,bedrijf,efficiëntieenmiddelen.

Financiële paragraaf DeBosorganisatiestreeftnaareenzogrootmogelijkrendement.HetBosplan2012-2016wordtbudget-neutraaluitgevoerd,binnendebestaandevastge-steldebegrotingen.

Sponsorplan Ominvesteerdersaantetrekkenstellenwijeensponsorplanop.

Reguliere begroting VoorhetregulierebeheerenonderhoudwerkthetAmsterdamseBosin2011meteenbegrotingvan16,8miljoenaankostenen10,9miljoenaaninkomsten.

Marketingcommunicatieplan Wijzetteninopduurzamerelatiesmetonzestake-holderseneensterkeeenduidigeidentiteitomdebekendheidvanhetAmsterdamseBostevergroten.

10 Hoofdstuk1 Ambities

HetAmsterdamseBos2011invogelvluchtGeschiedenis 1928 BesluitgemeenteraadvanAmsterdamvooraanlegAmsterdamseBos1931 Boschplan(ontwerpvanCornelisvanEesterenenJacobaMulder)1934 StartaanlegmethetuitgravenvandeBosbaan1947 GemeenteraadgeeftBosdenaamHetAmsterdamseBos1970 DelaatsteboomopdeHeuvel(uitvoeringBoschplangereed)1994 BeleidsplanAmsterdamseBos1999en2005 AanlegSchinkelbos(uitbreidingAmsterdamseBos)

Oppervlakte 1000hectare:bos,speelweiden,polders,vijversenwatergangen(HetAmster-damseBosis22maalVondelparken3maalCentralParkinNewYork).Metondermeer3.500solitaire-enlaanbomen,19hectaremoeras(bos),3.000stuksterrein-meubilair,116bruggen(waarvan67vandeAmsterdamse-SchoolarchitectPietKramer),200kmfiets-wandel-enruiterpaden,200.000bomen,2kinderbadenen7kioskenmetopenbaretoiletten.

Bezoekers HetBoswordtjaarlijks6miljoenkeerbezocht(tellingen2009-2010)Bezoekers:40%uitAmsterdam,27%uitAmstelveen,17%uitderegio,16%vaneldersWaarderingvanhetAmsterdamseBosdoorbezoekers=8,2

Organisatie HetBosisineigendomenbeheerbijdegemeenteAmsterdam(Bosorganisatie50,67fte).

Sport • Sportparkmethockey,voetbal,tennisencricket(intotaalcirca8.500leden)• WagenerStadionmetjaarlijksediverseevenementen.• Bosbaanmetjaarlijkscirca30evenementen(voornamelijkroeien)• TenniscomplexAmstelparkmetSPA• Joggen,fietsen,kanoën,paardrijden,vissen,klimmen,schaatsen,voetbalenz.• Trimbaan,veldloopparkoers,hardlooproutes,halvemarathon.

11Hoofdstuk1 Ambities

Leren en werken • 100stageplaatsenvoorleerlingeninhetVoortgezetOnderwijs• LeerstagesMBO-HBOsnuffelstages,projectenre-integratieen

Taakgestraften.• 100mensenzijndagelijksactiefviabovengenoemdekanalen.

Evenementen Bijna250evenementenperjaar,waaronderSkyRadioRun,CherryBlossomFestival,ADayatthePark,AmsterdamPoloTrophy,TheaterhetAmsterdamseBosenRabobankTrophy.

Educatieve publieksactiviteiten Bezoekerscentrummetjaarlijkscirca100educatieveevenementenvoorscholen,evenementenvoorStadspashoudersenworkshopsmetIVN(uilenballenpluizen,fluitjesmaken).

Natuur • Eengrootbosopkleibodem,zeldzaaminNederland.• Ondermeereekhoorn,bosuil,bunzing,ijsvogel,bruinekiekendiefen

kleinebontespecht.• BegrazingdoorSchotsehooglanders• Debijzonderevegetatiesvandeoeverlandeno.a.rietorchis,welriekende

nachtorchisenrondezonnedauw.• Belangrijkleefgebiedvoorderingslang.Jaarlijks1000uitgekomen

ringslangeieren.

Ondernemers Eenklimpark,biologischegeitenboerderij,kanoverhuur,openluchttheater,maneges,veerpont,spa,campingendiversehoreca.

Kunst en cultuur Theatervoorstelling,beelden,fotoroute,tentoonstellingenRietveldAcademie.


Hoofdstuk 1

Ambities


1.1

StrategischevisieOnzevisieophetAmsterdamseBosisgebaseerdopdewaardediehetBosheeftvoordesamenleving.Dezewaardezitenerzijdsindeintrinsiekenatuurwaardedieontstaanisnabijnatachtigjaargroeienenbloeien.HetAmsterdamseBosisvanoudshereenvrijtoegankelijkegroenelong,eenuniekeplekmetuitzonder-lijkenatuurkwaliteit.Aandeanderekanthangtdewaardesterksamenmethetrendementvanallemaatschappelijkefunctiesbinnende1000hectarevanhetBos(ziekader).HetAmsterdamseBoszorgtvoormaatschappelijkrendement:vangezondheidenleefklimaattotenmetlerenenwerken,vansocialecohesietotenmetdewaardevanvastgoedindeomgeving.Omzoweldenatuurkwaliteitalsdemaatschappelijkewaardetekunnenborgen,kiezenwijvooreennieuwegebiedszoneringalstoetskaderendevolgendehoofddoelen:

• hetAmsterdamseBosalscultureelerfgoedvanAmsterdamduurzaaminstandhouden;

• hetmaatschappelijkerendementvanhetAmsterdamseBosverhogen.

In2016is55%vandeAmsterdammersweleensinhetAmsterdamseBosgeweest(in2010:circa50%).Inhetzelfdejaarworden(onderdelenvan)degedefinieerdemaatschappelijkefunctiesmeteenrapportcijfer7,5gewaardeerd.BovendienbiedthetBosdagelijksvoorgemiddeld150menseneengeschiktevrijwilligers-,stage-ofleerwerkplek.VerderwerktdeorganisatievanhetAmster-damseBosCO2neutraalenhetonderhoudisverbeterd:70%vandefietspadenisinvoldoendestaat(nuis66%involdoendeofingoedestaat),detoplaagvan75%vandespeelweidenisinvoldoendestaat,desystematiekvoor8700zorg-plichtigebomenisingevoerd,jaarlijksis2hectarevandesloten(33hectare)gebaggerd(incl.jaarlijksoverwinteringplaatsenvoorvissen)en95%vandehoofdwatergangenendeAmstelveensePoelhebbenvoldoendediepte(hoog-heemraadschapRijnland).

In2012wordtviahetjaarlijkseO+Somnibusonderzoekeennulmetinggehouden,in2014een1-metingenin2016een2-meting.Metdezedoelenondersteunen

wijdemissieenwaarborgenwedeidentiteitvanhetAmsterdamseBos.Voorhetrealiserenvandedoeleniseenvraaggerichte,actiefbeherendeenfaciliterende,opduurzameverbindingmetbelanghebbendengerichteorganisatienodig.

DemaatschappelijkefunctiesvanhetBoszijnhetfaciliterenvansportbeoefe-ning,recreatie,evenementen,(educatieve)activiteiten,hetaanbiedenvannatuureducatie/voorlichting,plaatsbiedenaankunstencultuur,enmenseninstaatstellenomteleren,tewerkenenzichteontwikkelen.Inparagraaf1.3wor-dendestrategischebeleidsambitiesvoordezezevenmaatschappelijkefunctiesomschreven.Hoofdstuk2bevatdeuitwerkinghiervaninbeknopteactieplannen.

Maatschappelijke functies • sport• recreatie• evenementen• educatievepublieksactiviteiten• lerenenwerken• kunst&cultuur• economie

Missie 2012 – 2016 HetAmsterdamseBoslevertalsuniek,betekenisvolstadsboseengroenpodiumvooreengezondenactieflevenvanAmsterdammersenbezoekersvanelders.

Kernwaarden en kernboodschap HetBosisgastvrij,respectvol,inspirerendendivers.Dezekernwaardensluitenaanbijonzemaatschappelijkefuncties.Hetzijndevierpijlersdieonsinstaatstel-lenomopverantwoordewijzevormtegevenaanonzemissie.ZijweerspiegelenookdeAmsterdamseidentiteit.Naarbuitenpresenterenweonsalshetgroene

gastvrij>laagdrempelig,toegankelijk,open,uitnodigend,ruimhartig,helpend,vriendelijkrespectvol>empathisch,aandachtig,duurzaam,transparant,professioneel,integer,verantwoordelijkdivers>verrassend,flexibel,kruisbestuivend,verbindend,spannend,kleurrijk,bijzonderinspirerend>energiegevend,uitdagend,daadkrachtig,speels,ondernemend,enthousiast,vernieuwend


podiumvooreengezondeenactievestad(enregio).Menkanerterechtvoorontspanning,sport,kunstencultuur,natuureducatieenonderwijs.HetAmster-damseBosstaatalsgroenpodiumzoweltendienstevandegrootstedelijkedoelstellingenvandegemeenteAmsterdamenomliggendegemeentes,alsvanbedrijveneninstellingenomdeeigenambitiesterealiseren.Bijalleswatweondernemen,houdenwesteedsdevolgendevrageninonsachterhoofd:draagthetbijaandenatuurwaardeendebelevingvanonzebezoekers?Pasteenkeuzebijonzemissie,bijonzeAmsterdamseIdentiteitenlevertdezewaardeopvoorvoldoendebelanghebbenden?

Onze iconen2 zijn: 1 deBosbaanalskroonjuweel.2 deBigFivevandediersoortenenhoogwaardigenatuurkwaliteit.3 deHeuvel,hethoogstepuntvanhetBos.4 degeitenboerderij,waarhetplattelanddestadspeelsonderwijst.5 deKramerbruggen,alsverbindingmetdearchitectuurvanhistorisch

Amsterdam.

Beeld van het Bos HetAmsterdamseBosismetjaarlijkszesmiljoenbezoekenhetdrukstbezochterecreatiegebiedvanAmsterdamenomgeving(GrootGroenOnderzoekDRO,2009).Hetwordtdoordebezoekershooggewaardeerd.HetBosiseenvitaalonderdeelvoorhetstedelijkegebiedwaarinhetligt.Dichtbijhuiskunnenwan-delen,fietsen,joggenenkanoëninzo’nruimtelijkegroeneoaseiseenintenseervaring.

HetAmsterdamseBosiseenpolderbosopkleibodem.DitiszeldzaaminNeder-land.Alsessen-iepenboskenmerkthetzichdooreensnellegroei,eenrijkestructuurengrotevariatie.Datmaakthetonderhoudvanhetgroenrelatiefduur(bijvoorbeeldmeernoodzakelijkedunningendaninanderebosgebieden).HetBosherbergtgroeneschatten,zoalsdeoeverlandenvandePoel,hetSchinkelbosenPolderMeerzicht.Degroenegebiedenhebbeneeneigenidentiteitmetfloraenfaunadiespecifiekzijnvoordezegebieden,onzeBigFive.

2 IconenzijndevijfrolmodellenvanhetAmsterdamseBos.

Iconen

1000m

bosbaan

heuvel

big five

geitenboerderij

kramerbruggen


Big Five• waterenoevers>ringslang• moerasenriet>bruinekiekendief• natuurbeheer>Schotsehooglander• ouderbos>eekhoorn• bebosteoevers>ijsvogel

Met200.000bomenishetBosmetrechteengroenelongtenoemen.Groenzorgtvoorschonereluchteneenfijnerleefklimaat.Kinderenlerenbeterineengroeneomgeving,zijnmindervaakziekendichterverbondenmetdenatuur.HetAmsterdamseBosnodigtuitomelkaaroptezoeken,omsamenterecreëren,tesportenentespelen.DoorhetBosstijgengrondenhuizeninwaarde.Hetgroeniseenideaaldecorvoorbedrijfsfeestenenevenementen.HethoutuithetBoslevertgeldop,evenalsafgeleidenervan.Ditgeldtookvoordienstenalsexcursies,schoolpakkettenenarrangementenmetondernemers.

Positionering HetAmsterdamseBosiseenstadsbos.DekrachtvanhetBosschuiltinhetveel-zijdigekarakterervan.Doordeschaalvindendemensenerietsandersdanineenstadspark.TegelijkertijdonderscheidthetBoszichvanandererecreatiegebieden,zoalsSpaarnwoude(grootschaligeleisure),AmstellandenWaterland(oorspronke-lijkcultuurlandschap)enTwiske(vooralnattenatuur).

Wat maakt het Amsterdamse Bos tot stadsbos? • hetBosheefteensterkebindingmetdestad.• hetBosiseenfysiekonderdeelvandestad.• hetBosvoorzietinderecreatiebehoeftevandeinwonersvan demetropoolAmsterdam.• debezoekerwaantzichverwegvandestad:eenstadsbosisdichtbij, maartochverweg.

Big Five

1000m

eekhoorn

ijsvogel

bruinekiekendief

ringslang

schotse hooglander


1.2

Gebiedszoneringalsbasis

vooronstoetskaderHetbeherenvanhetAmsterdamseBosalscultureelerfgoedenhetwakenoverdekwaliteitstaatsomsopgespannenvoetmethetfaciliterenvanhetgebruikvanhetBos.Erkanspanningzijntussenhetbelangvandefloraenfaunaendatvandebezoekerofondernemer.Wehebbendaarombeleidskaderswaaraanwenieuweontwikkelingen,evenementenenondernemerskunnentoetsen.Dezezijnspeci-fiekvooronzefuncties,zoalsevenementenenondernemersbeleid(ziehoofdstuk2Actieplan)enalgemeenvooronswettelijkeenbestuurlijkkader,zieBijlage2.DegebiedszoneringvanhetBosvormtdebasisvooronzetoetsing.

Natuur, Activiteiten en Rust InhetbeleidsplanAmsterdamseBosvan1994isvoorheteersteengebiedszone-ringinhetBosvastgesteldeningevoerd.Dezegebiedszoneringblijftophoofdlij-nengehandhaafd.HetAmsterdamseBosfunctioneertalskrachtig,dynamischenorganischgeheeldankzijdriezonesmeteeneigenprofiel:deNatuurzone,deActi-viteitenzoneendeRustzone.Indeprofielenzijnfuncties,gebruikers,activiteiten,landschapskwaliteitennatuurwaardenomschreven.DegebiedszoneringvanhetAmsterdamseBoswaarborgtdeidentiteitalsgastvrije,respectvolle,diverseeninspirerendeplekvooriedereen(zieparagraaf1.1).Bovendienborgtdegebieds-zoneringdenatuurkwaliteitvanhetBos.IndezeplanperiodewordtdeNatuurzoneuitgebreidmethetSchinkelbos(5).DeActiviteitenzonewordtuitgebreidmetdeomgevingSpaZuiver(1),omgevinggeitenboerderij(2),evenemententerreinLandvanBosse(3)enCampingAmsterdamseBos(4).DeuitbreidingvandeActivitei-tenzonemetdeomgevingSpaZuiverkomtovereenmetdeStructuurvisie2040(groentypestadspark).

Gebiedszonering

natuurzonerustzoneactiviteitenzone

activiteitenzone, voorheen natuurzone

activiteitenzone, voorheen rustzone

uitbreiding natuurzone

1000m

ziefoto’svandedriezonesoppagina18totenmet23

1

2

3

4

5


1.3

Maatschappelijke

ambitiesHetAmsterdamseBosiswatanderenervanmaken.Bezoekers,gebruikersenomwonendengevenbetekenisaanhetBos.Zijzienenbelevenhet,alsindividuofgroep,georganiseerdofniet,metofzonderbegeleiding,doelloosofmeteenvooropgezetplan.Bijhetopstellenvanonsbeleidsplanhebbenwegekozenvooreenopenproces.Ditsteldeonsinstaatomteluisterennaardewensen,behoef-tesenideeënvangebruikers.Eengroepdirecteenindirectebetrokkenenheeftzijnsteentjebijgedragen.Wehebbenhetprocesookgebruiktomcoalitiesaantegaanmetallerleibetrokkenen.HetDromenboekAmsterdamseBos(zieBijlage3)iseenblijkvanenormebetrokkenheidenhetgrotebelangdatbewoners,bezoe-kersenanderegebruikershechtenaanhetBos.VoorhetBosplan2012-2016heb-benwedankbaargebruikgemaaktvandegeopperdeideeën,wensenenadvie-zen.Wehebbenhieruitbeleidskeuzesgemaaktdieweinuitvoeringsplan(nen)vertalennaarplannen,projectenenproductendiebovenalhet(maatschappelijke)rendementvanhetAmsterdamseBosvergroten.Indezeparagraafomschrijvenwekortonzestrategischebeleidsvisiepermaatschappelijkefunctie.(zievervolgoppagina24)

Gebruikersintensiteit

hooggemiddeldlaag

1000m


Natuurzone

IndeNatuurzonestaathetbehoudvannatuurwaar-denenlandschappelijkewaardenvandeoeverlandenvandeNieuweMeer,deAmstelveensePoelenSchinkelbosvoorop.Hiervoorisintensiefbeheernodig.Debezoekerishiernadrukkelijktegastenkanvanafeenbeperktaantalpadeninallerustvandebijzondereplantenendierengenieten.InhetBosheeftdeNatuurzonedehoogstenatuurwaarde.Voornieuwevoorzieningen,activiteitenenevenementenisgeenplaats.DeNatuurzoneisverbodenterreinvoorhonden.

DeNatuurzonescoortminimaaleen4opdenatuur-waardenkaartvanDROAmsterdam(schaal1totenmet5).


Rustzone

IndeRustzoneligtdenadrukoprustennatuur-recreatie.DenatuurwaardeislagerdanindeNatuurzone.Omvormingnaareengevarieerderebosstructuurenbegrazingvangebiedenisgerichtopverhogingvandenatuurwaarden.Minderontsluitingvandepadenenhetontbrekenvanrecreatievevoorzieningenbiedenrustaandierenenbezoekers.Voorevenementenennieuwevoor-zieningenisgeenplaats,welbiedtdeRustzoneruimtevoornatuureducatieveactiviteitenen,waarmogelijk,uitdagingenomtespelen.

DeRustzonescoortminimaaleen3opdenatuur-waardenkaartvanDROAmsterdam(schaal1totenmet5).


Activiteitenzone

IndeActiviteitenzoneligtdenadrukoplandschap,sportenrecreatie.Hetgebiedisparkachtigofwordtgedomineerddoorrecreatievevoorzienin-gen.Hetbeheerhandhaaftofversterktdeland-schapsstijlenbestaanderecreatiemogelijkheden.Erisruimtevoornatuurlijkerbosbeheer.DeActiviteitenzoneligtindrukstbezochtedelenvanhetBosofbijgroterevoorzieningennabijdedoorgaandewegenherbergtallerecreatievevoorzieningen.Voornieuwerecreatievevoorzie-ningenen(grotere)evenementenisalleenindezezoneplaats.IndeActiviteitenzonemogenhondenloslopenofaangelijndwordenuitgelaten(speci-fiekevoorzieningenuitgezonderd).

VoorzieningenengebiedenindeActiviteitenzone:•Geitenboerderij•Klimpark•Sportpark•EvenemententerreinLandvanBosse•CampinghetAmsterdamseBos•Bloesempark•SpaZuiver

DeActiviteitenzoneminimaaleen2opdenatuur-waardenkaartvanDROAmsterdam(schaal1totenmet5).


Sport SportinhetAmsterdamseBosleverteenenalmaatschappelijkrendement.Deongeorganiseerdeengeorganiseerdeamateursportlevertwinstopingezond-heidensocialesamenhang(vrijwilligerswerk).Degeorganiseerdetopsportbrengtmensenopdebeenenheefteenvoorbeeldfunctievoorjongenoud.SportpastbijdeidentiteitvanhetBosalsgroene,gastvrijeruimtewaarbezoekersrespect-volomgaanmetelkaarendeomgeving.Wijzetteninophetbeterbenuttenvanbestaandevoorzieningen,sliminvestereninverbeteringenensamenwerkingmetsportievepartnersinarrangementen.

Evenementen HetAmsterdamseBosstimuleertdeorganisatievannieuweevenementeninhetBosdiebijdragenaandevergrotingvanhetmaatschappelijkrendementenpas-senbijonzenatuurwaarden.WeverrijkenhetBosmetcreatieveconceptendieaansluitenbijonzeidentiteitenmaatschappelijkeopdrachtenbijdebehoeftesvanonzegebruikersenbezoekers.

Recreatie DegebiedszoneringvanhetBos(zieparagraaf1.2)vormtdebasisvoorhetbeleidtenaanzienvantoegangvoorrecreantenmetspecifiekerecreatiedoelen.IndekomendeperiodekomenwijtegemoetaandewensvandiversestakeholdersomhetBosavontuurlijkertemaken.Hiervoorzoekenwijdesamenwerkingmetonder-nemers,maatschappelijkeorganisatiesenanderepartners.Hetfaciliterenvannatuurbelevingisvanoudsheronzeprimairemaatschappelijkefunctie.Ditblijftookindetoekomstzo.WijstellenonzebezoekerszoveelmogelijkinstaatomopeigenwijzevandenatuurinhetAmsterdamseBostegenieten.

Educatieve publieksactiviteiten Ophetgebiedvan(natuur)educatiegaanwijmeervraaggerichtwerken.Hetant-woordopdevraag‘welkeervaringzoektwelktypebezoeker?’bepaalthetaan-boddatweontwikkelenendewijzewaaropweditaanbieden.Aansluitendopdeaangepastegebiedszoneringkunnenwijverschillendedoelgroepenarrangementenbieden,insamenwerkingmetonzesamenwerkingspartners.

Economie HetAmsterdamseBosschepteenomgevingwaarindegebruikershunactiviteitenkunnenversterkenenmetelkaarsamenwerken.DitgeldtookvoorondernemersinhetBos.Wijvragenondernemersommaatschappelijkewederkerigheid(socialreturnoninvestment)enduurzaamondernemen.

Leren en werken HetAmsterdamseBosisdegrootsteleer-enwerkplekvanAmsterdam.Hetiseengroendomeindatuitnodigtomtelerenenteontwikkelen.Ophetgebiedvanlerenenwerkenisnogveelwinstteboekenvoordestad,deomgeving,hetBosendedoelgroepenvanveleAmsterdamseorganisatiesdieondersteuningbiedenbijwerk,integratie,onderwijsenparticipatie.DekomendeperiodeverbindthetAmsterdamseBoszichsterkermetdezeorganisaties.Wijkiezenhierbijvooreenactieve,faciliterenderol.

Kunst & cultuur HetBosiseenkansrijkpodiumvoorallerleivormenvankunstencultuur.Wijverwelkomenkunst-encultuuruitingendiedeidentiteitvanhetBosversterken.Inspirerend,diverswerkvankunstenaarsenartiestenverrijktdebelevingvandebezoeker.Doorsamentewerkenmetanderestakeholders(educatieveenvrijwilli-gersorganisaties,ondernemers)endeBosorganisatieleverenkunstencultuureenbijdrageaanhetvergrotenvandenatuurbeleving.


Randvoorwaarde: duurzaamheid OnzeambitieisdatiedereendieinhetBoswerktofereenbelanginheeft,duur-zaamonderneemtenwerkt.Wijstellenkadersenrandvoorwaardenominitiatie-venvanderdentebeoordelenopduurzaamheid,zowelvoorwatbetreftenergie-enmilieubeleidalssociaal-maatschappelijkedoelstellingen.Ditkanincontractenofafspraken,maarvooralinhetdoen.Wijcreërenookeigenbedrijfsvoeringenwerkprocessendieaandezecriteriavoldoen.

1.4

Omgeving:

vanbedreigingnaarkansDekwaliteitendemaatschappelijkefunctiesvanhetAmsterdamseBoszijnnietlostezienvandeplekdiehetBosinneemtindeomgeving.HetAmsterdamseBosligtineenomgevingdievoortdurendverandert.Meerwensenenbehoeftesvanuitdesamenlevinghebbengeleidtotmeerfuncties,zoalshetnieuweSPAZuiver,hetklimbosendegeplandenieuwbouwvanhetWagenerStadion.TegelijkertijdruktdeRandstadoprichtinghetBos.Stedelijkeactiviteitenzettendegrenzenonderdruk.RecentevoorbeeldenzijndeverbredingvandeA9,demogelijkeaanpassingvanhetLuchthavenindelingsbesluit(LIB)endeaansluitingvandeprovincialewegN201opdeA9.Degebiedsgrenzenzoalsdienuzijnaangegeven,zijnhard(ziekaartbeheergrenzenoppagina54).OokblijftdefysiekeverschijningsvormvanhetBosinprincipeonveranderd.Hetismogelijkoponderdelenietstoetevoegenofwegtehalen(bijvoorbeeldeengebouwdatinslechtestaatis),opvoorwaardedathethierbijgaatomeenfunctioneleingreepingegevendooreeninhoudelijkewens.Deeconomischerecessieenafnamevangroenegeldeninhetbijzonderonderstrependeurgentievooreenkrachtigestrategischepositioneringvandituniekecultureleerfgoed.HetAmsterdamseBoszelfstaatnietterdiscussie,maarhetblijftzaakomdebereikbaarheidenverbindingenmetanderegebiedenenontwikkelingenactiefteagenderen.Aandeanderekantbieden(stedelijke)ont-wikkelingenalsdevraagnaarverduurzaming,deOlympischeAmbitieeneducatieookkansenvoorhetBos.

Ambitie TotvoorkortboodhetAmsterdamseBosonvoldoendeantwoordopdestedelijkeontwikkelingeninde21steeeuw.HetAmsterdamseBoswilzichbeterpositione-rendoordeeigenidentiteitenwaardekrachtigerneertezettenenvanuiteigenkrachtproactiefteparticipereninnieuweontwikkelingen.


nieuwe meer

sportas

olympisch stadion

wagenerstadion

zuidas

a9n201

schiphol

amstelveen

Omgeving in vogelvlucht

1000m

noordelijke oeverlanden


Amstelveen HetAmsterdamseBosiseigendomvaneninbeheerbijdegemeenteAmsterdam.DegemeenteAmsterdamdraagtdekosten,ookalligthetBosgrotendeelsophetgrondgebiedvandegemeenteAmstelveen.Dezegemeenteisverantwoordelijkvoorhetverlenenvanvergunningen,opstellenvanverordeningenen(herzieningvan)bestemmingsplannen.DegemeenteAmsterdamheeftalleenprivaatrechte-lijkebevoegdheden(bijvoorbeeldverlenenvanhuurcontractenenopstalrechten).Indecember2010heeftdeAmsterdamsegemeenteraadeenmotieaangenomenwaarindegemeenteAmstelveenwordtgevraagdeendeelvandebeheerkostenopzichtenemen.AmstelveenenAmsterdambekijkenhoedeeerstekanbijdra-genaandebeheerkostenenmeerruimtekanbiedenaanhetAmsterdamseBosomteondernemen.

Luchthaven SchipholHetAmsterdamseBosvaltbinnenhetbeperkingengebiedvanSchiphol,zoalsisvastgelegdinhetLuchthavenindelingsbesluit(LIB).Inditgebiedgeldenhoogte-beperkingen,beperkingentenaanzienvanvogelaantrekkendebestemmingenenbebouwinginverbandmetdegeluid-enexterneveiligheid.OpditmomentwordthetLIBherzien.DeherzieningvanhetLIBkangevolgenhebbenvoorhetAmster-damseBos.In2008zijnmetSchipholendeprovincieNoord-Hollandafsprakengemaaktomdeganzenpopulatiezoveelmogelijktebeperken(IndeOeverlandenenSchinkelbosgebeurtdatdoorhetbehandelenvandeganzeneieren).Momen-teelisdezediscussieweerbijzonderactueel.Ditkanconsequentieshebbenvoorbijvoorbeeldgrote,afgeslotenterreinennattenatuur.Daarnaastisin2010isopdringendverzoekvanSchipholeengrootaantalbomengetoptindebuurtvandeRadartoren.DitomhetbereikvandeRadartorentegaranderen.

Leefbaarheid en luchtkwaliteit HetBosisonderdeelvaneengroenstructuur,waartoeookdeNieuweMeerendegroenezoomgebieden(denoordelijkeoeverlandenvandeNieuweMeerendelenvanhetSchipholgebied)behoren.AlsgroengebiedleverthetBoseengrotebijdrageaandeleefbaarheidvandestad.HetisalsbuffertussenstadenSchip-holsteedsbelangrijkergeworden.HetAmsterdamseBosisbelangrijkvoordeluchtkwaliteitinAmsterdamenomstreken.Naarschattingwordtjaarlijkstussende10.000en12.000kgfijnstofafgevangen.De200.000bomeninhetBoszijndaarmeedebelangrijkstegroenelongenvandestad.

Verstedelijking HetBos,aangelegdaanderandvandestad,isvrijwelgeheelingebedinstedelijkgebied.DeZuidasruktop,Schipholverstedelijkt,Amstelveenverdichtenbreidtuitinzuidelijkerichting.Deoprukkendestadvormteenreëlebedreigingvoordenatuurkwaliteit.3ZoisdefunctievanhetBosalspoortnaarhetGroeneHartgro-tendeelsverlorengegaandoordebouwvanwoningenenkassentenzuidenvanhetBos.OokderecreatieveroutesnaarhetBoslijdenonderdeverstedelijking.TegelijkertijdbiedenontwikkelingenalsdeZuidaseneventueeldeondertunne-lingvandeA10mogelijkhedenomroutesteverbeteren.OplangetermijnkaneentramlijnwordendoorgetrokkentothetAmsterdamseBosofeenbrugverbindingwordengerealiseerdoverdeNieuweMeer(bron:Structuurvisie2040).HetisvangrootbelangdezekansentebenuttenomtevoorkomendathetBosverderwordtafgesnedenvandestad.DeverbredingvandeA9endeaansluitingvandeN201leidenertoedathetzuidelijkdeelvanhetBosnogverderwordtgeïsoleerdvanhetnoordelijkdeel.

Ecologische verbindingen HetAmsterdamseBosvormteenbelangrijkeschakelindeGroeneAS,eenregio-naalnetwerkvangroen-ennatuurgebiedentussenAmstellandenSpaarnwoude.OokmaakthetAmsterdamseBosdeeluitvanhetEcolint,datdegroengebiedentussendeNieuweMeerendeNieuweDiepverbindt.Degroeneverbindingenzijnvaaktesmalenhebbenteveelobstakels.DeecologischeverbindingenmetBuitenveldert,AmstelveenenBovenkerkverdienennadrukkelijkaandacht.AlsgroteboskerntussendeUtrechtseHeuvelrugendeduinbossenishetAmster-damseBoseenleefgebiedvoorveelbossoorten.HetBoszorgtvoordeversprei-dingenuitwisselingvanplantenendieren,inclusiefsoortenwaarvoorNederlandeenbelangrijke(inter)nationalerolvervultzoalsdenoordsewoelmuisenderingslang.

Waterspeelteenbelangrijkerolindeecologischeverbindingen.HetHoogheem-raadschapvanRijnlandisbeheerdervandehoofd-watergangenendeAmstel-veensePoelinhetBosenheefteenplanopgesteld(zieookBijlage2,pagina68).

3 Denatuurkwaliteitisondermeerafhankelijkvandeecologischeverbindingen. Doorverstedelijkingstaandezeverbindingenonderdruk(meerobstakelsenvaaktesmal).


Groene verbindingen

1000m

schinkel

ecolint

groene as

amstelland



Olympische ambitie/SportAs InhetkadervandeOlympischeAmbitie(2028)wordtgewerktaaneenMasterplanSportAsvoorhetgebiedtussenhetOlympischStadionenhetWagenerStadion.Dekomendetienjaarwordthieringezetopdeontwikkelingvantopsport,breed-tesportenrecreatievesportengerelateerdeactiviteitenenvoorzieningen.DeSportAswordtdeschakeltussenhetcentrumenhetAmsterdamseBosentussendeZuidasendeNieuweMeer.DereikwijdteenconsequentiesvandeSportAsendeOlympischeambitiezijnnognietconcreettevertalennaarhetAmsterdamseBos.WijborgenvanuitonzeidentiteitenwaardendathetmasterplanSportAsaansluitbijhetAmsterdamseBos.DeentreesaandeNieuweKalfjeslaan,Koenen-kadeenvanNijenrodewegzijnonduidelijk.OntwikkelingvandeentreeszienwealseenbelangrijkonderdeelindeontwikkelingvandeSportAs.

Wagener Stadion In2010hebbendecollegesvanAmsterdamenAmstelveeneenPlanvanAan-pakvastgesteldvoordebouwvaneennieuwnationaalhockeystadioninhetAmsterdamseBos.HetprojectbesluitWagenerStadionkomtin2011/2012voordeRaadscommissiesvanbeidegemeenten.Eerstisonderzoekgedaannaarderuimtelijkeinpassingvantweevariantenvoorhetnieuwestadion,deeffectenopdeopenbareruimte,hetverkeerenparkeren,dekostenvoorhetstadioneninrichtingopenbareruimteendeexploitatievanhetstadion.InhetprojectbesluitwordtondermeervoorgesteldomhetnieuweWagenerStadionopdehuidigeplektebouwenen150extraparkeerplaatsentecreëren.Opditmomentisergeendekkingvoordeinvesteringskostenvandenieuwbouwenherinrichtingvandeopenbareruimte.

Verstedelijking 1939 – 2000

1939

1965

1952

2000


Noordelijke oeverlanden IndeStructuurvisie2040wordtervanuitgegaandatdenoordkantvandeNieuweMeer(noordelijkeOeverlanden)optermijnwordttoegevoegdaanhetAmster-damseBos.AandenoordkantgrensthetBosaandeNieuweMeerendestadsde-lenZuidenNieuwWest.HetBosmoetderelatiemetdestadsdelennadrukkelijkerleggen.Ditkanmetfysiekeverbindingenomdebereikbaarheidteverbeteren,maarookbijvoorbeelddoordeontwikkelingvaneenrecreatiefprogrammaaandezuidoostkantvandeNieuweMeer.

Nieuwe Meer EennieuwrecreatiefensportiefprogrammaiswenselijkaandeNieuweMeer.Vooraldezuidoostoeveraandeboszijdeheeftontwikkelpotentie.HiervooriseenrecreatievisieNieuweMeernodigwaarinondermeerdetoekomstigelocatiesvanbestaandeenpotentiëlevoorzieningenwordenopgenomen.Potentiëlenieuwevoorzieningenzijneenevenementenweide,strand,horecapaviljoen,natuurspeel-tuinenwaterrecreatie.Hetisbelangrijkdatookverbeteringvandefysiekerelatiemethetjachthavengebiedendestadhierinaandeordekomen.

Zuidas OpdeZuidasontstaateennieuwstukstadvan270hectarevoorinternationaalzakendoen,kennisontwikkelingenwonen.Erkomenallerleivoorzieningen(win-kels,scholen,horeca,exclusieveretailenculturelevoorzieningen).Uiteindelijkverblijvendagelijksmeerdan200.000mensenopdeZuidas(bron:Structuurvisie2040).HetiswenselijkomdefysiekerelatietussenhetAmsterdamseBosendeZuidas(inclusiefVUMedischCentrum)teversterken,bijvoorbeeldmeteentram-verbindingenprogramma’s(evenementen,vergaderruimten,sportenbeweging,enwerkplekkenindenatuur).

A9 DeA9tussenSchiphol,AmsterdamenAlmerewordtverbreed.Hettracébesluitisinmaart2011vastgesteld.In2020ishetdeelvandeA9dathetBosdoorsnijdt,gereed.DeaanpassingenaandesnelwegendeonderdoorgangenleidentoteenverdereopsplitsingvanhetBos.InhetconceptMasterplanA9vormtruimtelijkesamenhangmetdeomgevingvanhetBoshetuitgangspunt.Hettransformatieproceswordtinnauwoverlegmetdegemeenteuitgevoerd.Deinpassingvandetweebenzinestations/verzorgingsplaatsenterhoogtevanhetAmsterdamseBosiseenknelpunt.Dezevormeneeninbreukophetlandschap-pelijkontwerp.BijdeinpassingvandeverbredeA9enaanpassingenaanhetregionalewegennetisheteenvoorwaardedatdelandschappelijke,recreatieveennatuurkwaliteitvanhetAmsterdamseBosisgewaarborgd.Aandachtspunten

zijnhetopnieuwontwerpenvandegrenzen(ondermeergeluidswallen)engoederecreatieveenecologischepassages.

N201 DeprovincieNoord-HollandwerktdoordevernieuwingenverbredingvandeN201aaneenrechtstreekseaansluitingvandeFokkerwegopdeA9.HetdoelissnelleredoorstromingenafwikkelingvanhetverkeerrondSchipholendeveilingAalsmeer.DoordeaanlegvaneennieuweopritnaardeA9kanhetverkeertussenAmstelveenenBadhoevedorpgeengebruikmeermakenvandeBurgemeesterColijnwegtussenderotondeendeSchipholdraaibrug.Ditverkeerwordtafgewik-keldviadeNieuweMeerlaanendeBosrandbrug.MeerverkeermagniettenkostegaanvandekwaliteitvanhetAmsterdamseBos.Alsmetingenuitwijzendatditwelhetgevalis,voorzietdeprovincieineenpassendeoplossing.DedoorgaandeweginhetzuidelijkdeelendeN201kunnenknelpuntenvormenvoorhetfunctionerenvanhetevenemententerreinLandvanBosse.Uitveiligheidsoverwegingenishetvanbelangdatdedoorgaandeweg(nuineigendomvandegemeenteAmster-dam)ooknaoverdrachtwordtafgeslotentijdensgroteevenementen.Hieroverwordenafsprakengemaaktmetdeprovincie.


1.5

BereikbaarheidEengoedebereikbaarheidisbelangrijkvoorhetfunctionerenvanhetAmsterdam-seBos.Vooringrepenindeinfrastructuurzijnwijafhankelijkvanvervoersorgani-satiesendestadsregioAmsterdam.WijhebbendeambitieomdebereikbaarheidnaareninhetBosteverbeterenenmakendatkenbaar.Investeringenindeinfra-structuurzijnduur.Wijverwachtenindeperiode2012-2016geengrootschaligeinvesteringenomdebereikbaarheidvanhetBosteverbeteren.

Langzaam verkeer InhetAmsterdamseBosstaatveiligheidvoorfietsersenwandelaarsvoorop.Tenbehoevevanderecreatieveaantrekkelijkheidenveiligheidwordenautoverkeerenlangzaamverkeerzoveelmogelijkgescheiden.HetiswenselijkdathetBoszichruimtelijkindestadmanifesteert.Detoegangenhebbenweinigallure.Vooralaandenoord-ennoordoostzijdeheefthetBoseenhoogkruip-door-sluip-door-gehal-te.Eenaantaltoegangenverdient,ookinrelatietotdeontwikkelingvanSportAsennieuwbouwvanhetWagenerStadion,eenkwaliteitsimpuls.Dehuidigehoofd-ingangisonduidelijk,onveiligenonoverzichtelijk.Hetterreinisvooralingerichtvoorautogebruikersenisgeenverblijfsgebiedvoorfietsersenwandelaars.Hierheeftderuimtelijkeverbindingmetdestadeenkwaliteitsimpulsnodig.

DeStructuurvisie2040noemtalsoptieeenbrugverbindingvanhetBosmethetwestelijkdeelvandestad(fietsroute).Puurvoorrecreatiefgebruikiseenderge-lijkeinvesteringopditmomentniethaalbaar.Doortekiezenvooreenwoon-werk-verbinding,bijvoorbeeldviadelijnBadhoevedorp-Zuidas,wordthetweleenoptieenwordtdebrugookvoordeprovincieinteressant.

Auto of OV Slechts2%vandebezoekerskomtmethetopenbaarvervoer.ErrijdenbussenaandeoostkantvanhetBosoverdeAmstelveenseweg.Aandachtspuntvoorhetopenbaarvervoerisdedoorstromingopdezeweg.WijonderzoekenmaatregelenomdebereikbaarheidmethetOVteverbeteren.Halteskunnendichternaardeoostelijkeentreeswordenverplaatst.EenbushaltekandenaamAmsterdamseBos


krijgen.Maarliefst61%vandebezoekerskomtmetdeauto.DithangtsamenmethetgroteverzorgingsgebiedvanhetBos.HetgezondeenduurzameimagovanhetBoskandekeuzevooralternatievenalsdefietsofhetOVbevorderen.Aanpas-singenenuitbreidingvanhetOV-netwerkzijnkostbaarennietopkortetermijnterealiseren.Ingrepenalseentramlijn(bijvoorbeeldtramlijn5doortrekken)4ofeenbuslijndoorhetBoshangenafvanstudiesvandestadsregioAmsterdam(SRA).Lijnen16en24stoppenredelijkdichtindebuurtvanhetAmsterdamseBosenzoudeneenhalteAmsterdamseBoskunnenkrijgen(nuwordenhaltesvaaknaarstratengenoemd).

Businesscases openbaar vervoer Piek-endalurenvanhetopenbaarvervoergebruiklopensterkuiteen.Doordedalurenbetertebenutten(volleretramofbus)ishetmogelijkomdeexploitatievaneenlijnteverbeteren.Hierbijgaathetvaakomweekendenenvakantieperio-des:preciesdeperiodeswaarineenbezoekaanhetBosinteressantis.HierliggenkansenomsamenmetvervoerderseenbusinesscasevoorOVoptestellen.

Museumtramlijn HetvoortbestaanvandeMuseumtramlijnstaatonderdruk.HetzuidelijkgelegentrajectendekeerlusvandetramkomendoordeverbredingenondertunnelingvandeA9inAmstelveentijdelijktevervallen.Wijonderzoekenmogelijkhedenvooreenalternatieveroute.

4 Hetdoortrekkenvantramlijn5naarhetBosisopgenomenindeStructuurvisie2040. Opkortetermijnishetdoortrekkenvandelijnniethaalbaar.

Kansen en bedreigingen bereikbaarheid

kansbedreiging

1000m

tram

museumtram

watertaxi

brugverbinding

fietsroute

bus

pont

a9

n201


Vervoer over water Degebruiks-envervoerswaardevanhetwaterinenbuitenhetBoskunnenwor-denvergroot.VervoeroverwateriseeninteressanteoptiebijevenementenindeomgevingvandeNieuweMeer,incombinatiemetP+R-terreinenindedirecteomgeving.OpinitiatiefvanbuurtschapNieuweMeer(Badhoevedorp)isin2011eenpontverbindinggerealiseerdoverdeRingvaart.DeoversteekoverdeNieuweMeeriseenknelpunt.OpditmomentisereenpontverbindingtussenstadsdeelNieuwWestenhetAmsterdamseBos(gesubsidieerddoorstadsdeelNieuwWestenDMOAmsterdamseBos).Depontvaartalleenindeweekendenenfeestdageninhetseizoenapriltotenmetseptember.

Parkeren DeparkeervoorzieningeninhetBoszijnbestemdvoorrecreantenensporters.Wijgaangebruikervandoorbedrijvenuitdeomgevingtegen.Alsautogebruiktotverderestructureleparkeeroverlastleidt,overwegenwijdeinvoeringvanbetaaldparkeren.Doorinvoeringvanbetaaldparkereninomliggendewijken(stadsdeelZuid)verwachtenweeenverderetoenamevandeparkeeroverlast.Deparkeer-opbrengstenkomentengoedeaanhetbeheerenonderhoudvanhetAmster-damseBos.

Devrijesportvelden,grenzendaandeNieuweKalfjeslaan,wordenmaximaaltweewekenperjaaralsparkeerruimtegebruikt.Tijdensgroteevenementen(meerdan5000bezoekers)zorgtdeorganisatorvoorpendeldienstennaarparkeerterreinenbuitenhetBos.Deorganisatorisverantwoordelijkvooreengoedeparkeer-enverkeersafwikkeling.Bijhetentreegebied,hetSportpark,degeitenboerderijenboerderijMeerzichtisdeparkeerbehoeftenietgoedafgestemdophetpubliek,zoblijktuithetpassantenonderzoek(StraboBV,2009).Wijcreëreninhetentreege-biedeenefficiënterevakindelingvanhetparkeerterreinenonderzoekenoplossin-genvoordeoverigegebieden.


1.6

Bosorganisatie

intransitieHetAmsterdamseBosheefteeneigenorganisatiedieverantwoordelijkisvoorhetbeleid,beheerenonderhoudvanhetBos,endeactiviteitenvanbezoekersengebruikersfaciliteert.Debeleidsperiode2012-2016iseenovergangsperiodewaarinvoordezeBosorganisatiegoedbeherenbelangrijkblijft,enactieffacili-terenenontwikkelenbelangrijkerworden.DeBosorganisatieisdienstbaaraandemissievanhetBos:hetAmsterdamseBoslevertalsuniek,betekenisvol,groenstadsboseengroenpodiumvooreengezondenactiefleven(zieparagraaf1.1).HetBosendebezoekersblijvenvooropstaan,hetmaatschappelijkrendementgroeitdoordeverbindingmetdeomgevingteversterken.DeBosorganisatiezorgtvoorhetBosendebezoekers.Wijwakenoverdeintrinsiekewaardevanditcultureelerfgoed.WijbeherenenonderhoudenhetBosenmakengebruikervanruimhartigmogelijk.AlsrentmeesterlatenwijhetnatuurschoonvanhetAmster-damseBosvoorvolgendegeneratiesgroeienenbloeien.Alsgastheerlatenwijmetrespectvoorditcultureelerfgoedmensengenietenvaneenzinnenprikke-lendeervaringineengroeneoase.

Veranderplan AlsonderdeelvanDMOheefthetAmsterdamseBoseensterkeremaatschap-pelijketaakdanvoorheen.DegemeenteAmsterdamheefthetBosopdrachtgegevenomeenuitmuntendefaciliteittezijnvoormaatschappelijkedoelenenhetmaatschappelijkrendementtevergroten.Dezekeuzesteltonzeorganisatievooruitdagingen.Ommiddenindemaatschappijtestaaniseenomslagnodignaareenopenenklantgerichteorganisatie.Daarbijverleggenwedefocusvanaanbodgerichtnaarvraaggerichtwerken.WijgevensturingaandeactiviteitenvanbezoekersengebruikersdoortefaciliterenvanuitdemissieenidentiteitvanhetBos.DetaakomhetBosuitstekendtebeherenenonderhoudenblijftdaarbijonverminderdbelangrijk.

IneentijddatdegemeenteAmsterdambezuinigt,heeftookhetBosmindertebesteden.Tegelijkertijdstijgthetaantalbezoekenenactiviteiten,waardoordedrukophetbeheerenonderhoudtoeneemt.Wijzienditalseenuitdaging.Wijmakeneenveranderplanvoordeorganisatieenpassendpersoneelsbeleid.Ditplanbevatorganisatorischeveranderingenopdeniveausvanklant,bedrijf,efficiëntieenmiddelen.‘Bosorganisatieversie2.0’iseenefficiënte,klantvriendelij-ke,naarbuitengerichteorganisatievansterkbetrokkenmedewerkers.DeBosor-ganisatieisopen,klantgerichtenspeeltflexibelinopdenieuweopdrachtvanhetBos.Waarnodigisermeeraandachtvoordeontwikkelingvanmedewerkers.Wijwerkenaanverderedigitaliseringvanprocessen.

AmbitiesvandeBosorganisatieVoordekomendebeleidsperiodeheeftdeBosorganisatieverschillendeambities:

• wijdragenhetuniekekarakterendewaardevanhetAmster-damseBosbreeduit.

• wijkiezenvoorduurzaambeheren,onderhoudenenfaciliteren.• wijonderhoudenduurzamerelatiesmetonzebezoekers,

ondernemersenanderestakeholders.• wijzoekenactiefnaarondernemersdiebijdragenaanonze

doelstellingen.• wijzoekenactiefnaarevenementendiepasseninhetBos.• wijverbeterenonzehuidigedienstenenbreidendezeuit.• wijcreërenmeerruimteomdenatuurinhetBostebeleven.• wijstellenhetBos,onzekennisenonsvakmanschapterbeschik-

kingaanmensendiewillenlerenenzichontwikkelen.• wijverhogenonzeinkomsten.• wijbindenbedrijvenaanhetAmsterdamseBos,ondermeer

doorsponsoring.

35Hoofdstuk2 Uitvoering2012–2016

Hoofdstuk 2

Uitvoering 2012 – 2016

36 Hoofdstuk2 Uitvoering2012–2016

DeontwikkelingeninhetAmsterdamseBosvandeafgelopen

jarenzijnonontkoombaarenkansrijkgebleken.Ditmarkerenwe

methetBosplan.HetAmsterdamseBosstaatvoordoen,voor

praktijkenconcreteuitvoering.Daaromkiezenwenietalleen

vooreenbeleidsmatigBosplan,maargevenweookeendoorkijk

naardeuitvoeringspraktijk.Aandehandvanonzemaatschappe-

lijkefunctiesgevenwijeenbeeldvandehuidigepraktijkeneen

vooruitbliknaardetoekomst.Dithoofdstukvormtdebasisvoor

onzejaarlijkseuitvoeringsplannen.Indithoofdstukidentificeren

weeengrootaantalquickwins:verbeteringendierelatiefeen-

voudigenmetrelatiefbescheidenmiddelenterealiserenzijn.

Dekomendejarenwordendezequickwinsopgenomeninde

uitvoeringsplannenvanhetBos.Naastdequickwinsvoorde

maatschappelijkefunctiesheefthetAmsterdamseBosook

eenaantalaandachtspunten,datvoortvloeituithetMeerjaren

Onderhoudsplan(MOP)5.Tenslottezijnerwensen,diewebin-

nendebegrotingvanhetBoswillenrealiseren.Voorzoverdat

nietluktzoekenwe(co)financieringvanpartnersofsponsors.

5 DGGroep2009.HetMOPiseenwerkdocumentvoordebosorganisatieennooitbestuurlijkvastgesteld.

Beheergrens

1000m


2.1

BeheerNaonderzoekvandestaatvanhetonderhoudisin2009eenMeerjarenOnder-houdsplan(MOP)opgesteld,datdientalskadervoorjaarlijkseonderhoudsplan-neneninspecties.DeonderhoudstoestandvanhetAmsterdamseBosisoverhetalgemeenopordeenlevertgeenacuterisico’sop.Opeenaantalonderdeleniseenextrainspanningnodigomachterstalligonderhoudtevoorkomen:

1 hetwater2 hetpadenstelsel3 despeelweiden4 debomen

1 Het water Degebruiks-enbiologischekwaliteitvanhetwatergaanwegefaseerdverbete-ren,bijvoorbeelddoorbetervisstandbeheer,regulierbaggerwerkofdeaanlegvannatuurvriendelijkeoevers.

Baggeren smalle en uiteinden watergangen HetHoogheemraadschapRijnlandisverantwoordelijkvoorhetpeilbeheerenvoordekwaliteitvanhetwaterinhetbos.InsamenhangdaarmeeishetHoogheem-raadschapookverantwoordelijkvoorhethandhavenvanhetdoorstroomprofielvandehoofdwaterlopen.Uitrecreatiefennatuuroogpuntwordenaanvullendeeisenaanhetprofielgesteld,dieeerderonderhoudvereisendanvoordedoor-stromingnoodzakelijkis.HetopdieptehoudenvandekleinerewaterlopeniseenverantwoordelijkheidvanhetAmsterdamseBos.Naastdeontwateringenderecreatievegebruiksmogelijkheden(vaarmogelijkheden)speeltookderecreatievebeleving(behoudopenwater,voorkomenstankoverlast)eenbelangrijkerolbijhetvoorkomenvanhetdichtslibbenvanwaterlopen.Deproblematiekvanverlanding,stankoverlastenbladvalspeeltvooralinsmalledelenenuiteindenvanwatergan-gen.Ditwatervaltvooralonderdeverantwoordelijkheidvandegemeente.UitdedoorRijnlanduitgevoerdepeilingvandewaterdiepteblijktdatervoorlopiggeennoodzaakisomtebaggeren.Hetgrootwaterendehoofdwaterlopenheb-

benvoldoendediepte(gemiddeld110cm).AndersligthetbijdeAmstelveensePoel.DewaterkwaliteitvandePoelvoldoetnietaandeEuropeseregelgeving(Kaderrichtlijnwater).Voor2017zalhethoogheemraadschapRijnlandmaatrege-lennemenomdewaterkwaliteitteverbeteren.

Aanpak vissterfte Tijdensdestrengewintersvan2009-2010en2010-2011isvooralveelkarpergestorvendoorgebrekaanzuurstofindedichtgevrorenenmetsneeuwbedektewaterpartijen.Dekomendejarenondernemenwijdevolgendeactiesomlichtbijhetwatertelatenenmeerzuurstofbijdevissen:

• wakkenslaanbijijsdatbedektismeteenlaagsneeuw.• sneeuwvanhetijsspoelen(samenmetdebrandweerAmsterdam-Amstelland).• kuilenbaggerenopstrategischeplekkenbijdeGroteenKleineVijver,waar

vissenoverwinteren.

Oevers DemeesteoeversinhetAmsterdamseBoszijnbijdeaanlegbeschoeid.Deafge-lopenjarenisopeenaantalplaatsendebeschoeiingvervangendoorofaangepasttoteennatuurlijkeoever.Veelbeschoeiingisaanheteindevandetechnischelevensduur.Denoodzaakvanvervangingzalnogmoetenwordenbeoordeeld.Daarbijspelenecologischeenlandschappelijkeaspecten(pasteenstrakkeofeennatuurlijkeoeverbeterinhetlandschapsbeeld),waterhuishoudkundigeaspecten(isergevaarvoorafkalving,enhoeergisdat)enderecreatie(hoewordtdeoevergebruikt)eenrol.

Vitaliteit bomen Hetboswordtgeleidelijkaannatterdoordatdeoorspronkelijkedrainagezijnfunctiegrotendeelsheeftverloren.Vooralbeukenzijngevoeligvoorstijgingvanhetgrondwater.Wijhebbenin2009bijdiverseboomsoortenaantastingendoorinsectenenschimmelsofbacteriëneneenafnemendevitaliteitgeconstateerd.Aanvullendonderzoekisnodigomuittewijzenofhetgaatomincidentenofdatdeproblemenzichopeengrotereschaalvoordoen.

2 Verbeteren padennetwerk HetpadennetinhetBosisfijnmazigenbiedtvolopmogelijkhedenvoorfietsers,wandelaarsenruiters.Fiets-enwandelpadenzijnuniformuitgevoerdinasfaltenhalfverharding.IntotaalheefthetBos137kmaanwandelpadenen50kmaanfietspaden.Defietspadenzijnin2009visueelbeoordeeld.Opbasishiervanwordtgeschatdat12%vandefietspadeninslechtetechnischestaatisen22%


eenmatigekwaliteitheeft.Erisgeengoedinzichtindetechnischestaatvandewandelpaden.WijwillenhetpadennetindeRustzoneextensiverenendelenvanasfaltpadenomvormennaaronverhardeofhalfverhardepaden.Bijeenrenovatievandefietspadenwordtnietmeerafgestrooidmetgrind,zodatdeomstandig-hedenvoorskeelerenverbeteren.

3 Renovatie speelweiden BijdeaanlegisvrijwelhethelegebiedvanhetAmsterdamseBosgedraineerd.Drai-nagemoetnaverloopvantijdvervangenworden.Indebospercelenisvervangingvandedrainagenietmeermogelijk.Opdeintensiefgebruiktespeelweideinhetbos(circa66hectare)iseenbeteredroogteliggingwenselijk.Opdezespeelveldeniseentoplaagrenovatienodigomdegebruiksmogelijkhedenendegrasgroeiteverbeteren.

4 Zorgplicht bomenWezijnalseigenaarverantwoordelijkvooreenveiligAmsterdamseBosenheefteenwettelijkezorgplicht:debomenmoetenwordenonderhoudenenperiodiekensys-tematischgecontroleerdopgebreken.Hetgaatdaarbijmetnameombomenlangswegenenpadenenbijdrukbezochtevoorzieningen.Opditmomentisersprakevaneenachterstandinhetonderhoud.In2011zijnineenbeheerplanzorgplichtdewettelijkeeisenvertaaldnaareensystematiekvoorhetAmsterdamseBos.

Risico’s Indienbeslotenwordtdelenvanhetbenodigdeonderhoudnietuittevoerenkaneenrisicoontstaan.Debelangrijksterisicofactorenzijn:

• nietvoldoenaandezorgplichtalsbeheerderwaardoordeveiligheidvanderecreantofweggebruikeringevaarkomt

• nietvoldoenaanwettelijkevereisten• hetoptredenvankapitaalvernietiging6

• verminderdegebruikswaarde• onnodigduurwordenvanhetregulieronderhoud• nietvoldoenaanhetbeleidskadervanhogereoverheden.

6 Alsbijvoorbeeldeengazonnietvaakgenoegwordtgemaaid,danwordthetongelijkenkomeneropenplekken.Eentelageonderhoudskwaliteitkanerbijvoorbeeldtoeleidendateengrasveldinplaatsvan20jaarmaar10jaarmeegaat.

Padennetwerk

fietsvoetautoruiter

entree

1000m


2.2

DuurzaamheidWijzienduurzaamheidalseenkadervoordemaatschappelijkefuncties.Hetligtinhetverlengdevanonzemissieenidentiteit.Destrategischedoelstellingluidt:hetAmsterdamseBosleverteenbijdrageaandeverduurzamingvandestede-lijkeomgevingendeklimaatdoelstellingenvandegemeenteAmsterdam.Duur-zaamheidisbovendieneenrandvoorwaardevooralleoverigemaatschappelijkefuncties,evenalsvoornieuweontwikkelingenenvoorzieningeninhetAmster-damseBos.OnzekeuzevoorduurzaamheidalsvoorwaardedraagtertoebijdatondernemersinhetBoskiezenvoorduurzaamondernemenenaantoonbarewederkerigheidhebbenmethetBos.Bijnieuweaanbestedingenissocialreturnoninvestmenteenvandegunningscriteria.7OndernemersleverenbijvoorbeeldeenbijdrageaanhetbeheervanhetBosofbiedenwerkplekkenvoorstagiairs.

Stand van zaken OphetgebiedvanduurzaamheidishetAmsterdamseBosgoedopweg.HetBosdientzelfalsluchtzuiverendebuffertussenSchipholenhetstedelijkgebied.Daarbijisheteenbelangrijkrustgevendengezondgebiedvoormensenuitdeomgeving.HetBosiseenbelangrijkonderdeelvandeGroeneAS,deecologischeverbindingszonediedeAmstelschegverbindtmetSpaarnwoude.Doordeverbin-dingszone,onderdeelvandelandelijkeEcologischeHoofdstructuur,krijgendefloraenfaunakanstemigrerenmeteenverbeterdebiodiversiteitalsgevolg.VerderisdeBosorganisatiebezigzichteontwikkelentoteenenergieneutraleorganisatie.Hiervoorzijndevolgendestappenondernomen:• hetBosisFSC-gecertificeerd.Dithoudtonderandereindaternietmeer

houtwordtgekaptdanergroeit.Daarbijwordthethoutzoveelmogelijk(her)gebruikt.

• errijdentweeelektrischeauto’s,tweeelektrischeonderhoudsvoertuigeneneenelektrischescooter.

• eenafvalplanvoordeorganisatieenexploitantenisafgerondeninuitvoering.Hierinwordtgestreefdnaarmeerefficiëntieenscheidinginafvalinzameling.

•hetbeheerkantoorAmsterdamseBosisovergestaptopLED-verlichtingmetbewegingssensoren.

Toetsing van duurzaamheid Wijbeoordelennieuwevoorzieningenenontwikkelingondermeeraandehandvandevolgendevragen:• isdevoorziening/ontwikkelingenergieneutraal?• isdevoorziening/ontwikkelingomtevormen/hertegebruikenbijverandering

vanfunctie?• isdevoorziening/ontwikkelingopgebouwduitgemoduleerdeenhertegebrui-

kenmaterialen?• trektdevoorziening/ontwikkelingextragemotoriseerdvervoeraan?• tastdevoorziening/ontwikkelingdeluchtkwaliteitaan?• tastdevoorziening/ontwikkelingdestructuurenidentiteitvanhetBosaan?• zorgtdenieuwevoorziening/ontwikkelingvoorextrabeheerkosten?• isdevoorziening/ontwikkelingmaatschappelijkverantwoordopgebouwd?Ook

bijevenementenvindteenduurzaamheidstoetsplaats.

Bos als duurzame onderneming Eigenbiomassa,zoalssnoeiafval,maaiselofbagger,kaneenbelangrijkeenergie-leverancierwordenvoorhetBosendeomgeving.Biomassakandienenomener-gievoorhetBosoptewekken.Hetkanookaangebodenwordenaaneenexterneenergieleverancier.ErvaltmeerteoogsteninhetBos.Doodhoutencompostkanwordenverwerkt.HetBoskanrietproducerenvoordakenenzaden,stekkenofjongespruitenvanbomen.IneenkweekhoekkanhetBos‘wilde’bomenopkwe-kenvoordeeigenaanplantofvoordeverkoop.HetBosheefteeneigenzagerijenhoutdrogerijvoorhoutverwerking.Wijontwikkeleneenbedrijfsplanvooreenduurzamehoutonderneming.

Duurzame energie In2016ishetAmsterdamseBosenergieneutraal.Inhetstedelijkgebiedisduur-zaamheid,vooralenergieopwekkingof-opslag,eenheethangijzer.HetiswenselijkeenenergieatlasvoorhetBosendeomgevingteontwikkelen.WijonderzoekendemogelijkhedenvanhetBosomgebruiktemakenvanduurzameenergiebronnen.Eeninvesteringinzonne-energie,bioverbrandingofwaterkrachtenergieisterugtever-dienendoorkostenreductieopenergie.Doordebespaardekostenteinvestereninnieuweduurzameenergiegroeithetverdienmodel.Kleinschaligeduurzameenergie-projectenhebbendemogelijkheidomtegroeien.Quickwin:verduurzamingener-giebehoefte.Wijschaffeneenelektrischerondvaartboot(opgeladendoorzonne-energie)aan.Hethoofdgebouwwordtvoorzienvaneenhoutgestookteverwarming.7 WijvolgenhierderichtlijnenvandegemeenteAmsterdam.


2.3

SportHetBosbiedtvolopruimteentalvanfaciliteitenominclubverbandofindividu-eeltesporten.DesportieveopenbareruimteenhetSportparkwordenintensiefgebruiktdoorzowelgeorganiseerdealsongeorganiseerdesporters.Deaange-pastegebiedszoneringvanhetBoszorgtvooreengoedebalanstussendewensenvandesportersenanderegebruikersendenatuurlijkeomgeving.DefocusligtophetvrijegebruikvanhetBos.Wijwillenhethuidigeareaalaanspeelweidenbehou-den.Wijstemmendekwaliteitvandespeelveldenendepadenafophetgebruikvansport.OnzedoelstellingisdathetBosalssportgebiedzoweinigmogelijk‘exclusief’wordtgebruikt.Wijfaciliterendaarombijvoorkeurbreedtesport.Top-sportfaciliterenwijzoveelmogelijkopbasisvanwederkerigheid.

RuimteengrenzenSportenindeopenbareruimteiseensamenspelvangebrui-kerswaarbijfrictiekanontstaan.Zohebbensportersverschillendesnelheden(wandelaarsvs.wielrenners),kunnenzijbotsenmetanderegebruikers(paardrij-dersvs.hondenbezitters)ofdenatuurbeschadigen(mountainbiken).Wijmakeneenplanmetveiligeroutesenlocatiesvoordesportendiekunnenwordenbeoe-fendinhetBos.Ookinformerenwesportersoverwiewat,hoeenwanneer(magenkan)doen.Erkandusveel,maarerzijnookgrenzen.HetBosistedrukvooreenparcoursvoormountainbikersofveldrijders.Ooklawaaisportenpassennietbijdeidentiteit,schaalengebruikvanhetBos.Omtevoorkomendaterconflictenmetanderegebruikersontstaan,blijftfietsenbuitendepadenverboden.

ExclusiefgebruikvandeBosbaanenhetSportparkstaatsomsopgespannenvoetmetvrijerecreatievormen.Voorbeeldenzijnwegafsluitingenbijroei-evenementenofparkerenopdespeelweidentijdenshockeyevenementen.Hierovergaanwijnieuweafsprakenmakenmetdeorganisatorenvandeevenementen.Ookgaanweoverlastminimaliserendooreengoedafgestemdeengecommuniceerdeevene-mentenkalender.

Quick wins

IJsbaan BijvoldoendenatuurijsdoetdeBosbaandienstalsijsbaan.Wezoekenpartnersommuziekenkoek-en-zopieteverzorgen.

Tijdsregistratie hardlooproutes

Hardlooprouteswordenuitgerustmetsensorenvoortijdsregistratie.Hardloperslezenviaeenchiphun

snelheidafennemendeelaaneenvirtuelecompetitie.Wijzoeken

cofinancieringmetcommerciëlepartners(horecaondernemers,

Nike,Reebok).


Bedrijfsvoering Sportontvangtmiddelenomeenmaatschappelijkeffecttebehalen.VoordeBosbaanisditgerelateerdaanhetaantalkano-enroeiwedstrijden,voorhetSportparkaandebespelinggraad.AandesportdoelstellingenvanDMOleverendrieafdelingeneenbijdrage:DMOSportmetsportbeleid,DMOSportservicemetsportuitvoeringendeBosorganisatiemetsportinfrastructuurbeheer.

• sportbeleidbepaaltdeontwikkelingsrichtingvandesportenfaciliteertditmetbesluitvormingenfinanciering.

• sportuitvoeringzorgtvoorhetdaadwerkelijkrealiserenvandesportdoelen.• sportinfrastructuurbeheerwaaktoverdekwaliteitvanhetBos.

Indezebeleidsperiodeoptimaliserenwijdesamenwerking,bijvoorbeelddoorbijevenementenoffysiekeprojectenmeerrekeningtehoudenmetde(financiële)consequentiesvoorhetbeheerenmeersportuitvoeringinhetAmsterdamseBostelatenplaatsvinden.

Nieuwe impulsen Doorbestaandefaciliteitenanderstebenuttenkandeongeorganiseerdesporteennieuweimpulskrijgen.Somszijnooknieuwefaciliteitennodig,zoalseenelek-tronischtijdregistratiesysteemvoorhardlopers.Metrelatieflageinvesteringenisveelwinstteboeken.Samenmetdegeorganiseerdesportontwikkelenwijarrangementenvoorspeci-fiekedoelgroepen,zoals‘8tot8’-jongerenenschoolverlaters.HierbijzettenwijwaarmogelijkdefaciliteitenvanhetSportparkin.

Discgolfparcours, buitenfitness en jeu de boules IndeActiviteitenzonekunnennieu-welaagdrempeligesportvoorzienin-geneenvoudigtegenlagekostenwordengerealiseerd,bijvoorbeeldbijeenkioskendekinderbaden.

Skeelerroute HetBosmaaktskeelerenmogelijk

doorfietspadennietmeeraftestrooienmetgrindbijvervangings-

investeringen.

Uitvoeringsplan sport Amsterdamse Bos

MethetuitvoeringsplansportAmsterdamseBosbiedenwe

maatwerkindeuitvoeringvanhetsportbeleid.


2.4

RecreatieRecreatieiseenvandevoornaamstefunctiesvanhetAmsterdamseBos.Uiteenonderzoekgehoudeninhetvoorjaarennajaarvan2010blijktdatruimeenkwartvandebezoekersnaarhetBoskomtomtewandelen(26%).Eenopdevijfbezoe-kerskomtomdehonduittelatenofomtehardlopen(20%).Hardlopenisdepopu-lairsteongeorganiseerdesportinhetAmsterdamseBos.Vooreenbezoekaaneen(horeca-)voorzieningkomt17%,voordenatuur12%.Daarnaastwarenfietsen(10%)engeorganiseerdsporten(10%)redenenvooreenbezoek.Indewinterzijnerminderfietsersenindezomermindergeorganiseerdesporters.

Routes HetBosheeftachtwandelroutes,vari-erendvan4tot15kilometer.Dezezijngemarkeerdmetpaaltjesentedown-loadenviainternet.Derouteswordenookgebruiktdoorsportievewandelaars(nordicwalking).Allewandelpadenzijn

geschiktvoorhardlopen,metuitzonderingvandenatuurgebieden(Oeverlanden).Verderzijnereenveldloop-,halvemarathon-,entrimroute.DeBos-Kros(2,2km)iseenconditiecircuitmettoestellenvoorrek-enstrekoefeningen.Develdlooprouteis3kmenheefteenongelijkeondergrondenhoogteverschillen.Voorfietsersisereengemarkeerdefietsroutevan14km.InhetBosligtelfkilometeraanwaterwe-genmetroutesvooronderanderekanoën.Eriseenkanoverenigingeneenbedrijfdatkano’senwaterfietsenverhuurt.

Nieuwe bosvoorzieningen IndeActiviteitenzonebrengenwijdekomendejarennieuweaccentenaan,zoalseenmuziekkoepel,dou-ches,drijvendepodiaenfonteinen.

Quick wins

Natuurbeleving WijfaciliterennatuurbelevingdoorhetAmsterdamseBoszoschoon,heelenveiligmogelijktehouden.Hiervoorvormteenactieve,bereik-bareenzichtbareBosorganisatiedebasis.Daarnaaststimulerenwijnatuurbelevingdoorsamentewerkenmetoutdoororganisatiesenscholen.Wijstellenheninstaatomdevolgendeactiviteitenaantebieden:survivals,vlottenbouwen,teambuilding,outdoor/adventure.WijwijzenplekkeninhetBosaanwaarvandepadenkanwordenafgeweken,enstimulerendaardebouwvanboomhutten.

Routes Wijrealiserennieuwesoortenroutes

diebezoekersindividueelkunnenafleggen.Voorbeeldenzijneenblin-denroute,eenblotevoetenpad,een

app-ofgpsrouteeneendieren-,bomen-ofbloemenroute.

Honden in het Bos Hondenbezittersenhunhonden

blijvenwelkom.HetBosheefteenaantalaanlijn-enverbodsgebie-

denvoorhondenomoverlastvoorfloraoffaunaofanderegebruikers

tevoorkomen.Debetreffendegebiedenhangensamenmetde

natuurwaardenengebiedszoneringvanhetBosofhygiëneofveiligheidbijvoorzieningen(zoalsdegeiten-

boerderij).


2.5

EvenementenHetAmsterdamseBosiseenuitstekendelocatievoorevenementen.Ervindenjaarlijksmeerdan250evenementenengroepsactiviteitenplaats,veelalinhethoogseizoen(aprilt/mseptember).Sportieve,culturele,natuur-envrijetijdsevene-mentensluitengoedaanbijdeidentiteitvanhetAmsterdamseBos.Alsvoorwaar-destellenwijaanorganisatorendatzijrespectvolmetdefloraenfaunaomgaan.Incidenteelorganiserenwijzelfeenevenement.Wijhanterendevolgendeuit-gangspuntenbijhetformulerenvanevenementenbeleid:

1 hetAmsterdamseBosfaciliteertevenementenvanexternepartijen.Wijmakenonderscheidtussenopenbaartoegankelijke(sport)activiteitenwaaraldannietentreegeldwordtgeheven,enbeslotenactiviteitenalstrimlopen,huwelijks-feestenenproductpresentaties.

2 deorganisatorbetaaltvoorhetgebruikvanhetBos.Wijhanterenzowelcom-merciëlealsmaatschappelijketarieven.Wijvoerendekomendejarenminimaalkostendekkendetarievenin.

3 breedevenementenaanbodvooreenbreedpubliek.

Voorwaarden evenementen Deevenementennota’svandegemeentenAmstelveenenAmsterdamzijnrandvoorwaardelijk.DezebevattenregelsvoordelocatieenhetmaximaleaantalevenementenenbezoekersinhetAmsterdamseBos.DaarnaastzijnduurzaamheidenrespectvoorhetAmsterdamseBosalscultureelerfgoedbelangrijkekadersvoorhetevenementenbeleid.HetAmsterdamseBosgaatduurzamerelatiesaanmetorganiserendepartijen,bijvoorkeuropbasisvanwederkerigheid.Dezeorganisatorenproducerenmetrespectvoormensenomgeving.Zezijnbereidtotsocialreturn,bijvoorbeelddoormetstagiairstewerkenofviavrijkaartenvooronzevrijwilligers.HetROCvanAmsterdamwilstagiairsinzettenbijevenementen-organisaties,podiumopbouw,promotieviasocialmediaenhetbosfestival.

Evenemententerreinen

geconditioneerdevenemententerrein

ongeconditioneerdevenemententerrein

1000m

speelweide

arena

speelweide

speelweide

land van bosse

radarveld

theater

bosbaan

wagenerstadion


Eenevenementvoldoetaandeeisenvoordevolgendepunten:• veiligheidvandebezoekersopgebiedvanverkeer,toegang,vluchtwegen• sanitairevoorzieningen• reinigingvanhetterrein• floraenfaunaregelgeving(milieu)• bibob(screening)• gezondheid(o.a.EHBO-posten)• vergunningseisenvangemeenteAmstelveen

Bijnieuwecontractenmetgroteorganisatorenstrevenwenaarcontinuïteitengaranties,bijvoorbeeldindevormvan(gedeelde)investeringenininfrastructuur,langlopendecontractenenafsprakenoverexclusiviteit.TijdensgroteinternationalesporttoernooienalshetWKRoeien2014betrekkenweookandereondernemersinhetBosdiesatellietevenementen(muziekofthea-ter)organiseren.

20%>jaarlijksterugkerendeevenementen:openluchtvoorstellingen,sport,muziek,schoolsport80%>incidentele,kleinschaligegroepsactiviteiten/evenementen

Grote evenementen Bosbaan:KoninklijkeHollandbeker,EKDrakenbootRace,WKroeien(2014)Sportpark:EuropeseHockeyLeague,RabobankTrophy,ChampionsTrophy,EKOverigelocaties:AmsterdamPoloTrophy,CruiseandDance,ADayatthePark,TheaterhetAmsterdamseBos

Golftoernooi HetBosbiedtmogelijkhedenvooreendaagsegolfevenementen.Vooreenpermanentegolfbaanisonvol-doenderuimte.

Land van Bosse Indezomervan2011wordtLand

vanBosseingebruikgenomenalsnieuwevenemententerrein

voormaximaal20.000bezoekers.Wijstrevennaarmaximaalzes

groteevenementen(metversterktemuziek)perjaar.

Quick wins

Groen trouwen DegemeenteAmstelveenheefthetAmsterdamseBosalstrouwlocatieaangewezen.Wijontwikkeleneen‘groen-trouwenarrangement’.

Klassieke muziek Diversegezelschappenorganiserenkleinschaligeuitvoeringenvanklas-

siekemuziekofoperamogelijkopdrijvendepodia

Hoofdstuk2 Uitvoering2012–2016 45

2.6

EconomieInhetBosvullenondernemerstalvanmaatschappelijkefunctiesin.Particuliereexploitantenzijnverantwoordelijkvoorvoorzieningenalseenklimpark,spa,pan-nenkoekenrestaurant,geitenboerderij,camping,kiosken,maneges,kanoverhuurenfietsverhuur.HetBosteltzescafé-restaurants.Tweedaarvanhorenbijdemane-ges,éénbijeenhockeyclubenéénbijdecamping.DezevoorzieningenvormeneenwaardevolleaanvullingopderecreatiemogelijkhedeninhetBos.

Wijkrijgenregelmatigaanvragenvoornieuwevoorzieningen.DeeerstevraagdiewijstellenbijdebeoordelingervanisofdevoorzieningzoupassenbijdemissieendeidentiteitvanhetBos.DebedrijfsvoeringvandevoorzieningenbepaaltmedehoebezoekershetBoservaren.Wijvragenvannieuweondernemersdatze

eenaantoonbarerelatiehebbenofwillenaangaanmethetAmsterdamseBos.Wijstellendeconcretevraag:waaromkiestdezeondernemervoorhetAmsterdamseBos?Verderlettenwijbijdeselectievanondernemersendevoorzieningenoplaagdrempeligheid,openbaarheid,financiëleconsequenties,landschappelijkeinpasbaarheid,consequentiesvoorfloraenfauna,architectonischeuitstraling,doelgroepenenomvangvandevoorziening.

Quick wins

Ondernemersloket Wijmakenonssterkvooreen

ondernemersloket,waaronder-nemers,maarooksportverenigin-genenevenementenorganisaties

terechtkunnenvoorzakenalsvergunningen,subsidiesenonder-steuning.Eenaccounthoudervoor

ondernemersschakeltactieftussenbedrijven,overheidenmaatschap-

pelijkeorganisaties.

WijintensiverendesamenwerkingtussendegemeenteAmstelveen

enAmsterdam.Erwordtingezetopgefaseerdesamenwerking:

•EénloketvoorhetBos.Evenementorganisatorenheb-

benrechtstreekscontactmetdeevenementencoördinatorvande

Bosorganisatie.•EénloketmetAmstelveen.

WijonderzoekenofdeafdelingVergunningengedeeltelijkinhetBoskanwerkenominformatiete

verzamelenengesprekkentevoe-renoverdevergunningverlening.

Social return Nieuwecontractenmetonderne-mersbevattenvoorwaardenvoorsocialreturnoninvestment,indevormvanstageplekkenofandere(im)materiëlebijdragenaanhetBos.

Ondernemersvereniging NaaraanleidingvandeBosateliershebbendeondernemersvanhetBoseenondernemersverenigingopgericht.

Arrangementen Wemakensamenmet(sport)verenigingenenondernemers(sport)arrangementenvoorverschil-lendedoelgroepen.Voorbeeldenzijnteambuilding,programma’svoorjongeren,schoolsportdagen,bedrijfssportdageneneducatieveactiviteiten.

Gezamenlijke promotie Wijontwikkelensamenmetdeondernemersverenigingpromotie-acties(zoalseenzomerkrant).


2.7

Educatieveactiviteiten

ennatuureducatieVerbreding Bezoekerscentrum InhetBezoekerscentrumwordenallefacettenvanhetBosbelicht.Ditgebeurtviadepermanentetentoonstelling,wisselendeexposities,programma’svoorscholeneninformatieverstrekking.Professionelemedewerkersstaandebezoe-kerstewoord.Eriseenkleinewinkelgerichtopnatuurbeleving(natuurkaarten,kaartenmetwandelingenenfietsroutes).HetBezoekerscentrumvervulteenhoofdrolbijdenatuur-enmilieueducatie.ErwordtlesmateriaaloverhetBosontwikkeldvoordeverschillendedoelgroepen(vooralkinderenonderde10jaar).Bezoekerskunnenditmateriaalzelfstandiggebruiken.Daarnaastbiedenwijprogramma’smetbegeleidingaan.Onzeeigenmedewerkers,onderwiedeboswachters,verzorgendebegeleiding.Waarmogelijkvervullenvrijwilligersdezetaak.

HetBezoekerscentrumwerktsamenmetdeFunForestFoundation.Dezestichtingbiedtprogramma’saanvoordiversedoelgroepen,evenalsstage-enwerkplekken.HetBezoekerscentrumverzorgtnatuureducatieveactiviteiteninenrondomhetspeelbosbijFunForest.WijstrevennaardeverbredingvanhetBezoekerscentrumalsdefrontofficevoorallepubliekscontacten,ookvooronder-nemersenevenementenorganisatoren.MeteennieuwsysteemgaanwenogditjaaralspublieksbalieAmsterdamseBosvanstart.

Nieuwe impulsenIndekomendebeleidsperiodeontplooienwijtalvannieuweinitiatievenwaar-doorbezoekershetBosnietalleenervaren,maarookhunkennisoverdegeschie-denisennatuurwaardenvanhetBosvergroten.Erzijnkansenvoorarrangemen-tenencombinatiesvanbestaandeeducatieveactiviteiten.Hierbijkandehuidigefysiekeenorganisatorischeinfrastructuurwordeningezet.

Waarmogelijkwerkenwesamenmet(zowelcommerciëlealsmaatschappelijke)partners.HetBezoekerscentrumfungeertalshetcentraleinformatiepuntendeuitvalsbasisvooractiviteiten.Hetisdeplekwaarwebezoekersontvangen,naarhunmeningenomsuggestiesvragen.

Quick wins

65-plusactiviteiten Metnieuweactiviteitenspelenweinopdevergrijzingvandebevolking.Weorganiserenbegeleideactivitei-tenvoorouderebezoekers(Bos-mobiel,rondvaartboot,(rollator)wandelingen).

Zomerkamp

Insamenwerkingmetderdenzettenwijeenzomeropvangop.

Dezomerdagbestedingvankinde-renkanbijvoorbeeldplaatsvindenindevormvaneenBostheaterschool.


2.8

LerenenwerkenFaciliterenvanlerenenwerkeniseenkerntaakvanhetBos.HetAmsterdamseBosiseenidealeomgevingomspecifiekedoelgroepentelatenleren,werken,re-integrerenofparticiperen.Opditmomentzijnwijdegrootsteleer-enwerk-plekvandestad.Jaarlijksre-integrerenhonderdenmensenonderbegeleidinginhetBos.Voorvrijwilligersenstagiairsuithet(v)mboishetBoseenerkendleer-enwerkbedrijf.Leerlingenvanhetvoortgezetonderwijsvervullenereenmaatschap-pelijkestage.TaakgestraftenvoerenwerkzaamhedeninhetBosuit.DitlerenenwerkenlevertzoweldebetrokkenenalshetBosrendementop.AdditionelekrachtenwerkenaanhuneigenontwikkelingenzorgenertegelijkertijdvoordathetBosernetterenmooierbijstaat.Voorwaardeisweldatadditioneelwerknietleidttotverdringingvanregulierewerkkrachten.Wijonderscheidentweesoortenrendementvanadditioneelwerk:

1 rendementinhetBos:additioneelwerkdraagtbijaanhetschoon,heelenveilighoudenvanhetBosvoorbezoekersengebruikers.

2 maatschappelijkrendement:additioneelwerkdraagtbijaantalentontwikke-ling.Mensenvergrotenhunvaardighedenendaarmeehunkansenopzelfred-zaamheidindemaatschappij.SamenmetonzepartnersvergrotenwezohetmaatschappelijkrendementvanhetBosendevaardighedenvandeelnemers.

Tuinen Wijspannenonsinvoordeaanleg

vaneenofmeerdereeducatievethematuinen.Hierwordenproduc-

tenaangebodenaanbezoekersenondernemers.Onderhoudkanplaatsvindenviaeentrajectvoor

scholierenofviaeenre-integratie-project.Hierbijdenkenweaaneen

vlindertuin,pluktuinofboomgaard.Dergelijkeinitiatievenkunnenbijvoorbeeldgezamenlijkmet

degeitenboerderijwordenontwikkeld.

Workshops en excursies Weontwikkelenlaagdrempeligeworkshopsenactiviteiten(voorjongenoud)diegoedaansluitenbijdeevenementenofbijdenatuurinhetBos.Wijbreidenhetexcursiepakketuitmetexcursiesonderbegeleiding(bijvoorbeeldvaneenlandschaps-architect,kunstenaarofvleermuis-deskundige).


Faciliterende rol HetisonderdeelvandemaatschappelijketaakvanhetAmsterdamseBosomstagestebiedenenleerwerktrajectenmogelijktemaken.WijonderscheidentweevormenvanlerenenwerkeninhetBos:

1 wijbegeleidenzelf(maatschappelijke)stages,vrijwilligersenre-integratie-plaatsen.

2 trajectenvoorgroependieintensievebegeleidingnodighebben,zijnnietonzekerntaak.Debegeleidingisdaninhandenvanderden.Welvervullenwijhierbijeenactieve,ondersteunenderol,doorklussenenfaciliteitentebieden.

Omsuccesvollerenenwerkentekunnenfaciliterendientaaneenaantalrandvoor-waardentezijnvoldaan:

• erisvoldoendeengevarieerdaanbodvan‘klussen’.• onzeorganisatieisopdezeroltoegerust.Erisgoedopgeleidpersoneel,

metvaardighedenomtebegeleiden.• erissprakevanincidenteleénstructurelefinanciering.DeBosorganisatiekan

maximaal10%vanhaarcapaciteitzonderrendementsoogmerkinzetten.

Indekomendebeleidsperiodecontinuerenweonshuidigeaanbodenbrengenwenieuweaccentenaan.

Vergaderen WijontwikkelenvergaderfaciliteiteninhetBos,waarbijwegroependegeheledagkunnenhuisvesteneneducatieveprogrammaonderdelenkunnenbieden.Wijzieneenmarktbijonzecollega’suithetConcern,voorwiehetinteressantisombijonstevergaderenenhetBostebeleven.Samenmetdebosonder-nemersonderzoekenwedemoge-lijkhedenvooreengezamenlijkeexploitatie.

Quick wins

Zelf leren OnsteamBoswerkverzorgteendeelvandebegeleidingvandeel-nemersaanleer/werktrajecten.Ommeeradditionelewerkkrachten,(maatschappelijke)stagiairsenvrijwilligerstekunnenopvangenenbegeleiden,hebbenwijmeerwerkbegeleidersnodig.StichtingdeHerstellingbiedtkosteloosscholingaangemotiveerdemedewerkers.

Attractief vervoer Alsre-integratietrajectofvoorvrijwilligerskanattractiefvervoer(fietsriksja’s,treintjesenpaarden-trams)eenaanvullingzijnophetvoorzieningenpakketvanhetBos.Voorondernemerszijndergelijkeinitiatievenonhaalbaardoorhogeexploitatiekostenentelagefre-quentiesvanrijtijden.

Samenwerking zorgboerderij de Ridammerhoeve

(geitenboerderij) HetAmsterdamseBosheefteen

zorgboerderij,deRidammerhoeve.Wijzijnhiertrotsopenwillende

samenwerkingintensiveren.

Houtproducten

WijzettensamenmetHerstellingeenduurzamehoutproductielijnop.

HetBosheefteeneigenzagerijenhoutdrogerij.

Klussenbank Wijontsluiteninformatieover

additioneelwerkineen(online)klussenbank.Zomakenwede

mogelijkhedenvoorre-integratie,leerwerkstages,vrijwilligerswerkendergelijkezichtbaar.Hetklus-

senarsenaalbreidenweuitmetwerkzaamhedendieaangeboden

wordendoorondernemersensportverenigingen.


Samenwerkingspartners, doelgroepen,

aanbod en aantallen deelnemers

Begeleiding door Bosorganisatie:

1 Re-integratiekandidaten DWI Begeleiding:werkbegeleider/werkmeesterDoelgroep:WWB-uitkeringsgerechtigdenAanbod:participatieplaatsen(maximaalzesmaanden),zelfstandigewerkzaamhedenboswerkplaatsenhoutwerkplaatsAantal:jaarlijkscircaachtdeelnemersPartnerorganisatie:Pantar/DWI(doorstroming)Ambitie:groeinaar16plaatsen,mogelijkdooropleidingvaneenmedewerkerBosorganisatietotwerkmeester

2 Maatschappelijke stages Begeleiding:werkbegeleiderDoelgroep:scholierenvoortgezetonderwijs(vmbot/mvwo)Aanbod:lichtewerkzaamhedenonderbegeleidingvanwerkmeestervoorhetschoon,heelenveilighoudenvanhetBosAantal:jaarlijkscirca350,groepenvanmaximaalvijfdeelnemersAmbitie:behoudvanaantalplaatsen

3 Leerwerkstages Begeleiding:werkmeestersenanderemedewerkersBosorganisatieDoelgroep:leerlingenvakopleidingenmbo(BOLenBBL),hbo-niveauenUniversiteitvanWageningenAanbod:3tot12maandenbijboswerkhoutplaats,onderhoudswerkplaats,houtwerkplaats,handhavingofMiddelen,AdviesenProjectenAantal:jaarlijksmaximaal30stagiairsAmbitie*:uitbreidingmet15stagiairs,meeradditio-neelwerkdoormeerleerwerkstagesinBosorgani-

satieeninoverlegmetondernemers(socialreturn)*Devraagnaarleer-,snuffel-,bliksemstagesenmaatschappelijkestagesneemttoe.Wijzoekenhierintoegevoegdewaarde,bijvoorbeeldindevormvanextratoezichtofgastvrijeontvangsttijdensevene-mentenofinhetBezoekerscentrum.

4 Vrijwilligers Begeleiding:werkmeestersenanderemedewerkersBosorganisatieDoelgroep:inwonersAmsterdamenAmstelveen,bedrijvenAanbod:algemeeninbeheerenonderhoudAantal:varieertenfluctueertsterk(seizoensgebonden)Ambitie*:samenwerkingVrijwilligersCentralesAmsterdamenAmstelveenintensiveren*HetAmsterdamseBosgaatmeerwerkenmetvrijwilligers.Wijmakenvrijwilligerswerkaantrekkelij-ker,bijvoorbeelddooreenvrijwilligersdagteorgani-seren,meerverscheidenheidinhetwerktebiedenendoorgratistoegangtoteenevenementalsbeloning.ProjectenalsdeheemtuinVogeleilandzorgenvoorvoldoendewerk.Onsdoelisom25vrijwilligersperjaartewerven.

Uitvoering en begeleiding

samenwerkingspartners:

5 Samenwerkingspartner: DWI/Herstelling Doelgroep:re-integratiekandidatenAanbod:re-integratietrajectGroenenOnderhoud,re-integratietrajectServiceverleningAantal:maximaal75Ambitie:behoudaantalplekkeninverbandmetlimiethoeveelheidbeschikbaarwerk

6 Samenwerkingspartner: Streetcornerwork Doelgroep:verslaafdenAanbod:diversewerkzaamheden,zoalsverwijderenzwerfvuil

Ambitie:tweedagenperweekmeteenwisselendegroepdeelnemersAmbitie:behoudhuidigesituatie

7 Samenwerkingspartner: Raad van de Kinderbescherming Doelgroep:taakgestraftejongerenAanbod:diverseminderonderhoudsgevoeligewerkzaamhedenAmbitie:jaarlijksruimtevoor440taakdienstenbegeleiding:externepartijingehuurddoordeRaadAmbitie:meervariatieinaanbodklussen

8 Samenwerkingspartner: DMO Doelgroep:jongeren,nude‘8-tot-8’jongerenAanbod:dag(deel)besteding,ondermeermeelopenmetboswachters,sporten,assisterenbijFunForest,bosonderhoudAantal:8Ambitie:arrangementenbiedenvoorspecifiekejongerenuitdestad,zoalsVoortijdigSchoolVerlaters,doelgroepals‘8-tot-8’

9 Leerwerkplekken Samenwerkingspartner:aannemersDoelgroep:vakopleidingenAanbod:hoogwaardigwerkAantal:8plekkenperjaarAmbitie:socialreturnoptimaliseren,uitbreidingmet2plekkenperjaardooreenaannemerinhetbos-beheer,Bosorganisatieisaleenleerwerkbedrijfenwil4plekkencreërenineenkleinschaligbaggerproject

10 Pantar (SW-tak) Samenwerkingspartner:PantarDoelgroep:re-integratieAanbod:bedrijfskantine,schoonmaakenBezoekerscentrumAantal:5Ambitie:meerplekkennietmogelijkwegensontbrekendefinanciën

Overzicht


Leren en werken in het Amsterdamse Bos


2.9

Kunst&cultuurKunstenCultuurenhetAmsterdamseBosvormeneenlogischecombinatie.TheaterhetAmsterdamseBoszorgtaljarenlangvoorzomersetheatervoorstel-lingeninhetopenluchttheater.Ditjaarwordendeactiviteitenuitgebreidmetworkshopsenoptredensophetgebiedvandans,zang,filmenbeeldendekunst.VerderzijnerelkjaarbeeldendekunstexpositiesopdiverselocatiesinhetBoseninhetBezoekerscentrum.NaastdeberoemdeKramerbruggenzijnertweevastegranietenbeeldenvanUlrichRückriemtebewonderen.In2012starteenpilotvooreenmeerdaagskleinschaligboszomerfestival,waarkunst-encultuuropleidingenvanuitalledisciplinesoptredensenworkshopsgaanverzorgen.Ervarenkunste-naarsengerenommeerdemuziek-entheatergroepenhebbenhunmedewerkingtoegezegd.

Indezebeleidsperiodewordendebudgettenvanpubliekemiddelenindekunst-encultuursectorgekort.Detijdlijktnietrijpomkunst-encultuuruitingeninhetBosaantemoedigen.TochlatendequickwinsziendathetBoszonderextrageldrijkerkanwordenaankunstencultuur.Omdegewenstekwaliteittewaarborgenzoekenwijduurzameverbindingenensamenwerkingmetpartnersdiekennisenkwaliteitinhuishebben,zoalsdeGerritRietveldAcademie.Daarnaaststrevenwenaardesamenwerkingmetmusea,alsetalagevoorkunstuitingenvanuithetbos(zieWensen,paragraaf2.10).DeGerritRietveldAcademieheefteenonafhankelijktoetsingsteamsamengestelddateenvisievoordekwaliteitvankunstinhetBosontwikkelt.

Zomerbosfestival In2013isdeeersteeditievaneenmeerdaagskleinschaligZomer-bosfestival,datwordtgeorganiseerdinsamenwerkingmetevenementen-bureaus,hetopenluchttheaterendeondernemersvereniging.Opditfestivalverzorgenkunst-encultuur-opleidingenvanuitverschillendedisciplinesoptredensenworkshops.Ookwerkenervarenkunstenaarsengerenommeerde(muziek)theater-groepenmee.Hetfestivalwordteenmixvantheater,dans,muziek,beeldendekunstenfilm.

Artist in Residence

Kunstenaars,vormgeversofdichtersverblijventijdelijkopverschillende

locatiesinhetBos.ZijverbindenzichmethetBosendeBosorga-nisatie.ZijgebruikenhetBosals

inspiratiebronvoorwerkwaarinzij‘bosmateriaal’verwerken.Ditleidt

tottentoonstellingen,presenta-ties,voordrachtenenlezingen.Een

anderemogelijkheidzijnontwerpenuitbosmateriaaldieinleer-enwerk-

projectenwordengeproduceerd.

Quick wins

Samenwerking Gerrit Rietveld Academie ErkomteenjaarlijkseexpositiemetwerkvanstudentenvandeRiet-veldAcademie.Studentenmakenontwerpenvanbosmateriaal,dieinleer-enwerkprojectenwordengeproduceerd.

Verbreding aanbod

openluchttheater DeStichtingTheaterAmsterdamse

Boshuurtenbeheerthetopen-luchttheaterenverzorgtdepro-

grammering(jaarlijkscircadertigtheatervoorstellingen).Hetaanbod

vanhetopenluchttheaterwordtver-breed,bijvoorbeeldmetmuziek-,endansvoorstellingenennachtfilmver-

toningen.Voorwaardeisdatdezeprogrammeringaansluitbijonze

visieophetAmsterdamseBos.


2.10

WensenNaastdequickwinshebbenwijwensenvoorhetBos.DezewensenwillenwezoveelmogelijkbinnendebegrotingvanhetAmsterdamseBosrealiseren.Voorzoverdatnietluktzoekenwij(co)financieringvanpartnersofsponsors.StukvoorstukvertegenwoordigendezewensenzakendieeenverrijkingbetekenenvoorhetBosendeomgeving,voorstadenland,voormensennatuur.Overalwaarwijkun-nen,agenderenwijonzewensen,dooronzeambassadeurstemobiliseren,doorerzelfaandachtvoortevragenendoortewerkenaandraagvlakvoorderealisatievandelijst.

Aanleg ecologische verbindingen DerealisatievanecologischeverbindingeninhetkadervandeGroeneASstaatonderdruk.Erisgeengeldbeschikbaar.Daarnaastishettoenemendeaantalgan-zenalsgevolgvanvernattingeenbelangrijkaandachtspunt.Groene(enblauwe)verbindingenmetdestad(Ecolint,heemparkenAmstelveen)endenoordelijkeoeverlandenNieuweMeerkunnenverderwordenuitgewerkt.Eennattemoeras-zonetussendezuidelijkeoeverlandenvandeNieuweMeer,deoeverlandenvandeAmstelveenseenKleinePoelenhetSchinkelbosinhetkadervandeGroeneASbiedtbelangrijkekansenvoordenatuur.ZowordenbijvoorbeeldandereleefgebiedenbereikbaarvoordenunoggeïsoleerderingslangpopulatieindeAmstelveensePoel.Naarverwachtingontbreekthetin2012-2016aanmiddelenomontbrekendetrajectenvandeGroeneASterealiseren.OmdatdeoeverlandenhogerliggendanhetAmsterdamseBoszakthetgrondwaterweg.Ditleidttotverdrogingenzonderextrabeheerinspanningtoteenversneldeverbossing.Wijkunnenwaardevollevegetatiesbehoudendoorterreingedeeltenafteplaggenenaftegraven,slotentegravenenbaggerenenbomenenstruikenteverwijderen.

1000m

a9

n201

schinkel

ecolint

groene as


Ecologische verbindingen


Verbeteren watersysteem Hetwaterpeilwordtopéénhoogtegehouden.Ditisonnatuurlijk.Hetwaterisvoedselrijk,troebelenzuurstofarm.Hetisondiepenopbepaaldeplaatsenisteveelbaggeraanwezig.Dewaterlopenliggengrotendeelsindeschaduwenerkomtveelbladinhetwaterterecht.Ergroeienweinigwaterplanten.Devisstandwordtgedomineerddoorkarperenbrasem.Vooreenstructureleoplossingiseen(meer)natuurlijkwatersysteemeneendaaropafgestemdevisstandnoodzakelijk.Veranderingeninhetwatersysteem,bijvoorbeeldeenpeilveranderingofachter-uitgangvandewaterkwaliteit,hebbengrotegevolgenvoorhetfunctionerenvanhetBos.Inhet(nogoptestellen)waterplanvanDROkomtookdewaterhuishou-dingvanhetBosaanbod.Hierinkomenthema’saandeordeals(zwem)waterkwa-liteit,waterzuivering,waterrecreatie,vervoeroverwater,waterecologie,grondwa-ter,kwelwater,baggeralsbiomassa.

Verbetering bewegwijzering fietsen autoverkeer WijwillendebewegwijzeringvanuithetcentrumvanAmsterdamnaarhetBosverbeteren.InhetBosgeeftduidelijkebewegwijzeringderoutesnaaralle(nieuwe)voorzieningenaan.Erkomteenupdatevandefiets-enautobewegwijzering.

Een avontuurlijker Bos Demeestekinderbadenenspeeltuinenvoorkinderentotzesjaarzijnverou-derd.Wijhebbendeintentieomdezeavontuurlijkerénnatuurlijkerinterichten.Ookvoorgroterekinderenkunnenavontuurlijke,uitdagendespeelplaatseneenaanwinstzijn.Voorbeeldenzijneenboomkroonpad,blotevoetenpad,speelbos,boomhutteneneenklim/uitkijktorenopdeHeuvel.

Gebruik nieuwe media Omdebezoekersbeterteinformerenentebedienenzettenwijinophetgebruikvannieuwemedia.OmditmogelijktemakenstrevenwijnaarWiFi-dekkingindedrukstedelenvanhetBos.

Meer (vaste) beeldende kunst WekunnenhetBosverrijkenmetmeerbeeldendekunst.InsamenwerkingmetdeskundigeorganisatiesalshetJanvanderTogtmuseumonderzoekenweofgecombineerdebinnen-enbuitententoonstellingenmogelijkzijn(bijvoorbeeldMondriaanbeelden).KunstuitingenmethetBosalsonderwerp(bijvoorbeeldfotografie)zijneeninteressanteoptie.Eenvastebeeldentuin,naarmodelvandeBeeldentuinvanhetKröller-MüllerMuseum,isookeenwens.

Watersysteem

1000m

bosbaan

grote vijver

kleine vijver

amstelveense poel

nieuwe meer

55Hoofdstuk3 Bosorganisatie

Hoofdstuk 3

Bosorganisatie

56 Hoofdstuk3 Bosorganisatie

DeBosorganisatieisprimairverantwoordelijkvoorhetbeheer

enonderhoudvanhetBosenhetfaciliterenvanhetgebruik/de

maatschappelijkefunctie.Inparagraaf1.6isderolentaakvan

deBosorganisatievoorhaarmaatschappelijkefunctiebelicht.

Metzesmiljoenbezoekenperjaaren1000hectareheeftde

BosorganisatiedehandenvolomhetBosschoon,heelenveilig

tehouden.Wezijntrotsopdeklantwaarderingvaneen8.In

dezebeleidsperiodegaanwijhetdagelijksebeheerandersorga-

niseren.Wewerkenmeervanuitdevraag,gebruikenbehoefte

vanonzebezoekers.Ookwerkenwezoveelmogelijkmetaddi-

tioneleinzet(zieparagraaf2.8).DeBosorganisatieheeft50,67

fte,waarvan3,67ftebijhetonderdeelBoswerkviaincidentele

financiering(WPB).


De Bosorganisatie kent de volgende onderdelen: • beheerenonderhoud• boswerk• bezoekerscentrum• boswachterij• evenementencoördinatie• middelen,adviesenprojecten(MAP)

De Bosorganisatie is verdeeld over vijf locaties: • bezoekerscentrum• genie(hoofdgebouwenwerf)• bosbaankantoor• kantoorsportpark• uitkijk(uitvalsbasisvooradditioneelwerk)

Beheer Dankzijbijzonderenatuur,markantegebouweneneenbijzonderontwerpishetAmsterdamseBoscultureelerfgoedvanhogekwaliteit.Wijhebbendeopdrachtomditerfgoedvoortoekomstigegeneratiestebewaren.DeBosorganisatiehaaltvoordezetaakexpertsinhuis.Wijwetenonsomringddoorwaakzameogen,vanonzeeigenmedewerkers,bezoekers,expertsenomwonenden.HetAmsterdamseBosheeftgekozenomhaarwerkzoduurzaammogelijkuittevoeren,meteenzominimaalmogelijkebelastingvoorhetklimaat.

HetAmsterdamsBosfloreertbijzorgvuldigbeheer.Alleendankandenatuurzichoptimaalontwikkelenendebezoekerprettigrecreërenensporten.Deeen-heidvanhetBosisookafhankelijkvandewijzevanbeheer.Passinds1990isersprakevaneenintegraalgebiedsbeheerbinnenéénorganisatievandegemeenteAmsterdam.

Hetbeheerenonderhouddienentweedoelen,namelijkdeinstandhoudingvanhetAmsterdamseBosopzichenbeheerenonderhoudgerichtophetgebruik,hetzogenaamdedagelijksbeheer(gerichtopschoon,heelenveilig).Deveelheidaandeelgebieden,detailleringenendehogebezoekersdrukvergeneenzeerintensiefbeheer.

Erzijntweesoortenonderhoud:grootonderhoudenregulieronderhoud.In2009iseenMeerjarenOnderhoudsplan(MOP)opgesteldvoorgrootonder-houd.Grootonderhoudisnodigomzoweldenatuuralsinfrastructurelevoorzie-ningeningoedestaattehouden.Oevers,wegenenpaden,speelvoorzieningen,

bomenbestand,gebouwen,straat-enverkeersmeubilair,afwatering,baggerenendrainagehebbeneenvastecyclusvangrootonderhoudnodig.DeKramer-bruggenvragenbijzonderveel(groot)onderhoud.Grootonderhoudbespaartkostenvandagelijksonderhoudenvoorkomtbuitensporigeherstelkostentengevolgevandegeneratie.

Regulieronderhoudbestaatuithethelejaardoorterugkerendemaatregelenomdeinrichtingverzorgdenfunctioneeltehouden.Voorhetgroenisditbijvoorbeeldmaaien,snoeien,stormschadeopruimen,dunnenenzwerfvuilruimen.Voorhetmeubilairgaathetombordenenbankenschoonmaken,schilderen,kleineschadesherstellenengraffitiverwijderen.Voordegebouwenbestaatregulieronderhouduitschilderwerkenkleinereparaties.Hetreguliereonderhoudvanverhardingenbestaatuitvegen,gatenenverzakkingenherstellen,slijt-endeklagenaanbrengenenbestratingswerk.

De taken van de beheerorganisatie zijn samen te vatten onder de volgende noemers: • beheerenonderhoudinfrastructuur · natuur · vastgoed · openbareruimteeninrichting · sportpark · bosbaan• beheerenonderhoudvoorgebruik · eenbereikbaarenvrijtoegankelijkbos · eenschoonenheelbos · eenveiligbos

Het rendement van groot onderhoudHoelevertonderhoudrendementop?Tweevoorbeelden:Hetbeheervandeoeverlandenkostjaarlijks1190.000.Doorditbeheerhebbendezegebiedenzichontwikkeldtotwaardevollenatuurgebiedenmeteenwaarderingsscorevan5.Zonderbeheerveranderendezekwetsbaregebiedeninbos(degeneratie).Omhetgebiedoverenkelejarenweeromtevormennaardehuidigekwaliteitzijninveste-ringennodigvanruimvijfmiljoeneuro.

Debospercelenwordenvolgenseenvastecyclusgedundomvoldoenderuimtetecreërenvoordebomendieblijvenstaan.Stoppenmetditbeheerkanjaarlijkseenbesparingvan180.000opleveren.Hetbetekentechterookmeerdoodhout,watrisico’svoorbezoekersoplevert.Langdurignietdunnenheefttotgevolg

·


datbomenennatuurzichmindergoedontwikkelen.Hierdoorneemtdekansopdegeneratietoeenwordtdebeoogdebeheersdoelstellingmogelijknietgehaald.

Beheer natuur Hetboswordtopeennatuurlijkewijzebeheerd,onderanderedoorSchotseHooglandersinhetSchinkelboseninhetzuidelijkedeelvanhetAmsterdamseBostelatengrazen.Hetgroenonderhoudwordtgekenmerktdoorperiodenvansterkwisselendwerkaanbod.Evenredigaanhetverminderenvandeeigencapaciteitwordenvakeraannemersingezetvoorseizoensgebondenbos-ennatuurwerk-zaamheden.

Beheer vastgoed HetBosheeft37gebouwen,27stukkengronden35steigersenwaterinbeheer.Dezezijndeelsvooreigengebruikengrotendeelsverhuurd.Ditiseenhistorischgegroeidesituatie.HetAmsterdamseBoswilgraagmeersturenopditvastgoedenontwikkeltdaaromeenstrategischevastgoedportefeuillewaarindeoptimalise-ringvanhetvastgoedopkwantitatievezin,kwalitatievezinenexploitatiemogelijk-hedenisopgenomen.Bijzondereaandachtisnodigvoordeactualiseringvandecontracten,het(achterstallig)beheerendevraagwatdetoegevoegdewaardeisvanditvastgoedvoorhetAmsterdamseBos.

Beheer openbare ruimte en inrichting In1998isgeconstateerddatveelbruggeninhetAmsterdamseBosinslechtestaatverkeerden.Vanaf2007werkteenaannemersbedrijfvialeerwerkplekkenaanhetopknappenvandebruggen.Eind2011zijner56bruggenopgeknaptengereno-veerd.

Beheer Sportpark HetAmsterdamseBosisverantwoordelijkvoorhetbeheervanhetSportpark.DeBosorganisatieheefteenkantoorlocatieophetSportpark.Hierwerkteenvastteam,gespecialiseerdinhetonderhoudvansportvelden(hockey,cricket,tennisenvoetbal).Dejaarbegrotingbedraagtruimv500.000.Beheervannatuurgrasvoorcricketenhockeyisrelatiefkostbaaromdathetgrasvoorkleinebalsportenvaakgemaaidmoetworden.Daarstaattegenoverdatdehockeyverenigingenzelfhetkunstgrasonderhouden.

Beheer Bosbaan DeBosorganisatiedoeteendagelijksebaaninspectie,onderhoudaanlijnenenwerkzaamhedenrondwedstrijden.Verenigingendoenweinigenhebbengeentakenmetbetrekkingtotdevoorbereidingenopdewedstrijden.Erisveelverbe-terdopdeBosbaan.Dehuurinkomstenzijngestegen.Deoverlastvandeafsluitingvandevolgwegneemtaf.Wijwerkenaanverderebesparingen.

Boswerk HetteamBoswerkcoördineertdewerkzaamhedenrondhetonderdeellerenenwerken.DecoördinatorBoswerkfunctioneertvanuitdefrontofficeenstemtvraagenaanbodopelkaaraf.HijheefteenverbindendetaakvoordeheleBosorganisa-tie.Wehebbeneenduidelijkeintakeprocedurevooradditionelewerkzaamheden(ineigenbeheerofandersoortig)eneenplekindeorganisatie(frontoffice)waardeaanvragenbinnenkomenendewerkzaamhedenenverantwoordelijkhedenwordenverdeeld.Deklussenbankiseenmiddelomhetaanbodteordenen.ContinuïteitvanBoswerkisonzekeromdathetonderdeelafhangtvanincidentelefinanciering.


Bezoekerscentrum HetBezoekerscentrumheeftvierhoofddoelen:• communicatie:meerincontacttredenmetbezoekers• informatie:kenniseninformatieoverdragen• participatie:meeractiviteiten(laten)aanbieden,bezoekersmeerbetrekken

bijhetBosenmeerdraagvlakcreëren• inspiratie:bezoekersprikkelenomgebruiktemakenvanhetBos

HetBezoekerscentrumisletterlijkenfiguurlijkdefrontofficevandeBosorganisa-tie.Hetishetstartpuntvanallecontactenmethetpubliek.Indekomendeperiodewordentakendiedirectvoorhetpubliekgedaanworden,endedaarmeesamen-hangendecapaciteitindehuidigeorganisatieovergeheveldvanhetkantoornaarhetBezoekerscentrum.Hetgaathierbijomdevolgendetaken:ontvangst,behandelingvanklachten,vragenenwensen,makenenafgevenvanontheffingen,publiekstelefoon,aanmeldingenenboekingen,verkoopplattegrondenenfolders,uitgiftevaneducatiefmateriaal.

HetBezoekerscentrumiseenbelangrijkinstrumentomtezorgendatmensenmeerbindingkrijgenmethetAmsterdamseBos.Indekomendebeleidsperiode

raakthetBezoekerscentrummeervervlochtenmethetmaatschappelijkelevenvanAmsterdamenomgeving.Wijgaanstimulerendatgroependelocatiegebruikenvoortalvanactiviteitenofomzichinhuneigensfeeraanhetpubliektepresente-ren.Zoontstaatermeerlevendigheidinhetgebouw.

WijhebbendeambitieomdefysiekerelatiemethetBos(entreegebied)teverbe-teren.Zokandebuitenruimte(nunogomgevendoorasfaltenommuurd)groenerenuitnodigender.Vanbelangisdanookdateenlogischerelatiegelegdtussen‘binnen’en‘buiten’.

Boswachterij Deboswachterszijnonsvisitekaartje.ZijlevereneenbelangrijkebijdrageaandeveiligheidinhetBos.DeboswachterszijnbuitengewoonopsporingsambtenaarenwerkensamenmetdepolitieAmsterdam-Amstelland.Daarnaastmonitorendeboswachtersdefloraendefauna.ZijrapporterenhieroveraandeBosorganisatieenlandelijkefaunaorganisaties.Eenderdeonderdeelvanhuntaakisrondleidin-gengevenaanscholenenpubliek.Steedsvakerbegeleidenzijookstagiairsvanmiddelbarescholen,groenscholenendehandhavingsacademie.

Evenementencoördinatie Bijeenevenementaanvraagadviserenonzeevenementencoördinatorenoverdemeestgeschiktelocatie,rekeninghoudendmetfloraenfauna,veiligheidentoe-gankelijkheidvoorbezoekersenverkeers-enparkeerplannen.Zijhoudenrekeningmetanderegeplandeevenementen.

Middelen, Advies en Projecten HetteamMiddelen,AdviesenProjecten(MAP)isfaciliterendenondersteunendvoordeafdelingAmsterdamseBos.HetiseenteamvandeskundigegeneralistenmeteenaffiniteitvoorhetBosindebreedstezin.MAPbehandeltcontracten,opdrachtenenfacturen,begeleidtalleprojectenensteltbeleidenadviezenop.Hetgaathierbijomprojectenenbeleidsnotitiesdievoortkomenuiteeninternebehoefte(renovatie/nieuweinzichten)ofuitexterneontwikkelingen(A9).

Toetskader DeBosorganisatieheeftderolomnieuweontwikkelingentetoetsen.Naastdegebiedszoneringhoudenweonsdaarbijaanbestaandekaders.Debelangrijkstewet-enregelgevingdievantoepassingisophetBos,isopgenomeninbijlage2.


Boswiki HetAmsterdamseBosgeeftprioriteitaanhetvastleggenvanspecifiekbeleidenprocedureswaardezeontbrekenofontoereikendzijn.Wehebbenonlangsevene-mentenbeleidenondernemersbeleidvastgesteld.Onsbeleidenonzeprocedureszijnopenbaar.WepublicerendezeviaeenonlineBoswiki.

Commissies van advies Teraanvullingvanonzeeigenexpertisemakenwijgebruikvancommissiesvanadvies.

Commissie VLERS Bijderealisatievan(grote)ruimtelijkeingrepeniseenzorgvuldigewegingenbreeddraagvlakvangrootbelang.Wijrichteneenonafhankelijkecommissieopdiegevraagdenongevraagdadvieskangeven.Toetsingdoorvijfdeskundigenvindtplaatsopdevolgendegebieden:verkeerenvervoer,landschapsarchitec-tuur,ecologie,recreatieensport,ensociologie(VLERS).

Commissie natuurmonitor VoordetoetsingvanfloraenfaunahanterenwijdenatuurwaardenkaartvanDRO.Daarnaastzijnerdiversepersonenenorganisatiesdiegegevensoverplantenendiereninventariseren.Wijrichteneenmonitorings-commissieopomhierinonder-lingeafstemmingtecreëren.

Commissie kunst en cultuur Eenartistiekecommissie,dieissamengestelddoordeRietveldacademie,advi-seertonsoverdeartistiekekwaliteitvaninitiatievenophetgebiedvankunstencultuur.

Financiële paragraaf HetBosplanbevateengrootaantalwensenenverlangens,waarvooropditmomentonvoldoendefinanciëleruimteis.IndehuidigeomstandighedenstreeftdeBosorganisatienaareenzogrootmogelijkrendement,onderdevolgenderandvoorwaarden:• deBosorganisatieinvesteertmaximaal10%vandecapaciteitinmaatschappe-

lijkedoelen.• wijschakelenovernaarkostendekkendedienstenentarieven.Hierbijmakenwe

onderscheidnaarcommerciëlepartijendietarievenbetalendietotwinstleiden.• hetBosplan2012-2016wordtbudgetneutraaluitgevoerd,binnendebestaande

vastgesteldebegrotingen.• deBosorganisatiegaatnieuwesamenwerkingaanopbudgetneutralebasis,

danwelmeteenrendementsoogmerk.

• dequickwinsuithoofdstuk2zijnwensendiewekunnenverwezenlijkenzonderextrafinanciëleimpulsen,ofdiealgeregeldofgemakkelijkteregelenzijn.

• aanvullendefinancieringtrekkenwijaanviapubliekprivateconstructies(bij-voorbeeldmetondernemers),projectschade(bijvoorbeelddeverbeteringvanwaterkwaliteitkoppelenaancompensatieverbredeA9)ofdoorgebruiktemakenvanbestaandefondsen.

• deopgavediehetBosheeftvanwegeheroverwegingenenbezuinigingenwor-dengerealiseerd.

Voorwatbetreftbepaaldeambities,zoalsdieophetgebiedvanbereikbaarheid,ishetAmsterdamseBosvooreenbelangrijkdeelafhankelijkvanontwikkelingenbui-tenonzeinvloedssfeer(zieHoofdstuk1,paragraaf1.4omgeving).Waarmogelijkzettenwijinoplobbyenactieveparticipatie.

Sponsorplan HetAmsterdamseBosheefteenaantalwensenwaarvoornoggeeninvesteerderszijngevonden(zieparagraaf2.10).Ominvesteerdersaantetrekkenstellenwijeensponsorplanop.Hoofddoelisomprivateinvesteerdersvoorlangeretijdtebinden.Zijkunnenbijvoorbeeldkiezenvooradoptievaneenvandeiconenofvoor


sponsoringvaneenonderdeelvandewensenlijst.Hierbijkanhetgaanomzakenalsavontuurlijkespeelplaatsen,WIFI-dekkingendebeeldentuin.

Extra inkomsten • wijberekenendienstenentarievenscherperdoor.Wekennendekostenvan

onzebasisdienstenenwetenwaarextrakostenwordengemaakt,bijvoorbeeldtijdensdeorganisatievanEK’senWK’s.Wegaaninkomstenzoekenvoordebegeleidingvandemaatschappelijkestages.

• wijontwikkeleneensponsorplanenzoekenbedrijvenindeomgevingvanhetBosomeenvandeBigFive-soortenteadopteren.

• wijzetteneeneigenhoutondernemingop.• wijontwikkelennieuwediensten,zoalsvergaderfaciliteiteninhetBos.

Reguliere begroting VoorhetregulierebeheerenonderhoudwerkthetAmsterdamseBosin2011meteenbegrotingvan v 6,8miljoenaankostenen v 0,9miljoenaaninkomsten.DezebedragenzijninclusiefdekostenendekkingvoorBoswerk.DezemiddelenwordeningezetvoorhetBosendedaarinaanwezigesportfaciliteiten(SportparkenBosbaan).Hetverschiltussendekostenendeinkomsten,v 5,9miljoen,wordtbetaalddoordegemeenteAmsterdam.DekostenvoordeBosbaanenhetSport-parkbedragen v 750.000perjaar.Hierstaat v 220.000aanbegroteinkomstentegenoveruitdeverhuurvanveldenendeBosbaan.

DeBosbaanenhetSportparkvallenfinancieelonderhetsubprogrammaSport-voorzieningenen-accommodatiesvanDMO.DeafgelopentienjaarhebbenhetBosenDMOSportrespectievelijk v 2,3miljoenen v 5,7miljoengeïnvesteerd.InclusiefdeexploitatiebijdrageheeftdesportinhetBosdegemeenteruim

v 14miljoengekostintienjaar.

Tabel Begroting Bos en sportfaciliteiten

Begroting2011xv1miljoen SportparkenBosbaan Bos Totaal

Kosten 0,75 6,01 6,76

Inkomsten 0,22 0,63 0,85

Saldo 0,53 5,38 5,91

bron:vastgesteldebegroting2011

Kosten Amsterdamse Bos Devoor2011begrotekosten,samenvoorbeideonderdelenv 6,8miljoen,bestaanuit:• personelekosten: v 2,7miljoen(41%).Hetgaathierbijom50,67formatieplaatsen

voormedewerkersvanbeheerenonderhoud,Bezoekerscentrum,boswachterij,evenementen,Boswerk,beleid,stafenmanagement(bron:FBBvan7april2011).

• materiëlekosten: v 1,9miljoen(28%).Betreftvooraluitbestedewerkzaamhedenendienstendoorderden.Dezewerkzaamhedenvariërenvanmaaiwerkzaamhe-denvangras-enoeverlanden,snoeienvanbomentothetlatenverrichtenvanonderzoeknaardeontwikkelingvanfloraenfauna.

• kapitaallasten: v 1,7miljoen(25%).Bestaatuitrente-enafschrijvingskostenvaninvesteringenuithetverleden,zoalsderenovatievandebotenloodsvandeBosbaan,deherinrichtingvandehoofdentree,dereconstructievandedoor-gaandewegenderenovatievandeKramerbruggen.

• overigekosten: v 0,4miljoen(6%).InhetbijzondereenbijdrageaandeoverheadvandeDienstMaatschappelijkeOntwikkeling.

Kosten beheer HetonderhoudvanhetAmterdamseBosisoverhetalgemeeninordeenlevertgeenacuterisico’sop.Opeenaantalonderdelenisechtereenextrainspanningnodigomachterstalligonderhoudtevoorkomen.Dithangtsamenmetveroude-ringvandeinfrastructuurenoptredendevernatting.Weonderzoekenof(extra)renovatiebudgetnodigis.Wanneernodigdienenwevoorstelleninvoordejaar-lijksekadernota’s.


Hoofdstuk 4

Marketing-

communicatieplan

63

DeorganisatievanhetAmsterdamseBossteltzichhetmarketingcommunicatie-doel,omdebekendheidvanhetvanhetAmsterdamseBostevergroten.Ditbetekent:

1 hetontwikkelenenuitdragenvaneensterkeidentiteitenimago.2 hetpromotenvanhetgebiedalsgeheel,inclusiefdeactiviteiten.3 hetBezoekerscentrumalsdéontvangstplekenbelangrijksteinformatiebalie

voorbezoekersverderuitbouwenbinnendegewensteuistralingvanhet‘merk’AmsterdamseBos.

Wezettendaarvoorinop:zichtbaarheidvandeveelzijdigheidvanhetAmster-damseBos(begoodandtellaboutit),ervaringenvangebruikers(storytellingdoordebezoekersenbenoemdeambassadeurs),strevennaargezamenlijkheid(weeswelkom,cross-selling,samenmakenwehetAmsterdamseBossamentotwathetis).

IdentiteitEensterkeeenduidigeidentiteitvergrootdeherkenbaarheidvanhetAmster-damseBos.Het‘merk’AmsterdamseBoswordtopgebouwdvanuitdeontstaans-geschiedenis,derelevantievanhetbos(naardemissie:eengezondeenactievebijdrageleveren),deresultatenvanhetbosendeactiviteitendaarbinnenendeduurzamerelatiesdiehetbosheeftennogwilontwikkelen.Deactieveenuitno-digendehuisstijlvanhetAmsterdamseBoszorgtvoorhetletterlijkegezichtnaarbuiten.

Promotie Wijlatenmeerzienwatermogelijkisenwatergebeurt.PromotieisnodigomdebekendheidtevergrotenvanhetAmsterdamseBos.WijlatenzienwathetBosisenwathetvoordeverschillendestakeholdersinpettoheeft.Meermensenkun-nenvervolgensophuneigenmanierplezierbelevenaanhetAmsterdamseBos.Viaverschillendekanalen(zowelprintalsonline)bereikenwijonzestakeholdersmetonsverhaal.WijverleidenhenomhetAmsterdamseBosteontdekken.

Duurzame relaties Inaansluitingopdegezamenlijkheidzettenweookinopverbindingmetrelevanteorganisatiesinstadenregioenhetopbouwenenbeherenvanduurzamerelatiesmetonzestakeholders.Duurzaamcontactzorgtvoorbeteronderlingbegrip,ver-beteringvanonzedienstverleningenplannenenvoorgroterdraagvlakvooronzewerkwijzeenactiviteiten.Wijinformerenondernemers,omwonendenengebrui-kerseerlijkentijdig.Ookvragenwijhunmeningovernieuweontwikkelingenen

activiteiten.Wijlatendebesturen,politicienambtenarenvandegemeentenAmsterdamenAmstelveenzienhoehetAmsterdamseBoszijnmaatschappelijkerolvervultennodigenhenuitomdaaringezamenlijkoptetrekken.Mogelijkepartners,zoalsevenementenbureausenbedrijven,latenwezienwatermogelijkisinhetBos.Wenodigenscholenuitvooronzeeducatieveprogramma’s.

Hoofdstuk4 Communicatieenmarketingplan

Quick wins

promotie

• Aantrekkelijke,informatieveeninteractievewebsite

•JaarlijkseopeningBosseizoen+activiteitenkalender(ookEngelstalig)

•Gezamenlijkepromotiemetondernemersinhet

AmsterdamseBos•Gezamenlijkepromotiemet evenementenbureaus•Aansluitingbijstedelijkethema’s

encampagnes•AansluitingbijIAmsterdam•VermeldingAmsterdamseBosin

toeristischegidsen•Aansluitingsocialmedia•Ontwikkelingapp AmsterdamseBos•Ontwikkelencommunicatie-

conceptrondAmsterdamseBosalsgroenpodium

Quick wins

duurzame relaties

•Aantrekkelijke,informatieveeninteractievewebsite

•Iederseizoeneenschouwennieuwsbrief

•Bijeenkomstenovergroteprojecteninenrondhetbos

(WagenerStadion,A9)•Werkbezoeken

•Jaarlijkserapportageoverde(maatschappelijke)resultaten

•Verbindingmakenmetrelevante(gemeentelijke)organisatiesinde

metropoolAmsterdam

64 Bijlagen

Bijlagen

65 Bijlagen

Bijlage1

Uniekstadsbos

enomgevingHetAmsterdamseBosiseenpolderbosopkleibodem.DitiszeldzaaminNeder-land.Hetiseenessen-iepenbosenmetbijna1000hectareishetinNederlandeenvandegroterebossenvandittype.

OpdenatuurwaardenkaartvandeDienstRuimtelijkeOrdening(DRO)vandegemeenteAmsterdamzijnhetAmsterdamseBosendezuidelijkeoeverlandenvandeNieuweMeerendeAmstelveensePoelaangegevenalstoplocatie(klassenatuurwaarderespectievelijk4en5,schaal1tot5).

Flora en fauna HetAmsterdamseBosiseenbelangrijkleefgebiedvoorzeldzameenbedreigdesoortenvanmoerassenenlaagveen.MethetouderwordenvanhetBoskomenersteedsmeerbossoortenvoor.InmiddelsbroedeninhetBosboomklevers,boomkruipers,kleinebontespechten,uilen(bosuil,ransuil),enroofvogels(bui-zerd,sperwer,havik,torenvalkenboomvalk).Voordewatervleermuis,eekhoornenbunzingishetBoshetbelangrijksteleefgebiedinderegio.DewaterpartijeninhetBosvormeneenecologischnetwerkenzijnbelangrijkvoordefloraenfauna.In1999en2005ishetzuidelijkdeeluitgebreidmethetSchinkelbos(45hectare).Hierkomenveelbroedvogelsvoor.

Naar een natuurlijker bos Deomvormingvaneenzichtbaaraangeplantestructuurtoteennatuurlijkerbosbiedtkansenvoordenatuur.Openengeslotenplekkenwisselenelkaaraf.Jongeenoudebomenkomennaastelkaarvoor.Dooromgezaagde(ofomgeval-len)bomentelatenliggenishetaandeeldoodhouttoegenomen.Veelsoortenzoogdieren,vogels,insectenplanten,paddenstoelenenmossenprofiterenhiervan.

Erzijn500paddenstoelsoorteninhetboswaargenomen,waarvaner28voor-komenopdeRodeLijstvanzeldzameofbedreigdesoorten.8OokbegrazingdoorSchotsehooglandersbevordertdenatuurwaarde.DeoeverlandenvandeNieuweMeerendeAmstelveensePoelzijnrestantenvanhetoorspronkelijkeveenlandschap.Degebiedendankenhunhogenatuurwaardeaaneenafwisse-lingvannatuurtypenzoalsnatgrasland,rietlandendiversesoortenmoerasbos.Wijhoudenditdoorarbeidsintensiefbeheerinstand.

8 Bron:DickdeJongee.a.2001.HetAmsterdamseBos.Natuurdichtbijdestad

66 Bijlagen

Tabel Natuurwaarden

Gebied Plant Dier Beheer Ontwikkelingen

oeverlandenAmstelveensePoel

orchideeën,vleesetendezonnedauw

Ringslang intensief,instandhoudenbijzondereveenmos-enrietlandvegetaties

OmdatdeoeverlandenhogerliggendanhetAmsterdamseBoszakthetgrondwaterweg.Ditleidttotverdrogingenzonderextrabeheerin-spanningtoteenversneldeverbossing.

rietlandentenzuidenvandeNieuweMeer

overjarigriet Moerasvogels:bruinekiekendief,kleinekare-kiet,rietgors,blauwborst,Rode-Lijstsoorten:snorenrietzanger

eenkeerpertweejaarmaaienenafvoerenriet

Natuurlijkeontwikkeling(successie)vandevege-tatieveroorzaaktafnamemoerasvogelsna2000.Ergroeiensteedsmeerstruikenenboompjestussenhetriet,hetterreinwerdsteedsdroger.In2008iseengedeeltevanderietlandenafge-graven.Vanuithetondiepewaterkannatriet-moerasontwikkelen.Hierprofiterendefloraenfaunavan.

openweidelandschappolderMeerzicht(22hectare)

voedselrijkeenvochtige/schraleregraslandtypen

Rode-Lijstsoorten:gruttoentureluur

gerichtopbotanischeontwikkelinggraslandenincombinatiemetgoedeomstandighedenweide-vogels

Sindsenigejarenloopthetaantalweidevogelssterkterug,terwijlhetaantalgrauweganzensterktoeneemt.

graslandenHeuvel,zuidelijkdeelBosenSchinkelbos

gevarieerdevegetaties,rietorchissen

dagvlinders,libellen maaien(1tot2keerjaarlijks)

67 Bijlagen

Landschappelijke kwaliteitHetAmsterdamseBosisindejaren1930ontworpenalsgebruiksbosvooralleAmsterdammers.Inspiratiehiervoorwerduithetbuitenlandgehaald.InhetAmsterdamseBosishetsocialeprogrammavandeDuitsevolksparkengeïnte-greerdmetdenatuurlijkevormgevingvandeEngelselandschapsstijl.Hetbiedteenidealemixvanbossen,waterenweidesenmogelijkhedenvoorrecreatieenontspanning.Degrotespeelvijverengrotespeelweidezijnhiereenvoorbeeldvan.Nogsteedsishetoorspronkelijkeontwerpzichtbaar.VoorzieningenalsdeBosbaan,degrotespeelweide,hetopenluchttheater,speeltuintjes,vijversenligweidenzijngevatineenreeksvanlanggerekteopenruimten.Hierdoorontstaatafwisselingvanopenruimtenenbospartijenenvandrukkeenrustigestukkenbos.DeEngelselandschapsstijlisverderherkenbaarinde‘natuurlijke’lijnvoering,deglooiendehellingenendeafwisselingvansterkecontrasten.Opsommigeplaat-senishetontwerpaangetastofnooitvoltooid.ZodeeltdeA9hetBosintweedelen.Padenenwaterlopentussenhetnoordelijkenhetzuidelijkdeelzijneropgerichtomdebarrièrewerkingvandesnelwegteminimaliseren.HetzuidelijkdeelvanhetAmsterdamseBosishetlaatstaangelegd(indejaren1960)enwijktafvanhetoorspronkelijkeontwerp,doordemeerschematischeindelingenvormgeving.

Bruggen HetAmsterdamseBosteltmaarliefst116bruggen,veelmeerdandemeestebosparkenenrecreatiegebieden.Debruggenwaarborgeneenvandeuitgangs-puntenvanhetontwerp:datmensenkunnengaanenstaanwaarzewillen.De67bruggenvanarchitectPietKramerzijnkarakteristiekvoordeAmsterdamseSchool.Elkebrugheefteeneigenontwerpinsamenhangmetdeomgeving.Dank-zijeenuitgebreiderenovatiezijndemeestebruggeninoorspronkelijkestaatenkleurhersteld.

Sportpark HetSportparkisdethuisbasisvoorgeorganiseerdesportinhetAmsterdamseBos.Hethuisvestverenigingenvoorhockey,tennis,cricketenvoetbal.Zijmakengebruikvandertienkunstgrasveldenenzesgrasvelden.Degroeivandehoc-keyverenigingenheeftgeleidtoteentoegenomenspeeldrukopdesportvelden.In2010wasdeveldbezettingbijhockey148%,bijcricket100%enbijvoetbal77%.Deverenigingenhebbengezamenlijkzo’n8.500spelendeledenentrekkennaarschattingjaarlijks750.000bezoekers.HetSportparkheefttweeA-locaties:denationalecricketveldenenhetWagenerStadionwaarhockeyinterlandseninter-nationaletoernooienplaatsvinden.DemonumentalebomenlaanvandeNieuweKalfjeslaanvormtdehoofdentreevanhetSportpark.Tennoordenvandelaanligteenvandespeelwei¬desvanhetBos.

Mededoordeuitstraling,beplantingenbebouwingmaakthetSportparkdeeluitvanhetBos.AanderandvanhetSportparkliggendeAmsterdamseManegeenManegeNieuwAmstelland.Hiervandaanbeginnenruiterpadenmeteentotalelengtevan21km.

Bosbaan DeBosbaanisdeoudstevoorzieningvanhetBos.DeBosbaanis118meterbreedenvoldoetmetachtwedstrijdbanenaandevoorwaardenvoorhetorganiserenvaneenWK.DeBosbaanwordtvoornamelijkgebruiktdoorroeiers.Erzijn31vereni-gingenactief.Erwordenongeveer20wedstrijdenperjaargeorganiseerd.HetOlympischTrainingscentrum,dataandeBosbaanligt,isbestemdvoordenatio-naleselectiesvanderoeibondendekanoërsvandeNKB.OokhetCentrumvoorTopsportenOnderwijs(CTO)traintopdeBosbaan.VerderliggenroeiverenigingOkeanosenhetbondsbureauvandeRoeibondaandeBosbaan.OpdeBosbaanvindenookdrakenbootracesenandereevenementenplaats.Hetwaterispopulairbijdesportvissers.

Gebouwen InhetAmsterdamseBosstaan37gebouwendieeigendomzijnvandegemeente.DertienervanwordendoorhetBoszelfgebruikten24gebouwenwordenver-huurdaanderden.Daarnaastzijnervijftienparticulieregebouweninerfpachtofopstalrecht(ondermeerdecamping,SpaZuiverendegeitenboerderij).

68 Bijlagen

Bijlage2

WettelijkekadersBestuurlijk en wettelijk kader HetAmsterdamseBosvaltonderdeverantwoordelijkheidvandewethouderOpenbareRuimteenGroenvandegemeenteAmsterdam.

Eigendom en bestemmingsplannen HetAmsterdamseBosiseigendomvaneninbeheerbijdegemeenteAmsterdam.DegemeenteAmsterdamdraagtdekosten,ookalligthetBosgrotendeelsophetgrondgebiedvandegemeenteAmstelveen.Indecember2010heeftdeAmster-damsegemeenteraadeenmotieaangenomenwaarindegemeenteAmstelveenwordtgevraagdeendeelvandebeheerkostenopzichtenemen.Amsterdamheeftprivaatrechtelijkebevoegdheden,bijvoorbeeldvoorhetverle-nenvanhuurcontractenenopstalrechten.Amstelveenisverantwoordelijkvoorhetverlenenvanvergunningen,opstellenvanverordeningenen(herzieningvan)bestemmingsplannen.

ErzijndriebestemmingsplannenophetAmsterdamseBosvantoepassing.BestemmingsplanAmstelveenisin2008onherroepelijkgeworden.Hetbestem-mingsplanjachthavengebied(inclusiefnoordkantBosbaan)isin2007herzien.BestemmingsplanSchinkelpolder(gemeenteAalsmeer)isinvoorbereiding.EriseenterughoudendbeleidmetbetrekkingtotbebouwingvanhetBos.InhetbestemmingsplanAmstelveenisrekeninggehoudenmetenkelekleinschaligeontwikkelingenindeplanperiode.

APV DeAPVvanAmsterdambehandelthetAmsterdamseBosnauwelijks,aangezienhetBosgrotendeelsbinnendegrenzenvandegemeenteAmstelveenligt.IndeAPVvanAmstelveenzijnondermeerderegelsoverhondenuitlaatcentralesenaanlijn-enverbodsgebiedenvoorhondenaangegeven.HethoofdvanhetAmster-damseBosisnamensB&WvandegemeenteAmstelveengemandateerdomvergunningenuittegevenaanbedrijvendieberoepsmatighondenuitlateninhetBos.

Veiligheidsconvenant IneenveiligheidsconvenantleggendepolitievanAmstelveenendeBoswachterijvanhetAmsterdamseBosvastwiewelketaakenrolheeftbijhetwaarborgenenhandhavenvandeveiligheidinhetAmsterdamseBos.

Bosbaanconvenant OverdeBosbaanwegafsluitingenzijnafsprakenmetderoeibond(KNRB),vast-gelegdineenconvenant.Hetmaximumvanzeszomerseweekeindenisexclusiefdenoodzakelijkeafsluitingenvandevolgwegvoorincidentelegrotemeerdaagseevenementen,zoalseenWKroeien.DeBosorganisatieenKNRBzetteninopher-zieningvandeafspraken.

Overeenkomsten recht van opstal en erfpacht Veelpercelenengebouwenzijnrecentelijkinerfpacht,inverhuurofrechtvanopstaluitgegeven.Hierinstaanvoorwaardenoverbijvoorbeeldopeningstijdenengebruik.Delooptijdenzijninallegevallenlangerdan20jaar.

Huurovereenkomsten grond DegemeenteAmstelveenverstrektevenementenvergunningen.DaarnaastsluithetBosovereenkomstenafmetevenementenorganisaties.Hierinstaanondermeervoorwaardenvoorschadeherstel,verkeersafwikkeling,afsprakenoverop-enafbouwtijd,deopleveringvanhetterreinenveiligheidsgaranties.

Kaderrichtlijn water Rijnland Erzijningrijpendemaatregelennodigomdekwaliteitvanhetwaterteverbeteren.OmtegemoettekomenaandewettelijkeeisendiewordengesteldindeKader-richtlijnWaterheefthetHoogheemraadschapvanRijnlandeenplanopgesteldvoordeAmstelveensePoel.Ditplanvoorzietondermeerinbaggerenendeaan-legvannatuurvriendelijkeoevers.

Flora- en faunawet DeFlora-enfaunawetbeschermtdeinstandhoudingvaninhetwildlevendeplan-ten-endiersoorten.Activiteitenmeteenschadelijkeffectopbeschermdesoortenzijninprincipeverboden.Bijruimtelijkeontwikkelingenisvaakeenontheffingofvrijstellingvantoepassing.DebevoegdheidhiervoorligtbijhetministerievanEconomie,LandbouwenInnovatieof,ingevalvanbeheerenschadebestrijding,bijGedeputeerdeStaten.HetAmsterdamseBoswerktvolgensdegedragscodeFloraenFaunavandegemeenteAmsterdam.Dezorgplichtgeldtaltijdenvooralleplantenendieren,ofzebeschermdzijnofniet,ookalserontheffingofvrijstel-lingisverleend.

69 Bijlagen

Boswet HetAmsterdamseBosvaltbinnendeBoswet.Datbetekentondermeerdaterinveelgevallengeenmelding-enherplantplichtisvoorhetkappenvanbomen.

Zorgplicht HetAmsterdamsBoswerktvolgensdegedragscodeFloraenFaunavandegemeenteAmsterdam.Dezorgplichtgeldtaltijdenvooralleplantenendieren,ofzebeschermdzijnofniet,ookalserontheffingofvrijstellingisverleend.

LuchthavenindelingsbesluitHetAmsterdamseBosvaltbinnenhetbeperkingengebiedvanSchiphol,vast-gelegdinhetLuchthavenindelingsbesluit(LIB).Inditgebiedgeldenhoogtebe-perkingen,beperkingentenaanzienvanvogelaantrekkendebestemmingenenbebouwinginverbandmetdegeluid-enexterneveiligheid.HetLIBspeelteenbelangrijkerolbijzakenalsdeaanlegvannattenatuurendelocatiekeuzevaneennieuwWagenerStadion.DekomendeherzieningvanhetLIBkangevolgenhebbenvoorhetAmsterdamseBosenaanlegvandeprovincialeGroeneAS.

Bijlage3

DromenboekInheteerstekwartaalvan2011organiseerdehetAmsterdamseBostienbij-eenkomstenmetcirca250ondernemers,experts,collega’s,omwonendenenervaringsdeskundigen.TijdensdezezogenaamdeateliersverzameldenwehundromenvoordetoekomstvanhetAmsterdamseBos.DeopbrengsthebbenwealsbasisgebruiktvoorhetnieuweBosplan2012-2016.

Hetdromenboekistedownloadenopwww.amsterdamsebos.nl

colofon

ProjectleidingJan-PetervanderZee(AmsterdamseBos)Tekst:FransHempen(dezoelehaven),MarijkeAndeweg,Jan-PetervanderZee,JudithPieters(AmsterdamseBos)Vormgeving:JoannaGreve(dezoelehaven),JudithPieters(Amster-damseBos)Foto’sJeroenHogenboom(AmsterdamseBos),MarijkeMooy,JohannesAbelingKaartenMinkeMulder(MTDlandschapsarchitecten)

MetdankaandeprojectgroepAmsterdamseBosenalle250deel-nemersvandeBosateliers(ziebijlageDromenboek).

HetAmsterdamseBosisonderdeelvandeDienstMaatschappelijkeOntwikkeling,gemeenteAmsterdam©november2011

Bosplan 2012 – 2016

Documents

Transcript of Bosplan 2012 – 2016