Bosontwikkeling op de Veluwe: relaties met bodem en landgebruik 1832

Rienk-Jan Bijlsma

Veluwe:historische ecologie van een intacte geomorfologieVragen:rol historisch landgebruik bij huidige vegetatieontwikkelingrelatie geomorfologie/bodem en landgebruik 1832gedrag karakteristieke plantensoorten tov historisch landgebruik en huidige vegetatieontwikkeling

Project: Nationaal bosreservatenprogramma (LNV)Met dank aan Rein de Waal, Peter Mekkink, Sandra Clerkx e.a.

Veluwe bij De Man 1802-1812

Veluwe op de TMK 1845 met overlay kadastrale kaart 1832

Kadaster 1832: graden van vruchtbaarheid van de bodem

Kadaster 1832 en huidige verspreiding Adelaarsvaren

Kadaster 1832 en huidige verspreiding Zevenster

Kadaster 1832 en huidige verspreiding Dalkruid

Vegetatie 1977 (Veluwerapport) en verspreiding Dalkruid

Stiboka 1959-61: boswachterij Ugchelen-Hoenderlo

Stuifzand over kadaster 1832 met Adelaarsvaren

Ugchelse bos (1): bos op stuwwalmateriaal

Ugchelse bos (3): bos op randwal

Ugchelse bos (4): bos op overstoven stuwwal/dekzand

Ugchelse bos (5): vml hakhout vs heide3 op dekzand (traa)

Loenense bos: vml heide 1

Loenense bos: vml heide 2

Ugchelen-Hoenderlo: relatie landgebruik 1832 en bodem

Ugchelen-Hoenderlo: relatie landgebruik 1832 en vegetatie

Samengevat (1): relaties landgebruik, bodem en vegetatieDuidelijke relatie landgebruik 1832 en bodem/landvormhakhout c 50% op moderpodzol, c 50% overstovenheide 1&2 meer op moderpodzol dan hakhout en opgaand bosheide 3 evenredig op moderpodzol, humuspodzol en vaaggrond

Heide met struiken (groene heide) vnl op moderpodzolen, deels overstoven, als gedegradeerd hakhout en spontaan bos in sterk begraasde heide

Bosontwikkeling nivelleert verschillen in landgebruik 1832: convergentie in dominante soorten en humusvorm richting bos- en holtxeromormoders

Kadaster 1832 en huidige verspreiding Hengel

Samengevat (2): relaties karakteristieke soortenVerspreiding van karakteristieke planten (doelsoorten, RL-soorten, z-soorten) in ontsnipperd bos correspondeert nog steeds met percelen hakhout en heide1&2 in 1832 (

Conclusies

Kennis van historisch landgebruik irt bodem, landvormen en waterhuishouding is essentieel voor beheer en ontwikkeling van biodiversiteit

Monitoring van soorten geeft meer inzicht in beperkingen en kansen van vegetatieontwikkeling dan monitoring van vegetatietypen

Referentiebeelden voor bosontwikkeling moeten worden aangepast

Dank voor uw aandacht

131